B
Oratio de
; irnödi co-1
lùmma-
tione, ter-
iroris pl<
iDacft.
Efa.i.
O fit I}.
Antichri-
ftus vécus
vredinis à
de(eno.
Mundi finis,
(ïgna.
Muh.).
matiónem,iri Ccelufn Affaröptionem & Àlcènfionemj
fandiSpiritus fufccptionem qu a ornäuit Apoftolos : A d -
uentum dénia; fecundum qui manifeftabit omnik, cum
Videntés appellentur,neceftario præipônftrârunta.c p r i -
dixerunt. Vnde àiem etiamCqhfummationis n ob js.fi gni-
ficârunt,extremis temporibusÂpoftatam emerfurùm qui
homines feduceret -, initium acfinem regni e ius, Tudicis.
quoqj Aducncum^uftorüm viram,acdelïnqùciium fup-
plicia prçfignâmnr: v ti omnes fingulis dieb.us ae-horis hçc
animo verlàritcs velue É cclefiifilij,cogttofçamus*ne v -
num cfuidëm io taaut vhum apicem ex bis p riteritum iri;
quemadmodumfermoSaluatorisihdiçauit. Omnes ig itur
neceflàriô apericeoculqs eprdium veflï'orum, ac auri-
bus animæ v e ft ri q u i d^élucifumus exçipite. EXplicabo
cttimvobis hodierrio diè,omrii$hctt:roris terrorifque pîe-
nam narrationem: ncpe de cônlümmatiohè ; ideft,tonus
Mundi fedudione quam patietür ab hofte & diab olo,
quàm feqùetur lècundus Aduentus Domini noftri ïefu
Cftrifti. Vnde crgb(Chrifti amâtes)fumam initium ? quid
exordiar.qiiidve commemorabo? Qüem,eorum quædi-
ctf,tcfteraexhibebo2 Verun?vndefermôrié fumus aufpi-
cati,éos iri medium proferamus telles fide d ignos,qui ai-
dta çomprobent: deinde Apoftolorum quoq£Updrinam
vel Prophetiam potiùs,vt per vnitierfum Orbe terrarum
quafi tuba cancnt confumtnatibntsdicm. Curn igitùr hi
quoqypraïfigrtauerint qua* nondum eüenerunt; ac falla-
cias penierfaque edrifilia improborumhtfminum qiïi ex-
iftent,aperùerint;agcdum, Efaiâm Pfophetam tanquam
primum teftem in medium producamus, qu id o c e t nos
q u ifu tu ra fu n t cirpatempora éonlummationis. Q u id igitur
ait? ferra vefira deferra,Ctuitatesvefira igné exufla, Regio-
nem vefiraiitin conjpeâu vefiro déuorantqliem.Dereltnqueturfi-
lia Sionficutvmbraculüm ïnvmea f & fic ù f tugurium in cucume-
rano-,tanquam Ciuïtas quavaftdtur. V ides, dife&edumé Prophet
« immifium;qudtempu$illüd,quQd ante fieculis va-
ticinatus èft?Nëcenim de Iiidçis,nec de çiuitate Sion verbum
hoc p ridixit; fed de Ë cclefia : N a omnes P rophet*
declarârunt Sion eflè fponfam è Gcntibusaddudâ. Q u o -
circa ad iècundum Teftem brationemapplicemus. Q u if-
nam1 eftille? Au d i edam Ofeam grandiloqua fundentem;
ln diebmiüis inducet Dominus è defer to vtntuni vredinis eóHtra i f
los,deficcabit venus eoruni,& defer tos faciet fontes eorutn, & v r ii-
uerfavafadefiderabilia delebuntur: Quiarefitterunt contra Deum,
ingladiocadtott,&qua ex eisprägnantesfuerint difrumpetuf.: Ec -
quis alius ventus vredinis à deferto,quä Antjchriftus,qui
temporib.fuis deleturus e£t 8c deficcaturus vena's aqiiaru
& fruófcus arboru , proprerea quod homines amplexi fimt
opera eins? Iraq; delebiteos, ipiique feruientin impurita-
teipfiiïs. Attende concordiam Prophetæ cura Propheta ;
cognofce alium querq; fimilia.pfplo'quentem; eâdé enim
AmosPrppheta conlcntienspraedixit : Hac dicitDominus,
quia pujgnoptfcutitis pauperem é f jlonaeUttd ccpifiis ab eo, dotnos
p ofit as adificaftis & non habit obit is in eis;VineaS defiderdbiles plah-
tajlis,nec tarnen vinuin bibeiisearuth, quia nompenhiiltas tmpie-
tates vefifOs, & gramafimt peccatavefira, qut defrqudatis iufios
accipitis mimera, & pauperes in port is opprimttis. ldeo prudens irt
tempore ills tacebitquia tempus Malum efi. Di fee >dile<5te mi,
probitatem hominum illius memorial, vt iuftum diripiât,
domos & agro s Sc ipfam iuftitiam auferaht à iufEoj vtfciâs
tum fincm adefle,quando Hæc fieuc iltd per(pe«5ta tibi eft
Prophetaefapientiayac reuelatio futura tempöribus illis,
Q u in Prôphetæ omnés^quemâdmodurn praïdixifhus) vt
vetera patefecerantific pofterioribus eueritiira temporib.
clarè vaticinati funt. Sed nc recéfendis omnium Prophc-
tarum verbis orationem confuraamus,'vbi vriius m èntio
ihuidiam,odiüm,conteütionem; Paftorum in ouibus ne--
gligentiam, pqpöli erga. SâcerdoteS anifnumimmofige-
rumr Ita bmnes fiio arbitratu viueht. Filij m anui ifiijcient
in parehtesjvxor virum foum tradetin mortemyvir vxoré.
iuam,vt ream,trahetin iudiciiïm. Domini in fcruos füos
e runtin humaniïferui in Dominos animum gerêt inobe-
dicfïtem,fèniscanidem n em o reuerebitur, iuuenilis fo r -
fiiaenemorniièrcbiturTtefhpladiiiidadomorüm inftar e-*
ruftt,locis omnibus euerfiones fient Écclcfiarum., Scri-
ptu tó contemnentuqhoftcs illius C an tica vb iqj decanta*»
bunt. Poft haee, ftupra, adulterià,pcriuria5incantationes ÿ
diuinatiofies magnoimpetuftudioq[; fèquentur, In fiïm - :
ma jex ijsquiChriftian ividencurjtuncexurgentfa lfiProphetèratóqyApóftoIij
hömine'simpoftoreSjCOrruptores,
ftialcfici, thentiefitès alius in a lium , adultenVftuprarores;
rapacés^üatójperiurijdetraöEöréslPaftöresfientquafi lu*
pijMona chiexpetent q u i funt mundi; diuites animuftï
expertem miiericordiæ induent» pàuperi non fiiccurrent
Prirrcipcs;Pocéntès>miferationés abijcientyludices iuftü
äuferent ex iuftp>rnuneribufque excæeati iniüftitiam pro-
ba bunt.Q u id narro qüæ fient ab hominibus, cum ipla et-
. iam elefnenta ordinem fuumfint negatura ? Terræmotus-
erünt per omnes R egiones,tonitrua,venti,horrenda fui-*
güraquae domos agröfq; cxurenr,procellçvèntorum quç
"tedam ac mare fine modö perturbabunt, te r r i ftcrilrfa’“
' teSjfonitas maris, intolerabiiis commptio o b ihteriturri
tam ammarumquam hórninum: fign ain So le ', figna in
Luna»fiderum de via deflexiones)anguftiægentium, aeris
y intempéries, gradinisemiflionesfupóffaciem t e r r i , hye-
mes inôrdiriatæ, glacicsfui diffimilis', ardores qui fedari
nequeant,repentina fulmina,iniperataincen did": & ,v t 1er
mel d k am , gemitifs&plandfcus vniueri* t e r r i conlola-
tiönê carentis. Ex quo enim abundauèric iniqüitds, refrige-
fcet cbatitas multorum. Proptérea Dominus Vniuerfi, hpru
omnium fluótuarionem & conftf ftonemclavhat pe rE uâ -
geüum dicens: Videte,nefedücamini,multi énim ventent in nomine
meo dicentes,quia egofum,& tempus appropïnquauit, ne fe -
ducatnm igiturpofl eos: Cum autem audieritisbeüa é r diffenjió*
nes,nolite terreri,opoxtet enimprimum hocfieri,fed noftatim finish
VideamusverbaSaluatoris^quemadînodum ad n oslem-
perconfirmandos præceperit. Videti,nefeducannni, Multi e -
nim ventent ïnnomine meo dicentes,Egofum: Nam pofteaquam
ip(è aflîïmptus eft ad Patrem,furréxerunf qtlidamdicen-
teSjË g o fum C h r iftu s îv t Simon M a g u s ,& reliqui q u o rum
nominareferre nofiefthuius tempötis.Quare extre-
mo etiam die confummationis exurgere denuó debent
Plcudochrifti,viri qui dicant, Ego fum Chriftus, & fedu-
ceflt complures.Pleriquehomines curfitaburit abO rién -
tc a d ö cd d e i ïtém vfque;&,ab A q u jlone vfq; ad mare di-
centesVVbi hie Chriftus? V b i illfie C h ’riftusîïèd v t qui vana
fapiehtia p i id id ,n e c diligenter legantSeripturas, nec re-
6ta fe n t i a n t , nomen q u ir e nt qu öd inuenire n oft po tu e-
runtf bportet enim primüm h i c fieri,iraque confpici filiü
perditionis,hbceft,diaboldm. Q ^ n '& d if tin ild q u i Apb^
fto li qui confirmant Aduéntüm D omini nöftri ïé fiiC n r i-
fti,figillàtiffï innuerufttiftorum deféftandoriiin ac pxitia-
lium höminum demonftrationerri; ac palam pridicätu ftt
nefaria? illorum âftiones. Princeps Petrus, fidéi petra
quem beatum iudicauit Chriftus Deus nofter,iuè dotftor
Ecclefiâ:,- illé primus Difcip'ulorum, illë qui fegnï .claues ‘
habetjdoçuit tifis dicëns; Hoc primum fcïibtefilij, quodveniet
in extremis diebusillujores, fecuridum fuasipfotum concup 'tfcèHtias
ambulantes: EtiEruntiH vobisfalfidâêtores,qui introduced fectas
perditiônùnt. Secundum hune Cöfifo'nät Ioatittdè ThéCfloi-
gùs dileéîus Chtiftijclamatque ; Manifefii fu nt filij diabotir
F I
flemen- |
toruper- j
iflrbatio
ifimuntii j
confum- j
JBiationc. !
nemfecerimus, adpropofitümreuertàmur. Q u id porro Et,nuTtcÂtiiicbïifitmultifaftifunt,verum ntfeducaminipofi eos.
M ich ia s quoque prædicit ? Hàc dicit Dominus fuperProphe- " NÖlite onifiißnHtui credere,qüia niulti pfeudopropbeta exierunt in
tasquifeducuntpopitlum meum,quimotdent dentibus fuis & p r a - Munduni. Deindeetiâm ludaà Iacobi Fràter, Kisfinïilià di-
dicant eïpacem: & f i nihil datuinfuentin os eoruni ,fan£lificaht cit: ln nouifimis tenipoübus erunt iüufotesfecqHdüm fu a defiderta
fupereumbeüum. Propterea nox eû t vobis pro vifionci & tenebra 1 ambulantes m impietatibus, hi fu n t qui fin e metu feipfos pafeunt.
vobiseruntpro diuinatione:EioccidetSolfuper Prophetqs, & o b t e Perfipèxifti T heplogorum Sc A poftolôrum confènium,:ac
nebrabitur fupereosdies: Et cottfundentur qui videntfomnia, & d o& r in iillo rum conco'rdiam: deincepS Pauliïm edâau-
deridebuntur V ates.Hxc prinarrauimus, vtintelligatis cru- £ dias,libeuè loquentem ,quàm afpértèhofee rcuelèt : Videtd
eiatum & perturbationem extremis futuram téporibus, malosoperdrios,videtecocifioneni.Videie ne quisvos depiadetur per
omniumç[ue hominum inter fe viuendi confuetudinem, v Philofophiam & inanefallaciam,Videte quomodo cautèambtiletis,■
"princeps ;
Petrus.fi’ f
déipet» 1
a.Pttr.i' \
2 ,T ttrr
%: loan.)-
w A
i.Ioan.V I
ƒ»</• t
jh il h
Coloß1'
qfioniatndiesmalifunt.Ecquis igitur habebirexeufiitionem,
qui h ic à u d ia t in Eccle'ua a Prophetis, ab Apoffioiis | àtq;
ab ipfo Domino,nec follicitus erit de ruina fua;a<i témpo-
re confummacionis & hora ilia qua fîfti debérritis, ad tribunal
C hrifti ? Sed narrarionem hifius de cdnfumhi àtio-
ne orationis conuertampsdd e aqd ïfèqü ü htù r ttp b is di-
cenda.In medium v erb pçodiiéb teftem fidé^dignum Da -
nielemProphetamqui lbmiiium Nabuchodonofor dif*
. fbluic,atqueabitîitiô régporitrh vfque ad dônfummatio-
uem,viarnindeclinabilem ftq ui yo len tibu s , déclaration
dpemveritàéis demonftrauit. Q u jd enim Prophetà clarp
Régi N abttchodonofor prænuncïauir? Videbas,0R e x ,& ec-
céfiatud ingensfi abat in cojpèctu tuo; cuius caput êrat ex âitro,brachia
eius & humeriargentei, venter & femora ex are, tibia ferrea,
pedum autem pars eratferrea,parstefiacea: Contemplabaris ergo
I donet abfcijfw eft lapis finemdnibus,quipercufittimaginispedes fir m
s ac teftaceos,& tandem comminute, tumque fim u l comminuta
I funt teftafterrUm,as,argentum,& aurum ,&fa tta fu ntq ü a fi pulr
! uis à facie turbinis dHiui: Lapis autem qui percufiit imaginem ,crè~
uitinmontemmagnum,&repleuitvniuerfam terram. C oniun-
I genres ergo hisvifiones Dan ie lis , amborum vnam facie-
mus eXpofitioherri 9 demonftrantes veta Faille à D anièle
vila, 8c cOnfèntariea ijs q u iN a b u c h o o o h o fo r quoque
priuidcra t.In hune enim modum ait Propheta : Ego Daniel
v id ebam ,& ecce quatuor venti Çceli pugnabant in mari m a-
gno,&quatuor beftia grandesafcendebant de mari,interfe Huer fa :
Primabeftidquafileana,&eius atavelûtaquila,ajpiciebam donee
euulfa fu nt ala e iu s,& [ublataeft à terra, & fuper pedes bominisfte-
t i t ,& epr hominis datumefteuEteccebeftiafecundafimilis vrfo, in
parte ftetit , ép très ordines in ore eius in.medio d'entium eius, & fie
dicebdnt ei: Surge,comede carnesplutimas. Pofi hoc ajpiciebam, &
ecce bejfiatertia velutipardus^& huic erant auis ala quatuor fuper
fe ,capita quatuor er ant befiidfPofi hoc a[piciebam,, & ecce quarta
beftia terribtlis atque mirabilis&fifiisfupra modum, cuius dentes
erantferret, &vnguesanei,edebat é f comminuebat, & n liq u a p e -,
dibusfuisconcülcabat^& hacvalde diferepabat ab omnibus beftÿ:
rabam enim,inquit|Beftiam quarca vid'éUcisi):&ècoedjefem j
corma poftèam.tn quib.afcenditalterum cornu tariqua pullulant,
acttidfeprioràeradicabit. Q ù ô d cornu demonftrat'pullulü
ahutftilo.n elle niiï Antichriftum qui fiifçitabir; regnu lu - j
d io rùm .T r ia eprnua q u i ab eo râdi'citu$ euèl[eftrur,tres (
Reges indicant,ÆgfptijLibyæjÆthiopum, quôs delétu-
rùséft acie bellica: qutbus omnib .poïïtus, ianr tyrànnus
formidabilis fànétos-affligètàcperlequecur ,inlltfgénrs if i
eos. V id e s , y t D aniel Nabuch odô iïb fori reonoru dbmi-
nationern e xpo fu eïit:Cemis,v t ftatuæfo rmlîrn,omnibus
fuis lïnéamentis deçiarârit ? p e r c e p if t iqua, ratiöne pr**-.
ftionftrârit npbis quatuor beftiarum afcenfûm è mari ?
Supefeft,Vt Âncichrifti peculiâria facinora vobis-apêriâ-*
mu s ,& quatenus lic eb it, è Prophetis atqySçriptuits pro-
mulgemus eius vagationem per vniùerfam terram ,8c ad-
uenrum nefarium. C um Dominus Iefus Chriftus (ecun-a
dùm carriem aduenerit ex fantfta & immaculâta Virginc,
rribumque Iuda aflumpferic,ex eâq; proceflèri^declara-
uit Scriptura regîàm ftirpem, ex fentccià Iaébb in b é n e d t •
étionibiis clamantis ad ludam filium fiium : Te laudahn t
fratres tuï,manus tua in cértiicibus inimicorum iiioruw,adorobtint Gen.4
tefilijpatris tu t, Catulus Leonis Iuda ,fiyirgulto f i l i mi, ajcendifii :
*Recübansdormmftïvt leo ,& velut caiulus looms, quis excitabit ilium
2 Non deficiétprinccps ex Iuda, neqüedux defeemoribus em$,do-
. nec veniant qua repofitafunt e i,& ip fi eil expeftatïo gentium.A t fe -
de verba Ia co bad ludafti d id a jin Doniinpefièimpieta.I-
dem profeéto clamatetiam deAncichrillo PatriarchaJta-
que ficuti prophetiam emifit in ludam ; ita & in filium
luum,Dan : Narri Judasërat filius eius quartus : Dan verb
filius quoque eius feprimus. Ecquiddeiilo~clainauir ? Or-
e u n a t ip fiD a t t^M à '^ v i^ ip f i'd â ts^ fe^ ita , mordensvhguïam j
equi. Quiserat fèrpens, niii ieduétorille, ab iuicio aiccus I
in G eneli feduxilTe Euam, & Adamuln fupplâncaftè ? Sed •
qüoniam pluribus h i c nobis finit dèmbnltrandà , liaiid jtu'rusd.^
grauabimur. Illé çértb nafeiturus éft ë tribü D an, & velu- rnbùDan
ti rex tyrànnus acieny ex adüerfo ioftrudhrus eft,iudex fe-- jGew"
pracedentibuseam, & habebatcornua decem: Confiderabam cor- uerus a cd ia b o lu s , v tairPrbpheta : Dan iudicabit popufi
nuaeius,&ècie,cornu paruum em i t in medio eoruni, é \tr ia de j fuum, v t quauis alia tribus in Ifrael. i Sed d i ce tq u i Jpiàm, hóe
cornïbus primis euulfa fu n t à fa d e eius .Et ecce ocitli quafi oculi hominis
erantiticornu tfto,&osioquens ingeiitta. C ù u i igitur haec
videantur omnibus in te lled u difhcrlià, q u i myfticè d icta
funt à Prop he ta, nullüm eorum celabimus eos qui
mente funt ^ na præditi. C um clicit» Daniel primam be-
lUarft(hoCeftleinam9>lbendéntem èmari,fîghifica t fe-
gnum Babylonibrum,quod fu itin mundo,àureum caput
ftatUiillius.. Q^odautéirn diçit5alas eius v e lu ta q u i li , fi-
gnificàt eXaltaturo Re gem Nabuchôdonpfor , contra’
Deum Jefè extulifle. Pbftmoduminquit alas eius euul-
làs,quonia'tn euerfafuit eiusglbriajPulfusénim fuir è regn
o fuo. Ilia ^utem vciba^Cor hominis eidatum efi, & fuper
pedes hominisftetit, refipuilfe è um , vbi fe hominem eflè a-
gnouitjdediflèque glpriam D eo. En demonftrauit primas
beiliæfimilitudmem.Poftleænam,alteram beftiam videt
Propheta vrfo fimilem,qui er^ntPerfie. C ùm autem di-
citfVidebam in ore eius très àrdines, tresgëntes defignat, Perlas,
M e d o s ,a c Bab ylbniosiquod dëclaratinirliaginear-
gentiim poft aurum : En fecundâ etiam beftia declaraui-
mus.Se quitur tertia,pardus,qüi Græc j fuerunt : Alexâder
enim R e x Macedonum poft Perlas reriim potitus eft,fufo
Dariô,quo4 fign j ftcatur per i s , in imagine. Iam qu od ait,
beftiam habere quatuor alas au is , 8c quatuor capita, cia-
rillîmè demqftftràuit quo paéto regnum Alexandri diui-
fum fuerinquaçuorin partes. Quaitüoreftim habuit capir
ta,Reges quatuor qui ex e o fe gn o fiirrexër;unt: Nam m o -,
riens Alexander regnum fuum diuifit in quatuorpàrées.
Iam etiam tertiam beftiam expediuimus | deiriëeps narrai^
quàrtam beftianrterribilem ac ftupendaip, cuius dentes
erant feftei,acyngues in e i . Qüinâ funt hî,nifi Romano - •
ram imperiü quoae.ft ferrum quo conteret opines hipe.^.
riorès Re ge s ,p f donfinabitur vniuerlæ te r r i ? QOid porro .
relrquum eft nôbis'interpretandü ex h is q u i vidit Pro-
P beta? A t extre m i tates;illæp ed û imagihis,4n quibus pars
erat ferrea, pars teftacea, per mix ta ambqin vnüm:Siqùidé
Secern d igitis pedum imaginis, myfticè fignific^uit decc
Regés inde exorto s ,qu odD anielcft interpretatus. Cofidè-.:,
Biblidth.Vet.Patr.Tom.}.\ , , | . .
de Samlbne d id um eflè, qui nattis eft è tribu Dan, iudicauit
populum fuum anpos viginti. Atinpà rced un taxa tïl-
lu d à Samlon efadume ft , h o c veto vniuersè'implebitur
temporibiK Antiçhrlfti. Inquit enim Ièremiasïn liuric
modum: E Danaudiemus vocemacutifiinfam e quorum eins: A v&- lerefa.s.
ce hinnitusequitatusequorum eius conçujfaèit vniuèrfa terra. Et t
rurfus M oles inquit: Catulus leonis Dan,&exilietèJ3afani -Et |eiuiftus
ne quis djcat,diótum h o c adSaluatorem pcrtinereyatten- iitn
dat animiim. D a n, in qu it, catulus leonis, perfpiçuum red- :& Ami- -
dirpropofitum,nommacariibuDa,n,deqüa'nafcèrurdia^chï»iU>s.v
bolus. Quemadmodum enim è tribu Iuda nàçus èft |ftd ci,utr-
Chriftus, ica nafcëturè tribu Dan Antichrift&si C u niqà e
Dorftinus ac Sàluatôr nofter Iefus Chriftus filius Dei pro-
pterfegiam&riiluftrem naturam, L è o f it ante pr id ica to s :
eodem modoScripcura diabolum ob tyrannicam ac vio-
leritàrn indolem , leonem fiinilitêrfofe pridicau it : nam
per omnia fed u d ö r ille vult imirari filium Dei. Léo . ,
C h r iftu s , Leo quoque Antichriftusi Chriftus R e x coe-
leftium atqiie cerreftriura, R e x etiam na fcêtuf fupçr i'è Ë
ram AntichriftUs^. DemOnftràtus eft Saluator v t agntis,
iplèquoquehafcetürinCifèumcifipne* CKriftusmùic A-
poftolos ad omnes genres, hicitidèm m ittetPlèudoapb-
ftolbs'. Chriftus onesdilj^rlas congregauïc, hicpopulum
Heb r io rum dilperfumjadiundem mddurtï ëóngregablt.
Chriftus dédit credenribusin eum predoikm àc Viuificam
Çrucenfjhiciridem , fighumluUmdatUtuseft. Appariiit
DpmihuS in figura hnmana, ;ficifte p rod îb i t lu b • for m a
hominis. Ex Hebræis ôrrus eft Chriftus,hic quoq; natcé1
tur è Iu d iis . Chriftus bftèndic earn e mfu a mv c an qu a'm çè-
plum,ac nylèïtauic rertiadie?,ficifte Ierofolymis iülcïrabir
Duplex
templumiapideiimj Atquehasiilitis fallaçias ex î/s quæ j
Clic ti
deinceps exponemuS,liquidé intelligent qui atteniè iios. l
audient. Nam è Scripturis düplicëm Adüentum C h r iîlf j
Saluatoris didicimus. Àcp riorq uidëm fëçûndumfc^pl:
fUicàDièduSjèé qu b dïlle humilis apparuerit : | | | pofte-J
rior ciusÀdùentusprædica'tus eft gioriôfuSj^Ubniafti Ve- !
niet èGoe h s eûm p b tën tlfï cum Angehs & gloriaPatris j