camus ëonftn acçulatorem, qui iuftam caulam ante iudi-
cem proférât. Nam nos minus eflèmus audiendi, cùm fe
contra nos Diofeorides oppofuerit, & difficile contra
eum ob tinëremus. Reuertuntiir igitur milites in eum lo cum,
vb i damonem conucnerantfedentem, quem cùm
non inucniflènt, coeperUnt valde tùrbari, 8c triftes.&an-
xiie flè , dicentes ,• quid modo faciemus, cùm ilium non
inueniamus ? Nam fi competent nos Diofeorides i n hoc
fa& on o n e flè verâcésj& quælocuti fumusnon poflè nos
probare,cum homo m ul ta fit authioriratis & reuerenti^
forfîtan nos male afficiet, cogetque perirè. Hæc inter le
l©quentibus,dæmon fuperuenitin habitu('vtprius)mili-
tari, inçrepans eos 8c dicens, defidefcin mea catiïafuiftis.
A t ill’i omnia retuleruntei, q u à feciflènt, & q u om od o
Diofcdricks liberaflèt éos de manibus eotum. Verùm,
inquiunt , fi modù veneris hobifcum, ftatim reperiemus
éos, quibus da?mon ; e amus, in q u it, & ibat poft eOs eiu-
lanseè flens amarèîcircunftetit autem éos plurimaturbà,
&dæmon narrabat vriiüerfà, quæ & militibus antè nar-
rauerat, & moites illi teftimonium reddébant, & omnes
rcpleti (une ira ,& complureseqrumludaierant. Prope-
rantes igitur ad Diofcoridis domum fores vehementer
puHàbantvuiuerfi clamanté»,aut trade nobis m agos,aur
domum tuam ighi fuccendemus, & te & tuumFilium
vnxperdemus. Et vr-bs commotavniuerlàclamabat, da
riobis maleficos iilos tu : cùm vrbis prafès fueris,non de-
bes fiiftinere homines hos. VidenS autem Ioannes multi-
■ tudinis fbditionem, dixit ad Diofcoridem:Nos poflèffio-
nem huins mundi d cipicimus, nec corpora noftra ama-
mus : nobis enitn vira eft Chriftus, &m o r i lu crum, nos à
Ututh. ïô. mag'ftro noftro dóéti fumus quotidie tollere çrucem
nottram, 8c fèqui cu tmdimitte ergo nos ad populum.
Audicns autem hæc Diofeorides. dixit Ioanni, Ecce po -
tius domus mea incendatur ig n i, & e g o & Filius meus
pergemus vobifcum cumfamilia, vtfb lum Ghriftum lu-
icremur. Gu i Ioannes : Nequ e tu ,iriqu it,. nequeFilius
' tu u sv llum in hac horapatiemini detrimentum, neque
j capillus capitis veftri deperibit vnu s , trade nos homini-
i busiftis. C u i Diofeorides, fi vos tradidero,etiam tradam
j Filium meum. C u i Ioannes fcaterua h a c populi ad bo-
j num congregataeft, & haécpngrégatio ad bonumper-
I ducet plurimos : fine nósfecurè foras ab ire ,tu autem &
I Filius tuus vdsdotni contineatis cumfilentio , & videbi-
tis glpriam D e i . Et ftatim permifit m>s ab ire, & conti-
I nupnosapprehènderunt, & duxeruWin templum D iana:;
Cùra autem inter eos in templo eflemus , Ioannes
âd e o s , qui ilium tenebant, d ixit; ViriEp he fii, cuius eft
templum hoé? d icunt e i, facrurneft m a gn aDiana tem-
plum.Tunc dixit adéos,fubfiftamus ergoJhïc paululum :
gcradeo enim plurimum me in hu n c locum deduótum,
& quidam circurflfiftentium d iceb ant, verè bonum eft
& nos h ïc e flè , ficut &ip feIoan nes dixit. Subftiterunt
e rg o , & interim Ioannesdrauitdicens, Domine I e s v
C h r i s t e , décidât templum h o c ,& fu n d i tuscorruat :
neqné vnusin eo moriatur au tp erea t, neque de catero
orantcsdecipianturin eo. Et ftatim ad A pöftèli verbum
m p i corriiit templum illód prophanum , neque queriquam
jcprruit.nec in l ° co Xunc Ioannes ad dæmonem, qui in loeo il-
! ‘ ‘ lo habitabat,fc éonuerdt,&dix it,perquanta foacia temporis
, imraunde fpiritus, latitafti in templo hoc? Dæ-
mon dixit , 4 ucentorum quadraginta annorum Ipacio
meum eft domicilium. C u ilo an n e s iterum, tu u e e s , qui
milites aduerfum nos concitafti, & p o p u lum commoui-
fti ? D ixit dæmoh.iEtiâm. T un e Ioannes ,præciplo tibi,
inquit,in nomine I e s V G h r ï -St i , Nazarenijvtinlo^
co hoc non habites de cætero i Et coritinuodaemon exi-
lüt de Ephefiprum ciuitate; Pro hac re igitur miraban-
türvniuerfi , & ,adfe inuicem loquentes d iceb ant, quid
eft, qu o dfecith om oifte, & qua arte ? Nefcimus : pertra-
hamuS tarnen eum ad iudicem ciuitatis, & ie c iin a flih lé-
gem puniatur. T une ex éis vnüs nonjineMarhon, genere
ludæus, d ix it, ego hunc.& qui cum eo e ft, magtSeflè
fcio , & malorum operum adores : quia decet eos v t maleficos
pcrire. Et ad circumftantes MarHondicebat, non
per judicium iftiexaminéhtur,fèdhîc:p<cnamdàntês oc-
D
Diana
templum
Ixfic qi
muàrn. 1è
■
I Iu&eus
IBccufac D.
jloannem.
cidantur; volebat enim M arnoii, v t anteqùamin manus
iudicis tradéreipur, populum inducere, v t in nos infiir-
geretacintefficeret. Verùm turba illi non çbnfenfît : &
ftaram tradideruntnosiudici, qui dix itillis ,q ua occafiô-
neaut culpa traditi funt vobis homines ifti îR eip on d e -
runt, pro magicis ac malcficiis rquibus iudex , quamam
magicaarte maleficia perpetrarunt ? T un e Marnon dixit,
quomodoDianæteraplum magicaarte deftruxifleut,
&/quomodo miles quidam ab H ierofolyma venerat eos
accùüàns, & maleficos co gno fcèns ,'& eoram maleficia
ex De or uni confeffionibus approbans. T un e Iudex ad
Ma rnon em, veniat e rg o , in q u it,' miles ille , 8c il obis fa-
ciat a p pare te veritate m. T un cgrauiter vinculiseonftri-
d o s coriîecitnosin carcerem. IlliVero circuméùntes ci-
uitatem, quæfierunt ilium militem : quem cùm d on in-
ueniflènt, pofttriduumreuerfi firntad iu d icem,d ice iv
te s , non poflumus hominem ilium reperire , qui vèrè
maleficia eorum agnofeit. Q u ibus iudex d ix it, homi«
nés pé regrin os , aduerfus quos neque accufatores ne-
que chârtæ apparent, nobis punire non lic e t , nèque in
carceré retinerl:' T u n c inflit nos de carcere educi , com-
minarïsv&'præcipiens, ne diceremus , ïè d de v rbe di-
feederemus. Ésreuntes autem perfecuti fu n tn o s , & e x -
pùlerunt de finibus e orum, &peruenimus v fqu eùd lit-
tus maris,vbi Ioannes ex mari p roie&usfuerat, & mànfi-
mus illictridu um,fed nobis permiiTu m Ephefum regredi.
D . Ioannesex refciïpto Dominant carcerinianxipAtur.
G A P V T V I I I ,
SE c v N d v m vero poftea perfêcutionem Domitia-
nus excitarat, cuius temporibus Ioannés Ephefî rao-
rabatur. Imperator autem Domitianus Epiftolam qjjfit
Ephefum adproconfiilem c iuitatiskacontinentem:Ac-
éepimus apud vds quendam Ioannem filium Zebedæi
e flç, q u ia mulfîs afleri*ur Chriftianus, & difcipulusil-
liusNazareni e fle, qui profüisfceleribus à ludæisfértür
cruçifixus : ceflètiam ab errore fuo ï & v iu a t , aut exàmk
netur & perçât. T une proeonful m iflîsexadoribus com^
prehendit Ioannein , & eum fecundùm ediiftum Cælaris
adm o n u it,& y t Chriftüm «egaret, dedprædicatione Eu-
angelii ceflàret. .Ioapnes vgro refpondensiili dixic : Ab -
fitvt.vnquam duldlflimumDomini mei nômeïi negem,
n o n ien , cuifle&itur ornne g en u , & omnis lrfîgua confi-
tetur : obedire enim magi» D e o oportet quàm homini-
bus propter magnäm gloriam maieftatis fine, &g loriam
quam promifit diligentibus iê. N o n ergo negabo C hri-
ftum DetÄn meum,qui dilexit m e ,& magiftiummequeà
psædicatione Euangelii nöminiseius côflàbq,donee mi-
nifterii eius,quod fufcepfturfum,cohfiimmauero.Vt vero
præiulhæcab Ap oftolo verbà aü d iu it, ira naotus vul-
tum immutauit, & dixit ad lo a n a em , cur adfantam in-
faniam dêucnifti, vt contra te irait) Imperaroris conCites ?
dqntinuô iuffit tradiincarcéré, dicens ^rebellesprinciple
bus JC legüm contemptores non decet l'uæ voluntatis
habere potej|atem. jay
Troconful fyhefiorum decapturd S.Ioannisferibit
' 'ad Domitianunté
C A P V T I X ,
P R ,o c o N s y I verù relcripfit Romàm de loanne ad
p oM tian um ita cèntinentcm. Pi^imo ÇafarMèmper
A^ uMP’0 mtàdnOjProçoîiful Bpbefiorfim. S. Saçræ maieftati
tuæ notum fit de loanne Zebedæi filio , de quo olim tuas
dignatuses litteras,in Afiam veniiTe, & prædicàflè Chri-
ftum crucifixum, quem affirmât Dcum verum & D r i
filium eflè', &.culturam inuidtiflîmorum Deomm ife-
ftrorum euaeüàt, ^c templa veneranda, quæ k maipri-
bus nBftris mirifiçè extruéla fu e runt, euertit. Q uæ magus
cum contrarius exîfterct imperiali ediiftö , & cùm
iiiis maleficis arwbus & - prædicàtiorlibiis repente o*
mnem Epiiefinum populum ad cuituram homims-cruci-
fixi 8c mortuifeduxiflet,noserga Dè'ofum immortalimn
. . .v ............. cültu-1
Quatemi!
fufeipi
Ha accufa'
KA
fitr.y
D.Ioannrf,
Dômitiani
iuflu com'
prchciiilif
A
eultu ram zc l um habentes, iuffim Us eum pro, tribunali-
bus ptæientari, & iuxta benigniffimum dementiæ .tuæ
refcriptum blanditijs —& terroribus ftuduimus ammo-
nere ,-<vt Ghriftum iùum negaret, & à prædfcatione de-
fîfterefc, atque dits oranipotentibus gram libamina of-
fërrct. Q u e cum illi nulla ratione fu?Âere potuimus,
hos apices imperiali tuas maieftati direximus,vt quicquid
(ûpremæ cclfîtudini tuæ de prædiéio reb elli vifiim’ fue-
riccognitum diligenter exequamur.
adolium,
i tondeur
ad i-
1 orainia.
ertali. in
lïfcripr.
cdeGa in
onorem
loan.
tri&Io-
nis mar
fia Ro-
D . Ioannes vïnclus Romani fnittituritondeturiô ’ indolium
feruentis olei conijcïtut.
C A P V T X .
IN illo verô tempore Romæ Domitianus eum Lino
&M a r c é llo d cC h r iftiad u en tu altercantiîr, & c ùm
videret fe non pofle eos v in c e re , indignabatur pluri-
mum, & e o tempore fibi prælentantur aefta Proconfii-
liS de loanne Ap dftolo : Ille vero incoepit ea legere,qui
v b i ea le g it , magis magisque fiiccenlus mandauit pro-
con fiili, v t Ioannem ex Ephefo to lle re r, 8c v ir t^ im ca-
thenis ad vrbem Romainmitteret. T ifh cproconfu lfu -
fcipienslmperatoris e d ittum , lo ^ in em Apoftolum câ-
thenis ligari præcepjt, & aflumptis m ilitibus fçctim R o -
rtiam vsque perduxit. Audiens atitem Domitianus de
ad u en tu e iu s , noluitimpius Cæfar videre faciem Ap o-
ftolïr&iuffit vt proeonful duceretante portain Latinam,
& in feruentis o lei dolium ilium viuum d ïmitti, priùs tarnen
ilium flagris cæderer, & crinem capitis detonderet,
v t ignominiofus 8c inhonorabilis populo videretur.
Cùmque eum duxiiïèt præfes, iuffit expoliari & flagris
crudelitercædi, crinçmque capitis adignominiænotam
dqyonere. Lidtores autem eumfufcipientes fecerunt ficu
t illis mandau erÿ præies.
p . Ioannes de doho feruentis d e i exitt iftafusyvnclus,
non vfius.
C A 0 J> V T X I .
P O s t hæcfeditSeûatus Romanus vnà curaprocon-
fule & populo R omano ante portam Latinam , ôc
iuflèrunt dolium apponi fernen ti oleo plénum, in qupd
nudum,flagella tum, & igno miniosè pertradtum pridiè
nonas Maij béàtum Apoftdhnn Ioannem mifèrunt. qui
diuina Domini noftri Iefu Chrifti protegente gratia, à
bullientis & feruentis^olei d o leo velüt athleta fortiffi-
mus nonißombuftus, fed tanquam vndfcus, ilPæfus, ac in-
tadlùsexiuit, & Domini qui eum dilexit fàluante gratia
&refrigerante ,itaillæfus & liber àpoena apparuir,quàm
à corruptione carnis manfirinteger acimmunis. Fideles
autem qui aderant exultantes & fientes p rægaudio, vo-
cëSad coelum extollebantycommendantesIoannisApo-
f to li& Euangeliftædignam m emoriam, & 4Apoftolicam
conftântiam.Et Chrifti fideles qu iillicaderan t antp portam
Latinain,EccIéfîampofiierunt in eius nomine dedi-
cantes. Deüs enim per ciudciêm tyrannnm confilium
fiium d ifponebat, v t ficüt virtutibus & fîgriis Iolnnes &
Petrus focij fiierünt, ita in vrbe R om a memoriam habe-
rentfuitriumphi. Sicuteriim triumphalis & infignis habita
eft crucëPétri, fie & porta Latina Ioannis dolio infignis
& memorabilis habetür. V idens igitur procôfiil Ip-
annemaijhletam Cftrifti fo rtiffimum,dedo Iio ex éunté
v élu t vn d üm non v ftü in , ftupefadtus, voluiflet ci Iiber-
tàtem dare, fi non timuiflèt regis iuflîonem. Turiç D o -
mitiânüs iuffit neamplius proeonful Ioannein torque-
ret, fed reducerèt eum v t dein amplius difponeret quid
de eo efïèt agendum'.
Ë>. ioannes redit Ephefurii.
d À P V T X l 9h
POsTQVAMâutem hæcgëftafunt, apparuit Dominus
Ioanni, 8c dixit é i , te itefum oporte tingredi çiuitatem
Ephefum, & p o ft tres menfes mitteris exul in Path-
mon : vrbs enim ilia adhuc tui multum eget ; Et tandem
poftquam. multum fernen fêminaueris, eam ad me con-
uert^* N o s itaque iterum intrauimus Ephefum,&com-
minmafun treliquanumina , & erat templuminEphe-
fo , a quo non fuerat elimiriata fpurcitia. Hæc autem fi-
gna fecic in Ephefo Ioannes Chrifti Apoftolus , ante-
quam m itteretur in exilium, multapaflusàludæis, Græ-
cis Romanis, diabolo eos, aiduerfum nos fufeitante.
Pontifices vefù & magiftratus Ephefiorum iterum epiftolam
aduerfum/ios feripierune ad Domitianum talia
commentent.
Mphejiorum ad Domitianum epijiola, fuperloanne.
C A P V T X I I I . *
S O TI vrbi dominanti Domitiano habitantesEphe-
fi. Oramus te nobiseflè auxilio. Nam quidam qui
de Iu d x a p rodierunt, quorum n omin a I^mn e s& Prp -
chorus ciuitatem noftram occu pau erunt, nouam do-
(ftrinam feminantes, & arte malefica pmnia tempia ma-
gnorumdeorum deftruxerunt. H a c omnia tib in o ta fa -
cimus, vc fecundum tuum imperium de ipfis volunta-
tem tuam impleamus. V ifis ergo epiftolis pracepit imperator
, v t penitus exula rent, refcripfithac.
Refcripto Dominant, Ioannes relegatur in Patbn&n.
C A P V T X I V .
a O M i T i A N v s C a fa r , magiftralibus & Ephefiorum
ciuitati. Vo lumus fcelefto^illos,impios &ma-
leficos viros Ioannem &Procho rum exulare :qu o s multum
d iuque pro d ementia noftra fuftinuimus: nuné autem
Indies contra deosimmortalespeccantes non e fta -
quum amplius in m edio eorü verfari, qui continué de-
osfapienter honorant. Qu are iubemusimpiosin Path-
mon infulam relegari, primo quia deorum cultui aduer-
fantur, fècundèrquialegum noftrarum funt eontempto-
tores, & n o sn oftra qu eiu fla fp ern un t& inhonorant: v t
per multas tribulationes(difcant magnificentiam deorum
reuereri, noftraque iufla n on contemnere. H o c e f -
g o Cafaris mandatum perlatumeft in Èp he fum,& mifè-
; runt qui nos & Ioannem magiftrum meuna.in vincüla
I ctfniecerunt, 8c plagis affecerunt & iniuriis, dicentes:
f ik eft fedu&or, qui arte malefica to t facinora peregit.
Et fuerunt ad nos tenendum miffi numero centum.Poft-
quam ergo Ipannes Apoftolus & Euangelifta, 8cDei
amicus comprehenfus e ft, tenuerunt ipfum non tarnen
j ligauerunt, fed plagas intulerunt, 8c con uitia: demum
| hos ad nauem perduxerunt.
Diuus Ioannes dum in infulam deportatur lapfum in mart
putrumfufcitauit. . ■
C A P V T X V .
BV m ergoingreffi eflemus n auem, iuflèrunt milites
nosin m edio nauis confiftcre, 8c fèx vncias panis,
breölum a q u a , 8c pauxillum aceti pro v id u nobisor-,(
dinarunt. «Ioannes v erè indie duas panis fumebat vn^
cias, & o&auam portionem a q u a ,& reJiquas mihi re-
linquebat. V b iv e ró te rtiadieiaduehithora, milites fè-
derunt vt pranderenr, lautashabentes epulas, & lauta
pocula. Finitöautem prandio cceperuntludere. Sal-
tantibus igitur & tripudantibus, accurrens vnus eorum
iuuenis fuper extrema nauis,fiibito delapTiis^ft in mare.
Patcr iuuenis e ra tin n au ilu d um m irabilem faciens l 8c
qdi libenter ( nifi alij vetuiflènt) p racipitem fè dediflet
In marc. Venientes autem quidam militum, & procurator,
vbi Ioannes erat ligatus, vbi viderunt eum non flé-
tem? dixerunt,nos om nes pro m alo qudda ccidit nobis,
flemust&tu fine fletii & dolore manes ?qüibus A p ofto-.
lus dixit,quid*y uitis faciam vobis? D icun t; fipotësadiu-
E 4 uanufr
Exulat D.
Ioannes.