S.lujtini LMartyri-5 Explication^ _____ .____
'■ holles vero ab oppidanis cæfi lum. Arque hæc quidem de
jQuaftiii^i. I trophæisbeliorumvnuraexmultis hobisdiótafunt.
Siaiigelushomirii pfæftat, & fcfiptura deos homines ap-
pellat,cur non etiam angeli dij à nobis voçari debeanc i Explicatie.
Explicatie.
Ah gelii) ötftnès,quiDei locum obeiherfc vifi ftint,aitt êum
hominibus loquuti fu n t, Dei éciam appellati fünf nomine:
veis qui cum lo b Sc Molè loquutuSeft: Homines quo -
que Dij vocaci funt. Vcrifque autem pröpter munus Sc o£-
cium quod eis dele'garum Scmandatum e ft , datum eft, v t
De i & locum obrinerent, Sc appèilarcntur nomine. Ex-
pleto verb m unere, curatoque raandato, dij vocari defi-
nuntij qui vfus alicuius necelïarij eau la De i nomen ha.-
buerunc. C ilm enim angelo pra:fe«uram populi martda-
un,de éo M a li hsec diccbzt,Nolieiusautboritarem contemne-
re,prop téredqubd nomen metim ei impofitum eft. Cum autem ijs
qui pisluntiudieium populi credidit, hsec eis d ic it, lufto
iudtcio indicate,quia riet eft indicium. Et rurfus*Egff d ix i,M j eftis
omnes & excelfifilij.Dcos eosdicebat, pro, Vobis honorem
meum,locum,& nomen dedi. Sic igitur populum iudi-
cate, v tfie goiudica rcm.
Q&fiio I43' •
Si qiiod Deus eft anteéellit & fuperat, quödaütem homo
eft, cedit , infimumque locum tenet, quid caufaeeft, quin
homo praepoftèro ordine appellat us lit Deus ï
Explicatio.
N e c Chriftiano,ndc G entili hatedigna quseftio eft. Alte -
rius autem ratione ad eos qu iinfimum'locumtenent,n o men
translatum eft.eius qui plus quam fummum obtinet,
Vniufcuiulque lententia. A tqui non ex ijs qua: concedun-
tur,fcd exijs qua: ambigua funt, ponenda eft qu z ftio.
Outfit. 144.
Si Deus&hypoftafinexcantem habct?& voluntatem qu?
inert,& filium ex tantem,cur ex to t conftatus & concretus
iimplexdicitur?
Explicatio.
V tD eu svb iq iic totuseft,& torus in v n o q u o q u e , & in le
totus,eiulque reifidem habemus .-lie to t a eius limplicitas
iilius eft,totaque ftlium habe t,ac rota co nfilium eit, tota-
quehabetconiilium. N eq u e en im more naturae create
eft Deus, v t eflfein eo & habere in con crctione, hue con -
cretaintelligantur, quemadmodum * , le d v tn a tu r a
extans, lie & efle ipfum & habere omnem fuperat concre-
tionem.
Qtuftio 145.
S i ex quibuS ca ro , ex ijs etiam lahguis conftat, cur Deus
vfum carnis animantium-concedit, perceptionenvaurem 1
cumfanguine tat, his v erbis, Sed earner, inquit, cum [anguine
non edetiei ,, «
Explicatio.
Vt hacetiam re nos Deus a beftiarum fimilitudine fecer- J
iat Sc feparet,qu$ vnd cum elu carnium eciam languinem
ambunt eorum, quorum carnibiisYefcuntur. v
S u r f t . 14«.
Si Deus in ijs quae verum euentum ha bu erant,& Gentium
vatibus quod futurum erat,praedixititum cum Genees
curirGentibus bellum getebant, Sc laepe cum ex ora-
culoaliquid egiftent, eorum qu x d iuinaicripta fieri ve-
lint,ijs malts qusein f^eundo oraculo inerat, liberati lunt,
veluci in bellocumSeptemfunditus T h eb a sd e le tu r ieffent,
Tneliafque vancinatils d ie t , Menoeceus ex diuina-
tioms decreco Sc fencentia, v ltromqrtcm fibriple conlci-
uic, acque ita diuinationis praedidtione vrbsferuata eft,
Q ü iq ü z ft id n e sq u g p d n u n tu re xp lica t, primùmea q u z
conueniunt inter dilputatores, debet ponere', deinde ex
ijs explicare Sc difeuteré ea de quibusquztitur: ln ijs autem
quæinterChriftlahosdilputatores conueniunt,illud
! eftjDcumelU vnum ibundi totius effe<ftorem,eiufq; prb-
uidentiaillum adminiftrari, queni diuinae Chriftianorum
fcripturaeenundant, verbis quæ diuinisoperibus teftata
; lint: à quo rerum futurarum Sc prædidlio & euentus pro-
ficifci tur.Explodu n t autem Sc eijciunt 1 cup t une quæ cum
patefaciunr,deos Gentium: N um mutent, inquit,,Genies deos
[nos? & tarnen ipft dij non funt. Q qô rum autem d ij,non funt
dij, eorum necdiuihi lune vàtes Sc prop he tæ veritatis, n i que
eorum prædiôt o necelïàrium verumque habec exi-
tum. V r enim procul abfunt à vera d iuinitâte, lie etiam à
prænotione rerum futurarum'. In prælio autem Gentiùm
interfe,quæ multis modis maxime in bellis diuinatiorii-
busvaticinationibufque v læflint, Chriftianprum Dcuni
fiiam declaraftèvoluncatem, Alexandri Darijque bellum
indicat,quorum vnus d iuinosconfirraauit, alterfuftulit.
Déclarât etiam bellum Aftÿrij,quod geftit cum alijs nrul-<
tispotentibufque nationibus: quem Deus virgam iræ, atque
lèrram voeauit,alias his verbis,Ecfe Aftjrim virga eft ira I mea ingentempeccatricem * alias his,N « ;» * ferrâfine
eo qui earn tralntî Atqui * AlTyrius', quàd ex vatum eué-
tisjquosàdijs fuisdiuinorum conlilio accepit, lecac Sc d i-
uellitmilcrasnationes, quæ eodem m odo quo iplæ orar
culisfréta:,cUm illo manus conleruerunt, Sc de fpe quain
oracula oftenderant,deciderunt, cùm Dcuspermiliflèt.vc
Aflyriusoraculoruin euentis potiretur, Gentibus autem
nön eùenirenr.De quibus Dcus per Ejàiàm prophetâ hoc
dicitjDeus man ton meam rm ifi,& e x a r u it.A ü y cm s auté air*
Num dij Gentium te n am ex mantbus mets eripuerunt & extorfy-
runt,quod Deus Hierofoljma è manu mea extorturns eft ? Ex ofa-
culis au tem, quæAflyriusà diuinis accepe ra t,J ræc& in
nationes & in vrbemHierofolymaefFuditrÔç|que)nutu
Sc pcrmiflujoraculorum euentus Aflyrius çontr^Gentes.
habuir. at contra vrbem H ierolblyma non eft eis potitus$
qu b d itaD e o vifum non eft. Q u om od o igitu r diuinado
non ceflîtexanimi fententia illis Septem, vt Thebas d e-
lerentfunditusîDiuihatibnisenimfiuftratioideclaratim-1
becillitatem D e i,qu i diuinatione euentorum fuit prænü-
cius. Q u o d lî e x verbo illo conlèruatoris qu odfallumiiô
eft,Sine Û eo palier in terram non delabetur^multô magis
cunâra natio,aut tota vrbs non peribic,nilî D eus permilë-
rit.Omnem autem Græcorum nationem â Græeoriim%à-
tione d eletam, à virga ferraque iiæ D e i deletam eflcj ea
declarant,quæ de A flyrio diâ:a funt. P rætéreaii ea orhriia
quæ à Gentibus de Tirelia vâte commemorata funt^ridi^
culafunt maxime,qureaquæ dixit,^vera elle pofluntïEum .
enim ferunt virumdcfeminam fuilïèi & vtriufq; çomtné-
titiahabuiflè, multaque Deorum bell^dircmillè, qua de
caufe lunonemei iratam èum e xczcauiflè: Iouerrii:Verè
cçci tatis conlolan d æ eau fa, diuinandi & augurandi artem
dediflè.Qubd fi ea quæ de eo fingunrmr, à fide abhorrent^
q u î vera eftè polïiint ea.quæ de eo fingunt fabulæ ? Jam fi
vcGenres volunt,eaquæàParcis verfatafunt, fe ù o lü in ô
po lïunt,quid aflerripoteft,quin diuinationes nihil adin-
ue ne eos,qui eas adhibent, cùm Parcæ ad finem qui vitari
nonpo teft , necelîario ca ferant quæab ipfis volüuntur?'
Q u o d lîitâ e ftjquid afferripóteft, quin falfæ.fint & Parcæ
Sc diuinationes,quæ fe inter le to llunt î Q u id vçrô caulæ
eft,quamobrem non Mencéceus fruftrà mortem fibi ipfe
confciuerit cx vaticinatioais leûtentia , cùm caufainterfi-
ciendorum hoftium, leruandæqûc vibis n o n a a dæmo*
nem qui perdiuinum o'raçulum ediderit,lèd ad D o -
minum Deum verura qui perrailê- .
rit, referenda fit?
M •
ï V S T J N I
KjiriJkDecretorumLiber. ,
IV S TINI PHI LO
IO PH I ET M A 11 T Y RIS
üJL ^ O k V ^ "D A M A RIIS T Ox
E El s ; DE CR ET ORY^'É T TNT IArùm!
i nfitriiacioneac. rçprèhenlîoneSLiBer,
IoâehirnoPeFionio^Benedidlino
Corfdoeriaceno inter- v ^ »
i' prete. ■ § ./?.
Ô ù qûæ humanpiftudib' De i
quitus çau u a b h P 1d*n‘feysPræc^ rc
gerun|^ur^tuhilefl; Deo tam ira tum
•Sc à ccep t uYq n àfn dare pperam p ro
fùapâfte,vthominésme]ipres
pané, H o c quidciir^n te ftùdium,
Paule,quo'niam\:ehementerardës
clïç ïntellexi: Mibenter tibi'mbrettl
curavcrÈ dcijsreblis d iccre.quas explicaadas explanan-
. pafquftiüfceperit. . •
|elfi-,‘ piræéipienti,^^yt breùitëriibiGeptiùmd!^e0^
tara errata léuten|ias ftle.^as exponerem,hontquiaèm-y t
v p ia h q ù id e x ijs c o gn o fc à s^ q u îçn in itU jq u iè c z lp J ib l-
plo lîaturæ cfçatæ eiFédt^e Déb, à prbphetfs de qs r e b ^
tradifamdoifïri lèdwcc^rio fcas GÊrites nô
feientia qu^;-ad demqnftrandùm^vàl.ét, qua lè de Deo
creataqucnaturadiftcrer^prbficcntur ,îd perfecifle\*led”
p & b ^ li r a c ib n e luarn explicallë fentermam. Hqjmiduïn
qui dé D^o creaç^qùè nWura^iftèmerùni^pàVtimab ipro
matUr|:çfeatæparënre E)eof d^dnnamdifcipiinamque de
©eo creataque n'aturapcfceëërunt.perprqphetas qui hù-?
iu s fe j ëaula De^adminiftri fuâ:unt,qüos primùm diuinis
opôj. ibùs cjuæ ab eis përfecla fiinc, digtips,& id o n eos qui?
buscrëderetur,déclafàÏÏftfMeindéita cfemum deijs rebus
qùæijs quidbeebantur, erant, diftiplinam.tradi-
dkpfartim cùm .prqpKetarum yèrbis fidëm non habuif-
fent,fùjscoglcàtibnibusnontiæpei tribuèrufitihuentjo-
nem. A e iilprïtm quidem rationë àlententià^, quiJDei^
crcajæ ^ a cd iflimilitu d inemcxdifcipliha
Dei cognblrerùnt,vnus eft p ëuy,qui v t r^ ü è ’pri-
uationis qrigints m o'dëf caret origine :,{P e urh auté m ai» t
dëosnecpaores,-riçcpolferibres:ha^ éiuîdem æ-
ternitatis habec'VH'lnbi^fturn libi- vël cotîtrarium-, ha-
betque & ellenrifm àb,oiftni interita lrbèïam,, &.aâ:ip-
ndmnon impedicam: Cotiùfq,nmhÆeft'opi'fex, qüiprin-
cipium habet vt SC1 (ft S f aliquid f î t , 8c qiiomb^o permâ-
neatjdliusYoluntatenù> I^aï^^^b^jnt^itW'pàiltesindh-1
hbera?funt,vc çælnm,^® tes cafftftes^vt vir'tutés&mëh-
tes fûbafpeblumrioficadùntï:^ u t Qriuntüc & J n îe r -
eiiiît,yt,ea quæ in t^rra7fùnt^A?anïmHiai. & quæ ë xm a p -
^ c4 u^Xcid qù b ife ffe^ ih& 'ô c jum e llvn u n q u a#
ë xbtjlîermiliilleiùlfiîmtyfiatHjcheqiïéperrn^fe
i d^m pr æèc pi fie t ijs qùide m quæ non i ntc teuri t ^vf'lern- '
p.erft^nj^ijsauceniqùæotiùrttùi&irîteteuirtjG^/çi^d''
multtplieafyiOi fü ah^Àiùïnÿm
declùtorçt^rëq«c hoinëMiiatüVæ pareîê, lèd^brq yblüfitâ-
auchotîtapè acpjdlêÆùte ouj^d fil^idë ata r.ëfficé-
quidepï qùæ g ëiie^h itu^æ ‘é^ïûm^diæ ôiïu'nCûtSt
11^ Y p c q ^ p î e r u n t ,^ ie f e /& üqùà ^ c i t , cùïâYta
^^ ^rftrXt iiïh lùm ü h a omnem anïinaT^ïuiMpngen^atint,
& plüntds~ itPftïjffiîtfémëk ligr.a^fruBtim fé *
y e n ^ ^ fa t ( ii^ f P b p r ii0 m luccm aquoe animant v menton ge~
neratim.'.ez au terri qùæ é5c pnnti|>11i: genëfüm%^ta funt, ex
fcmiq&iâ&ùi &-quàiil(-'â't^ùé '^nr^yoliiiti : Afcdè h'^s^fù^'
ÿ d i p r^ h e ta à im ^ u i^ à d l^ n i i^ fiiHt^eà.<3ëm ruit
ExprimrÂrtfdidlideriatoraÛbrûiT
Sempereivjp ^lmi?idfubëftie»quoid fit quod orfturi
vt.ea quæ terra ex fe ;% d it , Sc animaliaex feminepro-
qüç omniho fiîint,psyiçini informa?
hone efficiÿntur, vt ftatuà ex æré^artirhâcceîfidhe, vc ea ;
qùæ^gennrçi^lia detraâioipe, vt exîapi^e Mërçurius,i
^~tua: alia'compôucioné, vt' domus : ..alia.coipmutâ-
tione,-yt;eà,quoriip materia mütatur. Q^æ autem ita,
^ ® t f P ic^um eft exfubic^ta materia cftici: Ex ijs igitur
qùædidafuntjperfpicuum eft.omneqjiodfiacffemper
c® atquè^’fle qurdem alic^d id quod'fiat,
elleautem aliquidid quo illud ëfficiatuïiatqueid duplçH. '
•nap autres eftig^quæ lubeft, aut contràtfùm- Cbntra-'
riumautemid quodifiuficæexpërseft/lubelTeautem^ho-
mmpmMicp. SFfrimupeft idqùodTemen fcntjqkindê*
idquodexferiîiiieprqcreatur,&vtrumqueorituf, & or-,
eius^updexfemiqe nafeipofitum pft,'fcm ëW
fubijcitur : eius autem' quqdfemen fe u it& ë f fu d ic 'o r tù u
fubfterni lèmen qon potéft i non igitur lèmpdP animalia
atqùe eà q u i ter A édita fu n t , ex fepine n a lc S tu r ; Præ- \
tereà fi animal vtrunquê oripir ^cquod ferity & quod ex
feipine nafcitur.nec vtrunqiië ex e o l^ i'fu b îe é to
terum ex lemine, âltcrum non ex lèmihë : qfiid ca'ufië ë ftf-
,q p h % l%m îlt,lèmper ex femine hâfcianirtiàhHa'îeâdëm
eltétiam eorum quæ tçrra ex f&firndit ratiü. IamTi ëius
quod ex femine n%fcitùri^rinçipium e ftld quod ïemëil
f u ^ i t ,& ignotùm eft Kop,neq^e eft exphcatùm.qùid .fit s
in libris A riftbtelisgiÿosde hapuràftBpfit,;curhi‘libri Icn^-
I c q p j J r i n c i p i u m ptirfii animalis ijeiùfqukquod,
p rihiu^ è xte frafcortum^^%jgnbrétgr? ex prmëipij enitrt
ignoratrone, eorum qpræ ex prin cipjp brta funt fcquitur''
ignoratio. Si aninîal efttqnpd lëmine nàlciturV5cïd natu^
ratnafeitur, ptrfpicuiftn eft ,firidem animal nafeitur illiîd
quidem,lèd non lemine,id non çjatùrà oriri. Dicant igi-
tur Ariftptelèi ex.q u o oriàturanimal, qùpdnpn^âtùrà
gign^tur.Prætereàh âiftirraione & difterentia ex oétu a-
jniraalis ita data,vt aliud fit quodtfemine ôë nàtura nafea-
;tjir,aliudqüodnonexfëmjne nqcnatura, necelfeâftlër>!
minatam.finifamque ellg rerumbriginem: cur Gentes àmmantia,&
e^quæexterraoriuncurj’Sëqfèac Deuro..ca-
.« rçp nncip ipa fleîünt, quæA& %turabrta fine, nec Ijmut
eôdem.rpmpore quo primumâriimal. &: idqtïod primurtl
terràèditiim é^ , êflèpolfint ? Prætqréà fio.mne qù o d o r i-
tur & fit,lèmpcrbtînçretum eft;çurgcnusëPrumqùæeô- '
cretione epmpofipion^qj fiuq t,, propria generi^differe.n-
tia ab ^ qs o rtu^ n e r ib u s ln p d ifq q e diftinxifti î S i ëHItw
qm n eq u o d G tS c drirur^concretiUpëftjConcretîone pria-
turatqùe fiat neceil^bft.Atquifîgënus ortusqui concret
iitiohe exiftit,bmniprtui conq£nit,Jùperu»:anea & ;rédû-
^dàns eft eius acæteris genq^büs qnærjproprià. difFerëficia
fabtaeftdiftinbtio. Prætere^téaquæ priginiBiis q u i ex -,
■ pofita^ftirit, lubfj^untiir, eÇritræ fùnt,& in ipfis duplex'
ei.i^qubd fubjjçifur gen u f cër’pitur^id eft, & qub£| fubjj-
citur, & contrarium, n eVmateria eft eflèntia, quPrnodo
ortus eorum quæexelïènti^ Priunrurig en u s ,gcnëri a n glais
eorum qfllefion ex eflentla%i^^u/jcbnuenif ? Nfc-f
ceflè eft igitur a’u't materiàm in elkntiar;uiq.numéro elïë,
aiitalio modo originis præteircos, qiii expdfitflunt, Oriri
*& fieri ea quæ ex materiaorianturi' Quorijiam autem in li-
hris de Nacpra conftitutum eft a c defimtum, mareriam
honellèinèlïèntijSygenufqUëèpgiuiseorumquæ exiplà
fiun t, non èft cradicum, quidâfFerripoteft, quiri hi Iibri
füperuaCanëi fint^in qu itus dë e oq u o d Ypcrtumeft, a n P
bigitùrPPficërëàfîvrfieeéireëftnltüræàtqùë.arHnonex
qùôqft qùîdvis fà’ëèfe J k 'â . ex "cert^ 'àtqüe d ç finH B B ta ,
fi c èïiariiDëoe x cërtis cërta facèfe ùècelïë ëft, quiseftqui
Pëbhunëfiriemac.teVminumconftitui^Perlpicuumeft
àütem,huric tërminum nàtqiri Sc iç t i à Deo elle coriftku-
cùùijQubd fiDeus r^mlnon dh S^^citùr nëc cohiÉeMr/
|ç^ü^æyis e^qfiôvis fècit,?qÙifëiTnini lëg i^ u p âecéflita^
lërnpebJedtèiitlà ,• riëî^lf^ftiit i^e|ëos diâemiô.C QüSd
autem an êASa^i^r^qu'i prpphéfarumTCÙuaià^
batifqùg libéis', cb^ileétùra fua & véïifimili'ö.rat-iórie de
gnaeftqua&danv^alibfuni-|^àlijs, &-fplWU'm^.^ide'ep-,
cumquæfunr)5ieoiuiÙTqne pdiicipijsl&'eirentia,’&.h
r^ôifiibtu^.fiiie;d i Ccrëpairtiâ.. Id^tjupd ex primo Ariftb^ _- BBHÜ, x___________ _—
telis.dematutajrbro i.ntell),^i,cur.. ac.qjiehllud ccia^, nijii^tëhjdnlimpëdiatur, qüo minus quæ Velir,&'ciaf, qui^cft
Biblio J}ù^'j>hr.Tom .i. - . - T - ___■ '•• -Y . K | z~. qu-arn^||
m \ \
!(f( ! f i l
1 1 1
Il l l l f