
S-LMartinlà \^ipejtoU,ad Burdtgdl.Epiß. t.
Cruxtenendaio
figno.
Baptifma
C h n ft r J
ctuce fatf
ôifica tfi. :
Refuire-
£tïo coi-
poiam. .
D e Chri-
f t i benefi
c A P V T V I I I ,
C Kucem D om ïn i, in qaera crêdidiilis D eum v e ru »
& Dçi (ilium; femjter in mente,in o fe.irifigno tene-
te.Crux chim D omini, armatura veftrainui&a .contra la-
tanam, galea cu ftodienstapùt, Ioricâprotegens pe&us,
dypeus telamaligni repellensjgladius iniquitatëm & angelicas
infidiasperueiïæ pptëftatis fibi promnquare nul-
lo n'. o do finens. H o c folo figno, coeleftis v i&bria data eft
nobi$;&per crucem'bapdfma Dei fandificatuto eft. N e -
que in'venéficijs, neqüe in furtis imitemini pëmiiiÔSj ete-
' nirtripfi taies,àiiegnoDeiexclùduntur. In fide aûtem
perfedi erröte, pro certo feientes qüia Iefus Chriftus ipfe
eftfiiius De i yiui I qui fedet a dextris eiuS, & v o s protegit
vtregnurS'diaboiidilpëc.dgit. $ed tarnen in Tua difpenfa-|
tione oéculca ab humanp in telle mu, permktit diàbolum
dominai! in iu o s , & peilëqui bonos in diuerfistedtàdo-
nibus, quibus eledù probaritur ôc examinantur ; exami-
nâti v%ro,poftca eoronabuntur. Q u i vero eos tentantivl-x
tionqrn non eftugient; quia otnnes oportet àfiare ante tribunal
.Cfari/K,quiiudicabit,in iultitia ôrbenii Beau autem eritis,
fratrés mei, in illo d ié , fi confcientiam veftrâro puraiifco-
ramÜèonuncexhibuerids. Et ficutynam fidem *vhum
baptifrna tenetis à Deo in vobis, fie Angelis cohætedés e-
ritisî naturam quidem humanam ,^charitatem,vero An "
gelicam habituel. N o n quidem euacuabitut véritas corporis,
fe<f non erit pondus&fragilïtàs corruptionis.Nunc
morimurper Adatfi, & runç'rëfurgemusper Chriftum.
N une fragilitate circundamur^tunc virtute induemur. Et
fienimmorinmj; corp ore , fçd tarnen nunquam morie-
mür lpiritu. Spiritus enim fine motte çreatus eft a D e o .'
C A P V T IX .
ET maxime vidimus per paffionem A gn i incontami-,
nati, q.uià Iudæis in cruce pro falute m undipaflus eft. i
«iis in ho- jpfiuslanguis , vulheralauH^hoftrarumanimarurojqui-
" 1,nrs‘ bus,à morte fatigati; & per ligtmm vetitum vfque ad palfionem
D omini, & m ortificati & confopiti, ineffàbili d o lore
profternebamur. N u ncau tem, ex quo refurrexita
morcuiSjiam viui,iam fortes,iam immortales* iam in fàni-
tateplena & perpétua exultabimus. Superna emmDe i
gratia clârificauit corda noftra,ad gloriam & illqminatibt
nem gentium. Gloria,falus noftra, & illuminatio noftra.
D e illuminatione noftra, illuroinatio veftra m anat; quia
minatio- dum potenda fuaR e x regum nosinftruere cu rau it, per
ne, Plebs nps æternam vob is claritatem mifit. Q u i ergo e ll nebula
illumina- p e c c a to rum q uæ fplendorem veftrum obfcurare poflit?,
tur‘ ! N'am fi ad horam obleure t,cito ramen pertranfiet. Claritas
autemDominnnæternum permanebic, quænuncin
v ob is paulatim accendicur ; virtuté autem D e i & (apien-
tia,quç manet in çternum v fqu e ad perfectum clarelcens,
illuminab.itur tanquam lumen perpetuum Angelorum.
Exhacen imclarita te quæ illuxit incordibus vcftris pe^
fidem qua in mortem D omini credidiftis , confummabi-
tur fti vobis ætërna beatirudo,quæ neque in D e o Pâtre,&
Domino ïefu C hriftoi& Spiricu De i initium,nec in vobis
finem operabitur.
C 'A P V T X ,
S A né de myfterio T rinitatis, quani börtüs & beams & f
fuauis Deus R e x regum per noftram annunciation ein
sïrehên'fi - reuelare dignatus eft vobis,Icitote intelligences quia vitra
[bili fan- ! omnem fenfum Angelicarumi poreftatum & virtutumÿ
éïæ Trini verädiuinitas e xcellit,quämimpo flib ileeftetiam à Spi-
«ns my- j rjt ibus Ângeliciscomprehendi.SolacnimTriuitas.iridi-
iteiio.. uinitate vriitatis, feipiam nouit. Haecenimaritèfeculain
claritatefuæ aèternitatispermariëbat, n ibilin fed im inu -
tum vel quod augèri poflec, intra iè continens -, fed vnius
æcernitatis, vnius voluntatis,vnius eftèntiæ, vnius fanâi-
âa tis ,vnius puficatisj vitra omnem puritatem, vitra omnem
glbriamj'in charirate.in veritate,in bonitate habita-
uic. N unc vèro in finetemp orum, propter nos ad quos
iSacetdo-
tum îllixbonitatis
fiiæ m agnitudinelp extendir.glôriàm tancæ rffa-
ftatisreuelauit ian<ftis luis., quibus 8c efiicaciàm fii viir- .
totiS multotieîisdi^nnnterpræbuit. V nde quidamèx no-
fttis itt amore & inçelligentia magnus prûteftabaturp'O- |
pülö ïuo,4 icens : Audilfrael,Dominât tiens tum vtius eß.H d jc
enim jVhus & folus Deus,dum mitteret quem elegerât | g
déducenduro populum fiiumdeiêtuitute j dignatus eft
pandere, dice ns; Egofum Deus Àbrabani iDeusljaac fDeUsta-
cob)hvc nomen memoriale meum inaternUni. Rurfum^Trini^a-
tem în vnitate defignauit,diceiiSi Egofufn quifum-, Hac dices
.filiislfrael, Q u itttjn ifit meâdvos. Hæcautem.Trarrçs m ei,
feitote ; quia Verbum in quod credidiftiSiFiiiuseft. Vnigènitüsânte
omhem fiibftâtiaro, ante omhe initium.Ipie
eft enim Principium,quiafde Principiô inèftabiliter geni-
tus eft. Inno ftro vçro tempöre mirabiliter ab A n ge lo an-
nunciatus j & in verftäte inicômprehehfibili de virgine
Maria natus eft niliil dinfinutus à diuifiitatè m'aieftatis
fiiaé;cuius nos ceàeS fiimus. Spiritus verb D ëijqüi vos fan-
«ftificaùit crëdentësin ipfiim, qui filiùm naturalem, 8c 'fibi
fecundum æternic^tem coæqualerri 'pèt Ohnlià, refufeita-
uittertia d i e i mortuis; non eft genitus ficut V e ib u tn ,
quia & ipfe'SpirictiS in diuina æqualitate gloriofus pro-
ceffitineffkbilitera b e o q u ig e n u i t ,& a b ç o quoque qui
genitus eft. Iraque Spiritus D omini non g èn itus, non ta-
6tus, non creams , ied protedéns eft a Pâtre &c Ye rb o .
Verbo autem Domini,coelifirman ; & Jpiriiu oriseius,orfinit virtue
eofuni. Itaque n ihil difcretum in diuinirate Trinitatis
(entiatis,quia vobis vnus ôcidem Deus quj ciinifta cieauic
Pater ; & vnus & idern D ominus per quem o.mnia taéta
funtjfilius eius IçfuS GIiriftusj& vnus idemque Deus Spiritus
iànélus.m quo omnia fiibfiftunt.Ec hpEC,in périonis,
tria diuifajin diuinitate,vnus Deus indiuifus eft. |
C A P V T X I .
H Öcetenim,Fratres,vobis feriberë neceflàriuip duxi
ficiit & præièns v ôsdocui' per Euangelium Chrifti;
volens vos confirmare in veritate fidéi uôftræ vp er quam
fanati eftis ab infidelftate,- vt firmam fidem veftram cuftoAiaps,
obferuantesimmaealatam,tünicam véfttam in
confpe^useccrnæciarjtatis Dei ; quia in nouillimis tem-
poribus ( duin in c o : lo , cramCbriftp qiiem D p u rn & b o -
mipem in terra adorauimus , quem ad coelos aFcendcn-
tem vidimus ; erimus fo lutià corpore ; venturi vero poft
noSjin hacterrena pugna conuCTrabüntuF) ô'porcet mulw
tos difcedere.retro ,;dum Deum qûi.illoscEeauit & y o c a -
uit,abnegarë non timebunt. Etiftimicusqui nunc àcor-
dibus veftrisproieùiuseft ÿ vçnturuseft v t ruperfeminet
populo 15’ei,- granaerrorum -, fed fifma Ecclefia De i Ôc
Chrifti,neccadere riec dirmnpi poterie vnquam.Venienc
autem præfumptôres ab fqu e grâ tiaDei loqnences, quo-
rijm g lon a labiorum procedit ex ruperbià;,Ûmiles iili qui
fu'perbiacce’lum præiumens habitare,moç de ccèlo cum
An gelis fuis fequacibus ruit in ätetnap) Voraginem. Hi
doçfibiint aliam doiftrinrfm quæ aliéna eft à Deo | amie*
autem, diabôlojper quem ip le ipiritus erronsanimas poft
fe irahcrefeftinabit.
'C A P V T X I I .
X 7 0 s îtaqu e,fiUj,me i,q uo s iq C hrifto pér Euangeliu V genui; (olum Patrem cognofcite Deunfï^ ÔC folum
Domirtum cögnöfeitelefiim Chriftum , & folum domi-
nantemviuificatorem êogitiofcite Spiritum fanëtum , 8c
vnam fidem, vnüm baptifma vvnum D eum creatorem o-
mnium diligite,.ipfumque:folum t im ë t e & i n ’mandatis
ciu squ îtàm e audiftis,-vfque ad mortem patienter
perfcueraté , expectantes aduentum eiüSrf
' Sécularesfabulasdeclinate,quæcor-
daveftrapoflintfenfimàdiuino
i ' Minore défle&ere.
C A P .
Pané J
ï i l.o.l
Ë S u
St.^yttafijalis i^dpofioli,ad Tdoolôfunçs. Bpiß .11. l ö p
C A P V T X I I I .
ET vt verbum Chrifti habitetiri v o b is cum gratia,p r a f
re aflidue. _liiui.ee m Vos ipfoS in verb o exlïörtatibnis
j&confolationisaedificatealterutrumdiligenresjirifynce^
ritate ambulantes,in g ra tiaP ei abundantes. Buigilatein
operijius fruiftuofis V & maxime laborate propter Ipem
remuneradonis q ü * magiia fjtomiiïa eft yo bis in caelis.
Solum antcrriDeumtimenfesëum qu iin fide libu sd om i'
natür,(atariam nolitetimere: nihil enimgre giChnfti potent
nd^ere,quém fortem videt in fide eiusquieum emu-
d a iik v t non habérét imra u ft d it iam,fed p Ie n am 'êc perpe-
tuam gratiam. G ra t ia^ pax Vobis, fratres, cum beriëdi^
Clione D e i s terna. Amen.
S .MART I AL I S,sA^OS
T 0 1 . 1 , C O N E E S S O R I S , E T E P I -
S C O E I L EM O V IC E N S I S , AD T H O-
L O S A V O S È P I-
; ' . , ftola 1 1 . '
- , ,C A P V T ï .
Ernusvpei;, Apoftolus Iefii Chrifti*
« c a r s l Martiaïis Cephas; omnibus fratribus
qui funt T h o lo fç, eu m facerd o tibus&
^ ^Aiiftris fpirïcualibus Ecclefiarufn
: gratià 'vobîs & veritas'& pax à
De.o pâtre hoftro , & Domino Id ù
Chrifto:/ Gratias agite Deo, in ceflan-
te r , filij, quieriptiit vos à prbfunda caligine damnatio-
nis ærëïnîe;&: circumfpicite diligentiflime caput veftrùm*
.quodeft Chriftus, qui eft Bénedi&us in feculaÿ Afiiêrli
[ Vos enim eftis membra e iu s ,& .corpus immacqlatumj
necaliqUarecoinquinarum,neque fordibus obuolutum.
Ianïenijn (anClificati & mün^aci cftis aqüa regeljeratio-i
ms^ V id e b o a u të tn y ô s ih p ro ^m o , .& v ifitab oinSp iritu
famSto, in gratia & fide caftitàtis per Pon iin um nqftnrm
Iefum C hriftum,quimorcuuseftprohobis* 8c refiirrexit
in veritate r.efurrebtionis ; quem gens Hebræor'um iudi-
cans pusum hominem , per inuidiam damnauic mortes
Sariauerat enipi V idendbus oculis noftris ægrocos & lan-
guidos eorum, çuraueratparalytieos,tnundaueratlepro-
fos , dæmoniaeos liberauerat, & qu od màiu^eft, mor-
tuoseorum tanquam de iomno refitfeitaueraè^ Nam &
quendamiam foetentem quatriduan'um »rogaiîtibüs fo-
roribus e iu s , ica de m onumenco facile refufcitàuic, v t ad
j folum eius verbum concinuo de raonumento réfurgeréc,
| ligàrus fudario niottuorum. Cæciseciam vifum redder
i b a tjvn d e& natocæco oculos p^æbuit. Etinnumeraalia
magnaliaoperatuseftin populo Iudæorum,ficutprçdico
I ôê ànnuncio vobis,teftificans vera efi'e quæ de eo à me per
1 Euangelium veritatis audiftis.
; C A P V T I I .
HVncenimDominum &ma giftrum no ftru tp, qui
verè Chriftus filius Dei e ft, poft tanta & innumera
henefieia quæ in eis operacus erar,turbæ ludæorum, fua-
dentibusPrincipibuslàcerdotum & Scribis, finealiquo
reatu nibrtïs,dum càuianoa inueniretur in e o , poftula-
uerunt interimi in ligno. Propter quod magnjs voeibus
aeclamabantludæi, dicences ; Cruafige, crucifige*. Mors
aUfêni,y'crucis eius ligniim eis èxtidc ; Vnde trium-
phus crucis ; vita noftra eft inærernum : Per
cruceni enim vita nobis rèmurataeft,
§cmorsrtiortu?i *
■. V 1 .• eft. ’ • v •
Biblioth. Vet. Vair.tom Wi
':C A P V T ill;
EC c e vt vobiçiâm notum/eci * & iterüm Vobis hotüm
facio quod Çhdftus poftquàm refùrrexit de fepül-
ch ro , .conuerfatus çft nobifeu m per dies quad ragi h ta > 8c
ç o n u e fc in o bifç u mti o n e ft d edigh at u s , v tfe tri v er ra te
caçnis yiuum riobis demonftraret. Et præcepithobispisé-
dicare ôc teftiftcâri geridbiis potendam & remiflîoherft
peccatorum , S i rëgnùm cælorüin. A fëehdic autemitï cæi
ïum , & ieder à dextris D e i æterhus in maieftate * in glô i
ria Patris. V d d e iudex viuöföpi & mortuorum àppare-
b ititfd ie notüflitnö ; ad cuius yocem omnis caro r^fur-
get*&.ianftirenouabuhtur inincorruptione imràorcalif
tatisæternæ.
à A P V T I V; I
ET nunc,fratres,qttemimpij oCçidere putaiites mort!
tradidere ; immorta lemvosadorateDe,um&§alua-
torem veftrumDominum Iëfiirn Chriftum. In cuius nomine
, nifi quis baptizatus fueritper âquatn regeneratio-
niSjfaluari noii poteft.lpfe enim ad hoevétiitin m undüni
vt omnes homines vocaret in faluationem qusp amifïà e-f
rat per ièrpéritem in primo Adam. Q u i ergo iam Deb per
dileCdonem mandarorum ac per myfteriaïàcramentb-
rum eius coniun&i eftis, o culps mentis veftræâttoliiteiii
gloriam maieftads ôc magnitudinis eius. *
C A P V T V;
■ N te omnia autem & fu p e rom n ia , coeleftis fit cori-
uerfado veftra; nihil que terrenü, nihil diabolicum,
nihilque carnale fâpiads : Gratia çhimialuati éftis. N e c
v llo m odo dubiteds * promilfioiies De i æternas quas à
me audiftis,& qiias per memetipfiltn olim tradidi vobis.
Iis autem qui funtineredulij n ecacquiefcunt veritati, tri-
bu latio& indighad o ,& ignisæ ternù s , qui prægaratuseft
d iabolo 8i angelis eius.- Amplitudo de nique & al tir udo
icharitads per vos diffundatur, per qüarn alterutrum inui-
cem diligacisjquiaDeus , & eftadeas&'veritaseft, nihiU
que in eo trifte vel m endaeium ; Incôrnmutàbilisehim
eft : Ôc viftus D e i , vitra omnem m odum & ,omnem fen-
fum,inæftimabilis.
C A P V T VI.
BEneigiturfacietis fi abominaminiidolâqùædudum
deosellècredebatis. Hæc autem lune opera h om p
nutn, hon videnda, nequeaudien^f; quiariècflacurii hà-»
bent; qu^eneciè,nec vos'quicquam iuüarè poffiinrYaum
potius cultores fuos in malitiam æternç tribuladonfe fub-
merlèrunt; quiainipfismanufaÇdsj.dæmonesdamnad,
fpiritus errons^ fubintroierunt; qui haCtemis per Idnga.
lecula creacuram, ad imagiiiem D e i fâClam *inmortede-
, ceperunc * doiiee n ouiftimotempore infequéntë virtus
crucis Dei yiui eos dilperdidit, 8c ibi illufiqnibus quibus
ante vos lædeb an c, co er cui t.
C A P V T V I I .
S Idiftis epim, per m e , in nomine Dominé qiiem ïu -
d.æi cruçiftxerunc, & qui tçrcia
tuiSjd^mones exire coado sd eS tatu is mânufadis,in q u ii
bus réfponià fallacia & plenad eceptionu ip culfoAb. luis
dabanc, & pas iüflii mep in nomine De i per yirtufe ÇKri-
fti inpuliiereiti redegiflè. EçCeenim rempus quo dærho-
nibusab'lataeft potefta.sdeciplertdi$c nocendi * v t non
domirtentuf h:omi,numfideIïum.j 8é yr nihil eos , qu i in ;
Deum vnum crediderint, vitraIædere præualeant. Libérât,
i itaque a poteftatèiàtanæ, gaudete in Domin o , qui li-
berauievos , & noliteextólïêTe’cörnu veftrum adiicrfus
veritatem Maieftads, quam iemel per me cognoui(tisI&|
in potentia fignorum ôc curationum efficacem copioiê
probaftis. N o n eft enim alius Deus in ccfclo & in terra, in
11 i 1 P qu o •
êhrifti '
vitapoft
iCfui • pj®
diouenl; ;
Myfteris
faeçame-ÿ
toi um. _ ^
Exhorta-
tio ad pie
taccin &
chancatë.
à
Coiupaj' !
doJa.T“ ;'
od
oli».
H
D*mq-
IneSiCpa- ’j
éliexirc |
eXStatj2i&(