m
> 1 1
H e rm a D ifc ip u li,
Loch hune
' citât Ori-
! genes.
*fxz.
Ltb. cap.
Ij. Eufebtus
OEcclefiafi.
I Hiß. lib.s-
(§. Nict-
'phor. bb.j.
Contra
obtrcfla-
P
Omnibus
danda de
emolyna.
Pauperes
Eleemofy
fràudacôresfiunt.His auditisjego vehementer fleui. Q u i
cùm fiëntem me videret;dixit mihi: quid ploras? Et dixi:
quoniam D omine nefcio an pofïum faluus efïè! Quare?
inquit. E t dixi:quia nunquam D om in e, verum locutus
fum verbum in vita mea, fed femper in fimulatione v ix i, !
& mendacium pro veritate affirmaui omnibus.;- 8c non j
mihi quifqua contradixir,fèd iidès habita eft verbo m e o .1
mer. jm m m H B I U P P B B ------T- H Q u om ôd o ergo potero viuerc.eùtnfieegerim ïE t dixit,
m, . u n d u t i s m is que dmurus [um tibi. Mijfusfimcnint m r liiiT u q a id e 'b en e& v e rè fen n s .o p o r tebM en ioe te fi-
a à m v .m m i f i m e r i i s , omni,ttibirur[moftudam-,put- carD eiferpum ,in v en ta te am b ula re ,& :m » lam cbnlci-
cioaè q u ecx tisv tiliitju n tro b is. Erimùmomnium,mandat! \ entiamcumfpirimveriratisnonconmngere.nectriftiti-
r /Îrite : Reliaua m tm j itu t ollendt- am Spiritui D e i fandto & véro facere. Et dixi illi; nunquam
('Domine) haècverba tam diligenter audiui. Et
MdjusltMakillo vencrabiliVuntio, vthabittm tecum reliques
dtésviutun. Er «go puubum ,ip[um ud tmundum me reuiffe. Et
dicoei : tu enim quis est Egoenim nouicuitrnditusfum. Aïtmibi:
NowcognoftismeINon.inquam. Ego (inquit) fump M
traditus es. AiliucUquente configura eius mutatd lit. Cumq,co-
gmmt[cm effe turn eus tradiiusfuirnm,cenfufmfum,pretinutq,
metusmefubijt,&totusmærere confitlusfum, quiucittjpende~
raminltpienter.Aitmibi , tdoliconfundi,[edvirtutcmconcipca*
1 ..- m Ibtcies fm tlm id tm m ifcrik : Rtliqua m em jic u t cftende- am Spiritui D e i fandto & vero facere. Ët dixi lili>
r e tib i. f it ta [tribes. IdtP autempruipto tibt,prtmüm mandata nnitm /'Dominei ha’C verba tam dilinenter audiui.
mtu&fimilitudmesfcribere; vrfub'mdt legende,fatiliüsea cujlo-
direpefis. Scripfiigitur mundatu&fimilitudines.ititvtpruepit
mibi.Qu*%ditafieuJlpdieritis,utqucinbisumbuUueritü,&ex-
ercuentis ets mentepura, rtiipietss uDomine quupeUiiitm« 3 vo-
bis. Sin autem iis uuditis; non egerititpemitentumi.fed adbut ad-
ieceritisuiiiliB n vejlra: i Domino,uduerfitrecip ietse. H u eitinia
prutpit mihifttcbcrerajlprille,nuntiuspcenitentu.
Mendaces
Deum nc“
gaac.
M A N D A T V M P R IM V M .
De fide in vnum Deum.
PR imvm omnium,crede quod vnüs eft Deus qui omnia
creäuit de confummauit,& ex nihilo bmniafeçit.
Ipfe capnx vniuerforum, folusimmenfuseft. Q ju n.ëc
verbo definiri, nee mente cöncipi pbteft. C rede igiturin
eum>& time eum;& timens,habe abftinentiam.Hæc eu-
ftodi; & abijce abs te omhein i>equiciam,de indue virtu-
temiuftitiæ; d eque s D eo,fi euftodieris m andatum hoe.
M A N D A T V M I I .
Defugienda obtreftatione, & eleemojjnafacienda
inßmplicitatei “
DIx it mihi :Simplicitatem ha b e ,& innocens e fto ,&
eris ficutinfans quinejfcit maliti^m , quæ perdidit
vitam hominum. Primùm de nullo malè loquaxis, neqj
libenter audias malè loquentem. Sin veró & tu audicris; >
particeps eris peccati m a lèlóquentis,& credens, tu quo-
quepeccatum habebis, quiacredidifti malè’loquenti de
hatre tuo.Perniciofaeftdetraélio : inconftans dæmoni- j
umeft : Nunquam in pace confiftit: fedfemperindif-
cordia manet. Contine te ab ilia , & femperpacem habe
cum fratre tuo. Indue conftantiam lanófcam in qiia huila
funt peccata,fed omnialæta iunt : & benè fac delab ori-
bus tuis. Omnibus inopibus dafimpliciter, nihil dubi-
tans cui des. Omnibus da : omnibus enim Deus-darivult
dé luis donis. Q u i ergo' accipiunt, reddeht rationem
Deo,quare acceperunt,& ad quid. Q m autem accipiunt
fiâ:a neceflltatéjreddentxationem: qui autem dat,inno-
cens erit. Sicut enim aceepit à D om in o , minifterium
conlummauit , nihil dubitando Cui daret & cui non da-
ret: & fecit hoc minifterium fimpliciter gloriose ad De um.
Cu ftód i ergo mândatiim h o c ficut tibi locutus furti; ’
v t poenitentia tuafimplex in uenia tu r^ p offit domui tuç
benè fieri : & cor mundum habe.
M A N D A T V M I I I .
De fugiendo niendacio, & Heitfu poenitentia ob
fimulationem.
IT ERVM mihi dixit : Veritatém dilige, & omrfis fèrmo
verus ex ore tuo procedat j v t ipiritus quem Dominus
conftituitin carne tua i verax inueniatur apud cunclos
homines -, & Dommus magnificetur qu i dédit fpiritum
\ in tè, quiaDeus^erax eftin omni v erbe & hone ftmen-
‘ daciunri ih ip io . :Q u ié rg o mentiuntur,àbnegant Domi-
num.,,qon reddentes D e o depofitum qu od acçeperunt:
accepetunt.enim ipiritum fine rhëndacio. Hune fi mèn-
dacem red d unt, cbinquinant mandatum D om in i, &
dixit mihi:nunc audisiCiira dëinceps,vt & ilia quæ priùs
locutus es fa liàpro negotiis tuis-, his verbis & ilia fidem Simulatie
recipiant. Poflimt eriim & ilia fidem recipere,fi v eralo -
cutusfueris deinceps ; & fi vsritatem feruaiieris, poteris
vitam cpnfequi. Et quicunqueaudierit h o c mandatum,
& fecerit,&: receftcrit a mcndaciojviuet Deo.
M A N D A T V M IV.'
De dimittenda adultéra.
« A n d o (ait) tib i,vt caftitatem cuftodias,& non a-
feendat tibi cogitatio cordis de alieno matrimo-
nioau td efornica tione : hæc enim parit peccatum magnum.
T u autem lemper memor efto D om in i, omnibus
h o r is ,& niinquam peccabis.Si enim hæc cogitatio in cor
tuum aicenderit tarn m ala, magnum peccatum façis : 8c
qui hæ cfaciunt,viam m ortisiequunturi Vide ergo ,tu;
abftine te ab hac cogitatione : V b i enim caftitas m anet in
corde hominis iufti,nunquam ib i âfeendered eb e t cogitatio
mala. Et dixi illi: Domine permitte m e paüca ^èr-
ba tecum loq ui. Die,inquit. E t d ixifüi : D om in e , fi quis
habuerit vxorepi fidelem in D om in b , & hanc inuene-
rit in adultcrio , nunqiîid peccat vir , fi conuiuit cum
ilia? Et dixit mihi : Qu amd iune fcit peccatum eius, fine
crimine eft vir ,viuchs cum ilia. S i autemicierit vir
vxoremfiiamdeliquiflè, & nonegeritpoenitentiam mu -
lie r , 8c per manet in fornic^cione fiia , & conuiuit cum
ilia ; vir reus erit peccati eius r 8c particeps moechationis
# iu s f . Et dixiilfij: Q u id e rg b , fi pèrmahferit ihvitib
fu o , m ulier ? Et d ixit^dimittat illam vir ; & vir per fç
maneat. Q u o d f î dimiièrit mulierem fuàm, & a liam dii-
xe rit& iplèm oecha tur. Et dixi illi : Q u id fi m ulier d im i t
fapoeruténtiam egerit & voluerit advirum (uum reuer-
tiynbnne jecipietur i viro fuo ? Et dixit mihi : Imo fi non
recëperiteam vir fiius , peccat , & magnum peccatum
fiSi admittit i fed deb et ^ecipcre peccatriecm quæ poe-
nitentiâm egit ; fèd non fæpè 1 Seruis enim D e i poenitentia
vna eft. Propter poenitènti^m ergo non a c b e t , di-
miflà coniuge fua,'vir aliam ducerêj H ic aélus fimilis eft
in v iro ,& in muliere. N on folùm moechatio eft illis qui
carnemfiiam c'oinquinant ; fed &.is qui fimülachrüm
fa c it, moechatur. Q u od ; fi in his fadtis p ërfèuefat, 8c
poenitentiam non agit f i e cede ab ilia , & h o li conuiuc-
rc cum ilia, alioquin & tu particèps eris pèceati eius.Propter
h o c praeceptum eft v d b is ,v tcoe lib e s maneatis turn
vir tum mulier; poteft enim in huiusmodi poenitentia
efle. Sed 8c e go non dopebafionem v t hæc ita aganfur ;
fed ne ampliùs, qù i peccauerit 4 peccet. De prioribus
autem peccatfs eius j Deus qui poteftatem habet fanita-
tem d an d i, dabitremedium, qtiiaipfè é ftq u ih ab è tp b -
teftatem omnium. Iterum interrogaui, & dixi i quoniam
Domimis exiftimauit me dignum efïè v t mecum habites
femper; pauca v etb a mihi edifïere, quia nonih tclligo
quicquam,ôdcor m eum obturatiim eft à priftina conuer-
fâtione t & fenfùm mihi aperi, quia vehementerobtufus
fum, & in totum n ihil intelligb. Etrefpondéns d ixit m ihi;:
Ego præpofitus fum poenitentiæ, 8c omnibus poeni-
teniiam agentibus fenfum d o . A n non tib i v idetur, poenitentiam
agere magnam fàpientiam eftè; quoniam qui
pcqniteritiam agit, fenfum’magnum adipifeitur ? Sentit
Adultéra
dimittéda
quoad
tnorum.
G
f Qui te-
necadul-
teram, ftul
eus eft &
nfipiens.
Prou.it.
H
ErrorNo-
uatianoiu
de Vnica
icènitétia
dololattii|
eft adult«
rium (pin*
tuale.
J. A.
D . P a it li L i b . M
piuitflcpeccailS5,ecteaile^equxrerjWSiconlpsctuDomi- . abillarpcrdMipcmt’^ 'i u m t o t a d o in p i
.y j& ie c oK tom r in teU e a o , qtuwl deliquicp j c f a n i t e a - j d e a b illa . Ego enim tecum fum nunciusa:'.
tiam agit, 8c amphhs non operatur ncquite^,fed opcm- ~
| tur bene,& hi^miliatanimam!fuam,& torquet earn,quia
•nitSria 1 peccauit. Videsergo, quod ptenitehtialenfiis eft ma-
| magna gnuSl Et dixiilli: propter hoc ( Domine ) diligcriter in-
Ipienua. : qUjroonmia,qiionian^peccatorfum; vt lciam quae ope-
L j j. rer,& yiuam,quia multafuntpcccata'mea. Et dixit mi-
\,»S -p/rkhi*Viues,fi haec mandatamea cuftodteris: 8c quicunque
rrw nega1 audierit & fecerit mandata haec, viuet Deo. Et dixi ill!':
ipeenite-j etjamnunc (Domine^udiuiaquibusdamdbclQribus,
P'^ a jS quod alia pcenitenua non eft nifi ilia, cum irt aquamdp-
w Upfi feendimus &saccipimus leihiftipnem pccctitorum no--
ftrorum^vherius ifbn peGcare, fed in caftitate permaoe-
re'. Et'ait mihi: rebfd audifti. Nut-ic auterq,quia diligcn-'
teromniaquaeris; A^hoetibidemqnftrQyribndansocca-
fionem illis quitcredituri.funt a;it quicrediderunt Domino.
QuienimiamcredidernntaUjquicrediturifunti
^(Eniteiitiam pcccatorumnonhaben^edremiftlonem:
Illis enim qui vocati funt ante hbs- dies ,|)o fiiit D o ih i-
nus poenitentiam.' Qubniam edgitatibnes pf^cordio-
rum nbuit D e u s ,& feit infitrai^atem h qmin um, & h iuM
rua : lédrecCr
(!ôuitàtis, 8ç b-,
ifines qui ab eareçcdunt, quicunque poenitentiam ege-
rint ex totis præcordijs fuis, v iu en tD e o , fed 8c cum illis
Trq,Sççonferuaboomnes. Iuftificati çnimfuntomnès,
qui poenitentiam egerint, àfânétiflimb tmuncio. Audi
Hnnçgnquit, nequitiam iracundiæ,quàm praüa,quàm-
que noxia e ft,& quo pa&o feriios De i euertit : qui enim
plcn| funtin tide,non poteft noccre illis,quoniam virtus
Dei eft cum illiSjeuerpft enim dubios &vac^os . Quoties
auteft) videritçales homines,inijcitfc in cbrdaeoiUm,&
de n ihilb aut v ir , aut mulier amaritudinem percipitpro-
prer res quæ liin tin vfu, aut pro conuiétu, aut prbaliquo
vcrboJiquod tortè incidit fuperùacuo, aut pro ämicö a-
l.iquo,autdebito,aütpro his limilibusrebus fiiperuâcii-
is : hæc enim ftuitafunt,& fuperuacua 8c vana^ruis Dèï.
Æquauimitas autem valida eft & ,fom s , & habet virtu-
tem magnam, '8c tedetin amplitudinp^nagna, hilàrisin
pace ,'giiudehs & honorificans Dômirifim in omnitem-'
por|e manfuetc. Hæegnim æquan imitas habitat cum be-»
nefidentibus : nam iracUndia ftulta èft &leu is , 8c faciia.
; Dq.ftultitia yerô nafçitur amaritüdo,.,&:examaritudine
i/.Ange
IracunHiæ
nequitia&
quâ leuia
fint argumenta.
Æquani-
ïfiitasT
F
Iracundi
ftulci funt
&«ues.
riplicem nequitiam diaboli; qa am o iitÿ r aliquidlmiftri- iracundia,ex iràcundiavêrà furor. Hm éx tot malis ctea-
feruis D c i jy^maltgtie fpfidiatiir illis ; nlifèricors' e rg^l uls furor'opcraturpéccatummagnumôèintànabile. C ü
p°mmus,mifercus eft figmenti fui. Etjpqf'uit poeniten- J ch im hjeconmiâin yno v a fe funt, vbi ^ Sp iritu s fanétus
« tfairi f fhnp ; pbtèftatem poenitentiæ huius mihi dédit, rrçoratur : iibn èapit hos^vas f ie d fiipereftlait : quoniam
E tid eo diçq.tibi, quod p o llvo çationem illam.m agnam teirerSpiritusnbn pq,tcft cum maloJpiritu immo'rari, re-
& ia n c tam ,f i quis tentatqs ruerit a diab olo & peccaue - cedit 8c habitat cum matifueto,deinde cum récefïêrit ab
rit,ynam poenitentiam habet. Si autem fu bind ep eccet, homine in quo habi cabac,fi th o rh o vacuus à Spïrîtu^n-
^poe nitentiam a g i t , non p ioq crit homini taliaàgenti,. pofFea^epletur fpiritibüs m aïignis,^ obcæcaturâ H H B H
difficile enim viuet D e o . E t ego dijçi : Domine, reuixi,v- cbgiça|iode mala. Recede ergo tu ab iràcundiaj&inclue iracödiain L
bi tarn aihgenrer audiui hæc mand ata. Scioenhq , lip o - ^aihmæquietatem»5fcrefifteiracu.ndiæ,^inuèhièris cum ifiipctatattt
tteru
j tteru
meat
ire No-
tianoru
vnica
nitetia.
. patictia
; (curât
Jiritum:
ntftum.
w. La:ti-
Ucxulta-
U
I D
,.cundia
^nguit
intum
ftea nihil adiecero peccatis meis, faluus ero. E t dixic:Sal- pudic|tia& caftitate à Deo. Vide ergo, ne forte^riegligas 'fèqoiwt. I
uu?,inquam, & om n e s qu icunque fecerinfhæc manda- b o d mandatiim': fi enim huie mandato obedientiam rc5|
tapalui erunt. Et iterum dixi illi : Dqinine, quoniam pa- præftiteris, & qætera.mahdatameaquætibi mandatums -JL
rienter me audis,etj^m h o c mihidemon ftra.pic,inqüit. fum,pqteris fëhiaçe. Confirma ergp nunç te in ffianda- tcft 'implJ
Si vir,vel mulier alicuius 74 c ç efle ric,&nupftritaliqiiisil- tiS iftisvcviüàs Dèb,&qâiéunq;:lferbaüerinthæcipanda- « Dei 1
lorum, nunquidpeccat ? Q u i Aubitn^on peccat,inquit. ta v iu èn tDco. v mandatai
Sed fip er fem an fer it, magnumûb i con qu irithonorem '
apüd D ominum.Serua ergo çaftitatem,&pudicitiam,&
M A .N D A T V M V I .
viues D e o . Hæc te cû jo qu o r , & mando tibi »cuftodi deinceps
De agnofcéndùvnmcùiusque bowinü duobus Geniir,
& vtrnuque tnjfiiraiïombut.
ex quo ribi traditusfum^dc in domo tua habitó,&: I
prioribus peccatis tuis erit re’ffiiffio , fi mandata riiea cu i i
ltodieris. Sed & omnibus erit remiffi^t.qui m andata m e | |
ûuftodierint. j T 5 R-ÆCEPERAM,inquit,ribiin primo m andato, v tcu -1
JL ftödiresfidem,&timorêi^i;&poenitentiam. Etiam,
i nqu a m, D o m in c. Sed nunc tibi vqlq mbnftrare vntutes
h or iyn an da t pru ra ,v t feias effetftus illprum, quomo-
do ipfa ppfirafuutad iü ftum pâ fïter&imuftum.Tuita-
■ J que crede iuftdjiiiiuftoâüté,tupihil crede: Iuftitiaenîm
EqvaniMis , inquit,cfto &patiens;8comniunfo- | leiStam yianrhaber, at iniuftitiapraùam. Sed tureélam
perum nequilfimorum aominaberiSj&operabefis ) viam euftodhprapam autem relinque> Prauâautèm'via L____
omnemiuftitiam. Qupdfipatiensfueris,Spiricusfàn- nonhabetexicum bonum,fedoftendiculamülta.-Afpera ft*«* eft
Clus qui habitat in t e , mundus e r i t , 8c nonob fcurabimr ( eit & ipinpià, & ducit ad intericum, 8c noxia eft homini- /Pinô& |l
ab ahquoncquiffimoSpiritu; fed t gaudebsdilatabitur, bus ambulannbini ilia .yquiautem viâm re(aampetunt;
æqualiter ambulant fine pftehfipne, quia ricin eft afpera,
ncq; fpinofà. V idesjgitur quod mehus eft per hanc.viam
inccdere ! Ibis enim,inquit, & qui,cunqu.eex to to porde
credidérint in Db min o ,i t un t per i 1 lam . ' Audi nunc,in-
qùit, prftnü de fidèjjpuofunt Genij Cu'homine : Vnus,æ-
quitatis;&vn9iniquitatis.EtegodiXiilit:quomodo,Do-
mine,fcire potero, qubdduo fû tG en ij cühomine? Au d i,
in quit,^einteilige. Æquitatis.Geni’ tcner cft,lenis & v e-
sTecurid9, maniuecus 8c quietus.Cùm ergo iii cor tuum a-
fcenderit, continuo loquitur tecum de iuftitta, de pudi-
c itia , de caftitàte, de benigriitatè, dè venia,de charitate,
depietatc. Hæc omnia çum; afceridermtin cor tu u , fei■-
tp qupd Gepiüsæquitatis tecueft : huiceçgo Gcriib cre-
de/'&bpenbuseius. Accipënunc & Gen^ iniquicatis o-
pera. Primùmimarus, iracundus,& ftoliaus eft; & q p e -
ndia J
pic red
M A N D Ä * T V; M V.
De triflitia cordis & parutentu.
8c epulabitnr in yafè in quo inhabitac ; & appatebic D o
mino hilaris in pace m a gn a.Quodfi iracundia aliquafii-
perpeneri^cbntinub Sp iritusi^iftus qüi in ce eft , angu-
ltiabitur, & quæretdileedere. Suffocarureriitri afpeCtù
nequiffimo: de non habet locum apparendi Domino ÿfil
eut vult,Éribulatur enim ab iracundia. Vcriqu.e ergo fpi-
ritus cum paricer inhabitant ,perniçiofum£ft4iomini. Si
quis enim aflùmat abliftthij p u fillum , 8c mittat in am-
phoram mellis;nôrine to tum mel exterminabitur; & tâ-
tummellis à modico abfinthio difpérit de perdit dulce-
dinem inellisjde iam no n habet grariam apudDbminum
lu um ,qu on iam totiîm mei amarum f^étum-eftde vfum
ftium pç|ididit. S ed.fi in mel nori mittaturdb'fiiuhjum ;
dulce e rit,d ein v fu Dominofub.u;. V id e ëriimquam fit
^quanimitas dulcior m e llc ; de- vrilis erit Dominb qui
Vtitür ut*
d*r t$t»
hocfexto
mandato
voce Genii
gentilicia
pro .voce
Angelt.
inipfaeommpratur: namiracundiainutiliseft. Siergo railliu sp crnicio fàfunt,^eu ertuntfèru osD ei. Çùrnermixtafueritiracimdia
æquanimitatejcontribulatur animus,
de no n eft vtilis Dcp oratio illius* E t dixi illi : V e l- .
Içm fe ire ,Dom in e , nequitiam iracunfiiæ J v teuftodiam
^ e àb ilia. E t dixit mihi : feies, de, fi non euftodieris te
go in cor tuum afeenderint 4 hæ'cintelliges ab operibus
e ius, nunc «ÉS Genium iniquitatfsî' Q u öm o d o , Do -
mine,;intcffigam,? A u d i, inquit,de intellige. Cùmira-
cundia tibi acceflèrit’ , àiftamaritudo; intéllige eueflèin
itationcs
unmitdt