AilintigitürTheologi veftri »& vetuftatis abîcon di tæ con- Itane tu audes maieftatem cibi m ei nominis vfiutpare, quæ
ditorcs.rtcS in reram natura loues efle i ex quibus vnusÆ- J ex coeno&gurgitibus ptodita, Coagula ta que è li mo fis ? sut
there fit pâtre progenitus, alter Ccelo,tertius vero Saturno, j tibi tu alicnam dignitatem affiimis, atque de vertïce pro-
apud inraiam Cretan* 8c fepultiirx traditus., & procreàtus. creatam mehtiris te lo u is , & rationem te eflè mortalibus
Quinquc Soles, ScMercutioS qpinque :e xq u ib ù s ( v t re-Jinepciffiràisluades? excapite Conceptos fllibs procréas?
fo^nc,) Sol primus louis filiüs d ic itu r ,& Ætheris habetur »J aùt, fi armà quxgeftas, procudi poflènt &F:ibricari,in vcr-
hepos:fecundusR e g in a&Hyperione ptodirusgenitoreî! ticiis ipfiuscauooffidnàfabrilisFuit,incudes, mallei, for-
tertius V o lc an o , non Lemnio,, FcdNili qui Fueiit filais: naces,Folles,carbones,&forficcs?autfi v emmeftquodaf:
qüattus Ialyfi pater, quem R h odi peperit beroicis tempo- feucras, rationem te eflè,defifte tibi nomen id ,quod mèuro
ribusAchanto: quintusScychid regis ,&verfipellis habe- 1 eft, vindicate. nam quam dicis ratio non eft ipccics numi-
tur Girces.nam Mcrcuriusprimus , quiin ProFerpinamdi-| niscerta, Fe4 obfçurarum inrelligencià caufiarum. Si ergo
cittirgenitalibusadhinnuiflèfubredis, Fupremiprogenies (vtdiximus)officianobisadeuntibusreligiofaMineruxad-
Coeli eft. Sub terra eft alter, ÎTrophonius qui eflè iadatur. tint quinejuejac de huius nominis proprietäre rixanres ,-fibi
Maia tertius marre ,& I o u e procreàtus, fed tertio: quar-
tus F »boles N ili e ft , cuius nomen Ægyptia gens horretôc
reueretur expromere. Quintus Argi eft jntcremptor, fo-
gitiüus, atque exul, & prodicor apud Æ gyptum literarum.
S e d & Minera s (inquiunt) ficut Soles 8c Mercurij, quin-
quefunt; ex quibus prima non virgo, fedex Volcano, A-
pollin is procreatriX:Nili altera proies, & qu x eflè perhibe-
tur Ægyptia Sais. Saturai ténia eft, & qu x vFum excogi-
tauit armorum : louis qùaita progenies, quam Meflènij
Coryphafiam nuncupant : 8c q u x Pallantem occidit pattern
, mceftorum appetitocem, eft quinta. Ac ne longum
v id ça tu r ,& nimium minutum, v elle capita ireperfîngu-
la,aiunt ijdcm T heologi quatuor eflè Vu)canos,& très Dianas
, Æiculapios totidem, & Dionyfîos quinque, ter binos
Hercules , & quatuor Veneres, tria genera Càftorum , ro-
ridemque Mufarum , pinnatorum Cupidinum trigas , &
qüadrigas Apollinarium nominum : quorum fimiliccr ge1-
ni tores »fimiliter matres, loca quibus nati funt, indicant,
& originem fingulorum Fuis cum profapijs monftrant.
Q u od fi verum &certü eft> 8c extei cognicxaflèueratione
monftratur : auc omnesdij non funt ,quoniam plurcslub
eodem nomine,quemadmodura acccpimus eflè non po(-
font: autfîaliquisexhis eft, ignorabitur & nefcietur : quia
lit conlîmilium nominum confufione cxcatus. Atque ita
per vos ipfos (quamuis fieri nolitis) effidtur, vt h x c fit 8c re*.
ligio con,turbata : nequc habeatfinem certum, in quem di-
c gèrefepoffit, nulliselufe ambiguitatis erroribus. Bingite
loscïiim vel audoritate idonea motos, vel violcntia terrons
veftri,induxiflè in animum,Mineruam(verbi cau(à)fiacris
vobis folennibüs & ritu velle adorare vulgato : res fi cum
drainas apparamus, aggtèdimurque aris flammantibus fiia
reddere con fti tu ta , Mineras omnesaduolent ,a c de iftius
nbminis polieflione certaines pofcantfibifingulæ apparaquæque
delideret,auc thuris FûflSmenta libari,aut ex patetis
aureis in feriam vina defundi,quo difceptatore, quo iudice
controuerfias tolle.mus tantas ? aut quis qu x fito r, quis arbiter
ceruicibus tantis erit, qui inter perionas huiufmodi,
autvindiciasiuftasdarc, aut (àcramentaconeturpronun-
ciarenon iufta? nonne potius ibit domum, (efeque abfti-
nens ab negoii js talibus tutius efle arbitrabitur nihil horum
contingere, ne aut vni darido,quod omnium e ft, inimicas
cfficiac esteras, aut ftultitiæ crimen incurrac, fi id attribuât
cumftis, quod eflè oporrebat vnius ? Pofliimushæc eadem
de M ercurijs,Solibus, imode alijs omnibus, quorum numéros
tenditis 8c multiplicatis,expromere. Sed finis eft ex
vno rationem in cæteris eandem eflèfcire: & ne Forte pro*
lixiras faftidium audientiæ pariat, ceflàbimus ire per fingu-
la ; nedum vosarguimus nimiecatis, loquacitatis irarao-
die x (ufeipiamus 8c nos culpam. Q u id dicitis»o ifti, qui ad
deoriim nos culcum membrorum laniatibusinuitatis, &
fiifeipere nos cul tu m veftrorum compellitis numinum? Pof-
Fumus difficiles non eflè , fi modo, aliquid nobis dignum
tanti nominis opinione monftretur. Oftcnditc nobis M e r -
curium ,fed vnum : date Liberum, fed vnum: vnam Vcne-
r em , acqui vnam : fimili ter Dianam. Nam eflè Apollines
quatuor, aut très loues,numquam nobisfacietis fidemmec
fi teftem ipfiim citeris Iouem, aüt Pythium conftituatis audiorem.
Sed ex diuerfo nefeio quis,vnde,inquit,fcimus,an
explorata & cognita theoiogi feripritarinr ? an v t vifiira e ft ,
arquefedic,libidinofemextuleriitF:fidUonem ? nihil iftud
ad c&ulàm: nec lèimonis iftius in eo eft ratio conftituta, vt-
rum ne resita fint, theologorum v t indicant feripta, an aliter
fehabeant, ôc multo diflbqaræ diferimine. nobis enim
finis eft rebus de pubucacis loqui : neque quærere quid fit in
v ero , fed refutape, conuincere id , quod in medio pofiruni
eft,atqae opinatio concepithumana. Sed fi mcndaces ilii,
ram ilium fitcrorumreddi : quidin medio faciemus nos a- • vos, veritas quæ fît, exponite, &irrcfiitabiie apeqte fecre-
nimal tenue, velin partes quas potius pij muneris officia tum. Ec qui fieri pote eft remotis magifterijs litterarum i
transferemus^ Dicctenim forfiran prinja ilia , quam dixi-; Q u id eft enim quod dici de immortalibus dijs poffit,quod
mus.meum nomen eft Minerux, tum numen, qu x Apolli- non ex hominum deferipris ad humanas peruenerit norio-
nem gen ui, q u x Dianam, & ex mei vteri Foecu ccelum nu- nés? Aut quicquam vos ipfi de illorujn ritibus poteftis,cxri-
minibus auxi, & deorum nu merum mult iplicaui. Immo, : monijfque narrare, quod relatum in literas non f i t , ôc fieri-
inquiet quinta, Minerua tu fis, q u x marica ,8c puerpera ,to- ; pcorum commentarijs pubhcatum?aut fi ponderis exiftima
tiescaftitätis.purs imminuta es (ànifticate ? Nonne vides ! tis nullius hx c cflè,aboleantur omneslibri, quos de dijsha-
in Capitojijs omnibus virginaleiseflè fipecies Mineruarum, betis compofitos theologorum, pon,tificum)Donnullorum
nec nuptarum h is Formas ab artificibus cunûis darj ? De - j etiam philolbphixdeditorurmquinimmo potius fingamus
fifteigiturnomen iuris tibi aFcifcere non tui. Nam Miner- abexordio mundinullumaliquando mortalium meminif-
uam me eflè g ’ nirote ex Pallante pcocteatam, teftis omnis le de dijs quicquam, experiri volumus,& cupimüs ficire,an
eft pcctarum chorus, qui Palladem me nuncupat, deriuato. mutire,an hificere deorum in mentione poffitis.an concipe-
à pâtre cognomine. Q u id dicis? (inquiet fecuridahxcau- re eôs mente, quos in animis veftris nullius icripti informa-
diens) ergone Mineruium nomen tu fers parriçida petu- uerit notio? Cum vero nomina, & potentias illorum fug-
lans,&examorisincefti contaminatione polluta?qux dum gerentibusvobislibrisaddidioiflèvosconftet,iniquum eft
tefu cis , atque artibus excolis meretricijs , iam patris in te detrahere literishisfidem,quarumeaquçdicitisteftimonio
mentem futialibusplenamcupiditatibus excitafti. Perge | atq; auâoritate firmatis: Nifi forte h x c fal là , & e a , qu x â
igitur, aliud tibi quatre fignum * nam mea res ifta eft, quam j vobis dicuntur, erunt vera. Q u o argumento, quo figno
VT. I ..m Mnir.mnn /.a n a.A.. a. av ll/llif Jl. . Ä T .m I f ^ .«Ma nn inà lann.1 n aa n..a ff. aa.al I—Nilus maxi mus flu mi num aquis generauit ex liquidis, & in a. a O. îll. —a
virg neos habitus roris concretione conduxit. Q u o d fl fide
m in quit is fia&i, ^Egyptios fe eg o teftes d ab o , quorum
Nili-linguadicor,Platbnis teftifieanteTimxo. Q u id d e -
indearbitramur Fore ? defiftctne& ilia Mineruam ie dice-
re, cui Goryphafixfjomen eft,vel ex Coryp h x matris figno,
vel quodexverticefiummo Iouis parmam ferensemicuit,
atque armorum accinifta tei roribus ? Auc illamqux tertia
eft, cefluram patientianomen,& non d idis talibus habiru-
Cum enim hotlines v trinque, 8c qui hx c, 8c ilia comment
tati fiunt, fuerint: & de rebus incertisab vtjaquefit difiputa-
tum parte: arrogan tis eft dicere id qu od|ib i piacea t efle verum:
quod veroanithum lxdir,idlibidinis & falfitaris argu-
ere.Per humani generis iura ,atqj ipfius mortali tatis con lor-
tia,cum auditis 8c Jegitis, ex illo, atqj ex ilia matre Deus ille
eft prodi tus: nonne am mi veftri fen (us tangit humanum nefeio
quid dici, & ex terteni generis humilitatc proficifi ens ?
Aut cum efle ai bitramini vos ita ^folicitudincm con cipitis
ram rationem (hi, &primarum arrogantiam refutaturam? nullam, nc offenfioms aliquid apudipfios (quicunque lunt)
contra-
L i b e r / y .
côntrahat»<iços:quode^tu^piconâub|mtl£redicû.acqueex tionciedflc.Subfeffbris.&adqlccripcrlbnacuiuscflcttacicniinis
iadu ignoratam fibi ad lucem benefieijs obfeoeni-
tatis exiflè ? Noscriim ( n e qüis forte exiftimetignorare.ne-
ficire,quid iftiusnominis conueniatdignitati) lane natiuita-
ris expertes deos eflè oportere cenfemus. A u t fi aliquosor-
tdshahcbt,dDominorerumacprincipe, rationibusquasi-
pfenouit,iplos ducimus arqueexiftiiTiamus eflèmiflbs, im-
mjculatps,Cdftiffimos,puros,nefeientcs q u x fitfoeditas ifta
coq in d i,3c vfquead illos ip fo s principal! procreatione fini--
^r.-Atyèirpvpscontrajmaieftatisimnïèmores&fiiblimira'-
tis tantx; eas illisaJiungitis nariuicates, ortuique eos.iicrt-
^u.o s ingenijslaurioribujslioinihes&eXecrationih'a-
beant 8c horrori. Ex QpeFinquitis ) matrefi; 8C exgeukore
Saturno,, cum fiiiseft natus Dieipitçr Fratribus. Vxotes cr
habenç,atque in coniugalia foedéra1 conditioftibras
veniunt ante quxfitisî^vfii, ftr re o , cceniptiorie,genialislè-
iàcramerita conducunt? habefit iperatas fihabentpa-.!
d a s , habent interpofitiisftipuiatipnib qs ippnfas ? Et.qiiid^
déipfis 'eoniundionibusdpqüirnur ? q|iando;& qubfdäm;
nuptiàs çelcbraflc,6çfeftas habuiflè Frequentiasdiciçis ',8c
lufiflè in his deàs : & quod participes féfecninqrum no n éf-
fentjperturbafle difeôrdijs omnia: & in huniaiium in pdfte-
rum genus exit jorum fieuiflè diferimina?*Seaîbiçxteris for-'
fi^an minus hüius eluceat turpitudinis fioedita^ ; E,rgoWe iI4
le red o r poli , pater deorum 8c hominum ,fiuperciïio & nu-
tucotum motarfs & tremefaciens cxluin,e'x virpconcrctus
feemina eft? EMiifiam b o fe xu s in o ’b fcoerjas difloltâtren*-.
turcôpuiatiscôrpofiib us^pluptàtes, I uppiter ifl'e m axi mus
noneflèt^^vjqueadhôsriieSjÔc'regenii^numinanQn habe-
qu idiouemm iramur
e xroe minxcmifiiim di^citàre vosalifio, quand qau d è rè s ve-
ftw & nutricemhabùi flèçonferïbunt: &^Xalienivberis.ali-
mqniamoxtradiram retinüiflè vitam îQ u id dicitisi ô yiri ?
Ergone(itcrumdicam)tonans)fulgenSj&-tulminaris,6cnutum
edidi t,repfic ?dtque, v t fletum poneretineptiffimetra-
diutn, crepitaculis obticuitauditis : & ad lomridBö audus
Cftin molli flî mis cunis iacen$,& Vôcib.üsdelinîtus infradis?
O deorumaflcrtioreligiola'p^mplitudinis 'métùèndx ve-
nerabilem m o n (Irans a^que iii fi n^ ans d igtii täten ƒ 'Sicçine ’
apud vos q u x fb fiupeöiarumT&feitur eminetiaporeftatum?
lusin lucem prodeuntgenenitlonibus di; veftri »quibus âfl-
ni,porci,canes, quibus immunda h æco mn is cöncep tatur &
gignitur terrenarum proluuies beftiarumîNeccorttçnti jiqs
epi tus grauita ti a t trib il iflèSaturn ix,etia m ipfiim regem mill j
di fl ig! tiolîus libères procréaflè, natum atque editurâ prfe- î
dicatis: Ex Hyperiona^inquitfsjfhatre» & ex loué iactilato-
xc fulmiriis,So l aureus & flàgrahtiffimusAatus éft : ex Lato^f,
n a & e odern Arquiten ens Delius5 &: i|l paru m âgkatnx D i-
ana: ex Ledâ)& ep d cra quibus grieee Dibfeoris.nbmeh eft ;
ê x Alcmena & eodem H ercules ille|Ehebânus ,^ùetii cia-"
ua pellifijue tutatxfunt : ex SemelaiiaFque ip(ô »Liber, qui
BromiiM flicitur:ex ipfo rarrus»&^aiavMercuriusore là-
cundu s , & geftator affabiliüm côlûbrarum. Poteft Vila
grauior contumel!a lbufiveftra|bfligi j aut qüicquameîlta-
! fiqd>quod labefadet, aut dcftruatdécium'priricipi^audo-
j ritacem, quam quod cum creclitis v^hiptatibus aliquando
libidinofis v id üm ,& in foem in èos appetitusib flam màtipe-
d o r is incaluiflè fieruorc ? Et quid nsgi Saturnio mattimo-
, nijsfueratcum alienisrei? Nonilj(fner4|;ètisIuno?npc fe-
dareimpemmcupiditatuminReginappfeiätnutiynum>cü
nobilitas earn commendaret tanpàVfâ^és, p rÏ5dignitas,&
vlnarumnjueimarmoreiqjcanddres ? An vxore contenais
hand vn a , cryicubinis, pellicibus, atqüè àrniculisdèlcda-
tüsimpatientiam fiuam Ipargebat paflinv(vtbacchari ado-
lefcentesfoleut|Alax‘deus, & (anusexinfinitiscpr^OTibiA
fl^çeëfeentium vpluptatumreftituebat ardorcm iQ u id d i -
çitis,o i^tipi jiyel quas de ycftro loue opinibnum confingitis
FoeditatèsHta no.n ani madueititjsi non videtis, cuius eum ’
note,tis probriiçuius criminis, con ftitu^ tis^ d om m î vel
quasi n eurç» labes flagitiorum , quantas coaceruetis infà-
A 4 libidinem homines p roni, atque ad voluptatum
blanditiasnatune infirtnitate procliues,adulteria tarnen le gibus
vindjeant, & ca pi talibus afficiunteos poenis, quos in
alienacpmprchenderintfoederagenialisfcledaiiexpugnapitudinis,
n o tx cuius,regum maximus nefeiebat, fipecu-
latbrille(vtfama eft) bene meritorum,acpeflime,quidham
i deceret fe velle ratipnibus.pedoris non pcrfpicie bat amiffi.
Et tolerari For fitan male tradatio h x c poflet, fi eum (altem
^peripnis coniungerctis compatibus, & adulteEa vbb kim-
mbjitalrarn eonftitueretur deafum. In humanis vero cor-
|>oribu s quidnam'quxffi Jneratpulchririidinis, quid dcco-
ris,qubdirritarei qu odfled crc oculos poflet in^eXoiiisf?
;Xcm$|jyifi:erav,. picuita, atque omnis ilia ptoluuies intef^ino-
;mm fub muqjncris cqnftituta: quam non mo de LynccUs
penctxabni acie poflit hortefcete,verumttiam quiuis alter
fola vel cogitatione vitare? 6 egregia me fcescu lpx , p di-
^na & preciola Hulcedo, propter quam luppiter maximhs3
;Fy^dsfiej;e r,&,ta.iiri|s,&candidorum procreator ouorumi
Si aperirebcujos mentis, 8c ycritatempropriam intuerifine
Fas, quibus genu» (yt dicitis};iamdudum aftlidatur humanum
, ex huiufinodivreiperietis opinationibus fluere, quas
habebatis antiquitus de dijs veftiis:& quas in melius refor-
-mare.ahte^pculqs.ppfita veriratp rcnuiftis;Nam n,os quidem
fl^ifl^mdeillisAliquandojautiricohueniens’ lennmuSjaut
cpn feriptipmbu'sedidimus indecoris, vt iriihuiffiamiacianturnpftram
labdics gen erisbumanii&cdmmoditat^qiubus
viuitur,imminutx? N unquid a nobisdicitur^vt riconi-
^S>yt.palumbes, ex lo a e efle progenitos quo/dam dcos ?
N qn quidex pelagifipuma;&exCd:ligenitaiffi amputatis
.Gytherex Vknerisrconcrctum coaffidfe candote?Nunquid
parricidij^ufiavindiim efle Saturnurn>&: fiuisdrebustancis
yinculoram pQnderibusreleuari ? N unqnid beneficio Gu-
retumab rnteritu/eraatum Iouem ? Nunquid
gn® ^ ^ afieni iurfs imperium violeiitia & Fraude
tfltiuifle ? Nunquidpul{umaloue fenem Italorum delitu-
ifleinfinibit^&^uqdtutus'ffiifler aifilip,nonien L a tio im-
:pofui©pra.munere> Nunquidm<;eftas nuprias cum fipro-
^ Ip q em ip lm n dicirhus fecifle nos ?au'finuitatiim adeius
menfem pro lu illis vifeeribus prolem fiefeium Lycaoniam
pranfitalfei- N unquid altero claudum pede;apud infulam
X.emnum fabrilia opera exercuifle Vuicanum .^Nunquid
cupidinisacq; auaritixcaufiaFficutcariftflffio.tiusPindMiis)
i£feplapji|'rn fill mini s transfixum eiie telo?Nunquid Apol-
linem ditem fadum, eosipfpsregesj quorum gazis Fuerat!
lpcupletatus&doniS,ambiguitatefeF:lli/Iere(ponfi?Nuh-
quidfurcmMercuiiumpublfeauimus?riumnosefleLauer-
nam,atque cfthocfimulfraudibus prxfidcreiurtiuis? Nun-
quid ex nobis Myrtilus eft aa<fior,qui M acari filias , Me g ilconisapciUulasjprofiteturfuifleMufe^
QiusregeaCyprrb,
cuius notpen Cinyras e ft, diratammeretriculam Veiierem
diuoruflj in nqmero confecratam, quis exreliq u fjs P e lo p is
compadu'mefl^ P^lladiQm,prodidit?4 on vos ? QuissSpar:.
tanum fuifle Mat tern', nonneEpicharnius au$kd? v efter f
qnis inThra cix flnibusprbcreatum,nbn Sophocles Atticus
cundfs cbnfientientibus theatrig.» Qui^menfibusm Arca-
dia tribus & decern, vindpm? non Melxfluminis filmsiquis
eicanesab Caribus i cp iisab S cy th isiah n tis immolar.’? nbn
prindpalitercum,c^teris Apollodorui i-.Quiidnm genita-
inuiltat aliehis, hxfifle in- laqucjs muolucum ? no n
commcntarij veftri, nonicenx? Nunquidaliqudndo-dno-
bis confetiptum eft merecnariam deos feruiturSm feruifle. i
ibrdidi amorisScpetulantixcaufe, vtAdme-
to Apollinem D elium,vtLaomcdpnti T roicoIouis fratre,
v t eidem fed cum patruo Pythium,vt coniugaliafecretanti-
feentibus Mineruam luminis miniftram, 8c Iucernarum
modulatri cent ? Nonne ille yeftcr effivatesfiqui Martem fb-
cit fSc Venerem morrahum manibus vulneratos ? N o n ex
vobis Panyafis vnus eft v qiiiab Hercule Ditem pattern, &
neginam rnemotat fiiuciatam i ^ f ^ n q n ^ i j N o t i y m g ^
hem *b Qrnyto Cx/am, d!ruentatam,vcxatarn,'Polemonis
veftri indicant fetipta ? N o n -ab Hippocobhcisjiberis i-.
plum Sofibius Herculeql^uciaturnretuliflepohundat, &
Cretaiiifepulturx
efle mandjtdui lqncm bo e,tlitbm trad itu<? InSpartam’s
8c Eacedxmomjs fimbus nos dicimus conditos, in cunis
coalitos Fratres ? Nofler ille eft a u d o r , qui Patroclcs^Tbn-
tiusIcripfipFiim in tittilfeindicatur, qui tumulosmernbrat.