! t i e r m a V ife ip u U
^ B à l c c S f e vnà hbra, fuôfpàtio termihätur; Poenæ humilcm ariimosè præftare in omni negotio ,6c vexât to n
e s multas variasque perfcrre, cùrhque perpeflus fue-
rit omnia quæ illi inftitutafiierint,tuncforfitan qui eum
creauic & qu ifo rm au it vniuerfa, comouebitur ergaeum
rue certa
etc fee urn'
‘fl h AC tç- '
iorum
prefiripta'
compta/*-
Yolupti
tes nozise
q u ï fint.
yeró vria höiatriginta diemmvim poflïdet. Q uicunque
i^itur vno die perceperUnt failacë dulcedincm âc volu-
matem,Vnbq* dic cnïciatus fit*,annifpatiü dies cruciatus
cius v a îeb it Ita,qubt diesperceperit quisqi Voluptatim,
___iff J rbtidém ânnis criiciatur. Wdes,igitur,inquit,exiguü eflè
'egt, Mm I tempus mundariæ dulcedinis ac voluptatis ; poenæ verb
rue I tör^ r i to r u in ^ amplius. D ix ie i:P bm in e ,q u o n ian ô n
intelligo omniaftempoiâ'hæçdulcedinis, volupta tis, âc
poenæj lucidiùfmihi dehisèxpone. R e fpond itmihi,di-
cenS rlniipientiatua t iK pcrieücrànterînhæret. Nonne
vis pôtiùsmentêm tuam purificarc,& D e o férüire? Vide,
fo t tè tempore éxa<ao.tuinripiens reperiaris. Au d i nunc,
quemadmodu vis, quo fa c i lf intelligas. Q u i vno die cô-
mifentsfe delictis a t vplqfftadbust& tecerit quicquid appétit
animus eius,plurimareplecur ftulritiainec inteiligit
quidadmittat-acpofteEoobliuircicurquidieceritpridie:
dulcedô enim ôc voliiptas nullam memoriam habent,
proprer ftultitiam quæ iniita eft illis, C ùm verb vno die
acceflerithonlInicruciatusacpcEna, to to annotQrque-
tur: mâgnarnénim memoriam poflider poe n a .T o to ig i-
tur ännö dolens mériiinif,& tunc fecordatur dulcedinis
illius variæ, ac voluptarik; & r çn tit propterea fepati poe-
nàs. Quicunque igiturfeduleedini Ôtvolùptâtitradide-
rintjlicpuniuntuxîqâonj^mvitamhabenteSjiprirered-
duril obnoxios morti. Dixi ei : quæ funtDomine^Vplu-
ptares noxiæ ? Omni,induit,hominiyoluptas.eft, quod-
cunqj lilf enter facit. Etenim iracundus fâtisfaciens m o-
rib. lnis,percipicvoluptatem fuarh j&àdiiltèr,& ebriol9,
& d è t r â d ô r ,& mendaXj& cupiduSj&fL^udator ; & qui-
Cunq;ijs fimilé âliquidadmiccir, m orbolb'ç païens ,-per-
rcipitex ea re volifptatem. “Hæ omnes dulcedinesac vo-
luptàtes nbxiæ funt feruis De i ; Propter has itaque crucian
tu r& patiuntur poenâs.Surtt etiam voluptates f alu-
rem hominîbus afferentes : Mu lti enim opera bohitatis
fà cien teSjpe rcipiun tvo lup tàrcm, dulcedine fila tradi.
Hæcergo voluptas vrilis eft feruis D e i,& v itam parat hums
modi horninitms r lllæ v eto npxiæ quæfupràdidæ
funtitormenta & poenas pariunt. Qmcunque verb per-
manferint in illis ,nec admifïorumfuorum egerint poeni-
rentiam, m órtem fibi acquirent.
S I M I L I T V D O V I L
Poenitenttbiisfaciendos ejfe poenitentia di-
gnosfructus.
»Ost.dies paucos video ilium in eo campo,in quopa-
ftoresillos an tevideram ,& ait mihi : Qm d inquiriS ?
Veni,inquam,rogarèreDomine,vtpâftorem ilium prçpbfïtümpoenæiubeas
d ed om o meaexire^quiavèhemé-
tet me adfligir. E trcfpondens: N e ccïlè eft,uîquit,pariaT
risineommbda 6c v ex atione sffic enim præcepit de <e il--
le nuncius bonus,quia tehtare te vult. Q ü p d , inquam,
Domine,tam grauepeccâtum admifî,vthuic huntiotra -
derer ? Àduerte,inquit. Cpmplura quidera habespecca-
t a , fed non tam tnu ka v t h u it nuncio debeas tradi -, fèd
multa delidtà & feeleradomus tua com mifif ideoque
fadfis eortfm ille bonus nuncius exàcèrbatus ,'iullit te a-
liquàntumtemporis vexationeiü^experiri j vt & i l l i à'd-
miflbrum lhorum agant pccnitcntiam , & abluantfè ab
omnicupiditatehuius fèculLGùm itaque.egerint poeni-
tentiam, & purilîcatifuerint, tune difeedet a te nuncius
ille qui præpqfituseft poehæ. DieO éi : D ottiine,fi ita illi
geflcrunt,vt exafperarint nuncium bonumj egej quid feci
?• Reïpondéns îA liter , inqùit, n onpoflunt illivexati-
onem pa ri, nifî tu qui caput es totius domus ,'dàbôres.
Qu icqu id enim tupallus fireris, neceflèeftvt & i l l i fen-
tiant j quando verb tu benèftabilitus fueris, illi nullam,
vexationem poflunt experiri. Et dixi : fèd ecce iam nunç
Domine , agunt'poenitenuam tons præcordijs. E tcg o
fcio,inquit,tofis præcordijs eôs agere pcenitc tiam : nun-
D
Hermas
pro dom«,
fticorum
pcccatis
iflîidlus.J
Reatus S
cena nu-
nct c.iam
poft poe-
iiiicntiàm.
clementiama, b^aliquodremedium d ab it; idque i t a ,h
vident eins qui pcenirentiam agit j cor purum elîè ab o -
mni qpeie nequiffimo. T ib i autem & domui tuæ,vexar_
ti nuncexpedic, & m ultamvexatïônem pati-neceflè eft,
iîcut præcepit nunci? Domini,qui te m ihi tradidic.Quin
potiùs gratias agas D om in o , qu od præfcius fu tu r i, di-
gnum tehabuitcui prædiceret tribulationem inflate,va-,
lentibuseam fuftinere. D ico ei : E t tu Dominemecum
e fto , & iucilè.omriem vexationemfuftinebo. E g o ,im
quit , ero teeum ;<fed & ro g a b o nuncium ilium qui præ:
pbfitus eft poenæ ,v t leuiùs te affligat ; fèd & exiguo tem- jprapofi«
pore patieris ad u er fa , iterumquè tub la c o rettitueris :
çai)tummt)db in humilitate animi perfèuera. Pare D o mino,
mente pura, domusqüe tu à , ac nati, &ç in m andats
eius ambula quæ præcepit tib i, & poenitentia tuapo-
:erit efle firmaatque pura. Et fi hæc euftodieris cum db-
,no tua , incommoda à te recèdent : fèd & a b omnibus
quicunque in his mandatis ambulauerinr, omnis vexa-
dofëcedef.X;, €
S IM I L I T V D O V I IL
Eleftorum,&poenitentium peccatorum multafunt genera :
opines autem pro poenitentia & bonorum operum
fuorum modo hdbebunt mercedem, '
« S t e n d i t mihi falicëm tegentem campos ac montes,
fub cuius vmbrarn venerunt omnesqiii vocati
crant in nomine Domini. E tiuxtafalicemillamftab at
nuncius Domini valdèpræclarus & fublimis, & fecabat
cumfalce magna ab ifla fa lic e ramo s , ôc populo illi ^ui
erat fub vmbrafalicis illius,exiguas d fquafj cubitales v ir-
gas porrigebàt. «Pouquam autem accepiflènt vn iu c r fi,
depoftiitfâlcéjik. arbor ilia integra permanfit, ficutan-
teà videram eâm : quam e go remmirabar, atque intra
me difputabam. A it ad nie paftbr ille ; Define mirari,
quod arbor ilia totaramis præcifî»peimaiiferit integra :
fed e x fp e â a ,nunc demonlj;rabitur q b i quid fignificet:
Angélus ille qui populo porrexit virgas, & rurf us cas ab
ièlisrepofeit: & qu o quisque éas perceperatordine,eo-
dem etiam vocabatur 3d ilium virgasque veddebat :
quascùmacceperatillejCQufiderabat. Aqu ibu sd am e -
nim accipiebat aridâs & putridas, v elu t àtinea tablas : ôc
iubebat cos qu i huiusmodi virgas cradiderarit, lecerni
ôc fèorfim^ ftàtui : Alij porrigebant aridas quidem, fèd
non tadtasà tinea ; & hosfèorfum ftatui iubebat : Alij
porrigebant femiaridas virgas ÔC hi quoque feorfum
llatuebantur : Qmdam autem dabant virgas fuas fèmi-
aridas&fciffiiras habenresj & h ifè o r fum llatuebantur.
Alij virgas fuas adferebant, quarum dimidià pars ârida
eratjdinudia verb viridis, & lu feorfum llatuebantur. A-
lij virgasTuas afferebant,quarum duæpartes virides erât,
certiaverb atida , bchifèorfum llatuebantur. Alij virgas
fuas afferebant, quarum duæ partes aridæerant,
certiaverb viridis,&hi.feorfiim llatuebantur. Q u id a por-
l igebant virgas fuas paululû aridas (exiguiflimû.h. aridü
c ra tiq v îlg is eorum, id eft,ipfum caçumeïi) fçiflùras verb
habebant,& hi feorfum llatuebantur. A liqrum autem
in v irgis, exiguum erat viride /feliquum verb aridum, Ôc
hi fèiorfum llatuebantur. Alij yeniebarif afferentes virgas
fuas ficutacceperancviridesjmaximaqueparspppulihu-
; iu s modi virgas porrigèb at,& magnum ex his nuncius il-
legaudium coe p it,& hifeorfum flaruebantur. Alij affe-
îebant virgas luas virides, ÔC pampinos haben tes, Ôc hi
fcodiim llatuebantur : ôc hos. quoque nuncius ille magna
cum hilaritate excipicbat.Alij afferebant yirgas fuas
,virides,ex quibuscxcreuetant pampini earum:quipâm-
pin i quosdani frublus adferebant : qui huiusmodi viçgas
quid e rgb ^t,p ro tin u^ û ta sab q ie r id éliâ :a6 q rum qu i \ porrigebant,valdjhilares efam vultuîfed nuncius i|>Te
agunt poenitentiam î-Nbn prqinde continuo ::fèd opor- quidem ex eis magnam lætitiam p e ïçipieba t, nec minus
tèt enmqui^git poenitentiam,a&ligere animam fuam,-&: pallor ille ex eadem caufa hUaritatem capiebat. T u ç nu:
D . P a u li L i b : I I I .
t'ichael
n«las.
ciüs Dqmim co^orias-iufliçàffern. Allatæ lune autem co -
tonæ v e lu te x pal mis fabtæ , 6c coronau iteo s Viros nun-
eius in quorum virgis pampinos inuenerat, & fru 6 lum j
ôc iufllr eos ire in turrim. Sed & illo s viros m ifitintur-
rim » ib quorum virgis fine frudlu inuenerat pampinos, _
dato eis iigillo : N am veftem eandem ha béb an t, id eft,
candidam lieue nittem*, cum quaiubebat ipfos irèin turrim
: N e c minus ô c eos qui reddiderant virgas.iuas ficuti
acçeperah t virides ; data eis vefle Candida, & fie eos di-
mifit ire in turrim. His cqnfumtTiatis, ait ad paftorem il-
lumîEgo v.ado,tu verb dimitte l^os intra murbs,ineo lo co
quo quisque meruit habitare, confideratis priùs virgis
eorum d iligenter, tamen ne qüis te fallar,confidera.:
fèd & fi quis te prætèrierit, inquit, ego eos fuper arapro-
babo. Hisad pàftorem diblis,recéHit. Pollqu am ille dif-
ceflèrat,ait m ihipaftor : Accipiamusab omnibus virgas,
& p lan tem u s illa s , fipqflintiéuirefcere. D ico e i: Domin
e , iflæ quæ funt aridæ virgæ, quo m od o poffin rreuire-
feere? Ait mihi: Àrb qr ilia falix e ft, & fèmpëramat v itam;
Siplantatæ ergo luerint hæ virgæ, exiguumquè hu-
moris acceperibt »piurimæ ex eis rçuirefcenr. Tenrabo
enimv&fuftundam eis aquam ; & .fi aqua earumpotuerit
Yiuere,gratulabor ei : qu od fi non, ceiJÈ n o n v id eb or e-
g o negligens fiiiflè. Iuflit deinde me vocare eos. E t Iîcut
fleterùnt quisque e orum, venerunt ordine fu o , virgasque
fuas tradiderunt. Q u a s acceptas, illefihgulasplan-
tauit ordinibus fuis : & poftquamplahrafretomnes, a-
quam multam fiipereffuditillis, ita vttegeréturab aqua,
neque ab ea extarent. De ind e cùnâ irrigaflet illas,ait mih
i: e àmüs, ôc p o ft paucos dies reuertamur & Vifitemus
cas j qu i cteauit enim hanc a rb orcm, viuere vult omnes
eos qu i ex ea acceperunt virgas : : e gq autem fp ero , cum
fine aqua fuperinfulæ hæ, Virgæ,plurimas vibluras humo-
recapto. D ico ei : A rb or haec,Domine,demonftra mihi
q u u f fit ; valdè enim movieor,qùbd tô t ramis recifis integra
videatur e flè , rife omnino quicqaam de ea minus v i-
derüreflè,quo m axime flu pe o .^ u d i, induit : A rb or hæc
iè ta t. Etprimb tradiderunt qui aridas & putridas habue-
runt^& quorum putrid«& aridaerepertaefiintvirg^, iuf- j
fit eos ftare fèorfum. Deinde porrexerunt qu i aridas q u i- ;
d em,fèdnqn putridas habuerünt. A liqu i eorum tradi- {
derunt virgks virides,quidam verb aridas &putridas,ye-.
lu t atinea tablas. Eos qui virides tradiderunt, iuflitfeor-
fum ftare. Illos verb qui aridas & putridas tradiderunt,
cum primis ftare iuflit. Portexerunt deinde iÜi qui fèmi-
aridas habueran t ,& fcifluras habentes; quidam verb virides
pampinos habéntes, & in pampini s frubtum; ficut
illi qui in turrim ierunt coronati.Alii porrexerunt aridas,
& non putridas: quidam verb ficut fuerant,fèmiaridas &
fciffurishabentes.Iuflitvnüqueinq; eorum fèorsu ftare,
aliosffios quemque ordine,alios feorfum.Deinde porrexerunt
qui habucrant virides quidem virgas,fedfeiffuras
habentesjhi omnes virides tradiderunt,fuoq^rdine fte-
terunt. G audiu autc ex his percepit hic paftor,,qubd omnes
p o lit* effent, & depofuiflènt fcifluras fuas. Deinde
porrexerunt,quidimidiam viridera,&dimidiam aridarn
habueraht: quorundam verb in uent* fu;«t to r s virides:
aliorumfèmiarid«,aliorum v irides&pampih os habentes
; hi omnes dimiffi funt, vnusquisque in fuumordine.
Deinde qui habuerant duas partes virgarum fuarum virides,
tertiamqué arida: m ulti ex eis virides porrexêrunt,
multifèmiaridas, caeteri verb aridas & n o hpu tr ida s ; hi
omnes dimiffi funt in fuum quisque ordinem. Deinde
porrigeb^nt qui habucrant in virgis luis duas partes ari*
das > tertxamqueyiridem; multi qupque exeia|>orrexe-
runt fèmiaridas , quidam verb aridas & putridas, alij au-
tepi femiaridas & fcifluras habentes, pauci verb virides:
hi igitur omnes conftiterunt in fuo quisque órdine. Deinde
porrexerunt qu i tertium habueraht v ir id e , reliquü
fu
magna, qu«. campos tegit aemontes totamque terram,
lek eft D e i in totum orbem terrarum data. Ha c autem
lege JFiliiis De i praïdicatus eft m omnibus finibüs orbis
te n « . Popufi verb ftdlhtesfub vmbra :ij funt qui audie-
runt prxdicationeseius & crediderunt. Nuncius autem
ille magnificus 6c bonus Michael e ft, qui populi huius
habetpóteftatem, & gubernat eos A ic en in y in co rd ed
verb aridum : horum virgæ maiori ëx parte inuentæ funt
v iridesramufculoshab en tes,&in eisramufeulis fru&ü:
6c reli quæ virides tôtæ. E x His virgis gaudium vehemen-
tcrpercepit p a fto rille , quiaficinueneriteas. A b ie run t
ôc illi in ordines fuos. Poftquam autem omnium virgas
confideraftèt,ait mihi : Dixeram cibi, arborem hahc di-
ligere vitam.' Vides q u è d multi egerunt poeniten tiam,&: Poemtctia.
allècutiluntfalutem 1 V id e o ,inquam, D omine, V t fcias,
in qu it, bonitatem & clementiam Domini ma gnàm, ôc
honorandam e lfe , qui dédit fpiritum ijs qui digni crant
agere poenitentiaiu. E t dixi : Q uare e rg o , Domine, non Xuraoa
omnes egerunt poenitentiam î A it mihi : Q u orum vide- jomBCS *“
o rum q u i çrediderunt, inferit legem. Vifitat igitureos ratDominuspurasmentesfuturas,& feruiturosei ex to- gancPOE‘
quibus d editlegem, fi eam ccftodierunt. Vidéeautem tispræcordiis; illis tribuit poenitentiam. A t quorum a- c * n tï leniusduiusque
v irg am,& ex ëismulta siabefàblas; Ulæe- | fpexitdolum benequitia? ,& a n im a d u e ttita d fè fa lla ci- ge,tufau-
nim virgæD om iiiile x funt. Gognofcitau te iiide ind e o -,i tcrreuerfuros,negauiciisadpoenitèntiamregreffiim, n e , ^
mneseo s qui npn feruàuërunt lègem : icieïls fèdemv - I rurfiis-iegem.fiusnefàndis-malëdicei:ên|: verbis.D ic o ei; fH**»"»*
N u n cn u h i,D om in e ,dsmpnftra, quid is fitlocu s cums-
que eorum qui virgas reddiderunc, & fedes eorum: v t ietur. Nul.
auditis h is& creditis ij qu i non cuftodieruntintegrum, Us enim
fed dilfipaueruntfigillum qu od acceperunt, agnitis fuis P fMS tTA<
fadfcispeenitericiam agant : & accepto à te figillo,Don)i-
no d enth on oren t, quod f i t fuper'eos motus d ementia
fu a:&m iiè rit te i v t fpiritus eorumrenoues. A u d i, in- la4s mtn.
quit : quorum virgæ aridæ &putridæ repertæfunc,'& v e- 'fesfutu-
lu tà tinea t a d è : hifunttransfiigæ,Ecclefiæ prûdicQres, fa t nifi
qui inter reliqua fùa d e lid a , netandis verbisDomitium \yu?s *Pfe
> .• « . 1 %’’ , , • . . {talesfaceniuscuiusquç
eorum.D iço ei : Q uare,inquam.Domijie,
alios dimilit in turrim, aîïos tibi hic rçliquit ? Hh inquit,
quicunque fupergreffi funt legem quam ab eoàceepe-
runt,in m e a re lid ilu n t poteftat;e,vt admiftbrum fuorum
agant poenitentiam : qui autem latisfeceruntlegi, ôc fèr-
uauerunt e am , fub illiüs poteftare furie. Q ù i funt ergo*
Domine, inquam, in turrim euntes cororiaa ? it mini :
quicunque lu d a ti cum d ia b o lo , vicerunt eum : illi funt
côronati.Illi autem funt,qui vftèruarentlegem,perpèfli
funtiniqua. I lliv e ro qu i virides virgas,pampinosqiieline
f ru d u habentes tradiderunt, propter eädeni quidem in fed ati, nomen eius negauerunt * quod fuper ços erat
legem vexationem fnftind e runt,, non obierunt autem ! inuocatum: hi igitutomn^s m ortu ifiintDeo atqu e eri-
mortem,led nec abnegaueruntdandam legem. Hi verb ■ àm neminem eomm vides egifie poenitentiam, tairietfi
qui virides ficut acceperànt tradiderunt, môdeftifqnt, i audierinc mandata mea quætueispro tulifti: ab huius-
atque iu lii,& .qu iya ld e püra mente Ÿixerunt &cuftodie- ! modi ergo hominibus abeft vita. H i quoque qpi aridas
runt inandata Dei. R e liqu a autem.feies cum confidera- ! ÔC no n ptttridas tradiderunt*non procul ab illis fixeront :
uero illas virgas quas pläntaui Ôc irrigaui. Poft paucos / f i d i enim erant, ôc d od rina s prauasinrulerunc , & p e r -
verb dies rèuerfi fumus, eodemque lo c o confeditnunei9 j uerterunt fèruos D ei) præcipuè eos q u ipeccaficnt, non
ille magnificus, ego autemaftiti ei. T u n e ait mihi: Suc-
éos ad poenitentiam rcdire, lèd dodrinis faruis
cinge te fabarip, Öc miriiftramihi. Succinxi me fäbano
detinentes : hi e rg o .habent ad fpem regreflum : atque e-
mund o , quod erat fa d um ex fäcco. Vtäu tem v id it me
tiam multos vides agere poenitentiam, ex quoeis mandata
c in d um, ¶tum illi miniftrare,ait: Vppa viros illos,
mea protulifti., Ôc adhuc agent poenitentiam ,q u i-
quorum virg«plantat« fu n t, fuo quemque:ordinc ficut
cunq; v eto non cgerintpcenitenriam, ij & poenitentiam
pqrrexerunt illas.Et dux it me incairi p um ,8c vöcaui om-
ôc vitam fuani arnittent? achis qui egerint,murus impri-
ries,qui etiamyniuerfi eönftiterunt ordinib, fiiis. A it de-
mis coepit eflè fedes eorum, etia qui non in turrim àfèeq-
jridead illos rquisque virgamTuam extrahat,& ad me äffinentes
derunt. Vides igitur (fnqùit jin poenjtentia, peccantium
re prior dinauit.
Myfteria®
multiplicium
virgarum.
apoftat*
irapcenitentes.
Hypocri-
Proit?tia
cftpecca-
totû vita.