A
* 4
X Y S T I , VEL SEx
t I P Y T H A G O R I C I
ftantia hominem effe dicat, Apathism Stoic am , &intptccantiam
cum OrtgemjUs intro due at. Pelagianifmos complures continent. At
nos monemus in hoc libro cattendees omnes infra pofitasfententias,
3 0 6 . 3 tmiii haretica,vel erroné
a , vel male fanantes funt.
B
C
D
PHI LOSOPH! E THNI Ç I SEKTEN-
tiæ, interprète Rufino presbyte*
roAquileienfl.
KîctmuUtbrfriaiiemXufiiil, quilUrtm fmtmtunmXyr,
ß iPhtlofophigenttlis,& Pythagorici,ementitotitulôJplen-
didoS.Sixti fecunài Romani fontificis&martyris nomine euulg**
uerat, audi S.HieronjmumeptJl adCtefipbontem a.duerfus Pelagia-
nos tem.i.ifia conquerentem : lüamautem temeritatem, imo infa*
niam e'm,nempe Rufini ,quv dignepofitt explicate fermohe ? quod ht
brutn Xyfii Pythagorei hominis, abfque Chrtfto au^ ethnici,immu-
tatonotfhne S'txt't martyr is & Roman# Ecclefia Epifcopipranotauit.
In qutriUxtadogmaPythagortcttm, qui Iromtnem exaquant Deo,&
de etus effe dicuntfubftamajnulta deperfittione dictmur,yt qui vo-y
lumen Phtlofophi nefciunt, fub martyr is nomine bibant de aureo calice
Babilonis. Denique inipfo volitmint nuüa Prophetarum, nuüa
Apofiolorum,nulU Chrifiifitmenm ,vtEpifcopum & martyremfine
fidèfuiffe c on tendue. Vnde&vos Pelagumï ,plurima contra Et>
defiant vfurpatit tefiimonia. Esc S. Hieronymus: qui etiam in cap.
21. itremia inquù :Miferabitis Grumius, Rufinum inteüigit, qui ad
calumniandos vires fanclos aperuit os fuum, linguamque fuam do-
cuit mendacïum, Sextt Pythagoreihominisgenttltfiimi vnum librum
interprétât us fit inlatinumjmifit% eum in duo Volumina,& fub nomine
S.MartyrüXtfii yrbis Roma Epifcàpi, auftu eft edere : in quibus
nullaCbnfii,nulla Spiritus fandt,nulla Dei pat ris,nulla Patriarcha-
rum,Propbetarum,Apofiotorumfit mentio: & hune librum fohta te-
meritate & wft ni a Annulum nominauit, qui per multos proaincias
legitur,& maxime ab his qui impeccantiam predicant.
Tantum ille. Qui rurfus in 18 .cap’. Ezecb. in Rufinum muedus hac
ait: Pulcbre in Xyfiifiytbagorinfentenùoludicituf: Adulter eSI vxo-
ris proprit amator ardentier. Quem librum quidam in latinam Un-
guam transfer ens, martyr is, Xyfii nomine voluit îtlufirare, nonconfi-
derans intoto volumïne, ijuoath duos partes fruftra diuifit, Cbrifit
nomen &, Apoftolbrum omnino reticeru Nte mirumfigentilem Phï-
lofopbum in Marty rem &Rotnana Ecclefu Epifcopum tranftulerit,.
cum Eufebij quoq3 Cafarietfisprimum pro Origent librum Pamphili
martyrkvocabulocommutant. HadenwSMieronyintts. Sed&S.
Augufiintu libXretradatioriumcap.^Z. "ttaferibit : ln libro de natura
& gratia verba quaiam quayélut Sixii Romani Pon'tificis &,
martyr is Ptlafmpofuit, it a dtftndi tanquam reliera tiufdem Sixti
effentyid enmpktaueram, fedpofiealegi Xyfii Philofophi effe non Si*
xti Chrtfliani.fidetur quidem id legtjfe S.Auguflmû inlocis S.Hie-
ronym, qua nuper defrnpfipm. Sonet ns quoque Gelafiw primus in
Concilia Romano feptuaginta Epifcoporum bac xenfuit de libro ifio :
Liber proueruiorum qui ab hare tick confcriptus ,& S.Xyfii nomme
pranoïiïtiis eft,apocrypbus. Quod vero S.GeUfitïs abhareticis,& non
à-gentilt philofopho librum conferiptum affirmât, idcirco hoc vïdetur
aprere,quod Rufimu haretica manu,in tranflatme3quadamexfri-
ptumfacris imm'tfcenshbrumChriftiani homin ispotius^quam ethni-
li (fientare v obier it. Hac tantôt urn pat rum di libra ifio indicia latu-
iffe videntur S.tfidoruhi,vel quiconque illefit audor,cum Ubro de vi-
ris illufiribns ca.t.boc feribit: Six tus Èpifcopus Rohtanavrbis &mar-
tyr compofuit ad infiar Salomonis librum prouerbiorumtam breui tr-
loquio,vtinfinguUs verficulisfingulatxplicenturfententia. Quitqtii-
demopufeuto haretici quadam contra Ecclefiafiicam fidem inferue-
.runr,quo fact lins fub nomine tanti martyr is peruerforum dogmatum
reetperetur offertio. Sed it,qui Catholtcttmfe meminit, probando
légat,&èa,quaveritaticontrarianonfunt'-, recipiat. Quidamau-
ttmautant eundetn librum ab hareticif,non à Sixto fuiffe dtttatum.
Refellit atitem hancopinionembtatifiimus Augufiinus,quiin quodam
opéré fuo ab eodem martyre hoc opus conipofitum effefatetur. Hac ille.
Putauerat quidem hoc S.Augtiflinus lib.denatura &gratia cap.64.
fed retra&auit pofiea lib.i .retraâ.cap.qi.vtdudum vidimus. Con-
fulenotas adltb.s.lfiihride virisillufiribus, cap.i. Annalium Ecclef
tom.2. anno,& tomo 5. anno qiöjap.6 o. & Apparatum Poffeuini
verbo Rufinuf. Ex bis igitur omnibus facile inteüigis lettorfluo in loco
bahendus fit liber ifie,& cuius aultorîs. Er tores quos S. Hierony-
musannotauitfunt hi. Quod bominemDeo txaquet. DeDei fub-
EX BELL ARM IN Ó D E S CRIpcoribusEcclefiallicis.
Sixtus 11. Pontifex & martyr dicitur fcripfiffe librum fenten-
tiarum Sue ptoucïhiorum,qui citàtùr à S. Augufi.lib. dénatura
& gratia capiS^. Caterùmliber Ulefalfotribufiur S. Sixto martyr!
, cumfit Sixfi Pbilpfoplri ethnïci-, vtS. Hieronym. demonfirat in
epifiad Ctefipbontem,&in cap.it.Hieremi£,&jnc4pA%.Ez,ecbiet.
é r S .A ugufidib. z. Retraâatjap .^.i.retraftat locum citatum ex lib.
dénatura & gratia. Denique Gelafius in Coneilio 70. Epifcoporum
reprobat librum prouerbiorum fub nomine S. Sixtt ab bareticis confer
iptum: dicit autem ab hareticü confer iptum,quia Ruffinus eum
librum plénum ermibus conuertit ex Graco , & S. Sixto attti-
buit.
a ldelis homo ,cle«5Iushomo eft. '1_. Eleóhis
h om o jh om oD e ie ft. 3. Homo Dei eft, qui
Dcodignuseft. 4. De od ign u se ft,q uin ih il
indigne agir. 5. Du b iu s infide , infideliselb
6. Intidelis homo,mortuus eft corpore viuen-
te. 7. Vcrc fidelis e ft, qui non peccat, atquectiam in minimis
cauce agir. 8. N o n eft minimum inhumana v ira,
negligere minima,* 9. Qmne peccatura impietatera puta.
Non enim maous, vel oculus peccat» vel aliquod huiuimo-
dimembrum: fed male v timanuvel o culo,peccatumcft<
jo . Qmne membrum corporis, quod iuuirac te contra.pu-
dûÿciam agere, sjbijciendum eft. Melius eft vno membro
viuere,quam cum duobus punirk- i i . Irhmortales crede
re manere in indicio honores &pcenas. 12. Eiquaecunque
in noc mundo habes aliquis auferac tib i, ne indjgneris. 13,
Inculpatus efto. 14. Omnia aufer.enn à cç ced e , prajfer li-
bertatcra. 15. Sapiens v ir , & pecunisecomemptor, fimilis
eft Deo. 16. Rcbüsniundanisincaufistantum neceffari-
isvtere. 17. Quæ mundi funt,mundo: ôcquæDeifunt,
reddanrur Deo. 18. Cercus efto,quod animamcuam fidele
depöfit urn acceperisdDeq. i9*Cum loquerisDeo.lcico
quodiudicerisaDeo. 20. Optimum purificationem pu-
taco, nocere nemini. ai. Anima purificatur Dei verbo pet
làpiepçiam., 11. Non putes Dei iapientiam infenfibilem
eile. 23. Deus ficüt mens eft,quae mouetur. Sponielècun-
dum hxc & fabfiftit. 24. Magniludinem Dei non'inpc-*
nies, etiam fipennis volarepolus. *25.Nomen Dei ne quae-
ras,<pianon inuenics-: namomnçqiiod nomineappelia-
tur,a dtgniore nomen apcip'ic, vr alius quidem voeet, alius
autemaudiat, Qiiis çrgo eft, qui nomen impofuit Deo i
Deusauté nó nomen eft Deo,led indicium quod ientimus
de Deo. zé. Nihil ergo de Deo, quodnonlice.t quæras,
i j , Deus (àpiens lux eft, non capax concrarij. 28. Quæcun-
quefecir Deus,prohpminibuseafecit. 29. Angelusmini-
ftereft Dei ad hominem. 30. Tam pretiofiis eft homo a-
pud Deum, quam Angelus. 31. Primus heneheus eft Deus:
Secundus eft is, qui beneficij eius he parti ceps homo. Viue
igitur ita * tanquam qui fis fecundus poft Dcum,&cleótus
ab co. 32. Habes, inquam,in te aliquid Smile Dei, & ideo
vtere teipfo velut temploDei, propter illud quod in te fi-
mileeftDei. 33.1 Reuercatur vitam tuam mundus. Nihil
admitcas quod tibi inuehat notam. 3 4*Male viuentcs cum
--è corpore exceiïcrinty crUciabit malus dæmon; vfquequo
; etiam nouiftimum quadrantem exigat ab eis, ,35.-; Bcatus
' vir cuiusanimamnemo reprehendit adDeumeuntem.30.
Deum ergo honora fuper omnia vtipfè dominetuj tibi. 37.
Quicquidlupçromniahonoraueris, hoc tibi dominabitur,
Si autem dominatumtui gerit Deus, ita tu dem um domi-
naberis omnibus. 38. Honor fiunmus D eo, fei re eum «Sc
imitari. 39. SimilequidemDeoper omnia nihil eft, grata
tarnen ci ellinferióris quantum poffibile eft imicatio. 40.
Templum SanÄum eft Dep,men's pij,&akare eft optimum
ei>co* mpndum,& fine pcccato. 41. HoftiafoliDeoacce*-
_______ Seüti Pythagorici Sente'ntti*
ptabilis, benefacere hominibus prö Deo. Deogratiam
præftathômo, qui quantum poflîbilc ëft viuk fecundum
Deiïm. 43.Deus quidem nullius eget,fidëlisàütem Déi Colins:
æmulatur ergo ilium qui nullius egét,iS qui paucis in
rebus necéflàrijs indiget. 44 .Satage magniis quidem effè a-
pud Deum,apud homines vero inuidiàm füge. 45. Si beni-
gnus fiserga indigentes, magnus criîs apud Deum".4^-Sapi-
ensvir,cuiüs viucntis quidem pariîa ëft apud lamines opi-
nio,defundliverogloriaprâèdicatun 47. Qmne tempus,
quo de Deo non cogitas,hoc puta repdÉlidiflè. 48.Corpus
quidem tuum incedat in terra,anima autem fèmper fit apud
Deum.49.Intellige quæfint bonà,vt bene agas.50.B0na co
gitatio hominis Deum non latet, & ideo cogiratio tua pura
fitab omni malo. 51. Dignuseftp eo,qui te dïgnatüs eftfiliü
dicere,&age omnia vtfilius Dei. 52. Qupd Deum pattern
vpcas.huiusihaâionibus tuis memor’eftp. 53.Vir çaftus &
fine peecato,poteftatemaccepit a Deoè(TefiîiùsDei.54,Bona
mens,chorus eft Dëi. 55.Mala mens,chorus eft dæmonu '
malorum. 5^,Iniuftuini fi inhibeas agere i,niiîfte,hoC eftiè-
cundum Deum punite.57 .Satage noh videri,,fed éïïè iuftuS;
cercum eft enim,non elle eum,qui videri vult èflè,58.Hono-^
ra quod iuftum eft propter hoc ipfum quod iuftum eft. 59.
Nequaquam latebis Deum agens iniufte, fed nec cogitans
quidem, ïTp.yir fapiens caftiis crit Deo.^i.Omnem fpurei-
riem fuge. éa.Semper de bonis loqui ftude. 63. Libidincm
viùce,continfens corpus in omnibus,quia ex delitijs &volu-
ptatibusTion efrdgies fpurcitié.^.ypiuptuofitm Deus nop
exaudit.<55.Peliciarum finis corruptio.dp.Non verbum,fed
ratio, praîcedat a«ftus tuos. 67. Perniçiofum eft feruire vitijs,
quia qnbt Vicia habet anima,tôt & dominos. A8.Amor pe-
cuniasàmorëm carnalium indicat. 69. Acquire poffeffioné
animàe firm:am,virtutem.Quid eft firma poffefIrp,nifr;virtus
aut vis animæ?7ô.Renunçia-rébus corpons^dum adhuc potes,
&quantum potes.71.Hoc folum tuum ducito quod bo-
nôeft.72. Qi^aiis vis cflè dum Deum oras,talis Temper efto.
73. Dum optima quæque abieceris prædia, tune purificatus
petè quod vis àDeo^4.Lingua maliloqua indiciü eft men-
tis malæ.^iTnfüëfcé linguaih tuâ bene prPloqui,& maxime
cum de Dëofit fermo.7<».Nocere Deo nemo poteft.77.Im-
piiis,in Deum màledicus,&inFeftus,& côtumeliofùs ctt.78.
Fùndamenrum pietarisëftcontînentia: çblmën autem pie-
tatisamor Dei.79.Pium homihem habeto tanqua teipfiim.
80. Opta tibi eûenuc non quodyrs, fed quod expedit, 81.
Qualem vis elfe proximû tuum tibi,ralis efto & tu tuis pro-
xirnis.82.Qua: culpes.facere noli. 8jv Nulli fifadenti acquîe-
feas peterequod non eft bbhu.84. Quod Deus tibi dat nullus
auferrëpbceft.85.Delibeta priufquam agas,&antequam
agas, prouide qùale fit quod fa61uru^cs.;8 <î. Si quid non vis
feire Deum ,iftud nec agas ,nec cogites. 87.' Priufquam agas
qûodçunqueagis, cogita Deum, vt lux cius ptæcedat aëtus
tuos.88.Grandis impictas inDeum,afflig'erenominem.A89.
Anima illuftraturrecordationeDëi^oiContentusèflemc-
dioëribus ftude. 91. Noli omnia concüpjfcere, ^i.Occano*
nes donorumpetqüire etiam cum labore» 93. Noli diligere
eaquàe corporis funt. 94. Immündum hominem facit a-
(ftus turpis. 95. Purgaturanima infipientis, cum arguitut
intrinfecus latens fenfus eius. ’96. Deus in bonis àâibus
hominibus dax éfi. 97. Neminem ihimicum deputes,
’98. Diligeomne quod eiufdemtecum,naturæeft,- Deum
vero plus quam ânimaïn dilfgc. 99. Peffimùmeft.pecca-
toribus.in vnum conuënire dim peccant. Ido« Multi clbi
hnpediunt caftitateni j & incontinentia ciborüm immim-
aum facit hqminfemJôi.Animàhtitim omnium vfiis qùidé
iri ciDiSindifFerensjabftinerc vero rationabilius eft. ioi. Nó
çibi qui pér os hiferuhtur pollmm t h ominëm,fed ea qui ex
nialisaôlibus pLofenlntut. 103. Quicquid cupiditatç viëtus
àccepetiSpolluit. 104. Multitudmi placere ne fàtagas. ÏÓ5.
îp Omni quod bene agis y aütoterti elle députa ^leum. 106.
Mali nullius aiitorë.ftDeusi 107. .NonalnpliuspoffideaS
quarrt vfits ëorporis pofeic. 108 Abtiimnbn eripit âttlmattr
fcmalis, 1Ó9. îndebtîjscbrpoifspb%ùsj ctitümeftqtibq
ignotçs ilia, qüæ ptöpatata fint tibi à'Deo, tio, Èa pofliid^
qu* nullus poflit. aufèrre a teT ‘ 111-. ' Fer quod neceflëeu,
ficUthecélTeeft» 112.. Magnariimus efïèftude? 113.Êa qifæ
fcöntemhes fi reële laüdatis , ne re tineas. In quibuspto-
_____ àiÜiotlh Ÿett P Mr. Tom.\.
habiliter magnificus ëris, hæc obtine. 114. Hascpofçëà Dëb
quædignum eft præftàre Deum. 115* Ratio quæin te ëftjvitæ •
tuas lui eft.iié». Ea petfc à Deo, q u i aCcipcrë ab hômine non
potes. 117. ïn qüibus pricédere debëtlabotj hic tibi opta
euenire poteft labprem.iiS. Oratio yei vOtapigri fermo va-
nus.i 19 .Non bportef contcmnere ea,quibus etiampoft dif-
pofitionem corporis egemps.i2okNon petasàDeO,idqubd
cum habueris non perpetuo obtinebis.>2Llnfuefcé animam
tuâm aliquid magnum de Cefenrirë poft Deum.12a.Nil pre-
tiofum ducas,quod aufèrre à te poflit homo malus.rz3.H0c
fplum bonum pütacb,quod Deo dignü eft.124. Quod Oëo
dignum eft,hoc & vito bono. 125. Quicquid non conuenit
àd beatitudinem Dei,nô conueniat homini DeiiUtf.Ëa de-
bes velle,quæ &Deus vult. 127, FiliusDei eft,qui hase fola
prêt iofa ducit,quæ &pcus.i28.Donec in defiderijs eft carô,
anima ignorât Deum. 129. Cupiditas poflidëhdi origo aua-
ritiae eft.130.Exfuiipfiusamoreihiuftitianafcitur.131. Corpus
animæ mole (turn non natura,ledpëccatum fecit. 132.
Omne quod hominiplus eft quam neceflcfit \ inimicum ci
eft.t33.Q11i amat quod non expedit^non amabit quod expfe
dityi34.$apiens verbis innotefçit paücis. 135. Qui ftlidèt nis
quas non b ona,latebunc quas funt bona. 13d. Semper apud
Dëum mens eft Sapientis.i37.Sapientismenrem Deusinha-
bitat.ijS.Inexplebilis eft omnis cupiditas* proptërea& fenv
perindiget.r39.Sâpiensfemper fimiliseft fibi.i4o. Sufiicit
ad beati tudiné agnitio Déi folius,& imitatio. i4i.Malis qui.
adulatur,peiores eos facit. 142. Inrolerabilis fit malitia cum
-laudatur.i43.Lingua tua fenfum tuum fequatur.i44.Mclius
eft lapidem fruftra ia<ftare,quam verbum.Délibéra antequâ
dicas,ne quç non expedit dicas. Verbafine fènfu opprobria.
145. V erbofitas non effugiet peccatum.i4<£.Breuis eft in fer-
monibusfàpiens. 147. Indicium imperitiae longa nairatio.
i48.Vefitatem dilige.i49.Médacio tanquam venenovtere.
150. Ante omnia tempus verbis cuisrëquirio; 151. Tum lo-
quere,quando tacere non expedir.i52.Dequibus ignoras raceme
quibus autem certuses,lôqucre opporhjne.i53.Sermo
extra tempus indicium malirioTç mentis eft.^54.In côueritu
néfàcagas primum dicere.i55.Melius cftyînci Vera dicentëj
quam vincere mçntientem.ijd.Fides aëluS tuos otnnes pras
cedar. i57.Sapientiaanimampërdücit-àd Deum* 458; Nihil
tam vernaculum fapientiæ,quam veritas.i59Nuriquam pô-
teft anima bona mendacium diligere.ido.Praùo & peffimo
ingenio fides aliéna eft. i6 i. Fidelis homo aüdire qüæopor-
tet amat magis,quara dicere qtiæ non oportet; id2.Vir libi-
dinofus ad omnia inutilis eft.i^.Irreprehehfibilis in verbis
ytqur Deo. 164. Peccata difeentium opprobria fiint doëlo-
rum. 165.Mortui funt apüd Deum,per quos nomenDei ma-
ledicitur.i 6 (^.Sapiens homo benencus poft DeUm.t67.Sei>
mones tui .vitam tuam commédenr auditoribus.168.Quod
fieri.non decer,neq;infüfpicionem veniar, qüafird feceris.
i69.Quod pati non visab alio,neq; id facias. 17o . Q uîe tibi
facërè eft turpe,hæc dcalijs irtiperare fàcienda turpiflimu ëft.
1 ? i‘Etiam in cogitationibüS cuis mundiis efto à pcccato.172
Cum priées hominibus jmernen to quod &tibi præeft Deus.
173. Vindiââexetcens,fcico quia& iudicetis à Deôày.^Ma
ius eft péri tulum iudicâtis,quam eius qui iudicatur.175. Le-
üius eft omne vulnus,quara Vferbum.i76.Poflibilè eïl Verbo
Erilerë hotninesmonautem Deum.iÿy.Non puces malum*
fi tu cUtn veritatem feras culpdiis in vérbo.i78. Male fehtire
de fidëiâmor iaëlantiæfacit,ly^.Fidelis efîèmagfs quam videri
fttlde.tôô. Cole fâpfentem virUm tanqüam imàginchl
Déi Viüentis.i8r.Sapiehsvitëtiamfî nudus fit,lâpiens apud
te habeatur. 181. Neminem ptopterea magni æflimes, quod
pëcUÙia diuiti;fque abundet.183.Difficile eft diUiterii falua-
ri. 184. Derogate viro ïàpicnti ac Deo âtquale ducito pecca-
tum. ï85iVerbüm deDeoloqUensdepofitum té putaioac-
. cepiffe animas. 186. Quod bonum eft, hoc folum te dçcërè
puta.i87.Age magna,hon magna pollicens.i88.Non etis fà-
piens,fï te reputaüeris,fàpiehté.i89-.Noli poteft bette viuérc
qui non intfcgre credit. 190 Jn rribulatiqnibus quis fit fi défis
"àghOfcirlira9i.Finem vitæ exiftitna viüeVe fècundntn Deum
i9.2.Nthil pütes.malum,quod nô fît türpe.193. Mali finis îl>=
iùtia,iniuiiæ autem perditio.194.Non doitiinatlir mala affë
ëlio in mente fidèl.isti^ 5.Omnis mala aftèëlio animi.jationl
eft ihimiCa.tpbiQiijcquid feceris anf mo ttialeaffeëlo pdénk
F 3 tebis.