raalj en eenige roere, waar op hy den
Pden dito voor Atsjien met de vloot quam.
Hy zond aan de vorft eenige gezanten
met een brief, die deftig, volgens ’s lands
wyze , met eerénkléederen befchonken
wierden,, en aan welke men een gevegt
van oli&nten, en deverdere heerlykheid
van dien .vorft, vertoonde, behalven dat
hy hen ook op een pragtigemaaltyd zeer
edelmoedig onthaalae, aoende hen op
blifknten. weder na de logie voeren. Zy
kregen den i i den; dito de Griffioen by
zieh, verzeilden die zelve nacht van daar,
Komt en quamen den 23®'“ op de reede van
1vo°5 Malacca, daar zy een Kraale verbrand- la c ca , cn 1
Djobpr. den- ;
Verhoeven liet den koning van Djohor
door Pieter Gerritfz, fchipper opAmfter-
dam, den i4de“ verzoeken, ’tVerdrag’,
met Matelief gemaakt, te voltrekken, en
Malacca; te land, terwyl hy het te water
doen zou , te belegeren.
- Hy nam den 3dea December een Ja-
vaanze jonk , en de onderkoopman van
’tfqhipZeelandia, den y4“ een fchip na-
jagenae, was oorzaak, dat het zelve met
zyn eigen krüit zieh in brand ftak.
Den 4den nam hy 2 koftelyke pryzen,
gelagden metrouwe zyde , fluweefen, da-
maften,CQnfituren,porcelein, radix China,
peper en andere waaren 5 doch verftaan-
de, dat Malacca zeer wel verfterkt was ,
heeft hy alleen eenige gevangené Portugeezen
regen eenige van onze gevangenen
in Malacca verwiffelt , en is den 2pftca
dito na Djohor geloopen , daar hy met
de vloot den 8fieuJanuarii i<Sop. ten anker
quam.
De zeevoogt deed den vorft, Jang de
Pertoehan^ dien hy bezogt, befcbenken,
en ook gefchenken aan Radja Sabrang
geven.
Hy verfcheen den I2dca dier maand
in den raad, verzogt daar een yefting te
bouwen,_ ’tgeen die vorft hem nog nier
kon toeftaan , maar verzogt alleen zyne
hulp met geld enkrygsvporraad tegen de
Portugeezen , ’tgeen den 23^. dito beiloten
wierd te doen , én hem voor eerft
3000 realen > 20 vaten buskruid, en eenig
fpeauter tot het maaken van kogels, te
geven, en 2fchepen, tot hetdekkenvan
zyn rivier, daar te laaten 5 waar op hy
den 3den Februarii affcheid van deze twee
koningen heeft genomen, Jacob Obelaar, ,
den onderkoopman Abraham Willemfz de
Ryk, den diamantkenner HeäorRoos, Elevens
drie affiftenten, en eenige anderen,
daar gelaaten, en Abraham van denBroek
op ’t fchip de roode Leeuw gefteld , en
denzelven belaft heeft daar met dat fchip
en de Griffioen tot den i fi¿n Juíii te blyven,
en dan overPatani , enBorneo, na
de Moluccós by de vloot te körnen.
Daar op vertrok hy den <5dcn dito met
de fchépen Hollandiä, Middelburg , de
Geunieerde Provintien,Delft, Rotterdam,
Hoorn, Amfterdam, Zeelandia,en ’tjagt
de Paauw 5 nevens een veroverde prys,
ontmoetteden n dca ’tjagt de goede Hope
, met de tydihg van ’t twaalfjaarige
Beftandin ’t vaderland, en quam den 1 En einde-
voor Bantam , daar hy de zaaken heel lyk voor
verwardivond , 200 dat’er niets te doenBantam*
was , weshalven hy maar een geheimen
laft onder Jacob VHeremite Met, en den
onderzeevoogt FrançoisWittert, met de
fchepen Middelburg , Amfterdam , de
Paauw , en de Hóopè naar Ternate , tot
ontzet zond, hem belaftende op Macas- Van waar
far aan te gieren, ' en met dien vorft een hy Wit-
verbond ,te maakeri. • -Aivr-’ï®* na
Hyzelf zou naar Banda loopen, om daar zeSdfen
te verzoeken een vefting te bou wen, eñzdf na
na die verrigting ook in Temate te ko-Banda
men. : .-çy. ßaat'
Daar op Verhoeven den 23ßen dito met
de vloot voor a£ na Banda t’zeilgegaan,
laatende.den onderzeevoogt met zyn 4
fchepen nevens de kleine zon , en ’tjágt
de goede Hope, nog voor Bantam, en
is. den 8,ftca April op de reede van Neira
ten anker gekomen -, alwaar hy 3 fchepen
van de vloot van vanCaarden, Banda, Parana,.
en. . ’t jagt den Eêndragt, vond, waar
van het eerfte zyn kding vaii fodie en
nooten innam, en den 22ßea Julii van daar
na ’t vaderland vertrok.
W at hy nu verder by zyn aanwezen daar Daar .
verrigt heeft, en hoe elendig hydoor de vermoort
Bandanezen vermoord is , zal onder de word
ftofïè van Banda nader worden aange-
wezen.
Na zyn dood zond men den ipdca Au- Hoe
guftus de fchepen Hollandia en; deGeuni- verder *
eerde Provintien na Amboina , dm van“ ^ ^
daar ua Temate te gaan , en Zeelandia ging;
na Greffiç en Bantam , om daâr lading
voor ’tvaderland te zoekén, ’tgeen ook
de fchepen Rotterdam en Hoom op Banda
zouden doen , welke 2 laatfte van daar
na Bantam vertrokken,, den 2den en 4 ^
October na ’t vaderland,, volladenzyñde,
verzeilt ,- en den 14?« November van
’t fchip de GeunieerdeProvintien gevolgt
zyn , welkers lading in zyde , kattoene
gaaren, indigo, diamanten, en peper,
beftont. Al welke fchepen in ’tjaar itfn .
behouden in Holland zyn aangeland. ; v
Den 2dften dito quam’t fchip de kleine
Zon, met een fchip op de kuft verovert ,
voor Bantam, en den 2pften dito de opper-
koopman Warnard van Borchom d p ’t jagt
de Haze wind, (mede met tydingvan het ^
'twaalfjaarig Beftant) daar ter reede. ¡¿ pfter^
In ’t jaar idio. in Januarii zonden de Both in’t
heeren Bewindhebberen, onder den eerfteniaar WM
algemeenen opperlandvoogt van Indien,^ e^ e
den heer Pieter Both van Amersfooit, 8Sdvoogt
fchepen uit, genaamt Amfterdam,Orangie, van Indi-
deen*
de witte Leeuw,,de fwarçe Leeuw, Vliípn-
gen, Tergoes, en ’tjagt de Brak. Op de j
zelve-waren de kooplieden MatthysKptels- ¡
op örahgie, Henrik Weiler op; de witte
LeeuwfSteven DoefenovÄe fwarte Leeuw,
Lodewyk Ifaäcsz op Vliffingen , na zyn ,
dood door Jan de Langeftraten vervangen ,
Steven Koteis op Tergoes, en Henrik \
Boekhout op de Brak.
Op 3 3 graaden, niet verre van de kaap
had hem een fwaare ftorm beloopen,
waar door hy met ’t jagt de Brak , van
de andere fchepen afgeraakt , en zyn groote
. mafi: op twee plaatzeh geberlten was ;
gelyk ook Ceylon, naar Ceylon gefehikt,
den 3oJunii van hen afdwaalde, maar de
^andere fchepen waren te Bantam. inNo-
vember gekomen.
In Februarii 1Ó11. verftont men , dat
de heer Both maftejoos op Mauritius , in
Ko^na gezdfehap van het fchip T ergöes,en ’tjagt
zen van de Brak , geltomen \vas , vervorderende,
zyn mail', na dat weer herftelt was, zyn reize na Ban-
op Ban- tarn, alwaar hy niet lang daar na ten an-
tam' ker quam.
Het jagt de Brak deed een togt na Japan
(van welke wy onder Japan nader forekenj.
en is den i ftea Julii dezes jaars opFirando
> gekomen.
Het overige door den heer Both verrigt,
zullen wy nader aanhalen, daar wy hein
als:de.n eerften algemeenen opperbeftierder
van Ooftindiën onder ’t hoofdftuk van
¿atavia befchry ven. Wat nu yerderdoor
I deze zyne vloot in Indien uitgerigt is,
daar van komt ons niets meer uit eenige
fchriftep, gelykook zeer weimgvan zyn
eigen- bedryven:,. te blyken j dan dat ny
in ;t jaar met 4 fchepen na huis
^atVby zeilende , aan ’t eiland Mauritius met 3
Mauritius fchepen verongelukt, tegen de klippen
geflogen, met veel volk verdronken, en
maar een fchip daar afgekomen is.
Dus hebben de heeren zeventienen in
Verfchei- Mey i<5i 3 - ook een vloot onder den heer
de vloo- Laurens Reaal (namaals tweede opperland-
tenuitge-voogt van Indien) als commandeur over
zonden. ^ fchepen , welkere naamen my nergens
voorkomen, en ook in dat zelve jaar in
December mede eenige onder Adriaan
Maartfz Blok, en in ’tjaar 1612. inMey
2 fchepen onder den heer Coen, uitgezonden,
waar by zy den 2deaJunii 1 <5i 3. een
aanzienlyke vloot onder den heer, derden
algemeenen oppergebieder van Indien,
Gerard Reynfi j in ’tjaar 1614. nog eene
onder den bevelhebber Jan Dirkfz Lam,
en onder veifcheide anderen nog wel ten
getale van zy fchepen gevoegt hebben,
zonder dat de naamen der zelve , o f hunne
verrigtingen, ergens worden uitgedrukt.
Tweede In ’t jaar 1614. den 8ftca Augurais zon-
tocjit van den de heeren Bewindhebberen onder den
gen in" »t wakkeren Joris Spilbergen 7 fchepen uit,
jaar 1614. welker naamen waren , de groote zon,
de grpote maapi., de jager, de jagt, de
meeuw van Amfterdam., de. Æolus van
Zeeland, en de mprgenftar van Rotterdam.
Hy liep aan de kaap ep ftadt St. Vinpent
op Brazyl aan, alwaar hy aan land ging,
en niet, alleen een fcheepjen veroverae,
en verbrandde, maar ook een ibort van
gevegt met ,eenige Portugeezen en wilden
had.
Den 4dca Februarii 161 f . van daar ver-
trokken , en den ydeu Maart entrent de
ftraat van Magellanes gekomen. zynde,
kreeg hy een/ fwaaren ftorm zoo als hy
ontrent kaap Virginia ten anker lag, wes-
halven hy ziende dat het erger wiert,
laft gaf pin met weinig zeil het na zee te
houden , hoewel zy ten eerften van den,
anderen verftrpoit raakten, blyvende de:
meeuw maar alleen by den zeevoogt ,
van welken dezelve eindelyk ook geheel
afraakte.
Den i idca nam ’t onweder a f, en den.
I4den quam de meeuw, cn de a^edwaulde
jager , weer by hem.
Ondertuftchen had ’t vplk van de
meeuw, geduurende deze afdyrailing van
de vloot, zieh zeer oproerig tegen hunne
overheden getoont, zieh meefter van
’t fchip gemaakt, den fchipper encommics
gedwongen na hun pypep , te . danszen,
van den laatften huqnen kok gemaakt, en
hem gedreigt, ja gezogt te vermporden
ten ware de fchipper hem verbeden bad.
De fchipper en eenige a^deye wierden
eindelyk meefter van de twee voprn%amft.e
belhamels, en pok van de verdete, beft.
keurende deze çwee ley endig pyer t>PPi4 ;
te werpen , gelyk aanftonts gefchiede¿
na welken droevigen oploop dit fchip
in de. vloot quam.
Den 2dea April liep hy de ftraat in, zag
den 3dea op ’t land van Terre del Fuego
een man van zeer groote lengte j den 7dca
ook eenige vogelftruizen. Dus quamen zy
den n dcu dito op f4 graaden, den i2dea
zagen zy de fneeuw op ’t gebergt-e als
midden in de winter. Den iddca zagen
zy in de peperbaai eenige wilden , met
vrpuwen en kinderen, met welke eemge
van ’t volk in vriendfchap fpraken, hen
eenige meflèn en andere kleinighedea
gevende j doch na dien tyd zagen zy ze
niet meer. Zy vonden, daar te land ge-
gaan zynde, ganzen, cndvogels., zagen
’er ook waterkare, pieterceli, macedonie,
en eenige roode beziën.
Den i ftP M ey, na dat men eenige my->
len van daar, na een fchoone baai, daar
zy ook fchoone vogelen zagen , gezeilt
was, ging ’t volk na land, om die vogels
te fchieten, doch wierden van de wilden
overvallen , en 2 man van hen doodger K°mt
n. i -, . - ° door de
■flagen.. . g v‘ ftraatMa-
Hy geraakte den 6dca Mey , na veelgeilanes
talmens, de ftraat uit, en indeZuidzee,in de
z™a0„gZuidxee;