T) an g.
fe%ecb.it.
Principa-
; Archan-
É|cÜ.
temrëu o cauit; Videt l^ch a r ia sTftb o lo g& f um Vnus -y-
n^mex primîsarigelis, vt mihi videtut »*& qui Deum cir-
cumftant3 cçmmune eft enim, v t dixi,ômqibus, angelcP-
ru innomen , verbd conjolaiioriis p le n a de hoc didicifle à
Deo : alterum autem inferidrislordinisangelui'n,qui priori
obuia^m anteed$cbat, eo confilio v t illuftrariqOern
acciperet ficretque’particeps. deinde eundeni curti ab e;b
diuinum cqrifilium v ta b An tiftitedidici fTer^etiam T né-
ologu m ipfu m ex impofito munere docuiiîejforte y t frii-
giferèHierulàlë'm àmülritftdine.-horainu m incolerecur.
Ho cenam Ezèchiçl T hèologiis aliüsjapræcl ara diuini-
tate in Cherubim fedente ftricftuxri efledicit. Kraeliti--
d im enini popu lum, v b d id um e f t , paternahumarîftàs
caftigationc àqmeliorâtfaducéns æquitate, quæ Deo di-
gn a e ft, jm inibntibusnocëhtesiêcernendos diftiriguén-
dosqiié cenfui t. H o c priraus&cundùm Chèrubim difeit
iisjcuius rênes iàp^hiropræcinâieranr.quiqùe talari ve-
fte faerarcbiæinfigni amidus erat. Reliquosàutem An-
gek>s, qui j^cures teneb ant, diuirras ordinum princeps
diüinum de ea re indicium iub et apriore diftere. Nam
hune quidem iu lÏÏtme&amH ie ruftlemp ræ terire , lignum
impffmere in viroruminnocentum frontibus:aliis
autem dixit : Tranfîte per ciuitatem fequentes cum i &
percutitc: nonpateatocufusvefter, neque mifëréamiiîî:
A d pirinemautem fiipcr quèiri videriris lignum, neàcce-
dite. Q ü id v e rô d ieet aliquis dé e o an g e lo cq u i Danieli
dixit,E^«r verbumî autdeprimo ipfë>qui ignêmèxmediiS
CherubimaccepitPaÙtdeilloiquod plus valet à ado c en -
dumangelortim r éd è conftitutum ordirtem, Cherubim
ignem ingerere in manus e ius, qui {andàftolaihdutus
e ra tf âu td e e o , gm'Gabnelidiuiniilimo cum eum accer-
fiflet, dixit : Fde ilium inteïïigmyifionitn ? aut de omnibus a-j
liis» quæ a fandis T h eb lq g isd id a fiin t de diuinacoerc-!
ftiutri hierarchiaru deicriptionë Seul fi hiërarchiænoftræ'
ftatiis optimuspro virilipàrte fimiliseuadat, Angelicam
vénuftatern quafi in ima^inibusexpreflam hahebit ,fo r -
■ marri periplàm capiens,d£ ad fupereftèn riale 6'rhnisHie-:
rarchiæprincipium_(Deum)eleuata. ’:0
C A P V T I X . '
De Trincipatibus, Archangels, & ArigeliSjeorim^HUrar-
cbiaÿquaeiïvlfma.
a E L ïq vA eft nobis ad cognolcèndum propofilatdi-
ftindio,quæ angelicas hierarehias cpncludi t,id èft,
eàquæadiuinisPrincipatibüSyArehari^erisâtqueAngè-
lis ôrnatur. A cp r im â ? quidem neceüanb'dicen'das eflël
airbitror, pro çaptuingenii meiranâoruni^brumnbmi-
numinterpretatiories. Déclàratenim nomëhboefëftiufn
Prin cipatuum, diuinitatis îhftarpræefiè, pririeïjààtumq;
obtinere ciirti facro ordine, qüi Prin cipatuum -artutib usj
fit digniiîimus: atq; àd fiummum'Princip^tum,&edso-
mnino cohiierlbs e u e , & aliis prâ dignifate Priiieipatus
duces fe(àd hanccçnuerfiohem jpræberei&illuftlipfiim
prineipatdn^i qu i j^rincipatuis a u d o r 'e ft, prb virili p^-te
exprimerèrenunciareqvfiiperèiïèndaleriieiusih omnem|
ordinernprincipatum, pülcnrâ Virtutiim qüæ Principa-'1
tum obtïhe'nt dirpbfitibiie. Sahiftorum a i^ jn Archaô^
gelorum nqmeneiufdêmquidéeft,Cüiusicoeleft(^Prm
cipatus^ordihis : eltenim & eorum & A^|elq^um> v t d i- ■
xi y hîeràçchiâiyha àtque d iftin d iq t fed quohfâm non I lÉ
hiéïafclilâ,_quæn0n &pr iitiâ s ,&média s ,& v ltimaSv ir -
'tutes'habeàt : feh^ûs Archàngelorum o rdo corhmuhi
qïra^dar^umniedip^^^ iurç j extrètnâ fit^e'n -
dicar. N am ô^cUuilanéliffimis Principâdb us- coriimer-
cium h a b e r ,& cumfànblis Angelis;fcUm illil'quide'rh,
quôdadèfièntiâ;fiïperioremprincipatümâccbmtnodàfç
adimpèirahdum cbhuerfhàëftjâtqtfë adîUiè'sISmiiftudf^
h^tèivt poteftjft fingi^ & ^Ahgelos decbfpfud'ordiriâto-
que prinfcipàtu, & qui Cerni non poteft, cbniu'ngitatqtië
vnum efficit; cum hîs autem, qub(|'eft e t ia l^ r d ’inisjqui
àb aliq a&|eptaaliis.ènuhciàt, dum &diuinas illuftratid^
neshierarch’iæmGi^&inftituto,primdrubipe raréqpit,&
eas. atfgelig benignê huticiat, 8c per angglos nqbis.enühci
a t , pro ftcrolàn 6ta vniufcuiufqja DeO ilium ih'atprum'
ratione. Ângeli enim,buemadmôdïï iam fuprà dixiinus,
. 'cômplent ac determinant onlhes ccèleft|um naturarüm
d iftinéHones,&o rdihes,vtqùièx treniq'ibco intercoele-
ftesefièntîas Angelicâmproprfêtatcmobtinéàntreoqüe
reétiusànobis  ngeli quàm fiiperÉores, Hierärchia ho^
minantur,quG ebinim in élaribribus eu id en tiorib usq; rébus
verfatnr,^:. magism u ndûa'tti n git.Nam fiirhina quî^’
defiij v td id um e ft, Ipirit dufn déferiptio, quodabftrulb
DecnordineprimaVicinaéft:ratioriequàdamobrcüriore-(
fvÉpotè rublifhior|i)Hierarchicas^tmâ fundliohcs ergafè-i
cundam exercere exiftimahda eft : fecundà autem qure
èxpletur'fex fan d is bo.minacmnibusBVirm
Po tefta ti b us, Pri n cipa tu u m, & A rchan geïp ru m âfq; ân^-
gelofum hièrârchiarimpeÉrc, eu’iden titi s quideni q u à b
prima i'obTeurius autéiri qifàm ea qüæ illaih ftquatnr.
Priftcipatüum v e rb , A rchangelordmbue & Angelorum
interpres d ïftind io, hominum hierarchiis vno'per alium
I (dirigente ) impeiarepùtanda èft , Vt fit ordirie ôé excita-1
t io ih Deunl, & conuerfio, & Cüm eo rociètas,'& coniUn-
dio ,au liVt ita dicarh, vnio , atqj e tiamvt ördinefiatpro-
greflus, à D e o ad hos Hierarchiis omnibus behignè con-
ceftus i & cum communicationèVtqvparticipatiône ad^
ueniëns,ac cum ftn diiftm o dfecbre.Hinç J h e o ib g ia hie-
rarchiam nöfträ ahgelis attri b ui t'i cùih populilud^o rum
pnncipemMichaelem;lppellet,;â lio squ é a I& ùm nâtio-
num:Statuitenimaltiflîmüsterminôsgentiüm,recün4û
nuftérumangeloru Dei. Q u o d fi quæràtaliquis,Cür pb-
pülus Iüdæorum ad diuinàs ilhiftratibnês fo i^ efFerrç--
turdeexcitareçur: reipbndendum eft," errorem j; quo aliæ
nâtiqnè?Jheos, qui dii non fiint, deflexerint,re,(ftis ange-
lorufn p è r feâurisïiohëftè tribuëndum,réd illisipfis^qui
ptocliuitate fua de rebta adDeum ferenteviàdeftelceriht
àmoré fiil?Gontu rnacia, eorUm«|; qui â sd ig n i Deiri^mi-^
ne vidçbantur, vènêranqne opiniôn ifuæconformi.Hoc]
etiam ipfi ridé populo Hébræorum vfiiuenîffë docetut.
iènim vita nobis data eft, cüi vis illata fit, autimpofita ne-
Ceffitas:néceqrum'qûa:prouidcturlïbeftatediuiniradii
illüftrationis, quæàprouidentia mahar, yel obruüturvel
obftüficntur : fed oculbrum iftehtis diiïïm
effluens parernæ benignitatislucis làrgitio , y e l o b h in q
comrnunicarieapiq*, nonpolTit, & propter eorum obftâ-
culutn, acrepugnantiâin, infuibiiautebmmünionesFa-
^ ^ flim i le s jp a n ^ i aut niagnas,obfcufas vel éîârasjcùm
vriüs f i t& fimplex,eodeqJ, m odo fëiu|)ë^habeat,&v.alde
explicatüsfuiusq;fit diuihiFontis radias :præ(ertim eum
à h is g e h ÿ u s (e x quibüs nos quoque anithum eradmqs)
nqn âlienigenæ quidam d’if, rdod'ëfat^rcs âderàiit ad im-
mçnfiim Copiofiimqj, quod verb omnibus le cömmuni-
cââdum aperit,exDco hafcenrjs lücis pëlàgusjipd vnüm
principium omnium, & âd ill ud À ngeli q u ivn iCuiqjn a-
tionipræreiftiera,nt, leqiiâcçsdédiicèrent. Cqrifideran-
dus eft Më lchifèdech ,qùifaeérdo sera tPeo cKariflîmus,
non eorum qui fto n fu n t,.fed a ltilïïth iD e i, qfii vërèeft
Deus. Eteftimbôfimpliciterâtqj pmnino M elchiiedech
f^këologi D e o çharu,lèd lacërdbirçm q'iioqj.vocauerunt,
^ P j é ^ d b u s plane figriifiCârent, non folùm eum ad
eum quiréuera D e v s eft, côhuçrfiim efîe, veruriï etiam
ahis præterea, v t Ducem ad verum folum-
^ ^ ^ p e ru en ien d id h ifie . Hocêtiâm'pontiiîcicetUîe
làpicntiæ comrriemorabq,&Pharaoni ab angeïo,qui^Æ-*
gyptiis p räpofitusera t, & Babylbnibruih prihCmià fuo,
'rOU^ en^S at^ ’ dqminahtis pçquidentiam po-
iêftaremqj pervifii miflartiëflç ,&gentiDUsillïs yerxD e i
rafnulos ducesConft^imtösfuifle eorum, quæ ab Àngelodeni
fere ten6Htatè, qua ângeli erânt^præditis homini-
bus i Danieli & Iofeph *ex Deojàngelorum obéra enùn-
ciatapateraêtaqy fuifietf Vnum enipi eftomntum prificipiüm,
vn3 prouidentia:riecpucändumeftY]JörnodojIudæis^
uidcm qpafi fe rÿc& peum pfæelîc,Ângèlos autem
Iproprie aut e x ftq u o , aut cdWratiis voluntatibus , vel
B io s Quinètiam ota-
■ culuin iilud h a c an r ë llip n tia actiipièndum eft „ non
Curia''
lad diur'
illufitad
nés foli
ferentè
fextd.ji
i&O/u-1
G
Gtti.W
i d m
■ m
omouxliicrarquafi
I^ u s imperium noftruiucumaliis-Diisautangelis
diuiftrit, iortitoque-iplèlftaëfitico pb jiu lodu x aiit præ-
feéèus creatus f i t , fed quód vnà'quidem de omnibusal-
tiflîiniprouidentia omneshommes falucis cau ft, Ange j
^lis' fuis adlft tdeducpndös diftrib u er it, fol us autem ie’rè
prae omnibus Ifiaelitieus'populus conuerius fit ad'v-eri
Domiiji illuftratiqne m accipiendam & notitiam. Itaque
Theolögia cùm Iftàeliticum populum fe ipfumye riD Eli
cultui |n fqrteip dedidifle narrat, hqßva i t , r a a u s eltpars"
Domini : cum aiarein exponit eundem eodem modo,
quQ cæteras gentes älicui landlorum A n ge lo rum tradi-
tum ^ com m iflu tn elle , v t eius^opera vnum omnium
prinetpium agno feere t , l^iichaeleîn Iudæispràspofitum
elfè d ixit,ribs apertè planeqj doêëns vnaméire ad orrinia'
pertinentem prouidçn tiara, qu æ o m n i bus virtutibus,&
q.uæobtutum Oculorum eftugiunt j & quæ ftnfpoculb-
rum percipiuntur, infinitis partibus præftet, omnes autem
angelos,qui fingulis gentibus prælîut,ad iilud ipfum^
ptincipium,vt proprium,ees,qui vitro ac lgonte lèquan-
tur,dedu.cere. , -> ,3?
C l P V T X.
b. ■ ' : » fr
. Rep.etitio <&cónclufto Angeliçïordim.
H O q ergo à nobis ffOnclufum e ft , primum natura-
runi, quæ Deqpræfto funt ,'ordinem, ab il|umiria-
tionequæomnis eotiim perfeblionis principium eftî, la-
cra myfteria edotftum, quod ad eanvre nulla inçerieôfea
contendat, purgari, luftrarique ac perfici, & oblburiore,
& clariorediuinitatisdumine : obfcuriorëquidem,qu6d
magis Ipiutalisfit , &fimplicius ac margis vnumefficiat :
clàriore au të , quo^pnmùin datum fit, primuiuqj Iplet^
du^pt, & magi^ vriiuçrf%|is|t, magisqj in eum ordineinp
vc mtidum,efluridatur. Ab Kbcrurfus ordine fecundus,|
fecundo tertius, à iertio hierar^hia noftra, eodcmVenu-
ftæ dilpofitionis deferiptionisque inftitut<i>,concen tu di-
u in o , & proportionc ad
pium & finem,hierarcliico more dedueitur.^unt autem'
Angeli omnes eorum, qui àntecedunt interprètes,primi
quidem, D e i ,'qui motum eis àffcrr : cæteri autem eadem
ratibh?jeorum;quia Deo pcrr»ouentur. Adeà enim fum-
muçille Omnium concentus vniufçuiulque e orum, quæ
ratione vtuntur, animoq; cernuntur, facro (ànôtæ deferi-
ptioni, ratoque dùb tuicon fuluit, vt&iplc.firigulis Hic-
rarchiis pulchros ordines dedeTit , &fnierarchiam;omne
inprimàs vhtut.es> médias ,a tqu e ^iftrenias difttibutam
eftcvideamusi Q uinètiam fingulas Ipirifuumi v t propriè?
d icamdelcriptio^es iiftlcmdiüinis harrrioniis^iilcreuit.I
Itaque ipfos diuiniflimos Seraphim T h e o lo g i alterum
adalteruïnclamaflèdicunt: qua,quidem re plân è, mea
lèntentia, declarant » primps participesfacere lècundos
«^uinarùm return atquesnotiônum. H o c qùqqj noriim-
merito pbfluni addere,vnamquamqj & coelëftem, & hu-
maiîam rrientem leorfum prôprios in le ^ n tin ereA& p r i-
mbs, & medios vltim0 S:qrdinesâ^üe?&cuJtates,qiiæ
eodem mödö t qu b fuperiores fipgularumhierarchica-v
riim illuftrationum pröprii dubtus, enujiciaritur ^qtiibps
vnaquæq; mens p rb luo;captu quàm nitidiflimæ purgâ-
tioius^cqpiofiifimiluminis, ablplutæquc perFe.ôriouis fit:
particep?. Nih il èftenim pet le ab,lbluteq; perfeStuirijaut,
quod omnino perfeblionis non indigeat,'nifi id quód reuera
ab lolutè perfeblum e f t , & perfeélionis.eft princi-
pium.
tionis or^rnesr, liiperiorrim efientiartim participes exi-
|j:unt : ext re mi autfem nullo modo ( participés lime ) pri-
morum. Obeamqne eaiilam cadcltes quidem V i mites
oiùnes dieuiitur diiiinijfpirïtus : Seraphim autem,T.hro-
n i,& D ofoin ationes,non item. Extrcmæ enim Ipirituum
delcriptioneS non participant vniuerfis fiimmariftb pro-
prietacibus. Angeli enim & Archangeli,qui An gèlos àii-
te^eduntjprinçipâtusque acPOteltates, quiduo orclincs"
poft Viitutcs a.Th eo lo gis locantur , commuai nomine
læpenumeroàhobisjvrià cum aliikfandis cflentiis,coefe-
ftes Virt | tes appellantur, h o c pa men negam us, nos cum
communi eoeleftium vhtu tu m no min c in omnibus vti-
m ur ,co n fufi on e m v 11 àm v n iqfc ufu fq u e ordinisprbprie-
^afurri indùcere:ftdquoniamiritnapmnes diuinæ mentes
coelefti rationè fiia'diuilæ fiint, in eflentiam. invirtu-
teni, & in adionem., Cum ouinesauta liquas earum fine
v lla oblèruatione c o o le r s efientias, aut coeleïtes yirtu-
te^ vo'camus,nq(smultisnominibuSpercirctiinlQquutib-
nem eas dé quibus agimus » éx vniufcuiiîlque earum ef-
lèntia, au tv ia p p ellaree xifti rri and i'fu m us. ‘■ Neque eriim
putandi fuitius nos ,, eminentem Angelis propriecatem
lanbtarum Virtutui^ , quæ iam à nobis r e d ë diftindæ
fiintetiam inferiôribus éflèiîtiis intégré attriDuere, brdi-
nis qui conFufus non e f t , A ’hgelicarum deferiptionum,
euerrèndi cauft. V ten im à;nobis læpè r ed è did u|në ft,
fummæ Ipirituùm deferiptiones àbundè etiam,inferib-
rum landlas proprietartes'haberit : vlrimæ autem excellentes
nbbiliorum in tqtum pe rfedione s, non^iabenf,
cum per partes in cas primarum opera illuftrationes,quæ
primum cxtitërunr, pro earum captu infundantur.';
. \ , ^ C A P | | T -X m .
C 0 hominum;PontifiçesAngelidiàntuL
C A P V T % I.
Cur onmescoelefles tiaturoe commuai Verbo Vïrtutes ;
| | cixleßes dtctmtur.
J s ita cqnftitutis, iilud,COrifiderandum e ft, cur o-*
tunes, fimul daturas,Vhtuces HO c etiam quieruntii ,..qui Ipiritualium fcnpfiïra-
tbM conteinplatiorie ducuritur-i Sfenirii ê a , qu x
vltimumdignitaris^gradumtericrit^fiiperiorumproprie-
tatibu somnie xp arten onp articipan t, eür PohtiFex n%-
fter angelus Dominirerum o rnn i u iii pra;p o ten ris a'lcri-
ptis diuinis appcllatus èft ? B^oc autem verbüm hon .ad-
' uerFatur,vta.rbicror,iis q u * aritè fönfthuta fiint.pilhn us
a totali & erriinenti fuperiojrum brdinut^yjSutq^qftreg;
ma a b efiè^ u n t enim cius, qu * fo tiiis pars eft,éoÉumque
captui accömmoda tap articip es,vnaomniumqu *con-
cinna eft,&.cblligandiyim habët.commuhitatej Vel ut
fandorum Gherubim ordo lapiënti* Icieriticeqjialtioris
.eft parriceps; prdines autëra carum eflèntiarurq, qu^eis
fiib fed s fiin t i^articip'es quidem' etiam ipfi funt & lapi*
enti*>& f^cntias, partialis tamenprout ad illos (I.GlierU'-
bim)refeftur, & quaiinfenbrem Ibcü tenet.Ac particcps
quidem efte!qmnHió,v& rapiënti*^feicntiaè, commune
eft diuinarumanentiurn bmniu :fine autem v llo medio
atq-, primumparticepgelfe,aüt lè c u n d p lo c o ,& infetïo-
re,non item,led Vtcuiq-, p ró captu fiio 'cpnftitutum eft.Id
q q P ^ t iam fineerrorc de om nibus diuinis men tib us fta-
tuip ote ft.Vtenimprim*cum fcenbre haberitfanda sini
feriorum proprictateS, fic etiam illasfupêribrum habent
vltima:,non tameri eodeiTi,fed inferiore m odo. N ihil er-
gb'mealententia ab futduiheft® T heólbgiaPoricificem
n o% u q i gngelu appeUat ,^qui;& proyhriiparte propri.e-
tatis angèlorum, quaa.baliis acceptaaliixenunciabt, j!ït
particêps, & ad eqr^ firiiuitudinem in terpretandi, quin-
tum hbinini lic e t ,% n te ffd a t;Q ^ in è ti^m u cn ie s Deos
appeftaria-Theologia, & eceleftps, qu*que npsfiipcrant
naturas, & viro.s qui apudnos chajiffimi Deo land iquc f S ' ^
furit, etiam fi Deus jpfe^vt ita dicam , abfcoriditus Ö b - ' - ’ ~ -
ftrufusiab orhni^exemptus fit, éïsq; prteftepmmenla di-
gnitate, nihilq» eorujn qü*fiirit,eifimile'proprièatq; o-
mnino ^ppellari queat. Veruntamën e aomniaquxanimointc4iiguntür,
ratione.mqi<habent,&adeius,vtïraditunes,.
lxmul Angelicas haturas, Virtutes Coeleftes.
cain,vnionem omnirtb, quqäd eiusfieripoteft,coniierla
appellare-foleamuSiNonenimdicere pqfthmusVthian?4 fimt, atq; ad diuinaslilluftrationesprpVirilipàrre conri^
geus, omnium efiè vltimamfandaruraViriutuiridiftin-- nentercöntendunt,Dehfi dicifaseft»iniitaEionc, Dèi er-
^ £riem,6é fandos quidem decehcis vltimomm illufti-a- ' iain digna habita funt nomine.
W M .
loan.io. &
fexod.7.