Dcmulie-
Syro-j!'
phcenilTa;
C*p. tf.
D
non plancauit pater meus coelefti$,eràdicabitur. Siniteil- jtu s eft Deu s ,& eo s qui adorant e u n v in Ibiritu & veritate
lo s , cæci Amt, & duces;cæeorum. Cæccs antcm fîeæco oportetadorare. D icit ei mulier : S.cio quia Meffiasvenir,
ducatum præbet, aunbp in foueam cadrint. Et cùm in- 1 quidicitur.Ghriftus. Gum ergo venerit,file nobis annum
Iefos fur-
dü & mumm
cu-
raujf.
Cap. Sé.
Icïùsfupct
puteum la
cobmu-
lieriSamatroiilet
in d omum à tu rb a , rogabat eum Petrus : Ediflère
nobis parahplami^am. . A t iU(e dixit; Adhuc & vos fine
intelle&u eftis ? N o n intclligitis , quia omne qu od in os
in tra t, in veptremvadit, & in feceflüm emittitur i .-Quae
autemprocedunt dê ore | deco rd ë ex eunt, 8c: ea coinqui-
nant hominem. De corde enim exeunt cogi tationesma-
læ,homicidia, adulteria,fornicationes, fu r ta , fallà tefti- -
monia, auaritia, ncquitiæ,dolus,impudipitia,oculus ma-
lus,blafphemïæ,fuperbia,ftultitia. Hæc funt quæ coinqui-
naht hominem. N o n loti$ autem manibus nianducare
non coinquinat hominem.
E t inde i'urgens, abijtin fines T y r i^ Sydonis. Et ecce
mulier Çananæagentfiis Syçqphoeniffageriere, darhault
dicens ;.MiIerere mei D omine,filiDauid, filia raea male à
m l l i i i I daêrofonîp vexatur. Ielps autem non rèipqnditei vcrbumi
tebar. | Etaccedentesadeum difcipuli eius rogabant eum dicen-
tes: Dimittee am, quiaclamarpoft nos. I|ffè autem reipondens
ait ; N o n fum miflu$,nifi ad oues quæperierürit
domus Ifrael. A t ilia yenit & adorauit eum dicens: Domine
adiuua me. Qui dixit illi: Sineprius faturari filips. N on
éft enimbonum,fumerëpanemnliarüm,& mittete cani,
bus. Aqiljla dödt ; Edam Domine* Nam ^ catelîi.edunt
.de micis, quæ cadunt dèmenià dominorum fuprü. Tjiq c
reipondens Iefiis,ait i l l i O mulier, magnaeft fides tua,fi-
attibificiïtv îs !Ecfanataeiifiliailliuse xil^ ho ra. f
Et itcrUm exiens de finib.Tyri,venit per Sidopead mare
Galiiææ^lincer medios fines Decapoleos, & aaducunt
èi{furdum&mutum,&deprecabanturéum4v|;inipdn,cret
illi manum. Et apprehendéns eum de turba ieoifum, mill
t digitos lu os in auriculas, & expuens tetigit linguam
eius. Et lufpiçieris in coelum ingemuic, '$ç ait illi xEpfiata,
quod eft,adaperire ; 8ç ftatim apertæ funt aures eiüs,&fp-
lutumeft vinculum linguæeius, 8 c loq ueb a tur re& è, &
præcepitillis ne cui dicerent. Quanto autem eis præcipie-
bat, tantomagisplusprædicabant,&eo ampliusadmira-
bantur^dicentes; Bene omnia fe c it , 8c lurdos fecit audire
&m u to s ló q u i.
j UportebacautemeumirepeçSamariam.Venit ergo in
ciüitatem Samariæ, quæ diciturj>ychar, iuxta prædium
__ __ qu od dédit Iacob Iofephftlio fuo. Erat aUtemibi fions la*
itanæio- cob.Ielusergo fadgatüsex.itiherè,"ièdebatfiçfuperFon-
quums eft. tem. Hora autem erat.quafilexta, Venit mulier deSama-
c é M ^ j ria,haurire aquam. Dic ite i Ieïus : Da mihihibere. Dilçi-
puli enim eius abierant in «yuitatem,, v t cibos émerent.
Dic it ergo mufier fila Samaritàna ; iQuomodp tu Iudæus
cùm fisjbibereà me poleis, quæ film mulier Sàmaritana î
N o n ehim cortuntür.ludæiSârifaricanis.Refponditlelus
& dikit ei; Si lciresdonumDei,Ôcquiseftqui dicintibfidä
mihi bib ere, tu forfitäh petiîflès ab e p ,& dediflèrtibi aqtiâ
▼ mam. Dicit eimuliet : Dom in e , neque iri quo hauria$:;
habes,&puteus altus eft. Vnde ergo habes aquam viuàmî'
Nunqùid tumaiores Patrenoftro Iai:ob,quidedit nobis
puteum,& i|)le e x eö b ibit,&filij eius,,&pecora e iu s } R e-
Ipönoit Iefiusóc dixit ei; Qmnis qui bibiteX aqua hàc, fi-
tietiterum. Q a ta u t e h i bibetit ex aqua quam ego dabo
ei,non lîdptinæteoium. Sedaqua quâm ego d abo ci?îiec
in eo fpfis aquælàlientis in vitara aéternam% Dic it ad éuiù
mulier fc Domine, da mihi hanc aquain,, v tn o n fitiam ne-
que.veniam hue haurire.. Dicit ei Ieius: Varie,vpcavirum
tuum, & yp n ih u c . Refipqnc^t mulier & dixit: N o n hä *
béó virum. Dic ite ilefiis : Bene dixifti, qu ianon habeb
virpm. Quinqueenim viros habuiftl, & n ûn cqu emha -
bes?non,eft tuiis vir : hoc verêdixifti. Dic ite i mulier ; D p -
mine-, video quia Propheta estu. Patresnoftri in monte
h o c adorauerunt^, & vos dicitis, quia Hiçfôféfÿrais eft
locus vbi adorare oportet.»Dicit ci lefius : Mulier trè~
de mihi, quia yenict hora quand© neque^h monté h o c r
neque Hierofiol^mis adorabids patr-em.’« Vos adoradabit
omnia. Dic it ei Ieius : Ego film qui loquo r t e c u in .
p é continuo veqerunt.difiapuli çips., & rnirabantur, quia
-bum m uliereloquebatur.Nemotamen dixit,quid quçris,
au t quid loqueris cum eä ? R e liqu it ergo hydriam fiuam
mulier,& abiit in ciuitatem, & dicit iilishominibus : Ve-
nitg^& yidete hominem j qui tlixit mi^i omnia quæcun-
que feci : Nunqu id ipièeft Çhriftus ? Éxierunt de ciuita-
te ,& veniebant ad eu. înterrogabant autem eum diieipu-
|i, dicerites; R a b b i „ jnanduca. Ille autem dixit eis ; Ego
cibjitn habèp manducaré,quem vps neleïtis. Dicebant er-
g od ilc ip u liad iniiice.m : Nunquid.aliquisattulitci man-
^ducare ? D iç iteislelus,;Meus c ib u s e ft, v t feciam volun-
tatem eius qui ràifit.me, yçperficiam opus ei us. Npn ne
vos dicitis, quod adhuc quatuor rnenlès funt, & meflis
venit? Ecce dico vobis^lejuate o culos yeftross& vide te regiones
, quiaalbæ fiuntiam ad meflèm. Et qui merit,mér-
cedem accipit, & congregat fru<ftijm in yitam æternam,
vt Sc qui lèminat fimutgaudeat^& qui metit. In höd enim j
eft verbum verum, quia aliuseft qui fémihat, & ä liiis e ft
Ego milrvps metere,quod vos non laboraftis,
alii(labprauerunt, y o s in labores eprum intróiftis. Ex
ciuitate auterfifila multicrediderunt in eum Samaritapp-
rum ^propteryetbura rouÉeris:teftimpnij|m pqrhlbehds,
quia dixit m ihi omnia quæcunque feci. C ùmqù ev enil-
lentad ilium Samadtani, rogauerunt eum v tib i mânjerèr,
& manfit ibi dùbs dies. E t muito pluses crediderunt pro-
ipter lêripöncm é ius, & mulieri dicebant : Q u ia iam non
ProP|sÇr tua^ loquelam credimu^. Ipfi enim audiuimiis,
Sç#lçimus,quia ycre hie eft Saluator mundi.
Poft hæc erat dies feftus ludæorum, & aftendit Iéfus l cfhs Hi<
Hierololymam. Eft autem Herolplymis P rob aticapifcii tdfolyini
na quæ cognommaturHebraicè,Bethlaida, quinque por-^ infirmun
ticus habens. In his iacebat muldtudo magna la n g u e n ^ * 311!1;
^iüjcæcorüm^ claudorum,aridorum, expedtantium aquae t^ o f f
motum. Angelus autem Domihilecundum tempus de- annis ia-
feendebat inspilcinam, & mpuebatur aqua. Et qu j prior, ciiit in in'
delcendiflec poftmotipnem aquæ,lanus fieb.ataqUöcun^r™lfatt:
quelanguoretenebatur. Erat autem quidam homo ibi ^ m ta
*• - o n PB mm t S t K cum Iuxrigmta
oc o jx o annos habens in infirmnate fuä. Hunc d^is eius
cum vidilïèfîefuS,iai;entem,Sc cognouifiet q u iïiàm rnul-^occafióm
ffim tempus habere t,dicit e i: Vis'lanus fieri.? Relppridlfei fiifputa-i
languidus:D.omirie,hominem non habep Vtcùmliirbàta |
fùerit aqua,'miita]Croeinpiicinam. Du'mVenidçmmego, q 1
alius ante me d ép en d it.. Dicit'èi Ieius : Surge,-tôlle grab- lMn ^
fbarumtu^m,&^mljuja: Etftatûn lànus faótuse.ft;bomô,
& luftulicgraoDatum fiuirn, Sç^ambulabat. Erat autem
labbatum in illo die; Dicebanttudæi illi qui larlatusfpé-
ïatf.Sabbacuni' eft,non ljcet tib ito flf re grabbatum tuum.
Reîpondit e^r ^ i i m^lànum fecltifile niihi dixiçl T plie
granbàtum tuuifiècambula. Interrcgaueruntergp eum,
quiseft illq l^on^p qui tibi dixit:Surge telle grabbatum
cuum, & ambtila? .^s autem qui fanus ruerat eneiftus>'ne-
fciebacqui eflèt, jelûs enim dcclinauit lè àm tb a ccnftir,
tuta in loco. Poftea inuenic iefus ilium iii ten ip lo , & dixit
illiîËcce fanus fadtiis e s , iam noli peccare, ne detedus
dbi aliquid condngat. Ab iit file homo ,&nuntiauit Iudæ-
is,quia Ieius éfièt, qui feciceiim ianum. Propterea perie-
quebantur îu d i i le fum , qu^a hæc faciébac in iabbafo,
Ieius autem reipdndens eis; Pater meus vfque rriodo ope-
râtur.& ego ppéror.Propterea ergo quærcbanteum magis
Iûdæi^htéfftç|re, quia non folum foluebat iàbbatum,ied
8c pàtrero fuum diccbac Dcum, aeqùalem iefaciefisDeo:
R eipondit itiaqûe IpfiiSj&dixicéis ; Amèri diço'Vot>is,nqn
poteft films a fe facercquicqüam, n|fi quæ videric Patrém
ïaeientem. Qpæcumque, enim file fecerir, hæc 8c filiusii-
militer facie. Pat^r enim diligit filium , & oiïinia de-
monitrat ei quæ ipiêfacir , & maiorà demonitrabic o-
pë ra, v t vos miremini.\.Sicüe enim Pater fufcicafc mor-
, ,nelc," s ’ adoramus quod Icimus; quia fa- tü o s ,^ f y i u i f i c a tÄ & filiu squ osv u lt , viuificät. Nèius
e x ludans eft. Sed aduenit hora & nunc e ft , quan- qüe.enim Pater iudicac quenquam: fed omne iudicimii
do v en adoratores adorabunt Pattern in fpiritu & veri- dedic filio,vtomncs
cate. iNam & Pater talesqü xn rqu lad oran t eum. Spiri- [ cant Pacrem. Q u i npn honotificat filmm, non honorificätPatrem
q u iTnifitillum. • Amen amen dico vobis » quia j ftam, alij autem Eliarn, alij veró leremiam, aut vnüm çj
qui vérburft meüm audit 8c credit éi ^ui hïilic rne , hâbet ! Prophetis..I>icitfilisléfus : Vosautemdhem^m'eeiTe d ic il
v itamæternam. Ë tin iu d icium fto n v ëö it, fedtranfiét a 'jt is ? Rcfpbftdcihs Simon PetruS, ä ix fi: T u e s Ghriftusfilers
Je
ïèptetn pa:
nibus,&
fcaucis pi-,
" ‘Vqaa-'
;Uotmilliâ
homjnum
“atörauic, '
Kprïccrj
*it Apo-l
olis ra-J
:e àferî
piétoPhâ-1
(ificotutn.j
«P-1
s> querèc
morte in vitam. Amen amefi di£óVobis,qiiia venit hota«
& nunceft,qu ahd o morruï audient voeém ifiij D e i,& qui
audiçrint viüeht. Sicu teni m pater habet vitam in ièmeti*
pfö^fic dedit &'filiovitam.habërfein iemetipfo.Et potefta-
tém dédit ei^udicium facerè) quia filius hominis eft. N p -
lite mirari hoe,quia venir hora in qua omnes qu iin monu*
mentis ftmt audiettt Vöcem eius, & próéedent qui bona
fecerunt itx refiirreétiohem vitie ï qui verô màlà'egerunt,
in refiirreiftjoném iudicij. N o n poftum ego à meipfo fa-
ceré quiequam, Sicut audio iu a ic o , & judicium raeum
iuftum èft: 'Siegö teftimonium perhibeo dè m ej teftimo-
niùm meiiih nön éft verum. Alius éft qui.teftimonium
perhibet de m é , & Icio quia verum,ëft teftimonium quocT
perhibet de me; vos mifiÄis’ äd Ioannem , & tëftimo-
niurn perhibuit Veritàti.- Egd autem nön àb homine te-
ftimonium accipio,ièd hæcdicô, v t vos'iàlui.fitis. Ille erat
lucernafârdehs 8c lu cens % vos autem voluiftis exultare ad
horarn ,fn luce eius. Ego autem habeo teftimöhium ma*
iu$ loanne. Opera enirii quæ dédit,mihi Patejr vtperfi-
c iam e a , ipfa opéra, quæ ego fa c io , teftimonium per h i - 1
bent de m e , quia Pater me mific. Et qui mifit-me P a te r ,
ipfe teftimonium perhibuit de me. Et neque vocem eins 1
audiftis,nequé ipeciem vidiftis. Et verbum eius non ha-
betis in vobis manensj quiaquém m ifit fi le , hüic vos non
ctedlt|s> Scrutamirii Rripturas,quia putatis ihipfis vitam .
æternam hàbere. Et illæfünt,quæ teftimonium perhibent
de me, & non vuitisyenire adm e ,v t vitam habeàtis. C la -
ritatém ab hôminibus non accipio, fed cognoui vos, quia
diledfcipnem non habetis in vobis. E g o vèni in nomine
Patrismei^&nonaccepiftis me : fialiusveneritin nomine
fu o , ilium acçipietis. Q u om od o poteftis vos credere,
qui gloriam ab inuicem âCcipicis i ëc gloriam quæ à fo lo I
Deo éftjriori^quaérttis ? Nmite putare, quia ego âeëulàtu-
rtîs.fim vos apüd Patrem. Eft qui accuiatyôs M o yfes , in
quo fperatis. Si enim credérètis Mdyfi,çredereris forfitan j
8c mihi. De me enim file fcripfir. Si autemillius literis nô
ereditislquomodo^erbis meis crédetis
Et re lia is illis ,finfilis diebùs ,iterum cùm turba multa
elTetjCôhuocatis dilcipulisfais,dixit: Mfièreor turbæ,quia
ecce triduo iam perièuérant mecum, & n o n hab en t quod
çnandutént.‘ & d im ittere eo s ic iun o sh d lb , ne defidantJ
in via. Et dicunt e i dilcipuli : Vnde ergo nobis in deferto
panes tanti i vtfatüremus turbàm tantam ? Et ait illis Ieius
: Q u o t panes nabetis ? : Et illi dixerunt ; Septem, &
paucos pifciculosÆt præcepit turbæ,vt d ifeum b ere t fiiper
terrarn. Et accipiebs lèptépahes 8c pifcës,&gratias agens,
fre gitj& d ed it difeipulis luis, &,di(cipuh dederunt populo,&
cbraederivné'orhnes,& laturati funt* Et quod lupér*
fuit de fragment is , tuleruntfeptem {portas plcnàs* Erant
àutçmqùi manducaùerant,quatuor milliahominum,extra
p'arüulûs & mulieres, & d imifittp s* Etftatimafcen-
dens nâuiip cum-difcipulis fills, v ënitln partes Dàlmanu-
tha. É ftum yenilfent difcipuli eiùs trans fréta, obliti funt
pines acçipereySi n ifiynum panem habe,bant lecurn in
naui: Et præcipiebat eis dicéns,.1 Intuemini, & caueteà,
férmentoPh arilæor U m ,& S adu cæoru m ,& fermen to He-
rodis* A t illi c'ogitabaht intra lèidicefttes, quia panes fioii
habëmusi. S’ciensautem Iefus,dixit : Q u id cogitatis inter
vos modicæ fidei,quia panes iron habetis?Nondum intel-
ligitis , neqüé recordamini î A d h u c cæeatumhibetiscor
veftrumioculos habentesnpnvide|is, & aures habenres
hon audiciis'V N e cfeco râ arhini * quàfido quinque panes
fregi^in quinque milliàî Quptcophifiosfraghientorum
futtuliftispDicunt ei:duodeci m>Quando&lepté panes m
quatuortmillia,quötfpörtasfrigmèritörumtuliftis’Ë td i -
çunteijfèptem. ' Q uare non intelligitii quia non déparié ’
d ix iyo b is .Çau é te a fe rm en to pharilæorû & Sadücæôrû«
T uric in tellexe^iüit,quia nondixefit cauendum à fermeri-1
to panumj fedÖ dodtriîu Phârilæorum & Saducæoruro;
i E
nfe dicunt
bomirie
efle î &
quale-
quan-*
: & di-
Pctrp
Scanjfalu
esnlihiî
Cap. 50.
liiüs Deivi^i. Kefpon’densautem Ieius, d iX itfii Beatus es
SimônBariona: quia caro & fanguisnbii reuèlauittibi,
fed Pater meus qui in cûfiis eft. Et dico tibi ; quia tu e s Petrus,
8c fiiper,hancpetrath ædificabo Ecclefiam meam, &
pô ïtæ inferih on præualebunt aduerfiis eam. Et tibi dabo
clauès fegni coelqru m .Ér qu o de u n qù é ligaueris fiiper ter*"
ram, étitïigatumv& i n’çoelis. Etquôdcunqué folucrisfii-
per te rram,e r itfo lutum& in coe lis . T une præcepit difei-
pulixfu^,vt nemini dicerent,quia ipfe effetChriftus. E x -
inde coepit Iefus oftendere difeipulis fuis, quia opórtet '
eum ire Iero foJ yp àm,8c mult’apatialènioribus & fcrib is Marc. %.
8c pfingipibus Iàcerdotum,‘& o cc id i,& tertia dierefurge-
ré. Etàmiriienseum petrus, coepfi inCrépare ilium , dicens;
Abfità teD om in e ïn o n er ittib iH o fc . QuiConuer-
fuSidixit Pètro ; Vâd epoft me làtanasjfcandalum es mihi,
quia n on lapis éa quæ Deifunt,Ied.ea quæhôminu. T un e
cpimocata turba corn difeipirlis,dixit eis,4Si qùis vultpqft
trie venire,abneget fcmétipfum, Sctollat erucem fu am ,&
lequatur me. Q u i enim v.ojuerit aniiriàm fuara ialiiàm fa-
cere ^ e r d e t e a p . Q m autem perdiderit animam luam
proptër me,inuéniet cam. Q u id enimprbdeft h om in iffi
mundumyniuerfurii luçfètur, animæverè fuædetrimën-
tum patiatur? A u t quam dabit homo commutationem
pro anima fiia ? Tiliris criiin hominis yenturus eft in g lo ria
patris lui cumArigelis fuis,& tuncreddetvnicuiquelè-
Curidum opus eius.
■ Amen diep vob is: Surit qüidam de h îc ftantibus, qui
non guftaburi t m orte m done c videant filium h o min is ver ncnic 1[a
riientem inregno fuo. Et poft dies fex aflumpfit Iefus Pe- tn,as> qui
trum,& Iacobum,&Ioapnem fratremeius, & d u c i t illos nongiiftâ^
,in m ontem excelfiim feorfum, v t ora ret,& trattsfiguràtus ^nnt mof
eft ante eos. Etrelplenduit fiicieseiusfiCutSol,yeftime* tcln' Ecm
taautemeiusfaiftaluntafbaficut n ix , Iplendentia Candi* ' transgei
danimis, qualia fullo fupértefram non poteft candidâ fà - ratbr,
cere. Et ecce apparuit illis Moyles & Elias cum ë o dicéh- Cap. 9r,
tes iri maieftate.Et dicebâric exceflùm eiusjquem comple- i G
turusfcratiulèrüfiilëm. Refpondèrisautem Petrus j dûdc
ad Ieïum ; Domine,bonüm eft nos hieeffè; fi Vis,faciam us
hictria tabernacula, tibi vnurii,Moyfi vnüm 8c Eliæ vnü.
A d hu c e o lq q u en te , éceë nubes lucida obumbrauiteôs»
Et ecce v ox de coelo, dicens ; Hie .eft Filius meus d ileâus ,
in quo mihi complacni,ipfum audite. Ëtàudiefttes dilèi-
puli jCccideruntin faciemfuam, & tirimêrunc valdè. Et
abceffitJefus, &tetigiceôs» d ixitqüe éis ; Sürgite 8c nolite
timere. Leuantesautem q.culoSfuos,neminem viderurit,
riifi folum Ielunyf Et defeendentibusillis de monté, præ-
cepitrlelus, d urep-S :N e mini dixeritis v ifiöüehii doneefi*
lias hominisâ mortuis refurgat. Et iriterrogaaerunt eum
dilcipulijdicentes ; Q u id ergo Sçribædicunt,quod Eliam
primum venjre oportet? A t illereipondens, dixit: Elias
qûidemvehturus eft,&illereftituetÔmnia. Dicoaùtém
vobis,quia Elias iam venit, & non cognouerunt eum ,Icd
feceruncirieo quæcunque voluerunt.’ Sic Si filiushominis
paflurùs eft ab éis.Tune intellexeruntdilcipulijquià dé
loanne Baptifta dixit cis. E t cumvenifletad türbam, vi-
d it Icribas conquirentes eu m illis. Et confèftim omnis po-
pülus videns Ieïum, ftupëHctus eft,&eXpaueruné»^ E t ac-
curtenres falutabänt çum,&in terrogâuitéo s: Q u id èicer
Vos conquiritis ?
' In ipfa diç adceffètuntquidani Pharilæorüm, aicehtéS
illi: E x i,& v a d eh in p , quia Hcrodes vu lt te ocçidere», Et
aifiliis : Itè ,& aicitè vulpi illi ; Ecce feiicio dæmonia,& la-
nitatés perficio hodie & Cras,&tertiadieconfummor.Ve-
tuntameri oportet me hodiè , $£ eras > & lèquëntidieâm-
bulare, qüianon capit Prophetam périreextra Ierufalcm.
Fadum eft autem iri lèqûcntidié acceffit ad eum homo
genibus pins p rouolutusj&exclariiauit dicens .• Dominé,
miferére filiomeo ; quia vniçus eftmih f> & iunaticüs eft.
Et fcùm Ipiritus apprehéndit eüm , allidit Ipumat, &
Venitautem Iefus in Partes Cælareæ P hilippi,&intéi> . ftiid ecd ëntibu s,& a re lcit,& malè pacitur. Nanyiæpè ca-
ibgabat difqpriloVfuos difenV: Qu ç m dicunt homines eiP- dit 11ignem>& crebrÔin aquam, 8c fubitô clamat,& difli-
fc filiUiiî horiiinisi A t illi dixerunt: Alij Ioannem Bâpti- ( p a teum,& vixdifeeditdtlanianseum. Etrogaui dilcipri-
Miarifxi
dicunt ad
lefum: dl-
fcedehinc,
quiaHe-
rodes vult
té oedde-
te.&cura-
üitlunati-
eum, j
Cap. 92.