Dit deed hen wel wat verflauwen ; 1
maar dewyl zy ’er nu reeds in waren,
zo konden zy ’er zo niet weer uit, vermits
de Tidoreezen nu op hen verbitterd,-
en zy alzo genoodzaakt waren zig zelven
te bcfchermen, en daar «eilige order op
te ftdlen. ' r'
Hy ver-* ^ rit ondertuflchen wel ziende, dat hy.
zoektaan op de Ternataanen niet veel ftaat maken
A rtiC kon , .en met weinig eer ook dezen oor-
ning van lo8 ten cinde brengen zou , fchreef in ’t
Indien jaar iyz4. aan den onder-Koning van
otn zyn Indien» in wat ftaat de zaaken daar wagf
» rcn j en verzogt te gelyk zeer ernftig
°* oni zyne verloffing. Aan de andere zyde
zag hy ook w e l, byaldien hy niet ’t
een, o f ’t ander, door zyn eigen volk
Befluit ondemam, dat ’erniets van gewigt uit-
den Ti- gevoert, en hy hoe langer hoe meer
dorees in benauwt worden zou ; weshalven hy, al
baar^te* Ichermutfelen uit hinderlagen wil-
beoorlo- lende aflnyden, geraden vond, nu den
gen. vyand openbaar aan te taften.
Ondertuflchen quam Martyn Alfonjb
de Melo uit Banda met twee Jonken in
Ternate, ’t geen Brit ongemeen wel te
ftade quam, vermits hy , volgens zyn
verzoek, verfcheide Portugeezen, en ook
voorraad, medebragt. By dit ontzet nu
lcragtig onderfchraagt, vond hy goed
een Portugees Edelman, die -jong, vol
vuur, cn van een beproefd beleid was,
‘met een Gilala (zynde een kleender flag
van inlandiche vaartuigen» dan een Cor-
racor) waar op veertig o f vyftig Portugeezen
waren, op de Tidoreezen uitte
Maakt senden.' Georgio Pinto (dit was des
eenbegin Edclmans naam) had zo ras dien laft niet
daar af. ontfangen, o f hy ging ’er moedig op af,
en voerdc zyn laft zo gelukkig uit, dat
hy geheel Tidore onveilig maakte, alles
plonderde, en door zyn medegevoert ge-
ichut belette, dat een Tidorees voor den
dag dorft komen.
Hier door kregen de Portugeezen weer
veel overvloed van voorraad, en de T i doreezen
het zo quaad, dat hun Koning,
wel ziende, dat hy met het Leeuwen-
vel tegen de Portugeezen ( inzönderheit
om hun gefchut) niet opkonj nu voor-
nam het Vollen-vel te gebruiken, om te
zien, o f hy daar door hier hier geen wraak
kon krygen, en dit ftroopen beletten.
Hy zond dan eenige vaartuigen met
volk heimelyk in een hinderlage, liet die
onder ’t geboomte plaatlen, en in den
nagt een Corracor in zee zenden, met
laft om zo na in ’t gezigt van den
vyand te loopen, dat zy daar door uit-
gelokt mogten werden, om hen te ver-
volgen.
’t Gelukte hem, zo als hy gegift had.
Pinto quam ’er op af, zo ras hy die ge-
zien had, de Corracor zette het op een
löopen , en hy op een vervolgeö. Zy T.i
liep een kleinen inwyk, die een weinig 4‘
bezyden de ftad lag, in , pangayde, of
roeide» daar na toe, Pinto deed mede
zo j maar de ongelade Corracor geraakte
-er gemakkelyk in, daar zyne Gilala,
wegens ’t gefchut, te diep gaande, en
geen waters genoeg hebbenae, tdneerften
aan den grond raakte.
De Tidoreefche vaartuigen zagen dit pjnt<>
niet zö ras, ö f zy quamen voor den dag wierd
fpringen, vielen op hen aan ,- bena- elcndiS
men hen allen, na lange tegenweer, en ^¿'ord
veel bloedftorting, Jtleven, en voerden
hun afgehouwen hoofden in zegepraal
mede naar Tidore.
Hy had dit altemaal op zynen hals
gehaalt, vermits hy dit alleen maar had on-
aernomen, zonder iemand van de zynen
te waarfchouwen, te groote gedagten
van zig zelven gevoeldc, en zyn vyanden
te klein geagt had. .
Dit was een fware flag voor de Portu- bntflel-
geezen, en bragt den Landvoogd in zo tenisdes
groot een bekommering, dat hy, zo^Land'
hy ’t met eere had können doen, den g jP *
ganfchen oorlog wel zou hebben laten °Ver*
varenj maar nog de eer van de Natie,
nog de toebereidfelen , reeds daar toe
gemaakt, leden dit niet. Hy zond der- Tweede
halven Martyn Älfönfo de Melo op een ongduk-
nieuwen aanflag uit} maar die, te vroeg ki8e <>“r
ontdekt, en hy te laat daar aahgekomcn
zynde, niet zeer voordeelig voor hem, der Al°-n"
o f de zynen, was, dan dat hy eeiiige fonfo de
huisjens in brand iiak | waar tegen weßr Mel°*
hy gequetft, en de zynen genoodzaakt
wierden onveitigter zake na Ternate te
keeren.
Deze ongelukkige öndernemingeh mäak-
te Brit zo ltleinmoedig, daf hy befloten Land-
had, ’er uit te fcheiden. voogd
Tarruwefe in tegendeel zag,, by het ^fl,dcn
eindigen van dien oorlog, zyn ganfchen Sem
aanflag gebroken, en.verzogt Brit der-
halveii , dat hy hem- maar eenige weinige
Portugeezen, met een hooramari Zöti
byzetten, en dat hy dan den zelven ver-
volgen wilde, en befloten had Maridko,
een van de befte vaftigheden des Ko-
nings van Tidore, aan te taften.
Brit dan zette hem eenig volk b y , Tarru-
met welke Tarruwefe , omtrent anderhalf wefe gaat
duizend inlanders ’er by hebbende, op °P de
den voomoemden togt uitging. Tidorees
Dit Mariak , o f Marieko, was dt * ’r ,
ftoel der oude Tidoreefche Köningen ge- vfng van
weeft, boven op een berg gebouwt} Marieko.
maar van die Köningen verlateh-j zedert
zy wat meer met de vreemde Natien
begonnen te handelen} om welke reden
zy toen hun verblyf in Tidore zelf, als
beter tot den handel gelegen, genomen
hebben.
Dit
t)¡t veftingje was op zommige plaatzen
redelyk fterk, en in ftaat om net al eeni-
gen tyd uit te hquden. H ^ Q C
‘tarruwefi toog ’er egfer ö|> af, en liet
wJfcTer- den Portugeefchen hooftman met zyn
lieft zyn volk zig op een zekere plaats ftellen,met
meeße laft om, na ’t geven van zeker teeken»
S . o p die vetting aan té vallen j maar die
Portugees met zyn volk, door een ge-
-fchreeuw der vyanden ( ’t geen hy meen-'
de het geftelde teeken van Tarruwefe te
zyn) misleid, beklom dat te vroeg, en
wiprd alzo met fchand, en verlies, weer
.terug gedreven.
Dit geval veragterde Tarruwefe ’s aan-
S e e n flag'iodanig, dat hy nieuw volk van den
klein ont- Landvoogd Brit ontbood, met belorte,
*et.van dat hy niet te rüg keeren zou, voor hy
meefter van die veiling was.
De Landvoogd, die zyn volle dus
fmelten zag» en nu nog maar hónderd en
twintig of honderd en dertig mari in zyn
veiling had, was niet genegen daar meer
plaats in körten tyd mede ftormenderhand 15x4.’
ingenomen, en in koolen gelegt, en men
bequamTveel gegangenen.
Al deze tegehfpoed in zö körten tyd Den Ko-
deed den Koning van Tidore, nu wat ^"|0vr*n
meer, dan te voren, tot vrede neigen, doetVre-
en die wel ernftig aan Brit verzoeken, de ver-
met aanbieding, van alle gedane koilen, zocken,
en geleden fchade, te willen vergoeden }
maar Brit floeg hem zyn verzoek bot af.
Zedert dien tyd had de Landvoogd nog
verfcheide kleene voordeelen op deTidö-
reezen, die de zaaken des Konings van
Tidore in hoe langer hoe erger ftaat
bragten. Ondertuflchen had de vyfde
onder-Koning van Indien, Eduard de
Menefez, aan den Landvoogd van Ma-
lacca, Georgio. Albukerk» laft gegeven,
om een anderen Landvoogd van Ternate
in Brit ’s plaats derwaarts te zenden, en
hem te doen vervangen, en af te loflen.
- volk aan te wagen, eri zig zelven, en de
zynen, zo te ontblooten} maar als Tarruwefe
Hier toe vqrkoos die Landvoogd Gar- G5»rfias
Ras Henrik, een Malaks J * . • hoofdman1,« zon• d Hine 1n1 nriukr hem met eenige vaartuigen, en volk , in iyMJ van
January des jaars ivyzf- af. Hy gierde Malacca
in Banda aan, vond daar Martyn Alfonfo gezondea
de Melo (van Brit na Malacca gezondem,
dog daar met zyn vaartuigen aangeloo- vangcn>
pen) met de Bandaneezen in oorlog, en
voegde zyn kragten by die van De Melo, Werd
om de Bandaneezen louter aan te taften; ^Jevfni
maar zy beide wierden daar zo gehavent, de^ne]°
dat hen de luft verging, om daar lang te door dc
blyven; en Garfias Henrik wierd zelf ook Banda-
gequetft} zo dat hy, tegen wil en dank,
daar nog eenigen tyd blyven möell.,
1 Hy vertrok van daar in de maand Komt in
en quam eenige dagen daar 4m op db Mei in
rheede van Talingame, twee mylen van ,r ernatc.
de veiting der Portugeezen gelegen, ten
anker.
zelf quam, gaf hy hem egter nog I
twintig man, met, welke, en zyn verdere
Vnwint manfchap, die veiling, na een hevigen
Svcf- ftryd, door hem gewonnen wierd, zon-
ting. der echter eenen man van de zynen te
Veriiezcn. «• » V
De voornaamfte raaden» o fMántñ’s,
en veel Bloedmaagen des Konings , en
buiten hen nog tuflehen de twee o f drie
-honderd gemeene Soldaten, lieten daar
’t leven. M
De veiling zelf wierd verbrant» en
hríndM p fle g t, en TaWuwefe zou alles door ’t
geflegt uvaard hebben doen omköriien , mdien
verd. -de Portugeezen hem 'niet gedwongen
-Tiadden van ’t moofden op te houden.
Van daar ging ‘Tarruwefe na Makjan
( ’t geen toen half onder Ternate, en
half onder Tidore, ftond) om het deel
van den Tidorees äan te taften. Hy voer-
de ook dit, na behoorlyke afvraging aan
de inlanders, o f zy zig wilden overgeven,
.zo gelukkig uit, dat Zy zig zelven ge-
willig aan hem quamen aanbreden, ge-
noegzaam,'door ’t geen den Tidoreezen.
van Mariak overkomen was, afgefchrikt.
Dus quam nu geheel Makjan, voor een
tyd, onder Ternate.
Daar op gingen de zaaken nu wat
Verlchel- voorfp0cdigcr , dan te voren , zo dat
t l f : de Landvoogd befloot weét een ande-
gmvrn re Tidoreefche plaats op Gilolo aan te
Tarru- taften, en die mede onder Ternate te
wefe op brenCTCn.
Makjan; ^ 2on¿ hy Martyn Korrea met
gokop yeerti man uit? waarby zig de onder-
U010, Koning met een grooter getal Temataa-
nen voegde. Met deze magt wierd die
wakker
gehavent.
Hy liet Brit ten eerften kenüis Van zyn Zyn
komft geven, en hem bekent maken, fcherp
hoe hy gezonden was, om hem te ver- Brit,
loflen, en de Landvoogdy van hem over
te nemen; verzoekenae uit kragte van
dien, dat Brit hem devefting, met den
aankleve van dien, wilde^overleveren,
o f dat hy anders niet genegen was te land
te komen, ten zy al de plcgtelykheden
van een behoorlyke overdragt van alles
eerft waren vooraf gegaan.
Na veel moejelykheden, en bitze be- Moeje-:
iegeningen over. en weder, quam de
nieuwe Landvoogd eindelyk, op Brit ’ s b legv;
gegeven woord , te land, en geraakte .sicit
met hem over de overdragt der Landvoogdy
’t zo verre eens, dat Brit hem alles
in Auguftus des jaars 1 fzö. overgeven,
en ’t öpperlpewind onderwyl by hen te
zamen blyven zoude. Ondertuflchen bleef
’er tuflehen hen een goed verftand-in de
zaken van ’t beftier.
I. D e e l .
X VIER