
S. Zenoms Vtrnritrifif ripifiopt,
ncceftàjrio drcunciTus. Q u id enimjfcriptura dicit? Abraham
credidit Dco»& deputatum eftilJi ad iufticiam. N u n - 1
quidnam dixit, Abraham circunciliis<eft,&: deputatum eft
rai ad iuftitiam ? Cùm.igitur Abrahâin|eger,Êçiit Enoch,
& cæteri.fit iuftifîcatus, & poftca circuncifus, manifeftur»
eftcircuncilionetn nonÀbrahæfuiflè necciïariam, fed in
defignàtionemludaici populi ,q u i carnalls futurus fiierat
procurata. D cniq; nihil illi cóuilir.-quiaDeo anté,nôpoft-
ca quàm circundfuseft,placuit:præmiumcjj non circuhci-
fionis , lcd inhacrobufta merica repromiîGonis accepic.
Vndc maoifeftum eft Abraham gemini populi typum in
femetï'pfb portaflè; Yc circuncifionisnora exprimeret Iu-
dæum,credulitatisiuftitiaChriftianum. A d d e, quo'd cir-
cuncilio ifta non tàm lalutem pollicetur,quàm locum,ca,-
putqs criminis monftrat. Adam ercnim cum h o c mémbro
illicitumpomum decerpfic,fie in genus humauü ius, mortis
induxit. Neceftarioergo luxuriofo populo Deus hoc
hgnum dédit: vt locum matricalis cùlpæ cum d éno tât, ct-
iam alia crimina fugienda cognofeat. O te tup te , inqüit,
Chriftiane vieilli .Inde eft,quod Sc ego æternam vitam me
po (Tîdere Concendo:quia Ipecialiter annexam curamnibr-
tis mihiàDeo præftitam recognofèo. Reôtè Iudæus fibe
diceretfratres,fiiftacurafexui vt-riqueprpdellè-potuiuèt:
C ùm enimgiauior tau la rùperfît;pèriçürumiê,nilî veriia-
tem requirat, agnofeit: lïenim Adam curac, ceirèin quo I
dileóbionis elHurama, iftb remëdio curare non poteft
Euam. Quid? quod nec ipfî v ifo aliqüid ëàrn prodeflè per-
lpicio?quia huiuscircumlcripçio characteris poteftati lùb
iacet cordis : quod niil v e r* circundiiorUstpiricâli fueri
pctrinisilliscu'ltris: c o r , anprspurium circunciderir. et-
tnim filecundum ipfosnos quoque carnaliterlentiamus,
ambo prophetaetenebunriir in crimine.-vt aiit M o y les fal-
la x lit, li f drcund fipd rcunciditu rra rium,v thb cid ern
faciar: aut vt,quod nonhabear,perdat: aut certe Iefds N a ue
panicida hr,li culcris coidahominum delecar. Sed ab-
lit fratre$, v t Ipiritales virös v llo tängamüs erfere/maxi-
m^TÜmprophetiaad.fuf diifti iatn peruenerit veritatem:
Icfusenim Naue Cbrifti imaginem pra:ferebat, quiverus
omniurnfaluaTor cite cognolcitiir & fa<ftis,& notnirte: hie
-eni|n>quiaiplc <Ji«useftetiam petca,rede pu|tellp$>perri-
nös fecit (vn deu bn imp rarione & Simböiflujper quern ae-
dificauic Ecclefi^m,j^etrdsnomen d ilpoluit) id e ft lua do-
(ftrinaforinttos, & Spirit us fan tjjliro a acuminiwbs cpn-
fticuit vi'ros Apo,ftolos,iomnefqrdlfcipalöstqubrum talu-
tar‘ia monitacahentibus linguis, quali quibuidaro fpirira-
libus qulrris crcdentiurh popuhuum fecundum Moyfis
dictum,non in damnum hominjs prajpurium carnis.fed in
äugrnenfunr hominis prarpucium fäcinorofi cordis inci-
dir. A t forraile adhuaquiipiam dicat?curjpfe quoq^figna-
culum carhis'accepir^fi ei hectflanum hö m it. Huijispro-
pcmtiönisquÄutra^rfrätresac^ipite; Igitürquivenerat
fidminein-viuificare^perhötniheni necefle habuit,ne pha-
cafniapucaretur,e3 i(ftaft'gis ^niuerfa compleremon enim
aut finis legis,aut vevus Chriftus cite potuillet, ii quid praJ-
termirteret, quod ab alio faluti hominumpjasftari p po-
tuillec. Eo accedft j .quod fecundum catnern Dauid films
fu cur us eile canebatur; q ui niii p.atern o g e net is lignacu 1 o
efpohderet neqj D aiiidfilius efler, neq; nifi in filiym D ar
làcramento purgatum, in ætemum hoind,' de quo agieprL üidCViftu s^ënire îp otù îflè tiqu iid ’èbbifcüncilhs^Squ ia
pericuruseft.-caro enim daninum pàti potell,annnoautem Iudæis état promiflus. Ideo cumpxæpücio natus:qurain ç-
imperare non poteft: ipfe enim regalis pocclbds imperio tern u m in ciicuiiciiis gencibus fuerat prcfuturus.Diximus
lubiettum iibi corpus féruilibus ofticijs liiæ compellic im- de prima circuncifione caiiiali, quieIudæorumeft; iiunc
pleredefidbria;yol>htaïis;qtU4fueiStVid6fus,qiiothabet breuitçrdë.fecundafpiritali,quænoftraeft,edicarnus: auç
vnufquifqiiemembra,poterk perpetrare toc crimina. D ç - -iaftcum^oteftàtis-Mrici• foemjmaçoeperit, qjjbd b iio r i
niq; h o c généré Iudaéos feriptura dénotât ab auribus in ci-1 irnp olfibile fu itfD en iq;amu liere , quæpriQrpeccauciat’,
piens. C/4W4««nquit, a i m , & ho» audiuerumyfUmabunt ad | circuncifionis incibic cura. Et quia liïalïonem per aurem
mé, & non eut, quiexaudiattos. fimiliret & de màmbus dicit; j irrepens diabolüs, Euam vulneras interemerac, per aureni
Manus e n im tn q u in a ù jtt r t t fa n g u ïn e: & d igitïv ejlrf in pec- jm ra n s 'Ç b r ift^ in Mariam yniherfâ cofdis; détecat Vicia:
eatis. Labiifautemvejlralocutafuntfacnm:&lingua veßrainiu-
ftitiam meditatur. Etiterum de cæceris mcmbris; Sepuhlmon
patens efi, guttur eorum: Unguis dolose egerum : venenum ajpidum
fub labijs eorum, quorum osmaledi fto, & amantudïneplénum efi :|
velocespedes eorum ad effundendumfanguinem : contritw, &mtfe-
riatn vijs eorum: & iterpacis non cognouerunt, non eft timor Dei
>yuln,ûlque m ulieris,dùm de yifgihe natcicüri cutat. Signu
làlutis accipite, corruptelamintegricas, partum éîftlêcuta
.virgihicas. Adam fi mill ter dominica circunciditur crucé :
& quia per mulierem,quæfôla lignum letnale ebneigei-at,
exceperju vterque fexus in teritum,èd iü e rfop erv irumli-
gno fufeenfum viuificacurh-eft brune genus human um.
anteoculöseorum. E t de iplà circuncifibne in/ymbolis in- AçneSpnex.integro^n ncipium luô ftacui redditi3m| 'ivPï-;
quit: Interrogabant: & in virgisfuis annunciabant,fiiritu mere- (leretür,prior vjfceblüm rnacur in qruce.-atq; eö fdicirer fo-
tm u f id a B ifum :& fo r n k a t ifu n t iD a fiio . Agnofce igiturlu- potato fimiliterdc eius latcre icâalanceæ non coda dîuel
i d ïn v e tfe iA e rro n s tui miferum doiehdumq; dilerimen: jlitu ÿ fed p e raq u am ,& fa n g a ïn e ir i,q u 4 deftêaptifmuljr:;
& die ngbis, v tmm circuriciflonem obferues,an legem. £i ] arque martyrium,fpirirale corpSiis ipirirSis fc em ïn i è é i n-
■ clrpuncinonem,ndneftribilexneceflària:qùiaiüft'us Aià- ( dituriViiegitimè Adam per Chriftùm,HcuàperEceîVliam
raham.quii ex fide vixir, D eum credulitatc, non lege pro- j rendVrarecuU H o.cnos, patres; /actamenco.tam vin/quàm
merait. Si legem, eonoemne tuam ïftam ciK un a /S n em VIfc fe ijn * dtcuncidjmur.fibcfplriru ü n óH S3 fignaculö léd
quam enacuàtanî vidëöiusâ le g e ,p r em ia dicenté : H«edi- jfigAacénfèmur. Ha ccircUjîcifionenâ âliquid pfrdimus,
‘ U D om im vm U d t .& om m b iu g uM i tA m m le r u ß ltm iK l - fedcrefcetenosaugmentiscoeleiüt|us,inu£nimus'’Nô-fan-
n o uM em e rm m a ïP a tim i& ru fim m a um tii wJpm^ Cinuncb- guinert fterill folennitate d imittimusied pudoris fangiii-
im p q u t ium a rd ttv ifin .m e xw ficm ig nU ir am ia : d - r w e f , nemretinemus.qnenjambitiosèplcrumqiieeâundiinùs.
\e&sr nnaonnftiitt^ •qauuiipe.xv.ttiinngnuu^att-. VV i td rie/»t*iisc ergo f ioarc «r•«e»«s. , tjuod huhjf- :____r . .. îM . ■ ■ ■ ri.. . . '
modi circunctiis Deusnon tantum lalutém noh pollice-
tur,ledetiam,niliiegicime corde cireuncidantiir, ignis in-
cxtinguibilisifupplicium comminatut. Sed &M o y fe s ipfe,
cuiüs afferuntle ftepedifcipulos,ebdem lpiritu>ad Ilrael
loquitur dicens;No«i^i»jtj diebus cinuncidet Deus cor tuum, &
corfepiinktuiad DominumDeum tuum amandum. Hinc nunc
vobis icerumdicam. Phaairee refpon3 e , v b ic o r habeas
conftitutum, Siinregione peläoris, quid deformi vulne-
|reinfernametiris ? S iq u o d quidem reifte aeftimäs, inin-
fernis.proculdubio omnes lacrilegos antecedis, qui M o y fis
reprobans didium,per hanc iniunolam corporis ftipem
Deo placere cc pölte prsfumis.htm complet a e/f, in qui t, in me
per lefiim Haue, D omifo iubcnte ftcunda, quam Moy fesannuncia-
uerdt,ctrcuncfio:fcnptum eft eitim-, E t dtxit Deus ad lefum, Fac tibi
culteUospetrtnos riimis acutos:& ab feinde, circuncidecfcfccundo fi-
hoslfrael. Vidcamu«;nnnicergo„fratres charillimi, leCun-
ba-illaciretfnci^o ab-Iefu Naué quo genere celebrata fic |
cum inperfecutiopé pro n om in eb om in i diabolum mo-
rienbo yaft^ipus. Poftremo abfeindimus, qu od fiabuifle
nondeberemus, qu ödab inimico hominibus luperaddi-
tum récoghofcimus, D omino fie dicènce, Smiléèftregmvt
ccelortlm homini quifeminauitin fuoagro bonuni fernen: dormien-
tibus autem hominibus,vettitintmtcus eius,érfuperfemnauit *iria-
n ia in tntictim. ‘Qnæqeccltàrioradicicus circuncifione di-
ueliimns: vcdici ieminis contagione purgarr integri in v-
^bçrtarepatërni ieminis maneamusa. Mæc,in qu am|non
die,nonmo(fte,non hora,non iè/xu, non ætate, non condit
i o n e , n o n l o c o , n o n g e n e r e a d r r i b u e n d a r a h o m i n i l a lu -
t em d e p e l l i t u r ,£ è d g l o r i o f i i le rn p e r i n o m i i i b u s in u e n i c u f .
D e r i iq u e ,p r i o r c i r c u u c i f i o d é l e ç a ç . c a r n em ; f e c u n d a a n im i
d e l e c a t v ic ia : i l i a f e r r ó ,h a ? c lp i r i t u d l l a p o r c io n em ,h c C C h o -
m in 'em t o tü r » : i l k m a f c u l u m l p l u m f h æ c ' v a u m q u e fc -
x u m û l l a p ræ p u t iu m p à m æ . c u t i s , h æ c p ræ p u t iu m t o t i t i s
c o n c u p ^ f c e n t iæ f e c u l a r i s : , I l l a o d É a i i o a d f e r a i t d i è V h u i c
d e l e r u i u n t t e m p o r a , d i e s ,h o r æ , v n iu e r l a c [ u e m o m e n t a ,
-i. ' i / p Ê i i
Se%mo de fiât.
ilia ante odfcatium, veLpoftoiftauumdiem nec ipli rnori-
entipuero fu bu en ic , hæcàcunis ipfis infântiæ vfque ad,
fupremos exituscüiufuisaetatiÿ vtriq-, getiéri falutare mu-
nus impertitjilia languinégaùdet, hæbgra,tiadhi imagine,
hsecyetitâcej illajdamno, hæc lucro '» ilia agit captiualîib
lege, hæcq|nnibus præftatin Chrifto bonæ fidei liberta-
tem. lgitur,Vos ,qu| circuncifi êftis circuncifione non tna-
nu faétà intpoliationem carnis, fed circuncifione Domi-
n in o ft riïe fuC h r ifti, elaborate,'n e veftra ifttegritas muti-
letur: neingruentiumpeccatb^utnrurfumfiçut A dæ , &
Heuap fpiritaié.præputium male repetita nûdiiias condem-
netur: ne nbüus homo quicquamludæi videatur ha,bere y.
autgentis. Ambo enimilliçarnalèsfunt : ambo fine fru-
(ftu. V n d e dubium non eft, neque præputium aliquid elley
neqj cirCuncifionem: fed folum obferuationem voluntatis
D e ieflè fidelitef viucncibus necelTariam. . ,
SermodeFiâe*'
H r i s x i A n aé fidelitati^felicitas niaxijma eftfiaei'
Dei originis, aut naturæ. Sequitur, vc lcire debeamus j
vtrumtraaa tum fidei,.anfidem traâ atus debeamus allè-
rere. Si traiStatum fidei dixerinaus j vehementer errâbi-
mùs: fubijci epim le loquacitatis artificiofidei iiaturanon
patitur: a quahihiià liudlabora tur > hifi vtfuis fibi tantum
virtutib.iif àpprbbétur | nonen imboteft elle perfie-
<ftum, qubdàliündeexpe<ftat fibi aliquid neceffarium. Si
vero fidem tradatus dicefecceperimus, erit p ro fc â o nec
noftra,nec fua, lcd neçeius,cuius elle dicetur: quia rradla-
tus fidétn cumaftruitjexeoipfoea^m^uoaftruitjdeftruit:
n e t vl|i dabir,quod non habet: lèd potius, Vt non habeàt,
Üifquiïit; * Video præterea, ficut aflèrtoru.m
indicant'hothïna, quæfi auferas j nulla fortalfis eft pugna,
mùltôs füiflc tratSlatus, multas fidesjéc quidem noueilas,
& licislàbore, acfauorfc nutritas: quas, qiiia yera vix po-
rèftinùenirhcredo, nepopuli'pènurialaborarent, vena-
les elft-p^Opofitas. Vefüntàmenexhis omnibus eligén-
d iim qu id lic , non poteft no fcij aut cômprchehdi .-quia
nôn e ritnecproprium, nec firmurn -, quod habet ftatum
, ■ , . _ I I ^ leinper incertum: quippecum vniuseleiftidîîcaltérius re-
V ^ n ’oirehâturam.-quætalis ac tantà eft» v t vnicuique prqb^tio : v elfipm n e som n in o am pleâ eh dæ fin^ v t tôt
h omininp nab a lip , ledeius exvoluntate p . J>raeuenîeh;ce ! quisÉabéat fidçs» quo t nqn habet verbâ, multo magis ni-
Spiritus lanóti infpiratione ,• atqueciù^adiucôFid nâlta-1 hil h a b eb it,ÿ iia tra â a tu s , quieasgenuir,velquotidiege^
tu r ., Cæterum f i , v t quidam,ptitant, docentis pendet ex ( n'erâc,àdhucpoteftgenerare;èdiuerfo proiiocatus, rurfus
ofe'j pro çuld u b io 'eô^m au r çcflafïte, auc aliter dpcenté : easpro ingeniorum, argmnentorumqi viribus recraiftan- ;
confumitur.- d o,a crefe llcnd o confiimit. S in verô j fieut necelïeefft,
gisomnid eup tip ne fuceinéfea præçedensampleiftwùr fi- ; vn a eft ilia no b ills , & an'tiqiia» quæiiondicam ttadatu ^
desî^uæ'taiù f ib i , quàm ilii credendo pr£eftet|efFeiftiim, i fedipfiusnatiuitateporro maior eftlegis: quæDeûmDeo
infiuuatioinanis éric : qu ia incredu lo credenris fru d uiti j credendop'rofhtruic/'quæque. credere non didicic, fed
præftare non poterit. Déni que Abraham placuicDeo cre- fpræfu^npfic, eHicar hiilifpernicio^iftaadinüentio tra&a-
dulitâte fine lpgé : t ô^Iudaièus pPpuius difplicuit D e o in- ! tus fui, quo proficicpugna?;Nefides,inquir, interest,cum
crcdulitate cum le g é .V n d e dubium non,eft lègem hôn maleàutcrediturj autdôcetur. Q u od malum eft iftara-
poflè fine fide;fidempô'lTe fine lege , alipquin 'ifta innu- ! tio , mox videbimus. Nuncfeire cupiô-, fides ex do(Sb#a
mefabilis fimpfidtateruafeiicior turbaadhuc mortis iiùr l cônftet,an ex credulitate, an ex vtroqüci STeXdodrinà
pèHôfubiaceret, fi legis periti tantum iuftificariTneruil- j“con ftat:n ohliabeh tergo fidepl,quiliterà s n e lè iunt-, fed
lent' À tcum feripcumfic, Literàoccidhlfimtiuautêmviui-\ necipli-,qui fciunnquial'egislcientiamiôb.ferUâiitiàmque
quia n opfu b lcg;ë,](èdfubgratiâ'fiimns, quænosdili- ! ad 'perfediouem perdücere nuliisrationibus poftunr. S i
gere Qeum ,a c fbli illiföruirein làcramentp feméf cred its v erç ex credulitate,nön ei opus eft vlia interpretatio: quia
V n icæ l ririitatisqbna.rgumehto, noû nëceflîtate, led v o -1 fient lèrnel cred'itur,, ica fçmel e x eo ip lb , qUoderedituni
luntaçe compellic,înanifeftilïïmum puto, ninÿs acu to ef- e ft , conliimmatafides vitra nec minuitur , née aiigetuiv
fe fimplicem meliofem : quiafimplexomhibus D ei verbis Sin verb ex vtroque, patriarcharum lemenlà fides eft : ac
fimpliciter crédit : aftûtus autem niihiâ lapientfa ififa- pèr hoc’ fllis conftitutioois noftræ videlicet decernendi
tuatus inquifitionibus vanis femecipfum conrundir. ’ Sed j lu h tlib r i, y t pomnt elïèperfeéli. O quàm milèra eft fi-
dieetaliquisjliita eft,nplli e rg o lexpfodeft.Ablîp. Prpdeft, kdes, quàm verba çoiicinnanc. O quàm debilis,cuius qùo-
& quidem plurimum': nam,per ipiam D e i vpluntas po-} tidie dilîlpantur varijs argumencationibus membra. O
pulisjntimatur: peripfam d ildp lina ecelelbs colligitur, ac quàmindefenlà, régiim, iudicuin, diuitum, aliquotitehetür:
peripfem,inquaim,genusorïïht'peccatii;nèquis ensçtiam jT q u od pd u séft,& gen c iu n ide fid e ra tpe rm o -
imprudensintereat,diffamacur: lèmper rh.onèrë;non-de-] iuentapatrocinia. G q uàmtu rpis, âclubricà , de qualu-
finitjignôrantia ne quisreatuin,,excifiènnunpièuëra,nuné dit aliéna lèntentia. O quamâdultera,quæ non agnofeit,
blanda præmiiim d em o n ftta t;jg lad îum .vn icù iq} quod \ q u o âuôtorefitnata.O quàm ridiculofa,quæ duobus conï
é doté.
elë^eric, t r ib u t u r a v t iure.poffit implere V qu o d gefit.
Q u i ad fç veniunt proÇeflionem credulitatis ab ,eis lolam
id e o , qiiia eorum fiaem vidérê nonpo teft, exigit: quam fi
abeffèçx motibus deprehendërit,cpnfeftim, vr perfidüih;
punit irata ,q u em d ocuit : nullamquealiam ob caulàm
pfomulgacara le élïè teftatur y n ilîv t fides de infidélibus
vindïcetùr. Dd®qutj.to|(e>peC(catiifni : cëflàt legis imper
rium.Iex enim, ficut fçriptum e ftfiüfiopoJita noneft,fcdpecca-
fori: .quiaiuftii^ ex fide viuit: infidelis iniiiftè. Errat igjtpr
quifquisdilputaripnem legis æftimàrfidçm: d uom vn üm
diuérlàconmnait: difputatio ënfin ficutëxçôlitlegëm,ita
fiVërfutafit, eradicatfidem: quiafides pr pfeâio norieft.y-
bi quæritùr fidës.-; Deinde qpia lexïcopmunis e lî : fidès
veropriuataf quialexfempefmanarex>librôgenitali:fides
adtcm tenaçiter inhæret fuo fôli propofito , ' Lex ab alto
tranfit in alium: fidesinterit, fi àfuo ftatu ali quando vei a-j
liqùo declînaueritv Lex hominis confcienriam'alïóqhi,
tantum ppteft, videfe autemnonpoteft : Fidesconlcteh-
tiam medullitus mundar, lie quid rea tui^v el in tri n fecus
debeat: qui eni m fuam conlcientiam non rimêc, is eft, qui*
Deum îïon'timçt. A d d e, qüod lex p a r r ib u s d ilc ù u r ,
dpcecur. A d d e ,q u od tocàneciritelligicur, nec t tënécurl
Adde', qu od à quplibét ingenij qualiçate argumentis alle-
ritür. A d d e , quo'd ab omnibus ap p e titu i, & à nüllo' t
complètur. Ad d e, qu od index De i voluntatis eft., non
fligehtibps Ghriftianis, abalrero eorumfinontranfduci-
-tu1:,perlida,cumtranidu<ftafUerit,fides vocatur. Q quam
'non vefa, fi fa<ftionibuspollet. O quam publicaria, cu-
ius fabulantur etiam profanilöcreta. O quam prsfumpta,
qua: m'auult magis n o u e lls traditioiii fu x credi,quam an«
fiquitati, qjjiam D e o Domino d icen ti; Reijcitis manda-
tum D e i, vt fraditipiies y^ftrasftatuatis^ Sed d bii eo dicb,
vt ingrätum faeiäm dbbtrinxbeneficium,ledvtfciatVnul-
quifque, aliud eile fidem, aliudefle traelatUm: neefidem
pertrabtatum polfe vel dari, vel n o lci, v el deftrun Dari
non ppceft: quia fi verbis dari poteft i pocertt & verbis auf
fern? - N o fc i a,dsque npu poteft: quia fieri poteft, v t quis
aliud geftet ihlabijsj, aliud in peiieträhbus cördis. Slmili-
ter.ne deftrui quidem: quia fi vera fides eft? aliud eile nprt
poteft, quam qiiddelh! Igiturcum pombilitatis htimans
non lit, Hdeividereleciera, riufquam, fratres, tuacuriolf-
tas,nUfquamtuaprpficicpugna: quiaqa em putas vel de
tüis iblis H0diolis hdelifiimurn, hie infidelis: 8c queril pu-
caucris inhdele m , hie fidelis eft: Forte in eo le qUis sfti-
„mät fidelibrem, fi loq ua tu rärgilt^, cum magisyetus litil-
lefidelis , qui faCtainprsdicatioUe npfi vltra quam lici-
tum eft,ädern fu^terenderit mentis: eo enim resfteduää
eft,vt fides no lira per De i reqniratar iniuriam. Q u o d fu-;
. tufum Salomon enUntiauit'&cayendum quid fit,his verbis
edo cau:Mefmr,qui defitit fen(u in t'rnore, quam qui abundat
Eiblioth.Vet. Patr.Tom - afiutia,