j i j ! \
l i
Signacu-
ftira S.CIU-'
D
Diofcori-
des » D.-
Ioannefii.
feiutus.
Prochart, Chrrfh, Dtjttpt^p
v t iriimobilis tanquafn lapis perfeuerarcr, Sc exaëtojçr-
me duaruin horarum fpacio ad fèbënè reuerfa, non au-
df,bas afpiçercin facicm Apoftoli,fc4 çorifuhohë magna
réptétaid intra fèçogirabat, quqfnodp in vultumhomiy
iiishnins refpiciam, qüiçùm fèruus metis no n feei
meum feruum, contra apte mentira him.. injConfpebtu
eius :plagis non dignus fuir, Sc ego in ce flan ter ip fum cæ-
debam } 0 mifèra quidfaciam ! O mors;veniinyqcataj&
abfolue n f f i É iter um fpuitudefecftac,olla,pfa eft in
terram , quam c.ùm v id^ e t lôànnçs ficimmutççam, apr
prehen dit earn per manum,Scerexit: Sc &n<ftayCn}C!sfi-
gnaculo muniùit.Quæ ad Ce rp uerfàicçcidit ante pedes A-
po fto li,flcttsac itadicens : O ro te fupplicirer, annunfeia-
roihi quis esta , certa-eniiw him, quod y el Deus es^ei Dei
filais,qui tales virtutes operapis.Ioannes aptem dikit illi, '
neque D ens fum, neq; D e i Filius,fèd ego-drfeip ulus Dp -
mi n fle fu Chrifti Filii. D e i y iu i, & re cqburhip/a pectus
e iu s , Sc audiuiabet>. myfteria, oua: S g a S t t e , b i n
eum ere4i4ctis^risancillaciu§,hcut egofu uiciii^.fer u us.
T un cv e rbR% n e ca cum rubpre,verpeuuiiia,, i c timoré
m ago o dixit A p o f to lo io a n nt.-ergo virfD ç i tpp reepr, y t
mihiqu*cun%aduer|iim te ge jh ,a im it?fas, qiipd rçpîa-
gis,v erb eribus, & cqnu ic%ma le affeceriin-,J k itftliper.
quqd-coritra teM c homrnem tuum fa I lis _ y|ateft i in o n i i s
infoelix mentitiuum : d ix ien im , quo n iam fciuirn e iefle-
tis. C u i Ioannes , C.rede m P«y:mm§c
fan Stum, & crimina dimittentur tibi. C u iR omana re-
ipondicçcredo hpmp D ei, quæciinq; ab opetuoaudicro.
Ç ùmpu tcm hæq agërêh.tur > mul ta curba citcum ftahat :
Etinterea_vnus de Dio feoridis fam ilia ? cpcorrit,yc nuii-
ciàret, qu x ho mo D e ilo an pcs fè ciflè t, quomodsp flip s
huusinbaliieis n^ ituusfuiffct,0eqip^
eum Io&ttnes, qiiodq-, p û lta t^rba yigejnte'î^çjpcoeld^-'
re t .A t Dipl'eor ides cftiïi âud i u lu ctd em or t e fi! ii hi i,fgbi-
eo p^uorè cophernatus Sc conftQ&us i continué c ^ k a -
u it.lile verb, qui attuleratnuiicium,in b^IneastetiPfBs,
vbi Ioannes d o ,c c b à t ,& v b i pariter,e,rat I^oTcpridis films,
exjplamabat^heu m ihi, Dqmïnus meus Diofco^ides-
mortuus eft. Q u o infoelici nun'qip de hippatre audito,
Thedri Diofep^dis fdm^ jcontin iia fu rre xit, & demifto
loanne ad Patrera cueurrit.j' & cum in- dpmu}m yenifîèt,
Maria virgine natus, pafliis, mortuû'S^jç fepilltusïuit, ad
nfjïrös defce.ndit, ftdelps jfuos tllinc eruens , & triumplians
Taper mo rtem, tejjcia die reh itrexit, poft yerb
hirreOlionem eius pcr^juadraginra dies nobis duodccim
Apoftolishiis apparuit» & hm u l nobih:um manducauit
& b ib it, pratcepitque uobis,’ytgcryniuciTuiq mundum
euntes enangelizaremus, & hjperq m nia.p o te fta tern de-
dir,]&n are yniuerfbs languores.m oç tu os ftifei tare, da? m o-
neseffiigare,&in.remiffionempeccatprrnnhomines-.ba-i
ptizàçe. Etnon fbium.uobjs hançpptei^tem tpbui|,fpd
& h isq u ip e r prædicatiônem npftrinniueum hint çredi-
tu r i, ma xi m è q u i in o rdi np n o ftr o demi ni fter i oru m ie r-
uore & deiibtipne , quemadmodum & n o s , apti.erùnt
tniniftrarc : quiverbripn crc'did e iint,co ndemnab nncur.
Fadta ver b cp n eiôn e l o a n nis , acceflçrunt ad eum Dior
fcprides St Filius.eius-, rogantes v t baptizatentur. Qrii-
i>ns,Iôannes dixit, ^pus te& filium ruum fhTçipiat, Et eo
adlrujclpqu en|e9ecceRomaual^ras.Vquasdereruitute
U o ft ta eo n tin xër ât, a^ul i tme d di d i t <|; magi ll|o m e o loan-r
qi, Sé.ep4 b ^ J o ^ dilaéerahk. Poftëa Dipfcbridetn in fua
do m o,Sç T h e o ne m filium ehiSjSt.holMtam noftramRqr
manainJbàp tiz.^vi.ij:?ri. M|'tnb^y r exiuimu s de D ipfcbtidis
do m q , y c i\i m u^i n i ocum ba 1 n e à ru u i,jn quo, fueramus
lèr.ujitib addi<5H, c om ^ t a n t c n o s^ohtOTide Dq iîiino
lpcil&ringteflus^oanèé^â to lo terrrtôifo tetrum dæmp-
nëm, quLTlrconeni hi frocauemtVeXjjüJiE ;:quqfa<^o re -
duxit nps®io(cörides in dbmumhiarîr, & pohtis menhs
gratia? Dqp.a'gentes,gbmcdimils^&: bi bimus»^ vfque^ad
vèfpcram eumeopermanhmus. | ,
J>doanpêsDiant^dolimcori!}Kmuit.
c'a V V t t m :
Dfcmor
1SAàéjçai.
p'ellitur.
MA n e auteijihiétp, dies feftu's D îàn» agcbatdPab
■ y niuerhiyEphefîbrum ciuitaé^.pohhir^ue eratin
hub lime, Dianaeidoluinprophanum templu m. lllu c v e -
rpperrexit ioannes, & alccndit, St fe in dexter a idolipar-
tecpnqcauitjS^cùmciuitatishommescandidisvcftibus
pro facrificandi rituinduti fihflentdpXnnesrordidis'ami-
eiebat u r,q u i bus i n bal n ciy mi ni fti'uuerat î-que m vi a e n tey
inuenitPâtremiammortuuro,:& humiiaçenrcm.Sprçe-; Epb'efii4ndi|!ianres/&furpfpfuecenh, tùleruntlapides,
pm x ig f e
ad pedes .eius d ix it, o h o n ioD e i, quiinemortuum ad vifamreuoeaftijbbfeérp
adiuuame;namPaterrneus,vtde
motte m ea.audiuit, continuo eft mortüus : ne me cögas
kerum quemdemorteexcitafti, p rx d o lo re ip o r tem gu -
ftare. Ioannesa u te iu v t e r a tm it ifhm .u s , iq q u i t illib it
b T h e on p^rturbari, nam rqors Patri?tu i ,$ib r& ïlli vita
e?it. Etaflumén'sTheonem perrnanu|j>, d ixitil]i,eämus
nunc ad Patremtuum Diofepridem. Sequcbatur autem
eum R om an a ,& multajp(branj:iurn & henti um tmba.Ec
introduxit Thcpn.Ioannem ad Patretp fuum apprehendit
ïoannes dexcrammanum eius, & d ïx it : D|pfcp-
ïides, tib id ic o ,in nomineDominirioflrilcru C lin u if i -
Hi D e iv iu th irg e :& eontipup ipiofcormcs hjU're.tit dmo|-
tc, plurimavërö circunftantium türba vifb taiitb mltäcu-
lp , collaudäbant magnalia Deï,: fed inter illpsquidam ilr
lum. efïe magum .dicebant: alii verb , quorum mensTa-
n ipr , contra afTerebant, m agos »moEtUos rufcitare npii
pofre.CumyerbDioh:orides,quiamortLikhircita-tusïii-
era t,ad ^ conuerfiisfiiifïèt, d ixitad I p a h n cm ^ n e es o
homo D e i, qm F iliu rom e um im o r te r eu b c | fti^ ü ïin -
quit Ioannqs-,nonego eum Tulcitaui, fèd Chriftus Filius,
D ó i, qui per mqprxdicat, ilium ftifcitauit. ^t cpntinu’o
Diofcorides ad pedés eius prpuolutus d ix it, qufd mep-
portetfacere, vt.faluus cftsciar, Scferuus hmGhriftiFilii.
De i l Tun e Ipannes, C r ed e , inquit^in npfnine Patri&&
Fiüi.&Spiritus fa n d !,&b2ptirmumTuCcmias/t Dixit au-
tem Diofcqrides a i lo a n n em , ecce StFiliusmeus,
qua:cunque'haBemusbmnia,inmanuscuascomrrienda-
mus. A t Io anne s,adpiofcpridem;npn ifta, inquit^nihi
ppus funt^neqj Deo meo.Et ex illahprarecuti'flincïoan-
nern.Illeyerbeos docëbandicensrDeus qui fbluseft,fü-
^erpmnësmtfencQrs>milit filiumfüum in terram,qui ex
'uirta virtutc vertei).antur in bmplachrum Diante , ita y t
ferm btotum cp m minqbr et u r hmulachru m ,v t videntes
debapt.-quiiiam a'utev^idetnesiq)fa(ftum|uera,t,iu
}i>.Ioa^es h&t^urEppcJiosadfidem, ad.quam eoslapidum
tattatione, termmota, & oftingentiriinifu-* y
. . feitatyne comter[it. '
C A P V T !
T poft id&lipx lapidum iai^u cp'mminuCib'-
1- ^ m ?dixiTad^s:^y iri EphefiiCUr hancin|iniaip com-
mittiqis i n-fplen mtate da2mbniorurn?& Deurn verum te-
lin q u itk tb tiu s mund i au <ftqre m & crcatprehiyeftriith l
Deus;aihcm tunPprotcgebatApoftolqmfuum feannem
a furore eofum non yalebant Ephefii maniis mij-ccre
in e pm , Sc Xoari^s dicebat ad e o s : ecee Deayeftra yere
cppfuinpta-,&-aydBis per lapiaes^qubs in rrie intorqliere
vpluiftis, eomminuta\adunate nunc earn, & rurfus vt'
priusinftaufate, yel h q u id poteftat^shabet,»orate ,v t in
meq,ui-eaula comnun ut-ionis fu i, vj^i^atur offenfam,
v e lv ir t u reirvaliqu a m o ftfh d a t, per quamcredam ip^m
efle Dearti,alipqui pateatDeam Veftram habere potefta-
tem-niillam. Tdiucaiidientes E ph ehi, niniio furore baq-
cnantesiterumvolueruntmitterelapidesineiirn,fpddp-
pide smeps cQrniertebantur.feque m utup lapidibusoo-
ruebant. Videns autem Ioannes, he eos a dsmbnefuria
accenfo s, Si fe m utub interficientes, d ixit ad'eps: O viri
Ephehi, eur in v^Gnetip^s deheuitis ?. ceflate iam, & v i -
dete te rribifemveriDeipbtentia rn ,qucmcpn trivosper
nirorem veftrum prbnocaftis : quia fermoncm eius,
, quera
D. Ionl
concioE'i
pheliisïphelii^
pitJatuii »
D. Ioafl-j
JapdJ|lt
PcipfoJ-
! _ .____ ; S. loannis Apofiolt & ÊuanqeÜfioe Hiß,
iu e n r p ^ fä lu t c yeitra yobis a ttu iit, dèliramèntum pu-
I Sufeitan-
■ ut octiniHipofta:
Bs perfona
Bibfïften-
|:a ante
Iconciiiuir
jNicenura.
IClaudus
Bcomrataftis.
Gefratc i^ tü ï}& attend videte. T u n c contra onen-
cem extendkmânus in coelüni in gem itu ,& dixit,Domine
Iefu Ghrifte, quicornpisinmifericordia & mifèratïo-
nibus, oftende hominibus his,quia tir es v c ru sD eu s , &
nonéft præter te alius Dcus. Ethisdiiftis fablus eft terræ-
jpotus magnus &tèrribilis,in quo mortui,hint viri oblrh-
génti. y iden te s autemïcæteri quod fa Slum eftmiracu-
lum j prociderunt ad pedes Ioahnis dice ntes, Domine
precamlirte, tantum facias homines E iemortuo sadvi-
tam redire i & credimus in Deum tuum , quëm nobis
prædicas, quibus Ioatines, v iri Ephehi duro & g rau i cor-
de ad credendum Deum vniim & verum j feio quamuis
hi hirrexerint a m orte, adhue'eor veftrum obdurandum,
hcu pco r Pharaonis cùm videret hgna & portenta fa it
obduratum. Nihilomin'iis illi perhuerabantobfecran-
tes, & proni iacentesin terra pro his quiinterierunt. Ioannes
vero tandem illis açquiefèenSjhifpiciéns in coelum
diu in file n tio& gemitu & lachrymis mox dixit,Domine
Iefu Chrifte, quifêmpër es çum pâtre vçrusDeus^ qui ad
terras defeendifti., vc faluum fàceres gërnùs humanum,
exaudi preces fàmuli tu iad te clamantis, & dîmitte pec-
catapopuli tu i,& fa c e o s ,q u iin lo c om J r tu i h in t,à morte
rehirgere, v t feiant te efïe D eum v erum, & credant in
te , qui me mihfti J"& mihi tribiië feruo tuo verbum tuum
hducialitei: illis prædicare. H x c cum d ixifïèt De i fèruus
non denegare, & ego vöbis omniapandam, & oftenditq
ergame,qui extraneus him,vëftrum fauoiem Sc amorem
Sc bonam a mq mejrcedehi recipictis, & vitam meam li-
berabitis. Militësergo iqrarunt, qubd illi in neceflitate
hua effent affuturi,8dn omnibus fidi adiutores.Tunc daemon
oftentäns braófeas auri, dixit eisyp fidelesamicijec-
ce ad fu n t, quae poft haric fatigationem veftram parata
hint vöbis. Deinceps verb milites diligeritius fcrutaban-
tur caufam doloriseius,& dicebant,Enarra nobis amice,
tpbulatióriistuae fcriém. Tuncdtemon flen s& eiulans,
de Cxfa ria, inquit, ego mifer adneni, S d n fe lix : duo viri
in Hiferofblyma mihi in euftodiam ä principe traditi
h in t, qui & ip he rantma gi,v riiush omenIbanne s,&al-
terius erat Prochorus. Ego autëm eos fufcipièns triduum
in carcere reclu(i,quarta verb die coram iüdice prifenta-
tin ie ru n t, & iniphsplurimaflagitiainuentaiuntper-fa-
c ino ra, q u s perpetrarunc. Vidensautemiu'dextantam
ebrum eflë malitiam,hóluitper feipfum quod de tam fla-
gitiofis faciendum eflèt, deliberare,&ebs iubet in carce-
rem retrudi. Diligenterergo eos füfcepi, d$duxiq; iri c^t-
cerem, verum per multam eorum malitiaro auhigerunt:
quod iudex v t audiuit-, mifèrtüs haclége m é ie ft,v te o s
profèquar : nam vbi eos reftituerb, parcit, h verb nonre-
ftituero,aut moriendum mihi eft, au t^ n q u a r ii redeun-
dum.Cogno fcoautem iudicis indignationem,quamad-
uerhus eos gerit,.neque hne ipfls adiudiëem redire vn-
Ioannesi'terr*mbtusmagnuscbfläuit,&o<ftingentiyiri quam anderem. Etiterum d sm on braifteäsäuriilliso-
qui m ortuilacebaiit ,furrexerurit,'&procidentesadora- ftendit dicens: h o c mecum pro mea falute cürtf de terra
uerunt Io ahnem:fed Ioannesetepit e o sd o c e r e ,d e v n a mea exirem tuli: oftendit &.phanrafticascharras, quas
foladiuimtatePatris & filii ScSpiritus fanbti.quam d ebe- eorum confeflionem contirieredicebatiaddebatinhiper
rent adorare, Sc qu od tres *hypoftaft:s fint, vna fubftan- I äiifiimflp 0* i m ulric^ntin h i r rnnV4r*a(n>. »...*«
tia : Sc mu lta a lia , quæ in h o c libro o mittimus halbere.
D. Ioannes claudum reftituit.
C 9 A P V T V I .
äudiuiffe fe a m ultiseosin hac ciuitatcefle: ideb, inquit,
in hanc ciuitatem veni d emiflisvxorefliberis , Sc domo
quafi peregrinus,errans,Scexul. Q uare obfecro vostan-
quam bonos amicos, ferte opem mifero, Sc non mihi veftram
mifericordiam negate. C u i milites nihil tibi mali,
in quiunt,facias, rieque te maceres dolore. N am magi illi
hic funt,vt eos reducas,tibi crimusauxilio. Q u ibus dxj
T X I s diblis, Diofcbrides nos fufcipiens duxit in do- m o n , non audeo, inquit, ho c faccre : nam tim eo , neper
raum % ® )& c um aliquantulum apudeum in do- magica fua maleftcia, iterum à me fiigiant : fèd vos p o rno
fua manffffèmus, exiuimusin locum, qui dicitur m u- tius b amici, cogite e o s in âliquem fècretum lo c um , Sc
tus ciujtati?, v b i iripeSimus homihem,claudum à d uo - nemine confcio eos enecâte.- Sed illi dixerunt, præftat
e c*™ anriis coritraStum, Ô9 ab.Isfirmitate fa ëtumiin- m a gis ,v teo sptius in manustuasrëftituamusînain ft'eos
riiobilem j q u i,vcum vidiffèy Ioannein^ihcepit clamarë occideremus, qü bmod o inte framtib ieflè tred itu s?Di-
magrtaVbèë, mifèrëremeilôannës A^6ftoleDeiviui:Io- xitd£emon,enecMebamici,nuUushipereftmihiampliüs
annes vero âppfehendens, Sc agnofeens, quia hdem ha- redeundi appeti* -, tanrumque p.erëgitivtpollicerentur
beret, d ixit ei , in nomihe Paeris & Filii SC Spiritus fan^ti, ei milites fe debere hos interticere , dummodo prédum,
furgè,‘&contiriUphirrexitfa(ftuiBnùsSciricolumis. 1 ' ' ^
Dæmonis
.•ommen
u aduer-
fus Apo-
ftolos.
Paimon
Blicis (pe-
f m mu- ,
ï>amon Epbeßam templi fubJpeciemiliiif inentitus pâaccujatio-
I nem faniïorum Deï expellitur ,euerfo templo. ,
C A P V T V I I.
H
D. Ioannes
àuri braëtëas,quas fècum portabat, reciperent. H o c au-
teni tbtum per Spiritum lanëlum Ioannes a gn o u it, Sc
quicquid aduqrfus nos immundus dæmon fuerat machi-
natus, Sc dixit mihi J Fili mi, Pltochore, certum habe d x -
monem, qui habitat in templo Dianæ, aduerfuïh'nos,
duosmilrteshifcitaflè, quibus de nobismultamentiens
„ . cbnhnxit. Dcusautcmnotafecitmihiquæcunq;contra
\ T I d e n s autëm dæmon, q u ih ab itab a tin templo nos locutus eft dæmon. N u n c ig itu rv ir ilise fto , Scpræ-
jL * Dianæ, quæ fèciflèt Ioannes, qubdquç. cbmminu- ! para animam tuam ad tentationem, quia dæmon aduer-
tum eflèt eius id o lum , Sc qubd tandem de vrbe expçlle- hjm nos multis machinameritis fè e rigët, multisque feti-
retur, trarisformauit fè in fimilitudinèmmilitis chartas i gâbïttribulationibus. Etvthæclocutriseftiaduerièrunt "ouitafa-
fècum portantis, fèàitq; in loco*altç'Sc éiMriè.hti, Sc cïa- milites,Sc comprehenderuntnos,tuncautemaberât Di-
mabatvoce m agna,Scflebat:tranfibantiautemduomili- ofeorides. Q u ib us Ioanriesdixit, quam accufationem J '
tes, videntes eum eiulantem Sc flerilëm in habiru milita- habetis,Sc proporiitis adu,erfum nos, Sc quare nos tenere
n ,propiusaccefleruntdicenres,amice quidnarn.h^beSiSt v u ltis î llli.autem dixerunt'propter magnamalehciavequæ
caufà doloris ? Ille verb n ihil refpondebat eis,fèdfo- ftra : quft) us Ioannes, quis ergo nofter eft accufatorî Di-
lum liens 8ceîufâns phanrafticas chartas teneb at.O u iite- xerunt,ducemini in carcérés,poftrnodum videbitis,quis
vefter h t accufàtor. T un e Ibatmesj non poteftis,in quit,
ricque deberis vim nobis vllam facere,illi verb eoeperunt
nos Cædere, Sc pertrahentesnos in domum cuiufdariici-
uis,induxemnt, v t fèçundùm pollicitationem quam dæ-
moni fecerant, nos intèrficererit. Romania autem agnofeens
qubd nos v i terierent, tucurrit ad Diofcoridcm,
nuUciansei, qu àh eb ant. Etillicbv enitDiofcoridesySc
nos de èoruiri matybus liberailit dicens illis , non licet
Vobis pi ittere homines in carcèrem, y bi pullus adeftac-
cùfàtbr,hi|iomiriesin domo m eamecumhmt,h quiis eos
àccufat, yeriiat Sc to lla t , vtfècundùmiegës iudicentur.
T une milites adinuicem dixerunt, eamusergo Sc àdduriens
8ceiulàns aùQ i ite-
dixërunt e i,d icn obis , vndëturbaris,Sc nos h vaîebi-,
mus, auxilium ferpmiis.Âtillegemenri hmilisScplbran-
tisamarè d ix ite is, ego præ multapreflus anguftia mei-
pfumin triorterh ded ére vo ip . Veruritamcn,ïï mihifup-
^ t ia s ferre velletre, omnia vobîs riarrarem : hn verb mi-
, cur fècretum mortis aperiatn ? cui dixerunt milites,
forma tua Sc habitus tuus te liberalem'Sc officiphirn o-
ftendunt. Etiam, dixitdæmon, Cuimilites,fcirëjpôtës:p-
ariüce, an t'ib iau xüioe ffèpo flïmu s,annon.qu ibu sdæ -
rnonVppte ftis,i n q itif,fiyul tis. R e fpo wd er un t milites^ i n
quonam ppterimifs te adiuuare ? D ixit dæmon', pèr ma-
gnata mini iurate Dianam , vos* mihi vëftfum auxilium
Bibl. Vet. E at.'Tom. i. E ; 3