S. Infini-Martyris Explicat fonts
vt qui aliquid,alienum abfurdumque faceret, & mortudS
eorumque iepulchra de teftan cur, quod & a veteri Sc a no-
ad t6ftarocn.ro mortuùs iramundus vocetur: quid eft cau-
fæ, quin Chnftus contra vtrumquc feçerit, q u i& v id u ç fi-
Iiu m à mortuis excitans, loculum contigit , & lairi-filiæ
manum tenu? t ? Etfi enim vterque ad extremum ab infer
ris excitants eft,ramen ta&um m ortùa corpora, fiuc cada-
uerarccepqrunt^
Explicatif.
* Cadauttamortuav e corporacorumque fepulchra h o mines
auerfantur & deteftantur, proptertettum odorçm
quieis accidit,non propter mortem quæ fequuta eft. Si e-
nimomninocadauera homines propter mortem quæ eis
aeddit, deteftabantur, mortupmm animaliura corporum
partibus ad viuorum vtilitatem vtendu'mnon e ta t, veluti
pellibus, cornibus, crinibus, felle, adipe & carnibus,quæ
nulla ratio à morticino qu od in eis ineft adimere poteft.
Q u o d fi hæc quoq, m ortua funt, ncc ea h omines propter
earn commoditatem quam e xijspercipiunt, deteftantur,
qui fi tv u io n abffirdiffimum fit,hæc quidem munda&pu-
ra habere propter earn vtilitatem quæex eis capitur, Gentes
autem deteftari fan&orum martyrum corpora atque
fepulchra,quæ vim habeant&|tuendi homines à dæmo?
num infidijs, & curandi morbos, qui medicorum arte çu-
rari nequeant? Comparabat autem Dominus fùcàtam fi-
mulatàmque Pharifæorum religioncra, flealbatis fèpul*
chris, proptereà qudd.qucmadmodum dpteftabilis elfc .Viuorum
fententiatetercadaüerumo d o r , & im pu ritas , fie
etiara illorumfccius deteftabileeft piprum fententia, cùm
fit quodammodo eorum animi mors, teter o d o r , & im-
munditia. Vtenim cùm animus difçcffit à corpore, mor-
tuum corpus & malè o le t, & immundum eft ; fie timoré
De i ab animo feiun&o mortuus eft a n im u s & tetrum o-
dorem efflat, & immundus eft. N e cq ù icqu am fecit D o -
minus, quod veteri au t noi|o tcftamentp repugnet. Neq;
cnim legwenebatur turn cùm eos mortuos quorum quæ-
ftiomentionem facit, excitauit à mortuis. A baptifmo e-
nimccepit Dominus id genus vitæ docerc qu od euange-
lium attingit, cùm legis fublata cflèt obferuatio. Itaque
mortui tad u minime pollutùs 6c contaminates eft. N o u o
autem teftamchto e afola homines contaminanti8cinqui-
nant, quæ ab animo & corde mala proficifcùntur. M o r tuus
verb fi contingatur,non in qui nat.
. Stffi»1* Si domus in qua etat D om in u s , tum cùm paralyticus
curandus fuit,plena erat, öbeamque caufam coadlifunt ij
qui ilium portabant, tedium euer tere, atqj per ipfum de-
mittefe ægrum, qu ifit v t ea turba hominum, quiconferti
erant,foluto tedlo non opprefli fint ruina?
Explicatie.
C ùm intelligerentijquierantin d omo ilia , fore v t tedium
aperiretur, omnino difeeilerifnt. N cq u e enim tarn
ftulti erant i) qui teóhim retegebanr,quin clam aren t& ad-
mo neren teos qu iibierant, abirent Sc difeederen t, ne ruina
oppri merentur. N eq j enim necefie fuit, totum tedium
deijei, lêd tantum quantum fatis d ie t , ad demittendum
eum,quierat paralyticus.
Quffiio$o.
S i vnumquemq; hominem comitatur angelus cuftos
quemadmbdum diuina leriptura commémorât, hominû
autem numerus interdum augctur,interdum decrefcit,vt
in inundatione,çæterifqi cladib.quas pro fuis fadlis pertu-
lerunt,fi angeli maiorem& minorem numerum n on câpi-
unt, quodnam tüm officium præftabant, cùm vnufquifq;
angelus priheipio a Deo munus & officium adeptus fit ?
Explicatio.
Omnes quidem angeli & qui præfunt, & qui parent,
munus neceftàrium & in cælis & in terra hominum caufa
exequuntur. Q u i autem id negorij ac muneris accepe-
runtjVt euftodes homintim fint 6c cômites,eorum fempci
augetur numerus, nuhqùàm diminuitur. Au tenim vtrun-
(quecomitantur,animum d ico& co rp u s , au t certèanimù
rum hominum afin mant,alia hominum caulâmunera eorum
qui præfunt,propria expient.
r S a à fiio y *
Sin u tu D iu inönu bes in terram pluuiam effundunt,
n ub es i j qui nubium confedlatores di cuntur, can tio-
nibu squ ib uld am co gun t, v b iv o lu n t g randinem, atqUe
nimbos effundere.
Explicatif).
Hoequoniarn facrarumfcripturarum teftimohio confirmas,
pluuiam cflè ex cantionibus, à fide abhorrer. Q u i
enim hàncqii'æftionem ppfuifti, n o n è x ijsquæ fieriyidi-
fti,quæftionem pofiiifti,fed ex ijs quæ audifti.
SiDeusmortalèmnaturamnoftràm fecit ', cur D eum
mortem npnfcciiîedicis?
Explicatifi. .
N o n fi qùide ft mortale natura, id ömnino mori necef-
fe eft. Argumcto funt EhochSc Elias,qui cùm natura mor-
tales f in t jin immortalitate etiam manent, (uperiores ex-
celfiorcfq; effedbi quàm ad qu o s elogium illud pertineat,
Tërra i s .6c in terram reuerteris. Verum eft igitur, natu-
ram noftram àD cofadlam eilemortalem.mortemqjinue-
tftam efle in mundum hominis inobedientia. Si enim
Deus Vt naturäm facit mottalem,. fie etiam mortem fecil-
let^ion inobedientia mortem induxiftetiaefi Deus in ob -
edientiam non fe c it,ne m ortem quidem fecit.
‘ Q u a ftio iy B i ; ^ " '
Si hominum naturay tmortalis proprium ac fuum fine
agnofeit,tempus autem vniufcuiulque non eft certi cuiuf-
dam termini, qu od quidem fatum vpcStii qui àreligione
noftraabhorrent , quomodo Ezechiæ addita finit tempora?
Q q o d enim additum eft, in præfinito determinatoq;
numero certe fumitur. Vnde igitur in morientibus incertum
interminatumqjtempus docetur ?"
Explicatif).
Nonelïè vniu lcù iulqi tempus certum acdefinitum,his
diuinæfcripturæverbisdocetuir, Siincampo muenent homo
puellam dejponfatam^i^vitllatacum ilia dormierit,virum quidem
interficüeypuellam autem neinterficite. Moresenimeorruptthomo
proximtfui, eumquepulfans, non er at qui iuuaret, atque itares hoc
accidit. Etpuellaclamauity neefuit qui eiauxiliumferret. N o n
autem diuina leriptura violatum thorum coa£he morti
comparaiIet,fi m orscertadefinitaqj fu ifie t.Q u od enim a-
pud Deum de.finitùm e ft,id n e c violari, neo tranfiri poteft.
Q u o d fi ita eft,profë£ló delinïtæ Ezechiæ vitæ tempora vi-
t ç noti funt addita,lèd annis eins qui indefinite occupaue-
rant, quorü finis morbo lethali eueniebat, nifi Deus mor-
bum eius curaftèt,eumq; ad vitam reuocauillè t.
S u fft f o îi-
Si illuuies, v t quibuldam placet, non in omni parte terra:
fuit , earnq; totum oppleuit, lèdeam modo regionem
quam illias ætatishqniines incolebant : quomodo verum
eft, aquam omnes excelfosmontcs decern & quatuor cu-
bitis îuperauilïè?.,, '■ §
Explicatio. s r ( 1 . '
N o n videturillüd verum , non in ornnem mundum5
pèruenille inundationem > nifi fo r t llo c a ea quac cataelyf-
mus o,ccupauit,maioreSconcauitätes, quàm reliquaterræ
locahabuerunt.
S & f o i s - .
‘^-Si eorum omnium quærationenon vtuntur, opifexeft
Deus,çurid quodfifiàm vngulam,habet,&ruminat, mundum
elle voluit? & rurlusdùr id quod ruminât, v elu t ca-
melus, vngulam autemfillam n on h a b e t, in mundis bo-
nifq;numerauit?&.quod fiflam vngulam habet,necruminât,
Vt fus,in nô m undisppfiiit?atqi in pifeibus ij qui fqua-
m is tedli fun t ,& aues,qua re diftinôla 1 un t, cùm nonnulla
mund a, fiquidem hæcin immundorum numero haben-
tür,edant,& faciànt ? r v
Explicatio.
Natura quidem m undafiintapimantiaomnia, bona^f
àD eo principîqi ^ufta lunt,exillis verbisiViditq-, Dew omnia
quajecerat, erantque v a ld eh n a ^ d ia in zm q n c àD e o benedi-
I comirantar poft difcdTum animi à corpore,vfque ad tem -[ dlionem acceperunt ...... .........
quemadmodum ex his verbis ini
pus renouationis. A n tëehim qu àmm un useu ftod ien d o-1 telligi’tur, Crefiite& multiplicapiini. Sed qiioniam inftituit
mÈm _______ ÉvJÊsoe Deusii
g u x ß . a G t n t
■ ^ r jta îi^m n ib u s quæ edumur qüafi iugo |r»,itutis le- j
ris Iiid x o s fubijccré.ob cam caufam & inimalia quçdam,
le àues Sepifees m unda notninsimr.quonim e f ia * cqdem
&«fuiri IocUei» conccflit : quædam imitjunda appellauit,
auoramefumeis ncgauitScprohibûb. Mundaigiturhaçc
felimmunda hac de caufadituntur. QuoniamqueinÆ.-
J p t o mm animalia omnia ptæcdt fuem m deos rettrc-
bantut > idcirco animalia q u id am munda. aha immunda
nominauit. Ep m unda quidem pecmifiteis .v c iminolarent
alia v t immundav efuitnecderent,v traqueredoces
ea indigna ede Dèi & n om in e 8c honore, Scquèdimmola-
rentur i' 8c qu èd ederentur : 8c iurfus qu àd immunda di-
cerqntur. 1
• S ü ffi» & :
Si diuinitas non eft capax mutationis, cur de Saulis inunaione
jpccnituiire e üm , & inNinipita rumAcqhuerlJone
mutalïèfentcntiam & animum,commémoratlcriptura ?
.C h r i{t.p o ß ta rum . P t
S & f i» 35>*
Siqm.neis ad fe tradurum Dominus Chriftus poftea qua
exaltacus eftet.promifit.cur non omnes ä4 fidem eius con-
fugerunt ? Q u i autem fit , v t qui omnes ad fe traéltirum
eiiepollicitus eft, non aduerfetur hu iclo co tJPemo venitad
mejritfipater meus eum traxerit.
Explicatio.
Ex fine fuo omnis fermo iüdicatur, finis autem huius ver-
bi, omn es , ad 1c efle traélururn, tum äderit, cum omnera
principatu m, poteftatem & virtutem fuftulerit. N o n fiint
igitürante finem ea requirendaquae adfinem pertinent.
Trahit autem Pater ad Filiuih, quod Filio dat in ea poteftatem
atque v im , v t omnes ad fe trahere poffit. N o n ergo
alids traÜit Pater ad Filium,alias ad féFilius. Itaque nihil
eftrepugnansin verbis;
Explicatio.
Dominus D eus & eflentia fu ä, & dum gerit res fedignas ,
eft immutabilis. Profpiciens autem iis quæ mutantur,ad
vtilitatem eorum quæ proùidentià fua regit res m utât. I-
taque S i àdigno feendum, & f iö n ignô/cendum immuta-
i bili animo S i ientetia fehabet. V eniam enim datfine mu-
tation eijsquipeccata fuacorrigunt. Quiaptemroalathi?
nimè eorrigunt,eis fine mq tationenon ignö fa c, ïllu d erg
o, Fanitet we,ftatumeius imitîùtabilemin non ignofeen-
do déclarât : hoc] verà , Mutatus ejipoininus, animum e ius,
îmmu tab ileminignofçcndoindicat. Eftenim Dcus^jm-.]
mutabilis , femperque in ijs quæ ipfo d igna fu n t , permar
net. A d eaäutem facienda quæ eo indigna funt,nunquam
in eùm cadicmutatio.
Quafiio 4 o.
Si in ijs qu ia dæmonibus oblèlfi fim t, lèmper dæmones
ha bitant, qui fit v t alijs parent dentque incommoda,fiue
noçeant ? 1 Siv e ro h o c fa c iu n t,d um ad b r eu e tempus ab
■ ijs quos. v ex ant, indicium fumunt, q u if itv tcùm v iq uæ
fu b a fp c& um n on cadit,ab eis cxagitantUr,noniamincis-
dêmprælentiæ fuæ veftigià déclarent ?
Explicatio.
Fieri non poteft, v t is qui'à dæmonibus atreptus eft faciat.
fa c it præfentiâjprælentis * nec eius præfentiæ extant
veftigià. Vis enim quæ fub oculos nö n cad it, cum pellens,
timorem ci incutit, ne deinceps ad eum accédât, qui
curatuseft.
Quffiia ■ 57.
Si ioannis baprifmus cx lege nbn « a t . ficuti non e p t .qm
fic,vc contra legem non fiieric? 8c qu omod o ab ijs M B »
gem habeban r,approb ate eft 1 Q u id eil.autem.qnamob-
rem non contra legem fe c er in tijq ui cum lege teneren-
tur, baptifmum qu icontra legemqrat.recepernnt ? S i verb
fub lege eratgratisebaptifftiu's, q u in e c e x legq . neclu*
p r ile g em ,n e c contralegem dicitur„ ex qua re heu teperierar?
Explicatio.
Ioannis baprifmus praeludium. erat qu o dd jtn 5 uangelfj.
gratia:. Itaqucfilpta legem erat. N e q u e en im q q u ie x le -
ge peccaffenc, in h o c potcrant ppnitentia 8c tide Ohnlti,
ptccatorum afccipere remiflionctn.
'S & f i '» 38-
Si Ioannes difeipulis perluadere voleba.tjefum ipfume^e
'.Ci^ftum,q^mftlosadettito:mi^^;Hqpcnimino.nnullidfxerunt)
cur non fiegationem eis d ix it, fed mtcrrqgatiq-
nempe reo sGhrifto pro po fu ir?LS i verb id em , qubd in
vincula con ied u s efiet, ex iis quae intelligcbantur multis j
variifque modis de eo d ub itauic(h oc enim alij dixerunt) ■-J
cureum-tanquamminimb cognouiflet,.intcrrpgac ? Illud
enim,Tune is esquivcnturiisefi,an alteruin expettamus ? lupicio- I
nem affert, eum tanquam Ghriftus ifondum veniftet, ro?;
gaftc eum qui expe<5laretiir.- Si enim ho.c credidiileti non
incerrogaftet, T u iie es quiventurus e ft,.analiquis alius
prxter ilium ? f $■
Explication
Q uoniam diuerfi ru mores de miraculis quae Ghriftus edi-
derat,fpargebantur,cu alij dicerept,EI'tasefiqui h a cfa cit^ ij,
Hieremtas, quidam , Aliquis alius efi ex. propheiis: auaiens hos
rumores ioannes in cai'cere,mittit d ifcipulos fuos,quiIci-
. rent, num is qui figna faceret,is efiet cuiipie teftimonium
dixiflec/srh aliquis alius qui a multis diuulgaretur.^ Ie jus
autem cognito Ioannis confilio,in confpedlucius difeipu-
Iprum multa inaudita inufitataqv opera pedfepit, eis f i d e g
faciens, Itqu epe reo s Io an n i, le efie eum qui feeiflet ea
etism miracula quaeMiorum nomine celebrarentur, cui
dixifiet pro teftimPnio. ■ ______ •
guaftio k 41.
S i iolius D e i eft vitam atq; vim dare corporibus, quomo-
do h oc præftanc dæmones, quieam vim.dant corporibus
eorum quos exagitàiat,vt tl£ v incu lf,&catenas commi*.
riuant, & rumpant. V irnftus enim eratfunibus & pedicis,
vinculifque ruptis à dæm one pulfus eftin folitudinem.
Explicatio. ' v
Dæmpn npn cprpoti vim tribuit,qua poflèt vincula & catenas
tumpere , fed eas dæmon ipfe cpmminùit arque di-
r u mpiCeriamfi, diuina feripcura ci quem dæmpn v ex ât S i
exagitat, o^mpnis ppera attribuât.
Stfft» 4 1*
Si in partes naturae creatæ dæmones ius & imperium npn
habent, cur négle6Us oraculis Gentes fupplicijs amcie-
b an t, cultuque fimulachris tr ib u to , poenas lùebant, bo*
nifq*, ea pro his afficiebànt ? vnde^igicur poflunt in v tnul-
quelcnfum peruenire ?
I Explicatif*
S o lid étant d a n o n e s ad b ominumerro remfibi v t Dei
n om en , 'freirim tribaere. N o n elfe autem dæmombus
vim quæ négligentes puniat, eoique qui pareant, benefi-
i cijs om e t , ex-cuerfione Gentium fupetftrtipu«. quæ el
dChtiftianorum religione accidit, mtelligi poteft. Per
fpicuèenim atque plané animaduerfaeft Gentmm fuper-
ftitio non alia Viin Chriftianorum rel.gionem vfa e fle ,
nifi ea quæmanu hominumgladiifque comparatur. Si e-
nim Gentium fa d io n i vis diuina qu ç pro eapngnarét iup.
p e d i ta u if fe t , n u n q u am h u m a n a v ia d f e tu e n d am vf^ e l f
e , cùm r ru ft r ii D e o s fu ö s in e u e r fio n e e x p e fta u ic : q u o d
l i d e m m a x im e 8c im b e c illita tem dæm o n um . j f e l a tM ,
8 c e # S n u n q ü am p ô ( I 'e d iu in a o p é ra fa c e r e , q u i :
négligentes animaduertant, 8c eos qui obtempérant, bcrie
lô jsaùg e an t. PiætetcàficuratioQmniseft8cyiuQrum
8c fe n r ien c ium , q u id càufæ e ft quaniobremnonperfpi eue
f e f u m f i t i l lu d , G u r a t f t fim u la ch r is poe n a s d e d e r u n t ,
c ùm n e c v iu a n t ,n e c fe n t ia n t , fe d q u em a dm o a um a d e u -
r a t io n e f f , f ic e t ia in a d ô r à c u lo r um n e g llg e n t iam f in e fe n -
fu fe h a b e a n t? V - .■ ~. s-----------