S.litjhnl Marlyri's f^ l ’hUofopbt
h b fa te crctjqiæd .ôS u lo jijluu enese ffis tem^r.fcileiiiu -. cüniquiAth ênicn fibusle gé sfcrip fit, & P y th a g o ram ,&
tç raGoe c^ e ftn c^ /d c ïn d e rü rfijS ilu u en ts iin q ù if.e ftis Platoncm)nb ânu lle fq iie aIioscùminÆgypto fiiiirent,&
animisomnes. nül^amenimineis vecerbauditiöne vetp- ;M o ß s i iftb r ila d iu ü e lT e n t ,p 6M c o n t r i Büjm priùs nii-
r ? m » e r ^ „ t e n r i a r r . , necvllam tempoi'C canam difci- nusptæclaredediislènfiflènt.pronunciallë atque ftatuiflè.
plinapi : fcii vos ignoradrhæc.propcerea.quàdij qui ad Orpheus quidam qu iptimus multitiidinem dearurn vq-
multâfçCTlaftrperlun^neiittetfsàvitanjïgtant. P are ltl bistràdidit, q uæM u & o filio fuo cæterifqùeauditôribüs
ig itu r in tç lligiJa cd d i% y c 6 lpnis'hiftoriaG^cDrun1 lite- J Ä :--:vnpjlploque il;I ^ , t>Deo polled „ v priedicet,8SSI vo$> is •
commemo-
ris quæpofterius inuentæ fine ,fcriberetur : ac fi quis fiue
randa neceflarib Cenfui.S cripfit autem ho em od o ,
po£cas>yeteres,fiae feriptores leguri^fiùè hîÂorÿïgraph os,
irue pnilôfopfiosjfiue oratorescommemorareyejit : eos
Ntlnc loquaripfeqilibus licet, atprocul efteprofanh
mbnurfiçtaîuâpræcorum litçrisficripfiflè inueniet. Q u o d
T u quern luna jiiis tenerumfinibus tulitaudi
fi qu isco n tehd a t&Mo fis& cæ re rorum prophetarum li-
Mufoiefftbor nam vera tibi,caue,ne te
biosGræcorum literis fcripcos e lle : isfic habeac, & ïtiat,
Decipiant mentemqui:tuammalAqu&anteprobajlii- .
leclis extends hiftoriis, Prolémæum Ægypti regem cùm
Verbum cerneDei>verfaqtteinpettorefemper.
Alexandria: b ibliothecaminftruxi&^jlibrorqiie vndique
Flefte ratem mentis,fiabil’tquehanc dirigecurfu,
collegifièt & congeffiflèt, eaque compléta deinde acce-
itt Qu t regit imperio terras,huncrejpicefolum.
piflec vetereshiftoriasHebræorumïnerisconrçriptas.di-
Vmis is eft,per fe extitit^omma condiditvnus.
Iigenter accurateque alFeruari, vêlletque eaquælcriptae-
Eft in eis ipfeiafthominum nec cernitur vlli,
ranreognofceredeptùagintaviris fapien tiælaudepræftan-
Cum tamen afiduecuntti videanturabipfo.
tib.quos Hierofolymis GræcoHebraicoquè fèrmone do-
Exquebonoipfe malum miferis mortalibm affert,
<ftos âccerÏÏflèt,imperauiflè>yt libres in&tpretarenrur;|.&
Atque horrenna bellaferitymiferdfquedolores.
quo à curbàremoticeleriusihterpretaremurj eis impera-
Nec quifqudmeH a im regalisnumink expert,
uiiïe;hc itiipfa vrbe;fëdintrafeptem fiadiàih Phar© iniula
Nec tamen btinc video, denfa in cdliginefixum. . (
häbttarentipariquenumeröeörum quiiriterprerabantur*
Mortalesnam oculi cunitis mortalibm ifijunt,
calas cellalye ædificari Voluit, vt vnufquifqdf folus ac per
Cunttdrumque louen pojfunt cernere regtnn
ÏÊ ihterpretàtxbnem perfiçerec, dato htg o cio miniftiis qui
Hie etetiim fummum [empertetiet £therafixus,
præpoliti erant, vtilhsqmniàquæ ad vi&um cultumque
AUratomfolio,pedtbusfubitttaque tell us:
pertïnererit ; præberçnt jirëblUem tarnen à lèrmonis inter
I OceaHUmdextra vaftum compleltitur ipfe. •
ipfosfqcietate arcerent, ytinterpretatibnis cerfitudo ex
Hunc mdntefquetimentcelfi,fluuuqueperennes, / "
eorum etiâ cbnlehfione& Concordia cognbfcipoflet.ßbft
Necnon &pelagi la tem a altifimavajli. , - ; - ‘
eàverèquàm lèptuaginta illos no hib luh i eadem fçnten-i
tia,fed iifdem etiam verbis vtbs e lféèompçric, 'nec verbo
; Et rurfiis quodam locP fi^ibit nis verbis;
vnod coauenientia 8c c'onfenfione mutua aberràflfc , lèd
juppiterellvnui,PlutbiSoliBacchus^, vnus,
eàdem de iildem 1 cripfilïe : obftupuir,viquediuinain-
EftbeuS’Vnjuinomnibtisihacbiscurttbidtcol & ' ^ ^
terprètationemfçriptahi credens,, omni quidem eosbo4
nôré îVt D eo charosviros dignos iudicauit, eofi|uë cumj
Iiiiurib. iurandisetiam h o c m o d o :
multis donis in patriam redite iulfit; libros àutèm cùm fu-
Teteftorcttlum>magmfqpienttiorigo.
/pexiflçrivt par erat,&confecraflet5illic repofuit. Hæcvo-
TequePatris Verbum,prtmum quodprotulitare.
bis, Gen tes,non fabulam, nec fiâ â s commWutiafijue hi- :
Cum propria mundtmachitwiiratione creamt.
ftoriasèxponim.ùSVfedip^quiAlexandriæfoimus^èftiJ
Q u id fib iyu lr , cumairjPerq^Patris vcrbfij primum quod
giaqüe c ^ r um in Pharo vidimus etiam iritegca &inco -
Iprofulit b r e> y4^vhb c Ibcb^Dei verbu nomihat;d quP Cce-
1 umia; & ab in colis, ,vt qui patriæ infticùtâ de te s a c c e p t
lum ,& terira, odihiaque effe^afiihc, quemadmoduni nos
Hn^audiuimusjearenunçiamusjquæetiaraeialiis vobis
docent d lliinx fanblorum virqrum vacicinationes; ex iqui-
licet cognofcere,maximequè ex PhilbnejIorephp,aliifqii^
bus curhls etiam aliqua e i parte ihb£gyptb; ytrlatiis ellef;
pluribus fapicntibuSiSç ptobàtis yiri4 qjii de his ifi^ftorirÿ
feripferunt; . . . . !
5omhiaaD ei Verb oe ffe^d efle cognouit; - Itaqiiepollea
■ qiiis comm qui facile cq|itradicèrëTplitifiiht;]
qpdm dixfi,Tq^ue Patiris V erbiim quod primum protuht
obiiciac; non no,s hoshbrps,lèd Iudæos atti ngere, quo d
ore,j>r£etereaadiungit;Ornnemcummundumpropriara--
etiam nunc in eorum coricionib us & lyriagog^ lerpentur,
tioiic crcauit1.; Q u o ih lo cb y e rb um %^» bau ia tarmihis
nofque früftraexeisreligionem^peicdgnouille iMare di-
I nomihat.Idque e x eo in te llig ilic e t, quod paulbarit^cijm
catris exiis quç in libris leripta fiintcdgôpifçat.ripn âd eos;
I verfus pateretur,eum Verbum nqminat; A i t e n im , Vfer-
fedadnôseorumddârinam & diltipïinampertinere. A-
I bum-.cerne Dei.verlaque in pebtore lemper;Qu$etiam Sibylla
pud Iudæos autem n,uncquoque libros.quiieligipflis rio-J
ddipbdum v'etus de vno eoqub ToloDeo yos oraculo
Itrælunt proprij cultodiri ^ diuihæ prouldenciæ öpus prö
d o c e a e f cuius 8c P ld to& A rillophanes & p le riq u e alij vt
nobis extitit.Nara ne ex Éceieriaprofefentes^ccalToq.Çm
randenris& ejdehtis: oraculi-mentibnerii Fecerunr.neccli
mâlefi’cijiis qulbus ftudio eft innösmaledidaiäcerejp^-
ratidprpferehddfufltFScribit autem his ferbyerbis,
beàmus,eos ex lÿnagogâludæpntm prbferri æqiiudi ten«-
A^vnuSiPeute^folus’ino}iortusi &ingens^.
femtiSjVt ex nsliBiis,qùiÆtiarti nunc apud eos àfflematitüt,
appareàtjrios apërtè & perlpicüè ea iuraättingere; quæ âd.
L Omnipotent,miiifibilis,quique omnia cernit, V
ipfe tamen Xunltorum homnum non cernitur vlli.
düciplihâm fân&i viri icripl'erunt; qUamoJîrem debetis
| ; Deinde alio in lo c o f ic ;
Genres rerumfùtu rarump ræno .tioneiid^cii^u equ ’pd
A ft 'tmmortaitqMy 'ia defiexinm ipfy \
non lo|um ab Pmnibus <^üi Deuiii colunt, led ab iis etiam
Quaque manwfetitfftidto verieratniirbonore
^uiateligione D e ia b h o r ren t, prædicaturt rau6nfe,hoh
fld o lq& J^ tu^ h om iM m ,p io riq u o sp ia n etatra .
maiorUmvëfitorutn imbrobatum erröte leq u i, nec fiquid
, , Rurfusaliqub alio io c o ita , "
èlrQrfeimp^fivôbistradideruntjidverümeflé eWftiniàre:
ïèd pofitb yobis ob oculo^ tâtn acerbæ calamitatiS^mile-
riæqüe difcrimihe^ea etiarii quæ à dodtoribüs y|Jiris;y t di- '
çitzs,alifèrta finit, iriùeftigare & quærere. Multaeriim et—
iâmipfijDci qui hominibus confiiluit proüidcntia,inuiti,
prp npbis cpadti funj dicçre , mâkiriieque ijqu iin Æ g^
pt'umprbfedtilunty/iilque&Mpfis,,&diüsmaiorurnrel^;|
gio magnum attulitadiumentUm.Nequeenimhocc[uende.
Sem0 bopto ty-ierjfU )iuwafytui$U%(ttust K v ?
f 'QMicumlaude Deuni fiimmo amptettetutamore
V ^ te Clbum,4 p°tum,pietdtisamore citdtus: ^
Sjttqueoiulis arafy Detbn auerfabitur omnes
f anaque(vanapetra verhonfttuttio mutdeH) ' r :
■ Sdnguine'commaculata homtnumqtie& cadefehtrumt■ •'
■ Vriius atque Dei quern maxrntagldria tanget.
Atqu ehx equ .demSib ylla .Hbmeru sau t licentiaabutens
quamv|(ttum jgùôt3 rearbitrot iqui , „ idem ém nin i f t i 0 ^
~ ~ S U U ■& 0 tPheiini’& Homemm^Soionen. [mentipnem fqcit.neabÖrphei poêrsâifcrtfaré.viaearor,
quam
ÖratiöFdrarHtiöa qd Gentes,
buafivita fibi ad imitandum propbF^|tf;j Vt ebam primo
«oefisverru,quemadtriodun>iheumanimatusefiet;figni-.
fibatierit. Cumenim Orpheufufitiolibrr'luihiuicverrum
fudifiet, *
]Aufd mibiMemora,Cereri qutdmouerifjram, ^
Jpfe'Hiilcripfit,'. ».
di'cere videretuf; Acdedh^ui^n i qiridDeqbfBSMtfiHiti-
hæc dixifie vfdetur, Dijdeoriim , quordfttegopMrens ep iï'o fÿm
Tebpi nioném *•' ®ürri eni m in'lEgy p"fo' Deu^n M o‘fi ;dixiftb<
furiis éflct:Deumnon proprium nomen luum ei.dixilTe ac
patereciflefcognouitiN omeq enim'ntillurh in D'ëo propric
dici po te ft, ‘prælÉrtirncùmad fubiebtas resèjuæm’uhiEdi1-
ueclæquefiinqexplàrandas & eognbfdendaFimpofifa;lint
hbftiihà : & D e b n e c q u il^ am ^âiitea n'Qm|ù 'ifäpdmedt,
Ide^feipfe nomine v llbappellatfpuHrirbpörrere;cfim'v-
nusfolurquefit,qâë'madmodumTdem»pe'rprophetasluos
teftatur I f verbist,jE^y«w primus Deus, &tg(fpofibày&priter
n ï’c DeüsMternôwétt.'Maaig^^ id qu od étiamrupra'dixiiDeus
Dam Uufaniibimemora,guaqgitatus V l y f f e s ||
qubd vt-mihiqtiid'eiri videturVpHa'c%i'a M B H
^qbte^ei'pbetiqvetfus IegeGdnftituiffet q qe-pEiraus;
vftbi jeorum meHtionim feciHSsffdtetur. Equlbauteip
infra fiiam etiana.^e vno fnlo^ue Dbo aperce .ac-planc
poBrtfente'tiamsquodamlPcpperP^i^cemuumiAchil-
leficloqubhs,
‘ ' Num ih ifiD eu sip fe'' |
Ddetdfemoiuuemprpmifem
Hoc prbmine ipfeDeum qu|^erb eft, figtiifican«alio afitem
per VlylTem Gra:cbruiy lTmltltndinem ita coquenit,
Non multtprafunt Domtni benefit caputvtium.
M o ft m-ad H ebræpsmittênV^ nuiliüs n ofn F'
nis mentibnem facit,fed per parcicipium quoddam leVnu
lföiumqueDeumell£m^yfticed^eF,E'gq;enim,m
qu ie ft i: fe ip/um diftingüens &'lecernenS ab iis^ üi non
•i(Unlï^ÈÎ^p;r^ê in erfbre.verläti efäht,Te non iis q^î-lunt
tied iis qui no n f t ab deditps efle intèlligerênt ;
i . . ^ * - i . - H H R S H B !
contrd noxium, re deblarandum doegndumque fitfeepit ■ %omam igiturDeus pritnos homines maiorum luonim
!y i v >■■ j- x k ■: -1 ' Ui on vt- Tin tirjrphttirti vinletix P.ritu tifi.naitAmi
mtdia,öcinuaias interie.e.xpuiut. viiiiu>ciuuiuiiucw^i.u» Tâ r Tl H H H H
beilis diifidiique folutasr& liber effe © e t. Arque hæc b » tanqm J
diiidem Hötääus. Qiiôdfi nobis etiam pbqtamm'fceni-1 nominans qui non funt., y t hommes turn alios efle deos
eorum de vùo. Deb t^ftiiri i^iia'aclhæenda frfËt j S ô è b b - ^uraiîè.Btjféetiatt^Peospûffè efîe^pteaerçnfiidcirce^hdon
‘ ' - s - - ^-jySixitjE^bfum f^ideft^«»eiïfitfethoppafticipiuna ùf, Dei
jqiii cft,& eoïnm qui non funt,difFerentiam
builïènt,*]E)eôquenQndi6toàiidiehtes eflê minime
talfentjex^âfàdifbexiêrÙ'nt^ita'tamenVvtdeôrnmnômçn
clem etiam audice,quihæclbqpitur|
vmts3eHverèprpfeâbvnus Deus,
]>olumquefnbruautt,&longurti'folum,
Puichfum mmoremfluemaris}vm q ueßatuim .
Mortalium atterrantes cor de plurimiï <
PxtrUximmno^féAÙacladium
Dmrummiagiyieifaxeiu,meadf ,
Àtttfabrefaftqsa(iro veleburheas| | | .•#
tàfquefdcrapÂclara, atquefeßojdies
rbu^dMtamkßcnpsputamiispjos.^ ’
fine. Ne que enim æquumfuit eos qùrpræeëptüin^Eimqm
cuiparêrCTa^le eratihoh ecenas
dign^jlueréiEiédlier^bâtqueexpulfî'expàradjfo cum^ob
anobeâi^tiàm fblam expariösfe etïè éxiftimârent; ixêc in-
:elligerentob earn etiamcaùlarhy'qüpd dbosiebsqüinon
Atq; hæc qui d em S op h o clés. Pythagoràsautem ^ fie lâ r - j erant,èfié credidiflenr 5^phdéorWrrin bmën iisetiaraho-
chi'filius, is qui philoïbphiæ luæ d e^etâ lymbolis myftice : mMihus qui poftea e x le o fti fiintyimpofuerunt.. Hàec ëft’
é xpo liiir, qüëmâdi^bdum ij qui eius yitam^ rip îë run t> igituf primà'deÆis^lfalentencià,quæ prinèipium a men*,
declarantjdigna etiam prôfeâiqpeÆgyptâica cle”vn oD eo^ ^ cepa ten te fiabure. Quamojjrem Deu's qui de mpltitu-
rèhFiirë;yide tü r.Cùm enim vhiohem oinnium principium ; dîne eoruthnon yeram lententiam quafij mbtbum quen--
elle dicit,eamque caulam bonorum omnium: per aliego- j dam hominum animos perturbare & oftédere Iciret, çum
riam 8c vnumbcfolumDeum efiè profitetur. Qupd vej.fi
eamtoliére at^^ex'ânimîs hominum èüeMere v.ellet?pri-
elïè perlpici licèt exiis, quibus:Vniohern & vnuminter le^
mùm quidem Mbftfe patefaci&ns & bfte'ndensjdixi|^ Ego.
differrédixit.. Vnionemenim'iïiiisjqüæ ratione&aniih©
^m(j«jeÆDebuitenim,ifiea,quidefentétia,isquiprrnceps
inrelliguntur dicitelïe,vnum aùtemin nurhetis. Quod'll.:atque%ux Hebræqrurqfutüruserât , ihprimiS‘Pbùm qui
a^eitioreri^etiam Pythagorce de vno ;Dep fententiæde- :eft,cbgnoTdere. Icaquécùm ei primbappàmilfet , vciDeus
tq-bïtendere hqminipoterat,ëi hæc4 ixit,E^oyMi»^«iclï-©e-
Sicehimfdixit,^^Detis quidem Vriuseftidem âutfem nbn.vt
quidamfiilpicahtur, extra mufidi ornàtüm,fed iqipl^ to-
tus i n to to circul o; bm nés % c us 8c rerum origines fhtue-
tùr,riibderatdrqué cftfeèulorum omnium, & faeult$tuij|
fuâru m'bpëri&ip q£e ë ffe â o r;b|nni i«n;prmd piu.m : tn u m
incoelolumen,paterqueomnium,bihniuQimçps&refri-
geratib.moturqueeofùmomnifimF AcPychagbras qûidç
hoc mbdo.Plaîo atùem qui MpÙs,vt videtur,dè vn o lalo-
que Deo dodriham âcdjfciplinarti ; quath in Æ^ypto co-
ghanerat,approbailçt, fçd oB ea quas.Sbcrati|accideruht,
vereretur, neAny tum âliqq em1^ pararet,
qùffeâpudAthenienresacclifârethisyerbiSbPlatqnefariû.
fàcinus c om m ittitj hbuarqueresmolicür,quiDeosquos
ciultaselTe ducit,non liab écinDeorum numéro; cft.utarn
refprmidans/:varià’mquandamr&Ncpmpofitatfideiisora-
tionem rerrüonemqj tradat,cbnfiririansbrati'bne &Æ)êbs.
:élïeiis qui velint, ô ln b h ëlle iisqùibus %oâtrà yidb^ur.-id,
qu o d fa c ire ër itë x iisquæ ab e od id a lu n tco g ftbfc e rq iN a
cùrtiântepmne quodnatüm e lïe c , mortale elïè ftâtuillèt,'
deosippfteæortos^#lle%ieit; Q u è d fi D eum matefiam
princïpium rerunvomnmm elîë vült,nô eft dùbiuiq, qttin
eihëcëiTefitdebs'ex materiaortosellè dicere. 'Si ex mate-
ti.a,ex eis etiam malüm prodiilïe dixitiqïios & quâlc:sdëbs
,clïè qui exmateria o rti Funt,parfit eXiftim are,. lâpie n cib us
|onlyd eraridumreli qùit. N ammâtcriaraqùbqu e originis-
experte m proptëteaëflè d ix i t , ne Dëum malrautliorem;.
il| s etiam d ic e r eC j^ ie ttm e d d v ^m ip i.Ii‘e,^ ^ lt:^ ^ 11
pro.cum Plarp co gn o u ille t, eaque qua: de v n oD e o d f ita
iu n t , yald'e pröba ret, ^ b fisqm d em n öm e n q u b ^
Iblumqii'e Deum d?^"erec, apud Athenie nfes expiim ere;
meti1?115 Ariqpagiiifi,tutumnoh:exiftimabac;quo,d'autem
prsclare ab e ö 'd id um e ft, hotiquafiab eo didici^eBi Fed
tanquam fiiärnfententiam4exqpneret, in T im « o ,quem U-
brttrh magno cumläbore ftfidioque;lcnpfitr in quo etiam
de D c6 difiinifqiie rebus dilTerere inftituit,idem quod ec-.
iam d^.Deo Mbles, feripfit-his Fere v e rb is .-E ftig itp r mea
fepten^ia ,.primum ,cpnftituendum,quid^t>qwodipmp?r.
e l^ nequeyllum habetortum ,».& quod gignj^urjjn^ ynqiiam
e ft.H o pG en c c s , an non iis qui intelligerepoftunt,
videturvOum ^tidem elle,-curnilolo articulo diftcra^Mo*
fes e n i m i d eft, quiceft, dixit.*, P lato autem « h id eft,
quodfeft: quorum vtrumque D e o qui femper eilconuem-
re cbnftac,; :Is ehimeftfolus, qui femper e lt, nec.vllum or-
tum haltet. Q u id igiturTit alrerum quodAb eo quod Fein-
per eft di|inguitupde quo ipfe dbdt,Et qubdgignitu^nbe
vnquameftydillgenteraccurateque vjdendumeft. Inue-
niemus enim eum aperte & per^>icUe ilium quidem qui
generatus-non e ft, aeterrlum efie dicere .•eosauternqUigej
neratieffedi^>lhit|:qü^madmbdfiipfedefi^eip vpd id fi
e{k d ix it?Dijdeorum,qUoru0 effettor fum & pm r e a td f)o t iii 8c
ntffire .Ho c .n.ipfe dixie ffis vgrbis:Eft igirurmeaFentetia
/ ' - * m y * -» #