crc3 itur , ncc fieri pofle exiftim.amr:feeii.nda corum qua:
interierunt, procreatio, non incredibilis fit, ncc fieri pofle
iudiceturaprincipio eorum qu x fiu n t Sc oriuntur , pro-
creatio?quod abfurdum eft.
Gentes,ncc mundi procreationem credunt,neceius re-
nouationem & v t ita dicam,rccreationem.In qu o verum-
nedicant,ficplanumfieri T empusenim sternum efle v o y
lunt. A tqui fi tempus sternum eft, eius etiam partes s te r n
s fine needle eft,id eft & h o r s Sc dies,Sc menies& annus.
Si autem h s c s tern a non funt, quod in eis eftprius ac po-
fterius, profeito^neemundus qu iin tempore e ft, originis
expers d ie vllo modopoteft.
Duarum return caulk mortuorum excitatiocredenda
non eft,aut quod Deusmortuosexcitare non p o te ft , aut
quod non expediatijs qui excitantur,efle eiufmodi qui in*
tcrire non poflint. Horum quidem fuperius impiumeft,
pofterius ridiculum. Q u od li jta eft, quid eft quamobrem
non ex eo quod obfeurum eft Scexrifu, eorum quiperfidi
funt abhorren tque a Chriftianorum religion c ,&m o r tuo-
rum refurrectionem non credunt, conflata fit oratio.?
Qus.Deus facir, eaper fe imperio facir. Simul autem
ordine temporis funt Imperium D e i,& eorum qti^ab ipfo
liunt,flatus. Cogitafti,inquit,&cxhibuifti. A t f ih o c r c& e
& apte de Deo dieftum eft, cur is qiri refurre&ionem fore
non credir^nori etiam Deum talcm vim &.poteftatem habere
negat?Neq; enim aliavllarc,nifiiuilu D e i opus eft eis
qiii excitantur. jg
Siyerum eft quod ij quiimprobantur a Deo,proferunt.
Deus tranfitum naiftus eft. Quatemis ergo etiam verum
e ft, quid cau ls eft cur non fallam orationcm efficiat isqui
mortuorum non credit refurretftionem?
Si pofitarefurrc<ftioneacrenouatione,neceflari6 omnis
de mundi pare» te ad uerfus ,eius opera in hominibus d ik
fen fio to llitur : quid eft cau ls quamobrem non fecunda
qreario mundiprocreatione fit prsftantior ? Iterata enim
procreatione pulchra etiam prsclaraq. redditur procrea-
tio . Ilia autem finon credatur,y tq u s fieri non polfit,qiiis
prsftarep ote rit, quin mimdi deformis malaque fit pro creatio?
. Aliud e ftquöd omniex parte fieri non p o te ft, aliud
qu od ab aliquofierinpn poreft. Omni quidem ex parte fieri
non poteft, veluti diametrum la te r isqu a r ip o lle : ab a-
liquo autem fieri hpn poteft, y t natura fine fe,mine animal
n on ppteft facere. Vtri tandem horum q u s fieri non pdf-
lunt, mortuorum refiirreiftionemiu.bij ciunt ij qui earn no.
approban t? fifuperiori/alfa eft oratio. N eq ; enim iterata
procreatione diameterla terisquatur, & tarnen illareno-
Uationcexcitanyurij qui excitantur.Si pofteriorj,Deus fa-
cere poteft omnia,qiixaliquisnon poteft.
S i ha cin vitapius ab impio IpefoladifFert, quid eft cur
non is qui fiiturorum fpeiri to llit , tollac pij & impij diffe-
rentiam ?.
S i resvniuerfae fine fingulisextarenon ppffimt,quomo-
d o fi res finguls c re a ts fu n t, non crea ts efiam eruncvni-
uerls? Si hoc, quid eft quamobrem non fiilfum fit,,homi-
nem, „ cxterafque naturs creats partes eadem qua D eum
sternirate contineri ? veluti fi P lato creatus e ft, cur non
creatus eft hoirjo ?
Quodammodo Gentes diir^mundum sternum efle
ponunt,eaqu$ n e c e fla r ib& e x eo q u o d pofiueruntä(equü-'
tur,cenfiuerunt. A t f i eorum ratione miihdhs Sternus e£
let, cMgruenter dicerent nonfuturam mundirenouatio*
nem‘* q u a f i rccreationem. Muhdi eiiim crea’ricftr, v t ita
dicam,recreatio,non eius fi hon creatUs fiiiflet. Mundum
autem sternum non e ffe ex eo inteiligipoteft’V qu od ho/
moeiuldem non eft cuius DeussternitaCis.Sienim eadem
stern itäte qua DeuS res vniuerfs tehVreÄtur j necelj&riö
etiam finguls: Sin minus r c s fiiig u ls , nbc vniucris tenen-1
tur.
Semel ohmes homines iterata procreatione ad eum
ftatpm traducerev.t intcrirenpn pdffint ^ tpulto diuinius
e ft , quam eosin huncmortalem ftatum in quo nune fu-
mus, induceres Reftruabataiitem nobis qu o d aptume* .
rat & diuinius eratvt pofterius, quod in eo litii rfi erar cum
nos procreamt.-quoli carefemus,vt placet ijs «qui noprobat
refurredfcionem, quanto fttius eflet non efle nos omnino,
quam hanclucem afpicere ? Inutile enim eft omne qu od
nio fine caret.
Si fieripoteftjVt aliqufs pro re q u s non eft v it s lu sm o r -
tem ahteponat j qiiomod o li ratione yeftra vera noneflec
derefurreiftione lententia, proea v it s Kus mortem marty-
resantepoluiflem?xGuiusautemreligipnishomihumtor-
mentis atqj mortihus omnis generis confirmatum eft.de-
cretum eorum religiopis^Cluiftianprum dico demortuO-
rumrelurre^kione.
Si q u s non p robant & credent Gentes,camec funt, nec
erurit,in Gentium cognitione fituseft rerum ftatus. Q u o -
modo igitur in plurimis decreris eorum q u s maximerata'
fu n t,& lecum ip li& in te r le diffidere demopftrantur? T a-
lisenim diflenno non patitur inefle in feientia Gentium
eorum qus,funt ftatum Sc v e r ita tem r .
S iq u sp ro d id e ru n ti; qui principem refurre&ionisa
thottuisad immortaleni vitam excitatum viderunt, n ihil
habfet apud eoS authoritatis ad faciepdam fidem: Sc mdil-
lolubili d?mohftratione no ppflunt refurreiftipnisj decre-
tum tollererhominem enim apifee deuoratumefle, dub i-
tarionem habet,demonftrationem non item,fieri enim no
poteft,,-yteademresctiapi diuinitati v t fa<fta fubijeiatur:
retnautem q u s per eflehtiam poteftate.demonftrata fit^'
nulla ratiocinatio poteft etiertere*
So lc fim e.ftlupraterram,non eft liib terra,&cum eft infra
terram,fupra terratn.non eft. Q u om od o igitu r ipleratione
noftra sternus e f t , cum nec lupra terrain, ne c infra
terrain lemper eflehabeat ? S i verb eum qui s tern us non
eft, vr sternum Gentes exiftimant,^ qui erunt la tores legis
digni-quibus habeaturfides,non fore mortuorum refurre-
iftionem?
: Q u o d nonnunquam fupra e ft.aiiq uind o mfni, id in iis
I e ft,qu s in terd umnon fiihthec fupra, necinfhi. Q u om o -
doigitu rste rnu s eft fo l, qui anta qudm fu pri, autinfrdef-
fc,t,non erar/Eos ergo qiii folem hatura fuaortum eflehe-
hfeiun r,quid Caul* eft,cur non abfurdum fit,his credere no
efle m ortuorum refurreiftionera 5 quotum d ux refurre-
a io n is eorum primigenius ex, refurre«ftioile iairi extitit ?
' C um y js effetftoris poteft,tu etiam materia % a eftad rei
q u s fit,effedHonem.,Si quis autem m ottuus aptus eft D e o
adexcitationem,neceflari6 etiam omnesluhr, & fin,on o -
mnes,nemo. De i verb opera noftris cogitationibus metiri
minime debemus. Mehtem enim, fenfumiratione'mque
fuperant D e i opera j in qUibus eft euni mortuum quern
pifeis deuprauirjnecellariprurfus in lueem proferri,etiam
fi acciderit,y t ab aliquo eiinterituspararetun
Q u om o d o verum eft illud,Dominum in yiuos Sc m t *
tuosimperium habere,quiratione veftra vim qua alterum
inalteruni mutet,noh habe at?,
, Si D eus deterioxum qUideitt effedtor eft 6perum ssme-
liorum autem ndn eft, quid cau fse ftqu amob re n o h h o e
D e i im b e c i l l i t a t e r n d e m o n f t r e t ? q u o d d id f c u - i i in p ium e f t &
nefaS. S i aUtfcm De iy is par eft vrrique efficiehdo.cur ^5or-
tuorum refurredtionenj, qui ad immortalitatera excitan*
tur,nohprobatis?
S i & D e u s f a c e r e ^ t c f t . & h o b i s y t i k e f t e x ^
B li^ v itainbeatumimmo italeiiiqiftatumperduei.terutte
a io n e podus, qudm ex pliilofophoruminduftriamfofc.
itiicatum dihgentiameps qui jn philofophia verhinttlia-
nimouim.exaliji, cotpotibu| in alia fiiigtatione traduci •
probammeftnon ctedete,8diocl!tieratione «m i * * .
^ c,re^ r5 A ^ alijs prodere^ ita v t Platq qui olim Athenis
ph ilo toph u sfu it.p b ftfo rm iea fia y ’
.S iy t^ e n t ib u sp la^ t jD eu jh o c lp io q u A d e ft j'a d d o ll
voluntate f in homines facit, quonatn p a fto P lato a l i i an
im a l e f t r a ^ ib n i s p a r t i e e p s ^ h o m o , a l i i a n i i n a l r a t i o n «
e n p e r s a t q ; t o rm i c a j a n im i e * v n o c o r p o r e i n a l i u d m i e r a -
n o n e i S i a u t e m h o c D c u t n i e q u i t n r , v t P l a t o h o m o f a b lu s
l i t , n e c e f l e c f t l l P l a t o a b h o m i n i s n a t u t a & f i g n r a , i n f o r -
t n t c a m D e u m q a e q u e i n a t m a f u a i n a l j a m
m u t a n , Q u o d l i P l a t o t r a n s f e c t u t , D e u s a u t e m a f t a t u f n o
- n o n t r a n s i e r t u r , q u o m o d o D e u s e f l e n t i a l u a , n o n v o l u n -
t a r e h o m i n e s e rn c i t ?
5 i Dei opusnon interit, & homo intcric , no h eft homd
De iopu s,eorumqu i hoe völunr,rationq Sc fententia.
Sigenusnoftrum ortu in lucein profetturi,&interiru,fta‘-
tumfuum amittit':quiDdustauracfteporeft,curfit&non
fit,ho t ip lbqu öd ip fe ,& n,on qiiöd v u lt ;? Si e'a q u s
mentis cohftantjrufluselementafiunt, quid hoc^lienufn
videtur aut neri hqfi ppÏÏè,yt fint iterum ea qu? exelemên-
tis concrècafunc? ; ;
SiDeüistérminolegeq-, n o h te n e tu r , lèd te rm iniacie -
gisömniSeftdpminus.-qui fit vc Deus in eo do ip in e tur , v t
höminés Sc oriantürSc ihtcreant, hec ih eodominetur,vc
oriantur,nec intereant? .
Si Deus nps iteruih creans ad immottalitaf emihoc pce-
nitentiafacit,ytvultis, q iiid c au fs e ft , euf non pötius'pcc-
nitentia hos fempereflè cöncederet?
Si muneraDèi nón cadunt fiibpo:nkentiam,eius autem
con ce flu acmune refa ftume ft,ytfimtó :qu ide ft‘quamobrem
non* Deus cofifiliumpropofitumqy fiium de rtpbis ex-
pleatjcumadiihmortalitatemnositerumfifocreat? ’ •
Scntentia eorum qui mortuorum refurredtionemfore
ineredibilis hèc fieri potuerit,hominis qui primus ortus ©ft
effedÙp^quinonnaturaèxticit?fierienim non p o t e f t , ;y y
homo exhorhine natura oriätür,nifi homo quiprimus fa-
dtuseft,lupranaturamôriatür. ■ ' f % '
credutjiufto D e i iudicio Sc mprimur Sc reuiuifcimas,quq^
rum illud hominis,yt ita dicarii,fit ïriobèdientia, hoceiuf-
dem obedictia.Itaqy quibus ignota eft m ortis caufa, ijs eti a
natur^ hominis öpifexignótus eft.Si aUtem mortisibauftm j
(ignörant naturjeqy hotninis effedtprem, quifit v t hóignor]
| rationeimpulfi mortuorum refurredBonem negent? Aliud
eft id qu odp iah èa b lpiüteqvn o n eft.a liu d id qu o dta lëh p '
S i non fio iterum id quod eram, qüo'modo vjrtqtis aUt
vin) prsmia acclpiah) q u s m hac vira non accëpi ? e.plm
non eft mortuorum relûrredkio, quomodo non eruhtpa-l
rèsinte fé S c qui cerraminà marcyribus parauërurif, &,qui
eaperculérunt? Si hociniuftum e f t , quidni in ihftuiie ft
mortuorum non éxiftere excitationerhlitt quàÿna & eô-
ruip quiiniuriasfecerunc,!&.eorümqui acceperunt delë-
dtushaberi pd|ëfl,prô honoris fupplicijàydifferentia? 3 *
' -;Siquo'd e ra th om o , etiam e ft, quîmortuusDeifcien-
tiam fiigitînôh defiitipfeeflefurfusid quoderatVoperae-
riim D e i ipfî:notalüht,& in eius poteftate: ac fi in eius non
funtpoteftatë,necêidem nota funt.
Siprsclarénobifcumagicurin hâdv'ita, quhd mortales
lümus,prsclariùs autëm agéturin futiira cum immprralès
erimus, qu îfit y t non fit abfurdumf dicere Deum bonum
ftatum poflè efficere,meliprem autem nonpoflè ?
SiDe iis mo):tale corpusimmortale efficere non pôtèft,
quid afferrepp Ahnt,quin mortem plus quàm D eum poflè
fâ teantu r/qu iab ea non ppffit eosquos fubîe«ftos ha b e t,
•liberare?
. y lS ip e u s Vim h a b e t, q u s môrtuos ad vitam reudcàré
: poffit, qui non finitapti ad réfurredtioncm ij qui ëxcitàn-
: tur? Si autèmQeus'mortuosexcïtarepoteft>& i j qüiexci-l
eft,veluti aliud e il ab initio n oil oriri hominem,âliii'd éun- taritur,apti; flint ad id v t exeitentUn quifiiamincrèduIitaci
d empoftquamörtuseft,'inferire.QuoniamautéDeooiJus eörumquirefurredlionemnonprobant, locusreiinqui-
opere:diffiçilius,non e ft,quideft quamobrem nön fit ratio- tur ?
nis alienüip, D e o in opificioëorum q u s non fiitït omni é x
parte , credere^ neç eidem credere in eprum q u s interie-,
runtmutatione?. s . .
Si v t h omo an tèqu am nâfcèretur', inëlementis ex qpi-'
buScfFedl'useft'I'pbteftateinerat j ficetiam pofteàquàrriihterijt,
poteftate in elemehtis’ineft: cur Getes D e o qui mo'Cf
tuosëxçïtaturumfeeflëpromifit/nôn credunt,qua fiidfiejl
rinon>poflit,cùmhompinfitpoteffateinelemctis,quem-
admpaüm anteâ tùm crearetur,ficetiam nuheCumiteru m
créatiir? / '
Si D ëus ab initio facëre non pöterat immortàlës hpmi*!
J ; Si E>éi vis & imperium in eo pofitum eft, v t fimüs ipfi,&
no n fimus, cur in eo vigébit eius imperium s t dpminatus,
vtim'mortalitatem adipifcàmür?
S i verôimmortalitashoftràfitahôn eftin D e i império
Sc dominatu, quid eft quamobrem non D e i imperium in
eo noh valeat,vt ne fimus?
Si quanlyim immortalià & mortalia habent,eamàDei
voluntatehabent, quid cau ls eft, cur fi Daus vefit. mortui
no n adipifean tur imrnor tali tatem ? Q uorum contraria in-
[ firma lunt,éorumfirmâeftconcrètip* Q u od fi omni ratio-
neïepugnandi v is Getes àd tolièndura refiirredlion is de-
nés, perfpicüum eft, eum ne nue quidem id poflë præftare. j cretum, tollere non potuerunt.décretum, quod v i De i qui
Sin autë etiam principioëavim habuit.vt nQs eiul'modi^- J refiurreâionisauthorcft, in omnis generis repughantijs
ceret,qui nunquam interire polfeipus, neque eam amin t: J integrumlèruatur ; qua in re ineredibilis eft rnortubrum
qüid càufeéfi/quin ftultüm f i t , quafiresfit qüæfierînon j relu rreâiü , cùm de eadecretum hèc manibus Sc feripto j
p o f lit , nonHàberé fid èmDëp, quiadfimilitudinemeius nec lingua tollatur?
qui ab eo àd immpxtalem vitam excitatus e ft , reliquose t- Si hoçmaximum eftargüraentum inuidlæ S t incirciimiam
hominesimrhortalesfaélurum le elle promifit?" ’ fcr ip tsD e i poteftatis,quodomnium hominpm, viuôrum
Animal poteftatè eft in femihe naiura:poteftate,cubile ac mortuorum Ipecies àtque adipnés b o h S ac m a is lunt ;
in lignô àttê ; poteftate ij quî èxcitan tur iii dementis Deo. « quid càu ls e f t , quàmofirem non mortuorum rëlhrreëlio
Si hoc eftjqui fieripoteft quin âbfurdum fit j fidem naturæ ; De i fît intçrminatæ poteftatis ac fciëntis indicium i)qùa
in ijs qUsniaturam attingunt j habere Sc arti in m q u s arris
funt,Deo autemih'ijs q u S diuina funt^non habere? ;v ./i
Diiiin^ authpritati n ihil eft qu od noh pareat.Si mare,
terra diuinp iuflh aritSapeder u n t,q u s noh acccperant.-cur
hpnnunc magis iuflu D e i dabunt,quie acceperUht?
Si vt rtatura.oi lemine quod internaiitfcdrruptum eft,
Animal facere n,on p o te ft, & ars’e x corrupto ligno cubile
no poteft efficere,ficDeus ex ho‘mipe qui interij t , inimof-
talem hominem efficere non poteft : Dei vis intra modum
Sc menfiiram coh ib ebitu r, quehiadmodum Sc na turs vis
& artis.Qupd fi diiftu nefas & abfurdum eft, hoc etiam ab-
furdum eft,Dedin h o c fidem non habere,quod.ex homine
mdrtdiimmortalern efltciat. ; 5.
. S i vc perfidfs hominibus videtur fieri ndh po fle,ytmo f-
tuiexcitehtur,ficDeus m o rtuosex cita renonpo teft: pro-
fedlo in h o c nihil inter Deum S t hoininem inccteftjSi aute
inter eosinfihitis mpdis intereft,ficurietiamintereft: quid
:eft,quamobrem non fit abfurdum,rion credere D e o , eum
iflacpofle.cfficere,quorum faciendorum vim habeat?
Quorum Deu^ elfe<ftidnem q u s natura luperat,poteft,
eorum qu in on eftabfiirdum mutationem qu? natura vint
:cic,Deumfacere po fle,n on credere?
S i quod non natura fiticius incredibilis Sc q u s fieri non
poteft e xiftimanda efteffea io, quid eft quamobrem no fii'
rurfus homines inlucem profert ? Si bo e e ft, qui fit, veis
qüi riiorcuos refiirreëlione fraiidat, Deum priuct eiufino-
di dèmónftfatióne?
S i GenteSCÜmfperaflènt fè fublaturas contrarijs fuis ö-
pinionibus de refurrebtione fenten tiam, de fpëdeciderut;
qu i ndh de fperüifuS d eijciends funt, qu öd iterum mor-
tuörömrefiurrêélionëm fore honfperent?
Debebant Gentes cumrelurrë^iohis decrècoaduerfa-
t s fu n t, aut in öugna & éë rUmin e non vinei, aut cumfiiJ
peratsfiint,refurre<ftionem nonimprobare. Alioqu ipri
mus earumfLuftrafufeeptuslabor,earuma ratione
auerfanl incredulitatem co- p
arguet.
i M i i
Tliblioth Jvet. P4tr. Tom. i . ;
-4}
41
44
m
H
48