temporis îoqem ipfurn, quem.fecerat,feiretaurrimfuifle,
lapiaes,atqvjé oflà informia,"difp^rata,confu(à,feqûe horü
omnium congregatorem,atque vinbtorem,habituseisper
fe dacosi nrii e m b r o ru m firn i 1 i tu d in efabficara ? & , quod
inter bmnia primum fift,lui elle beneficium muneris>quod
natus per fe effet, atque inrebus adoraretur humanis ï ;Xi-
bet in hoe loco,tanquaip n omnes ridfincterrârum ex orbe
nationeSjVnam facere cohciofiem, atque in aureshæcpm-
nium communiter audiendadeprómere 1.; Quidnam efti-
ftud,homines, quod iplï vos vitro in t£m promptisac per-
fpicuis rebus voluntarik falIitis-& circumleribitiS eæcitaie?
Difcutite aliquahdo caligingmy regtefliq; àd'lù^ehrnen^
tisjintuemini propius & videte iftud,quódagitur,quale
iit:fî modo retinetis ius vèîlrum , atque,in finibus Kis dàtæ
rationis,coftfilijque vèrlamini, Simulachraifta ,‘ quævos
terrent,quaeqüe templis in omnibuspróftrati atque humi-
lcs adora cis, ollaJapideSjiera fiint,atgentum,aurum, tefta,
.. lignum fumptumexarbore., au tfomm ixtum ghitinurri
gypló:exprnatib. forcaflè meretricis.aut ex rquliebri mun-
; do,camelinis ex o lfibus / a u të x Injdici animalis dente ;• ex
T cacabulis,olluljs,eXêaridelabris , & lu ce rnïs ,au tex alijs
obfeoïnioribus'varculistongefta ^ conflata in haslpeçies
dudta funt,atquçin Formas qUasce'rnitisexieruntîfornàci-
bus incoótafigulinis , exincudibus & malleianata,grosfis
ralajdefcobinaralimis,ferris,.furficibus*aculeis,alceis,le-
âa,dolatà,efFQÎÏa,terebrarum excauata v ertigine , runct-
narumleuigata deplanis.Ita noh errôrjptînon {"vt pröpriè
dicatut')amèhtia?Déum crëdere,quem tute'ipfeforniaiâsÿ
fupplicare tremébundum fabriearæâbs te rei?& cürft .ftiasj'
& certiisfis tui.elïè operis;& digitorum artern, pronum ïïi
fàciemi:uere,opemrogarefiippliciter,-âdûerfiiq;inrebus,
atque in temporibus afperis propitij numinis fauore fiic2
currere.Ecceu aliquis ponat in medio æsrôdé,at<[ue in o-
pera nulla conieótum , argepti malîàs indpmiu,infeélütri
aurrim,lignum,lapidés,at qtie plîa,refq} alias caètefas^qui-
b us figna cöafuéta funt & numinum.fimülachrà cohftaré:
imbfi aliquis ponat in medio colhforrim, deorum vultus,
I conflataatqueimminutafimulachra.-iubeatqiievosidcm
fruftishoftias & fragminibus cædere,informi bus malfis fa-
cra & munia impertire diuina : audire à vobisexpoicimusv
| fa âu rme iftud licis.an contra quarri imperabitur reeufatu-
riïfortafte dicetis,qua eaula?quianemp ellin rebu shuma -:
nis tam ftolidè cæcus,qui argentum;æs,aurüm,gyplum,ebur,
argyllam,deorum innumerum référât,îplâqué pér fe
dicaf vim habere atque obunere diuinam .Quænâm eft erg
o ratio,vt li hæe ómnia cOEporainfada atque ih fedapermaqfefint,
caré^ntvinuminis, at'queaudöritate coeléftiî
ëa formas fiâcçipianthominüm,fi auriculas,nalos,buccas,
labra,oculos, c ilia , côiitinbo dij fiant,& in-btdinem coeii-
tutnreferan,tur;& cehfumfNouitatis aliquid fid io corpo-
ribushis addit,vt adiedlone iplacogaraini aliquid eis cre--
dere diuinitatis maieftacifque collatum ? in aurüm*æs rau-
tata v t teftulà vilitàtem in argétëaïn cbgatdegenetare mat
e r i a l ? quæinlênfiKafoèruntpanloantCifaciat.vtfin tviua,&
fpirirali,agitatione moueantur ? fiqüas fprilhabuere
nàtûras,
bus coniflrituta iftupi ditas q"uæ tantaeft?(detrèd(oenîm di-
cere cæéitatem ) fêrum eXiftimarenaturas fojfmàrum qua-
litatc m utari,& aeçipere numeti ex^habitu, quod in primi-
geniö eörppreinersfuerit,&brutum, &fenfus mobilitàte
priuatum. Itaqj immemores&oblitifimulachrorumfubftantiæ
atqüëJoriginis, quæ fi^ iatioh^ëhomin esahima l,
&fapienti^munercjeonfilijquedonatum'oodilibusteftis
fiiccüm bitiSjZeris laminas adoratis, eleph an tprum à denti-
biisfecundaspôfcitis valetùdinës magiftratus, im peria,
pbteftates,vidôrias,acquifitionislucrà,melïès opimas,fef
aci (fimafque vin deinias ?, & cumpateat, Iucèat,reb usfieri
v ë ïb a cum brutis,exaudiri VQs remini, ip fiqj vos vitro ctC-
dülîtatis vacuæ circunfcriptioneVaducitis? O vtiriam lice-
retin fimulachtialicuius media’s iritroirë pendiginesi ■ imdéducere
in mébra ftlo lu to s , omnefê[i ill'àsipartes, qùibus :
fumra acdqdildicjirpcepomjh, a ifa e t^ a c fo g ù la s c o n -^
tüeri.IamdiHiuiTlifiosVidcrsnsdcQS.quos cxcciior Jcuicas
lënocitiid.fdigQrisaiiguftat.k^inamfl^tiimmefjèçtaifeÿ,
papiculammcoagmentadeformium^a ruinarum cafibus.
Sc dilïolutiohismetufublcudibus,'& catenis, vii'cis,atque
anlulisretentari. Interque omnesfitfus,commifturarumqj
iundurasplumbum ire füffulum,& lalutares moras figno-
rum diuturnitatibuscommodare.VideretiSjinquamjiarn-
dudum fblas fine occipitijs facies, manusfine brachijs le-^
miplenas , ventres cum lateribusdimidiafös, plantarum
imperfeda yeftigia, 8c quod maximè ri/uiti feratparte li-l
g'neos ex yha, at ëx altera laxeosiriaèquabdi corpó^um eo-
ftrjadiórië contrados/i quaefi vtique perlpici öbfturitatis
r.arte noquirenr, vel ipla vos laltem qutein medio fitafimr,
dócere,arq5'trionere aebuërunt^agère vós nihil,& circa res
calj&sqfficiorum impendere vanitatesjta enim nonivide-
tisfpirantia haëc figna,quorum plantas& _genua contingi-
tis,&contredaps órantes:'modo cafibus ftillicid lorum la-
bi,pucrcdïnis modo carie relaxari, vthidpribus, atque fa-
mo füffitaacdecölórata nigrëlcant, quemadmodum laecli
lohgioris^ivcuriaperdantfitusilpecie,&rubigin9 èonuul-
nerenrur exela?Ita,inquam,non videtis fub iftoium fimu-
lachrorum caüisftellionesjlbrkesjmures^lattafqvlucifu
gasnidam^o ta popere,atque habitare? fpürcitiashu c om-
neSjarq; alia vfibusiccómodataconducëre,l£m itofiduri'
tiaSpanis,ollain Ipem trada,pann:os,lanuginem,chartu-
lasnididoruminmollitiëmilerorurivfbmentapulloium?
non in oreyaliquandp'fimulachri ab araneis óidiii retia,
atque hifidiofoS caïïes, quibüs volatus ihnedere ftridula-
rumpóflinrViijipii,dentiumqüemiifcarum?N'^hirnndines
dëniqueintra.ipfosxdiumcu;cumuolanteS'thoiosjiacula-
rier fteicpris pl'enas,&ffiodb ipfosvultüs,modopuminüm
oradepingere,baiBam,oculos,nafos,aIiafc[;omnespartes,
in qii^('cuhquefedetulerit.deöneratiproluuiéspddicjsiE^
rubelcice ergo vel lèró| atquë abanimannbiis'iimtis vias,
rationes accipite:doceanrq; vós eadëm nihilriuminis ïnëf-
fè limulacrisrinquae obfcmna facère nëque metuuht, neqj
vitant’, leges füas lëquentia,. & inftindavëritate natui*.
Sed etras(inquir)& laberis,nammeque nosèra,nequèiu-
ri argentiq-, fnaterias , neqj alias quibus figna cónfiunt,eas
ellèperle dëos,&réligipfadecexnimus ^uminaclèd eosin
his.cölimusieo^véhér^'mur, qubsdedicanoinfertifaera,
'^fabr^ibüs%ffidt!nha^rat^ftipuia^il$. Noninipj:oba,
neque afpernabilis ratio,vqua pollit.quiuxs taidus,necnon
^prudentilfimuscredere,dëosrelidfsfedibuspi'oprns(id
eftco2lo)nonrecül|re,nebfdgere habitacula.inireterrèna:
quinimmoiurededicatiohisimpullösilmuiachrörumcoalelcëre
ipndio’hj.In gyp Co ergo manfi ta nt,- atq; in tëftulis
dijveftiirquinimmoreftularum &gypfi,mentës,fprntus,
atque anima; dij funt ? atque y t^ i^ u g u flfe liè s ' v i f i f o « 1
1 tës póffintj.eqncludi fepatiuntirr, & infédis'o.bfcurtecoëf-
citione latitare?E^qy lu^a vöbisparte in hacpvimum de-
jideramus 8c póftulamiisaudire , inuïtihe hb cfacianr,id
-eft, iuré dedicatiöhis a'ttiadi fimulachrörüm inèunt mah-
fiqnes? an prörii.&facilë^ netj; vllisneceftitatibhs irroga*
ti? fi in uitiho cfaciunt , è^qiiifieripoléefi:, v tin aliqüam
necelHt^temimmihutamaipftatécógahturvbluntafi^obfecütiohisairerifu?
Etquidifiteftu dij petunt, v t easlëdji-
busfyderéisantepohantPvindi omnes,& propemodöcbl- 1
^ligati,nobilitentteftulaS, Sc caetera quibuS fignaconfiunt? ')
.Qm d e rg ö iin ng- j
que abeuncvlpiam,etjamfires pbftulauërit maxima? A n
habent itusli$eros,cum lib uen tab irequ ocun qu e , & ab
fpis fedibusifimulachrifóue dilèèdëre ? Si permanfendï ne-
celïïtatëm patiunfnr,«qufd miferius feis e lte, aut quid infe-
licius pp ten c, quam fieó s in b a iibu sitavnci retinen t, &
plumb ex vindibnes?lèd con cedamus vt coelo, 8c fydereis
fcdibus an tep o n a n td iu in ita tis fa x perdiderunt potefta-
ïem . Sinöutem cum yoluetinr^ cuolant, & abfolutumius
habent, inaniarerinquerefimulachf a ierg oa iiqu óiëmp oredcfinentelledijfigna
, & in d u b io fta t it ,q u a n d o fa c ra
dêbëant rèddi: quando pis conueniat, arque oporteatab-
ftineré.SapenumcrQ yidemus ab artificibüs ha?c figna mo-'
doparuula fieri,&palmarem in m in u tiemcon i!rah i.modb
inimmenlum to lli, 8c admirabilem in amplitudihem {ub-
k u a r i .R it io h e h ^ e r g o fequ itu t,v t intëlhgere debeamus
in figilliólis'paruulis contrahere Cé d e o s , & aliêiüadcbir-
{forlSfimilltudihem c o a rd a r i: aut v éfb in vallis porrjgere
lc löhi
9 f
felongius, atque in maximitate produgere. Ergo lihp.cita
e ltj& in lèdentibus fighis deum fedete dicendumeft, & ih
ftantibus ftare,in procürrentiBus cürreré »^culariet in ia-
centibus te la , ad iliorum-formarè arque aJ)täte le vultiïs:
^tadreliqiios habitus figurati corporis fimilitudinem co-
modare. In fimulachris dij habitant, fingiilmeip fingulis?
tOti,àn partiliter^àtque in membra diuifi ?, Nam neq; vnus
deus in complutibus potis e ftvno tempore IhelTè fimula-
ch r is , neque rurfus in partes fedionemtemeniertte diui-
lus. Conftitüamus enim decem milliafimulachrorumtb-
to éflè in orbe Vulcani:nunquid efle(yt dixi),decem Omnibus
iri m illibus potis éftVrius vno in tempOfe?nón opinor.
qua caula?quia quée funt pririata,fingulariaqi riêtura, mulV
ta fieri n cqueüt fimplicitatisluæintegritâte lèruata: & hóe
ampliusnequeuntjli hominum formas dij h a ben t, opina-
tio y t veftradeclarat-Neque enimmanus àcapitefeparata,
aut pes diuifus à corpore,fummam poftimt præftare totips:
aut dicendum eft portio nes idem pofte, quod totum , cum
cpnfiftere néqiiea tnili fueritpartium copgregatióne con4
flatum. Siautem in cundis idem eftèdicetur,peiit,ç)mnis
ratio atque integfitasyeritati,fi hqc fuerit fumptum, pofte
vnum in omnibus vn ö tempore petmanererau^edebrurn eft
vnufquifc[, d icedus ita i p fu in lè m et âb i pfo lè-ipfe diuidére,
v t & iplè l i t , & alter non aliquö dilcriinirie feparatussled
ipfe idem , & alius. C^odvÇ^uoniafecufat,& reipuit,a(p,er-
naturquenaturaiautinnurneros d içendufneft , confiten-
dumque éftê Vulcarios, fi in cu n d is völu.museuip dëgere,v
atque ineflè fimulaçhris:âüt erit'in,iîüllp.,' quia efte diutfcs*
naturaprohibetur in plurimis. Et tarnen & ifti,fi apertuijl
vob is & liquidum e ft, in fignorum vifceribus dèos yiuere j
atque habitare coelites , cur eos firb Val idi flimis clauib us,-
ingentibufque fub clàuftris,fub repagulis,peflhlis,alij fqùé^
huiufmodirebûs cufl:oditjs,conferuàtis, atquè habetis in-
clulbs,ac ne forte fiir aliquis , aut nodurnus irrepat lâtro,
ædituis miHeprotëgitis,atqrexcubitoribus mille f ’G tjrcà-'
nesincapitolijs pafcitilîcùr anleribus vidum,àlimonram-
que prcèbetispQujnimmo fi fiditisdeqsiftic elfe ,n e c a b fi-
gnis yfpiam,fimulachrifque dilcedere permitlite illis cu-
ràm frii,relèrata fint fèmper^atq; apefta delubrà : ac fiqüid
àq\iopiam^emetâriafueritfraudë fu brepfum, VÎmriumi-
nis monftrent, 8c fub ipfo furtiatque o peris nomine laciri-i
legos poemsconuenieribbùs figànt. indigna enim res eft;
& po ten tiam defttuens audoritatemque lummorum,cu-
ftodiam n uminuÂcanum folicitudinibus credere: Sc cum
aliquam quæras prohiberidisformidineiri furibus rionab
ipfis petere , led in anièrû pond re& collocâre gihgritibus,!
Ântiochum-Cyzicerium ferunt decèm cubitorurri Iouem
ex delubro aureü fuftiïliflc, & ex ære bradço lis fubftituiftè
fucatum. S i in fimulachris. præfto,funtatq,uehabitant,dij
fuis,quibus negocijs juppjter, quibus ciiris fiierat iiligatps.
qu o minuspriuatasperfequere tür infqrias , & fup po li t u m
fe fibi viliqre in materia viridicäret ? Dionyfius iile(lëd junior)
cùm vëlamine aureo fpoliare t lou e m , 8c pro illo la-
tfeum fubderetiiocularibus etiämracetijs luderis, cùmelfe
illud in rigoribusalgidum,hOcvapöreum,onerGjfumiIlüd
inæftatibus diceret,hoc rurfus lüb ardoribus flabile: vbiria
fuerat rex poli,Vt praßfentem fe e flëjfb r mi din e àliqua corn-
probater, & Vrbanum fcurrulam cruciacibusreuocaret ad
fe r ià ïN am quid Aefculapij grauitatem.ab eo eflè coirimé-
morëmrilam? quem eùrri barbafooliarecamphflîmâ) bo ni
pondëris * & philofophicæ denfîtàtis,façirtus eflê dicë-
bat indignum j ex Apolline prpeteatum pàtre leui & gjà--
bro jfimillimoqne im pu be rî, ita barbat^mfilium fingi^ vt
anticipiti relinquâttir,Vtef ëotlimp ate r f i t , ytcfvfiliSi, îm-
mo an filgërieris ô t eognatioriis vhius r Q uæ cùm ornnia
fièrent.^ 8i cum lacrilegis ^riè4bf^ifionibu$foquefetar,|i
fuberat numen in lîatua honiini ëius maicftatiqrie lac,rata:
curoriscbritümeliamlëùigati i &deh,oneftativultusnon
iufta&meritaperfecutus-eftvltiónejdemonftrauitqj'höc
fa d o , & lè eftè prælentem i 8c cliftodiâ pertiriaci luasfedés
fimulachraque tutariîNilx fortè riegligere deps dice|isn3éc
damna,rieeputarë éflèidorieàrri'caulani j proplèr quàrii fë
exerantj&'nocentibuspmnarriyiolàtæreligionisinliigant:
Ergo fihæcita funt,necfimulàchra iplà Habere défideranr^
quæ cpnuèlli 8c diripiperpëtiiinturimpunê : immo'ècônr.
' Èibliotb.Vet.Patr. Tom.i. " _______
trario perdocent alpernari le ilia, in quibus Iptetos vltione
iri aliqua fignificare non curant. Pniloftephantw in Çy-.
p r iacisàù d or.eft ,PygmaleQiietri regem Çypri fimuiachrü
V ënërisjquod fandftatis apud Cyprios & religionis habe-
D£turaritiquæ,adamàflè vtfeeminam, mente, anima,lu-
miine ^tçionisiüdiçiijque cæcatis'\ ’iolituftique dementem,
tanquàm fiv xorià reseflet, fublénato in led u lum numine
copularier amplexibus atque pre, rèjqué alias agere libidi-
nisvacu^ imaginatione fruftrabiles.Gonfimili ratione Pp-
fidippusin eo libi’Q 1 quern feriptym fiiper Gnido indicate
fuperqüe rebus êiussado.lefçëtem naud ignobilem memó-
rat,j^4 voèabulum eins obfeurat, correptu amoribus Ve-
qeris,propter quam Gnidus iri noririne eft,airiatorias & ip-
fiim mftcuiftelafciuiäS^cum eirifden^numinisfigrio genia-
libus fufum torisjôcÿolüpcatuip confequétium finibus: vt
iirniliteï rurlum in£errbgem,fi inære,arque in materijs cæ-
terisjquibus figna formata lunr, luperorum potentiæ deli-
tefçurit: vbinam geritiümfuerarit vna atque altera y e n c -
reSjVtimpudicampetulantiam iuuenum propùlfàrent ab
fe longé;, 8c cöhtadus impios eruciabili coercitjprie puni--
rent? Aut,qubniam m ite i,& ingeriijs trâriquilliôrib,üs deæ
funt,quantum fuerat miferisfurialiavtreflanguererit,gàu-
dia , ’mèntemqueirilàriamrççreatis,reducerent fenfibus?
-Nifi forte ( v t vos fercis j lib id in is& voluptatum deæcon-
tumëliasiftashabueregratilfimasiiiec vltione facinus exi-
ftunauere condignum, qüodfüas quo que m ulceretmen-
! te s,& quod ab fe lub di humanis cupiditatibusTcirent.Séd
j fi deæ Veneris îngenijs, placidŸoribus præditæ , gerendum
elfe m ofem infortunés iudi’cauerecæcorum, cùm G apitoJ
liumtoriesèdax ignis ^biumeret,Ióijemqueiplumcapito-
lirium cùm vxore ebtripuiftet ac filia , vbinam fulminator
remporeiilp fuit,vt fceleratum illudarceretincendium,&
àpeftifero p’afti res fuas ac feinet, & cund^mfatniliairi vin-
di c a té f b V b i Iuno regina,çùminclycum eiusfanumfacer-
dptemqu eCb ryfide rii, eadpm visflammæ Argiua iri ciui-
cate deleretlVbiSerâpis Æg-yptius ,c ù in cpnfimili cafu ia-
cuitfolutusin cinerem,cum myfterijs omnibus, atqjifide?;
V b iL ib ë r Eleùtherius cuni Arhenis?vbi Diana cumpphe-,
ip îV b ipp do næ u s Iu pp ite r cumDodone? vjjjdeniquc Æ
pqjlodiriiriusi-cùm àpiratismaritimilqueprædonjt)us,&
Ip (nia tus ica efl^ & incenfus, y t ex to t auri ponderibiis quæ
infinità bongeflèraritfecùla j n e f vriumquidëmhabiibrit
fe ryph ulumqupdhirundinibusho fpitis(yarro vtdicitin
Menippis j oftenderet ? Infiniti operisres eflèt in toto. orbe
deferibere,quæfine fanacpnuûlfa terræ mpribus, & rém-
peftatibus:quæincenfa ab hoftibus,, quæ ab regibus 8» iy
ran nis,quæ an ti fti tes,& facerdo tes,& iplî fulpitione auerla
nudaueririt:quæ ad vltimum frires, & ob fe ra ta pandentes
tenébrarum obfcuritate canacheni, quæ, tuta vt i que per-
manereht,& nullis óbnPxiafprtuitis^fiadeftent dij præfî-
dëS,’àuthaberent aliquastcmplmru m (quemadmodum di-r
citur)curàs.NuncverôJquia calia,funt, & nullishabitato-
ribùs teifta,habet iri illis fortunâ ius {uum, & perinde cun-
<ftis o b ie â a fu n t cafibus,quàm fime omnià cçter'a mócu inferiore
priuata. In parte hac èadêrillud êtiarri.dicere fimu-
laçhrorum aflëicores fo len t, non ignoraflè antiquos nihil
haberèjiumiriis figna,neqrie vilumpmninó inèflé his fen-
fum : fed ptQpterindoriîitum atq,;.impërituiâ vùlgiis,quæ
pàrsin pôpulisatque in rîultgtibusmaXimàeftjfelütâriter
ea corifilioqüeformaflè :■ v t .velutqùadàm,lpecië ôBië(fta-i
hisnuminumabijeerent âlpëiàtaterrimètiLi arbitratiqùe
præfentibus fele mb’ Hijs ageré ,.fad£a impia déporiererir j &
ad hrimariaofficia mpr-um irifmutatibne traillirentj- Ne c
propter aiiäni caulam venerabiles formas auro eisargerito-
que quæfitas4^ nifî vtadeflè vis quaëdàmipfis in fulgoribus
crederetur j quænari oculorum tantum pèrftringeretfen-*
fum,verumetiàm mentesiplasanguftiftïmælucisradiatio-
riibùs te rr ita ret.y^ pd racipne cum aliqua videretür forfi-
tàri dici^fi poft condita debriirn téropla j attjue infticuta fi-
mulachra nullil^eftètiri mundo m alusj nulla omnino ne-
quitia,iuftitiaipax,fides mortllirim peôtoia poflideret: ne-
que quilquàni in fërris noce ns, nequÄnnocens dicëretur,
fcelèrb/à opéra n f feiêritibus ëuriblis.Nunc verb cùm con*
tr^malis omriiâpléïjafint, irtnocëntiæpénèinterièritnô-
men,per m omenta,perpunbta,examina maleficiom noua
K - 'ï iioxio