m o d ic itu r , fed tanquam ipfe fecundum totam fubftan-
riaroffc.humanam, homovercex ifta f. .Nos-verolefum
nonhumanicatisrationedefinimus ? non enim tantum
eft h om o , nequeefTentiæ, fcjhumanæ, afitcccllit, fi fblu
homo e ft: fed reuerahomo , quipiæ tipuoqùodam ho -
minum amore caprus, fupra homines, & more horbinu,
ex hominum fubftantia> cum fubftantiæ præftaret, fub-
ftantiam^iccepit.' Veru m ta m e n i 1 lius p ræ ftant iæ qu æ e £
fentiam fup.ei a t , pleni (Emus ef^ipft, qqi femper eflentiae
ancecellit, vid£iiceteiusabundanqa. Idemquë cum ad.
eflentiam aflumendam v enifïè r, e flentiama ccepit, qui
omni eftèmiàiuperior eft ; & qtiæjiominisfunt, fupra ho-,
minem gerebat : quod déclarât & virgo ,q uæ fupia natu-
ram parit : 8c aqua proEuens, quæ pedum ex materia ter-
raque cop,cretorum grauitatem onufque fuftinet, neque
re habet. H o c enim qu icquid eft lege veritaris rë&ë dein
onftràto , & intégré ftanre, omneq u od aliter fe habet ,
vçriquc fpcçiem præfe fërt,Sc abud cfïè arque id quod ve-
re eft, & d iflîmile, & yideri magisquam ëfîè coarguetur*
Superuacaneum eft ig itur , vexi interpretem cum his iTlif-
v c pugnare. A it enim vnufquifquc régiùm fçfcimium habere,&
h ab e tforraffis particulæalicuius ver&adukêppû
quöddamfimulachrtim; qu o d fihunc eonuicerisj, alter,
8c rurfum aliûs de eodem c o n t e n d e r ,^ r y e ro veritatei-
p lâ rèéfe.pofita ,'atque ira manen:e yr. à cæteriÿ omnibus
refelli nonpoffit ::qmne qu od omni ex parte ita ffrnö habet
,ipfum; per fe ipfiim ab inuûfta germa næ veiitatis’fta-
bilitate profternitur. Hocigitur f v t a rb itrer) probe mihi
cognito , mihi ftucyp non fuit ciim G ra t is aut çu-m ah js
diiputare ; fed fans eft m ih i, id quod Vtinam det D e u s ,
cedir, fedvinaturamfupeiantecmiglb.batafuit , ' v tn e | primüid quod verum e ft, fcire*déihde cum intellêxero,
diffiinderetur. Q u id veroaliquis cætera quæ plurima : v td e c e t,d ic e re . T u a u tem a ism e ab ApôlJophane 'So-
funt,perfequarur,ex.quibus qui diuineeacontémplatùr phiftaimiadi, &parricidam .appell^ri ■, quod-inGiæcos
fupra mentis fuæ captum co gno fce t, etiam ea quædehu- impie Græcorum ytar fèntentijs^'Atqui vérins aciuftius
manitare Iem affiimatiue pra^iieantur, & in fe vim excel- j ei obijcereporeramùs, (jræcos diuina teftimonia non relenrisnegationisçpntinere?
Nàm vj-fummatim dicamus,
ne homo quidem é ta t, qon quod non eilet ho tfto , led
ex bominibus natus, homineslonge fuperaret. 8c fupra
ligiofe contra diuina vlùrpare,qui Dei, fapientia diuinum
cultum atq; re 1 i gion c m_t oller e co n e n | u rl N e q u e ho c 1 o-
c od e vulgi opinione fermoncm facio , qui in. poctafum
hominem verëhpmo'fa&us fît,: 8c diuina non quatenus fàbulis corpore & voluptate'acquiefcunt, refque crevas
D éu s e ft, perfecir,neque humana, quatenùs h om o , led pp tiu squam condirorem cP'lùin ï.fêd^Apollophanem et-
ppftquaùvDcus fadlüs eft homp nouam quandam e x a n i - , iamipfum d ic o , diuinis rebus nefariéindiuina y ci. Rema
, Sc^iumana compofiram operatinnem apudnosin-
ftituit.
rum enim fcientia,quæ abeo,re<fte pbilofopKia dieitur,&
adiuirio Paulo Deffàpientiaappellata eft , ad audtorem
8c return jpfarum 8c fcienciæipfarum > veri philolophi ex-
cirari perdpçrqiie d ebuenuu. Acné aliorum aut èiuslen-
tentiam contra inftitutum rcfellam : intelligere debebat.
Ap ollop han es, qui fàpiens eflèr, nihil vnq'uam in ordine
mQtùque cceleftium aliter atqiiceft, nmraripotuifle, nili J
eam qu iipfum ,& iu ftatucontiner,ô^procreauir,habuif' |
f e t ,cuius mornac n.utu c o d e d uélu s ,elïèt, qui , vreftin |
diuinis libris feriptam ,fa ç ic& m utât omnia. - C u n g itp r
non colit è um , quenï çx hoc quoque vere omnium Deü
efle cognouimus, admirans, Apollophanes', ipfum pro- |
prer porentiamquæNpmnium caula eft , ne'e verbis expri-
mipqteft ? cumdb e o fo l & luna vi ftatuquenatura fupe- ;
rioie vna cum reliquis coelisfiiperioiibus,f5cfte llisom n i- 1
no immobiles efficiuntu^, atque cocodiein ijfdem pun- j
6tis infiftunt omnia:aur,quod m aiuseft, quado omnibus !
quæ & præftanriora iu n t, & conrinenc, ira^n orberu mo-
tis , ea quæillorum complexu continebantur, non vnain
orbem circumquefèrebanriir : & cum alius quidam dies
Dorothco mimjîro. a v
E‘ P 1 S T O L A V .
Diuinacaligo.eftlux , adquamadi^us.nonpatef, in5
qua Deus habitare d ic itu r , quæ quidem iiecçerni
poteftpræ excellenci claritarc, necadiri eadem, propter
fingularem diuini luminiseftufionem. Inh acv erfâ turo -
mnis quidignus habitus eft Deu m n o fle& v id e r e , h o c i-
pfo quod npn c e rn it, neque ço gn o fe it, vère in eo afpe-
6lum & cognitionem fuperat, verfans, atque h o c ipfum
nofeens, quod eft fupra omnia , & ijuæ fènfu percipiun-
tu r , & quæ ranone intplliguhtur : dicic^ue illud prophe-
ræ,Mirabilisfa&aeftfcienria tu aexme :.confortata e ft,
& n o n potero ad eam. Vtetiamdiuinus Paulus cogno-
uifteDeumd icitu r, cunfeum cognouifletomnem intel-
ligentiam cognicionenîque fuperàntem: ob eamque caufàm
ôcinueftigabileseiusviaseftè d ic it ,& inferutabilia e- continu arioncîeretriplolongioreffedlus e ft, de in vi^in-
iufde^iipdiciaj&münera-inexplicabiliaj&pacemomné citotis ho ris , autvniuérfi coeli per contrariasjnotiohes
fenfum fiiperare,quafîeijm qui oranib.anteceUeret, in- "repedant , Ôetanri temporislpatib, tam mirabilibuscon^P
ueniilet>eopdemq^notitia,quæmenrM:captumvinceret, trarijs conuerfîonibusreuertuncunautfolin propriocür^
cognouiuet, quodfuperet omnia cum a u â o r omniym fu quintuplicem fuam morionem in horasdecem con cia ..
“ c* ; - hens,eahdem totam rurfus in alij$ decem retcxendo,bo-
SopamSacfrdoti. ' , iuam àliquartTterensyiamrèpedat: Hhe quidem Babylo-
, % ' n io s , & iure ae merito obftupefecir , & fine pugna Eze-
E Px I S T O L A - V I . ! chiæ, qùafi pa r& ftmilis P e o e f le c , hominibu(qaepræ-
, , y [ftaretjfubegit. J^ondicoihagnaopéra, quæiqÆgypto
O lo putesin h o c eft e vitftoriam ,Sopater qui facer- j édita fun^aut qüædam alia p e i figna,ôc portçnca quæ a-
X dos es, fi in religionem fèntentiam d icas, quæ non 4 lib i çoriygerunt : fèd communia 8c cceleitfa^ quæ 8c in V -
bona videatur. Neque enim fiearn iudiciocoarguas,con-
tinuo res Sopatriprasclare habenr. Fieri enim pbteft, v t & .
tu ,& alij in multisfalfis atque apparentibus verfantes,ve-
rura id quod vnum eft & abftrufumignoretis. N o n enim
fi quid non rubrum e ft, id propterea eft candidum : neC fi
quis non eft equus, is homo fit neeefte eft. Iraq*, fi m e au-
dias, ita facies: abhorrebis ab eo, v tin alios dicas: pro ye-
riface aute m prorfus dices,quod omhi ex parte refelli h'on
poffitoratib.
Polycarpo Pontifici.
E P I S T O L A VII. .
SQuidem haudfeiome dixiflein G r s co s , aut in alios,
quod putem bonos viros con tentos efle debere,fi ve-
rum ipfirniperfej & fc ir e , & dicere poffinr, c[uatenus ven
iu e r fq i& omnium ore celeb rata funt. A t hæc plane ve-
ra e ften ^ a t Apollpphafie«. *Maxirae quideih h o c in h -
cerdotibus Perfarum hiftorijs continetur j & nunc vfque
Magi mèinoriarti çriplicis M irhr'æ pèrficiüht : fed heeafei
fane his propter ignoratioçehi aut impefitiam'fidëm non
habere. A b eb aucem qüære, quid fentlat d ed efe (fti,öne
lolis, quæcumfèruatorincruçema<âqseft,extitir. Era; ™
mus enim Vna am b o ,& ftabamusad HeliopoJimVlûnaitf
inqpinatofèfbli^obijciëntem oernebamus : ricquecniip ^
cohiumftionis lenipus e.ra t''ru tfufqueicumba’ftcm ab ho-
rànoha ad vefperum fe-mediæ folis hncæ prætermatura: m
ordinem opponebar. Rédigé autem etiam aliquid aliud j
ei in memoriam.Scit enim etiam obiedtumipfumà nobis
vifonfëfïè oririab ortufolis , & ad folis exrremum per-
uenirc : poftearepedare : rurfufque non abeadémÿarte
Tolis& obie&um , & receftum euenirc, fedreceflumab
caq uæ , v t ita d icam,natuial),cx diametroerar, contraria.
E p if io lx .
[dis
Kmcas
Eh in >J
lesbo-;
'S fcii-
I bo1?
hædi-
HæcfunrmirâbiliaUliùs tempo ris , q uæ êE n ftü saÛ T
(ftorrerum oitthium efficerefoluspoteft, qui Facicma-
gna 8c mirabilia, quorum non eft humérus. Hæc Poly-
carpe,fi fàs tibi eft,ei dicitOj&fipôtes, Apollophanes,ea
refelle,etiam contra me,qui tumfçilicet tecuméc âdfui,
&afpexi ,5c exquifiui ornhià, cuih fùihma àdimrationë'!
Gertè turn quidë etiam diuinare,haüdfcio Vndej'Apöl-,
lophanescoepit,&mihitanquàthqüæfiérfehtconi;cieriSs
dixit,Sunfc iffæjo^bone Üionyfijdiuihâtumterum vicifïî-^
tudines. Hàec à nöbis qùâtumepiftôlærati© poftulabatj
didafint. T u verb 8c quæ défunt fu pp lerèpotès,& për-
fedeofferre confecrareq; Deo virura,qüi mägnä fàpién-;
tia eft præditus,&qtft förfitah nongraûatè fuftinèbit pla^
cidc fapientifîimam religionis hoftrævèritatehi difeerei
RP IS T. V I I R
Dtmophtlo monaçbo de proprij,mutieris cura &
H É b R Æ o r v m hiftoriâî tradunt,'ô genérofe D e - 1
mophile , fandum etiam illuth Mofèm prôpter
magnam plemeiitiam Dë i a fpedii digtlum efîe iudicâtü : •
ac fi quaado diuino a fpedu priuatum eft fuiflè fcribuht,
noneum ahtè qtfàm dmànfuetudine, àD eo ex c lu d un t :
( lèd fcpmmemorânt Dcum eigraüiter fuccenfuifle Cum
nimiùm ihfolefceret v ôbfifteretque diuinis côn filijsi:
Gùm antëm euiti iD e o iu d ic à t is hônoribus iliuftranr,
expræftantiacdiuihabonilrnitatioh.eprædicatur. -Etat
enim àdmodum manfuctus & clemèns. : ob eamque
caufam .famulus Dei dicitur j & D e i àfpedu omnium
prophèrarum dignifîimUs fuit. Q u i n etiam cum profer-
ui quidam , & im püdentés cumip fo & Àarone de facerdorij
gendsque prihCipatu contenderen r:omni fanè.ho-
' horis âmbinpne ftùdioqué.priiicipatus fuperior erât, &
ei quem Deus'delegiffèc,populi præfedurâ concedebat:
pofteàveroqüànrcoorti eftencinipfum, atque coniuraf-
len t , & prioraei cxprobrand6 minati eftént5aciam ferè
nnperum fe ci fle n t ; t u md eniqj.' cleme ns quidem acmi-
tis DeU mmagna vo ce Vt fibi faiütieiret,rogabat : mode-
ftialibcriusctim D e o agcbat,quod-caiamitattimomniu,
quæ fubftitis; obueniflpnt innfbxiüs effet. Intelligebâte-'
him eum, qui cum D e o , qui bonus eftet, verfaretur, ad
i ma^ifn_ai'ri?fimilituditiem,quoadeius fieri poflèt,exprel-
' fuih effidumq-, effè oportere, & confcium effe quæbô-
nogrâræfineadionum. Q u id v e roD au id em D e ipa tre
cum Deo amicitia coniunxit î nempe benignitas , Sein
fioftes pharitas. Inuèni,inquitoptimiis, & bonorum a-
manSjVirum fècundum Cor meum. A tqui lége ljona fàn-
dumeratjVt etiam iu nie n ta inimici curæ eflènt, Iacob vt
benignitat.is tenax iuftus habebatur ,; 8c Iofeph fratrum
qui fibjinfidias paraflènt, non e ftvltus in feiniurias : A-
i bel quoqùe ftmplici ae,minimètftifpiciofo animo , ëüm
fratricida proficifeebatur : & diuina icripta omnes bo -
• nos prædicant e o s , qui necmala animoverfànt, nec no-
cendi ftudium fîngun ti fèd ne aliorum, quidem malitia
ex benighitate tr^nslnutanturinTeueritatem : contra-
que Deiimitatione malos etiam bonos efficient, éffuh-
duntqu|in èbs magnairi behignitatis fuæ Copiam,& be-
higqe addyuilia prouoeant. Sed àd maiora veniamus,
non virorqm bonorum hiRnluetè clementerq; fa d a , 116
hommes amantium angelorum benignèfada exponen-
tes, qui in gentes mi^ricordia eommouentur, qui diui-
ham bonitatem pro è is ro g an t, quiperniciofasmalcfi-
casque nKiltitudines obiurgant : qui dolorem quidem
Çx malis : voluptatem autem exlàluteeorum,qui ad bo-
na conuer^fiint-jÇapiunt, neque omnià quæ diuinaferi--
ptade beneficis angelis rradunt : fed Chrifti qui vçrè bo nus
eft,& optimus, bénéfices radios in mentrs tranquil- '
lcate accipientes, ab eisaddiuina benighitatisque pleqa
eiu soperaab eisilluftrati deducamur. A n non eft boni-
tatis, <juæ nec verbis exprimi, ncç mente cogitari pôteft,
quodfaçir, v t Ent,quæ nulla e rant, eademque omnia in
e^ c Pf0<^Ul^a eôferuet, omniaqj vult femper fibi fimilia
... ,*X^QPartem v pnirp k n n n m m / îinmm ^ p a r tem venire b o norumfuomm pr»r.-o.-. vunniinu.s^cKu - .
B ibl. V et.Patr. Tont.i.
yero, quàdcu ijs enam,qüiipfamde -
leiunt ,âinàn ter hærét, contchdic • k rbgat,ne indignus
habcaturipfis amatis,&caftós amplcxusmdiés differétibuspdehtijsdiffluèhrési&
tëmërêâccufiiiites.lüamèr-
^P v^ ^ ?5 ? ;P r^Pe^ÉôÔèm,fëït,âjrqflé îpfe fa è i ratio-
nemrcdditi îmo feillosïfta^ratïôhë curâtïjrum pbllice-
turîei^eu prôcuiabfdht j tamehaccëdentibus Ôfccürrit,
[ ^ p ro d i t obuianiitotiisqùe totos complexus ofculâtur,
neçfuperiôra maleficiâ exprpbràt, verùm præfenticoh-
^rfionecbritentus,feftüm(hëmâgft,côhuocàîamicosj
id eft,bonosijVt fit omnium iajrâtrtiùm habitatio î Àt ve-
.roDemophilüs , & fiquis aiiüsmih^
^iure obiurgaturi&difcit quæ bonà füht,&behighus èiià-
a it. Q u om b d p en im, inquit^non debebat is qui bonus
eft,ëxéorum qui përierant, fa lu te , & èôriim qirimortiii
erant, vita læçati ; D e nique & in humeros impofitam b-' '
uem fert éam j qùæ v ixab ërrore refîpuerat : Semites angelos
adl^titiim gaùdiumque muicah& benign9eft iihgratiSjSc
oriri faeitfolem füumfiiper bonos âh tïiaiôs: 8c
ipfam vitam fiiam pro transfugis profun dit. Tu autem,
.vtliteræ tuædéclarant, eum etiam qui feàdfâcerdoteni
fubmififlec,&abiecifTet adeius genuà, împium, vtais,&
peccatbrëm, haud fcio quombdo præfebs, ipfum calée
dëtrüfifti. Deindëille quidem rogàbat, fèqüe ôiëdicihæ
peccatorüm caufa venifTe fatebatur. Tu autem non mo-
dononexhorruifti, verùmetiam boniim facerdoté pro-
üqdtus audacia maledidisvexafti • iudicahtèmpiccato-
rem quoqùe, dum poenitet,mifericbrdia dignum : &ad
èxtremum, Exi,fàcerdotidikifti,cumtui finiilib’:qübd-
quénëfasëft,inadytaingreflùses, &fanâ:afanâ:orüm
vilipendifti : & tarnen fciribis nobis ,factra quæfu'tùruni
erat vtvïolarenturjummaprouidentia confcruàui, âtq-
, etiam iriuiblatâtueor. Nunc igiturnoftraàccipe. N ë f i
eft fâcérdotëm âminiftris,qùi te fuperiores funt, aut à tui
ordinis monachis éorrigi & reprehendi, fîue àliâüidimpie
in diuina facere Videàtur , fiue aliquid aliud ébrùm
quæ vêtant leges', feciftè arguatur. Si enim diftin&ionis
ordinisque confùfio qüædam inftiturorum legumqjDei
violatio eft : nullam habetrationem, Dei caiifà & nomi-
ne diuinitus traditum ordiném peruerterë. Neqüê e-
nim ih fe Chriftus diuifus eft. Qupmodo eniha ciùsfè-
gnum ftabit î E t, fi Deleft, vt feripta diuina loquuntur,
iudicium : fàcerdotes autem nuncij atquë interprètes,
fecundùmPontifices, funt diuinohim iùdicioriim : ab
éis re<ftè & ordine tu per mèdibs interie&osque mini-
ftros, cum tempuspoftulabit,diuinadifce,aquibusèt-
iam, vt monachiis efïès habuifti. An non hoc clamant
, etiainfacra myfteria ?;Nequeenim.%c ratiohe-ab omhi-
; bus quidem exempta funtfan&a fanâorum , proximè
j verb àd ea accedit pontificum ôrdo , deinde facerdo-
tum, tum fecundùm hos, miniftrörum. Iisaùtëmqui
j monachi inftitùti fimt,valuæ adytorum occlùfæfunt,ad
quas 8c initiantur, &àffiftuüt,hoh vt eas euftodiant, fed
i vtagrioffrant &fe&ordinem fuuth, propiusquead po-
! p ilium quam Ecclefiaftici ordinis hommes acçedunt. I-
. taque facroruminftituto fancitumeft, vt îpfî diuinorum
j participes fiant,alijs fcilicetqui illisinteriorës ae propioi
res fiint,ea.tradendipermifla poteftate. IJ enim, qui my-
fticè femper ad diuinum altare præfto funt, cernuntaùdiuntq;
diuina,quæeis.apertëoftenduntur^: & cum modo
benigno ad ea quæ extra diuina vêla 8c ihtegumentâ
funt,prodeunt, m onachis morem gerëribùs,fàn<5to pç-
pulo , Sc ordinibus qui expiantur , facraenunciantpro
dignitate : quæ rire inuiolara feruatafunt, quoad tu t^-
rannorum-morein eaimpetufaâro , fanda fànélorum
inuita&recufahnadrepüblicèjtanquamludibrio expo-
nendajgéftari cöëgifti : Sctamé té fàcra haberë a is ,& f ue-
r i, etfi rreque çqguoaeris, neque intellexeris, neque habeas
vllam patticulam porum, quæ digna funt fâcerdo-
tibus : quemadmodu«TTrec veritatem diuinarum ffrri-
pturarum noft'i, cùm.quotidie de illis verbose difputes,
corum peruertendörum caufà quiaudiunt. "
•Si quisgentispræfedturam non fïbiàregemandatam
attentaret, ihre iheumanimaduerteretur:&,fiprinci-
pe aliquos abfoluente aut condemnautc, quifpiamqui
Sacerdos
àmiaiftris
gi aut reprehendi
no débet;
G
Satufta
fanftoru
qui adiré
poffunt,
-qui non.
I H
O j adeftètÿ