
w
I t # «
af
m
JM pi-fe \
i 3L
D Ë S f D I O N Y S I O ,
D E Q V E E lVS S C R I P T ES
d i s e v t a t i o a e o i o c i r r i e a
-pari Êanjfelii GrattelingiMSociet.• I&SK?.r#skj/ttri.
cum Gratiano,Satimiino,cater is in Galliafitiffe kgatum-.e quibSi-
quidoopinorjonflabityquamleuis at^falfaMßayvamßi Grêgopt'
Wurbïtenfis opinatio, qtihn vamt demy, fit ingemoformn Ifomintm
comnièiitunï /qui antiqup Romano
nem, ropußiotemfafieri e x ifim a u f^ ir h n ^ v e r p ek ififcriptorib,
qui mariyrologiafumm.i cura & tabor c conannarantTnoneïl ope-,
rofùm ojkndere. Nam v tli Gratiano incboemus, refusRpmanum
Martyrologium çfdeincepsAdo. i 8 .Octob.nec quo tempore fi: mif-
fivamGalluvmexpticant ,necfioai(m B.iDmiyfiïfiii(fiçvntendunt
Parvtriiisf3fikn tïiim ieTrophimo^Wp« aüoqui difcipulum
ApoftoIörumvflon.'f.De illo verb bac Adorn verba notan vel iw|
0 NeFf/vt miranâumfit,
àlicu't ,fipoßmultos doctißimo-j
rum hotiùnûm lucubfatiónes,
qui fammalaude &ingerin gloria
vSdifißjAreopageticas in
luceffiemiferunt,nósadeiandem
Aiffu td tim eâ g g n^ ^u r.N am
v tomttam, quoilfitiguli non.o-
ImniaperfecUtifigt,quoiq$>vt
__ ___ fate coeléjiiùm hqmßoru m vfiies^ I
Diesdieîèruâatverbumfanèpertinet adeditione'mhanc noßrafiiA H H j MH BBS . c Tft HB
fordïhatusÉpircppusVprimüsàdÀrclaceiîivrbem G a llîs
lobGljEiftiÊuangeliumpræ^d'fçandam dîreiStus'elbEx cu-
ius fonce, vc B. Papa Zofimus feribit, to t s Galliæftdei ri-
jiiqs acceperunt.-qui apùd eandem vibera inpaeequieuit.
\idèm cQrifirmafmCWonkoam.efexta;anno C hrifii0 /Gaguinus:
|RègniBurgiuadorurapriiTianamciuicatc&: eapuefuiffe',
impetioçKparüîffe cérmm e ft, quam,v t G e ru afin s ferib i r,
Aràm latam prifet app elîâbariti nam in ep lb çp propèci-
uitatem, qui Rôcheta dicebatiu,duæ colù mnæexçni<5tæ-
ccanr,&IupeE,easarajmpofira, vb iq ü b tan n isâdK k icn -
dàsMaias feéqueris v ri di q'j pbp u 1 uQ^h lira an as frofhaspro-
fuà fofbitatré iqa<ftarexon&^ iuuètteSpü-1
blicapeCuîiiabmptôÿanno'corofaginabâik,qftQS|EOnfti-
cutodie ad ipiarnlratn iibmolabanfjyibtiniaïuiliTaiigüi-1
ne ciixumftantem popultim aipêfge nce£fq u ern r i eu m <Ji-
irus T rophimus ex féptrragiiHaçsluobus Çhrifti dücipulis
illoexTudæà friifîlisfti ftu ^û do çep snon cruore mortaliü
homimitn ; fèd Chrifti fangUine illps (feoéreafpërgi. I
I Hune igïturad rudes animosrettgtonè ïmbuendos fubDétio'pe-
nijfe m Gallium putemusj fiecfiimir ‘tertïi^pcoNwbonehfisÂnû-
ftesV iv tiü s ,Ae quo fi eade vetufimis monumenia ficrutari, &pcr~
uoltitare martyr ologiavelimus,fie nperiemus, mUdfhDeciinien,-
tione^ntillamcumiyionyfioitoflrbinpèregrinandofocietate^'ad-
bibert. Vitfii-s Romaniivi iz . M a r t n d i f e r t è diicipuJtira- A-
'p oftolomniindigiidt. Adodefc]Un!f:Apo[î. N atalis S . Pauli
Paulum PLXçbhiuie^virum prudençera.-lquo ipfcPaul|is
. abeodem ianélo A p oftolo, çum adPIi (p a n i asp rædi cau-
;digratia pergétfet ,ap udjjræFarânivroe m N arbonam re-
1 ibtu 4>p r ardlbatk) nis pfBcip rionYègniterimpleco çlarùs
mjMtüïisco ro rtatusfcpçlitnrJlluJlrfômM^
bifiorïïipuri?tiraoranoHi}conHefiimt&oraa:ùtyqua?nbiiicpaiinp
miniéièaftexojjocvnit confenttuojkndïjfe,totfeculorumatatatn~
que luuiCÏOyMarîjrologû tefiïmdnio ,/mptorim tllujmum confcn-
Jione, GregdnpTiiYonmfnopinionëabiectam &'repudiataî)ifnijfe.
Numerat' deïndeSzz utni n um,dé quo etkm,qu'td vêtusmemoria
pradiMiVideatim/VetmquidemRpmtMarprologiumplanèflIet,
neeïn viiaqüamSitriùaTomt6,pofuit,dïfcipuliufuï^eTmnyfiï
iero tötiomjßettar omnia, ifu tm h o c ^ n m M p o ^ f fin t ’:mti-
g n im fä u m n ln v a tisß h n i ofponm,
S. Maxtniiaalu^exifanr^nt, qui D iß ijfit vtufnfutn?iiouuCicio 1
M r fc r tp fe rm t.^ o rum d o ä aw m m en u y u o n ia jn ju n tm m a -
m ^ & a m H in k c t t u m eM r o i o t o a m h ,b p ip m n M M o ß - \
nenFcpnqciunt], ne in illisfitipie rejeÜcndiSi q£tu a g eref&p^ ram-
henreponere videamur: Gräuior mihtfemp^vifdturonemli Gré'-il
ïgm i-a^ o riM ,q u a fietie ru ^ ^ tm q iiïd p n 4}ftmtemp^uTheo-^i
flogi, fieri minime paffe dicebant,yt ü jomAfyopagttaDionjßusA
bomb,Gallus, in Ga llia yèb usPerfat us, deque notißitqis J'c&wij
m em d r a n s ^ D e S ilu t e t ia r f^ ifim 1^ vityjfecmifirmafyEbM
\magU in eaipfanaudiéndum ejfepütdbant, quod iw em n a r r a 4
noneatquefmmia,^attjroUgmmvetusRomanum,
demrentur,ionßiretf Sdntftviri locum e Framorumßißöriade-
promptum quandoquidem luktexcutere, p Ä 8 Ä ^ l f ® |
ïrtilius,adfatebniniïotïu$ diffieuttatis ittummanßam, tottimlncap-\
poham. Itaigiturbabetlib.i.cap| p f | Huiustempore fep'cein
vici ^ i f c o p i ordinari ad prcedicänduöi in Gallias mi©j
efiirfi fü bD ecio ;& Gratp Ccmfulibus % ^ f i 4 e^ i;eÈor"
'd ätionemetinetpr, primüin ab fttm m um T b o lo iap a cini-
tasfanbtufn Saiuminum habere cceperat-facerdotem.Hi
lergbmjffi; ^ n t :?Xuronicji^ Gpratianuf Rptfcopus, Arela-I
[tenßbus7, T rophimus Epifëopus: Narbons: Paulus Epi-
fco p q^ T o loG e , Sat^rtiinusEpilcopus: ParißadV, Dip-'
moufdnis, Martialisc0 deftinatusEpilcopus.^I^•;
Rquide^buncAmißkemnon dgriwoddtïtronenfisdec/is, fed
Im numentu^^ ioß 'npn ßn^ nitdm 'oii^it^dißMacß efdt^epi
non plfcbab'ëimomeèti aus dmiö/qfidmiüaipfapißio Satjirnini,
quam l.radat, qiutmcjnn waandrisautiquitatis rekgendis Hchccn
%inyidere tnihdvideor, quis eamflatmihertßrisftdpuloj iUtjirift
netme/um iKea.Faiurmnf re/tini gpftarum bifipria vidijfetWjjjm
.pum idm n ^ r^ lieia to r em fub'Décio vèmjfein GóUiani; ex'tßß
imauit ëtidmdlïós daros vihs/qüößdändedojnpnqt ,fidêi duces &
'pnpagatons, eadernip/a xtate, Gallia regnum vna hinocmtia & • ß r i dicitur njiun Gr&cvsfcriptór nullusrepcrictHr,qHiMatSattir-
dottnna illuflraiüjJi’.LtacjjVt in tenebris micuns nulluw j ntmifti S.Dtonyfiu.fpciUM,T;ßofanumfiußeßpiJcopunt.AddenemtprojrrtRowanitw
1’ ontrjïccm totms Icclcßa gubfinïamcm, a quo non memorare, mortem illwnoccnbuiß'e [uh Vcfcennino Sißnnior
ilHprimipili rdigionis ad triumpbantemvb^ iinpietatem co'crcen- V atqueadePnifime mea memoriafallft, non extare apud vllum, qui
dam ßntdimißi. Sunt igiturdiioqttadak mUnobiter& breuißiwi; n s veter es l'mramm monumCntis.manAantMam memionem ett-
plures,ed^ßexasq q^ e^m&MGre-1 iufdam PrafidisSifinnn,quiteniporeDecnlmperdtórisflonrètXa-
goriiis, Chnfiïdpa fidefyuccittaioresïji GalUa-ißritlfquamDecm | tiniverb,quideincepsSaturninimenitneriint}cüm ineademveß-
impemhßenasmcderaretur:dcindenemine}njorÜmfcnptorum, ^ aßntingreßi,qpapqlansanteGr£gormimpreßerat,mneHrni-
quitedefianaßeritismemoriampofierkanßdnßniferknt,Marty?. I rum,ßcumeodemdevtadeßexeT'mtMentßigitiiriüaab Uilßuino
rum/fanatalesdidc0Üt^erunt}deß.D'tonßi0ßpdfirinaße,eimvnd} dictinturf.'69 .Ecqu odGre go riu sT u ro n en ß s iicu tih pai-
_____ .________ ^ x _______ _______ _________ ’_______\ . _____ ß p n e ^ ^
; Ä
_____________ ____________ Fde S . ü io n y fio .Areo p a g ità .
^n^ghâiSaturttini legiilè.fe dixerat, fub aucuinatione ~
niemoretiftum i plii triste m p or e perfé eu cib n isDe c ii fub B,
Sixto èum aliis fèxEpHçopis, quorum vit^ vel paffionés
nequaqüam eius dibtis in iatione temp bruni confonant,
jnhasfegibhesfuiile direbtum., ’
'Qÿihto loco Dionyfiiira noftnim recenfet, quem vtddeiïuni
Argiuumvirum adipforum heroùmcldjfém Gallicam^ expedition
nem aggregàt. Çroferenm igiturMartyrologiu,cp totiifn ab'-eo effe
volunt. Itdverb bdbét 3. O£tob. Athenis Dio hÿfîi Areopagitle
fub Adriano diuerfis rormentis paiÏÏ,vt Ariftides teftis eft
in operejqupd de Chriltiàna religioiie compofuir,&c.Et
9 .ciuidem,Parifiis DionyhiEpnebpi cumfociîs fuisi Fe-
féehniogladibanimaduerfi.E.vibiij ïocuquielaexiftimaruntff
èpriuatiseorum literUcç.gnoui., perjpïcuè diios ifyflirigui Dionyjîos
tr am ex quo iffiM ritbil aiiud
pofitt,quant folènnes diesfeflos v n / & eidem varié confecrdïos. Nèfa
verb eflquodAthënarum mentio conturbarcyllmanimum debeat:
nam Athenis quidem s iD 'tonyfium diem extremum dbïijfe', non ci-
uitatu imperï’ofümfa annales, non commempratioylla antiquita-
tis, non excellentium-hominum Commentantfignificant diquidb
autem repugnantilli omnes,qui eius vitamfcriptis tlluftrarüntfuis,
quos diligenter exceptesftudiofo Ledorifuo loc^propommns. Ouod
fx quis ante rationem exquirat,cur vetusRomanumMartyrol.Bedd
& Â d oa g a n t f.Ôcl.de.Areopagita Dionyfeo1, die Verb <j.de Dtonyfio
Parifiorum ,cbcnsfvm dt'diuius a tatione ifime putètoiin eogénéré I
aliquid mélitis aut elegantius ëxcogita4re,quaquod praftititxlarifi-
mtis Baromus,vndequa^ magnus,~deqao tiondubitein id Laconism
pronun ciàtebfé| *>içàT&\ Sicverbille dijputdt.Quod autem Be-
d a & Ado de Itioyiyfio Areopagiia agunt$ Aie Oclobr.dte verb 9 de
Dïonyfio PariJibrum/qUaJihicfit diuerj^Jibilloi dïcimus aGracis J
fnutuatose;xemplum,ea enïm die G raft dfwéàpagita agunt,Roma
autem bac die ex antiqkis Ecctefiarum mpnumentis agifolitu certain
0 , alia fortajfede caafa. Sape enim accidijfe vidimus, v t alia
ratbneGracfdliüverb Latini eiuflem Sanfyiagant oelebntatem :
ïmbinter ipfos Latinos e&idem inueniesdiuerfitatem , quodnimi-
rumalücelebrentdiemn0ale?n,inuentïo.nisfeUiranslationûalii,
{ieljbrtè dedicationUEcclefia, qua etiamratione de ’vno eodemqile
fanclo iterum agi folemnitatem, facile inuenies.
... A d h a cfiattentmçonfiderentur,quaReû&Adp eadie fO i ï.
dicant de Dïonyfio Areopagifri, aident nofira points fniere vident tir
taufe,quam cohtradïcere^àniiefientur,s/Dionyfium fub Adriano
Imper.it ore martyrium, çonfummaffe : quo quidem tempore Àthe-
nïenjt Ecclèfaprafuijfe^adratum Epifcopum, & hui;ispr#cejfo~
iem Publiiim, Dionyjüfuccejforem, cerium est-ïd etënié Enfeb.bift.
Bfeuiaria ditierfaTtfbi Ecolejiarum nobis co ß ceßifL D . Florentius
V&eßüCollegiata S,Petri 1
Infiilis n r diligent fim n s veternm rerum iudagator, hlcwqtie.hu-
ttianißimaf,in qutbuspßrßicufnptari video in Galliamjeos veniffp.
Brcuianum l^rrfiaifnup ixfiim annoi'49 i.Burgenfe a n A fo i.
UHdefmenfei^6.
ipfimajfcrnma Clemente Papa m GMlmswßiim, Parifiiscap.difia
n um , M arcdhm. fn'depatet Latinos cturm Script ores per uetii-
ftos ceufinjfc, Satitmintim longc ante Decii t empor a , in Galliisfi-
dem-,religionem^yiilgaße.Parißenfequidemccrfe in vita S.Eutfo-
pH aßcuerat iUum cum fanctb Dionyfiqvenijfe. SedBurgenfeanno
15 b*. editum rent oninem magnißcentm explicat\ftc enim S. Eu-
genii vitdK propomt.
Poftquam B. D iony fu im, Paulus Apoftolusadfidem
Chrifti con ue rcit, & Athenarum’prsfepit B^ifcopum,
Romani redu.c ^vb in onlon g^ p b ft tnartyrium fumpfit:
ifiuus defiderio B,- Dionyfiiis^illiidpergens B. Petrum ac
pun de mPairlu in martyri o corpn atosan uenic;fah(äiimq',
C lemente A p b ftb lic s fcdjs infula fiiblirqatum reperit,
cuius benedi^ion er6borjfb s,Apoffblacuq; abeotbtius'
GallixfufceptocumpluribnsCoepifcopis&PresbyteriSil
d? Diaconibus Areiatenfium duitatem vfque perueniti
ConiminiftrbsfibitraditosdeftihauitjvidelicetB.Luda-
numPeluacenhbus.Ma rcellumBi^ncenfibus^iiosque
quamplpresßii? in lo d s j Eugeniutnyero Toletumictere
ftu duit: pttKdi&uy ta q jD i onyfi dS cpm fo ciisfiiisRufti co
f&Eleutheriq v rbem adiit Pariffos|ybiil!bs eon^aincrer
dulos-dimicates FefcennihusSifinms rfepprir, eosq; rnuh
tis afHcienstormentis.adyltimudecolfatiiufh fdnfii
viri S.Trinitatcm eonfitenteSj.trihum pa rser compleucrunt,
marcyriu,intereadumha’ca gu n tiy }B.Eugenius cuius
incly.ta vita in Ecclefiis extat b o n om pperum forma
polb^uaih gentilem^populum Toletana; Prou in cis ex-
emplb Iionefts v its ,C a th o I ic a prcedicationeuhiraculo-
ruip confirmatione äd fidem'Chriftianam coriUertit.
■; Huic Hiftoria lucent f er ctßlendida P.lodfihis M an ana e Socle-
tatenpftra anmaduerfidfex libro quarto derebus Hißaniacap.\.
circa annum Cbrjfii ^ j .
B e x p . m a r r a ."xn a . *
t>MN i n o jper hæc’tem ppra Eugënius primiis T o le -
tanus Præful oceifus e ß . vMifliis fiieràc in Hifpaniäm à
. :y, •" W K K Ê ^ia> vb 1 Euangèiiump'ropagabat : &: Chh / liR e ligion e in
lib.i.cdp.ii.idetidm S.Hieran.de Script.Ecclcfid(i.inOuadï>xto,ici eaProuincia, acToleripræfercim fundata, ftiidjjo Dio-
deniq^ceteriHijibrici ea temporaprofcquuti teliantnr.Oiunfifidem
prafiamusPIippqlyti HbeUo de 7x.,difcipulis, NarcipimHifcipulum
Domini antepradiclospofi Dionyjiu Aihcnis fediffe, dic^rc opus e ii.'
Quantum ergo caufa effepotuit, vt Dmnfio adlmc fuperfme^fyad'
tempora Adriani tresEpifpopi, velfaltemddoin eiui heunifuerint \
fubrogati ? haud/eqihdetiicredltndimctfjalem tantumqueyirum,
Ecclefia coluninam in maximis illisEcclefa anguffiisfedinuncium I
tius.dicipojfe vidc^tur,qua (quod eius actafignifcant)eum ad p | |
ioremProuinciavifubcund'aui a S.ClcmcutePapa iuGallia-s amanfeiputorum
pleroscf codew ex Ajia miferit, cum tarn ingensofimm
ad Riiangeliim propagandum paten videret,& in m ult a mejjeope-
rarios effe perpaucos. v
HactentisBarpji. qui cum S.Clementem, nominat, fortifwiUtei
mea quidem opiniom fuggeritargumentum ad eandemremcom-
probatid'am : Neife enim in Vitis Pontificuinak alio miffum in G al-.
I'mpionyfimnyquamd Cleynente, qui idempublkii$adminijle%:,
tAigmtt,foliifffRomaniprafos ,pafjconfilio & aiitdritateB.D'io-
\^ffl// omm^ ^ ^ eiiannandamt,aquibiis\taliGermanique,tumqui
omjUmatwucddiifos balkum mfim ma ignoratioueuuniffe m e f
J ^ r in aM m ife om n m m ^
C0ntiWnt^ jiD ie n y fiu s Areopagita,fiqu/dusferunturfpcii,ri0-
MyM. a^ M^ Mappulerunt:Atq3l)qcipfumer'aetuin opinor illu-
I conjideremus^uid variaBreuiaria, quacontmunefiaffdem
natl0M m d e tutelaribusfan/tis conferuantjde P nony fodiqffmfo-
c!/?J*prafi!ntent. - Muttos igttiir commHnitfih-pmim Codices feu
Bibl. VettPat. Fom. t. .,
nyfi.mn inuifèndiin intcrioremGalliarft ppnetrauit^um
àSiiiniiPræfeâEfarellicibuscomprehenmstnyeftigio'eftl
pccifus. Ç o rp u s i n Marcafium laçùm cqnieótum, G allia
demumChriftifacrispopqkrirerimbutajfiercOldusv ir
pr iniarius diui n o m o n i cu in Dio î ti m pagiim laciü y fcU
num delatuiTi,teiqplo eius honiine dicato coluit. Inde in
teinplum‘il)iqn.yfiacui1i migraüit, & R e g e C a fte lls AÏ-
fo h lo , qui Impcratbt eft nuncupàtus, èiiis bfachiinn pri-
miim T o le tu in relatum eft j LudoUico: fèptimo Gaîliæ
R egecon cedente i n foceri Regisgra tiam, & Ra yniundi j
Tolerani Pr s lu lis , pam qu p is tempbre Eugenio I I I
R omano P.ohtifice àd Rem'enfern EpifcPppfu cbnuen-
tum fe ftin ab a t,e x itin e re rem omnern dè Hifpanorum
mempria oblitpratain præ^ns èxplorauerat. Rëliquum
inde corpusnoftra.state à C a ro lo IX . R e gc G a llis , Phi-
lippo 1 1. HifpanisèRegi datum, atque in v rbem To lpr
tuin inueptum principali ae verb incrbdibili apparatu
an te vigi n ti a n n os, maibri religione colï tur. ^un t qüi pu%
t e n t , Philippum quendam à Clemente in Hiftiaftiam E-
pifcqpuinàmandacuin ,a iircertèMa rcellum quem Philippe
fbcjum Diqnyfius adiuuxit ex G allia ( v t M ichael
Sÿngclus eft auétór ) Eugçnium ipuim faille; : arque hbç
quidem nomen ab ingenita nobilitate manafle', alternlh
autem dparentibus aeçepiïïè. Q u o d cùm afErm.ant,nul-
lame liqriçonieâuyqpitun tur, quam qu od Eugenii nu h
la men tip extetip'antiquorum fcriptis:Philippus &Ma r- ;
cel]us quid reruniin Hi^aniageftèrint,penitùs lateat.Ex
eo fufpicantur nominibuspermutatiseundem Eugerii-
um& P hih'p pumfuiftè au tMa rçe llum. _ 1
I 6 ‘ .1I ,3.*5 ► _ ‘ Quodl