dus door een gelukkiger en kortér weg
-dan Mageüamgï in de Zuidzee. M?n
■fleeft die-ftraat oôk zedert na hem * de
ftraat Je Maire genaamt.
In .'t jaar idi p. zond de koning van
;z fchepen, om van deze ftraat,
«door le Maire gevonden, een nader gezigt
•te nemen , en zy zyn die ook in minder
als een dag , dporgeloopen * doch zy ver-
halen (gelyk mede Ovalle , beíchryver
van Chili , in ’t jaar 1645. ) verfcheide
dingen , die zeer fabelachtig ichynèri,
als onder anderen , dat zy goud voor
ichaaren geruilt zouden hebben.
Nog ten De vymende tòcht derwaarts was die
anderen van Jacob VHeremite, ook een Holländer
i i l ’tja ?r IÄ23- “ A PrU < * % . OE
door\vie?0?r een meuwcn by hem gevonden weg
g e v o n - baiten de ftraat van Magellanes, eri o o k
den. buiten die van ie Maire, dat is ,1 buiten de
H OORNZE EILANDEN om, in de
Zuidzee,: en dus verder in Indien quam.
De zestiende, die dit ondemam, was
Joban Narboroug, een Engelsman, die den
■r*“ Mey ’sjaars itfdp. met z fchepen,
qp-koften vanCare/den II. van denTheems
inzee, en opden ll«“ Oftober de ftraat
-Magellanes inüep.
£g De zeventiende was Wültm Damtier
¿ e d e n z3<ta Augufti 's jaais ,ií8z. van
iVuginxen naar deZnidzec onderCápitan
-Rmk liep. f :Hy quam den ddcn Februarii
■1Í84. in de ftraatvanfcAfeW; doch geraakte
daar weder uit , liepBeooften het
■Staaten eiland en kaap de Hoorn om, in j
de Zuidzee, waar in hy omfworf, enop
zyn vyanden roofde;. verErok 1Í81-. naar
■Aqua¡julco,van daar den 3 tft« Maart ¡686.
naar Cabo Corrientes inhetrykvanMexi-
c q , ftakovernaar ’teiland Guam, een
der. Ladrones , daar hy den zodcn Mey
.gelyk hy den zz»«Junü n58S. te Minda-
nao, quam, van waar hv den I4den Januarii
.1087. längs Boeton, Mäcaffaren Sumatra
■vertrok,.zieh 1088.inTonquin, i68p.in
Atsjien, iöpo. te Bencoeli-op Sumatra
.eemgen tyd opgehouden hebbende, van
:dczen tocht.in. September iripi. weer in
Engeland keerde::s Hy deed nog. een tocht
vm tjaar 1699. inMaart, liep Í700'. längs
Nova Guinea,; quam in Julii op Batavia,
vertrok den 1 7 ^ Odober, en verloor zyn
ichip op Afcenfion in Februarii 1701. doch
quam zelf weer in Engeland.
-t De agttiende, .die door de ftraat Ma-
gellaan liep, was een FranfchmanMr.de
Beaucheine. Gouin, die in ’t jaar idpp. uit-
lieP > den 24ftenJunii in de mond der ftraat
ten anker- quam, lime dat den Augufti
,, zeilde tot aan Port Galant, daar hy
eemge bneven liet, quam den zrftc“ Januari
,1700. in de Zuidzee, bleef daar eenige tyd
nandelen,. liep voorby kaap de Hoorn in
Januaru 1701. en zoo verder weer naar
Vrankryk* ’tgeen zedert van vericheide
Franlchen , en mogelyk ook van anderen,
nagevolgt is:
In *t jaai* idpp: o f daar ontrent,' is nog
eeqfchip van de Engelfchen, de Refur-
rechon genaamt, dus door de Zuidzee in
Indien, en m‘Amboina, gekomen.
De negentiende , die düs naar Indien
^ l ls^ëewe^^ Jehan Morgan 9 eenEn-
geUchman, die in ’tjaar 1704. of rror.
^ c r Ternate om s dus mede in Ambóina
met t fchip de St. Jan, quam, en vain daar
weer over Batavia naar England Jceerde.
r^v7e tv£ntlgfte i? geweeft de ^dofnoemde
trtUem Dampiery$ t in ’tjaar ly o f.o îijo f
in Ternate, mede dus agterom, quam«
en van daar 1705. in Juin naar Batavia!
en zoo verder naar- Engeland, vertrok.
I j ^ *je 1S, ^ Kloot nogmaal derwaart «
onder den hooftman-Wodes Rogers , den
^ ;Ca ¿ u. § ^ ¡IÉÉ! met ’t fchip de hertog
van Bnftol , in gezelfchap van Capitein
Steven Courtneyi met dé hertogin, pafleerde
den i f 1“ Januarii 170p. kaap de Hoorn,
quam dus m de Zuidzee, en liep zoo dèa
W'Mey 171Z).:Jangs ’teiiand Ceram, en
•vervolgens voorby Boero, Boetoh, &c.
naar Batavia, daar hy den zoft«nJunii«aen
y e ÿ r naar Engeland, daar hy den
7 ™ Í 7 1 1: ni Duins ten anker quam.
waarichynelyk, dat die gène «
dtéjpnegeií mogren zyn, Beweflen om,
of door de Zuidzee , naar Indien teZeilen,
als den gemakkelykften, zeketften en
nietmeer door de ftraat
P Magellanes, daar men langzukkelen kan,
z u l £ n ^ : e r .I0?rby la aP d eH °™
naarOoftindicn olhf t
tNoorden, en längs Tartaryen, betreft.we^
memgmaál is byvericheide peribonen pe*naar0
tragt,, om daar een'rdoortocht té y ¡ ¡ í í * “ ®¡
: Dewakkere zeeheiden, die dit onder4 “ „«
en fys oerft gebroken hebben,ragt-
zyn deze völgende geweeft. .^eurt
jfytonì ep Nicolaas Ze-\ in ’t jaar 1180.
MU f f Tr J B K N a p m ,
HyvOTigte dit optaft vanZS*-'4 - ‘ z S
dnk VII. koning van Engeland -¡od“ -
en zogt door dien weg in lndiën
te geräken * doch quam, met wei-
2 *551 geluk, tot op 70 graaden.
Cajpar Cortereal, een Poitugees,
by ons reeds gemelt. , If0o.
•han Ferazzan , van Florence, i f 24.
opkoften van Vrankryk, uit laft ,
van François!, doch aan de kaap
derBrittannien opgegeten vari de
wilden.
Steven- Gomes , een. ; Span jaart, if2 f.
op koften van Carel M. doch hy
lag geen groote cere in.
Jacob Carthier, op ordre van den
koning van Vrankryk. *f34*
Den
De Ridder Hugo Willougby9 IJTJ.
"i^die op 74 graaden quam ,' doch
• ' door Koude met al de zynen ver-
gaan is.
Steven Barrove, een Engelsman, iffß .
vinder van Nova Zembk, envan
de eilanden Galgoevia.
Maarten Forbeiffèr, die-
’top de Moluccos
aanlei.
Francois Drake.
Artur Pette9 die Nova
Zembla rrieer be-
kent maakte.
Carel Jabnan.
Johan Davis.
De Hollanders, deden onder Wil-
lemBarentfzyen pnder Jan Huigen
van Linfcboten\ die bevorens in
Indien geweeft was, en onder
Comelis Corneliffzy met eeñ fchip
van Amfterdam,een van Zeelana,
1 en een vanEnkhuizen,drie togten
derwaarts,1 vonden ook ontrent
Tartaryen de Naflàufche ftraat.^
Henrt Hudzon¡ door de Heeren i j aea
gezonden,vond de ftraat Hudzon, idop.
Johan Munk *: 1r'-•*| rmm
Johan Cornelißüy van Hoorn. 16 11.
Cornells Jelmerfz Cok. ? 1664..
_ T .. S i669.\
0 P m e n dat de Engelfchen tot den
ooßcn graad om den Npord, en dus verier
die weg uit, dan eenige andere Européërs ,
geweeft zyn.- J ; : ;
Maar men nieeñt, dat, indien zy wat ver-
J fjß .
l S77'
-Engelfchen. 15*80..
15*80.
i ySf.
W ß
‘lS$>y.
i y»6.
Waarom 6er van den inham van Nova Zembla, en
ly daar wafdieper in zee, geftevént bádden,, zy
dmdooï- oeter zouden hebben können door-
raken. raken , om dat^ daar zoo veel ys niet is ,
als wel in dien zeebóezem, waar in veel
zoet water is. • -
is ’t niet onwaarichynelyk, dat, men
dien weg met beter vdortgang zou . können
gebruiken, indien mén gélègienheid
had, om in Moseovieh 9 ó f in eenige pläats
daar men die bevrozói Zee’t naafte was,
overwinteren , en zoo ras' zy maar weer
öpen was , ’ër by zyh- kon , ’t geen oris de
Moscovîten zekèrlyk met al hun vermögen
zullen beletten, en voor ons tragteri
verborgen te bouden * daar zy nogtóns
^? ckere tydçh, áls dé wind ’t ys iri de
yszéé van ’t land afdiyft , gewoon zyn
rcdelyk zeker op de robben- en andere
vaögften uit te gaan. Hoewël ’ér mear
j die ’t vóor onmôgelyk hôùdén j oit
v “ b°r ÿszee- te konneri geraken. .
nieuwe Behalven dezen weg om ’t Noorden ,
weg naarter.zee gezogt,heeft men nog een anderen,
Ooitm- ûdit * te voréri békenderi weg te làiid'ôp
Wow- Agende wyze; Ôhtd'ekt.
den, te * ^bigë jagérs vari Sibérien, nu eerige-
land, deelte van ’t ryk des keizers van MoSeö-
ontdekt vién , bragteri ih- rt jààr iyp6.: o f iyyrf :
I. D e sr.
eenige fchoone maiter-veilen, by hen
naar un land, Sibelinoi, en by ons Sobéis
o f Sabels, genaamt, te koop by eenigl
Moscovifche kooplieden * riie de zelve zoo
fchoon vonden > dat het hen dé moeite ¿
weerdig dagt, daar na eenig verder ¿n-’ ■ '
derzoek te doen.
Daar waren ’er zelf , die de riieusgierigy
heid hadden, om met eenige van deze Si-
beriera naar hun land, en daar met ben ori
jagt te gaan. Z y vonden aldaar z iii
ken grooten menigte van'riezb dieren, en
die zoo gemakkelyk te krygen dat zy
daar van Tcennis gaven aan den eerftendie-
naar van Staat, Boris FederOwits QudonovrF
fchoönbroeder. van den- Czaar n>èodò(h^
Deze Born w e r t in ’tjaar ifaS: in Mey-'
(aangezien Czaar Theodoor den tf^Jänuanf
ftiert) :Czaarin,zyn plaatsj erihymääkte-
zyn eerfte werk ’er van,; öm deze Siberièrs
met alleen veel eer en gunften te bewyzeny
maare om hunne afgezänten ook met zoo
groote geichenken t ’huiswaart te zerideiKr
datzy zedert geen íwarighéidVonden om1
zieh zeíven aan dienCzaar-te ondérwerpéhí *
Nifiezen tyd tragtte hy f die ifioj^oorlge.-
n en zyne mavoTger*, ^ -dft lärid tfö& x tot io
alleen ;meer en meer' té leércri Jcétineb ,jChina*
maár^y'waren ook géwòon hier én dàa?'
op de oevere. van groote rivieféai qa dät“
P z y a l tb rin de landen derWeft-iTartera
van welke eenige onder China llaan,dooi¿-
gedrongen wai-en, zomtyds lierkten, en-
ook wel finden , in hunne boffdien te
houwen.'- v; r. " ! ...7 7; i-w -
I Aldus nw™tyd.t8swd.4 a.ftUte>òtìrtié
varende, hebbenzy hfétjzbo yértegebragt *
dat zy emdelyk tot aan de Oòfttee
tot de grenzen der Döft^T^täfeq- ' - aie
nu gantfeh Chma bezitten!* doorgedrori-
gen zyn, die, zeer verwondfert, áldaár '
Moscoviten , een volk hén'teenèmaal on- ;
bekent, en daar en bovén Zòo ftdut iri
zten, van veftingen op huh laiid'te-bou-'
wen; dit zoo gemakkelyk, alsdeVVeft-
Tartaren , met tèeheten ymrar a í h ü h :
vermögen in ft werk fteldéùy ohi dit te
beletten: De Moscovite» ■ daar tegeti '
mede -op hun regt van wettigé rfeíttTng'
S H | H r-y dat land ledig en-
ötmewoont vonden, wildèri zig rioorgeen
reden nog geweld der Ooft-TartäreriftaaT ‘
van laten ontzetten.. «:o ¡á -s¿t-W : ■ .
' , ^ T a r t e r a géehziá vadóén-Morie.
devielen-daar over feitélj-khcden 7bòr.3yktódeii
Ue O o ft-Tartera , ó f dè Beüttera vari!“?
China, deden deze fteritten Ojfhún land t ö t Ä S
tweemalen toe «egten ; doüh de MosctA^vto,
vitép hèten dié’mét häaft , en zoo veiügen Ooft-
wedér'òpbouwen , dat de Tartarea
t zelve met wèa- konden belétteri. ' /*?^*mc’
Hier oyér te oorlogén^ had aan weder-
zydeii Mih fwarighcdöij' en vóór al aan
dé zydedér Gzaareñ van ’Mòscovieri, 'Ivan
en Ptéter-i vertmtsifthen-fthäi-iiioejelyk- -
* . I ■ viel’