
aßutia, & tranfgreditur legem. Ec,iccrum, Noltejfefapiensiriul-
tunv.&noh argument a n plus, quhnoporteat.Similiter Paulus,
Noliultumfaperefied time. Gum hæc ita lînc,curlegem lege
diftringis? Gur lub imagpnefideriide djeponis? Gur iplum
foncem diumitatisphilofophicis argumetisexhaurire c a naris?
S iperitiam legisoftendere cupis, leçtiorium nubila
drfferena. Boce eam fibi noritlTc contrariam , ‘doce amnia
quæcanit,eiïècredenda, Çæterum fi'èius parcerripro-
bes, reprobes partem, quomodo per hanc ridem quæris,
quàm étiam ipiam infidelitâtis rdtm conftfiuis, cum vfci-
I tier fa non créais? Sin vero fidem Ipiritus callesjaliqiiäde-
monftra virtutcm,impera m ontibus, vt transférant fefe, in
admiratjonem tui ri ëtu bla ndiente led num rabies e u an.e»-
I fcat.Sub grelïïbus tuis maris vnda pinguefeens mar more o
ftupore fiftideturj Cetyrra eimbainter-jeftuantis pelagi lo-
1 ici tos firms fidem tuam fideh ter porie.fi S o lis curius %c lifc-
næab occidui carceris rcceptaculo orationis freno refre-
na.Anhelantis caminiignis exæftuans,vida natura,lentiat
perce te cum&iplèrefrigerium. Morcuorumin pofthmi-
nium Vitæanifhas reduétas inipira. Diicutclaborantibus
m orbos,Cura langùoresyin ten cationibiis gau d èj& injp r-
mentispro nomine Domini. SLbbuenerint durä’s fidem
tanquamgranumfinapis te habere»démonftra. Sin verb,
quod magîs eft, fiib fonolegis, aefidei lècularisj ambre ia~
daritiç accerifus nafirentis D ei de Deô,Spmtufq;làni5t:i in-
æftiïnabilem incohapreherifibiléraqiie qiuinitatis petpe-
tuita iem, iu re ip lo , qu o ex lèlèeft, argpmehriS ,te bogçre ;
exanHnare,meriri, ac dilternere pbflè præfiirmS, hic t-ibi e-
go reipondere-non audeo : quippe c&m (ïrtutius imperifü
videri, quàm eflè iàcrilegum : 8c tarnen Habeo, qui prp^me
cibi obiiilat: nam lex,perquam me forte minus peritu pec-
carecômpelliSjipiâte magnopere rétundens,aé redargues
con^Litabit, Saldmone dicente ; Altïora te nequafier'u: ùpfor-
tiora te nonfirlftatusfis. Quapracepit tibi Deusj iliacogitafempeti
& plur 'yrnts openbus ülurii/u non cris airîofus : multos emmfeduxit
füjpicio illorum. $imihterPâulüscurioforcfcrib itdiceris,
O altïtudo dmtiarumfapientuz, ßr.fcienti&Dei, quant inexquififû
fa n ttu d k ia tllm , & quamininueflfgabiles viatürnl Ouis enim co~
gnoutt eogifationemDeliî Et tweius naturàm quarts'? S e à ô c alio
lo c o hoc, quod agitur, euidenter exprelîît, ciim ad T im o -
theum loquiturinftruendum his verbisj Hortatus fitm , in - ,
quit, v t denunciares quibufdam 3 ne peruerfa doârina vterentur-
neqiie-anenderentfabulüy &genealogiis3qHte,fine finefunt: qu ç ma-
gis quæftiones præftarit, quàm verarorarionem D e i t quæ
eftin fide. Definitiûautemiuffioniseft chantas çx . corde
p u rb ,& confciencia bona,ex fide fimplici. Igitur fi De i lèr-
uus es,fitilcas 8c inerüditas quæftiones euita,fciens,quia lires
générant. Seruum autemDeraon oportet litigate:quia
lis & charitads eft hbftis, & fidei: quas fi quisâmiieriri nèc
diuina ille profeirio, nec humana cognofcit> Hæe fi reli-
giofüs es,ferua:fî•vere tim ora tus, euftodhde eo, qudd m o f
dum bfimaniiênfus excedfr,diipütare deuita. % eg a t qud-
dammddo Deum , quifquis rationibus humanis Deüm
metiri conatur : defenfio enim non nifi imbecilli pràelta--
tür, nec poteft.cüreuëteri, qui ingenij fui putàtelïè, quod
illefueric æftimatüs.Cæterum ilia eft fidei ^ n e fp fita s fve-
; ja ,v t D e o fidbliterderuiat: in folo ipfo fid uciam gërat: a fi-,
delitate, & fiduciafidelemfe vocaricbgnoTcà't: inculpatis
moribus viuat; confcientiaeum b o p ä , non k>quaéîtate-y
quæ mater pro fe^o peecâti eft, nolle prae fumât: trinitatif-
que vnam porentiæplenitudineni, quævnamen te, yna
credulitate concipitur,non violet,ièd hofioreti . . ■
Sermode:fpe,fide,& charitate. |
TRjbus inrebusChriftianiculminis fândamèrita eon-
fiftunt, id eftin Ipc, in fidé, & in.charitate j quaeita in-
uicem.iibi videnturelle connexa , v tfin ta lij alÂnécelIà-
ria: fpes enim præccdat,* cu ilû b ora tfid e s?Fide sn n o rifit,
quomodo Ipes ipia nalcetpr? quibus fi denegeseharltaté,
Ytræque inutiles er tint: quianeqiie fides finecharitate,ne-
qué'fpespoterit operafi iïiÿefide. kaqu e Ghriftianus tribus
inrebusjfieupit eflè perfefifcus/debèt efleconftruiftus:
fi quid enim ei ex h is d efu e rit, pcrfeçftionem fui operis
ucmhabebic. V ad e primo omnium Ipes nobispropqnenda
eft-fiiturorniri »fine quà necprælèntia quidem iplà ftà-
re potlè peripicimus. A d èo rolle Ipcm -,, torpet humani-
tas to ta .T olle ipem, artes virtutelque Vniuerfe ceflabutit.
T olle I p e m & iriteremptafiïnt olrinia. Q u id facit ad li-
teratorempuerfi literarum non Iperatfiiuftiim? Q u id rate
m profundogurgirinautacommiriïtÿlî'ei nunquam lu-
çrum, nuhquampbrtusdefideratusoccurrit? C^Uidmilës,
non dicaîp hoîridàe hyemis,aut torridæ ifta tis iniurias,(èd
lèipfum côçmiB’ni^fîglôyæ.lj3eînfuturænon'gerit ? Quid
agricolajtèmina fpargic, fi fudqris fuipræmium hôu colli-
■ giçmeflëm?. Q u ia Ghriftianus credit in Chriftum , fipro-
miflum'fîbi ab eO'pe^petuæ fellcitatis tempus non crédit
ëflè ventürum? £ Sed lp ese x fideçft: quæquamuisin futU-
fio fit pofita,fîdei raméneft iure fubieâ:a:vbi enimfidesnÖ
vëft, nVcf^éseft:fidesenimfpei fubftàntiaeft:-&fpes fidei
glöria: quoniàmpræmfum) quQd ipes habet, fides m'ere-
tur;quæ quidem pro lp,e pughafi, led-fifii vincit. ' Amplè-
&e.nda eft igituç, filtre s , t,enacirer nobis , & onahi genere
fiuftodiénda Yirtutum:inhancfotnÉerincui‘nbëndutri:ip-
faeftenirnvitænoftræimmobilefundarrientiimdnuiétum
adùeriûsdiaB'ûliimpëcusprppugnaculumparitera'd ttlu:
ânimænoftræimpehetrabilislorica-légisoempendiqlaaç
yefa fçiéritiaidæmonum terrotîmartyrum virtus; Eëclefiæ
puliihriraop^élmuriistDêi'mmffîra’yChri^rtinica^pirir
•mslanâicohü iu a . Huic&præferitia fubia cent, & futu*
ra:iflâ, quiaéQritemnifiilla, quia fua eflèpræ^itnit, N e c
fpêS pujefine non^eniat: quia éa lèmpérîècumlüis in vir-
tutibusportar. H o ç e ft,q u od Abraham cohera fpçm in
Ipem crediditD.eôfvt fierecpatermultamm gentiu?- C o n t
ra Ipem autemeft,quod fin p o ilibileeft, a cn o n v idë tu réf-
lè ppffi'bilë.’lèdp.pfli'bile hàclbè'-fic, çum D e i d i^ o in d u b i-
tanter., àcfortitër çredîtur; dicit enim Dbminù's j^bmnià
Ipoifibiliàcredefiri. Vride Abraham c red id itD eo , & re-
putatpm eft illi âajuftitiam: qui ideo iuftus, quia fidclis :
iuftus enini èx fidé vijiit: îdeô fideliS-, quia credidirDèo ;
Q u i nifi credïdiflèr,neque iuftus, néquë pater gentium ef-
iëpotuiflet. Quaproptermanifeftum e ft, ipeiac fideiv-
n a m ,i n fe parab ile m q; eflè naturam.-quia in hornine ex his
qua:çunq;defpcerit, ambæ mpriuhtur.' F^des itiq i ddiium
D.eijVelmaximè reljpropria noftrafèft,Dômiho ipfo diceft^
te , Fides tua te falui|fmfeci|. Igitur fi rtqftra eft/lèruemus
-vt nôftrârh : v t iure ^ieremus aliéna : nemo.énim cenfuitt
d eb ito ri cömmitrit: nec delèitôrem prærriijs triumphali-
bbus honofàbit:maxime cum lcrip.tum fiti qui habet, dabi-
j tùr illi,& abundabit:qui,aurem nonhabecieriamidyquod
j nabet auferecur ab eo. Pèr hac, fratrësriDep H éûoch meruit
cum corpôre cphtralegern naturætranffcrri.Perhahc
! euàdèns N o e p o n inuenit jcum q u o diluuium fuiflecon-
1 fétrec. Per nanc Abraham adD e i peruenic amicitiam. Per
hàpc Ifaac^rætcfic^erbs enitui6.Per hanc ïa cob Depfèol-
j luftaripraeùàlüiç.^ Per hanc Iqfeph Æ gyptum fùæ ditïoni
j fùbiècit. H æ c Moyfi in marErubro terrâm vxtream' feçit.
i Hæc vt ëurfus foliti contempta menfura lefix N au é defi-
dërioparerecur,foli lün^quéfixos freiibs iiîduxir.^ Hæc de
arrftàco. G.olia Dauid inermi triumphos attulit.Hæc*inIob
inteFctebrà & in;genciatmaTa nôn defperaiiit. fîæ c inT©--
biæcætitàte m ed|ëafuit. Hæc.in Daniele'ora leonibusa l-
ligauit. Hæ in Iona cetumin cymbam comiertit. Hæcin
^|c^b{riç^.g,erîfiiahîtatîjl cxércàtiifolâ vicit. Hæç in tribus
pueris ignés amoenos,effeeit.- Hæe mare pedibus
anibulàri poflèjin Petto præfumpfir. Per hanc Apofto-
li multós ih nitidam cucëm lepræ deformis contagiofîs,
fcabiofifque graflântium vlcerüm ipoliauere vertieft)us.
Per hanc ,. in quam, cæcçs'yidere: furdos audirç : ma-
t o s loqui .- claudos currere : paralycicos reformari : de
pbfeffis dæmones fugere mörtuofque fæpe ipfos à fe-
pulchris cum luis fibi exequijs reuèrti iuflèrunt: vtomries
, mirarentur fieri laëhrynias gaudij , quæ rtuncfueranc.or-
bitatis. Seddongum eft, fratrës, irepèrfingula, maxïmè
,quia chatitas'fuaingerit forciora j quæ eft ica,rebas vni-
uerfis prædita , v t u t omnium iure ipfo regina, Trium-
phet licet, quibus vult virtutibus, fides ac ipes, mulca ÔC
[magna proporiatjtamèn finé hae vtraique non prpderunt,
fides prjmd omnium fl fciplam.non amec,fi>es fin o n ame-
cur. A d d e ,q u o d fides fibi |bli pródeft; charitas ômnibus.
Ad d e,
p d d e „ qu od fide> non grads pugnao: charitas aptem, et- j mataficdiifeminantur,cmninflatafides-,aCf o e s d i t o ?
lam lngratis conferrcconfueuit. r A d d q , qu odfid esnon. nis d fundamenco velluntut. Q u id au tem M c h a r ic a t e
tranfinn a h um ch ^ ita s jp a ru e ftd ie e i^ jva h lft ih ahum, - - — ................j ?
'qu^stranfit in populum. Adde, quod fidesp'aucorum e ft i
charitas^omnium. Ad d e , quod fpes.,ac fi^es temptis Ha4-
bent.-daaritas au’tenrfinem lion Uabet»', niomehtis omnibus
crefcit :-quancoqvàb cadftigenrib^sihuiçë credicutV
tantoinuieem p 'Ius.debetür.Nonquenquampropcifona
diligit , adulari quia nefeit. N o n pro,h onore, quia apibi-.
;tioianoneft. N o n p ro fe x u , quoniamilli ynuseft ambo^
N:pnprotempore,quià'vâil^nonieft.NÔnæmulatur,quia
inuidia quid l i t , igiiqràr- Nonliifla tur, quia humilitatem
çolit. NonuialumLcogitaC3quiafimplex\cft.Noiiiraicitür,v
quiaetiam iniurias li ben ter amplectitur. N qn j@llit,‘quia
h d e ipfa c iiftpd it.N on y lla fein d ig er ,q u ia e ip ræ tèrq uo d
eft,ftihileft tieceflarium. Hæcrurajyrbes ae populos com-
pofita pace conferua^.Hæc''circàregumlateira iècurosgla -
d iq s ia c it..Hæe bell^prëmit : lites çojlic : iura eqaeuat : fo-
ra,compéicit : odia cradicat »iras éxtinguit. Hæc màrepe-
netrat fy^bei'n^'circhit;"^conimérciamâribriibüè nece^aria^
fuhminiftriff. i^otëntianî^ratreSiCiïo eius edicàm. Q u iç -
quid|ocisnàfura negauerit>y charicastedditAHæc cbniu-
galisaffeclus duos hominesfacramento venerabili vnam
cogit in carn’ein. t^Ghümli-hitaripræftâteflèiquod nafei-
tur. H uius çft muiTu^qupd c a fa v io r : quod^enèrofilibè-
i'i: quodveiifuncpaCi.es. Huius eft munufs qüod a lij, vc‘
qos,auÇ^luiquahimoS,ju#cimi^ye'famici fu ht nobis. .H u ius
e ftmu nus, quod diligim y s ièruosvt nlio s : ac nos illi
co liaitliben ter vt dominos. Huius eft mu n us, v t,n on dica
nOtÔs.àütamiCoSifëdfçpeichaAie'os,quos^unqûamyidi-
mus,diligannis. Huîuseft munlis, quod antiquorum auc
virtutëséxlibris,aucexyit'tutibusvlibros‘agnoicimus.'Sëd
quid ego diutiiis demôrer in humanis, quali folaifto atïe-
ëkuiint prædita.-N ôiie vide musomne anïmantium genus
congtëgation^e.ûncdrdi^ cfikritatëm? atque.ira o-
mnismotus qiïâ fi vop^ëtifu niagiftra1 dileëti o iïe comiern :
v t quiuis in tëlligat, h o c fieri non poflè fine nâturàlis ami-
citiædiicipliuaî’Qm d àu tép ro iè in neceflltatibus gerant, 1
omnibus.'not-a porfioruin quotidiàna propemodum'tam
iocundi cërramihisoxempl^ declarahtVquia aliquîspqrfi,
cum fortè'de numéro audacis lupi,rab% rotatus in prçferis
periëulum coeperifmfëftaribiübus tyranniçis duci,©mnes
répentè;cbncëlerânc : làborantifubueniunr: pepe açjnis
ipfisinimici certatim fecreb.ro iubiiciunis: ingentifràgore
confundunt: exerrilqtie rhuerd’hibus for didiS,Velut,tçftu-
dine quadam refiftun tv in cûn tq ; facilius. charitare,quod
figillatirrirnudâ vix pbflûnt luperàre .virtute. Elementa'
quelque îp fa ja ttes,fatis^merfà i fatifq^repiignantia ôlim
deprehéndiflèt interims, nifi ea inuicé mucuis æqualib.uf-
que temperàntiç db tata mü neri b us,pere nn'is cpnnubii fr-
delipropagine benigna charitas illigafler. N ih il eft pior-
fus,quod fine hac gtatum,fine hac pacificu,line hacfidele, |
fine hacfecuriuiT,fine hacgloriofum,fine hàcDeoiunCtù,
fine ha c poflit eflè pe tfedum . Denique cum D omihus in
fine non tantum iftæ, lcd & aliæ cpioque virtntes, indice
Paulo cognolcitc. £/ƒ babttero, in qu it, onmem fidetn, it a vt
montes transférant,cbaritatem noti habeam, nihil fum. E tjiin cibos
pauper um difipbuero omnia nient & fi tradidero corpus meum, vt
-ardeam,charitatem autem tfonhabeam, nihilprófiiio.charitas enim
fratres,omnia diligit : omnia credit : omniajperat : omtfia fuftmet,
charitas 'niuiqxam exctd.it. Igitur non immerito Dominas
Dèjfcprbximi dileââohèm commendat | quoniamfolarh
præfumit feruare po lie ,quod præci'pit. Primum eftitâque
^ e^ ^ nisofficiumjDeo rcfundçre,quôd nati futnus: lo-
li^ue debere, quod viuimus nihilqucprorfus cordis no-
ftriin pénètralibusrétincre, qu ód alieno iure feruemus.
A t cuip abepdemhuiusdeuotionis inuitarione inhabita-
rl iplp fiàbi tare^coeperi m u s f i c u t loan nes dicic':
DeUschkritas efi, & q u i manet in charitate, in Deo manety&
Ppus inillomanet, turiedemum, featresveharitatem pér,lè-
metiplum ei condigne reddèmus , quia^tacta com mu ta-1
tiorie, quódeiu^eft, fit pro partibus nbftris , lèquenseft,
vt etiam proximos eosafteëtu, quo nos ipfos diligim us, j
diligarrius : maxime cum cognatiónis iplaftióc .exigant I
iura., clamat enim propheta,Deus vnus crèauit vos. Np n- j
né pater Vnus eft omnium vëfttum ? . Q u ilquis igiturno -
bilitatis iuæconlcientiain retinet, diligit liatrcm : nec a- j
liquid audi ce fexpectâp'ex lëge,ne admonicione pietatiali-
qu^i derogetur ; tanturoëpie leun ip fo âm à t, v t odecit lè
firiéjpfo. Accedit ad cumulutn „q u o d ideo Deus hómi-
uem ad imaginera, & fimftitiidinera fu am fe ç it, v t con-
t e m p ! a t i o n e i m a g i n i s p a c,e rem u r r e u e re n c i a m v.eritatis,in :
ea qua res conditione climilla eft, vt li quid mali, vel boni !
cuiquamfecerimüs, D eo feciflè videamur, propter qu od i
nonimrnçritoIoatihespéculikrisarcahorçinfDtomini có-» j
fii lcor cpn ftan ter ed icit : S i quis dixerit, quoniam diligo Deunt; i
&firatrent'futifn,oiit, ntendaxefi: qui enim non dïligit fratrem
fu um , qüem videt, D tüm , quem nöh vtdet, nou potefi diligere.
DcccLTcmusigitur,fratres» internos mueuiamoris æmu-
- lattpne g loiioia: imaginemque D ei digniflimè veneran-
do'jdè.elarcmfisqüid ipfiyërit^débéamusvlcientes,quo-
niam fi quis imaginem M lè r iijP i exitinm fuæ animæ incir
i tahverita,tem^ N e o e f td iâ o longèprobacio: fiùa clyricu-
iufquam régis,hoipinistarnen vultus quiuis v lla yio ’laue-
rit ratione.: nonne continuo vëlut lacrilegij commifli capitales
poenas luit ? Quanto magisin D e i càufâ fertius prç-
cauehdum eft, quem lpium verëtur, quiequid in vircuti-
bus naturæàregibus ipfis quoqué metuitur? Sed neeelïà-
,rio vniciiique linceriamoris eft nolcenda proprie tas , ne
fiib fön o nominis committaturrégulavèritâtis: eftenim
& aliüs am o î j&nè lalutinoftræcontrariuS: c u ir e d è h ö -
mùiis förina tribiritury quia temporalis, aç nâgilis eflè co-
giÿofciriit* .Idèo lineamento pucrili depingitur, quia ci us I
làfcïua lüoricit^snec anhislèôilibustemperatur. Ideo nu<- j
dus,quia voluntasçiuseftturpitudo. Idëopehnatûs,quia ;
in quæcunque coficéperic, velûciterrliitVideo relis, fadterrogaretur,
quod diet fum mum legis lacræ præceptum, j buiq; conftmdus, qiiiaillicitisaidoiibus lemper iundus
fie ait dicens; DjligesDommüm Deüm tuumex toto corde ttto,ex j eftgladiiis* Ideo aucemcæctis, quia cum èxarlerir, noix
! tôt a anima tua,&ex tôt a virtute tua. -Etfccundiimjhmle htuc: di- j ætatem conlulerar, non lormam,non ièxiim,nôgiaduni,
liges proximim tuiim, tanquam teipfum : lu hisàitobtts mandat is j non lactolandlum ilium la Item lanæ pietatis atieduin;
pendetomnis lex,éi*prophetoe. Vrïdèihanifellum çft,djlectim^ j Hic la feibus luis Heuæ peëhis incéndit. Hic Adam fuis^te-
virtûtum oranium-diuinarü eliéfnbft^ntiam, naturafém- j lis cjccidit. Hit Sulahnam conat-us eft duôrumièniorum
què magiftram | quoniàm|el lège dildtur ; ledin ftienti- , a;ut prodigiofîs ignibiis’ fübijcete , aut. parricidali glàdio
bus nafeitur : lexenim pendet ex charitace, non charitas iu gui aie. Hic lo fep h muiiari flagitateflè .violentum :
pendetéx lege,làcrâlcriptura dicente: lufiolexpofita non.ejf, j quemetiam, dum deriudatyefle non inuenit impüdicUm.
ÿê^pécfÆfari. fîeccatdr^fitemftleelt, qui charitatem nô ha- Hic lyn.igogamexpugnauit, cum fua ftli arma concedit.
bet Dei: ac pet hoc operansirarn retlè.lubiacet legi. At- Hic v biquet urb u len ms : vbique femninlànus. Promu-
quifoiteali^u&'idi'catvlexl|>ërnëhd4 0 ^ q ù ia 4ûfton^cel^|;tri^tAt&lliV|iiufiçtri^^i^âhilàns,nunchu!hfh'sj-nuhc'
laria non éft,peccatoii vero moleftaeft. Ablicnaaes, im- ; e la tus, mine cbiius, mmcieiunus, nuncaccuiator, mine
mopbriusvenërahda,eft,quiaveritatriIpecu1ùm,qniài'i-1 r^u^. Ioedüt,luditjpalkrirabet,'fuft)irar,célàtioblèqiiit.uri
gidaquædarhdiltdioniseftformàrquiçc^iidchimàiultoy^itcçntatjaiKdëcijijtjpdufqvblahditar, quâfurip. Oeca-
didicit, Id fàtèrëiniuftum qubque co'mpéllit : bifirie ip- j fionen^vllam prorî'us hpcendi ripn præterit. Multis' Icire,
cly ta, vn u mgl orifi cand o,ali um co rrigen cl o. G o n 1 ca c e rgo j quod malum lit? in ipfo frueftu fuo et Am ipfclèodic, ve-
. omne Chriftianitatis magis in charitate, quàm in fpe, vcl J neniseius quotidie torus cxæftùat mundus: pe'ftiferifque
Hill eflè depofitum : fîcurèufdèns ceftatur exe.mplum. la- j "voluptatib? ira corruptaàunt omnia, vt qtfiequidin eo ge-
:f a bills ;eflë v ideaçui:,Ioanne dicct e |
. Nolite
dasIleariptestraditorSDomini 8c Iperh, & fid cm p etd îd id . . ritur,vn‘ô deberedijigidm
^ai'tfëhatftà^'lmj^lb'Rbif'man'firi' ham S ëhæ fe fts i& k h ifi > I rdétè fâpienribus exeqrab