i p i
Corpusc-
it.parti-
cepsprz-
■ mioruin.
Paffiones
to'.ius ho-
minisfbnt-
Virtures,
" tonushominis
func
1 4 6
natumvidetur,ingnietautcdcnub&c inundabit quicquid
eft exlegis vitæ, reliquæquc abfurditates, quas iftiulmodi
vita quali comitum examen fecum trahit, & vnà cum ipfis
impie tas £>ei ncgatrix,quæ princeps & caput eft cius vitæ in
qua fine lege viuitur. Q u o d fi corrumpatnr corpus, &.ad
cognata fua,vt quodque diilolutum eft, elemen ta receda t,
maneat autem perfe anima vt incorrupta,ne ita quidem lo-
cuserit iudicandæ animæ , quum non affutura litiuftitia.
Nefas autem eft fufpicari, ex Deo & à Deo iudicium fieri
cui non adeft iuftitia: non adeft autem iuftitia quum non
inepiumismanierit & capax iudicij, qui iufta aut iniufta fecit.
Q u i enim lingula in vita egit de quibus iudicandum eft,
homo fuit, non anima fola. Vt fummatim dicam, iftiufmo-
di ratio nulla in parte iuftitiam tuebitur. In recipicndis-
enim return prædarègeftarum præmiisiniuriam haud du-
bic patietur corpus, eo quod particeps fuerit laborum in
bonis rebus gerefi dis; nunc autem exorsfit honorum qui
virtuti repeniàntur: ac quum veniaftepius animæ indulgca-
turin quibufdam deliéhs,relpe<5tu corporalis inopiæ&ne-
ceflitatis, li ipfum corpus excidatd comunicatione præmi-
orum, pro quibus vnain vita labores fuftinuit, qui quæfo
non iniquunvrppUtabicur? E diuerfo ft damnetur obfee-
lera,non iùfte agetur cum anima, liquidem fola eorum cul-
pam luet quæ ad obtu rbationes corporis & ad fuos appeti-
tus& motus trahentis in vita deliquit :dumnuncraptu,
nuncquafifiutoabducitura r e d o , nunc violenriori pro-
peniitatetrahituriinterdumgranftcandiftudioj&vtadbiä-
diatur contubemio corporis, vitiis indulget. Âut qui quæ-
(pioiuftum non eft, animam fol um condénaricbilla quö-l
rum, ex fùa natura, neque appetitum; neque motum ,neq;
impetum habet : vt luxuriæ, violen tiæ, auaritiæ, eoru m que
deli&orum quæhac de caufàfiunt? Si enim plcraque mala
fiunt, quod homines non fatis impeicnt tumultuantibus
affedlibusttumultuantui autem ideo vi ftudeant & mede-1
antur corporis egenriæ& neccflitati fhorum enim caula o-
inniaparant,jt inde ad vfum & fruitionem perueniatur:
neenon & nuptiæincuntur.aliaque negotia in vfta fiunt* in
quibus& area quæ fpeâatur quicquid in laude v é lin vitio
éft:),ybi hicæquiras, quum ob ea quibus præafficitur corpus,
animamque trahit ad confortium eiüfdem affe&ionis,;
ftudio obtineudi fui vfus,anima fola condemnetur,quu tuque
cupiditares, voluptate%formidines&dolotes,quorum
irnmodfeftiaoiUnisiudicTo obnoxia e il, motum trahantà
|corpore,peecata tameninde manantia eorumque fuppli-
ci»îhlblamanimamincumbere,quænihil taie requifiuit,
nihifraîcappctiuitynec metuit, nec paflà eft iftiuünodi
quippiamper fe, qualia homo pati çonmeui t ? Quinimo fi
nqn (oliuscorporisïed hominis ftatuamus eflè pafliones,
eo qUod v n lilli fit ex ambobus v ita, nequaquamtarnen
cas ad animam pertînère allegam us, quü liquide eius pro- I
priam rnateriaminlpexerimus. Si enim nullius omninoali-
menti eft mdiga, nunquamea appetierit quorum vlumno
requîrit vtluam ëflèntiam tueatur: neq; ad earapietur quf-
bus vt fruaturexnatùra non habet: immo n» doluerit quidem
ob inopiam pecuniarum aut poflèflionum, v t nihil ad
iplam pertinentium.Quod fi fupra corruptionemfconfiftit,
nihil Icilicct fibi exitiale vererur,non enim fàmeni aut mor-
hum, aut mutilànoneni j aut tru n cationem, au t ignem,aut
ferrfim timer y quancföquidera nihil dadis aut trifte ab ijs
accipere poteft, quum nullum corpus aut corporeunrvlla
ex parte ülam attingére valeat. - Q u od fi abiurdum eft pe-
culiariteraffediones.animæaffignare,etiam hafum peenas
attribuereanimabasjimnienfitiniquitatis eft, A f aliofium d
diuino iudicio. Præcer ifta quæ iam d id a funt,qüîquæfif.
nonâbfurdum eft, vittutes& vitiäneintelligi quidem p o t
lè,ièorfiim in anima cönfiftere:f hominiyenim eflè virtutes,
quæcunque virtutes funt, pcrlcnrilcimus: vtitidem & vitia
vututibus contratià, non anima:lèparatæ à corpore, & per
Cs exiftentis diiudicamus:) fupplicia tarnen & ptæmia ifto- ,
rumad folasahimas referre veile? Au t qui quçlo fcntiasfoli-
us animæ fdrtiniäinera, auttolcrandam eflè,quæ nec mortem,
necvulnera, necmutilationem,.nec damnum, nec
contumdiolam tradationem exhorret, neque eos qui in-,
de proueniunr, vel dolores, vel miferias ? . A u t qui rurlum
/ A '
A th e n a g o r a
tentia aniinum ad cibum, concubicum, aliafue voluptateS '
& obledationes trahat, nihilque vel intus ob turber,vel lo ris
irritée? Aut qui denique prudehtiam imaginaueris,
' quum materia return eligendarum & fugiendarum ad animas
non Ipedet » quum matèria d elcdusin ix biis agendis
animae-noti iübiiciatur, velpotiüs, nùllus èi infit moms
aut-naturalisMtnpeDusadn-es agendas? Vbiamemomniiio
•inrer duasanimas congmens iuftitia, fineres tognatas fiue
externas rplpicias : aut ynde, aut qüibus, aurquomodo tri- j
buenrid.quodæquum eft vel /ecundum digrautern cuiül- !
q u e , vePfècundum propörtionem ? Nihil prb fed ö ta-
. le eft 1 fi éxcipias honorem Dep ab illis im partiendum j i
quum nfeque 1 m per um aut motum habeant, v t VelluiSv1-
tantur, vel ab' alien is abltmcani : qüum vlus abftinentiaque j
in lllis ccrnatur qui bus iftiufinodi res ex natura neceflàriæ 1
iunt,afiimàdonwauanàtafit vt nihil horum requirat; at-
qu e eftqu od in ré ita ingenti prppriam membrornm fan- ;ftmrctoN
dionem deprrhenderenequeas. Q u in illud quoque ab- ^ndcad
furdiflimum,leges conditasad homines referri> pccnam le- l'T as an'*
gpm adlblas ani mas re torquer i. S i- enim qui leges retipit,
iure etiam recepétit violatarum legum m u lda s , leges aute
recepit homo, non anima: fo la , æquum eft hominem deli-
dorura pcenas luere, non animam folam: QuandoqUi-
dem n on am m abus præcepitDeus v t ab illicitis abftinercnt,
vtpoteadultel'ijs, caedibus, futtis,rapinis, & n cg led u pa-
réntum,&ab omni no x a& in iu fta alienæ rei concupifcen-
tia. Non enim præcep turn, Honor a pattern & matrtnt, ani-
mabift compeiir, quum ad easiftiufinodinomina non per- Precqita
tincàti t. Non enirn anima animam gignit, vt inde fibi ven- non ad fà
dicet nomen parentis:?ied homo hominem^ Neque item , ^sa.n,ni^
Ne adulten u m Ê cias, aniruis aut diçi apte aut intelligi po- pcrtmtnr‘
teft: quum in iplis non fit mafculini aut feem inini lex us vl-
lum difcei nu alum, aut coituum aptitudo,aut coeundi ap-
petitus. A tv b i appetitus ille non fit ,. mifturam illam fieri
impoflibile eft : apud quos autem ift:ufmodi miftura non
e f t ,ne légitimaquiejem co itio ,n imirum connubialis^:re-
periri poteft: y bi vero con nubia lis coitio non eft .cheque il-
légitima & alienæ vxoris vel appetentia vel.coitio ( id enim
adultetiumi e f t lo c u m habet.*.:Nëquè item præceptumde
furto viraodo,aut nimietatis epneupifeenria in animais çon-
gruit. Nihil enim illis opus habet,qÙQrüin quiindigilunt,
ob naturalem inopiam vel neceffitatem,yel furto vellatro-
cinio ea fibi parare iblent : quale eft ÿaurum, argentum ,
pecus, aut quippiarn quod ad v id um vel culritm idohenm
fir ; Inutile enim eft imnrörtali naturaf^quicquid indi-
gisideo appetibileeft, quia vtile. Cæterum exadio r ratio
illisrelinquatur qui iftadiligeDtius cupiunt rimart, aut ar-
dentius cum adueriàiiis contendere. Nobis autem quum
fiifticiant fuperius a id a , caque quæ curniftis concord iter
& quafi vno concerna refurredioném ftabiliunt, ij(dem
diutius immorari in ternpeftiuum videtuti N o n enim eurn
fecimus (copum,vt nihil eorum ^uie’huc pe rtinentomit-
tecemus: led vt iuminatim (hboftenderemus omnibus hue
conuenientibusquiddeieïùrredione ientiendum e flet,&
v t v ieorum quæiam in præièntia dixim us, emetirentur alias
rationum làcultates codem pertinentes; Excuflisaliquo
modo & examinatis quæ propofita erant, reliquü iam fuerit
rationem finis contemplari, iam ex fiiperioribus verbis
perlpicuam & eu i den tern: cuique nulla maiore cura opus
eft.quam v t cæceris apponatur, ne vel per obliuionem vi-
deatur omifla, vel fufeeptum argumentum & inftitucam ab
initio diuifionem lædere.His de caufis aliifque eodem per-;
tinentibus, pulçhrum fuerit, vel eatenus tantum rèmaperi-
re ,q u o d eprumquæ ex naturaaut artificio confiant, fuos
quæquefinespeculiarés habent, ipfo modo ôc commun!
intelledu id edocenre,idemque:rcbus illis quæ ante ocu-
Jos obferuantc, contefiantibus. An non videmus alium ;fi-
nem eflè agricolis, alium modicis confti tutu m frurfum que
alium è terra fuccrefcentibus, aliun? inde viditantibus âni-
malibus,ac fècunduih naturalem fèriem facceffionifque
conlèquen tiam procreatis? quod fi flliid euidens eft, &>fie.
cefliirn eft omnino, naturales & artificial^ faculratcs eo-
rumqueadus fiuimpro ipfbrum natura finem (èqiii,neccf
firm eft bm nino hom i n uni finem vt peculiatis natüræ,exci"
pi ab aliprum Communion e. Qirandoquidem fas non eft
I' G '
AdultcriE
'quid-
H
,ï)ioeifi ^
De Rcfurreft. •Mortubrùrh.
eundem finem ftatuere eorum quç caren t rational i iudicio,
&eorum quæ fecunduminfitam legem & rationem àgunt,
vitæque prudentia & iuftitia vtuntur. Neque igitar indofemnxrta
cSpletientes, Autoljrco deâtcauit. Aliud ïtetHofmfiulü'edi-
ducümïnfcriptioefttConiraHermogenû \urefim, ïnquo tefiim -
hijs fùthptû e x kpbcalypfi toannts v iim . Alij funt eius libriqui ad
Vrtmam lrotia,ptopri3 iftoram & peculiatis finis : id enim patiter | pmaiti iCbhrriifftliiaanni, imnkirdl*i iXv«Jlu
inueniasinfènui catentibus. Neq; ratfus eorum quæ cor- 1 - . i ■■ Jr
pus v e lob lcd a n tv e l alunt petfruitio, aut copia volupta
tum:alioquipfæftatëneceflùhipecuniam *
( hfl1:
niinûdd;-.
t relur-;
ÆonSm
o ,
ce. Ecclepi
Hift.libiji
cij., H
i Alij habéc
1 Anatolio.'
• Porto idë
1 quod hic:
1 Ea(èb.Nî|
1 ccph. air, ‘
j hift.lib. 4. i
' “ P-19-
j t CenuifiJ
i cil Lacamv
j fctipfilfc'p
! Euangeliu.
f viuenribus
adhuc A-
I poftoliSjVt
S.Auguffi.
■ nsde-co-
' ù Éit
j augéliftar
tQin)l4 .ea
affirmai
ÿ m
Thcôphy:
1 laftus p
I ^itliimius
f ^fçfaciqiip
! ffl biicatn
i a|unt
J f e'ulô,j>oft
Alccütid^
j ôëDomi.
“taânpîra
annalibùl
f
5
6 artnAÿ
I GhriÉ^
’ °P'ima cô
:
"guatüt
'uaügtp
vitam ,a c vitam
viftutibus præditam, rem imperfèdâ eflè. Beftiarum enim
& pecotum iftiufinodi finis e ft, non hominum immortali
anima &rationali iudicio vtentium : neque: item beatitu-
doanimædcorporefègcegatæ.Nonenimalerutrius partis,
ex quibus homt)conft|t, rcfpicimus aut vitam aut finem,
ièdillius quæ ex ambabus plenicudinem.& integtitatem
accipit. Talis enim eft qui hanc vitamiortitus eft h om b .e -
iufque vitæ neceflum eft efle firum proprium finetm Q ü od
fi eius quod vttumquefimul eft, nimirum compbfiti ex a-
nima & corpore, finis ftatuenduscft, neque ilium, dum in
hac vita agit, reperire queas, ob eau fas iam fæpiüls allègatas:
neque turn cum anima fègtegatad corpore eft,ep quod.nK
hil taie cenferihomo dcBcat, difloluto aut penitus diflipa-
to cbrpore,etiamfi anima per (è fuperfit:omnino ne^eflè eft
in aliqua vtriu flque partis eiuldem que an imalis reCompofi-
tione & inftaurationc hominum finem apparete : idque cü
ex neceflitate confèquatur, omnino ncCefleeft, moituorü
aut penitus dtflolutorum corporum tefiitredionem fieri: e-
ofdemque homines rurfus conftitui, quandoquidem finem
non quemuis neque quorumuis hominum eflè iu-
ber naturæillalex, lèd îllorum ipfbrum qui in fuperiorivita
vixerunt. Eofdem autem homines rurfus conftitui impoffi-
bile eft, nifi eadem corpora animabusreddantur; vt autem
idem corpus eandem animam recipiat, aliter fieri non p o teft
quam per relurredionem. Ea enim quumfuerit, ctiam
naturam Hominum congruens finis fèquitur: finem verb
vitæ prudentis& rationalis iudicii hon erratit fi dicat id elfe
vtperpetuo ijs inhæreamus &perennemus, cum quibus
maxime & ptihcipaliter naturalis ratio congruit 6c confèn-
tit : idque refpedu Sc contéfbplatione eius qui eft, eorum-,
que gtatia quæ illi placuit in perpetuum promittere,tamct-
fi vulgus hotninum acriùs & vehemenrius rebüs quæ iftic
funt iàm an teà afFedi.nihilq; çùrant & rcfpiciuhtiftiufmo-
difinem. N o n enim infirmât communenr oflicii defigna-
tioncm m ultitudo eorum quidfinë ipfis decoro deficiunt
& abfiftuiu; qüum pecüliaris adücrfus illud conftituta fit
exàiiiinatio,fuppliciaque & præmia deftinata fint quæ ad
benefaétorum vel malefaiftorurn menfuramrcfpondcant.
Finis Athenagora de Refurrcffione mortuorum.
S- P< N. T H E O
I 'HI l . I P A T R IA R.
CHÆ A N T i Ô C H Ë N I OPV- 1
feu la ;
Commentxriorumfiue. Jacrà 4. Euan-
: geiia, Lié. 4.
Ëiufdem, contra Chrißiana Retigionis tàlùmniato-
res-, ad Autolycum, LibH 3. ,
DE EODEM S. P. NO=
S T R O TH K O PH IR Ö , EX EVSH-
«bij Êccléfiafticæ hiflôriîfc Lib. 4- ta. 19;
AritiôeheiiæEcclefiæ,&c;
A ; Ht'tocheriaEctitfiacUmptßHerbneittGornttm^iab Apbflo-
lu prdfuijjer, eo mortuo^ Htroi, qiaiitm btdint obthtuiißpi-
fcôpâiuto j cum deinde Tbeopbilus GÆpifcopUs defigtiatdifüit, 4 '
Ëxeiüfdfcm Libti Cap. i j .
. T ? Ëeophili véro (quëtnAfitiocbetH Eulefta tpifibpûmfuiffe/pprd
A mdjtramtniit)tus Ltliri ixtat,tjuos> ReligiohÜ tUtiùta & ijuafi
iibliothiVstiPdir.’totfiii;
Ex Guilielmi ArchiepifcdmTyri, Lib. Hiftöri«
’ Belli S ä c r ijt iap.jj;
A - Ntiochia Apoftolofumpmceps CMbedrain obtinuit facerdo
, & P ont$ catipri™urhfunttMeftdtgn\tkte ‘,Vtro verterM
ifh e o p h ilo quierat in eadem Ciuitate potentiß. in proprio do-
maie,Bafilicam dedicante-,CutLucas eadeni ex vtlfe origin, trahens,
tarn Euange,Hunt fuum quam Aäm Apoftolorum feripfit-,%Qui & B.
Petro fipttmus in or dine Pofit.ih eadem Ecclefidfucttßit.
E x D . Hieronymi ScriptorumEcclcfiaft. catajogo.
I Heopbilusfextus Antiochenk Ecclefia Epifiopus ju b Imperatdre
. Antoninöyero, Librum contra Marcionem tompofuit^qui
vfjuehodteextai. Feruntur eius & a d Autolycum 3. Volumina,&
contra harefimliermogenU Liber 1 .&alijbreues, elegantefquefra-
ß a tiu adßcclefia adificationtmpertinentes. Legifub eius nomine, in
Euangelium&in ProuerbiaSalomonis Comment a d o s , quimtbi
cumfupertorum Voluminum elegdntia&phrdfi nonvidenturcon-
gruerc.'Gu hum eiusmodicum exhibetin ExpofitionePard-
bola; de V illico iniquicatis quam ipfe de Commentatijs e-
ius tranftulit cum ad Algafiam de Quxftiohe eius Para-
bola:interrpgatus ab ea refpondefet.Sixtbs Scn iiblio the -
cxfamftz Lib.4.
ExBellarmino de Scripforibus Ecclefiafticis.
deS. Thcophilo.
C* Ancftus Theophilus Epifcopus Anriochenüs »fextus ab
c > 4 poftolo Petro, viatic tempore H Aurelijlmp: & fu b
Com mod o eius filio o b ii t , tefte Eufebio in Chronico.
ScripfitmultajteftcS.Hieronymolib.de Script. Ecclef fed
nuneextant tantüm Commentaria ihquqtuorEuangelia: & li-
b d tresad Autolycum aduerßusChrißianaReltgmis calumniator es.
S. I’. N O S T R I
THE OPHIL I PATRIA
R Ç HÆ A N T I Ö C H EN I.COM -
mencariorum fiue Allegöriäriixhj iii fa-
era 4;Euangeliä:
Vatiior Eüàngelia quatuor ähimalibus figû-
rata lefum Chriftum demonftrant. Matthæ-
us enim Salüatbrém noftrum natum pàflum-
que hominicpmparaüir. Marcus Éebnié ge-
rens figuram âiblicüdine incipit dicens ; F o x
clamantis in deferto,parate viam Corning iànequc régnât inui-
<51us.IoanneshaberfimilitudinemÂqiiilæ , qiiod ab imj$
alta petiuerit: Ait enim, th principto eràt Verbum, & Verbum
erat apud Deuniy & Deüs erat Verbum, hoc et at inpnnapio apud
Deum: Vel quia Cnriftus refiirgens völaliit ad coelos. Lucas
Vieilli fpecièih geflàt;ad efijus ihftar Salua to t ribftër eft Ihj-
molafcuS.yelquo'd fàcerdotij figurât officium Liber generation^
lefuCbrißi, phjDduid,filij Abraham: q uamuis ordine tac-
ceflîonisjpbfttrior lit Dauid,idco tarnen prior quam Abraham
io Domini géneratiôrië aëfcribitur quia,priheeps fuit
generis Chrifti, & qüod in regho cîarüsehituic ; Abraham
vero popiilbriimfùic fideliüm pater: & ob höcprius.Dauid
filius dicitu r Ghriftus. Sciendum eft quoqjquod Maith^us
pèr ireges, Lucas autem per fâcerdotes duiftahi Ç bn fti or!-
ginèm comprobauic.Etnpheft mirandtim li paùciores fe-
cundum Matthæum fuccefliones vlq; ad Chriftum fuerint,
pluréS veiôfecuhaüm Lücariij^ihperâliaèpèrfb'nasgene-
râtio d; d uéta fit le lu Çhriftupotuic enim fieri vt per euhde
tempôtü:Curfum,al!iàbrpùior, àliis lôgibc vita prouenciit.
ch rlß i iuuingtnetaiibßc «vif; Cum Iöfeph hon fit patètt>o-
•nb'iui Saiuacoi is;quid perrinct ad Domin ü , genèratiônis e-
ins otdô deduétus vfquç àd Iofeph? Sciéndurn èftprinium
pou eflècünluetudinisSctiptüraru vr mülierum generatio
dèfctibatùrrDeihdè éx vna Tribu fuiffèlbfeph & Mariam;
yndeex lf£e*eâm vtprbpinquam diicëre coge-baf ur in vxck
mL
ucçtcm-!
pusahno I
iàl'iitis '58.
Portà-.S.I’
b ic T n e o -
p hHu 'sAë-
'o f l.é n â
(edema
cep it S.an-
DO imperij
Marei AuÜ
M
ftiseft Eu-
lébiüsin
Chronico,
ideftanno
Chriflina-
t i j ÿ o p r o -
rogàflf
c i p f t i in
v ila in v iq ;
. F
ad Com-
moduim-
peratorem
hoceft, ad
ahnü Chri
ftÜ82.(
libris eius
a'd. Àuto-
lycüjinan-
nal.Ecclcf
ap ertê d e -
dücitur:
Qüocirca
ex rationC
temporum
né fit yer-
fimile Lu*
cam. ad
hüçThëophilum
fuum
con-
1 G
fcripfîlTc I
Euangeliu
m m .
CurChri-
: ftusdicimr
filius Da-
uid,deinde f
Abraham.
MattbâH
& Luca:
geneaiógi-
arö Chri;
fit d ifiè -
ientia.
N x