1 A
mQrur,turpqvisqùi;pnmamIocumçenef,eodëm6 4 ôpre-
ces gratiarumcj; adionem pLOvinlimittic,populufqiiebc-
hedicitjdicçns,Âmen,&ijsquæcuragi'atiarua(^ionec6n-
(cciaca 1'unt vmvfqiiifqueparticipât > eademqiiead epsqui
abrunt,diaconîs^dantiirpe'rfereil4 a' Quibus copia: fuppetuntjij
mm
Epißofi
dun qu.&%
'fequuntur,
pon'fünf à
luftino ■
fubtecis.,
vquSddqiÿ-
i*e Adria1
j mcpifioLï
\je .fitbiscif-
ifedicifiym
fiv o lu n t ,
tmy fqipu pijm,5i v i d u ^
in ö p e s fe c it^ jjs qm in vinculis funt, & hoipitibus^omnK
nóqite omnibus qui aliquaindigenu’a premuntur , fubue-
nit,';,Qie j&üïe m'Solisom neCpüplicêcphuehitó^
primuseft,qies , in qtio Deus teneb ras& materiaçùm mu-
raÏÏèt, mundutn effeeit ; & quód cóaem diè IeFùs.Chrifttis
,^nîeraatorik>1ter'âmOTBÏis.C3EcitatàÉeft.vPri4 iccmintt'Sa-
turni eumiyncrû ctruftiderünCy&ppÏMdieSaturfti quiSq-
lis dies eft,cum apöfttdis dï.lcipuliiqi^g fuis apparuiftet,hæc
illistradidi^quævôbisquoqaétonlîderadapei'mïtcinius:
d efivobïsîatïo n i yeritatiq; côfencàneavi dp nturÿéa corti-
probatemn nugævoqjs yidentur, ycyeibanqgarum plena
coritemnite^noh in eoSqui nùllaîni'niuriaiti infërunt> nec
fceliis admifctuht,vt inhoftes m ortem-ftatui tê;Erædi cim us
enim.vosDeiiudicram non efiedecllnaturos, i ï in fêeler'e
perftetis:nôfqué clamabimus n p é y n um , Q u o d D e o vi-
fumerit.ideucniat. E t quânqùa no séx maxi^iclariffiiniq;
CæfarisAdi;ianipat'qntisyèib:i^piftQla/ppiïümuspete/ea|
vobis^cquémadmddum jpetiuimiis, judicia fiëriiubeatis:
non tâmen quod hoc ipfum àbAdnanomdiçâtum eft,ma-
gis. petiiiS us^èdquod nos çqùâ iüftaqüe pétérefçiamus,lè-j
gâtiônismunusobiülmusy'remquejiarrauimus. Subied?]
muSaûcemepiftolæ Adriàpiexeiftplum , v t exeo tfù oqu e
nos verum pEonunciareintèlligat'is. Eftimcexemplüme^
.piftolæV'
A D 'R IA iZ l IM P E R A T O R ïS P R O C H R I S T I A X I S
>' epißola adMmutttim Punddnum.
A CcEjtt ejjiftolàm, quamadmeicripficSerennius Gxa-
A nianùsvirciaxiffimâs;çuiusïnld€ujn$cceiîîfti. Mihi
quidemnon placet remfine qu&ftione prâkéimitri,me&
hQtninümmotusöriatur,&calumniatorib^ ïwaleficij de-
tnrfacqlcas /Iraq;1 fipjrbmôcia] espianeKocpbftùlato pdf-,
fintin Chriltianosnin ï.;V,tetiam protfibunali refpondê&v
ad Hocynum iè,non ad.poftûlacaj netëpad folps cjämores*]
çphferant.MulroenimmagisdéceaCjilquisapfeurare velitJ
d eh o c tepxoporeftateiudiPare, Si(juis,ergbïiççufet,id6-
eeatqueeosaliquid contra legesfàcecë , ifad emûmp rôy i
^grauitatemaleficij ftatue.C^ôdfiquishocçalumnian^
'f tu d ib o j^ çpgnofcas ,çumque„vticeT
lusvlciicàre* ■ W t ß ß P f' *
A N T O N I N I . / A D C O M M - V N i
- A-sl i æ I | e p ^ s ’F ô ïAa .
l^Mperafor Ç a fa rT im Aelitis, Adnanm^AhtomnusPjus Pontifex]
maximits,tnbuniti&potcftatii XIV. III. con fui, Afiauk Salut m .
Egoquidem exifliftw, Dijs cwaferèjiefMufinodi hommes ïdteant.
Mult'oemm gramus aniwaduertentfipoßint in eos quifie v ener an &
cbUrenofintqutbwypsyïmfi , eorumque vt Atheormnfentenpojfumus.
Satins a u fm ilÜsjitoh crimen obièüude v0 s triimphum
agentes,coiitempta vïta morte >nuïâan,quam parentes & ajfenfiëtes
ijs quapemuMperficere. Qtipdautem attïnet d d tm &m om quifit-
ü s fu nt autfeunt,par nonejkv,obis-quandp quidemfùbt3àbfeâisahi-- I m i*
^dudab^iorefent in Deum qukm v o s , fi'ducia. aç0 s qîûdemiümemporïi^t
quos la ju g n o ra tù ihm cw om relijfeonäm c id fo r^M a i^ J^ iu e jin u id ia vë*
fu it om-- \]tra tx<ty tandis illis yntfemomi&fen^nnefetùmr. De biuahbus
I tyfdim refenpfitjie ^uideUmoleßiäfdeprem,nifieosaliquid inRó-
,m am fn imperiiim w lh fco n f tdm M ih i quoque de lus mulnfcripfe-
■ runt,qniuUsputris nmfentxmï.im fequens,n(mpfi. Ouùdji quis ha-
'.beat rem contra horion alujiwnhoc îpfo fuliim qu^Tcbrifti anus fit,
uincatu'rsquïàtitémiüius ïtomendefertipcenas luaU
M A R C l I M T E R A T O R I S E P I S T Öd
laadSeriahimdn qua'Chriftianqsviiäorlascoruna 1
' | eaufam fuifle prbfitetur.
TMperator CafmM.arm Aurelius Antoninus,<ßermahicus,Parthi~
' CM ^rmaticui , S$natmpepiUbqtieRomdnoSdluhtii^
vpsf^^econßlfep^oppfetiifeethei m agnitudine, quairiGerrhdnia
vubi i/idifeifiiiine alia exalijsmciderum.CHm infivtbiis Ubofecosi-
feämefeemän oleajfemmilibusnotiemferatonesqitatuor & feptua
gintajtjeopprejferunt. Cumque hauHprocula nobis qbejfentinobtijper
atUioresind'iottnti'.t, 6 " Pompeianns. quern bello ducemprdfecpim,
nobuexpofuitqua vidimus: Opprcjfusfumautea magnimlincmul-
ftfudiflümnconfeif* ,*xercituumquefegionü'Vndeiirrt&gmmfei
rentarj,dmntfquetnultitudo qua adfüit, yniuerfeturba confufefitit
m iüiumXC . LXXVFI. Itdsfc cum & m ebftm & exercitum meum
cum barbarorum hofeiun^ue mulfttudine comparqjferm,Dcpspdtrios
r ogaui, fed cim ab eisnegltgefer, copiarumqtie me arum paucifdtem
contpnplatus ejfent| eosqdfapudtiosClmfliani dtcuntiit acceffiuiac
wogauif, invMiiqucmagnam forum mukttudinerhjlfefymiflucom-
puhjid quoamnime decuit. ,propterea quod pofteriuseorum vim dg-
nou't, Hmcaggreßsfuat nonjelorumpraparationem,non arniorum,
nequetub arum fpröpfereq qubdillud eos'offeadit Dei caufa & noini-
[ne,quem in confctetiageßantiVerifimileeßigitur ebsquos Atheosef-
W-exflm am w iheiM iJ p omM an $fontia .& aitm o conclufumßd-
\ber]e.Cum ehimfe humiabiectjfmt,noßfelumprecaiifun tv fpfome,
I fed.etiatn p r q h^lfx em titp q tr^fefl0 ^hK atquefamts qudvrgeba-
^dhßuiflpßmqii, quod non fuppe-
tfret. irdmnsenimin G e fm d n U ym b ß üO feo ru k^ ß^ ^ fP im iä
\aiiümatq0fehimiafeiecertint,beumqueprecaiifunt,qüehjegöfg'
[hprabam'yßdtim e ccelopluuia delapfa i ß in nos quidem ftigiPißimai
inRomanortim verbbofies?grandoighisjßecie & ßmilitudine.Atqüe
\etiam verffimtle eß inter prices Üeümfiatim praßo fitijfe, v fin u i-
I £lHm&-indifeolubUem . Quamobrem iüihcexorßconcedamus tali-
bus,vtßnt Chrißiqnt , ne qua armd emgenefü contra nospetantt^
I mpetretjp. .ß-oedütem cenfeo,quodChrtßiqnusaliquüßtnoneffein'
cnmen & i n iüdicium vocahdum. Qmdßquisinuentusfitcrimini
dare cuipiam,quodChrißiauHsfit:eum Cbrißiahumquiqdducatur,
manifeßümfierlvolöcmhocconfeffusßt.3 dtmtaxatquihocvnoin
crimenvocetur, quqdChfißiqnuseft: eüfn autern qui huHc in jusv<ß
cat, viuutn exUri.Eumveroqui Chrißian0 ifeprbfe0 s]ß t]& ßm u t
I pericülodmni quddobeafn remeicreabatürWberdtüs ; fi eipföitineia
ureditafeerat,adpxnitehtiam traded nonplacef, h e clib e fia tm a -
[mittereF/Hecantem SenapüfeöHßiUbß^^anan^W', atqüeboc
meumediftum inferoTraidmptöpÖMiVtß^ erst RerdßpfPolliontprdfe^
o^filludad omnes prouiritw mtttaturpnecqutf-
quam q u ty ti^ h a bm v o k t3axmqu<s, dnobuphpofitaßtintipfohi-
Weqtür'defcrib'ere.
F in is , rep <ß\ppcL,.>: '{ttß dLtyp
lieu
p l :n G;
l i i i
[défit
Wi&é
I V S T I N I
P III LO SO PHI E T ;
M A r L ï R I S O R A T I O P A -R -Æ -
N E 1 I.C A', I D E S t , a D M o N I T I
’fîùe adRórtatiö adGente s, Ioachimo Perip-
nio ßeriedi&mo Cormoeriâcc^'' ' • i
no in terprète. ^
R i n p i p i o oràtionis qua vos mihi
admdnexidos cèriliii, Gerrfeës,preeord
I pëo-yt & mihi e^Tuppecanc, qu’æa-
;pu4^vos dici cfebenc,' & yosifiiperidre
contentlonereli&ajmâioriim^èftro-
rum encore liberaci>,nunceaqu£ëexr
pediü n e, fe qu a ra i ni i tati ri ih i 1 vos Fce-
Ierisin maio|es veftrds effè ad'miIFu-
fo s ,^^dç^empoxe;eaquæ pugnanc cüm ijs quæ aneçà mu
nuspræclare &C re^e ab eis decretaconftitutaq;Tunfjvdbis
veiliafideatur. Diligens.n.accuratkqÿreram cdnfideratio
oîmcërcioreperjeulov erumcompfdî)àüit, fepeeaetiam
_U£EpreClare & b e nëhabèreyi{afunci'aliaeRëdémdn
Quoniaroigjrur nobis de vera religione ôrâtio proponi-
tur, qua nihil præftantius ac meliusijs’confticutum elïè ar-
bitrdxvq«ibus cercum fuit fine pe'rieulovitam degerepro-
jterïùdicium , q ü o dp oft hüius vitjeiînem aeterminum
îicùrum eft ( quod qùidèm non modo maiores noftri ôc
prdphetæ'& latores legum ex D e o nuncianc, verumet-
iamiîqm àpud vos lapientesfunc h a b iti, nec Poëca: tan-
tùm,redëtiam P hiloïdphi, qui le veram diuinamquè noti-
tiam acfcientiàmapud vos tenere prdfitëntqr ) mihi prà£ï^
clärum vifum eft prïmum tam rioftros quaifi veftrds reli-
gidnis magiftros & d od o re s confidêrare,qui,quotJ& quibus
témporibiisfucrintjVt: & ij quiantehàcfalfam religio-
nem à maioribusaccepëriint, nunc cum Hoc {enfdxin t ; a
veterlilio errore libèrentur : & ipfi maiorum ndftrorum
q u iD eo cha rifu erun t, religionem nos pianèae dilùçidè
tenere doceamus. Qj^pfnarntandem, Gentes,religipnis
veftræpræceptorès d od o re iqu e profertis ? Poetas ne ?' A t
operam perditîs fi dicatisäpudeos , qui poetarum fenten-
tias cbgnitashabent.S c iuntenimillam maxime ridiculam
Deorum procrcationem , qpæ ab eis commemotataeft,
quernâd nio d urn licet nobis ex Homero fum m o& primo
apùd vos po ët:a cognoïce re .Iseni m primùm quide m Déo-
rum originem ex aquaprincipium habuiflè commémorât.
Scripfit enim his fetèVerbis, i ' "
Oceanum^genusdiuumfilethjfe^ parentem. *
Deinde eaetiam quæ de eo qui primus ab eis Deus habi-j
tus e f t , quem fepe hominum deorumq; parentem nomi-l
nat,neceflàriocqramemorandafunt. Aiçenim,
luppiter,eßcuibominum beüipermijfa poteßas.
Eumëtgq non folùm in be llo e x ëk itu i p ræfedum fuiflè,
fedetiam periurij T roiams petfuam filiam au'dorem fiiifi-
Ççdiciç; Âtque hunci'pfum v t amantem,&miferum & do-
ientem, &infidijs acasterisdijsappecitum Hdmetusindu^l
citj§£ intébdum d c fiio filio dicencem,
Heïmïbi,cujnSarpedoha,quo npheharior alter?
P area miinfauo Patröclifußulit enfe.
Interdutn de H ed p re ,
ipfeyirum circùm mulftaù meenia amicurn
FlUoculis video,dolor bine me confiât ingens.
Quæautem de alijs Dijs5quiIoui infidiàs paraflèrit., dicat,
ijfciunt,quihos verfiis leguntj
Quando Iôuemfupertreliqui vïmrepararunt,
Et luno fimul&Xeptunus &Atïtca Pallas. /
Q u p d fîeum , quernBriareurüappellant Dij , Dij non nie-
tuilFentjab eis Iuppitèrvindusmiflèt. Qùàevetd de foedo
louis amore ièripnt Hqmerus »fiéceflè eft Vos e xijs adrri.o-|
neriquæ dix.ent. Facicenim euiôcum Iunoiie ita'loquen-^
'tèôi,’^.v ,
Nonita namqtie de& mihi Amor,)idtt virgimvnquam,
a Sicanmumfiifuscircumpr&cordia vicit.
Xeccàm Ixionïaflagrabam vxoris amore.
Xecmècum Danaespukherrfmafermdtembat.
Gtèttdve Phoenicüflmtâabantvirginùora,
Corve meum Alcminam ardebat T heb is,Semelenque,
Neccum Latonam aut Cereremardebaty ne^te ipfitm.
Qujeautem de alijs dijs ex H omeri verfibqs edgnd/ci pofi
funt,quæqueab hominibus pertulerunt, hünc feqiiiturvt
exponamuS. Nam & .Mattem Yeüieremque i Diomede
vulneraros elle narrat | & mùiçdrüm etiam alioxum D eo-
tum mala calamica,tefque expdnit; Sicenim ex Diona' n-
liumç confolante ihtelli^ere poflumus.” Hsec eniih ei d û
de, M i
Hacfnea quapaterisconßahterfiftyperfen ÿ
Multi nampaiimurcceufiiaregndtenentes
A mörtdltbus,& mutua nos pungimus ira: |
Mars tolérât,quando Otus eum fortïfque Ephtaltes
Gonfinâtitripariter criidelifotnpide reddunt:^
Et tarnen in ferro tredéem fie tnenfebqs bafit. _
I en luno,cumipfamferfispuer Anipbytriqnis
i^Dextfdmper mammam télé vibrante trïfiilco ________
PercufiitfeulnUstumipfq infianabïle cépit.
Feriquoquefummus ïnbisvelocemPluto fagittam.
Hune edieiricufnpfogemes loukAegitenentis \
ln porta trifierqadcorrimixta cadaucrafiramt. >
' : Afiiouisipfe domum longumfepetmt Oljmpum
Corda dolensfixufifedoloribusyatqzfagitta ® .
Per forum transfixa humerum èjlffed corde dolebdt,^ ■
Q u o d fialiorum deorum bellaquæ in,ter Ce geflèrunr, rer
cordari v o s d e ç e t , idem vosP o ëta yefter admçnebit his
verfibù^, > H - ’ m ,,
Tantus erat motus Diuiscertantibus or tus.
Contra Xeptunum namfiabat pboebus Apollo
Tela tenensicontra MartemDeac<tfia,Pallas.
lunontobftabatgeflansdemon pharetram.
Exauro,nitidiPboebigermana Diana:
Latonam contrafiabat Cjüôntus héros.
Hæc atqué alia eiufclém^ generis de dijs vos Homèrùsdo-
cuitmécHomerus tanrumjfed enaniHefîodüs.Quamobrem
fifidém habetisfiimipis ppetis veftrisiqui etiam deo-
tum veftrorum ortiim prpdideriint i nëcelle habPtis i aut
eos talcs elle exiftimàrè, âut ce'rtè crëdere eos debsndnefi.
üè omnino. Q u odfipo ëtas dieexe ac proferre non vultis,
quod fabulas' eis,,fingere licitum’ eflê dicatis mulraque
<qüæ à vero abhorrent de dijs mçndacij p lèna exponerë;:
quofnam alios religionis deorum aurhores dodorèfque
vos habere arbitràmiini ? aut q u o p a d o hanc illos didicilïe
con ce n ditis?Fïeri énim non potëft, vt rçs tani m agnastam-
que diuinas cognitas habean t ij qui anted eas à d o d is non
didicérint. Sapientes^mhinofcilicet,atque philofophos
dicetis.; Ad^hqs enim quafi ad arcém & propugnaculum
confugcré 0 1 e t is , cùm quifpiam yobis poëcarum de dijs
narrat lententias, Qu oniam igitur à vëtcribus & primis
ordiriop6rtet,ilHnçdüdoexprdio,vnhifi:uiiifquefcnren-
tiam commemorabo,quæ multo m agisridicula eft, quàm
teaquædédijsppëcæliterârummonumentisprodideriint.
Thales enim Milefius ,' is qui primus de philofOphia q u ?
naturærationemprofiteturA coepïtdicere'iprincipiumre~
rumomnium aquam eflç cëhfiiic . Nam & exaquàomnia
conftare , & in aquam oeddere dicir. Anaximanderau-
tem huric coiilecutus, qui & iplè Milefius fu ie , infinica-
tem rerum omnium principiüm çfiè pofuit t quod & ex ea
omnia orirentur , & in illam recidereritbmhia. Tertius
Anaximenes, qui etiam Milefius fu it , ,aëra huiusvniuerfi-
I ritis principium eftè diçit. ^ x eo enim omiîia oriri' ,v & in
•eundem bmh&è ccidcre vufti Heraclitus vero'Metapph-
tîniis , initiqm rerum omnium ignemèiTe dicit i'quod ex
ig«e omniagenerentur, & in ignem recidancotiinia. Anaxagoras
C k zom en iu s prinçipia rerum omnipm ea qùte ex
fui fimilibus parcibusÆpnftanc, pofuit. Archelaüs Apollo-
^dori filiuS Athénien® aéra infinitum & interminatum.
eamque crafficudihem-& raritatem, fiue tenuitatcm, quæ
[ei omifaeft, principium rerum omnium elle vult. Hi om-
.nes cùm Th,ali fiicceffi fient ,e am quamnatiixalem.ipfi vo-
cabaht philbfbphiam tradauerunt. T üm deinceps ab alio
principio P ythagoras^nefarchiiilius Sâmius & prinçipia
numéros, &aptaseoru,m compoficiones & concentusap-
p e lla t,& e x vtrifque conflataelementa, & præcered vnio-
nemvinfinitumquéduerniqnem. Epicui:usNcoclisfilius
Atheniehfispnncipiaeorumquæfuntjcorporaquæratio-
ne c o ^hpfci mçëHigjqueppflünî,eflè diçit, quæinani parcicipare
noiippffintjnecoribjneciqterirë } necrumpi,tiec
e&rmatmnemcompofîtionemque ëxpartibusaceipere.
nec commutari: ob eamqueremanimorationequeeacer-
ni acque cognofçi. Empedocles Metonis filius Agrigenti-
nusëlemèn ta quatuor,ignèpi, aëra, aquam atqu'eterràmj
dua'sàutem poteftatesquæ principij vimobtineanc , con-
çordiam & d ifcordiam, quarum ilia ebmungehdi conci-
liandique vim habeat , Jiasc diuidendl acque diftrahendi.
Videte igitur eorumqui àpud vos fàpiétes habici funr, per-
turbatioij'em & confufiqnem,quosyob isauthoresdodo-
refque religipnis deorum fuifleiadatis : quorum cùm par-
tim aquam xerum o'mnium principium cenfiierint,. par-
timaëra, alij igne'm'iquidftm aliqüid eorum qu çantècom-
memorara funtrhi autemomnes probabilifras quibufdam
~ 1 ~ y Ë j ________ _ 1 ratio