Antiquité
fidci
Chtiftia-
I Bclus Diis
auxiliatus
contra Titanes.
Gygus.
Autolycus
hiftoricus. I D Mo fis and
qui tas,
Tempusigitur YhiuerlümCæfàrumi qui unperaruncà lu-
lio yfth ad mortem Veri imperatoris continet annos
237.0c5.dies.
Vpiuerftim tempus, qùod decurrit a morte Cyri, 8c à regno
Tarquinij Sùperbi vfqj ad obitum Imperatoris
Veri,cohrrahitùr in annos 744. V
At omne tempus i condito niundo vfque ad mortëm Imperatoris
Veri, fummatim iuhunefupputacur mo-
dum, ’
A condito tfmndo vfque addiluuium numeranturanni
214a. j • ÿ j â
A diluuio yfq» dunVgigncret libères Abraham Patriarcha
noftèr,deCurruntanni lôjtf.
Ab Ifàac filïo Abrahæ vfque ad mortem Mofls, qui in de-
ferto mortuus eft,computantur anni 660.
A Moils morte & lefu filij Naue imperio,vfque ad obitum
PatriarchænoftriDauidisinuejiiuntur anni 498. >
A morte Dauidis & regno Solomonis vfqj ad tranfhiigra-
tionem Babylonicam reperiuntur anni 518. menfes
8.dies 10.
A Cyri regiio vfque ad mortem imperatoris Aurelij Veri
funt anni 744. ;
At vniuerfum tempus à condito mundov Ique ad mortem
imperatoris Veri haber annos 5695.
Ex tçmporum itaque computatione, 6c ex reliqüis quæ
prædiximus , liquido cooftàreiudico, do&rinam& reli-
gionem noftram non efïè nuperam , imo quæfupradedi-
mus,manifeftè defîgnantantiquitatem literarum prophe-
ticarum & diifinitatcm noftræ religionis. Neque ea, quæ
nos tradimus ,fab ulofà & falfà funt, quem ad modiim quidam
calumniantur,imo antiquitate & veritate,noftra feri-
pta fuperant longe, prophanorumfcriptorum monùmen-
ta.Meminere quidamprofani feriptores, Bell Aflÿriorum
regis 8c Croni, dicentes , Belum bellum geflîfleTitanis,
adiunótum cum loue 6c cum reliqüis dijsqui fteterc à louis
paxtibus. Aiunt hoc in bello G.ygum extenfùm,fugae-
uafiflè in Tattefïum. Hæc regio turn temporis' Ade nomi-
nabatur, nunc Attica diçiturjcui Gygus præfuit ea tem-
peftate. Atreliquæ regiones &vrbes vnde,nomenfintfor-
titæ, nunc dicere non eft noftri inftituti, in primis cum ad
teferibamquialioqui hiftoriasomnesferc advnguemte-
nes. Apparet quoque non fölum Molen , fed & reliquos
prophetas vetuftiores efïè omnibus profanis feriptoribus«
Molen quoqueantiquiorem efi'e Crono, 6c Belo, & Uiaco
bello fatis euidenter demonftratur. ' Natu etiam Thali hi-
ftoriäedocet Belum antiquiorem efïè Troiano bello an-
nis 322. At Molen præcedere Troianura belliim maxWe
annis 5)38. fatis fupra oftenfum efïè arbitror. Plurimi præ-
terea ignorant Belum & Cronum contcmporaneosexti-
tifîèretiam plurimi nefeiut quis Cronus, quifve Belus fue-
rit. Quidam diuinos honores Crono deferunt eumq; Belum
& Bal nominant,maximè tarnen id faäitant homines
qui orientalia climatainhabitat nefeij quis Cronus & quis
Et Belus. Cronusà Romanis Saturnus appellatur, quince
ipli fatis nouere,Saturnus quem colunr, fit C ronus, aut fit _ ®
Bcliis.S^\]uisrcfp»ciatO]ympiad.initium,facilenflèquéturgtonuj
Cronum ab Iphito primituS cöeptum coli. Suntquiperhi- *mn«i qj
bent à Lino intrpduétum efïè cultumi qui defertur C ron o ,
inde cognomen alij.naétuseft. Qu is verofit or<Jo & quan-
rusfit numerusannorü & Olympiadiim fatii ftipràquahi
exadli filme dabatur o ftendimus.Quantiimigiturpertihet
ad refellendàs calumnias-, quibus nosha&enusGhriftiarii
fiimusimpetiti, & quantum pertinet ad computatipnèm
annorum, laris vobis d ié!urn pro ingenii noftri viribus o-
pinor. Nam etiamfi npslatuit. tempus fo itè annorum 50.
aut ip o . aut zó (o. non tarnen exorientur flueexcrefcent
myriades aut chiiiades annorum quemadmodum Plato
& Apollonius nee nó reliqui profani feriptores falsô çom-
mentati flint. Nedno s fo rfitan exatSlè omnium annorum
numerum tenemus. Nam in facrislibris non annotati funt
Chtonoli
fuperflui menfès & redundantes dies. Verum quod atti-
| H n .
nctad noftram computationem, bene nobis cöuenit cum
Bcrofi
Clialdji
Berofb qui apud Chaldæos philofophatus e f t , & Ç h a l-
feripta.
dæasliteras Græcis oftendit. Hic quoque quædam Mofi
confona dixit de D iluuio & de reliqüis multis. Etiam quæ-
dam tradidi tin quibus non diflènrit à prophetis Ieremia
& Danieic.Nam confcripfit eaquoque, quæ ludæi perpef-
fifunt à Babyloniorum rege quem ipfè AbobafTarumvo-
cat,Hebræi eum Nabitchodonofornuncupant. Idem de-
clarauitquomodo Chaldæorum rex fploæquaueritïero-
folymitanum templum ; præterea vt fecund© Cyriregis
annonoui rempli hindamen ta fintia£la,&vtfècundoDa-
rij regis anno , templum confummatum fit, fatis magna
claritaté docuit. Cæterum facrarû literarum veritatis haud
meminere Græciferiptores. Eiusreicaufaprimacft,quod r !.
nuper admodum literarum feieritiam affequuti funt. Nam t E j
&ipfï çonfitentur literas quidam efïè Chaldæorum,qui- dicerum.
dam Ægyptiorum, quidam Phoenicum inuentum. Secun-
dam caufam aflîgno , quod plurimum à Deo vero aberra-
runt & adhuc aberrant. Eius enim nullam mentionem fa-
ciunt, fed fùbinde verfantur circares vanas & inutiles. Et
quidem Homed, Hefiodiq; & reliquorum Poëtarum magna
voluptaterecordantur : atDei, quinullicorruptioni
obnoxius eft, glôriam non lolùm filentio prætereunt,fèd
etiam conuitijs lacérant. Præterea Chriftianosqui verùm
Deum venerantur haftenus fnntperfèquuti, nec adhuc
hodie perfequi ceflant, imo ijs qui vtrbôrum quibufdam
illecebris Deum conuitiantur, præmia & honores decer-
nunt : quoldam eoru m qui feftinarit ad virtutem capeflèn-
dam,& fandtam vitam agunt,lapidibus obruerc:quofdam
interfecere. Adhuc hodie non cefïànt Chriftianos crude- chriftiani
lifilme & immaniflîme virgis cædcre.Quapropter neecfïà- Virgisc^fi,
rioamiferuntfapientiamDei, & veritatemipfamiriüéni-
re nequiuerunt.Atfi tu cupis veritatem ad vnguem
(quod aiunt ) noflè,hæc lege, quæ tibi v6
fymbolum & veluti arrabonem
veritatis proponi-
mus< '
* i X / m
TATIAT
A T I A N I AS S Y R I I O R A
T I O A D G R AK C O S . Q V O D N IHI L '
E O R ï . M C L V I B V S G R Æ C I G I . O R I A N T V R S t VD
I Ö I T M A Pf V D I P S O S N A T V M. S E D O M N I A A
Barbaris inuenta fuit.
t). H I E R O N YM V S I ÎST G A T A LÖ-
G O S C R I P T O R . E C C L E S i A S T .
rT^Atianus, quïprimum oratorium docens, nonparuamfib'tex
A arte Kbetoricagloriam comparauerat, lufiini Martyrü fetta-
torfuityflorens in EccléJia qUandiu ab eïus latere non difceftt. Poftea
vero inftatuseloquentïdtumore, nouamcondidit barefim tqua E »-
cratitamn dicitur,quampoJl_ea Seuerüsauxit ,a quó eiufdem partis
baretieiySeüeriani vfque bodiè appeUantur. Porro Tatianus infmita
fcripfit volumina, è quibus vnus contra Gentes florentifinm extat
liber ,qui interOpera emfertur infignis. 'Et bïcfub Imperator e X j
Antonino Vero, &L Attrdio Commodofloruit. De eodem plura e.v-
tant^udirénaumliè^^i.'ÉufêbiümM^Mft.cap.i6.^.z$.
Epipbaniumcontra baret. 4 6. & Rbodiginum lib.^cap. jq. j
Sedde Tdtidno mult a Msjfö imenies apitdTèrtullidnu deprafcri-
ptionibus cap.fi-. clemente Mexandrinum bb.^.Stromatum, érlib.
i.padagogi, cap.i.adflnem,S.Pbilaflritmlib.de\)arefibus lib.f.ha-
reticarum fabularum. Santtum loannem Iiamafcenum lib: 6 . de
barefibüs,quiomnés ipfumïiiter bareticós nümerant, &barejis En-
cratitarumprincipem fuiffe tradunt. Caterumboc opusaduerfus
gentes,quod bicponitur,prater S.Hieroymum,plurin)um etiam lati-
dat Origenèslib.itcontra Celfum. Vtcunquefit, quia fcriptio eft au-
ftoris damnat:, cum iudicio&cautela legenda, nam infüntjn qua
lettorpmpofit, ni rnoneaturjmpingere.
j Artiumoi
' rigo à bar-
baiis.
i Dialeßi.
DeTatiano,
E x dellarmino^defcript.Ecclefi ‘
rT m'Atianus fantti Iufliniauditor, fcripfit if)fin ita.voîumina,
X ex quibtts ( inquit fanttusHieronymus de Ècript. Ecclef. ) vnus
contra gentiles flor entiflimmextatliber,qui liber nuper eftinuentus,
&editusin 4. tomoBibliothecafanttorum Patrüm fecunda editio-
nis. PorroTatianuspoft martyrium fantti lufiini dpïde Catholica
defecit,& in fuperbtamelatus barefiarebafattuseft.
T A T I A N I A S S Y R H O R A T I O ,
4 :?v- C o NT R A G RÆ C O S..
On decetvoSjO Græci,odio tarito profequi
Barbares , & ipforum placitis inuidere.
Quod enim apud vos ftudium, non à bar-
.baris tràxit originem ? Ëceriim excellentes
quidam in Telmefo virijdiuinationem quæ
ab infomniis fitinuenere : Carespræfàgium ex(fyderibus:
Phryges & Ifaurorumantiquiflimi âufpicia : Cyprijharu-
fpicinam : Babylônijaftronomiam: Perfæ magiam; Ægy^
ptij geometriam : Phcenices denique literarum dilcipli-
nam. Ergo definite imitatiohesveftras pro iriuentis vfur-
pare. Siquidem poeticæ ftudium & canendi docuit vos
Orpheus, ficut etiam initiatorios ritus : Tufcam figlinæ:
fçriqendis hirforiis Ægyptiorum Annales initiiim.dede-
runri A Marfya.,& Olynipo libiàrum rnodiilaribnem didi-
ciftisiPhryges autem vtique homines agreftes fiftulæ coq-
ccntum excogitaruut.TubaTyrrhenfs,tabrilis ars Cyclo-
pibiis:Atoflæ mulieri,quæ Perils olim imperauit,Hellani-
co tefte,epiftolarurh confcriptiO debetur.Remittitè'igitur
faftum iftum , neque verborum elegantiam öftentate,vè-
ftri laudatores, domefticis teftib,us & defenforitius adhi-
bitis ; cum Op.orteret ilium qui fapït',’aliörum eype-
<^are .teftimdnium , ac tefies ipfos inter fc cbnfentire.
Nuqc vero vobissconrigitfolis, ne colloquio quidein tó-
uenire. Alius enim Doricusialiuseft Atticus fermoîSçÆoles
non loquuntur vt Iones. Cum vero difildij tantum fit
apudillo$,vbiminime dccet, quern pptifïîmumpræcæte-
ris Græcum appellem,dubito. Quod namque abfurdif
fimam eft,di6tiones minime natiuas colitis,& Barbaris ali-
quando Vocibus aburen tes promifeuam veftram linguam
efficitis. Quamobrem fàpientiæveftræ valediximus,licet
non paru m exiftimationis per earn adepti,Nam,vt Gomi-
cusinquit,
Epiphyllides hac funt,&arguta nuga,
Mufaa birundinum,artis,&corruptoresi
Hancaffettantes mire dilatant gut tur,
Etvocecrocitant.
QuippeR hetoricam iniuftitiæ calumniæque inftrâmeri-
tumcffeciftis , dum libertatem fermpnis veftri mercede
vænundatis, & fæpius eandem rem nunc iuftam, alias in-
iuftam ftatuitjs. Poetipam verp colitis,vt.pugrias,& amo-;
res Deorum & anfrnæ perniciem confcribàtis. Q u id enim
philofophia veftra produxit egregïum ?aut quisillorum etiam
quiexcellere vifi fu n t, expersarrogantiæ fuitîDioge-
nes dolio fuo iada bu n d ps , , tanquam forte flia&feipfd
content u s , cum polypurn deuorafiet cnidum, inteftino-
rumgraciliumaffedtu, ilé o n vocantimortemobiir. Ari-
ftippum quis non vel ex purpurea vefte,qua indutus ince-,
d éb a t , vtcumque grau ité ïçompo fito vultu luxuriofum
coniiciat l Platonem Philofophum, quod n imisgulofus
effet Dionyfius vendidit.Ariftoteles terminum prouiden-
tiæimptudenter præfixit, &felicitatcm earum rerum qui-
i bus ipfeafficiebatur copia imperiti(Time circumfcripfit, &
Alexandro adiilefcenti afientatuseft : qui poftea prorfus
quidemAriftotelicè,amiçum nolentem eumadorare,tan-
quavrfum aut pantheraminclufam circümïcrebat.Qirin-
etiam in cpnuiuiis i,vr præceptprisfuiplacitafequeretur,
egtegium fcilicet fortitudinis 6c virtutis fpecimen edidir,
intimum & charifliiniini Ilium aitticum haftili transfigens,
deinde inedia fe macerans limulata triftitja,ne amicorum
odium incurreret. Certe rifudignos iu d ico , qui hodie-
que placitis illiilS abunturôcres omries quæiqtfalunam
finit proùidentia régi n egant, ipfi vero terræamxi,&lon-
geinferiores orbe iunari, folicité iis rebus prouiden t quas
proüidentiæ expertes aiunt. Cæteru.ni illi quibus aut pul-
chritudo, aut diuiciæaut corporis robûr,aut nobilitas deleft
, felices fècündum Ariftprelisfententiam efiè non pof-
funtîfed illi fuo more philpfôphentur. Heraclitum quoqi
nonapprobarira, qui perfuperbiam non aliofe magiftro
qnàm fèipfo e d o àu rç g loriatur : neque hoc in éo laudà-
* uerim» quodca rmiha fu ainfan oDiahæoccu ltau it, vt-o-
lim veluti per myfteri.umederentuv. Nam quibus f fta cu--
ræfuht ? Euripidem poetam tragicum ædem Diahæfre-
quentafiè, 5c paulatim tenebras iltas H eracliti relegendo
memoriæ prorfus infixiflè pïodunt. Atqui huiuS viri
împeritiam mois redafguit : afFeâu^enim aquaintetcu-
te ,& medicinæ tanqy^m philofophiæ Vacans, vninerfurri
corpus fimo bubulo il le u i t , quo indurate , rigentibus
conuulfîfqüe membris, interiit. Iam quis non auerfetut
Zcnonis fententiam, mundo per oon%gracionem reno-
Ùato,eofdem .riirfûs homines ad eanderri ÿijâm eadem-
que facinora refurgçre,vt Anytum &Me litum ad Socraf is
accufationêm ;Bufirîdttm:alhprpit6s tollendos, Hercule
Philofo—
phosvclli-
Ariftippu.
Platonem.
Ariftoteiem.