B
pullus eft
Iefus à pa-
rentibus
vc circum-
cidcretur.
Cap.?.
B
[De Magis1
Angelus : M ilite timeré : Écce ego euangelizo vobis gau-'
dium magnum , quod er it omni populo , quianatuseft
vobis hodic Saluafor, qu ic f tC h r iftu s , Dominus,in ciui-
tate Dauid. -, Et h o c vobis fignüm :Jnuenietis in fantem
'pannis in uo lutum&p ofitumin piæiepio. Et fubitofadla
eft cum Angelo multitude miliriæ coeleftis , laudantium.
Deum,&diccntium : Gloria in altiffimis D e o , & in terra
paxhominibusbonæ voluntatis. . E t Facftum eft^vtfdif-
cefteruntab ei$Angeliinccelum j paftores. loquebantur
ad iuuicem : Tranfeamus vfque Bethleemr,& videamus
ho e verbum quodfa&umeft , q u o d Dominus-oftendit
nobis. jEt vcneruntfeftinaptes,&inuenerunt Mariam &
Io fep h ,- Sc infantem pofîtum inprælèpio. Videntes au-
‘temi j cognoueruritdevèrbo , quod dieftum eratillis de
puero hoc. Etomnes qui audieranc, mirati lunt,& de his
quæditfta étant àpaftoribus ad ipfos. Maria autem con-
feruabat omnia verba hæc conferens in corde fuo* .Et re-,
uerii funt paftores , glorificantes & laudantes Deum.
in omnibus quæaudicrant & v id eran t, licutdiôfcum eft ad
illos.
Etpoftquam confumtoati funt dies o & o , v t circumci-
derc'tiir puer,vocatum eft nomen eiusleftis : Q u o d v o ca -
tum eft ab A n ge lo , priufquam in vtero condperetur. Et
poftquam impleti dies funtpurgationis eius ftcundumie-
gem Moyfi,tulerunt ilium in Ierulalem , v t filterent eum
Domino,ficüt fcriptum eft in lege Domini : Quiaomne
mafculinum adaperiensvuiuam,làn<ftum D ominovoca -
bitur : & v tdarënthoftiamlècundum quoddi<$fcumeftiri
lege Dominf,parturturum aut duois pullos columbärum.
Et ecce homo erat in I e r u la l em oui nomen Sy m e o n , 8c
homoifteiuft,us& timöratus, expe âans conlôlàtionem
lfrael,&Spiritus fanétuserat in eo. Et reJpohfum accepe-
ta t a Spiritu fandto, non vifurum le mortem, nifi prius vi-
deret Chriftum Domini. Etv enit in Ipiritu-in templum.
E t cum iuducerent Querum Iefujn parentes e iu s , v t face-
rent lecundurri confuetudinem legis prosep, & iple accep
t éum in vulnas fuks,& benedixit Detim, Sc dixit : N u n ç i
'bi e tatpucri Videntes autem ftellam, gauifi funt gaudio
valde:Etintrantes domum,inueneruntpuerum cumMa-
r iimatre ei^s,5 cproeidentes adorauerunt- eum* E'taper-
risthelaurisfiiis obrulerunteimunera., aurum, thus, Sc
myriham. Et refponlb accepto in lcm n is ,n e r ed ir e n t
ad Herodem , p e t aliam viam reuerfi funt in regionem
fuam. :
Q u i cum recefliflent:Ecce AngeliisDominiapparuit p ®
in fbmnis Io lep h , d ic cn s : Surge & accipepuerum.&ma- UrUs^
trem e iu s,& fuge in AZgyptum , & eftpibi vlque dum dirjparcntcs
cam tibi .Futurum eft enin?vfHerod'es quxratpuerum ad e'UJ in A
perdendumeum.Qui conlurgens,accepit^>Uerum & ma-
trememsnodte , Sc fecelfitin iEgyptum, 8c e ra tib i vlque
ad obi’tum Herodis , ytadimpleretur qjiod dieftum efta
Domino per Prophetam,4 icentem:Ex ASgypto Yocauifi-
liuni meum.
T u b e Herodes videns quoniam ilîufus eflètàMagis
lratuseft valdè,&mittens occidit omnes puer os, qui eranc
in Bethleem,& omnibus finibus e iu s ,i bimatu & infra,fe-
cuhdum tempus quod exquifierat iM a g is . T un cad im-
pletum eft j quod diétum eft perlerCmiam prophetam,di-
centemiVox inRama audita eft,ploratus,& vlulatusmul-
tus Ra ch el plorans filiosfiuos: & noluit confolari,quia
non funt.
D e fu n â o autëm H erode, ecccap pa ruitAng e lu sP o-
mini in fomnislofeph in Æ gypto,dicèns : Surge^Scaccipe
puerum & matrem e ius,&vadeinterrâm Iuda. DçfundH
enim funtiqui quærebant animam pueri. Q u i lurgens,âç-
eepit puerum & matrem eius,& venit in terram Ilracl.Au-
diens autem quôd A rchelaus regnaréc in Iudæa pro Herode
patr'e fuo, timuitillô ire:&admonitusin fomnis, ft-
ceflit in partes Galilææ. E t venièris , habitauic in ciiiirate
quævocaturN aza reth , vtadirriplereturquod didtumeft
pé rProphetas, Q uoniam Nazarçus vocabitur.
Puer autem crefcebat, Sc confortabaturplenus fapien-
. S - - - - - - , t ia ,& g r a t ia Dei erat in iîlo; Etib an t parentés ëius per 0-
dmnttisferi^umniumDomine, fecundumveibumçuum m n e san n o s in le lu fa lcm .ih d ie fclen n iP a fch a Etcùm'
in pace. Q^iiavideruntoculiméifalutare tuum Vquod îfaâuse ïïè tann drum duodecim, afcendentibusillislero-
parafti ante taciem ommupopn omm.L umén adreiiela- fplymam, fecundum ^ b e t o d in e lQ diei fe ffi ' confum-
tionem.gentmm:&^Iotiamplebis tu a lfr a e t E t e w t p t madffioe diebu^ tmkt r i e n t . « n in f i t p s e t le a u in
*nr~U1i l f C ™?rf r “ ‘ fantcs &per Wsqùâedreebantùr dc rufalera , &:ndn cognouerunt pardhtcscius. Æ(8tnantes:
> & dixit ad Mariam ma- autem ilium d ie in comitam, venerunt i;er d iei.&requi-
tremems Eecepofituslefthic in ru in am & re fu tte a io - reb an teumin tercogn a tos& n o tos . E t hon inuement«
nem multorum m lfta e l & m iignum cui contradice- regreffifuntinlerufalem requirentesenm. E tfad um e ft
tu t. Ettuam ipfius animam pertranfibitgladius , vt re-.'pofttriaunmdimeneninteumin templo.fedenfem irfme-
cogitatiçnea. Çt erat Anna | d io D a flo rm n 1 ' audience,n illos & 4 fetrogantem epsl
V » - A h ~ an tta ljd etn b u Afer. Hæcproceflc- Stupebant autem omnes qui eum audiebant (uperpru-
a m le us m u t t s ., & v is e n t cüm viro fiio annisfe- d en tia& refpohiiseius.EtvidentesadmiEa'tifunt Et dixit
ptema virgimtatdrua, dehæc vidua vfqne ad annosodto- iihatereiusadiilnm : Fili mi,quidfecifti nobis ficîEcci-pà-
glnta qu atuo r, quæ non difcedebat de témplo , ieiuniis iter mus & ‘ego dqlentes dustebaraqs re.' E ta itad illos:
o ecratiom us cruient n o d e ac d ie . Et hæc ïpîa 'Q u id e ft,quod mequærebatis î Nefc ieb a r isfqu iq in his
S t M E K ” _USi3 UI cxP? “ abanj re4 vmprionem runtv erbum ,.qu o dlo cu tu seftad ilio sÆ td c fc en d itcum
Hierufalem. Et yt pqrfecerunt omnia ftcnndum legem e is ,& venit Nazareth, & eràt fqbditusillis. Et mater eius
Do tnini.reue tfifummG alilæamdn cittita temfu amNa -lcbnfetu ab ât ‘ ‘
zare rn/ • <- ^
Herodes
interficit
pueros.
Cap.io.
F
lefts rc-
uocatun
^'gypto
Cap.n.
Remanfii
[efts in
Tcmplo
Icrofoly-
Cap.n.
conferuabat omnia verba hæc in cp rde fu o. E tle fu sp ro - Lue.
ficie'bat fapientia, & aßtate, & gratia apud Deum & ho -1
Cum ergo natusefletlefiis in Bethîecm îudææ,in dië- ftiines.^
qui vcne- :;J bils Herodis Regis; : Ecce Magi ab Qrien te venerunt IeruntabO.
ridflte.
Cap.S.
rofolymam dicentes : V b i eft qui natuseftrexludaèorum? ■
s A h ijo autem qiiintodecimo im p e rijïib e r ij Cæla- I°annt*
^ ------------B 8 | ^ > p | o G d Ä P oq tiö P ilato ludæatn, tetrarchàaucem G a- Ä S
Vidimus enim ftellam eius in O riente, & venimus adora- jrlææ H e fö d e , Phitîppo autem featre eius tétrarçhaltii- in llîael.
reeum. Audicns autem H erodesrexturbatuseft, & om- |reæ&Tra.côftitidis regionis , & LyfaniaAbilinæ tefrar- Cap.*
nis-Ierofolyma cumillo. Et congrCgans-Omnes Principes c U fu b principiWà facèrdotum Anna 5c Caiphai fa«ftum
lacerdotum & fcnbas popuu,fcilcitabaturab ejs yb iC h r i- jeft verbum Domini fuper Ioahném ta ch a riæ fiîium
ftusnalc^iætur.Atillidixerunt:In Beth^emludæærSiçe^ i n defertp.v Ët.yénitinonïhem regionem Iprdanisj prie-
nimftriptûmeftpcrProphetai^XEttuBethleemterfaiur dicansBajptifmum pcenitènpæ , in ret9jliioném:beccà>
da,nequaquamjninrtnaesinPrintipibjUIuda:Exteejiim.Xtpr.i)m, aipçns ? Poenkentiam agite, appropihqüauit écoelorum.
Hic eft enim qui t o u s eft per
Ifaiam P rophetam| dicentem V clam vocatis Magis, diligenter didicit abseis tempus f te lli o x clamahtis in delerquæ
appârüit e is ,i: mittens il|os in Bçthleem^dixit: Ite §c
interrogate diligenter de puero , & cîim inùéüeritis, te-
nunciaçe mihi,vt;&egp veniens adoremeum qui cum
audi fie n t regem,abierunt.Et epee ftellaxQtiam viderantin
Oriente,amecedebat coa, vfque dum,veniens ftâretfuprà
to,parate v iam Domini, reéta? facite femitas eius. Ôm-
nis vallis implénitur, St pm n if mons-& cpllis humiliabi-
tur. Eteruntpraua in d ite ç la , & afpera in v ia splan a s,SC f
videbit-omms çafo falutare D e i. H ic vénit in teftimo-
nium , vtteftimonium perhjberetde lumine , v t omneis
Gtëdcfiatt.
j.
crèdérent per illüm. -N on e ia tille liixifedvt teftimonium
pÉ^iberct de lumineiEratluxVèravqiiç illuminât oinnem
/ƒ/
f»ptiza-'
Joaiine.
hominem v enientemlhh^nctouhdumïîn rniindo e râ t,&
mundus per ipfiumf aéfcus e ft, & mdnduseum n on cpgnp-
uit.lûpropriâ venit,& fui eum non rëceperun^Qiiotqùot
autem recëperunt eum ; déditeis ppteftatem ifilfos Dé i fieri
j his qui'credurit in nomine eius. Q u i nonex üanguini-
bus, neque ex voluntate earnis , neque e xvohintate viri,
fedëx Deon ati funt. Ec Verbum caro faélum eft, 5r habi-
tauit in nobis , & vidimus gloriam eiusiglóriam quafi vni-
genitia Patreiplénum gratiæ,&veritatis.,Joannes teftimonium
perhibet de ip fo ,& çlatnat dicens:Hic erat quem di-
xivobis, quia poft me v en tu ru sg ft, ô tan temefad u se ft]
quia prior me erat.Et de plenitudine eius nos omnes accè-
pimus,.& gràtiam pro gratia, quia lëx per M oylèn data e ftl
gtatiaôtveritas pèr I e svm C h r is t v m fa d a eft. Deum
nëmo yidit vnquam. Vnigenitus hlius, qui eft in finu pa-l
triSjipfe enarràuit. Ipfe autem Ioahnes habèbatveftimetl-
tumcfepiliscamelorum , & zonàmpelliceam circa lum-
bos fuos. Efca autem eïüs e r à t , locuftæ & mel lylueftre.
T un e e x ilâ t ad eum Ierpfolyma, Sçom nis Iudæa", & om-
nis regio c ircalo rdan em, 5c bàptizabanturi;n Iordaneab
c o , confttentes peccata fiia. Videns autem m ultos Phari
læorum 5c Sadducæorum venientes ad baptifmumfuuml
dixiteis: Progenies viperarum , quisdemonfttauitvo'bis
fiigere à-ventura itaîFacite e rg o fn id um dignumpoeniten
stiæ. Etne velitis dicere intrav ó s , patrem habemus Abra-
ham.Dico enim v ob is , quoniam poteft Dèus ex lapidibus
iftis fufeitare filios Abrahæ. Iampnim fêcuris ad radicem
arborum pofita eft. Omnis ergo arbor quæ non facit fru-
dum bonum,exfcindetur,'&inignem mittetur. Et iritér-
rogabant eu turbæ dicentes: Q u ia ergofaciemuspReipon-
dehsautem,diçebatillis : Q u i habetduas tunicas, det non
habend, & qu i habet efeas, fimiliterfaciat. Ven erunt&
Publicani,vtbaptizareùtur, & d ix e run t ad ilium : Magi-
fter , quid fa çïem u^ f A tille d ixitad eo s : Nih il araplius
quàm conftitutum eft v ô b is , faciatis. Iuterrogabant eum
& milités,dicentes:Quid faciémus & nos ? E t aitillis: N e minem
eoncutiatis,nequecalumniàm faciatis,& cohtenti
eftotéftipéndijs veftris. Exiftimante autem populo, St co-
gitantibqs omnibus in epraibus fiiis de Ioanne , n é forte
ipfè ëilet Chriftus. Miferunt Iudæi ab Ierofolymisfafcèr-
dotés & Leuitas ad eum,vtinterrogarentcum: T u quises?
Et- confélfiis eft,& non nëgaüit. Et.confeiTus eft,quia non
fum ego Chriftus. Et interrogauërunt eum: Q u id ergo?
Elias es tu?Ét dixit,non fiim.Propheta es ru ? Et reipondit,
noq.,:jD ,xer^nterg ó p : Q n js eâ,vtreiponfiim démus his
q u imileriintnos?q u id d ic isd e teip fö ? Ait:,Ego fümvo?
clamantis in d e ft r to , parateviam.Domini, ficut d ixitlfa-
ia sP i^ h é ta .E tq u i miflifiierant^rantexpharifiefs. Etin-
terrpgauerunt eum , & drxeriint : Q u id ergo baptizas, fi
tùhones Chriftus,Tieque Elias,neque Propheta?Rcfpon-
ditefs|oannes,dicens : Ego quidembaptizo vosinaqua,
in pcènitentiam. Q u i autem pbft meventurus eft, forrior
meeftjcuiqsnon fiimdignuscalceamentaportare.Medrus
autem veftrum ftetit i quem vos nefciris,ipfe vos beptiza-
bit in Spiritu lan d o &igi>e, Cuius ventilabrum in rrfanu
eiuss,&permundabitareamfuam,Ac congregabit triticum.
fuuminhorreum,paleas.auterii cömBurètigniinextingiii-
bili.Multa qù îd em'& alia exhortaùs,euangelizabat populo’.
Hæ cinB eth an ia fada fiin t trans lo rd anem, vbierat
Ioannesbaptizans. -
T unçyënitlefiis àGalilæain Iordanem,ad'Ioannem,vt
baptfe;aretur„ab co . Et ipl^erat ihcipiens*quafi annorum
triginta,vtpii'tabaturfiJiusIofeph. Ioannesautemptohi-
bebat eum,dicens: Ego à-tedebe'o baptizari, & tu v e n isa d
me?Relpondens autem Iefiis dixirçf : Sine modo, fie enim
cce4ö ,&m an fit fiiper.curh, & e g o nëfciebam eurmfed qtiil
mifie me baptizare in aqua, file mihi d ix it; Super quern vi-
deritis fpiritum •dcfcendentem,'&: man^hrem fuper ehmi
hie eft qui baptizat in Spiritu fando. Egö vidi,Ac teftimonium
ftrtum.
Cap. if.
Duo Di fei
puli loan
fccuti
funt îès£|
Qap.ió,
perhibui, quiahic eftfi|ius Dei.
T un cle fiis d ud ü s eft indeiertutn-k fpiritu, v t tentare-iDuAuseA
tiird diab olo. Et cuieiunaffet quadraginta diebus^Sr- qua- Ic% » fpi‘
dragintanódibus, poftea efiirijt. Ëtaccedenstenraror di- ‘ J'
xit:fi filius De i es,dïov.t lapides ifti panes fiant.Qui teïpon-
dens,dixit:Scriptum eft, npnin p anefolpy iu it h om o , fed
in oihni verbo quod procedit de pre Dei? Tuncaftiimpfit
eum diabolus in fandamciójtatëm , 6é“ftatuirëum fupra
pinnaculü templi, & dixit ei:Si.fiIius Dei es, mitte te-deor-
(um : Scriptum eft enim.-quia Angelis fqis mandauit de te,
& in manibus tollent te , ne forte offendas,ad lapidem pe-
dem tuum. Aitilli Dominus: rurfum icriprumeft: N ó ten -
tabis Dominum D eum tuum. Iterum amitfipfit eum diabolus
in montemexcelfiim valdè, & oftendic^ei omnia re-
gnamundh&gloriam eorum. Ec dixit illi: Haecomniatibi
dabo,fi cadens adoraueris me. T un c dicit ei Iefus: Vadè
fatanaSjfcriptum eft enim, Dominum Deum tuum adora-
b is ,& illi foli leruies.Et confiimmata omni tentatione,jtuc
reliquit eum diabolus vlque ad tempus. Eratque cum be-
ftijS'.Et ecce A n ge li acceflerunt, & miniftrabän t ei. r
Altera die iterum ftabar Ioanes,.&exdifcipulis eius duo:
&relpiciensIefum ambulantem dicit ;Ecce agnus D ei,ecce
quitollitpeccata'mundi.Ecaudierunteum duo difeipu-
liloq u en te ijjj & fecuti funtlefiim. Conuerfusautem Ie-
/fius,&videnseosfequentes-le,diciteis; Quidqu$ritis?<^
dixeruntei R a b b i, quod diciturinterpretarum, magifter,
vbihabicas?diciteis:Venite,& vrdete. Venerunt, Sc vide-
runtvbimauerer, Sc apud eum m anlerunt die illo. Hora
autem erat quafi decima.Erat autem AndreasSimoms Petri
vnus exduobus,qui audierunt a.Ioanne , & fe cu ti £uër
runteum.Inuenithic primum fratrein iuum Symoncm, &
dici'tei; In u A im us Meifia, qqod eft.interpretatum Chri-
ftus.Et adduxiteum ad lefum. Ihtuitusautem eum Iefus,
d ix i t : T u es Simon filius Io an n a , ru vocabcris Cephas,
quod inrerpretatur Petrus.
In eräftinüm autem voluit pxirein G a liI*am,& inuenit P 6
Philippum.&dicit ei Ipfus:Sequere me.Erat autem Philip4
pusaBethfaida, ciuitare A n d re a&:Petri. Inuenit Philipp c a p '.iï.'
pus Nath.anael,& dicit ei: Q pem feripfit M oy les inlege^& j
ProphetXjinuepimus Icfiim filium Ioleph a Näzareth. E.t
d iiit Nathanael: A N azareth poteft aliquid boniéflé.?Di-
citeiPhilippus: Veni & vide.Vidit Iefus Nathanael veirie-
tem ad le ,& d ic it deep.-Eccevere Ifraelita,in quo doliisfio,
eft.Dicit ei Nathana el:yndeme nofti?Relppndit Iefiis,^
dixit e i : Priufquam te Philippus vocaret,cum efiesilub fi-
cu.yidi te. 'R ëlponditei N ath ana el,&a it :^^ R a b b i,tu esfi-
lius D ei,tu es rex Iftael.Relpondit Iefus & dixit ei:Qui%di-
xi tibijvidi te fub ficu,credisjmaius his videbis. E t dicfieis:
Amen amen dico vobis,videbicis ccelum apertüm , & angelos
De i afeendentes liipra filiüm hominis. Et regrefius
eft IeTus in virtute Ipiritus in Galilaam ,.S£fama exijt per v-
hiuerlam.regionem de illo. Et iple docebat in lynagogis 1
eorum,& maghificabatur ab omnibus.. ' / ' / jq
Et venit Naza reth yb i erat nutritus* & intrauit lecundu kn.fyn^goi
corifuetudinem luam die labbati in lyïiagogam, Sc furrexit legit lei
(uslibrum
Ifaiar..
Cap. I».
leg cre,& traditus eft illi liber I(ai? Prophette.Et v t reiioluit
' ;brum,in uenic 1 ocum vbi Icripcum e ra t: Spiritus Domini
lupejr me,propter quod vnxitttie,euangelizare pauperibus
mifitme,prxdieare captiuis remilfionem * '^cse isvifumj
dimittere confra’6 losin remilfionem, prxdicarp annum
Dbminiacceptum,& diemretributionis.Et cumplicuilfet
librutn,reddidit miniftro Sc fedit, & omnium infynagpga
,OjC0li erant intendbntes iri eum. GcepiClautenl dicfere adit-
decetndsadimplere,omnerhiuftitiaiii: tuncdimifiteuni. f lps^t^ahodielhipleraefth«c'fcriptutain auribus-yeftris.
Fa$um eft autem ,cum b‘aptizareturomnis popu lu s ,6 fle- Ex|nde ccepit^elusprjedicare& dicere : Quoniam irnple-’
fu baptizato& orante,confeftirti afceridit de aqua, Sc ecce tumefi: tempus.P(0ehitpntiam agite. Et credits Euangeliois
aP ? y ifn h te ic o 5 li,& v id itlp ir itum D e id e ften d e r ite c o r/ AppropiriquabitenimregnumccelprutJi. '0 ?
porali Q)ecie fieut cblumbam, Sc v.enientemiuper le>Et ec- h - Attibulafis autem iuxta mkre 'Galila:ae4 ; vidit duos fra- bit Pctru
ce ^ox 4 e «sli$ dicens: T u es filius meils dilebfcus,in te>cS-1 tres,Simoneihiqui vocatur,Petrus, Sc Anaream fratrem <?- J&Andreai
placuitrnihi. Etteftimoniumperhibuicloannes * dieeni: ius;rhitteritesreteiumare.Erdntenim pifeatdi:eifs E ta itil- j°^n^
Qjiia vidiftis Ipititiim delcendentem quafi colunibdm de ■’ l i s : Vehite pbft me,faciani Vos fieri pilfcarotes hominumi lCa^ ° C‘
. • .......... . . . . . . ~q 3 4 » - . "At
I
h