B
Omnium
cælcftium
naturam
nouent
f font up* ^
mina.
; p zm . l
j EJa â.
IN
t o c a p V T y i .
Oustkimfit prima coeléftium naturarum deferiptio,
qttamcdi<t,qtu extrema.
large comurjieandi mfcriorib.lapienua: qua: cocefla file-
rat,effufione. Thron orü verb fiuninoru &'exieelfönino-
mendeclarat, id qu odab omn&tcrrena humilitate, fine
admixcione lecretum eft,quodqi ad fupc’rioramodo hu-
fiianü paptirm Vin een te fer cur,nec in infimisvllis reb.ha-
j bicatjfed cotis.virib.in eo,quiverefummus eft, immob il
a V ö x fint&rquicffilefiium naturarum o rd ih es ,& liter firm ite rq ;fiire t , diüinumq-adue tum fine v llam o -
quemadmodum^eörum hieratchice confecrehtur, tidneatq; materia recipit,ac Deum portat,officibsbq; ad
folüm cörum deificuin-myfteriotum principem eerc'o -ea qua:diuinafunr,capiendaexpäfumcft. A tq jh a c q u i-
feire iu d ico , & praiterda eösnofievim luamiatqueillu- dem eftnominumipforum,quantucapere pofiumus?in-'
ftratibnes, lacramque lu am & mundo fuperiorem b o - | terpretatio. Q u amautem edrum hierarchiam efiepute-
num ordiriem.Nosenim ccelcftium m entiummyfteria_,]m9sdicendumeft.Omnem.n.hierarchiam eofpe6tare,vt
fändilfimi^^ue eqrum perfediones intelligere n p n p oM ex diiunännicatidnc conftanter pendeac, omnemqj hie-
fimWmitfnrrb£aeontendat aliauis nosinrellicrere. au e rarchiarü rationeminfaerä comunioncm traditionemq;
\m i ' etec or
mW
fiimus,riifi fo rtèé a cóncendat aliquis nos intelligere,quç
nos per e o s ;v t qui fua prccclauc cognitahabeant,diuini-
tas ipfa cf'ociiit. Itaque nihil nos impulfti vique noftra di-
cemus. Quæ autem Arigelomm v ilalancti T heologi
contemplati lune , hæ cnosedo ëti, quoad èius fieri po-'
teft, exponemus. Omni? quasde D e o diuiiiisqiie rebftà
diftcritrati$ & Tcientia, omnes coeleftes naturâs houern
nominibus vim explicandi haben: ibus appelläuit. Has.
diuimis nofter facroruminiriator, in tres terniphds di-
1 ftribuit atque diftinxit j ac pnmum quidem vult efie eo-
, rum, quifemper Deum cireumftant, & d c quibiïs tradi-
tiim eft,cumeo toco animo, & priecæréris nullareinter-
l ied a com u iig i. Nam 8c lanótiflimos T h ron o à , &,quæ
multos pcu los ,& q u is multas alas habent, C herubim 8c
I ScraphSm, Hebræorum lèrmöneyocata, quàmprbximè
: Deum circumftare, feriptis diuinis proditum eflè diçit.
H .in c ig itu r ,q uæ èx tribus conftat,diftin6lionemiVt v-c
J nam & eiusdem g e n c r i s ,'a c verb prim am hierarchiam
clariflimuspræifeptor nofter tradidit, qua non eft altera
D e o fimilipr,&quæ in'primisdiuinitacisin agendo ilM-
ftrationibùs, linë iriteriiallo rnaiore ftudib occijpatuf. ’
Alteram efiediciteam,quatnPoceftates,Dominationes,
I Virtutesque expleant. Tertiani in extremis cceleftibus
hierarchijs, An ge loram, Areharigelbrum, Prlncipatu-
■ umque deferiptionem.
Seraphim.
Chem-
I bim. '
G A P V T V I I .
beSeraphim, Cherubim, &Thronis , & decorum
Hiefarchia, quaprima eft. "P
a VoNiÀM huhe làndtarü hierärchiaru ordincapprb-
bam9,omné coeléftium naturarum appellatiöné di-
uinîe,quae in quoqueineft,propriefatis fignificationem
habere profitemur. Ac fanbtorum quidemScraphim nopiirgatiènisàrebus
terrenis purae,& diuini luminisperficiehtTsqiipienti
«,quæ purgent &expient,diiiidi;latisiam
,a nobis dibtum elle exiftini# N u n ç verb pro fiimmaru m
mentiu dignitace cupio d icerc, quptnodoearum hierar-
chia diuinis liceris&draculis explieetur. Prirnisillisna-
turîs&.eficritijs, quæpbft Deum eâtüeftqntiarû efteéto-
rem loèatie & qu afî in cius véftibulo fitæ, pmnem natura
ac virtu tem,qu a: fadta & lenfiim oculorum eftugic,&fiib
ienfiim cadit jffiperat^hiefarchiä v t propria, & omni ex
parte fiiniliscfiè putandaëft.Àç muhdæ quidem ipfieex-
iftimandæ lune, non qubdabimpuris iordibus maeulis-
quefintliberæ,nèc q u b d in c a s eo rp o r e a v ila n o n cadat,
ied qu od omnilubmiflione fine v lla admixtionc , qm-
niqj re facroiânbfca,quæ fiibieâraeft, excelfioresd fiimnia
puricate fupra omnes diuinas virtutes loeatæ fin t , con-
tentionemque fuam ,|quæ ex diuini amoris conftantia
îeteçno eoqi ïnteriore àc iuo in otu ciëtqr, conftanrerie-
tin ean t,& in pcius fecundùm aliquidimminutipné nul-
la c x parte agnorcantji'ed’fîmplicem D eofimillimæp ro -
•prietatis Cv.x conftantiam immutabilem fem p e r ,fix^m
obtineant. Çptcmplatnces àuteiqruriusTelïe iudieandæ
fiint, no n qiipd fignaquælub fenfum eadunt, & animo
c ernuntu rfl oghblcant & contemplentur, nee q u b d cÔ-
templatiônis quæ d iuinislcnpus trâdica eft, varietate ad
Deu cxcicentuivfed q û b d altiorc omrii cognitfione, quæ
matetl'é eXpers eft 1 Uinihë'irefërtæ fint,pienæqvprq Cap tu
ruo côtemplatione pulchritudinis, quæ pulchritudims
efFedtrix cifc, & principij rft|uiia habet,quæ pmné ftibftâ-
tiam fu pë fa t,& in trib.perfbnis diuiniselücët.Èo^demq;
modo eas dignas habitas,quæ Iefiipârti6i^esfiei;ent,exiftimarq
dcbemu.s?hqn in g e r è fidis imaginib. per modü
figura: deifiëam fimilitudïném exprimentibusiïèd tah-
quam verb ad ipfuinprox i^è accedences: imprima par-
ti^a rionecognitionisdcificôrumeiusluminmquodq-,
H ;Wmm{mm-r . J H I cis lumn^ ëoneefta fitDëijniitahdipbtëftas , & partielmentradunt
ij qu iH eb raice fciu iit, vel inccnfbres, v el pes.fint pro captuTub in prima efficaci virtute,diuina-
Cur cJ’
rempli
calefadentes declarare : Cherubim autem, icientiæcol
gnitionisqi copiam, veliapientiæ diffüfionè. Iureigitur
ae m erito coeleftium hierarchiarüm prima à fummisex-
celfiffimisque naturisadmihiftratur, quaëordine cæçeris I
IpræftantioreitacôtineturjVt nullare in teriéd aDcopræ
I llo fitsprimæqj opérantes Dei patefabHonés, &initiatio-
nés,ad eâ vt y icinàm m axi me, prin cipio yicinioresrrans-
porccntur; A c calefacientës quidem e tiâT hroni appel-
lantur,Ôciàpienticëdift'ufio,quod nomen diuinàseorum
afFediones exprimitatqv'decïàrat. Nam eorum quidem
perenne in diuinis rebunbbilicatem,atqipërpetuitatem
caloreniq; &acUraemfingularemq.j feruorem cbncinüà-
tîBj&quæcedcre inclinareq^ n o n p o ceft,ino ti onis, vith q j
effieac^m finnlia eftieiendifurfiimducendopca quæfiib t
iedafun.t,quàfi caloreferüoreqj fiip ilia adfimilë câlbré
excitantd,icfti*, quodvim ardqrc todusqj reiirîeëhdio dcpiândi
ha b e t, aclucmparticipemlüminisqvëftcdricein
propriètaté,quæ obuolucànô cft,hcc reftingui poteft ’ &
vni9 ciüsdemd; m qdirempëreft.dmnisqjobfcuri'tatis ac
tcnebrarüicàuiæcxpultrixeft>&extcrminacrix,Seraphim
nomenexprimitacdocet.CherubimautGnomen,vim&
(cienüæ.Ôc çqnremplàtibnisdiu{næ,quæ in cisincftj&fa-
çultatc recipiendîatqi irttuendi iuprema lùïhinis imperb
citioneroJ,quæin piimo opérante virtu te diüini decoris&
parcicipationislâpientiainëfticientis formata'eft, vimqï
rumeiushamanarumquevirturum. Peifedte etiamin-
telligcndae runrmoq qu bd iliuftratifint fciëntia, q u * la-
crarti figuratürc|jpturje diuérfitacem explicet, fed quod
eas prima atquepr*ftans gratia,, qua' cum D eo'coniun-
guncur,iuxta lupremam Angeli eonuenientem diuino-
rum bpcrum rcientiam,compleuëric. N o n enim ab alijs
.iancnscfiëncij;s:rcd
hitiant^r,eoqubd nulliülinteruëntu ad illu d fijrrigan-
tur, virtutc qua nulla eft pr®ftantibt & qrdine,atque viiv
tu te ifta in rum m a p u r ita tc j& q u id com h in o im m ob ili
colloic.ancur,&proptcrordinis dignitatcm,adpulchritu-
dinem qüa: matericE expers eft, rationeqj incclligituryyt
fa ?eft, adcontemplationem petducuntur,diuinorum-
qüe o pe&m ratione?,quaïfciëntiamgignunt, vt ptimze,
&qüaeDeo pneftbfunt,difcunt abipfoperfe&ionisprin-
cipiqeximia quadam rationeafcana iftaedobt*. {§ 0c e-^
11*,m T ^ e;c>^C)§^P^an^tradunt,inferiorescpeleftiumnatu-
rarum ordinesa fiipëriorib.ncë diiiina opera explicanres
fcierftias difcerc: fummosautéa Deo ipio pro fuocaptu,
d qcërimyfteria.Quasdatn .n.eaium inductintritè a priorib,
hoc difcerë,Dominum eiïe vircucum ccele fti1 irn,re -------1
getnq; gloriae e arn, quiin c a lo s , v thominem deeuir’ a f ' W SI
lumptuseft. Alia® autemipfilëfu dub iump roponentëfe
j 4 ^ H ue e^us ï>ro nóbis operis inincarnatione iciëiitia
yuptentc?,Iefoinjfiplumi eas pgrle doceatem,ac
iualiter]
ma ccc-
iii Ipi-
ium hij
rchia •
flretur
uepcrl
atur. -j
c. p t C te le fti H ie r a r c h ia L t b o I f fc i l I I i
primum ei?/uamin hbmirres ben ighira terri explican te m :
I I I ^ ^ ^ ^ ^ ^ r ^ ^ M t^ m é 'i u d i c i u m f a lu t a r U . Miror
autem primas eti^m coeleffcs nâturas & ellèhtias quæm
tantum pcaîftant omnibus, diiiinariim i lluft ra ti o n u inàr-
que difciplinarum5quafi medium locum teneant,tiniide
cupidicate dùci. N eq;en im exipfo Iefu quærunt, Cur ru-
bra fitnt veflimenta ttia î lcd leciim primo dubitàh t È n quo
déchirant quidem^Ce libënter difeere, diüihàrhq; feientia
vC? f ere:^ d d p ^ q nam 3^ ilInftratioqem,qliæ cbhcèclatur
di uin o progreflü ôc o r din n q.n o edu p a h t. Ergo prfina
coeleftiumlpii'ituumhierarchiaâbipfoperfedionisprin-
cipiqarcahà edbi^:a,düin adqùm per lenullius.i’nteruentu
tôraanjmi co ticentimiefbrtur^rëfcrfaq} pro fiio çaptu
iàn d i ffimä pürgâtibne,t ngenfi luminc,peife6tionis ope-
• ratione ad perfedionérri difpönehtc, purgatur | iiïuftfâi
ftratur, atq; pÇ rfîcitu rÿih il quidem fiibmiiTionis'admi-
xtum Habens : led primi luminisplen a , & cognitioiiis ac
Icicntiæ,quæ prima datur , parciceps e fled a. Hocetiam
paucis îure ac-tperitb 'pôftumdiçere, purgationem ;ëfte, I
& illuftratiqnpm, .& pe rfedi oncm ,diui næ feientiæ com-
munioue> dum & quafî purgat atq; expiât ignoritionem
perfediortitn initiatippum (cien tia ,qu^ cuiq;p ro d ign f|
tarecbnceditur : & illuftrâc diuiha eognition e , qua et-
iam purgateani,quæ antea non Yideratbmnia.quæ nunc
fublimioiiilluftrationeenunciatur,:&:perficitrurfusipfo|
lumine, hâbituali ( lèu fta’b ili ) abfirma cläri flimarum de
arcanis infticutiohum Icienti'a. A tq j hic quide eft,quan-
tùm intelligerè pq lfiim, primus coeleftiü nâturarûordo,
Deum nülliusinteriedn.circurnftans, fimpliciq; modo,
& fin® ceflitione laltando.obiëns'ætern^eius Icientiam,
fecundum lupremam naturæ A n ge lica conceflàra *qüæ
fèmpiterho n iotficiètur ftabilitatem, multài quide bea-
tasque intuenspurè(fînëimpedimento)vifiones, & fim -
P|i^busmediqi|;vacahtibirslplaidoribusilluftratus,&:
J diuinq cibo, qui mulcus eftilleqüidëmprimælargitiQnis !
I cfiufione/ed vnus fimplicij&vnius efFedricediumiepu-l
j. li vnirate làtiatus. Idem etiamordo magmi Dei Familiari-
1 täte &- confiietudineoperumq; cpniundiön e Jignus eft 1
habitus,bonorum habituum SCefficaciæ3&vbluntatum,
pro fiiq c^ptu,dmitadbhë : m ultas'quoqj diuinas res ëxi-
n^ . te“ 5 ^ ^ ulnaq jfc ientia ;& cognitione quateniis licër,
t eftprçditus.Itaq; eius laudesl^ieologia iis qui.terramin-
çolunt, tradidic, quib us fiinlrnæilluftrationisiiliusordi-
nispræftantia enunciatur.Alii enim ordinis illius,vt mp*
re hominum loquar., qüafi vox 8cfremitus aquaru multarfim
j clamant, Benediêta gloria Domini de loco fuo lalu præclarüm 1
| illud & veneratione digniffimum çanticum magna v o ie !
j pyon'unciantySanß:u$,fanftus,fanttus Dominus Deiti Sabaoth :
plena e ilte n a gloria eius.Hx autem fumme coeléftium men- *
! J f«^ au d es , iamquide m i n iis quæ de diuinis hymnis ac
lau d ibu sftripfimu Sje^pfitæfuntjdid umqicftde elsibi
pracaptu libftro & oifncio lacis , exfquibus admbnendi
caufa, h o ç tah tù m latis ë ftd ic ih o c tempore, primum or- F
dinem prp captu fiio ab hac d îiunahonîtateilluftratum,
tanquam H ierarchiam.bonitatis fpeeiem gerènté feien-
tiæ d eD eo dilFerendi,etiameos0rdines,qui ipfijm dein-
ceps lequuntur, participcs'fecilft:,illud^vcrbrëuiter dicâj ‘
ëxponentem veneratione dignaih jpfam, excellentiq; ac
GmmlaudecelebrandâdiuinitatemÙicitumxumratio-
ne elle, à mentibus ,.quæDeum recipiunc, pro fiio captu
cognofciVatque laudibus ornari. Sunt enim hæ.vt diuina.
lcripta traduntjdiuinæ requictis, qubd diuinamfpecieiP
præ le reran t, diuinæ ledes. IlIudetiamdocet,mpnadem
« le a t^ Vrüçateçn in tribus perfpnisjquædc^leftibus nà^
tuns, aft poftremas mündi huinsqptitftain fuam prPiii-
aentiam in ca , quæfunr, omnia diftundat | 8 quséfitpri-
mum omhis ëirentiæ principiü &eàufa:çan demq; omnia j
cîimio m o ds , compk« ifiio',<ju ßaui«tis fit, continere.
C A P V T V I I .
&tDomïndtwnibmiÿirtutibu$,&Poteftatïbus,dc de
media earion hierarebia.
V 1 n.-Eî*DVM autem nanc nobis eft -M mediam coe-
/ Icftium mentium delcriptionèm , alpiciendæquc
•—lLfoe)eftibus o cu lis ,q u oad ëiulfieriboteft:, PpminaT;
ttbïfcsilla!, &fpeCtüeula quse verè fimltum po(lunt,dini4 ! '
narum Poteftatumatqi Virtutum.VnumModbupenitn E '
ri?m| n S i i -
umxfimilitudrnis g e i ïmitatricps propnetatesi San d a
rum quidem Dominarmmim nomen, quodmyfterium DomIna
^nunciat, declarate mbitrót ^xci^tiqpeli uandatn ad fit- tinnes ^
pera,aferuitü,tcpmniqi ttrrefttifumipimónefoIiifamac f *
lbctani qua; & nu!:i tytar.nica: diffimilitudini vïlo Pr0t-
lu| mpdp feiplain5id quod libero dignuméft,vc qu®DominatiofiSnunis^
Iandiciist^dénSjmbijdtjdttem'ómn^
leruftutis,qutè caput diminuitefFèdricem,fiiperat, 8c o -
mpifitmmiifiódipctrinacitcïobfiiy^ècdb Omni diffimi-
.fitudine er?p ta e f t,& vera: dominationis, tË n in it , prjn_
1 dpatus fcmptrr capiditate renctur, & ad yerarn'raramc,;
dims .nmilicudinem, turn fe , tumSa qtra ipfai* fequün-
^ tar,quantum licet, probe fingit ac format, Sc ad rem nul-
'iain eatum.quKtemérè v identutatqueapprobantut'fed *
ad id quod ptoptiè e ft, dm n in èq on u e tia e ft.& fem p c r
diuina fimditudine dominationis audtote, t a n t u m n».
teft,participat, Sani£tarum autem virturum nomenfieni^. F
beate p u to , vitilem q d am jan t jm i& u n ^ fottitudinem
ad diuma omnia obeunda müriera, quaeëas attinsunc,
q u s ad nullam diuinailluftrationem earum, q u s Ss pfferuntur,&
quafi inferui)tut,percipiendamtimbedllaeft,
qua: magnis vitib.^ddiuiniracis imitationem nicitur, nee
diuino m otui atq; irbpulfiui ignauia fi ji d e e ll, fed m ama
epnteiuipne cceleftem illam, yittutisq; efFearijbm vir-
tutem intuetur, & illiu s , qubad eiüsfierippteft, fimula-
chrum virtutis fpeciem prafereris efbcitur,ita v t & ad ea,
quafi vittutisptincipium, j>ro vitili,parte conuerfi fit , ad
ea verb quae fecundum loefi tènent, v itwtis danda: eaufa
dmmaequefimilitudims in ftatp tod ea tiS ana arnmv e tè
Póteftacö nomine, quod yhius cft & ciufdem, edius D o .
minationes Sc V irtutes, otdinSs.declarariexittimo, ap tj |
q igndam& abom niadma tioneliberam;in^ccipiend is
rebus diuinis diipofitionemicmleftisqt-ac ipiritabs po te.
f ftïtis ordinem,qua;non tyrannOruminorein pedis potó-. fr
f ftatis viribus abutitur, ièd inniifto.animoad diuina aptb G I
8|excitaturipfa, & e a'quïipfimrequuntur, benignëcxcitat,
a{q; ad firnunc ilJUus ppteftatisiquie potëftatis cauü.
cft,fi milirudincm & ipfa quantum licet, accedit, & hanc
: (fimilitudineni) quantum licetangelis eifulgere facit, in
decoti^iuxtaièordinibüs, (Dominationibus, Virtutibd'
virti^jspqceftatemhabentis.McdiaccrleftiumipitituUm
diftinctio, quae. diuinas has prop derates ih ie continet,
IWrgatur quidem, & Uluftratut.arq; perfieitur,« didum
eft,il diüinisilluftratiónibus, q u s ei iecundo loco daiitur
per ptimambïerarchiaïdiftinetionem, aeper mediatn il-
latti fe cun do loco traniporrantur. Qua:enim nócitiaab
vnoangeló ad altérum venire d ic itu r,e a déclaratidicè-
mus^dr illam quï.eminusprociu'atutj&perfeéliqnem;
ft“ * Pro^eirua<;profufione obfcurè ad fecundasperue-
nit. Vtemm ife qui probè facrofan&a tcligionis noftra:
myftetiacaHenv.etum:diuinarumperfi<ftiones,quïpet
^ “ •fidsJnterieau exiftunt.pneftate cenfenriis,quatum
I aliqui aliotum opera Sc procurationefiuntpirticipes : fic
egoeciam c x Angelicis ordinibus eotum,qui primo lo co
Deum (pcctant.ëe ademn contendunc,pardeipacionem,
q u x luilliLisiucerieetuprociiracur, euidentiorem clario.
rcmqjnfequj'dioruro opepa elBaunturSeflèatbitrot.Itaque
ca qua: nobis dc iaeerducaliPoutificip'que niunetc
' Qualfcor
jmediacce^
ieftiurp fpt
Imuum dif>
ftinólio
atque pet.
fitiatur.”
Zach.i.
ptodirafimr, primos iptritus, virtutes inferiorum perft-
eientes, illuftrantes, atque purgantes appellant, q u b d
eorum ptocurationc, Stadprincipium qpr$ftat,ca:tetis
eft’eranrur,&participes fiantprocapcu (ito diuinarüpnt-
g a tionum.dluftratibnumq^cperfeaion umi Hoc,n..in
vniuetfurn a diuiiib'ordinis principatu lege pto, D e id i- 1 stcunda
gnitatèlancitüeft^éai}u*lècundaruntptimorfiprbcnra- pWt&orum
ti one participate diuinisilluftrationib.Idqjmultislocis a P^cura-
TheolögïsenunciatScxpofitumqj inuenies; C u m .n .d i -® f™ 1.
uinapaternaq; humanitas Ifraeliticii populumcojiuérfi- E g S * '
? “ Sïlc p ^ 1Vtenu,a!'.‘ “ f td d io fa n a ^ fa lu t is caufaeru- L a ( * f at,
aiiietjiacferis crudelib usq; genti b‘. corrigend u tradidïller, \-Ap0c.7..:
omnimoda èöru qüib. prpuidebatad meliusceduiftiphë
I captiuicatedimifit, béni^néetiam adpriftinafcelicira- f . ” ®'*'
i +
i l l
i,l f f « f t
m ti
Æ