
tumor
d upier.
c
nerc. Sed fac ilia. Au d i, inquit, virtutem bonorum ope-
rum qua?debeasQperari,vtfaluusefIepoffis* Primum o-
mnium e ftfid e s, tim orD omini, chalitas, concordia, ar-
quitas,veritäs,patientia,cafticas. Iis n ihil eft melius in v ita
horttinum,qui hceccuftodierint Sc feccrintin vitafua.
Deinde horum fequentiaaudi. Viauisadminiftrare, or-
phanos Sc pauperes non defpicere, & fern os D e ie xn e -
ce fli tare redimere,ho(pitalem efte,hofpiralitate enim in-
uenitur aliquando fnnSfcus bonus. N o n contradicere,
quietum efle,humiIlimumficriomiiium hominum,ma-
iores natu colerP,fttidere iuftitia:, fraterhitatem confer-'
uare ,contumelias.fufFerre|:squanimem efte. Lapfos a
fide non proijcere; fed tequanimes facere, peccantes ad-
mOnere,debitores n o n prcmere, & fiqfiaijsfimilia. Vi-
dentur tibi htec^elle bon'a,. an n o n T Q u id enim melius
eft,inquam,verbis iftis? Y iu e ergo in his mandacis,&no-
li ab eisrecedere.Sieniro cuftoaieris h^c omnia mandata,
viues D e o , & otnnes qui cuftodierint ft:ecmandara;
viuent Deo.
M A N D A T V M IX .
Foßulandutri^Deo äßidue, & fip e
hafit'atione.
It E r v wf dixit m ih i: T ö ll e i t e dubitatipnem, & nihil
t e : deinde cupiditas m ultorum opcrum, d toptimorum
ciborum, Sc ebrietatum, & appetentiamultarum rerufti
alien'ärüm,&fiiperbia,&nraltiloquia,& ambitio & q u a -
cunque ijsfimilia furft. Haec ergo cum in cor tuum afcen-
d erin t: inteilige G enium itliquitatis tecum efte. T u er-^
go cum cognoueris opera i.llius, recede ab illis pmftibus,'
& nihil illi crede , quia mala funt opera illius,& non c5 -
ueniunt fetuis D e i. Habesergo vtrorumque Genibrum
opera: Inteilige nunc Sc crede Genk*aq ui tatis, quia ‘m m
(ftrina illius b ona eft. Licet enim fit,felicillimus homo &
cogitatio akeritis Genij afcéndatin cor illius ; opPrt'et ilium
virum , aut muliererrt pcccare. Si autem etiam ne-
qu ifiimusv irfuerit,autmulier; & afcendérintin cor il-
lius,opera Genij aq uita tis ; nccefle eft;illum aut ilium a-
liquid boni facere. Vides ergo qu od boniun eft G enium
aquitatiS' itq u i. Si ergö ilium fe cutusfueris,& credide-
risoperibusillius; v iu esD eo : & qu icredide rintope ri-
bus illiu s , v iu er itü ë o .
^ A N D A T V M . V I I .
I)e Deo tintendo &D&mone non
irietuendo.
I ^'E^inquitj'Domibdin','& mandata eius cuftodf. i Seruans enim pfötepta D e i , eris potens in omni a-
£lu & ömne negotium tuum erit incomparabile, T i-
____________ t omniqp dubites. Petens aliquid a D om in o , ne dicas;
, mens enjjm Dominum, omnia bona operäberis. H ic e ft^ in tra te : quomodo verb pofliim aliquid petere a Domi-
^tim orqu o timcfeo p o r te t, vtfaluus effepoffjs.'- Diab o- n o ,& q b tin e re,cum fim peccatortantorum m alorumin
lumautefn netimeas ytimens enim DomiHum,domina-t! Dominum ? N o li h o eco g itare , fed ex tatispracordijs
' bcris illiu s, quia virtus in illo nullaeft r In quo autem | conuertefe ad Dominnm. P ete line dubitarione, & fcies
yirttisfiqnieft,i%^etimendu&-)inquo.verQvirriisglorfc)-Jmifericordiam D om in i, quod no n tede relin q u et, fed
fe e jft^ e tUm tim en äd s 'eÄ i. Omniis enim virtutem ha^ jpetkionemanimaetuaEadimplebit. N o n eft enim Deus
bens ,etiam timendus eft. Nam qui virtutem non ha- j licuthqmincs membresiniuriarum,fedeftimmemorih-
bct,ab omnibus eontemnitur. T ime plane, fa 6iadiabo- iuriarum, & miferetur figment! fui. Ergp purifica corflu-
h,quottiam maligrtafunt: metuens enim,D ominum ti- j um ab omnibus vitijs h u iu s fe cu li, ^eobferu apradi& a
mebis, Sc operadiab o lin o n fa cies , fedabftinebis te ab —- 1— : -v -
eis.Duplexin. timoneftSi .n. malum operarivPluerisjti-
mens Domin.u,ne id quidem fifties. Si a. bohumoperari
voluerisjtimörvtiqjDomini validusj&ingensj&glq fio -
ftts eft. T imeigitur Deum,8& viues. E t quicunque eum
| me tuerint cuftodientes mandata e ius, eoriim vita eft a>
pud Dominum ; noncuftodientium autem, n e t vitain
. if iis e f t .' '
D up lex
abflinéda.
v erbatib i à Deo data, & accipies omnia bona quæpetis,
& ex omnibus pétitronifeus tuis nihil deerit tibi , fi fine
dubitationé pé tieris a Dom in o . Q u i ergo tales non funt,
omnino nihil impétrant eorum quæ pçtunt. N am qui
pléni fau t fide,omniâpetunt fide^ter,&faccipiunt à D o mino,
quia fine dubirationepetunt. Ômnis enimdubi-
tan sh omo, finônpoeniteifciamegerit, difficileDeOvit
et. Purifica ergo cor tuüm à dubitationé, & indue fi-
em ,& crede DeOjOt omnia quæpetietis, accipies.Sedfi
petas aliquando petitionem, & non accipias, n o li dubi-
tare,quia non citô açccperif petitionem animæ tu a : for-
fitan enfin propter tentationem , aut pro.peccato tuo
qu od tu ignoras, tardiùs accipies petitionem tuam. Sed
tu noli delfneté petendopetitionem animæ tuèe, & a c c i-
M A N D A T V M V I I I .
; Déclinandum ejfeà malts ■ >&,
facienda bona.
D ih
Ixit t ib i, in qu it, quod creaturæ Domini dupliccs piÂi. S i autêm ceflàueris petendo, de te queraris, non de
funt, & abftincntia duplex eft. A quibusdam ergo D ë o , qu od no n dederic tiß i. Vide ergo du bitationem
abftinere ôpôrfét^âqqîbusdam vero non. Manifèfta,in- j h a n c , qttàm perniciofafit & fæua, & multos radicitùs e-
quam ,m iDom tn e^ ^ libu s abftinere o p o r te t, & àq ui- u e lla tà fid e , etiam valdc fideles & firmos. Etenimhæc
bus non. Audi,inquit • A m alo abftine, & n o li id fàcere*| dubitàtio filia eft diab oli, & valde nequiter agit cum fèr-
A bono aüteiti abftinere noli,fedTac illu d.Sienim àbfti- uis Dei. Gorltemne ergo dubitationcm, & dominaberis
nu erisàbo ifiO,& no ftid feceris,peccabis.^ Abftine i|icur itlius'in omnire. Indue firmant fidenk & potentem. Ht,
ab o tnnimaloj^fciesömnemiuftitiam. Quales, inquS;
malignitates funt hæ, à quibus abltinere oportet 1 Audi,
inquit, Ab'adultètiSjébnetatibus,cqmmefîàtionibïma-‘
lignis,ab e fca n imia,à lautitia,&: inhoneftate, à fuperbia,
ab abnegâtione, à mendacio, d detradlione, ànequitia
fidta,d recordatione iiiiuriæ , & à fama peffima. Hacce-
nira funt opera iniquitatum, d quibus abftinere oportèt;
feruilm D e i. Q p i enim a b ijs abftinere nôn potëftÿviuere
D é ô non p o te ftjA u d i nuncjînqdiê|:& fequelhtia eorum.
Et qiudem muita funt âd h u q y i quibus abftinere debet
fèru.us D éi. A fu rto,sab abriegatione-, afa'lfo teftimonio,
d cupiditate, d fuperbia, & quæcunqüè iis fîmilîàfufit.
Vidètltur ergo tib i hæc malaeflè , an noil ? Equidem
valde rnala furit ferais Défi A b his ërgô omnibusdebet
abftinèriïferausDéii'Abftine ergo ab onfnibus hiSjVt vi-
ûds D é o , &;fSibaris cuin abftinentibus. Â q u ibu s ergo
debèas abftinere, ilia p u A ' quibus autem non debéas
abftinere,audi. A b omnibus bonis operibus noli abftides
enim omnia repromjttit,& omniacortfummat.Du-
b ifatio autem non credit fe aliquid impetraturam om- H
nibiis operibus fuis q u i agit. Vides ergo, in qu it, qu6d
fides defiirfllm eft d D e o , 8i habet virtutem magnam,
Dub itatioautem terrenus fp ir itu s e ft,& d d ia b o lo ,v ir - Duhiu-
tutera non habens. T u igitur lerua virtutem fidei : d
dubitatione autem r e c e d e , q u a n o n habet Virtutem
& v iu e sD e o , & omnes viuent D e o quicunque h a c e-
gcrint.'*
5 M A N D A T V M , X . 1
Deanimi mfittia)& n o n contriflando'Jpiritum Dei
qui in nobis eil.
T O K g e fac a te omnem triftitiam, etenim h a c foror
JL_/cft dubitationfs & iracundia. Q u om o d o , inquam,
Domine, fo rof eft harfim ? A liu d mihi videtur triftitia,
fraterni
tatem (
(cruarc.
Dubij m
exorant,
G
Cur not
exaudi-
mur à
Deo.
R
icudo-
Tophct*)
(u A'dam
Ter a lo-
■ uuntur.
jlcasfpi
Bis obrualmd^
acundla,aiiud;ciubitatJo. L ca tt:S in e ienlu, non
1' intclligis. Triftitia enim omnium fpirituuni neq.uiffi-
! m u seft,& peffimafènijs D e i, & omnium fpiritus extet-
min^t,^ cruciàt Spfiifum fan^um,& ircru in faluum faç
çjt.i Ego,inquam,D om in e ,infipiensrfum ,& n o n in te lli-
gp quaftipnesiftas, qiiPniqdo poffit c ru d a re ,& itcrum
ià lüumfatére,npninteUigo. A u d i,in q u it ,& inteilige.
. Hi qui Hunquam exqumerunt ventatem^nfeque in q üK
fieruntdemaieftate, led t^ntùm crediderunt,luntinup-
TutiinncgOtijshp.minum E thnicorum. Et alips mendax
Prophètes e f t , qui perdit fen lus fèruorum D e i , dubior
.runiautem npn illovuin quifidunt in Domino plehè. Il-
li eigodubij quafi ad d iu inumIpiritumveniunt,&mrer-
roganç ilium,quid illis futuram lit. Et file mendax l|çp-'
phetes, nullamhabensiu’fevittutem fpintus fiiu in ijo -
quirur illis fecundùm interrogationem ïllotum ,;^cim-
pletimimas illorum pioiniflis, licutülivolunt. llle autem
Prophètes inan is eft,- & iuaniarelpondetinambus.
Quicquidenitixinterrqgaturd'Vanis homlnibus 'I vana
reippndetiilis.>Quædàmautein verba v erafoquitu r.Di-
abolus enim impiet eum fgiritu luo vt deijciat ahquem
ex iuftis. 'Quicunque ergo fortes funt infide Domini, &
in du ti fuut véritatem, taiibus fpiritibus n on iunguntur,
fèdd ifced untab illis. Q u o tq u o t au ftm dubij lu n t, &
fdbinde poenitentiam agunr,cottfulunt tan quam Ethni-
ci'&permagnum fibi peccatum congeruntjidolis/èruié-
tes. .Quicunque ergo tales fünt,interrogan t pro negotio
quplibetjinnulachra Cplunc,'óc ftulti funt;&inaUesa ver
ritate. Omnispfiim fpiritus à Deoidatus n o n in te r io g a^
tur: fed habçns virrutem d iuinitatis, a fc oqinia loq uir :
tür,quia defurfum eft à vîrtute diuini fpiritus. J^Qui autem
ïnterrogatus, loquitur fecundùm defiderïpm, èca~
lijsmultis rebus huius fiêculi : hüiusmodi nohin telli
Kflrria
TiciatSpi
|um fan-
& triftitia Spiritui fanëto mixta, eaiidcfn orationem mu-
dajn non habet. Mund ae rgote atrifticiabia la,A :viue s
Deoj&omn es viuent Deo,qui'proiecerintalè triftitiam,
ódnduerint hilaritatem.
M A N D A T V M X I . . !
> SpiritM&frpphetasprobariexoperibm v,:
■ & dedupliajpïritu.
S SfrENDit mihi fedentesifi^xbfellijshomines, & v - Spiritus
nura fedentèm in cathedra^Et dixit mïhi : Vides iKreoeftris,
Ibsqui hi fcamnis’fèdept?, Video,mquam^Dpmine.Illi, quai is ik.
inquitjfuntfideles, Et ille qiai in cathedra|bdet spiritus
terreftris eft. Nam in Eçclefiam ' viuoçum nonaccédit,
led rel agit : applicat autem fe dubijs, & vacq» : & in an-
gulis.de abditis lo cis di ui n a t illis ,df dele<ftat iïïos,loq.üë-
do fecundùm omniadelideria cordisjeorum. Vacuis e-
pim vafis quod committitur,non effluit : fed cohueni-1 *
uht alius ad alium. C ùm autem venerit in,turbamviro-
rum iuftorum' habentium fpiritum diuinitatis, Sc oratio
illorum ficad D.pminum : exinanitur homp ille, quenia
fjpiritjis file terreftris fugit ab illo , & obmutefcic, nee
quicqüam poteft loq ui.S icu tin apotheca li obturaüeris
vinüm v e lo le iim , & in terilla ya^pbfueris amphoram
vacuam j&rurfum^jbturamentum d eponereyo lueris,
amphoraniillamquampofijifti,vacuaininuenies: fic .& i
Prppheta: vacui, cùm venerintinter'fpiritum iuftorum : ’
quales veniunt ,ta lës inueniuntur. Habes vrriSrumqye
Prophetarurnyitam; Proba ergo de yita & pperibus, Spiritus T
hominem qui d icit fe Spiritum fahdtum Kabere.' T u au- Pro^^ys.
|em ççede fpiritui venienti à D e p ,, h a b y iti virtutem,Spi- bus
' r i rituiautemterreftri vaeiiP, qui a d iabolo eft,,inquofi-1
guntqu«ftionesdiuinitati§; obfcüranturenimijsne go - desnpneftnequeyirtus,credereno'ii. Audiergojfimili-
corrumpuntur,&coqfnnguntur. . Sieut v ite sbo - tudinem quam tibidfiftutus fum. Accip eiap id em, &
a s& q u x negliguntu^,ab herbis & fpinis premuntur & n e - j mitte in ccelüih: aut herum accipe fiphonem a q u a , &
cantur :. fic& h om in e s qu i taiibus crediderunt,ij nego- ■- feiacula in ccelum: Sc vide fi pofllspercundere ccelum.
tijs& a& io n ib u s multis incide#unt,& ^uacuanturafenr ? (^pmodp,inquam,Domine ,h aecfie ripo ftent ? Vtra-
fu fiiojf&nihil omnin0 ncelligufit,de,diuitijs cogitantes: j qi\e enim q u a dixifti, fieri non pp.fluat.- Sicüt ergo,in-
Scd fi qiiando audierint de, Domino,fenfu sepium inne - j qu it,lia c fieri non po flim t: fic fpiritus terreftris finp vir- \
gotijs ip fb rum e ft.Q i^ au^ n itiih 9 rcm Ddminih abent, j tute eft, Sc fine effe'&u. Accipe nunc virtutem defurfum Cdcftip#
dCfcrutaiitur'de D e o veritatem ,;e6gitationem omnem j venienteni ,inhacfimilitudine. .Grandominimum:gra- virtusma-
habentad D ominum. Qmftia q u a dicuntur e is ,*perci-> j num eft: & cum cadirfuper caput hominis, quomodo x“ aa
piunr; & ftätim in telliguntüt,quia habent timprem D p - j dolores praftät? A u t ircram: videftillicidium qu o d a Ee-
miniinfe . - V b i enhiiSpiritus Dominfinhabitat^ibiÖc gula cadit in terrain , & cau ä t lapidem: S ic igitur mini4
fenfiis multus adiungitur. Adiunge.ergo.te D.pmino; Sc jna q u a defurfum cadunt fuperterra'm,magnam habent
pmniaintelliges ac ten tigs, ifu d i n uncin lip!en s;quem- - virtutem. Ad iunge te ergo huichabenti virtutem ,& a b
admodurn trifthia cruciatSpiritum lani5tu n i,& quomo- illo vacuo recede,
do faluum facit. C um d pb iu sincid en tiii negotium ali- j - v
quod,ö cn on p rou en itilli prop ter dubitationem; triftitia [ ' K l A N D A T V M X I I .
hac.intrathominem,.&trift'emfadtSpiritumi'and:idiii, | ;
& vexat eum. Deinde iterum*:iracundia cum accefferft
Dé. duplicicupiditate: Dei mandata nonejfeimpoßibilia>& $
homini pro ne gotio a liq u o , vehe.mencer'irafcitur, &
diabolum nonmetuendum credentibsts.
h a t iraintrat in p ra cordiairalcentis,^ yex^furin nego
tip fuo quod a g i t , Sc pbfteapoenitet quod m ale feceric j T T e r y m dixit mihi: T o llç à te omnem cupiditatem
V traque ergo res làd u n t Spiwtum fandum ; dubitatio, JLmaiam,& iiifiile cupiditatem bonamA& fenttam. In-
& triiticiaf|, ;Dtîbitatio;quianonfeeceiÏÏta^,uvseius: Sc i dutusenim eupiditatem bonam,oderismalam,&refre-
thftitia;qùiâfecit iracundiamS|)iritph Aufer.ergo ctifti? j nabis earn ficutyolueris. Hprrenda eften im cupiditas
riaifi a t e , Sc nolibtiendere Spnitum fanótum qud in te j mala>& difficilè mifigatur. HorriEiliseft.valdè Sc fera,&
habitat; ne roge j Dominum Sç recedat à'teV Spiritus e-jj feritate fua çonfumit homines : maximè fi ihciderftjui er
nim D ë i, qui dams eftin caÇhem, triftitiam non fiiftinec.1 am feraus D e i : &Jmfiifapiens fuefet, cpiifumetur ab illa
Indue te ergo h fi^ ita teq fia feiiiper habet gratiani apud pelftmè. Gonfumit autem tales qui non habent veftem
Dominum, Sc lætaberis in ea. Omnis enim hilaris vir be- , cupiditatis bonæ : ée iffiplicat illps negpujs huius lacu li,
ne operaturÿëebona làp ic ,& con tem n itin iu ftitian ùV ii' ! Sc tràdit illosmorti. Q gæ fu n t, inquam, Domine opéra
autem triftisfealètach.; quia triftemfacic' Spiritum, fan- : eupiditaçis maiæ,'quætradunthpfeihes.môrti ï Defiion-
ctiim qui datus eft homim nilari. Et itèram male fàcit, ftra mihi,vrrecedaab iliis.Âùdi,inquiç,in quib.operibus
quod triftis prat Qöminu^i ^ Sc non ante facit exomolpr cüpiditàs mala, m o r ji tradit feruos'Dei. Spiritus om iii-.
gefim,& non impstrat itD eo qu od petit.. < Scmpefenim > urn ho min u interreftris eft , & feu is ,& yirtutem non ha-
ojràtio triftis hominis, non habet virtutem v t accdBit ad I bet in totiim, Sc mu]ta loquitur. Et dixi quom,odo. igitiir
altareDei. Et dixi illi: Domine quare non habet virtu- I feire po teftali q u is ,e o s v? Audihnqiiitjde ycrisque-vilis :
.tern oratio triftis hominis v t àfeendat ad altare Domini ?
■ ^u oniam,inqüit,triflitia fëdet.in corde eius. C ùm ergo
mixtafuerit oratio viri cum triftitia, non patietür prati-
ôhemmundamafcendereaclaltàrepbi. Sicut enim vi-
: ^umaceto mix turneand'em fuauitatem no il habet .‘ fier
H
Malacu-
)iditas per
>onäfrc-
natur
Sc ficut diep tib i, fic-p rob a bisT rop he tamD ei, & fa l-
fiimProphetam. Primùm,itaprobafipminem qui habet
S piritumDei: quia SpiritusDeide furfum e ft,quietus eft
Spiritus
S c humilis, S c recêdicàb omnin equitiä &defiderio. va-, bonus',
no hiuus fiecüli, Sc omni hpmin efe fa ck’ humiliorem mualisfic.