r i
i l
! t ' a i
I
i l
ex cis quadrati erant, fôrmàti funtj&p ofiti’in locum eie-
d o rum : â tVerb qui rotu n d i, non fuht adiedriri ftru d u-
ram i quoniam duri erant, & lôngum eflè videb at ur , cir-
cumcîdèré e o s : fèd pofiti funt circa turrîm tanquam futurum
eflèt,Vt circumciderehtùr, & in ftrudurâm mirte-
rentùr: valde eniritfplehdidi erant. Hæc qüum vidiflèt
vir ilie dignitàte præcipuüs,& Dominus to tius turris, v o -
cauit hune paftorem, 8C tradidit ei lapides, qui reprobati
erant, & pofiti circa turrim, & ait ad iliùm : Communda
diligenterïapides h o s , 8c apta in ftruduram turris, v t
cttm Cætèris pofliht conuenire',.eos aütem qui no n con-
uettiùnt,longé à turri proijcies. Hæëcùm præcepiflet ei,
cum omnibus cumquibusvenerat ad turrim,abiit. Vir-
gines autem iliac fteterunt circa turrim,cùftodicntes eam.
Et dixiadp^torera ilium : Q iüonam modop'omint lapides
hi in ftruduram huius turris,cùm reprobati fint redire
î E t dixit mihi: Ego de lapidibus iftis maiorem partem
circumcidam, & adijciam in ftruduram, & conuenient
cum cæteris» E t dixi t Q u om od o D om in e , poifunt cir*
cumcifi eufldem locum implere ? Q u icù n q u e , in quit,
minores inuenji fu e rin t, in mediam ftruduram ibunt,
maiorès vero deforis ponentu r,& continebunt eos. Hæc
cuit) dixiflèt mihi : Eamus, inquit, 8c poft triduumreuer-
tamur,& emundatos h os lapides in ftructu ram adijciam ;
Ea enim, quæ funt circa turrim, commundari debent o-
m n ia , rie fortè fubitb paterfàtniHasfupcriieniat, & immu
nda ea,quæcircâ turrimfunt,inueniat,& ita aiperne-
lapiium ! tu r , & h fiap id e sn o n mittanturin ftruduram turris hu-
in turns*- ego négligents paterfamilias videar eflè. P oft triduüm
autem cùm veniflèmus ad eandem turrim, ait mihi:
Goriflderemus hos lapides omnes, & videamus, qui
ex eis poflùnt inftruduram ire. D ico e i : Gonflderemus
Domine. Primùm omnium coepimus confiderareeos,
quin igri fùerant. Quales enim a ftrudura depofiti fùe-
rant,taies funt reperti.Iu flît eos a turri mou eri,& fèorfùm
reponi. Deinde confiderauiteos, qu i fcàbrofi fùerant,&
multos ex eis circurricidi iuflît, & p e r virgines eosinftru-
d uram turris aptari. Illæ autem, fublatos eos aptàuerunt
in media ftrudura : reliquos autem iu flît cum illis nigris
tèp o n i,n am & hipuâfèrant nigri. D e in d e confidèrabat
eos qiii fei Auras habebant: & ex illis multos circumCîdi
iuflît, & pétillas virgines àdijci in ftruduram. H i deforis
p o fiti fùnty quoniàrù integri inuenti funtj reliqui autem
propter mUltitudiftem (ciflurarum non potuerunt affor-
mari vptopterea p ro ied i funt ab ædificatione turris. De inde
confiderabateos^qui curti fà d i e rant, multi ex il-
lis ftimiras h ab eb an t, & nigri eualèrant*. a lii v eto feif-
fùras magnas habebant y'quosiuflït apponicüm illis, qui
reied i erant : reliquos autem coramundatos,& afforma-
tos adijci iuflît in ftru d uram, quos fublatos virgines illæ
in media ftrudura aptaUerunt ï infîrmiores enim étant.
De iiule confidèrabat e ô s , quidirnidiiquidem a lb i, di-
midii autem nigri fùerant reperd-, & mufti e x illis nigri
inuenti flint. Iuflît & hos frarisferri ad illo s , qui reied i
erant ^reliqm v e ro to ti candidi inuenti funt, & hi fùblà-
ti flint à virginibus, & aptati in eaciem turri, exteriores
autem p ofiti f iin t , qui integri inuenti funt, ita vt poflènt
continergeos rqu ïin m edio cön ftrudi étant: n ihil énim
eis recifum eft. Deinde confidèrabat. eos;, qui duri &
afperi fù e ran t, pauci ex his ad iéd i flint ^qüoniam Don
poterant citcutncidi : valdc enim duri reperd flint ; r e li-.
qui autem formâti flin t, & in media ftrudura à virgini«-
bus aptati, infirmioçesenim erant. Deindé Confldera-
bat illo s , qui maculas hab eb an t, & ex iis pauci reperd
flint nigri, 8c hi ad cæterps ad ied i lünt: qui vero fliper-
.filtrant , çandidi & integri inUenti flunr: & hi avirgini-
b ü s in ftrü d u ram ap ta tiiun t , & deforis p o fiti, propter
fortitudinernfuam. Ven it deinde,vt eonfideraret eos lapides,
qui candidi ècrotundi erant, & a ic mihi : Q u id fa -
demus de his lapidibus? Et ego d ix i:D om in e , nefeio.
N ih ilerg o ,in q u it, excogitasde his ? Ego,iriquam,artem
banc non,noui, rtcclap idàrius Aim, necpofllim intelli-
gere quiequam. Et dixit: N o n vides eos valdefotundos
eflè ? qu od fi yolucro eos quadrates redigere, plurimùm
mihiéx his recidendumefl::.ied nccefle eft aliquos ex his
Lapidu'tU
arti colores
, & fi-
gür*.
in ftruduram turristranfire; Et dixi : Si neceflè eft , quid
igitur re impliCas } 8c non e ligis , fi quos habes e lig è re ,&
aptaS in ftruduram illam ? Et eleg^tî quos vidit maximos
8c fplendidiflimos,& afformauit eos : quos fublatbs,vir-
gines iljæ inexterioribus parribus ftruduræ pofuerunt:
reliqui vero j qu i fluperfuetunt j repofiti flint ineundem
campum Vhde fùmpti erant, a b ie d i verb non.flintrQjio-
niam, in quit, adhuc exiguum deeft huic tu rn , qu od ædi-
fleandum erit , 8c forfitan v u lt Dominus hos lapides a-
ptariin ea ftrudura,quia valde candidi fimt.Vocatæ flint
deinde mulieres Ipecioflflîmæ duodecim, nigra v eftev e-
ftitæ,incindæ,& exertis hum eris, capillisque fol utis. V i-
debantur autem m ihi hæmulieres agreftes eflè. Et iu flît:
easpaftorille tollere lapides illos , qu i de ftiu.du ra e itd i
erant, & cosreferri in montes vnde ablati fùqrant. E t illæ
gaudentes fiiftulerunc omnes, ac reportauerunt eos, v iade
e x trad i fùerant: Poftquam autem nullus lapis circa
turrim iacèret,ait mihi: Circumèamüshanc turrim & v ideamus
, nunquid âliquid défit illi. Ccepimus ergo circulaire
cam. E t v t Vidit Càm de center ædificatam, coepit
v a ldc hilàris e flè , ità enim Recenter ædificatafùerât, Vt
qu i v id iflè t , concupifceret ftruduram eius :> quoniam
quafi de vno lapide videbatur eflè ,n e cv fq u am commif-
flira apparebatjïèd ex petra vna videbatur exculpta. E go
autem nuiufmodi turrim attente conflderans, valde læ-
tabar. Et ait ; Affcr cal c cm , & teftas m inutas, v tformas
eorum lap id um, qui fliblati funt de ftru d u ra , & iterum
repofiti, e xpleam, eaenim quæ circa turrim fin it, omnià
æquaridebent. E tfe c i,flcu tiu flît m ih i,& a ttu li ad cum.
E t ait mihi : Præfto adfis mihi, in q u it, 8c c ito l\pcopuS
perficietur. C o mpleuir ergo formas illorum lapidum, 8c
iuflît locum mundari circa. turrim. T un e virgines illæ ap-
prehenderunt feopas, & mundauerunt to tum , & fu ftu -
leruntexcrementa 8ç iparlèruntaquam, quo complgto
fa d u s eft locus deled ab ilis , &: turris decora. A i t deihde
mihi. Omnia Corntnundata flint : fi venerit Dominus
hanC turrim conlùmmar#, n ihil inueniet, qu od de nobis
queratur. Hæc qùum d ix iü èt, volebatabirè. Ategoâp-1-
prehéndiperàmeius,& coepirogatèeum perDominum,
v tm ih i omnia,quæ qftenderat,ex^licarer. A it mihi : Ha-
b e öm od icam o ccupa tionem, atom b ia tib ie xplicabo :
e xp éd a autem me hîc,düm»venio.Dico ei:Domine,quid
hîcfolusfaciam? R e fp o n d it:N o n e s fb lu s , omnes enim
virgines tecum flittf. Et dixi : Trade me Dominé ergo eis»
A t i lle voCauitillàs,&dixit éis : C qm m éh d o vo b ish u n c ,
donee venio. Remanfi igfcur cum virginibus illis. Illæ
autem hilares e ra n t ,& a ffa b ile sm ih i , præcipuètameù
q u a tu o r , quæ cæteras præcedébant digniratc. Dicunt
mihi deinfie virgines illæ : Hod iè paftor ille hue ventu-
ru tn on èft.Et dixi : Q u id e rgo e go faciam? Et dicunt mi^
hi :V fque in veiperam e x c é d a eu tn , fi fotfan verierit, 8c
loq ué tu r tecum, fin m inus, nobifcum dum veniat, mà-
nebis.Dixi éis : E xpedab o eum vfque ad ve/përam,quod
fin o n Venerit, d om um ib ô , 8c reuertar mähe. Rplpoii-
dèrunt mihi : N o b is kflîgnatus e s, non potes recedere â
nobis. E t dixi : V b i mahebp ? DicUnt mihj : N obifcum
dormies v t fiâ te r, non v t maritüs, frater enim n öfteres,
8c de cætero técum hàbftare patatæ flumüs , valde enim
charum te habemusî. Ê g o autem erubéfeebâm cum eis
mânere. ^Eavero^ quæcx illis p rimaèflèVidebatur,am-
plexata nie e ft,& ofculari m e coepir. Cæteræ verb quum
vidiflènt me amplexari ab i l lâ , & ipfle coeperünt me v t
fratrem o fcu la r i, & ducere circa turrim , 8c ludere me-
cum. Qüædam a u tem é x jllis Plàlmos canebant, auæ-
dam çho ros ducebant. Ego autem circa eam turrim in
filentio lætus cum eis ambulaba ih, & videbar mihi iù-
n iorfàdu sefle .* Poftquam vprbveiperaefle coe p it, d o-
mum repente abire volebam,illæ autem retinuerlintme,
8c non permiferunt abire. Manfi çrgo ilia n o d e cum eis
iuxta eandem turrim. Strauerunt autem tunicas fiias
linteas in terrain, 8c me in medio coïlocauecunjt, nec
quiequam aliud facie bant, nifl quod orabant.Sed 8c ego ■
cum illis fine inteAniflione orabam), neque minus quam
illæ. Q uæ quum me fie oranéem vid iflènt, ingens gau-
dium perceperunt, & cùm eis illîc fùi vique ad diem po- fim
J. A'J
I f . g
S. Pauli , L ib .1 1 /.
fteruni. E t cum adoraflèmus Dominum , tùnc venir pa- i gravefteyeftitas,éxertis humeris,<S<:lblutis crinihus,con
hriftos
Peua.
‘urmcft
-défia.
ideles
itcon-
tdes. ''
ftôfillèyî& ait ad illas : Nullam eifeciftisiniuriam ? Et di-...
xeruntei.-ipfiuminterroga. Dicoe i :DominC, magna vb-
Iqptas me cep it, quo.d manficum eis. E t dixirm ihi, quid
coenafti ? Et dixi : Coe n a u i, Domine-, to ta n o d e verba
Domini, flenè, inquit, teaçcéperunt ?Et d ix i^ e n è D o -
nrine.Nunquid vis nunc auflire ? Et dixi : V o lo Domine :
8c primùm ficut te iô tefrogauero, rpgQ.yt fie mihi de-
monftres. Q u em admod ümv is , in qu it, fie tibi remex-
plan àb o , nëc quicquam te celabo. Primùm omnium
Domine, in qu am, h c c m ihidemonftra. Petra hæc, &
porta quid funt ? A u d i, in quit: Petra hæc, & p o r tâ filius-
D E t.eft. Q uona tn pa d o ,in q u am , Domine, petra vêtus
eft, porta autem noua ? Au d i, inquit, in fipiens,E in te ilige.
Filius quidem D E i omni cteatura antiquior eft,ita vt
in confilio patri fiio adfuerit ad condcndam creaturam.
Porta autem propterea nbuä.eft,quia in confiimmatione
in nouiflîmis diebus apparebit, v t qutaflècuturiiùnt fa-
lutem, per eam intrent in cegnum D ei. Vidifti, inquit,lapides
illos qui per portam tranflati funt in ftrudùram
turris colloca tes , eos verb qui non erant tranflati per
portam,ab ied o s in locum fiuuiri ? Et dixi rVid iD omine .
S ic , in q u it, nemo intrabit in regnum D s i , nifi quiaeçé-;
périt no men filii D e i . S i eni m ciuitatem aliquam volue-
risintraré, & ciu ita s illa c in d à f itm ù ro ,& vnarnhabeat
tantummodo portam, nunquid poteris alia intrare ciüi-
tatem illam , hifi per portamquam habet ? Et quonam
modo , inquam, Domine, aliter fieri pptëft i S ic ergo, inqu
it, in illam vrbern n on poteft aliter intrari,nifi per no men
filii eius, qui eft ei chariflïmus. Et dixit mihi : Vidifti
turbam eorum , qui ædificabant turrim illam ? V id i, in-
quam,Domine. Et dixitùlli omnes nuncii funt dignitàte
verierandi. His igitur veluti muro cind u s eft Dominus
Porta verb filius D e ic f t , qu i iblus eft accéflùsad D eum.
Al&erergo nemo intrabit ad D e ùm , nifi per filium eiùs.
V id ifti, in q u it,illo  è x v irô s , &itNnediopræcerfumvi-
rum ilium ac magnum,qui circa^turrim a*nbulauit,&la-
pides de ftrudura reprobauit ? V id i , in quam, Domine.
Ille, in quit, præcelfiis, filius De i eft : & illi fex nuncii funt
dignitàte conlpicui,dextra, læuaque eum circumftafitês.1
Ex his, inquit, cxcellerÂibusnunciis, nemo finèeointra-
bit ad Deum. Et dixit.: Qmeu ÿqu e ergo nomen eius non
acceperit, nonintrabitin régnum Dei. Ètdixi. Q u id eft
deinde hæc turris ? Hæc, in q u it, Ecdüfia eft. Et virgines*
hæ quæ funt Dominé ? Et dixit mihi : Hæ,.inquit,Spiritus
iâ n d i funt,n o lialiter enim h ç^mo poteft in regnùm D e i
in tra re, nifi .hæ induerint cum veftè fua. -Etenim nihil
proderit tib i açcipere homen Filii D e i , nifi etiam & ve-
ftem earum acccperis ab eis. Hæ namque virgines pote-
ftâtés iùnt Filii Dei. Ita fruftta nomen portabit qùis, mfi
etiam p.oteftates eius portaueait. E t dixit mihi.: Vidifti^
lapides illo s , qui ab ied iIù n t ? Illi enim nomen quidem
portaruntjVeftem autem illarum non induerunt.Et dixi:
Q iiæ çft vçftis earum Domine ?Ipfa, inquit, nomina,vq- -
ftisearuih e ft.Q u icu n qu e c rg o , inquit, nomen filii D e i
portât, harum qùoqùe nbihiha pbrtare debet, nam & films
norninaportat earum. Qublcunque,^inquit, lapides
vidifti in ftrudura remanfiflè,pe$ manus harum traditos,
earum pôteftate veftiti fiunt. Iaeoque totam turrim cbn-
cordem vidés'cum petra, & v elu t ex vno lapidé fadam.'
Sicqüoque ii, q u icied id çrimtD eo per filium eius,indu-
ti Iùnt ipiritùm hune. ‘ E c c e yn u s erit miritus, & yn um ;
corpuisv& vnus colo r yeftium ëorùm:fea & illi àflèqucn-
turifta, qui portauerint nomina virginum harum. Et dixi:
Q uare ergo Domine, a b ie d i flint lapides j quirepro-
b a tifu e run t, cùm & ip fi per portam tranflati fuerint , 8c.
ttaditi p e t manùs virginum harum in ftruduram turris
huius? Q u on iam , in q u it , cura tibi eft, omnia diligenter
inqùircre : audi dé iis lapidibus qiii ab ied i flint. Hi o -'
mnesnomen filii D e i acceperunt, fed &poteftatern virginum
harum : his ergo Ipiritibus accepté confinnmati
iucrimt, & in numerp lèruorun) D c ir ed a d i ,& y n um
corpus eorum eflè coepit, atque vnà veljis, eandem^^enim
fentiebafttæquftatem, quam paritet exèreebanf. A t ve-
tp poftquain yideruiu mulierés illias,, qùasaduertifti ni-'?
cupiûerunt (olicitarc illas^ ob pulchritudinem earum, 8c
induti flintpoteftate earum, virginum verb prbiecerunt
amidùm. Hi igitur ab ied i funt à domo D e i , E traditi
mulieribus illis. A th iq u in o n fu n t corrupti pulchritudi-
ne earum, in domo De i remaiiferunt. Habes, in qu it,h o-
rum lapidum,qüi ab ie d i funt, explicâtionem. E tdixi : Si
qui ergo Domine,hominum qui huiufmodi fiint,egeriht
poenitentiam, & abrecerint cupiditatem mulierum illa-
ruiri, & conueifiredierintadvirginés, & ear um potefta-
tem in du erin t, nonne intrabunt in domum Dei ? Intra-
•bunt, in q u it, fiabiecerintomnia opera mulierumilla-
rum , & harum virginum r.efumpferintpqteftate.m,&in
operibus earum ambulauerint, &.idçb intermiflîo fa d a
eft ftrùéndi, v t fi ni egerint poenitentiam, adijcianturin
ftruduram turris : fi au tç m non egerint p oenitc^tiam,alii
ftruantur lo co e orum, & i l l i tune abijcientur in toto. A d
hæc omnia gracias egi D om in o , quod in omnes in qù i-
bus inuQcatum eft nomen eius,mptus çlementiâ, miierit
præfidemnuncium poenitentiæ ad n o s , qt^deliquimus
ei : & q u o d renouauerit (piritus noftros iam certè déficientes,
neque habçntes Ipem falutis, nunc verb récréât ad
reintegrationem vitæ. Et dixi : nunc (Domine j dëmon-
ftra mihi, quàre non in terra ædificatur hæc turris, fed fii-
pra petram,& portam.Quoniam,inquit,infipiçns & fine
in te lled u es jid e o interrogas. Et dixi : Nèçeflè habeo
D om in e , omnia te interrogate, quoniam nihil omninb
intelligo ; refponià enim omnia, magna &præcl^ra flint,.
& quæ homines v ix intelligere poflunr. A u d i, inquit':
nomen Filii D e i , magnum 8c immenfùm e f t f& tptüs.
, ab eo fiiftentatur or bis. Si ergo, inquani, prhnis D e i Creâ-
tura per Filium eius fiiftentatur •, curnoA & eos fuftinet,
. qui inuitati funt ab e o , & nomen eius fe rùn t, & in præ-
ceptis eius ambulant ? N onne etiam videis, inq,uit, quod
fuftinët eos , qui ex totis præcordiis portant nomen eius ?
Ipfe igitur fùndamentura eft eorum : 8c libenter portât
e o s , qui non negant nomen eiùs , (èd libenter fùftinënt
ilium. Et dixi : Dèmonftra m ih i, Domine, nomina virgi-r
num harum, 8c mulierum illarumquænigraveftefiint
indutæ. Audi,inquit,npihina virginum qùæpotenriores
Iùnt y'quæ obrinueruntangulosportæ ; hæc funt : Prima
ypeaturfides} féconda abftinentia;tcrtiapôtèftas; quar-
tapatientia} cæteræ autem, quæ infra has con fiftünt, His
nominibu’s vocantur:fimplicitas, in nocentia, caftitas,
hilàritas,yeritas,intelligenria, concordia, charitas. Q u i-
j eunm itaque portant hæc nomina 8c nôihen Filii D e i; in
regnum Deipoterurit intrare. Au d i nunc pmliemm hô-
!; mina, quæ nigra vefte veftitæ fiint, & his quatuor poten-
tibresfùnt: quarum prima perfidia;fècundainremperan-
tia i tertiaincredulitas; quarta volùptas nominatur. Së-
quentes verbharum, fié nominantur: triûitia, malitia, libido
, iracundia,mendaciùm,ftùltitia,ihflatio,odium hos
fpiritus, qui portât D e i fèruus ; regnum Dei-videbit quidem,
fèd non intrabit in illud.Lapides verb illi(Domine)
qui de profund© in ftrudura aptati fluni j'qui funt ? Decern
(inquit) qui in fundamentis collocatifiunt : primùm
fèculum eft:Iequentes viginti quinq; iècundùm fèculum
eft iuftprum virorum.Illi autem trigintaProphetæ domi-
,n i, àc miniftri fiint rquadragintaverb Ap oftéli & d o d o -
res fiint prædicatiohis Filii D e i.E t dixùcurego,Domine,
virgines illæ etiam hos lapidés in ftruduram turris por-
rex emnt, tranflatpspèr portam ? Et dixit: hi enimprimi
(piritus, illos'portauetunt, & omnino alius àb alio non
receflèrunt , née fpiritùs àb ïfôminibûs, nec hPminesà
fp iritibu s:fèdiundi fuerunt hi fpiritus eft vfqué aft diem
quieris: qm nifi hos fpiritus fècum habuiflènt,nön
fuiflènt vtiles ftruduræ turris huius.Et dixi : Etiam nunc, .
D om in e , demonftiaitnihi; QuîdqUæ risïin quit: Qu a-
re, inquam, de profùndo, hi lapidés afcenderüiit»&pb-
fitifùnt in ftru du fäm turris hùiùSjÇÙni iampridéportà-
ùerint Spiritus iuftbs ? Neceflè eft, in quit, v t per aquam
habeant afceridere, vfrëquiefeant : No rigöte ranteniill
aliter in régnum :D E i intrare -, quàm v t deponerent
mpftalitatem prioris yitæ. ; I lli igîtùr d e fu n d i , ßgillo
Filii D e i fignati fiiÙt ÿ & im rau erunt in regnum D e i :
Virgines
turris cu^*
ftodes.
Spiritus
mail.