18
primum confticuendum quid lit .quod femper.eft, neque
vllum ortum habec : 8c quodgigpicpr, necynqaamefti,
quorum id quod intefiigentia &raciQU| compr|ncpdicur;
{erapervniusmodieibqiioaaucemaffercdpiniowemlen-
vfosfineratione, & opinabile e ft, idgiguicur & inreritjnec
vnquameft. Hxcquidemiisquiretfteintdiigerepoflunr,
internum deorumquigenerati^nE,ugnifieanc. Ho c aute
necefftrid animaduerjcnduru arbitror ,. Platonem eum
no n TmnrUu, id eft/efFe&orem. ifed^»/|<i(|33'>Jid eft,amfi cem
flue opificem deorum nprninar|ticuminter;h«c magnafit
diftiniftioipfius Placonis ftntientia. Nam OT'#7*V,id eftjefte-
(ftoreftmremaliamnuna.m;requirat,Harbicratuque^uo
idqupdfir,faciL*^»«j9Vaur(|mjideft,opifexartificijivia
matetie fumppa, idqu6dfir,ideft,Gpus confttuitvSed £6r-
tafle npnnuliie.orum, qu i a fenmiicia de multitudinc deqy
rumabaucinoluht,ipftimopifi'cen^diis;quigeheratiru.nti'
h s c dpciiTeladtabuht. Sedqupniamorrifeft|s,i mmorfales
quidem non eftis> neque indiflblubiles,neu tiquam cameh
diftoliiemini £ nec vosv lla mortis fataperiment, quod voluntatis
cbnfiliique meivajentiuivincuiuftvfttis cohfecti-
ti. Ho cquidem lo c o Plato edrum quifehtentiam de mpK
titudine deorum lequuntu^, metu deterricus. artincem
fuumpugnantiadicenteminducit.Omnecnimquodortu
eft^nteriticumantadixifteeumrcripfiftetittuhcpugnan-
tiaeUftiindueit,dieenCemi,quddignoraretjnequaquamita
fieripo£reyv|rn6dacijcrimeueffbgerecacquevitaret.Nam^
aut cum fopra dixitOmnequ od q rtum eft,inte rit,fairum
d ix i t , autce'rte nunc cufn repugnan tia iisquie ainte>de:iiis
di<ftafont,pollicerar.,,Sienitfi n eceifeeftfo ranequod dr-
tum fitdntetire9:quema'dmbdum^nt8 cpnftituerat, qud-1
n am p a d o fieri po te ft,v tqftod heceflario fieririon poteft,
fierip oflit i -Pruftraigiturvidetur Plato ea qu£e;fierinpn
poftunt ,;dpificifd6concedere-, dum ebs qui iemel,qUbd
ex materia effe<fti f in t , m ortales etiam ijffi orti mnt,riirius
pereumimmorMlesindiirolubilerquefuturbsppllicetUr.
Verifimile eft femnffoateriaj vim j q u « n on fitgeUerata,fic-
que e iu s ftntd htiaxq u ecfiutu rna&iqu alisopifici^e iiiS,
v o lu n ta t is confilio obfiftere.Eienim qu od Hon fecit*ius]
nullum eft S pptcftas in id quod ortum nonhabuiti ^ i u -
dbrem nec ei vis ylla affem poteft,cum<ab bmnivipxterna
fo lu ta fit& libera. ItaquePJtatoipfe quiha;c v idepaf,fcri-
pfit his verbis i ^Neceflarioautepi concedCndprneft,vim
nullam afferriDedpofle. Q u o igitu rp reP la to Homeriim
ex fo a republica^xterrninappr^ftrtim cbm in legatione'ad>
Achillem mifla Phcenicem Achilli hsee diccritem fc ce x k j,
l5 ij verb rrtutantur&ipfi.AtquiHomerus riQnderfege,nec
de Ppifice deorumPlatonico Hoc dixit, fed de quibufdam
diis qui multi apud Athehieqies habentur; quemadmo-
durii etiam nos ex Platbneebgnorcere poffuidus, qui.cfebs
deorumdick; Vni enim p r im b q u eD 0 om n ipm potefta-
tem &pbtentiarri proptetf auream iUtfm furieih jSc catenamtriDuinGxterosautenideb^
tantoabiUiusdiuiriftlte
abeiteftixit » y tap s in hbminuhi numbrdnabwidos c e n l
fuerit;. VlyiTem quidem in H e fto r e^ A ch illi h x c dicen-
temmdticitj v .
QUo ergojore Plato Hbmerum deos flcxibiles dicentem
aéeuiat,cùm h o c Ho merfis vtilitatis cau (a dixerit,ficu ti ex
Uisquæ.diâafo n t, in tellig ip ote ft?p rgp riu% e ftënimeo-
rum qui votis & hoftiis^vt humanitärem cönfoquantur,
pe tu n t , finèm facere, poenitéteque èorumlcelerum quæ
admiferunt. Q q ien îm Dèum inflexibilem elle putànt, ij
à^èleribusâbhorrere atque àbduci nbîunt,quodhulIum
fmdtum fo ex poenitentiä^perceptUrös ëfle arbitrentiir.
C u r igltur Homerum poetam accuia tPla toqupddix erit,
Dij v érômutâritur& ip i i , cuni îplè & deprùm .opificem
indicqt ita ra£ilè mutaoilem -, v t interdum deos mot taies,
interdum immortaleS eue dicat? & materiem ex qua deos
‘quidpere D e i effeâhfiint,y,tip^
alias ofiginis expertem, alias ortam efiè profiteatur,quod
;ignorarfetfeconuinciineadèmînçurrerë,quæinHomerp
reprehêhderet,;dùm deorum ppificemitafaqilèflebli mutânque'dîceretî'tametfiHpmeruscpntradeèodemrenre
ri t. Eüm^en im; ait hsec defèdicere,"
No» etininivertique poteïi-&faUérequenquant>
Quicquid ego capiteannuero3nccfine carere.
Sed!liæc quidem inuitiis i y t videtuir, Plätdj ^üôd eps qui
mülmudinemdeprùm probarent, pertiméftfêrèt, aliéna
& abfutda de diisvideturexpbnére.Qüæ aûtém à Mo iè Sc
Prophetisdevn oDeoaccepiahauftaque dicip utatop or-
tere jéa o ofcù lè foam ëxplicans fonténtiàm, iis qui Deuni
fp lë rev e lin t , diCehda iiifoepit.^Cùm illu d qubd Mo fî à
|Deb di^jium e ft.,; Ego fom qüieft i prbbauiiîèti breueque
verbum quod^pàrticipio prolatum e ft , cum magna con-
templatione conlyderationeque accepiilec :D e um q u i * -
ternitâtem fo âmMo ’fi indièare veÜe^dixifle.jSgo^w* qui eil
intelléxit,quôd hæcfyllàba «»non vnurn tantfim declara-
rèt,fed tria temporal præteritum,inftans & futurum. Sic
enim etiam P lato illq a «« in vatio dibit tempore j cum ait,
èviimm i id e ft , nec vh^uani èftî Neqü ëenim wi&nmm
pr«eterito,vt quidamexiftirnant,ftdin futUro temporedi-
«ftum ëft. H o c enim etiam ab'iis q u ia noftta religione ab-
horrent, diligenter accurateque traââÉum eft; His ergo
l<^ufisirapuliusPlâto,cùuf^uafiinterpretariidqubdob-
I leur èdeDeÿktcrnicate perparticipiumdi(ftum‘'erat,vellet,
(cripfitiiifdem v e rb k h o cm od b i Deus,igitur, qui v t vêtus
etiaméft verbumiprincipium, finem,mëdiaque omnium
habet.
| -H ic P lato vetèrem formpné apertè. S
legé nomftîat,q Mofisnomen prbptef vëhehÜ exprimère
no^ud^ret.Sëiebatjen^myiridÔbïrinam & dliciplinam in-
u h am cHcGr^cïs : fed tarn c âper tè v er boive teti osefigni-
fijràt.Mofisaiit& v ete reme fleôeprimani iëgeiri Ë ç exD iq -
dbri hiftdriâj& éx caetèris'ïâtis mulcis fuprà vobis demon-
ftratüni çft; Eutfi enim prirüiim legum fcriptorem fuifie
Diod oru s fcrib iricùmnond ùmGræcilitera sq ü àsdiu ër-
fa_s àc difiiniileshabeht, inuéhiiïènt,qüibüs adhibitisfoas
|iiftôiriàs icripierunt. Neiftdautem.miretur,iiMofide æ-
rternpäte Deiailenfos Platoiita lçripîerit. Èumenim îiitie-
ines fe^ n d ü fo eum qui^étê DeuseftietianiProphetis ve-
ram,deiis quæfont,co niedere fcicntiam..In T imæb enim
de printipiis qüibufdam diftèrens j fcëibit hisferè yerbiSj
Hocaucemignisprincipiüm alibrum'qiie çbrpofüm,câm
mtiohëm quaßneceflariq .veriftmilis eft 4 lècüti, ponamus;
Eqrumaaceifipræceréà^rindpiaDeus in coelis habet co-
ghita; & quifqüisiklichariis eft. Virps âu temDeo cha|os
efle hort âlio^éxiftimat * hifi Mofëm & alios prophetas,
quorum çfim vatiçinàtiones legiftèt, acceptam hauftam-
q u e a b cisfiüdicij ratibnemin primo dëRep^dibprædicit
his v^tbis, Q ü and o aliquis haud procul abeflè mortëm
,o pin à tu r^ ime tù s & cura incéffit eomm quorum nun-
quam antèà eùm fubierat. Quaqenim feruntur deiis q u *
^onl*»ranquam eun^ q u ih k fcelerarè iniu-
ftëqüe v ixe rjt, illic peenas liiere opdrteat, eæ cum ôëirrifie
fiht & ri{kèxceptaîab illo antea , cum in eius animo yer-
làntur, ne v ë i^ fint : ifquë aut fënebtu|is imbeciÜii;ate,aut
etiam quail cum fitiisquæ ib i fo n t, ptppior, ea magis con-
iyderat. Suipiciohum enim formidinumquë plenus fit,
tuinq; deniqueréputat & perpenditinumeuitniuriamfe^
cerit. Atque isquidetn;> qui mu ltaiein v ita fcelera admi-1
r Aflicit &nullotpfiis honore hómïnefquedeofque*
Hip'foihi<Hornerus.quoqtie yide'cür planè, quemadmo-
dumPlato^ cumitiiEgyptbdidicifte^deDeovndapertè
& planèhocexplicare, éum qui èo qui Deuseftj ëetusfit,
ëosquinonfontineghgerc-Sicenin^p.oëcaaliöetiamquodaloco
aheryerbdfid^ e^profioniirtei quod idevalet quod
participium quod Plato adhibuit i vius eft, qbdft’que prd^i
HdrnërieumquiÖeuseftdcclarbtjde:|uoPlatodixit,Q^
fit qübd.tömper eft, nec örtum„Jb abet. Ncqüë enim ixiihi
planèSofortinddiëfum efte iPhmüiceilludvidetur,*.
rWecm h ifip eu s ipfè,
Détraftofenio tüuents promiferit armé. - ■
HdCeöimpronpmen,'ipfe,eumqüivem
rat;Sic enimetiam oracülum fignTficatqubdde^Chaldxis!
Hebr«if^uë vobis editiim eft. Cum éniro rpgaret qmil
piam., qiios tandem homines teligioniitn debtum cultoreseifo'concigiifetificreiponfuméflèdicitis,^
^baldMsfolïffafitentiacefiit^Üebrü
, ■ Ingénittm fegemmnteiDeuihque colunt. * •
fifïeituienit, & ^ x fomno iæpe,,more puerorum.excitacus, i
mctuit,& curnipé malà v iu ic .Qm aiuerri nihil iê mali get--
iîilè i^cordatur^ei fëmper compseft ipes ditlcxs, ;,.bonfique
aItrixiënediftis,quemadmodum.etiamai£Pindarus.Illud
cuimpraeclarë b ix it’,qurpièiuftequeyixeric,éiusanimum
diilcè m ipëm fënebtuns altr i ce m ,alé3 o'eomitari, quæ ma-
xime îportaliuiti mentem multismodis flexibilem & cô-
mu tàp lëfo gubernët.Àtq> hæé quidem in primo de Rep.
libroftripftt. în decimo âutem p la n i & apeitè quæ àpro-
phëtis de iudicio didiciflet, ea non qucmadmodumàcce-
perat,Græcoruminuidiadeterntus,ledvtàquodam,ficu-
tieifingere vifum e ft,qu iin pr ce 1 i o i n cérfebbuf fu iiîèt, d ub
dëci'môqv d morte diëfepukuræ man dams eftèt, S i l i ro-
gum coniedus reuixiifor,qu£equeil]icaudiuifl'e1rJnarraùii>-
iec.fc'ripfit his verbis ; Dixit enim iè adfùiflèjcùm vous al-
terum rogaret,vbi Aridæus magnus eflètV ' Andæusautem
hicinqub âamPamphyH æoppîabcy rannusfuera fjqui&
pattern iëneni incerrecifle, & maiotemnacu/racre.iri ^al-ia—.
que m ulta,& nefanafacinorafeciilefefebarut.lnterrpga-
tumërgo iUûm narràffefpondiilè, N o n vepit^nequë nue
v enietf Spetftauimus ènimetiamiboc indignum niiierabi-l
le que ipebtaçulum. #Gùih enim adhiatum propiusaccçf-
fiiïemuSjfiituri^quë ^ifot v t aliis perm ultis mâlis tolera-
tis reuerréremur,rum denique'& illum rëpenti?aipeximu,S;l
& alios v n i cum eo fere bmnes fÿrannès plurimos. Erant
aütëm etiam priuati quida m ëprum q u i r g ^ j
rant,qui cùm iam fëinde euafuxos emermrbfque fperarec,j
eos hiatus no finebàtftëd mugiebat, c^m quifpiameor.um I
qui ea improbitàte erant, v clanari n oh poften t, nifidigno |
fupplicip affedti éflène ? furfoni niti 8c euadete cdnabatur.
Hic hominés'feri ignea fpëcieftræftb èrantjqui cum mugi-
tum vbcçmqüeex^üdiftent,aliis foparatim ad fdpplicifim
raptiSjAfidæüm àutem ë^alios vin'ais'manibus,pedibur&
ceruiçejàbiëbtbsin tërram-cutedetrabtaperviamforiSjin
cerram diftrahehces,trahebâc, fignificabancque iis qui àd-
erant,curhæc tpkrarent, & quambbTem iniTartatunide- '
mergendiraperentur.Ibinarrabat cùm ^ u ltf t variifq; ter^
roribizs affligerehmritamen hunç foperare^fi hiatus mugi^
ret cum afcenderéntivt ètiam hb enti^m è vnufquifqüe co
tàcchte corifcenderet. Et poenas quîaem de foppliciâ eiuft
modi eftè p r utfos au te m præmia quæ Mis reTpo nderen t . ]
Hoc mifiilocp'Videtur Plato nprffoipm iudicij rationema
prophetis didiciflè, ïëd etiam qüæ a^udGenres non csegl
ditur,'reforrèâ:ionis. N am cum animum^uihfëprporg.iu-- j
d ie a fid ic itn ih ila liu d d e c la ra t j nifilefermoni qü ie ftd e '
iudicio'^flèritifi. Alibquivquomodq Aridæus adcæteri'qui 1
corpus qupd;capucimanus,pëdes,&eutemhabëbat,-interT-1
ra réïiqûefdnç, caie in jrfteri|;fopplicm on
enim quidem certè animum caput,nianus;,pedes & cùtem
haberefacëbuncur. SèdP la top ùm ^lophëratum teftÜTio-
nidin'Ægyptblegiifot,prdbaflëcquede co fp^br u m-reforre-
(ftibnë dp(ftrinàm& diiciplinam, ^nimum curQ|.càmbrè:
iudicari docuic. N e ç yerô P làtb { p lu m e d etiaïii Honje^
ms^^ipft;^^uMih.Ægypt^rudit^elfot^ityui^ebdemrnQ“"
do pumrimem'bri'æprbdidit. In eaenim diuinatione,quæ
àmprtuis procuratur, Viyftem Aleirioo hæc narrare dixic,
nem feçimus ^ vt poè'camultâetiam ex diuina propheta-
r um hiftoriai n foosvërfostran ftuli flè dbceam us,ac prfm ü
molitionis mundi a M o ïe indu(ftæ prin cipiàm. Moies’c-
nim fcripfit h o c modo , Inpnmipio fecitDeus fâluWè^ierràp ,
deïndefolemM^nam té’fié üW .i^ s c tnim.çùmîn ^ g y p i o didi-
ciUet,eaque quæab illo dé mundi ortu Ôc originëfcfiptae-
rant,com.probaiièt,inAchilliscIypedpérVulcanumquaiï
fimulachtum quoddam mundi oïiginis extruendum in-
fculpendümque cutauit. $cripfit enim his verbisi ‘
ÿ HicterramMccalumfculpfitwareveliuôlumjz,
Neenon & T itjum terra omnipareptis alumnum
Cernere erat,pertotat},ouèmcui iugera forpus
\ to ^ i^ r ir b flr o ^ im m a n u v 0 Hra^n c9 ^ i
I rmriorialekcurtundens.
Iécur enim no n in d h im o ineffe , lèd in cbr^ore declârat.:
Eodemquëmodor&Siiyphum,&TânrahMuçbrpbrefupr(
plkiufofërrejfçripfit. Homerüiftiaütëm iri Æ ^ p fo fuifle,
mùlraquë eotum qùæ ibi didi^uet .inR iani poè'fim tranf;-
tühiîe j iàtis hobis Diodorus hiftoribgraphorum clariiïi-
rnusindicaj.Scribit cnimeum ëùni in Æ gyptoeflec, epm-
penfleHelenam venenum , Nëpentes iramque valensV,S\
tergete ludtu^ , .à P oly adam na T h é o n is vxoreaccëptum '•
Sp artamafp ortaflè', ebqué y è nën pfîue re medid H elc n à m
ViamaitHomerUS foiftumih Tfelemaehi præfência d ;Më-^
nelao fufceptum fedalfe. Auredmque y e ir e fl ex èb quod
fo Ægypto viderat, nominauit. •Vidiremm.iHs^Égypt.ÿië-
{ftüin quo dau reæ V e ner is n om i ne d ieëret ur jS a g r u rn qiii;
aUreæ V enèr is H o mi naretur. A t que hui û s .m ô^dd-ihentibs
Parte alia foleth,plena quoqueluminaltirnim,
Afiraqueeunâa,quîbïïsjulgens dtftihgtiitur kther.
Atq u e etiam paradîfi iimulachrufti v t Alcinbi ortüis retl-
nerëti’perfeei ti cùm éumfempër flprîbus nirere, firégii m q;’
8c fru âum copia præftaredembnftfat.Sic efiim feapfir^ >
Htc omnisproceravenitefimfloribusdrbos;
Gratos quâpmfintffudus^rhalique pjriifc,
> PtficUs dulcestpm^ffiMes&oliua^. 1
sj" Harùm necperïitfruâus, nec deficit vnquam,
ƒ Noiihieme aût afidte manéhs: aHaurafauohi'
T.efpetubfiiiranshosedit, concoqfiitiUof. - I
s Vtqïie pyrumin veten,fiçfiomUpoma fenefeunt:
YtcubfisbincficusiyuafUpérad!uen^^
ternlfimefirmis fit», radfcibuslüerei.
I Hacfilisradiis latè qudpartepaieftie-, ' '
WifSiccatury manibus rurfusùecejfiitïitillicy .
sp a rte alia hàHe cdlbaniïatyifiisfiofïbusyuA
Illic crefcere,verùm hhmaturefcerecoeptdnts
Hæcvèrba an npn apertamcldtamdueeorümquæ à Mofe
primo propheta de paradïfo diétà fu n t j .imkationem déclarant
? Si quis verb turris extru äio^em mtueriyplit^qua
höfoines q u i turn erapc fibi afeerifumin coelum procufari
poflç putàbant>hanc^qùoque,imitationem à poë'câbbfçurè
p e f Ô tum &Ephia|cëm indpiftam inueniet; ' Hæc enim
poecade illis d ixit j
Hi quoquecalicoliifufim o mïtntantur olympû *
Certamen belli tandem committerejaui , * iv ., l
QffanOtympoadduytiaddunt & Pelion Ojfaii; . i
r c Vtjacilipofient greffu tonftendere ÿjelum. -/t
Itéjpque de generis ho mihpm hoftis è emlb præçipïtatib-
në, quem diabolum diuina feripta à prima ipfius inhomi-
ftërn idëft,calumnid vel àccufotiohë eins-vbcanfI
ac fi quis accurate co n (ydetaré v e lit, inüèniet poÿcam nô-
minis quidem diaboli nufquam facere meiitionem,fed ex
detérrima èius aëHbnë appellatioriëm ac nbmeh nngere.
Nam «T&èuih poëta nuncupans, illûm êccélo præcipitëhi
ab ëo Deo qüëmçolerëh.t j daturh ëflè dicit.eorum quæab
Efaia prophetade ëb d iâ a font recptdatibnë. Sic ih'foa
poéfi'fcripfiti
Continua iratitscomptis turn criiùbus Ateii
# ^ » i< ^ n f i 0 ïféw ftr^ k ttr0 ^ ^ ^ S v
Incoelum nunquam feditus, ad fyderd nun quant
Ofiendi,afiiduè cuniïos quaaffîigerïtiÀte.
bixerdtb&cföanibtu cum coelb trufit ab alto
Contorqticnssea moxficad mortaliavêhit.
P lato etiam cùmfècundum D cum & materiénl, ipecierrt
principiüm teirtium eflë dicitjnon aliunde, fedàMplècau-
fam ailumpfilfovidetur,cùm Ipcciei quidemycrbutnäb iis
quæMofes fçrip krat, accepiuèt, nonftamen à doâ:istum
didîéiflèt,fine myftica o ccûltaque cognitione & contera-,
platiohenifoleqrumquæaMoiclittérismandatafintipla-
nëpoffè idèëlligi.' Mo ftsen im cùm fie tâbernaculo cpn-
ftruendo præceptumat)eo accepiflèt, fcripfithisverbis;
Faciefquemihi adomniaqtia tibiin monte commonfiro,exemplar
tabernaculi. Étrurfusj EtigiK tkbernacülum adexemplar vaforum
*è'ius omnium,atque ita facies.E t turfiis paplb mlnàiSuergofacies
ad exemplar quod tibiin monte pJt»/«^fteft^Hæc'quifiem cùfoj
legiflèt P la to , nëc quæforiptaerant verba cum eaqiiade-
cébatcognftione accepiflèt 3 ip eGiem^l iqu i d feparaturi^.
quo4etiâmfexeruplaréôrutnouæ'Ottafunfplerumq;n;p;-
minatici quod fiib fenfùm cadir.àntecedcre putauit^quôd
Moftsferipcaficdecabernacuro déclarent,
bi in m onte<fienf^eü,ita^udfàc^sMoâc.m^ac mp(lp.èum er