Dilemma
argutum.
T A tu m K^4ß y r ij
Prometheus affixus Caucafo m o n ti, propter beneficium j eftufioneeampalcatis. G làdiatoritaque cædem perpétrât
CrefceatemMur.
hominibus exhibitum »fiippliciumtulitjupitervefterin-
uidet hominibus, & fomnum abfeondit, cupiens eos per-
di.Ergo refpicite ad veftras narrationes>& (altem veluti (Î-
militer fabulantes nos ad mi trite. A tq u i nos non delira*
muSjveftra yero plena funt nugis. Si Deorum generationt
memoratis, mortales eos oftenditis.Curnon amplius park
Iuno ? Confenuirne ? aut qui rem v o b is aperiat habetis
neminem ? Adhibere mihi nunc fidemo Gr sc i,n eq u e fabulas,
neque Deos veftros ad allegoricura (enfumtraha-
ds. Nam lic eth oc e tiam facere conemini,vosipfinumina.
veftrà ad nihilum redigetis. Etenim fi verè tales apud vos
dæmonesfunt, qu ale sferuntu r,improbis moribusfiint:
fin ad nature rationemaflegoriis tranatitur,iam non (une
qu od dicuntur. Ego veroelementorum naturam efle co-
lendam, nec ipfe crediderim , necalij cuiquam fualerim,
Certè Lamplacenus iile Metrodorùs in libro de Homero,
prorfus (bolide difleruit, nihil no-iadallegoriam referens.
Nam neque Iunonem,neque Mineruam,neque Iouem,id
efle fatetur,quod exiftimant qui ædes & lucosipfis confti-
tuerun t:fed tes quà(dam in natura, & eleir.en torum dige-
ftiones.Quinimb He&orem, Achillem, Agamemnonem,
& om n e s in vniuerfum cum G re c o s turn Barbaras, cum
Helena & Paride, ad eandem naturam referendos a it ,&
artificij tantum difpofitionilque gratia in poefi introduci,
cum nullus expredi<ftis hominibus reue^ extiterit. Hiee
nos argumento (ermonis inuitati protuhmus : noftram c-
nimdc Deo cognitionemnullo modo velconferre fas eft
illis,qui per materiam & coenam völutantur. Q u alcs tan-
dé funt dflciplinæ veftre? Quis nö irndeat populäres 6c (b-
lemnes conuentus veftros,qui malorum daemon um occa-
fione celebrati,ad ignominiam redigunt homines î Vidi
quenda farpenumero, & vifum (urn admiratus.poftea cô-
tempfi,vtpote qui aliter in animo fcnrit,foris aut q u o d n ö folam immortalem fieri pérfiiafus eft,ego carneni quoque
eftmendtur, perquamdelicate gloriantem, & v a r iism o - | cumanima. Q u id lædimusvos,ôGræciî C u rn o s q u iverdis
luxuriantem , dum partim oculis micat, partira mani- | hum De i fequimur,tanquam fcelerariflimos odiftis? Apud
bus gefticulatur,lutofo vpltu infaniens, nunc V en eri,nöc no snohinuen itur Antroppphagia ,'fal(ueftes h o c crimi-
Ap ollini fimilis,vnus omnium Deorum accufator, fuper- ne'eontranos con fi& o deprehe'nfi eftis. Ap iid vos aut Pe-
ftitionis epitome,prçclararum ad ionum calumniator,hy- lops Deorum epulis apponitur, & amatus Neptuno puer,
poctytacaedium,aduitcri)promotor,inlànçauaridae com- & Sa tu rnusfilio s,& Iu pite rMe tind euo rat. De fin ite vos
Cynio
notât:!
indeali
feflafc
muneris accipiendi g ra tia , munerarius eundem emit v t
occidatur. Q u id m e iuuaret infaniens aliquis t fecundum
Euripidem,& Alcmseonis m atricidium nunciansîqûi vul.
tu s fu ifo rm am n o n h a b e t, 6c labris h ia td id u â is , &en(e
accingitur,& clamoreturget, & ftolam hominemdignam
gerit. Valeant etiam-Hegefiki fa b u ls , & Menander ille
vérfificator. Q u id eft quod tibicinem in fabulis admirer?
Auc quid mirer Antigenidem ilium T hebanum tibicinem
Phjloxenidifcipulum ? Concedimus vobis hæcinutilia;
Vo s autem vel crédité religioni noftre, vel fimiliter nobis
à veftris nugis decédite. Q u id magnum aut admirandum
aguntPhilo(ôphiveftri?Incedunt chim altera exhumeris
negle<fto,capillitium demittunt copiofiim,barbam alunt,
vngues ferinos gerunt, 6c cum nihil fe defiderare dicant,
indigent tameii fecundum Proteum , . coriario propter
pera,textore propter tunicam, lign^rio propter baculum,
diuitibus denique & Coquo' p ropter gmam. Q u iD cum
ignoras, canem colis,& homincm fine ratione d biimitan-
dum putas.Tu vero C ynice dum grauitate damans publiée
,teipfum v l eifeeris, 6c nifi ali quid accepc&^fonuitia di-
cis.Platonicam Philofophiam artem lucrandi fa d s : & a -
lius Epicuri fophifticam fecutus al ta v oc e d b i refiftit ; & i-
terum alias Ariftotelicus e(Tc vis,& aliquis tib i conuitiatur
fecundum Democritum.Pythagoras Euphorbum olim fe
(ùiftè inquit. Ariftoteles Pherecydis fapientiæ hærese ft,&
animseimmortalitatem criminatur. Denique in eadem fe*
d ad ogma tumfu cccd îone sà difeordibus turbantur , 6c
conienfiim profefli diflentiendo pugnant'.Eft qu iD eo cor
pus attribuât, egohullumralius mundum indiflolubilem, ^eus®
e go foluendum reor : alius per temporum vices incehdiû
expe£tat,ego femel duntaxat ; alius iudices M in o em &
Rhadamanthum agno fe it, e go ipfum Deum-.alius anima
Athletas*
&glad:a-
teres at-
guit.
mendator.cin çdorum dodor.condemnandorum author;
talem inquam,vidi,qui interim â nemine non laudabatur.
Ego vero'mendaciflimum h om in em , &im pie :atem eius
6c ftudiaabominatus (urn. A t vos ab iftis duci regique full
inctis , 6c alios qui non probant quæ facitis, indigne ca-
lumni amini. Hiare n o lo , licet m uids canentibus.-nec in-
clinantem 6c mouentem (c praeter naturam imitarivolo.
___ Q u id obfccro fit apud vos egregium, aut admirationediÿ,
gnum? * Oblcoena verba nafo refonante e ffu tiu n t, 6c
1 raotusindccentcs mou entu r, & adulteriorum in feena
magiftros filiae 6c filij vefttilpedant.Honeftalcilicetaudi-
toriaveftrafunt. Omnes nequiciænodurnæ, 6c quid ob-
fcoenè di£lum demulcere poteft audit ores, alta voce pro-
mulgantur.Ëgregij vero funt p o e t s veftri,mendaces, 6c fi-
gurato fermone auditoribus imponentes. Vidi quofdam
athledco corporis A u d io g ra u a to s ,& molem carnisfuæ
gerentesûllis præmia 6c c o to n s per agonothetas,munera-
r io svo cant , proponuntur , non virtudsergb , fed
d ilcord is 6c contumelis : 8c qui verberando prsualuerit.
cor onat ur. |Et h s c quidem minora (unt mala,maiora quis
velnominare non erubelcat ? Sunt qui propter luxunam
(èdantur o tium , feque vendendos p r sb en t ad csdem.
Hie fe venundat pauper, diues emit o ccilo res,horum deinde
teftesfuturi fe d e n t, 6c gladiatores inter fefingulari
certamine nullam ob caulàm committuntur,nec auxilia-
turus accedit quifquam.Iftane reótè à vobis fiunt? Aliquis
inter vos excellens manipulum latronum colligit, glâdia-
torum fe nutritorem profe(lus:p oft ilium gladiatores pro-
cedunt,& omnes ad lpe&aculum ceu iudices conuenkis,
huius reicaufa partim ad munerarij partim adgladiatorü
improb itatem peftinet. Q u i autem non interfuit csdi»tri-
ftatur, quodfibinoncontigeritimmanis &fcelerofifaci-
norisfpetftatoremefle. Animalia carnis v e ften d s cauia
maiftatisj&hominesemitis v t animo fitis^ anthropopha-
g i , id eft esfismembrishumanis 6c impiifiima fanguinis
alienis verbis ia â a re , & ficu tg raçu lus Æ(bpi non propfiis
pennis orn ari.Si vnaquæque çiuitas didriones proprias v o bis
auferat,veftra vos fophifmata déficient. Dum de Deo
i n quiri tis,quid in vobis lateat ignoratis : 6C coelum verfus
hiäntes, in foueas delabimini. Labyrinthis fi miles fiint e-
ditiones librorum veftro rum,& qu i eos legunt à Dànaidü
d o lio non difterunt. Q u id mihi tempus diuiditis ? dicen-
tes,aliam eius partém prsteriifle,aliam inftare (eu præfen-
tem e(ïè,aliam fütu ram.Q upmodo enim conuenitprste-
rito cum futuro vel inftante ?Imo ficut n auigan tes cum na-
uis m ouetur,prsimperitia(cnfuun),montes turrereimagi
nanturâta vos quoque non agnofeitis voStranfire,tempus
autem ftare tamdiu , quâdiu ipfum durarcarchite&us vo*
luerit.Cur medicentem ea q u s m e s religionis fiintaccu-
fa tis,&omnia meaeuerterecontenditisîAnvosnônfimi*
milinobis modo nati eftis, cum èadem circa vos Ccelire-
uolutio vertatur’Siccine (àpientiam vobis (olis vfiirpatis,
cum no n alius apud vos (ol fplendeat,non aliafydera ori-
antur,necpeculiatis fitgeneratio veftrt, necdiuerlàm quâ
esteri mörtales mortem experiàmini î, Initium-nugandi
Grammatici prsb ue run t, & dum (àpientiam partimini,à
veralàpiêntiaabftraéfci eftis. Cæterum nomina (àpientis
partiumattribuiftis hominibus, & cum ignoretisDeum,
vos ipû mutuis conte ntionibus atteritis. Q u ocirca omnes
nihil eftis,& licet çruditionem vobis atrogetis, n o li aliter
tarnen quàm cæcuscum furdo dillèritis. Q ijprfum tenetis
inftrumentafabriliaimperiti fabricandi ? Q u id vfurpatis
verba,tantum ab openbüs difiîti ? Nam gloria vobisani-
mum inflat,calamitates deiiciunt. Temère abutiminiha-
bitu:etenim in publico fuperbiam o ftentatis,eruditionem
in angulis occultatis. Huiufmodi ingénia veftra cognita
reliquimus,ncc amplius attingimusftudiaveftra, fedDei
verbum fe&amur. D ie mih ib on e v ir ,eut litteris bellum
excitas ? curpronuntiationescarum veluti pugno con-
ftringis, & p e r balbutiem Atticam in anguftumredigis, i
Diagoras.
tontra (ïr&ços Oratio.
cum te potms^ro mæ lingiiæ nstura lo ^ui deceret î N a * , m in i, neque Barbarorum nomendapiram pro ludibrià
fiAthenisnpnnatusAmciffasjdicmihifcurhönDdricdio- ; hkb.w tis\ Qu id dh im c àu& fît quominus omnes «entes
quarts î H o c fo r te tb ib a tb a tum v id e tu rq lh d v e to am * - | mutuöfemione réintelligant i vobis quærenduHitelinn
nius i t t f in in r colloq n n n u n in io.. Ergo Krtrr» fi m tu i illorum nm m inftitutioni..__: C-__ faués,- 1 •. ■ r • n 1 .. . .
quo>quamuis fi noftram hiftbriamfexcutere Velim', facile
eut mihi opiniones dogmatu m , quibiis faueoi deligenti
eppiofeque id ^ o c e rem .N un c illu d a g o vtPhilpfpphiam
refiftis;?vNonne abfurdum eft, cum lacrb non ftatim pro-
rioftram m ulto Grtecorujhftudiis antiqiiiorem oftendam,
pteraramen eiintentatum pùniatur,priufquam tel veritas
ad qu od efiiciendum,Mo(en 6c Idomerum,quorum vter-
exquifitè nofcatur,nos coniiitia pari & od iu m Veftrum no
qu e in fua natione ve'tuftiifimus eft , iiqbis propbnamus:
examinata caufa’Diagpras Athenienfis erat,fcd qii'od my-
hie enim poetas &hiftoricosdmnesaetate praeit:Ille tOtius
fteliaapudAthenienfesprophanaflet,punitus,eit: huius
Barbaric* fapientite author eft. Eos igitur fi inuieem con-
Phrygios libros cutn lègatisy nos odiftis : & cum Lebnis
feramus,religiohem noftram n on m odo Gr*corum difei-
commentarios (èruetis, noftras redargutiones jegrè fertis.
plinis, fed etiam literarum iriuentione fuperiorem depre-
Item cum Apionis. öpiniönes de Diis Ægyptiis vobifeum
hendemus.C*terum teftesnon dome fticos ,fed ipfosp o-
habeatis»’, nostanquamimpiilîimos relegatiS. Sepul-
tius Gr* co s ,q ui mihi fuffragentur,adhibeboi ne quid yo -
chrum Olympij lou is apud vos öftenditur , licet qui-
bis (ufpedtum vel m critoreiiciehdurii^fle poflit., N am fi e
damCretenfes mentiri dicat. N ih il eft ilia mulcitudiiiis
n a, veft-r--i-s- -f-e--r-i1p--t--o--r-i-b-,u sH., u vq.uuouriu amu t aiiuvtuhioaruit autbi inu eum yodU vUefUtrIum
p edm m co n g rem n o ,1 met contemptot eotum Epicurps f con ttad icit, ab omni fufpicione aliéna argumenta protuf
fa c e s *D e o rum feftisprmcipibusproférât. Egoq uamd e leto,:eritquOdmetitöadmitemini. Itaquede p o efiH ? -
Deo & return vnmerfitate cognitionem habeo.illam non meti.eiufque genere & tempOte quo claruit, an fiqui«mi
^epio. ^CurmihicontuhsmentmS cd.ffimulare meum v i- | vininuelïigatunt ; nempeTheagenes R h e g iu s . qui fub
uendi genus ? C u r tu qui mortis contemptum profiter», Cambyre d am it, StefimbrottisThafiuSiAntimachus C o -
eius mihi callidedeclinandæauthor es ? A t ego non cerui- lophonius , H erodotus H ali earn aiUûs, Dionyfms Ö lyn-
no lum corde : v e fta v e to fetmqnjs ftudia loquaciffimum. thius , poft quos Éphotds CumanUs, Philochorus Athc-
Mogor W h e thccntmitantur. Q u i eredam diqenn* folem eftègle- nienfîs^c M ègaelides ChamalieenfîsPeripatetiçi: deinde
|i Mimi. ,pam ignitam, & lunqmefleterram? T àlia enim didlaiver- grammatici,Zeflofîotus.Ariftophanis.CallimachusÆra-
faorum conrennp funt.nou veritatisinftruâio. Q u om o - j tes.Era toÿhenes, Arlftarchus, A pollôdoiusÆitiftis Cra- |
d ononftulcumfueruhdem habere Herodoti fcripfis de tes,anteHeràclidarû dcfcenfumHomerumfloruii&tra-
Hcrcufe,vbi|egiturretram elTe.fupemis.vndelço ab Her- ditintra.oadgintaannospoftbellUmTroianüiErarofthe- !
c u l e o r a t e d e l o ^ ^ ^ d m i l u ftilusAtticusprofue- nésverq p o ftcentcfimum annum a b llio e ip to : Ariftar-
■r it ,t ? L ‘i ^o ‘0H'lorum^ ^ mu:^atio > -& fyllogiirnorum j chus circa Iohicam migrationem , quæ annis centum 6c
probabilesrationes,âemenlürarerrlc ,& rÿd erump o :fitus, quadragmtatesIliacasfecutaeft: P hilo cho rus,poftlonieciplis
curius ? Namhisquæftionibusimplicariadillum jeam migrationem præfidente Athenis Arcipppytioft Ilij
pertinet,qui(ibiipfe dogmata præfcribit. Q u ap ro pte r& captiuitatem annis centum 6c o&oginta ; Apollodorus
leges veftras contempfi. Etenim oportebat vnamvbique poft eandem migrationèm annis centum , id e ft, ab Ilio
& omnibus cpmmunem reipub.ratipném cflèmuncverô capto annis d u c é tis^ quidduagiriteifurit qui ante Olym-
q u ° t cimcates^tot lggum difcrim^a reperias, adeo v t qhæ piades eum v k if lç a â è râ n t, h o c eft poft Troiâm captam
alicubi v t turp.iaducuntur, eadem alibilaudentur.Græcis j annisquadringentis&aonaginta.Alij longiusdefcerideri-
abominaudum v idetur conirmgi cum matre,apud magos j tes,Archilochi fæculoHomerum coniungunt.Clarultâii^
autemPerfatuminpqmis Iaudabile.Barbaripiierorum-a- tem A rchilochus circa Olympiadém vicefîmâm tettiâm,
mores damnant , nfdem apud Romanos d ignàntilt, qui 'rempote Qygis L y d i , ànnisa b e llo Troidno quirigentis.
puerosÜDi qgamplunmos tenquam eqiios gregalescol- iH x c de H o t i i e t i d i l f e n f i o n e ,
ligere ftudio nabentv ^Hæt cum viderem^&infuper my- aliis diligentius inquifîturis breuiter& per fumma capita,
^'cuam
,'entiliuni
iueifitas.
U'atian.i ad
■hriftSa-
jfmura i
o n iic tfio .
gcaii
quior eft
Homero.
fteriorumparticepsfadhis, omnesvbiqueDeorurh cultus
Per - ^ oem*natos & androgynes conftitui experimento
nouiuem, item apud Romanos Latialefti Iouem humario
cruore,&(angEiine perhomicidiafufo placari:Dianam v’e-.
ro non procul Megalopoli fimilibus g audere,& ahum alibi
dsmon em malorum aiithorem facinorum deprehen-
d e r em in me defeenderis quomodo tandem veritate po-
tirerinquirebam.Ec cum diligenter circumlpicerem, in li-
bros quoftlam Barbarasincidere m ihicontigit,antiquio-
res multo quam Gr§CorumPhilo(bphia,fi (pedles cerate m:
&auguftiores, fi illorum errores, His ego fidem adhibui,
quod ftilus non d ie t phaleratus, nec vlla feriptorum affe-
<ftatio,& fermo nufquam obfcuras:futurarum item eucn-
tuum prxnotione & magnitudine promiflionum , &
quodvnum vniuCr(brum monarcham ftatuerent,irhpul-
fns4taq5 mente mea diuinitus edo6la inte lle xi, quod verba
qu*dam in his libris. condemnationis inftar proferan-
tur.alia verb dferuitpte m undi nosabfoluant , & a multis
principibus acinfinitis tyrannis no sabftrahant; & confe-
ran tin n o s , nonq.uidemnouuraaliquid , (edquodo lim
acc?j^.tum ertoris culpa retinere nequiuimus. Hac igitur
eoghitipneinitiatus atque perfuafus,im.probitatem prifti-
nam exuere v o lo , vtnu du s &infantibus.fimilis feddar.
Naturam enim improbitatis, minimotum feminum natu-
r® fimilem efle feimus: vtpote paruaoccafione cortobora-
to . peccato, (ed iteriim d iflo lu endo , fi verba Dei comple-
'ftaixiflr, neque nosipfi dilliperaus.Occulco enim thelau-
ro quodapi nos fibi cpnciliauit, quern fodiendo veftigan-
teSjpyluerequidein opplemur,(ed improbitati quominus |
radicesagatoccafiohem fubtrahimus., Nam^cui fua.om-
nla place ht,fs acquirendi meliora pbteftate (e,priuatiHaec
quidem noftr* rcligionis conlortibus d ixerim ; vobisau-
te^nGrgcis h o c potifljmumdiec praeftan tioribus conultietanquam
fads a me explicata relinquo,erfi poflem illorum
de temporiDUsopiniones ceufallas refellere.Vbi namque
teipporum ratio non co h * re t, ib ine hiftoriaquidem Vera
efle poteft. Nam vnde errores feriptorum oriuntur, fi non
ex componendo q u * vera non funt ? Caeterumdpud nos
in anisglorianonafte& atu r, neque (ententiis vtimur di-
uerfis: (ed a rebus vulgaribus &terrenis (ciumfti, & D e i
prasceptis ad d i& i, 6c legem Patris immortalitatis (equen-
tes,quicquidhuman^glori*coniungiturauer(amur.Non
diuiccsfolum nobifeum philofophantur, (ed etiam pau-
peres gratis iqftituuntur.Maior enim eft dodlrina de D e o ,
quavthumanismunerib.compenfariqueat. Eodemodo
quofuis audiedi cupidos ad mittimus,6c anus,& adolefce-
tes;omnis deniq; xtas fimpliciter apud nos honoratur pro
cul aut lafciuiarelegatur.Dicendo prxterea no men timur,
vtinaveropertinax incredulitas veftra tande circufcribere
tur; q> fi non fiat,noftra tarnen religioneDei mdicio confir-
matafruemur: vos interim,fi libet,ridete;olim enim tempus
erit lugendi. Nonrie abfurdum eftNeftorem quidem
iam imbecillem & grauem fene<fta, equorum lora qiiam-
u is in u a lid e& tardeablcindentem, e o q u o d non minus
quam iuüenes in pradio (e ftrenuum priebere conaretur,
admirationem apud vos mereri:eos verb qui apud nos iam
fenes diuina traiftantrideri ? Quisnon,rideat quando A -
mazones 6c Scmiramin , 6c alias nefcio quas bellicolas
mulieres celebratis, rioftris autem virginibus conuitiami-
ni? Adolefcens erat A ch ille s , & maxims fortitudinis cxi-
ftimationem habuit: & iuniorNeoptolemus,(ed forti^e-
rat.Philoiftetem licet inualidum T r o is ta p ie n d s interef-
feopQrtere d sm on quidam refpoijdit. Q u a lis fü it The r-
fites ? exercitum tarnen ducebat; & n if i loquacitaris vitio
laborafler 5 ho,n de acuminata depilique calua conuitium
audiuiflet.' 'Nulhim qui Philolophari nobifeum v e lite x I
Vide Eu -
fcbii Chro
nicou.
Difciplina
Chtiftiana