NbnfuraberK^nohrefponAebucontrdproximmtuurnfalfitmtefh- ttquis 'q uitv iamlimrfiitn tjn eaaihb uUtt, vtinueniatit re- 2
Wonium. -N$#concupifcesdomttmproximitut,nec dejtderabisvxo- quiemproanimSusveftris. ludicum ittjium indicate. Quiainhis
‘rmp roxW ttk^autferuum e m , aut ancillam em,autiboum em , conjijlit voluntas Domini DetfefiH. Huic cotffen'tit Mb fe s,
aiit afirium em , out quodcunquefuerit proximo tuo.i Non euertes qufaic: Cujlodtte indicium, & appropinquate ad Dominion De>urn
iudiciumpdupd’U tui,incaufafua.. Averbofqlfolongeaberis , nee veftrum,quifirmauitcalujir,&corididifteiram. Hisha-udcon-
innoebntein &iuftumbccides. Necmp iurniujlificabis.lmnusne tra r ia fa tu r lo e l: - Congfegdtb 'popUtitpi; fanSfyjk&.TUctijkmy loth
l^cceperis, quiamunus excacatv'tdjtrtes,&peruertitverbaipfiorurn. cofidttnatefencs, colhgiteparutilos & eosquifttgtifitPbera': Vgredia-1
Mofçs. | H uia$diiunæLegisminiih:cfuicMorcsfamulus D e i, cu-
I lus fninifteria Sc. clpëra Vniuerfus mundiis’ ,, piæcipuètafnenlu
dah, Legem aeceperunt. Hóscum etiam Hebrad
nu'ncuparpntur , ptinius ié lèruïtutera redegerac rex ALgy-
Hcbriei. -P***' P-fieruhtautem pnejiidi Hebnei fqbolespiorum iu-
ftorum Sc fan«ïloi'amviroium>dercend.entesexAfc)raharn,
I la a c , & Jacob. Veru thDeu s recordafus HeBraeqrum,
muleis miraCulis & pro dig ijs edins per Molen > eosin li-- I b errate m alleniit & ex ^ |yp to .e d u x ic . His per defer turn
Chana- d u d is reftituirterram !Chananajam,po4 modum Iudaram
|*j*aIUn- appellatam. L e g e'mqu oq u ee isd ed it, Scpereameorum
|d£sreih- jncondicos mores reform auit. A tL e x c um inmiiltapraj-
g I cepta fit diffüfa Sc admirabiliter vniuerfarri iuftitiameon-
I t'ineat,fcias éa qua* fiipra dedimus, faltem eile Legis decern
! capita , fiue decern articulos.’Hebrad in ^gyptnaduenW
h e b § e x &ppregriiiifuere. Ham Hebradex Cfialda;~aoriundi funt.
Chaldxa Eo äutetn tempore, famis vehëmehtkcogéb antuf’tranf-
m m ire in iEgyptümvtfrumentum cöemerën^vË^aliqfian'-
n ï migrä m RItemporehahif aruht. Cxterum id ipfis accidie Cumiarn
c e i ^ i i ‘- dudum idprsdixiflet D eu S vC üm igiturmoratifuiflèntir/
iLg^pto annisquadringentis & triginta* eo anno quo eo:
inde ducere parabat Mbfes per defertum in terrkm pro-
miflam , Deus legem poluiti ftatuens t Peregrinumneafflt-
xeritisauttrißitiaaßceritis. Vos enim noftis- animum peregrins,
ipfienimperegrimfuiflisin teira AEgypti. Legem* quamDeus
tu k ra t, pramaricati funti Caeterum.Deiis bonus & mife
ricorsexiftens, ebs perderènoluic : &pr*cerquam quod
legdm ifs communicauit , ctiam P rophetas non peregri-
n o s , fed ex.ipforumcorp oremifit : quieQsdocerencie
gem, ealnque in merhoriam ijs redigerent ,& adpceniten-
tiam peccatores cbnuert^rent, porro abffinentesd pecca-
to . Sin autem in peccatisSc vitijs perfeuerarent, intermi-
natus efiforejvfdi(pergerentm:inqmniä orbis regna; Ho"c
f)cusfem quidem ijseuenifle, nemoeft qui nefeiat. 'Cicé rum Efaias
1 per exhorj P rophetä eonMnunitér omnes >, in primis tarnen Iudxo^
tatus eft ■ ■
homines
ad peeni*
fentianiV]
Zach. 5
Edam]
tern.
Math
TZfyh.i.
Hitr.jf.
D
Exhorta-
iioncs ad
iuftitiam;
ifiii. t.
compellaf, v t ad poenitenciam con uo leh c (J ic en s : Quo-
t in Dominum,quando tdeinueniripotefi: tmocateeum y quando
illepropèeß. Derehnqumimpiusviamfuam, &yiriniquuscogita-
tiones fi$s,&réuertaturad Dominum, & miferebitureius, & ad
Deumaiofttum, quotiiam qbundqbitvtremittat. Alius praetfcrea%
Prop he ta Ezechiëf j. m quit Quod fiim fiu s auerfits fuerit ab
'omtnbuspeccatisfuis qiufeçit, & eußodieritomniaJlatuta Mea,fe-
centque iudtcium & iu ß itiam -, viuendo viuet & non morictur.
Omnes iniquitates eius quasfecit non ventent in recordàtionem eins, !
fed in iufiitiafua quant fecit, viuet. N unquid defidcro aut volo mortem
imptj j dicit Dominus Deus ? an non magis vt conuertat f e a
vijsfuis'&viuat ? Efaiasiterum inquit pcenitentiamincul-
cans,% Corner timini qui profundum confilturn initis & in iq u um ,
vtfaluemini. S im ilite r H ie tcm iz s : conuertimint ad Dominum
Deumvejbrumquemadmodumvindemiunsadoartallum, & w>-
fericordiamconfequemini, Plupma funt & numérutïi ferè om-
nemr e x c ed u n t, quæ in feriptura façra.de poeniténtia a-
gçndà comprehenduntur. Nam femperDeush qcegitv t
humanum genus ad pbsnitentiana conuertcretj> qu q liijé-
rarentur ab omnibuspeccatis. P ritprea deiuftitiacum fex
fuggerit, non diifimiliavidereeftih Prophetis &Euange-
liftis. qu ia v triu fqu e Teftamenti miniftn'iVno eodemmte
fpirituinipirati ,^lo^«.ûd.4 n ^ E fa ib ;f i'c y àm à t : Auferte
malitiam conutuumvefirofUm à conjpeâttoculorupn mqorumjejfi'
te malefqçero, difette benéfacere, quarite indicium , faluate oppref
fum,agiteiniudicio caufampupilli & vidua. - Idem alibi dicitidif-
foluemptascoliigationes, foluéfafçiculosonerqfps} dmittecottfra-
ä o s,libéras, & vtdmmpatisomneonus ; m n q u id vtpartiarise-
furimti panent tutitn ^ & pauper es i ’agos introducas indomum ? s i
videmnudum , operieseum ' '
tarßtonfiisdefubili fuq ,&Jpbnfa dé ibalamo fuo. , Inter veßibultan
& altare plorentfacerdóteSyVt mifmatur veflri Deus,& delebitpec-
cataveflra. A b hisnondiiîèndt'Zàcharias , d ic en s: Sic ait
Doniinusexercitutimidicens': Iudicateiudiciumveritatis^facite
pietatèm dtq'uemifeftcordiam vnufqttifque cumfratrfßo. Viduam
&ptipillunr,peregrinum &paupere}n Wlite calûmiïtdtà; nequeco-
gftetisincqrde veßrovnufquifqqé malum ftdtris, fui. Quod, fpe-
»iftatad niorum grauitatem atque adeô ad vhiuerfèm vir-
tucem > docemur diuinis praculis non fol'um bpere non
peccarfe y led ne mente qu id em. ^imiliter feriptura facra
v e ta t , he velaninj.b autcogitationealiquod-vidum Ct>n-
cipiamus ; præteteà nevidentesalienam vxorèta eandem
concupifcamûs. Nam So lb iribn, qui reX Sc Propheta ex-
cidtytradit ; Oculituiih direäumaßieiant, & palpebratuare-
äunt tentant iter ante ié. Stüde lib farefefnithm pedis tuts & eun^
(taviatuareftèdifponaniur. PraetercàEuahgelicavox m ajore
vehëmenria & aut hor i täte- caftitatem d bcet-, in hunç
modu in fo nans : Qtmumqueajpexerit vxorem alteriusudcon-
cupifiendumeam, tarn adulteriutn cum eacommifit in corde fuo.
Èt qu'tcunque repudiatam dotxentyadulterturn committit. Eiqui-
cut}querepudiaueritvxoremfuam, wtfiedufafiuprï, effidtvtilla
fit-adultera.: Nam So lomon fie teftatur ‘.Nunquidfouebttali-
qUü ignem infintißff, vt veßimenta fud non comburaniur l Aut
\fi ggadtetur quit fupra carbonés, vtf édes eins non adürantur ? sie
qui accèditqd vxorem proximi fui : non ïnnoxm erït quifquisac-
cejfentaieam. Pm e r e a quod nonfo lu m noftri genetjs ho mines
,v é rum & alienbs amore cqmplebd debèamus, in
hune modum monet'Efaias ; Dicite bis qui oderunt vos & his
qui execrantUrvos,fiatres nofln eritis , vt nomen Dominiglpnfi-
cetur&videaturin Utïitaeorum. AdhæcEuangéïicahiftoria
fie habet :. Diligiteimmicosveßros, bèneprecminideutruentibus
Matt.fi
vos^benefacitehisqûivosodioprrofeqUuntur.OrateprohisquiUdunt
&infeftanturvoSi ßHani fidilexefitis eos quidiitigùnt vosquod
G
pramium habetis ?• nonnelatrones&Publicani fdemfaciuntï Ne
præterealuabonaopera , boni gloriofius-iadient, docet
Euangelium c Nefciatmanus tuafinjßtds quid fadat dextra.
Edam magiftratibus Sc pbteftatibus Vc-pareaihus , diuina
feriptura monet : præcipit.qubquçvt pro 'his prëces fun-
damüs ad Dominum 1 v t tranquillam & qu ie tàm t’ranfi-
gamusyitam.Iubetomnibus diuina lapientia reddéteqm-
nfascüihonorem, honvrem'xmtimorem, timoremrcuïtributumi ktmasi
tributum ; nemini quiequam debeatis^nifiviyosmutuq diligatjs; I
N u n e v id e a n h iq u i talia dbcentuiri taliaque difeiint* pqf-
jSpirnorë brutorum animaiium viuere i & polluinepha- '
fijscommixtiohibusraücpolfint i qiiöd quidem bmnium
immaniffimum eft, èarnes-humanas attingere ? præicrtim diïte&J
cum etiam monomachias Ipeâarë nobis ihterefiótum fit, -cun I
.ne videiicerparticipes huiufmodicædium red d am u t.^ e c j
e ste ra Ipeâ àciila Ipeâareaudemusi-nebeulin oftriinqui- |. •• •
nëntur\ &|aûreshoftræ hauriant, prophana, quæibî de- j
canrantur, carmina,nèmpe dum Thyeftis tragicàfacino-
ra commémorât , & Terei liberos deuoratos récitant; jq ]
N e e phas nobisqftaudire adultéria d eo rüm , hominum- fÆ .
que, quæ fuaui yèrbqrüm modùlantur mercede y 6c præ- culacur]
mijs ih dui^ celebçàq t. ;Yei um abfit* abfitln quam d Çhri-
ftianis, penes quos modeftia & te trÿerantia florenc, con-' | .a
tinenua vigec , vnius vxods legitimum matdmonium ^ b d
leruaf.ur * caftitaseolitur, iniuftitia expellitur ^ peccatum'fftiaha; ■
eradicatuR iuftitià exërcetqr; lex régnât diuina,religio tra- I
dacur yëra?qq qs veritas gu bernât, gratia lêruat * paxprb-
tegit ,diuinumverbum'duCit i ’ia p ieh r iàd b .o e tG h r iftu s
qqiyeraeft'Vità régit« p e u fq u è lb iu s im p e r ib temperati J
abfit,ihquân?,vt talia façinora vel cogicëmüsVnedumfa-
ciamus. Gerte mulca.ftiperfunt n obis , quæ deno ftrarelig
iö se & v iu en d i conluetüdine., rtecnondeDeiiuftifica-
, * , tW tCnöjiabfcOndiss-
Tuncprofereturqudßaurora lu x tua >
v t prædiétâ omnia dbi iti
Hiftofftanti
^ I |iemporu
®ïupputaf
tionc*^|
Philofo-;
phoruim.
inconftas
Chrono-;
jlogia. < J
ß m
mentemreuocentur. N b n du b itbq ïn n inde difeendi no-
ftra cupidior fa d ù s , plura quemàdmodum hadtehus feci-
fti,addifcas.Cæterum nunçinftitüo.adfit niodo Deus ccë-
■ m pris,, exaédus temporuiü CÔmputatîonem demqnftrare*
Merita y t cognofcas non eüè nüfièram nec faEulofam noftram hi-
ÿ demon fto rian i, verum qu od përtihet cum ad antiquitatém turn
[ftrat, àco a(j ygritaterh> e ile vétuftiqrem S c yeriorem poetisSc hiftpi
t id s i qu i omnes incerta fcriplère. Nam quidam eorüm
ïnündiirh ingënitura ponentes ^ in infinitum prcicelïèrè.
Alij,qui mundum genicùm ejfiè affirmarunt, dixeruht ab
eins creatione myriades annorum tranfijllè quindccim ;£c
annos ter mille '&Jlèptuagintaquihque. Horu.m quideni
author eft Apollpuius Ægypfiùs. Plato , qu i v id etu r là--
pientia & ërudiuone Græcos om nes cxcelluifle % ad q uas
ineptias 8c nugas deuoluitur ? - In lib r is en im , qui de R e -
publicaihfcribuntur, difertè ponit: Q u o modo ehim,ó yir
optime, fihæ c in lempiternum ,..ita fe i ^aiç;)*vt modo;ha-
bèntia , permanfillent , nouum aliciii eflèt inuentiirni
Nempe , quia innumerabilis quædam m ultitudo anno-
rum igqorabatur ab jllis / Mille* äußern tali vel duqmillia
intercelïere, ex quö quiequam dicitiir pàrtim D.ædali,partim
O r p h e i , partim Palamédis inueqtum. Dum autem
haie lèrib it, teftatur dêçies mille myriadesànnorum inter-
ceflifiè à d ilu uiqv fqu e ad Dædalum. Verum cum'fnulta
platenis dilïèrüillèt de vrbium exornatione , habitatipne y génti-
(temporu bufque, tandem c o n f i t c t u r Ce hare fub'fimilicudine qua-
fuppaw- daniexpqfuilïèf In quitenim: O holpites,quisnobisi"ugr
gerat Deus, v t aggrediamur legqmlationisfpeculatibneml
eorumihquam nuncnimirumfub fimilitudine . li fimili-
tudine quadain feripta lune quæ tradidit P la to ,, non ergo
verafiinc, -Oportet igitur no,s magis dilcipulbseile legi 1^
lationisdiuinæ, quemadmodumedam P lato con fite tü rl
dicens : N o n ë x à â é pqflè d ilêi, hifi D eus docueritperle-'
gem. Q uid? N qnHom eru s ,Hé fiod usS r Q rphèus Poëtæ
'<'pCurfe teftati funr, le a diujina prouiden tia feu ïnlpiratione , quæ
■ doftcà’t i ‘cerarum u iohumehtis prodiderunt ; didicilïè} Pëïhî-
bent quoque vates Sc pfbphetas,prifcis temporibus exti-
tilïè,ex quibus cognouerin t fcriprorés,quælitërarum mb-
numenta retulerunc. Quæ cum ita fin t,quanto màgis nos
iplàvedtate p o tim u r , qui cam difeimus-ex qraculis Pro-
phetarum lànctorum , qui diuino Ipiritu afflati vaticinad
lunt ? Q i^ p rop te rh o c Ipiritu im pu lfi, con lb n a& n u llo
modopugnantia prædixerc quæ euentura fint m undo yni-
uerfo. Nam dilcendi cupidos ,im o veritads ftudiqlbs cer-
tus rerum prædiâarum euentus docere póteft vera ellè
quæ per Prophetas annunciata lu n t , turn quæ Ipeëlant ad
tempora quæ à diluuio ad rioltra vlque excurrerun t , tum
quælpeëiantad temporàquæ præcelïère diluuium. Nec
cun6t^)or à condico rhundd vfque ad noftra tempora certain
prqponere temporum computationem , vr demon-
ftrem& qu afi ob o cu los pbnam ineptias & nugas fcripto-
Platonîs rum i qu i omnes fallàtradidere. Plato,enim , cum inci-
iofttini deret in mundi diluuium, ait non vniuerfam terram , led
faltem cam pos inundatibne aquarum eile occupâtes : Eos
verb qui e ffu gerin t, in lurnmis mohtibus elle Ikluatbs.,
Ali j loquuntur lèru atos eile ab vndis diluuij Deucalionem
& Pyrrhaminareaconftitutos. Deucalioné autem ferunt,
poftquamexarca progrelfuseft, retro ia&aflê lap id es , ex
quibus hominescxb rtl fu n t. Hinc aiunt muldtudinem
hominum W ÿ , id eft populos,elle diólam. Alij poriro memoria
prodiderunt' Glymenum in lècundo diluuio exti-
tille. Q u od ig itu r milèri & prorfus irnpij ftultique fint qui
taliacommemoraruht, hue P hilo fop hi fiue alij feripto-
res , ex prædiâis .cbnftare arbicror. A t nofter Propheta
Mb lès ,q ui fuit n iinifterDei, d e mundi generatione hiftb-
riam contexens, dilucidè expöluit quo tempore d iluuium
accident : necnon enarrat, quo paôto aquæ vnîuerlàm
terræ luperficieraoperuerint : ynihil fa b u lo liv é l de Pyrrha
vel de Deucaliohe, vel de Clymeq o tradens. Indicar præ-
tcreanon lb lumcampo s, v é rum & montesdiluuitimlën-
fifle , neçquemquam mortaliumin hislà lutemelfecon-
^èquutum. Nullam quoque mendonèm alterius fiue iè-
cùndi diluuij facit : imb aperte fign ifica t, nullum aliud
quamprædicfcurri , fuillè , mëc aliud m undoéüénturùm.
^ ° c e t aüterh folos homines ocfo incolumes eüafillè', qui
Jiiblioth.VetiPatr.Tom.ic
»cucalioûisfabu^
h.
n
171
conferhabantur in area quæD ei iuftunon à Deucalione,
verum à Noë. ( cuius nomen fi interpreteris requiem dë-
hbtrat) com po rta & extrada'fuerat, quemàdmodum a-
libi m emorauimus. Noë.mprtàlibuS'diluuium prædixit,
hortahs; V en ite -, Deus adpoenitentiam nos vocat. Inde
prppric D eucalion » W id eft vocando * d id u s eft.
H u icN o c très fuere filij.i quorum nomina fu n t , Sera,
C h am , IapKet, quibùs totidem fuerunt vxores. Hune vi-
rumquidam E.unuchum nominaruntv Qmnes igiturho-
minesin^rcainuenti ,''quoso(5tonadus humérus compte-
hendit j^ abierc diluuio in tad i & inuiblatu Idem Moles
manifeftac diluuium quadragihta diebus totidemque no-
dibtis læuiiîèccelicataradis abruptis , & fontibiisabyfli
ifortiter manantibus’, âdeo vè inundationis aquæ exaltatæ
fihtfuper vriiüerfum moiitem excelfum , cubitis quinde-
cimi Efocmodo vniüerfiim mpEtaliumpropemodumin-
rérijt genus. O d o làlcem, qu o sarçateneb at, incolumes
enatarunt. Arcæ huius reliquiæ adhuc durareperhiben
tu rinmontibus Arabicis, & ibioftendi.Cæterumvtfum-
matim dicafn > diluuij. hiftoria fie fe habet quemadmo-
dumprædixjmus. Moles-dux-fuit Iiidæorum, q u ie ied i
funte xtcrraÆ gyptiàrege Pharàone , cuius nom en fuit
Tethmoles. H icp o fte x ad um p o p u lum , regnauitannis
% .& menfibus 4 . vtfupputat, Manethos. Huic fuccelfit
C heb ron j qui regnauit annis 13* Huic fuccelfit Ameîio-I
phis,quiregnauirannis io. & menfibus 7 , - Huicfuccef-I
fît foror nomine Amelia qiîæ regnauit annis z i . & menfe 1.
Huic lùcceflitMephres,.qui regnauit annis 12. &merifi-
busnouêm. HuicfuccelfitMethrammnthoiîs,quiregna-
uit annis 20. &, menfibu s io . HuicfiiccelfitTythmolès,
qui regnauit annis 5>. & menfibus 8. Huicfiiccelfit Dam-
phenophis, quiregnauitannis 3o , & menfibus 10. Huic
fuccelfit O f us, quiregnauirânnis 35. &m ën fibu s j. Huic
fiiccelïït filia, quæregnauitannisio. & menfibus 3. Huic.
‘Ijiccelïït Machares, quiregnauit annis 12. & menfibus 3.
Huic luccelficElius npmine Armæs, qui regnauitannis 4.
ôcmétilèvno. Hiiic lucÉélfitMellèsMiammifilius, qui
regnauitannis 6 . Huic fuccelfit Rhameflcs, quireguauit
anno v n o '& menfibus 4 . * & menfibus 2. Huicfuccef-
fir Amenophis ,■ qui regnauit annis 19. & menfibus 6.
Huic fucçellère Tho llu s & R hama llès, qui regnarunt an-
nisio^ Ho s fëtunt.habùiilè illis temporibus plfi.fimas-co-
pias equeftres & n au aies. Hebræifub idem tempus inco-
lentès Æ gyptum in feruitutem red ad i funça rége,, vrpræ-
monuimuSjTethmolè.HincextruxefevrbesraunitasPei-
tno videlicet & Rhamelèn , quarum altéra eft He liopo lis.
Itaqiie conftat HebrajosantiquiPreseflè vrbibüs, quæ
apud Ægyptiostum erant famolilïïmæ. A t hisHebræis,
v t npftris"mâiôribuS:gloriamur. A b his accepimus làcros
librps f qui vetuftate fuperan t omnesprofanos lcriptores,
quemàdmodum fupra déclarauimus. Ægyptus autem
mum nomen Ibrtita eft à rege Sethps. Nam aiunt Sethos,
fi quis hoendmèn exponat, fignificàre Ægyptum.. Huius,
quem modo nominauimus S e th o s , frater çrat Armæn.
H ic id en i ôc Danaus vocatus e f t , qu i r e lid a Ægypto A rgos
adueniehSjibi motatus eft. Eius m emiherefeliquifcri-
pro resiy tqui fuerit antiquiflîm us pènèomniiim qüivëtu-
ftàtë celebrantur. Manethos plurima de Ægyptijs fabulants
eft,etiam blalphernam linguam loluit in Mo len , ôc
Hebræos quorum d ud o rextitir. N am ait eos ex Ægypto
propterlepram,'quainfedifuerin r,ellee iedo s. iDumau-
tem teftatur eos fuillè paftores Sc bellum gelfifle cumÆ-
gyptijs , nequite xadam tcmporumcomputàtionemalfi-
guare. Q u o d autëm eospaftprèsfuillè calumniatur, præ-
tér yoiuntatemprofèllus eft veritateih. N am maiorcsho-
ftri, cum incplerent Æ gyptum,reuera, ne qtiis e rre t, paftores
fuere : interim tarnen m e n d tu t d u m eos leprdlbs
fuillè comminifcituf. C ùm eniravëhilîèntIerulàlem
Iudæam coepilîèntinhabitare , latis conftat quomodo
eorum làcerdpces permanentes in teniplo & exequentes
cuitùmdiuinum ex præfcripto De ilàn jr in t omneminor-
bum. Itaqiie nonlplum lep rofo scura runt, vérumom-
nemlanguorem. A t templum excitauit Iudææ rexSalo-
mon. Q u o d autem Manethos plurimum aberrant in tem-
porumeomputatione , ex p rædidis apparet : née non ex
.Noë præ-
'dixft diluuium.
‘N occur à
Græci sdi
«ftu^Deu-
calion.
Gtn. 7.
Reliquiæ
îfsfocJ
Pharao I
Tethmorl
fes. _
Forte. M a
pethé qui
fh.odie ci '
cüfcrtur.
G
Hiedesuc
quædam.
Ægyptus
à RegeSe
thosdi-
Aa.
Danaus.
ludæifa-.
cerdotes
fanabant
omnem
moibum.