j-fal .diftii
•\a\-efl.
fendiffimamfratrum bôhôftéfep£litante, quàmiuguleic. Q tbïurh.ïmmôlaih<iuit,DeofacrificiUmlaudu.Vi1nm o om tim m .,
T alcqiie commentas impietatis ë xcidium, vc in ilia vnius fecrificiorum tria eîle genera nouelle difce Chriftiane-, ne
funeris turba paternusdolor n o n fu ftice reto rb itati, çùm quo feducaris errôre. Vnum eft enim deteftabile:alterum
nefcit,quem primpm plangat,quem^priorem inueniat,cui ( rêprpbum:tertiüm munduml Deteftàbileeftgentiumrre-
prim.um iuftacrudi funeris1 foluat. Q u o nuncio accepto ‘.ptobumludæorum : populi Chriftiani mundum. Igitur
Dei feruus Icidit veftimenta fua , non v tD e o inuidiam fe - j gentium fecrifiçiüm quam execrabile eft,tam inane ëft:co-
c e r e t, fedvtexpedit'usciim hoftepugnarek. Conrempfit lunteninivafiivanâfigmentairiquaslibëtformasy yultùs.
denique in perditis fàcultatibus diuitem;diïïimulauit in a-
midis liberispatremjin peénafui cqrpbrisiuftum.Namque
futiimo capitis a veftice vlque ad iriios vngües^pedum pla-
ga inimicipereufTus,populous vlcefebus non * diftm&um
eft,fedtotus vhuniy.ulnus * eifa&us. Veruntamenin his
omnibus nihil aduerfus Deutft imjpïobe loq u ita r . N p n
vxqri illicita fiiadentif ûcëumbit. N on amicis infulranci-
bus cedit,fed vi&orCrudèlitatis, 8c impietatis infte,rqùîli-
niofcetidofcatürienteyêrmibùsfedet, quafi n ihil paifus,
fed fo lo De i timoré conréntüsi'O felix virfqui ttlirapatién-
tiaDçum promèrüit:dîabc>lüra vicit:fenitatem'rëtepit: fa-
cultates,libërofqueiuosrionperdidit, fedmutauit. lo b ,
quantumiiitelligidatur fratrés cäriflirni ,'CK r iftiim a g i- '
nem præferebat. Denique comparatib inducat Vcritatem.
lo b iüftùs dictus à Deo e lf Ipfe iuftitia: de cuius fonte oin-
nes,quibeatifunt,guftant: eccë enimdeip'fo didtam eft.
Orietur vobit fol iufiitia. lo b verâx eft appellatus9 A t ëft v ër a
veritas Dpminus, qui ait in euangelio, Egofum v'ta&veritas.
lo b diuçs fuit. E t quid diuitius Domino ? .cuius flint omnes
diuitës ferui : cuius eft or bis to tUs, ômnifque naturae
beatiffimo Dauid dicente , Domini eit terra &plenitudo dus:
orbis te n arum, & v ‘niuerß q u i habitant, in eo. lo b diâboliis ter
tentauit. Similiter Euangelifta perlii,bente, & Dominum
rer eft tentare conatus. lo b fa cu lt ie s quas habuitfemifit.
Et Dominus coeleftia fiia bona amore'noftrp nèglëxit,
paupereraquefe fecit, vt nosdiuitesfacerçj:/ lo b ftbos fu-
rensdiabolus interemit. Et Domini filfps Prophetas in-
feiiuspopulus Pharifæus occidit. lo b vlceribus macula?-
tus eft. Et Dominus flimendo cârnem totius humani generis
pcçcatorum eft fordibus obfolétatus. lo b vxorïua
hörtatur, v tpeccet. , E t D ominum, v t cBrrüptelam fenio-
rumfequ atu r, Synagoga compëHij;. lo b amici fui inful?
tafle perhibentur. Et Domino lui fe c ë ïd o te s , fiiiinful-
tauere cultores. lo b in fterquilinip pleno vermibus fedet.
Dominus quoque in verp fterquilinio, id ëft , inhuius
mundi ccenpverfatuseftinterebulliéntes diuerfis fcéleri-
bus aclibidinibus homines.: qui veri flint yermes. lob:
& fenitatem rëcepit, & facultatem. A t Dpminus refiir-
gens non fenitatem tantum , fed immortalitatem in fe
credentibusp’tæftitit i dominiumqùetotiusn'aturæreçu-
pè rau it, iicut eft ipfe teftafiis d ic en s , Omnia mihi traditd
[tfntàpatre meo. lo b vicarios Slips genuit.Dominus quoque
poft Prophetas Blips fanëtos Apoftölos procreauit; lo b
beams quieuit in pact. Dominus autem manetbenedi£tus
in æternum ante læculaj& à fleculis,& in cu n da fæcula fe -
culorum.
S E R M O D E P S A L M O
XL IX.
l
, De triplicigenere facrificMum.
IN , omni negotio fratres dilediftxmi,nifi quis ante perfc-
nam nofcat,&rationem^ eius nô potefl: nôflè veritatem:
hæcenim res & fecit, Bc façit,y t ludæus, & Iudæo detérior
Chriftianus De i filium Deumeïïè non credânt : quos veilem
adçjflepaulilper I auremquepræfenti commodare le'-
d io n i,v r edicçrentpobis, auinam fit Dëus if te , qui dicit,
Audi populus meus t & % q u à r ,ljtd é t, &teflificabortibi:quoniam
Deus Deus tutu ego. fum . E tinfra, A fm e ß orbis terra, & plenitu-
doeius. Nunqüidmanducabocarnes tdurorumlaUtfanguinem hir-
corumpotaboî Immola DeofacrificlumUudis: & reddeaitißimoVo-
I ta tua. Etinuocantîind ietribulationistua, &eripiam te ,&m a -
gnificabis me. Stpaterloquitur, fratres, q^is eft ifte,<?ui tan-
Ifuin dèfert ? QUiseft,quemaltiflimumdîeis, cumip fcfît
j fo ld s , a quô àlius altior non fit î Sinye ro omnihph orm-
ccntiadeferentiS patriverba^iint filu , debetisagnofeere,
quantis eaten is vinéta tenebrarunfmens laborer in cred u -.
fexus,ærates,auri,aigentique detrimento marris limæ m oderato
dentefigurata. Q üæ e ftergo ifta dementia î facri-
ficium nefeiehtibus procurare, lumen cæcis inferre,rhüra
non/pirantibus concremare, allegare preces furdis : ab his
euftodiam-petére , quos fur n o li timet inuolare? Quibus
red eD eu s ira fc itu r , dicens , Noltte ambularepoÜ Deos aliénés,
vtfer uiatis eu: & ne adoraueritis eos : ne qu an do inoitetis me in
operibtu manuum veßrarum y&dijperdam vos. Q uæ autem fint
iftaopëràmanus humànæ, Sp iritus lan du s inP falmon o-
nagefimo quinto declarat dicens , Omnes dijgentium damo-
nia. Dominus autem coelosfecit,Et in Deu tero n om io , facrifica-
ueruntdàmonijs, & h o nD e o . A cn e quiis facrilegium exiftima-
ret fibi impunc eflèceflurum , feriptùraiterum ibidem dicit
, .Sacrifiionsdijseradicabitur, nifiùominofi>lis Hæcgentes,
nifi conuërtantur, manet diuina fenrentia: quæ nec Deum
.nec lacrificium ëtiam ip fe cognofeùnt fe habére légiti-
müm. Nunciudæorum qüoquc fâcrificia.àDeo repudia-
ta cognôlqite^ qui dicit ad eos in Ifeiæ libro^ t Quo mihi mul-
titudincmfacrificiorumveßrorum } plenus fum holocaufiomatisa-
rietum.&pinguamineagnorumjanguinem taurôrum &htrcorüm
nolo: quis enim exquifiuiiiflà de minibus veflris ? Pera liu mad-
æque Prophetam Spiritus fend us clàmat, $c d ic i t , Pràcin-
gttevôs., & plangitefacerdotes » fugité omnes qüidefermtisaltari:
quoriiam ablata efl de domo Domini veftri. hoftia & immolatia.
Multa funt,quæ d id poflpnt,fed fetis otiofum eft in flis de-
morari : quæ in toto iam non fuiit. Vnum fenè necéflàrio
proferemusexemplum,quod & Iüdælodioflim j, & C h r iftiani
fecrifiçium approher Deogratum:Apud Malachiam
'Prbphetafri: Non eß milnvoluntas tircavos, dicit Dominus : &
fichficium acception non habeo ex manibus vefiris : quoniamàfolis
ortUvfquè ïnoccafum clarificatuni nomen meuni apudgentes i
inommloco odores incèiifi offeruntur nomïnimeo , & fàcrificium
mundum: quohtam magnum efinomen meum apudgentes, dteit Do-
minus. Immola Deo fàcrificium laudis. Immola inquit fD e o , &
nohdærnônijsifefcrifidüm’laudis, non vitùpérationis : &
re dde altiflïmo vota tua. Honorem rotiim refundit in pa-
trem,exquppmniâ. E tih uo came in tribulationetua , 8c
eripiam teidicehdb,bfténdit,quohiam per feomniaprôfe-
cùtusëft.Et magnificabis m e .Q u od d id üm fratres riPh fie
debetisaccipere, v toperisfullaudëm fibimerfeli deberi
teftatusfic,qui in Euangelio d ic it , Si non facio fa d a patrie
in e i, nplite mihi crëderë 'î. fed fi jftihï credere non y ul-
tis, radis tfredite : & c o g n o fd te , quoniam in mé ëft pâter,
& e g o jn i llo , D id u iil fignificatiorie yni-ça m aieftàtis, &
affed u indiniduo pietatis : qui'â laus 'Blij eIfcpatris , -Sc laus
pàtris amborum. Nuncfecrificijnoftri proprieifetèra nos
conuenit rioflè : quæfacile exaduerfô Cognofçitur : näm
fidijscorpóralibus fecrifiçium eonuenit corporâlë , vti-
que & fpiricqli Deo fecrifiçium eft neceflàrium ipiritale:
quod non e x fe c c u lo , fed ex corde profertur : qupdrion
bramofis pecudibus , fed fiiauiflimis moribus compara-
tur : quod non Crüentis manibus , fedfenfibusmundis
offertur .* qu od non iugulatur,y t pereat, fed j ficut ifeàc,
im moîatur^vt v iu a t, A p oftoloh oftantè nos Paulo , fcu-
iuS ifta funtVerba; Exhibéte Corpora veßra hoßiam viuentem,
fanftam , placement Deo : ho c enim pladtum eft Domino,
vbifeipfiim candidus animus immplauerit D omino : cæ-
| p a aiitem nihil prodertint, fi colentis pura mehs-non fir,
in Ecclqfiaftico Salomone clain an te , Dona iniquorum non
probat altifimus.Hic quærite Chriftiani fàcrificium veftrum,
an efle ppffic accepcum , qui vicinarum poflèflionuih o-
mnes gfebulas , lap illo s , & fu rcü lô sn o ftis : inprædijs au-
tem veftris fumantfe in d iqu e fola fana non noftis. Quæ
fi vera dicenda fu n t , diflimulando fubtiliter cuftoditis.
Probatio longe non eft. lus tempioruni ne quis vobis eri-
piat, quOtidie litigatis> N o n hüblurn, qui tales fu n t , <îif-
plicént D e o , fed & illi, qui per fepulchra difeurrunt : qui
fe to x o f is prandijs cadaueribus fecrificant morttidfum:
qui
oui amore luxuriandj,, atqiiçi>i,be|iÿii mfamibusvlo;cis31 a?
eenis>& calieibusfubitoübiiTiariÿrë;spëpeierunt:quidies
obferuant:qui Æg.yptiaeo^de cai^didis faciunt : qui àUgn-
riacaptant, fehitemqne pecucîum v iolenterfeiffisin ven-
tiibusquærunt : qui coniugaie exalpcrantiuguin, aftedtu-
A ùe calcatdTub ditftÿs petfe^isA^ob umbrabt fa rta turpil-
fnnæ vtilitatis, rem fa m i i ia te m t u e n fi a m committuntnon
•anioiefidei, fed libidinis : qui publicanas mulieres cum vi
îii bijciunt fibi, yilioies fe cife,quàili illæ funt,produnt:qui
iraçundiatument: quilitibus fiemunt : quicàrumniaspa-
riünt: quîpaùpcres, qui vfd uas, qr^pu pillosëxp oliant:<qiii
profanis fabulis,neglëda De i (ëd aaho sn on b cneauocan-
tes diuina fe crament a contaminant. Iam v ideatvnufquif-
que , quemadmodum fàcrificium àut fîumar , aurofterat:
fleut enmîindigne offerte fecrilegitimeft,ita indigne man-
ducare morriferum iii Leujticojeriptura dicente \ jfiinnis,
mundus manduQtb'tt catnenu anima dmm,q umrnq uem anduca-
uefîtdè carnefamfcijfalutar 'u , ^ qyod efiD omin i, é ’mm unditia
utcauendafunt nobisVita qutébofi^quæ p umq u æ i îm-
plicia,q iiæpia,quæfendlafunt, ficutfacitis , amplè&en-
dà:vt videntesfiominesppera veftrabona magnificentpa-
trem vpftrum q u ié ftin coelis.;- Ttaquedtilciflinii florès rnei
talia fecrificiaproctirate ,quæratt(5lusSpirîtùs libentèroffcrat,
P ate rprob et, Filius, qui magiftefeftnpftër,prpbata
gl drietur per eùndem , qui e ftbenedidus in fæcula fecul o-
S E R M O D E P S r A L M; O
Ü H I L X l I X .
; comparator vine*.
R ophe ta , qu od pro veteri ÿihea , quæ à Domino in
Ægypto fuerat i n ftitu ta., p oftiïlab at ad tempus nottel-
læprpfeeifle,infcriptipipfetkuli p fa lm ile â i déclarât: fie
enitùfe habq t.. In fiqem pro hisV qui'immutabuntnr. Iu-
daiçus eténim populus, qui prior yinea E>ôniîni d id u s eft,
floruit qu id gm, fed infoeli citer flore difcûflo nullos potuit
frudus afferre. Denique pro fru d ibu s fpinäs generauit.
pro vnalabrjifeam. Cuius abhorrens infoelicitatem D o minus
re ialiam f ib i , id e ft populi noftrl lua prp voluntate
prehçndere in to to non po.teft Chriftianus'. 'Quodtahu-J. <
latis infeitur, cceleftis viæ vitæque altitudo monftratur.1
Ligatufis aftrineitur: cum renuncians feeufo fpohfîonë fa-l
d a fpftitaliter façris interrogationibus dMigàtur. Luxu-I
riofi crines falce * tigiduntijt» id e fto m n iaom ni n o pëcci-; fal. ton-
ta baptifmate, Spirithfqite fen d i vigöre amputahtur. P l o fdtntùK.
rat féliciter vit is pu rga ta materia : de hprtiine lo to feliciusl ,
manant d'odrinæ.cceleftis diuina fluenta. Ruptis ocuiis,id
eftfpiritaliter patefedis*, præcedentibus fönjs fendus fe-^
qu e la fe feçbmmeod at, fimiliter C h riftia hi^ mco n i ris d iûi-
nis præcinentibus obfccundado, in quibus ætecnæ friidus
eft vitîé}&defe.nditur-pârirer,&: nutritur.Ad iugiim petue- |
nitjCÙmprærpgataomnifacultate.pauperibus, cruçem flia ‘
portàns f cdnlummata omni. iuftitia ëx'peclitiof 'feqtiftuf
Chriftum .Vitem peftatis, fo lis , àtqueimbrjs.ad matüriira-'
tem cpgitunEt iuïtus tenfatipnibus crebrisimâgiiis, aç va- .
r ijspçrdudturadco rônanf A t v b i vin dâe m iæv e n e r i t^fem - p
pus,id eft pei fecutionisdies,pr.flim vuædiripi.untur, id eft
jn@bnfide.rate fandis-orrinibus violentia infehur manus:
A d torcular c6mpottantur,id eftad fupplicij locum dedu-
cuntur. A b operarjjs ibidem conculcaritiir, h o c eft fumma
cum cpntumeliaàperfecutoribusillufiiugulantur.SiiCcus .
earu m invltimopræli pondéré, duaburquetàbùlis exiccâ-
tu r : Similiteriu d icijdiëàCh iiftofecnnd um tabulas legis
confêflbrum fenguinis v in d id a vfque ad v ltimü quadrant
temexigitur. Calcatöres'deöodem r a t io bibunt; Etper-
fecutores f^pe credentesift C h r i s t v M.Calilem^prétio-
fum , quem pauloanteCàlcando fudërant,gûftanr,aliqui
etiam bibunt. M uftum patrisfamilias cellærecpfiditür j vt
pretiofeus transfretatione reddatür : Et martyr Dominicæ
habitationis in repondim aflutnitur : vt ibidem ex homî-
ne in Angelumtrànsfuïiis æternævitæ beatitudinegloriè-
tur.
plantauit : iri quam omnis frqjftus propheticus decuçur-
rit. H îcmïh irü ftico veftro b ^ tiflîm i ignofcitéagriculto-
res, fi quid véftræfolertiie vineæ in ratione reddenda igna-
uia noftra dëtrîxerit. Igitur,vt optime fæpe recolitis , inen-
fura féruata amputatur in furculüm, palmes in feiobem di-
mfititur , v t animatus ibidem genitalis hnmor manente
femper fecum fubftahtia nutriatur, auxiliare illi neceflà-
rio iungitur lignum.-cuius tu|ela defenflis fefe fuftollat. A t
vb i adoleuerifin vitem p erfedam , ad iugumque perue-
n e r if, eius omnes c rinesluxuriofitunduntur : para materia
tabulatis infertur., nobis ad ftringitur, n e ilig n o J quo
poitätur 5 V ç l cu iù sadm in kulo v e ldu ca tu in vbéresnru-
d iis longiusinuitata p roducitur,vi a liquafeparetut.T um
foleiinitefploransclemcnter imbre fiuo rorat : concepta -
que mufti fe lic ib u s .là eh r^ is fluenta denuntiat. Statim
oçulis apertis folia radiataprocedunt: quibus fu b ied i, ac
fecpmmendarites fequaces frfidusarridenr: quosfolis ar-'
dores, pluuiæ,ventiqiïe exercendo p rônehunt,ad maturi-
tatemque përducunr. A t vbi, vindemiæ venerit tempus,
décoré dïflipato-paflim vua detrahitur : in tôrchlariqiie
operariorum pedibüsflib iedacalcàtur : .;|>rælo ptemitur:';
d ùaW q ü ë ta b u lis vehementer yrgetur,donee omnis dul?
cedo medullitus exigatür. Sicque preriofum fîuentum à
fuis càlcatoribns& b ib itur, & patrisfamiliascellisvinarijs
infertur : yt melius veterafeendo reddatür. Quantum fpi-
titàliter medióeritas noftra côhijcç,ré poteft , fpqmputatds
ad titenfuram palmes competens itttelligftur, lègitimo ex?
aminis numéro examinatûsi Scrqbem fontem facrum de-.
bemus a ç c ip è r e q u i 'y c r o fecramento homines fufeipit
mortuos, 8c infpiratosaqua coelefti m ox cfficit viuos. Li-
gnum auxiliate, quo tenditur,vel pp rtatu r, crutis «ftdo—'
fninicæ fignunvi dîne qùd'viilère, imtportalimtemqueap-^
. Scrmp de P fa im CX
B "T Egligenres legis fecræ cultores fæpe màgho ithpli^' . q
V çanturerroré , cum aut d id a non'ptp locis inrëlli-j
g u n t, aut d id orum minime rationcsinquirnnt. Igitur in j
præfenti pfalmo Prpphetacum d icâc, Miferigordiam | & iü -
dicium cantabo tibi Domine , quo modo Dpmihüs-in Euan?
gelio dicit : Out credit m me, noniudicabitur : qui autem non credit,
iàm indicates e ßM o c dicëndo éxi mitiudiciQfidëles-.pori
admifit ad iu d ic ÿm infidèles. A t fi vtræqüe partes iudiciô
v à c a n t , quomodovrficui^Üemerces.prçiubadureddè-
tur? fine caufeetetiim laborare videbituriuftus , nifi reci-
piat feçundum fa d a fu a, quæ geflit iniuftus. Non ergo fiel
accipiendum e ft, quemadmbdum ab imptudentibus fcfti- J
matur. Cæterum Domini d id iim quo fit pondéré , qtfeve j
ratibfie p rolatum, explanat prop^tasij>fa vërborum:^i.|
crédit inquit, in me,non iudicabitur. R e d e : Q u id enim nëcei?
feeft iudiçare credenrem ? iudicium enim ex ambiguis re- I
bus exiftit ; ademptaambiguitate iudic'ij non defid eratu t,
examen.Ex quo neclnfidelès néceflèeftiùdicarë:quiaiàm j
fuafimt incredulirate damnati.: ex hacenim v ita quis.fecu |
aut coronam pbttatjaut poenam. Quam rationem Dauid
in.pfelmopiimo his verbis expreflit : Non refu rg u n tin^\ii^ p
hnpij in iudicio : neque peccatores in corfiliotufiorurn. Gradatim j ^
pro Qieritis,
'bis tbtius humani generis iudicium defignaüit : etenim
quantum intèreft inter impium,& peccatorem,tantum in-
terèft inter pe ccatorem,&inftum.Denique etiamipfeim-
pijs iudicium,quia ia ^ fiiaimpietate præiudicati lunr,non
derelinquit, neque pëceatofës,quiiudicandi fu n t, dnfto-
ruihjquinQp iudicabuntui,- d ignosëflè confilib éxiftima-
uit., N u n c feire debemus , quoniam iufti vitæperpetuæ;
impij æ'cernq funt deftinati flipplicio : nüllaque eos cb-
gnitio e xped a t vlteriüs.- Qmnàm fint ifti /quib'useft iudicium
præparatumi’ & à quo feire debemus , nifi ab ip-
fo D omino , qui fuûra d id um prbfeqUitur,diceâs, Hoc
eà autem indicium , quia lu x venu in hune m u n d u m & di-
lexerunt homines tenebras m a g ù , quam lisent. Ambiguës v-*
tique Ghriftianosdefignauit,:aclubrieqs : qnfinter pibsf
impiofque fin t niedij- , hullam, parrem tenentes ad ple^
,num, cum vtramq;tenere nondefinunt. Fiddes non (une,
p i ' '■ : ^ quia i