^ \ täjiit i'n nobis* Quid autem àçcepimtis} Domini'ver- tota Trinitas, (cd folus films in (uam perfonam accepit.
bum, & Deum apud quem erat verbum, non patrem &
Hlium. No'rriine itaque verbi ofteriditur difcreta patris
fifiiquepei&fta: fed quia Deus erar, docetur Vna patris
filiique frfbftantia. Non ef go patris, neque fjfiritusfan-
vf t i , ilia qua: Folius verbi eft caro: quia Deo yerbo non
eft cumpatre'&^fritu faridto vniusperfonaEcommunio.
Securiduin 'dperatioiicm quippe diuinitatis cbmmu-
hem', in qua eft Trinitas pevfonai'um, ficut earn accepit
A töta quippe Trinitate, idcftaPatre, Verbo,&Spiritu
fm<ftoi£a£taeft illa caro,fed folum verbfim fa&um Cft ca-
ro;Quoniam igitur ficut fupcrius diximus,qüantum atti-
rietad creaturam tres perfonas in vna mente,ideft ih vna
carne inuenire non po (Turnus, duas (altem naturas in vna
perfonanonlaboramüs vt inuenire poffimus. Vniüfcu-
iufque enim perfona viuentis hominis ex anima rationali
conftat & corpore: a quo tarnen multa ita fiunt.vt quamfilius,
fic accepit pater,“&fpii‘itiis fah«3:us. Ilium emm | uis ab anima & corpore (imul fiant, ad folain tarnen anifilium,
qui fecuridtim diuinitatem naturaliter folus de
folo natus èffpâtre, ipfiim vtiqfie fecundumcarnem nä-
turaliter nafci'decebät ex virgine, At in illa Trinitate,
ficut höh fixritduo patres, nequeduo (piritus (an&i, fic
nonerùnt etiam duo filij. Illa enim Trinitas vnum ha-“
betinfe'Patrem, vnum Filiumfvnum Spiritum fanftam.
Sed vnmn Patrem, & Vnum Spiritum fahétum fccun-
dum diuinam haturam: vnum verb filium*(ècundumdi-
uinam humanamque fiibftahtiam.In perfonis itaque difcreta
eft Tririitas, quamuis ih natura nonfit diuifavel
feparata Trinitatis vna diuinitas. Ideo in folius Filij perfona
humanitas inucnitur aflumpta. Propter naturàm
èrgovnafemper eftlânétæ Trinitatis operatio: propter
perfonas autem, folius filij eft humana fufceptio. Verun-
tamehdumïfta ad inftruOTonem fidçlium dilputamus,
debemus cogitare etiam hæreticos v tique carnales atque
animales, & ob'hoc rerum (piritualium incapaces : de
’qualibus^idt Apoft'olus : Animalts autem homo nonpercipit
quoefuntjptritus Dti. Stultitia trim eftilli'.&nonpoteßinteUi-
gtre, quia ßirüualiter examinâtur. Carnales autem liue animales
raaximehàtféticoseflè,Apoftolicateftaturàu
ritas. Beatus enim Paulus inter opéra carriis & hærefes
ponit. Beatus quoque ludas Apoftolus, eos qui (èabEc-
clefiafegregant, animales appellat,dicens : Htftintquife-
grigantftipfos, animales Jpirittm non babentes. Hoceft vtique
quod Beatum Paulum dixiflè monftrauimus : Animalts
autem homo non percipit quafuntjpiritttsDii. Non fit ergo mi*
rum', quia intelligere diuina non valent qui (piritum Dei
non habcnr. Scriptum eft hamque in libro Sapiehtiae:
Senfumautem tuum quisfctet, ritfi tudederisfapientidm,‘&mi-
feris Spiritum fanäunttuum dealtißtmis. Inde eft quod etiam
fandtus Apoftolus ëa quæ Dei (iint non nifi à Spiritu fan-
&o aigrit reùélan, dicens : Nobis enim reuelauit Deissper Spt-
ritumfuiiriu Et paülopoftait : Nos autem nonJpiritummundi
‘accipimus,fedfinritumqutex Deoefi, vtfciamusqua a Deo dona-
tafunt nobis. Veruntamen bonum eft v t&n o s, in quantum
diuihiras àdiuuamur, beatum imitantes Apofto-
lum , omnibus omniafieriftudeamus, vtomncslucrifa-
ciamus. Quoniam igitur n on capiun t Arriani quo d dixi-
mus., in illa vna natura'dminà aliquid à to ta T rinitate fa-
(5tum, quod nonà tota Trinitate fuerit (ulceptum i nec
crediturpoffibilc, quod carftemillam’tbta Trinitasfece-
rit , quam tarnen vna ex Tdnitate perfonafufcepit : e£5-
ciamur, ficut Apoftolus ait-, tan quam patuuli in medio
eorum, & h o c illis proponamus exemplum, ad intelligent
iæfpiritualis latitu'dinem nutriendam, quod hære-
tici cordis non fatiget nec perturbet anguftiam. Scimus
illam folam elfe diuinam infepàrâbilem, atque indiui-
duam Trinitatem, cuius neque Vna natura poffit.perfo-
narum Trinitate diuidi, nequetrcs perfonae pöflint na-
turæ indiuifibilis vnitate cohfundi; Nam & ip(a mens
hominis, in qua imaginem D ci elïè diximus -, fic accepit
vt habeat in fe quoddam fanâæ Trinitatis indicium, vt
diftinÄionemin fe trium non habeat per(bnarum. Hoc
enim fibi proprium Trinitas diuimflcraauit. Vnde,
quamuis fit in hominis mente memoria^ intelligen tia, &
Voluntas -, tria quidem illa (lint , (cd tarnen perfona: très
eile non poftunt : quiain vnoquoquehomine , in cuius
mente,vel cuius mens eftimago diuina* non (blumipfius
mentis, (èdàhimæfimul & carnis vnà inuenitur naturaliter
elfe perfôhài In creàtura igitur, quantum tantabrei, de
qua loquimur, magnitudo p er m it tit, re quirentes exemplum
in natutis,tale aliquid for fi tan lniienimus, quod ih
perfonis inuenire non poftimusDiximus enim quodhu-
manitatem filij Dei tota Trihitas fecit, quam tarnen non
mam,autad(olum corpus alfquando pertineant. Qyis
enim nefciat folum corpus cibo carnalireficiatqj nutriri,
in cuius comeftione communis operatio eft carnis &ani-
mæ ? Anima enim per corpus, imo chm corpore facit,
quando corpus comedit, & tarnen folumcorpus accipit,
quod vt accipiatur, anima fimul cum corporefacit. In ilia
itaq; cOmeftione, vna eft animæ car nifq; operatio, (cd
(blius eft carnis acceptio.In tantum quippe (bla caro cibo
corporali pafcitur,vt (ola,fi eum acceperit,pingue(cat.A-
nimæ autemrefeâio atqj pingucd o , nöninpane corporali,
fed in pané Ipirituali confiftit.No» trim in panefoie viuit
homo, fed in ohmïverbo quodproeedit de ore Dei. In cuius tarnen
verbi pèrcëptione, vt cibo (uo anima pafcatur, caro illi in
opereforiatur.Hocenimagitur.quando au taures corpo-
rales admouet anima verbis, vt audiat, aut o culos cor-
porales admouet fcripturis, vt legat.Ecce & inhocfimul
eft carnis & ànimæ operatio, vbi eft animée folius acce-
ptio. Iftaincreaturis videant Arriani, & non dubitent
(ànéhe Trinitatis vnam eflè diuinam haturam, & fieri po-
tuifle, immo fatftum efte , vt ilia caro totius Trinitatis v-
no atque in(eparabili opere fieret , in facramtnto vero
incarnarionis ad folam perfonam Dei vnigehiti pertine-
ret. Non ergo tota Trinitas carnemaflumpfit , nec tota
Trinitas paffionumihiurias (enfit, neque tota Trinitas
tertio die à mortuisrefurrexit, neque tota Trinitas qua-
dragefimo die in ccelumafcendit. Sed ficut fuperius o-
ftëndi* vnùsïblus filius carnem aflumpfi t; in quo quià v-
havtrihique naturæ manëtinconfufà proprie tas, idëô v-
nus idëmq; éft, qui& fecundum vcram 'diùinitatcraim-
pa(fibilis omnico permanfit. Naturaliter eqim diuinitas
illa nihil patitur, ficut naturaliter hon mutatun Mu-
tabilis autem naturæ eft, fubiacere paflionibus. Nulla
ergoilli naturae pafilo accidere potuit, cui mutatio natu-
raiis i nefle nequiuit. Solus etiam filius iaçuit in fepulcro:
fed illa ynigenitiDei riatura, potuit (èpeliri , 'quaepotuit
mori. Secundum naturam itaque carnis Deus Vhigehi-
tus iacuit (èpultus in lapide,(ècundum quam clauis adfi-
xuspependit in cruce. Quomodo enim diuinitas eius
poterat concludi fepulcro, quæ née terrapotëft conclu*
dr,neccoelo ? lllamergo paflîonem , illamque fepultu-
ram vnitas perfonalis vnam in Chrifto fecit elle diuinitatis
& 'carnis 1 (cd propriétas v triufquc in Chrifto fubftan-
tiæfecft folam çàrnem Chrifti paflîoni ôc morti naturaliter
(ubiacere, permanente impafiibilicate atque imihor-
talitatc diuinæincommutabilifquefuDftantiæ. Chriftus
itaque, qui non eft Trinitas ,(ed vna ex . Trinitate perfona,
fie (ècundum Veritatem carnis vere in cruce pepen-
ditj&in fepulcro mortuus iacuit, Apoftolo dicen te: quia
Cbrißus mortuuseilpropeccittis noßris , fecundum feripturas, &
quiafeputtus eil, & quia refurrexit à morïuis ter tia die fecundum
feripturds. Quæ omnia (ècundumperfonæ vnitatem to-
' tus Chriftus pertulit: (ècundum naturalem proprieta-
tem;, ad (olam carnis pertinent veritatem. (ta (ècundum
folàm animam ad infernum defeendit. Vno quippe
eodemqj tempore, quod (mienitur inter mortem Chrifti
, refurré&ionem que diftare, vnus idem que Chriftfis,
& (ècundum veritatem çarnis vere in (èpulcro iacuit , 6c
(ècundum veritatem animæ rationalis, verein infernum
delcéndit. Ac pcrhoc (ècundum vëritatèm humanæ naturæ
* ex quo Chriftus iri cruce fulpenfus inclinâto capite
ëmifit (piritum, quoadufque recep to (piritu refurrexit d
mortuis , non Vbi fuit (ècundum carnem , ibi fuit fecundum
animam. Secundum carnem quippe ,-ixi (èpulcro
mottüus iacuit : (ècundum animam vero rationalem ad
infernum defcëndit: (ècundum diuinitatem vero, qua
F
Matth.
s 0 i s .
H
cum Patré & Spiritu iân&o vnus fell Défis, rotara crèatu- i perfidiée î ,'Quid vtique nifi ignem æterhum * quem tâli!
ramrepleuitittlmehfiis; Secundum;carnem ergo fiefuit i bus conftat operibus præparatum ? Et in hoc buidèm
inTnln/nmilrm uf fln'l'mómin'mlntiiillffirli f t-lfn finÎM pft fiflirlihli frtrhirarin^in folo (èpulcro, y t fecundum animam in fplo fuilTet in; mmcfampil
ferno: (ècundum diuihitatemv ërô, qèâ nuilô lotbçoh;
cludituriïèd vbiquë totus ineffabiliter inuehitur, ità car-
ne m fuam fion dercliquit in fcpfilcrojneq; animam fuain
delèruitin infernb, ficuthec terræ poteflaliquàhdo de-
eflè, neccoelo» Idëmquoq*, Deifiliusquilècundum car-,
hefti in (èpulcro iacuit * & (ècündurh (olam animam ih
infernum defeendit, quoniam ipfèdixeratde anima fua:
Foteßatem b ab topohindi èam, & potefiatem babeo it er umfumen-
ditam : pbfteà quam pofiiit animam, & reïumpfit-, (ècundum
totam humanitatem fuam in Ccelum afeendit, & in
temporc cito finita eft f îftidiofi fornicàtio,cuius tahiéh
in illo igné non fihieïur æteirna combuftio. Fugiant ergb
Chrrihani vtramquc fornicationem * quam hri(èr Faftidiofus
dextra îèdis Dei (èdet, ficut Marcus euangelifta tëftaturi
dicens: Dominus quidem lefus,pofiquâm locum eil iis, ûffumptt*
ill in ccelum, & fédéra dextris Dei. Hæcautem omnia, quæ
partim fecundum (blam animam i partim (èçuhd'um fb-
lam carnem'', partim verb (ècundum animam fimul çé
carnem ».in vn.igcnitoDeo tempbrali'ter fabtafunt : ficut
digne referunturad vnam,quæ inDeifilio èft,diuihjtatis
humanitatisq* perlbnamficadillius diuinam nullatenuis
poftuntrefcrrifubftantiam. Acpèrhocnihilhorumpo-
tell petfonæ Pâtris velïanóti SpiritUs dèputari, quia non
æft vnàperfonaPatris*& Filij,& Spiritus fandli.Necquif-
quam poteftpàffidhem}airuinpriohemvé carnis Pàtri,fi^-
ue fan 61 o Spiritui adfcribere : quià hefàs eft diuinam ha-
turam mu tabileim in aiiquo, au t pafii b il e m prædicare ,fe-
cundum quam Chriftus & fine initio lèmper natus de
Pâtre permanfit* quando de niàtre initiuni conceptionis
& natiuitatis accépit * & incömprehëhfibilis * quando (è
comprehendi per mißt, & i mpaflîbilis, quando paflionis
iniurias (ènfit, 6à imniortalis, quando morti fubiacuit, &
indiüifus, quando (ècundum carnem in (èpulcro iaeuft*
& fecundum animam in inferiores partes terræ défeeh-
d it, 6c imméhfûs, quandô ad altitudinem coeli de fiiiius
térræ hii'niilitate confcendit. Iftam fidemfiipiïèrFafti-
diofus non négaret.fine dtibio nofiperifët:$ed quoniam
Ôcfaëtis earn riegauit 6c di(Sis,minmi non eft,quia Opéré
péffimus faâus eft i& ian i (èrmone perfierfiis, 6c ambu-
fans iri tenebris inimicus exritit liicis; Fdrhicatiô qüippë
corporalis * quæ illius primo mëntem, carnémque pollè-
dit.ipfa eum cohfequeriter àd præcipitiuni (pifitualis for-
niçationis adt;àxit. Tulit éiurti membra Chrifti, 6c fecit
membra mëretricis; Et ideo non dubitauit caftitatem fi-
4ei;Pérderé,quia iion fc dolfiit caftitatemcorpOrisamifîf-
fe. E cce' quan turn malum luxuria carnis, quæ ilium mi(è-
r,um v.(qj ad negarionem potuit perducerc veritaris. Hæc
fuit,hæc fuit tempelbs.quæpàleam de arjea dominica ra-
puit; 6c vépribushÿre^ticæ impietatis ififixiti Haéc ilium
fecit contra fuâm corilcièhtiam loqüi,&: iri contumeliam
ipfius T rinitatis petuerfo fermone veriari. Neque enim '
verum credebat elfe qfiod dixit, (èd iam duplici corde,
maluit aliud dicere quam eredebat: Qùa defperatione
po llèlfus, v t iplè fibi au ferre t (pem f emi ftionis, voluit per
licentiàmimplere deieëtamenta libidinis. Eit ofe itaque
fuo qUo iuftificaridébuit, augment um condemnatiö nis
äccepit * quando lingua eius, quæ debebatpoenitentiæ
verba pro ferre, promût yeirBa blàlpliemiæ. IlluÊ itaque
milèr Faftidiofus niaiu.it tranfire i ybi & con tra Peum fit-
crilega pro caci täte lat rare t , 6c in fuis fornicatiohio* quià
timoreni 0 e i non tiabuit, etiam hominem non timeret.
Væ illi milèro i qui ad hoç Ecclefiaftico voluit priuari cô*
fortio, .vt nuinquam polfit carerc (ùppliciq : 6c ad hoc (è
voluit fine aiiquo riniore peçcaçe,, vt finç fine mereretur
ardere.Vbi furie nunc duo ànni illi,quos Faftidiotus qua-
fi feliees habuic,quia eos, ficut voluit, libidinofus in fot-
hicationè cbnfumpfit ? quam celèriter trâhflerunt ? Qui
etiamnon(olumauce;riti, fed etiam duomilIiafî elTent,
cum celeritaté tianfiilIèntîQiiidautem ihiièf fâçi^,rçum
ad iudiciüih illiüs verierit * quem negauit î quidrecipiét
pro hüibjus fai^is 6c diiéfis ? qriid iilerecipiet, illè corpore
InxuriOfuS, corde cæcus, erro're Bla(pHemùs î qui prius iri
(è templumD'ei forriicatione violauic, d«jind.é corpore,
quoque ah» Eccièfia (èpâratus exiuit. Quid récipiet ab ih
la fanbta T rinitate > qui maluit feruus elle luxuriæ atque
incurrit : vt cuftodiènteS animas fuas, caftirat'eni
feruent & cordis & corporis , teneant iritrà Ecclefiam
cathöMcamFidem : çrçdaht& confiteàhturinlèpàrabi-
lem atqueindiuiduam Trinitarem: quæ iri fuà diuina natura
, nihil habet faiStüm * nihil aliquatehus in choatum :
cuius vno atque inleparàbili opéré, Faëlafunt omnia in
coelis&in terra, vifibilia& ihiiifibilia; Credantnihilo-
minus, & conficeantur vhigenitum Dëum* foiuîhîècun1
dum Veram. diuinitatem natum de patre,(blum (ècüft-
duip Veiram humanitatem crëàtuméx'virgiheiaeper hoc^
opere T rinitatisCarnem atque animam rationalem in v-
nitafè perfb næ pro muri'dr Mutéfiifcéptam : H bçnrmifi-
fime rétinentes proférant,éç përfeuëreht in operibus bonis:
In Chrifto enim ïéfu ibla Valet (ides, quæ per carita-
tem operatur,à quàfî quis diîcëflèritjipiè fuæ animæ reus
erit: omnis autem quiinëaperîèüërauëric vfqj in finern,
hic (aluus erit.
Btblütb. Ver Vat. tôm.ë.
Ë P I S T O L A F E R R A N D J
‘D ia c o n i .
ÂdB. F ulgcntium Epifcopum.
Ömino beatißimo & cum omrit veneràtiône fu-
feipiendo Patri Tulgentio Epifcopo Ferrahdus Diaconus
in Domino falutem. Qui ieriehis indigent
facultatibus, nee diuturniopérisooniihuatô Ubo-
re, vel boneßst art is indufirta \ßueforßtän borteßa
negotiations pafciintur, folent ante diüitum fores ,poßquam vere-
cuhdiàmfamesèxcluferit,fujpirantes viäumprecibus quarrte, vi-
rorum quoque nobiliüm clementißimas aures, etiam importuna a-
liquando petitionepulfare. Noruntenim mendicantibusnonpro-
deffe filentia. Ego vero qui ingeni] pauperis laborb penurià, neque
multis oblatrantibm curst, operari cibum fapientia qUotidianä dF
uiha ïeftiónis médit atiorie permit tor, minus ettamprauaUnsmeis.
id ell, dijputationum fiue cogitationum wearum viribus ihueßf-
gare dubia, explanare obfeura, diuidere ac définir e contraria ,putfo
crebris gemitibus ad cceleßis Patrisfamilia i amant. Sed vbi rurfus
iridighuth, cui 'tam cito ajteridtur quod volo, mtinetipfum conuin-
co j tuhc eos quos de ihuniis régis cubiculi penietrdlibus äccepijfe
difpenfindam Domini metpecuniam video, voce fupplicideprecor,
vtdignentur famemhoßram htodicts foltern Jumptibus confoldri.
Q u o r u m q u id v n u s e x n u m e r o ta le n to r ù m t ib i e re d ito ru m m u l t i -
p ltc a r e lu c r a d e fid tr a s , & cceleßis fe r ib a p te tio fi ß im d tn m d r g d r i-
t d m , q u a m d iß r a id is om n ib u s q ü fi h a b d td s n e g o u a to r fid e liß im u s
c o m p a r a ß i, g e n e r a li te r a c q u ir e n d a m ,p o ß id e n d a m , p e r ß u e h d a m ,
f i n e in u id ia ta b e fe e n te c o m m u n i e ^ p ro fe r obfecro d e tb e fa u ro tu o ,
d ijjte n fa to r eg re g ie , n o u a f im u l & v e t e r a , q u ib u s in d ig e n t em lo c u -
p le te s , e fu r ie tem p a fe a s , im p e r i u m doceas, d ü b i t a n t iq u id f e q u a tu r
o ß e n d a s . R e lig io f i c u iu fd a m v t r i fa m u lu s a ta te d d o le fc e n s , colore
M t h i o p i , e x v l t im i s c red o b a r b a r a p r o u in c ia p a r t ib u s , v b ific c o f o l
d ig n e i co lo re f u f e a n t u r , a d d i tä u s , f a l u t a r u U u d c r i h e e d u rh f u t -
r a ta j p e r g in e m u n d d tu s , a u tm t c a n t e C l ir iß ig r a tia d ta lb d t u s . H ie
ergo d o m ih o r ü m fid e l'tu m d ii ig e h t id , fa c r a m e n ti s E c c ltfid flic is iw-
b u e n d m , a d E c c le fiam t r a d t tu ih f i t esc m o r e c a te c h um è n u s : p o l t
a l iq u a H tu m h m l o m i h u s tem p o r is p ro p ir iq u a n te f o l e n h i tä t e P a -
f c b a l i , in t e r c om p e te n te s o ffe r t i e r , f e r i b i t u r , e r iid iiu r . V h tu e r fa
q tlo q u e r tü g io n is C a th o ftc a v e n ir a n d a m jf t e r ta cognofcens a tq u e
percipient, celebrxto folenniter ferutinio , per exorctfmuni contra
aidbolum vindicator : cui fe renuhciart cohfiahter , ficut bic
confuttudo pofeebat, duditurus Symbolum profitetur. Ipfit in-
fuper fanäi Symbol* vriba mehuritet in conjpeäu fidilis popult
Hard voice prononcions, pidm reguldm dominion brdtionis deetpit.
Simuique iam & quid credent, & quid orarei intetttgens, fu~
turo baptifmaii parabdtur ; cum fulito violentis ihudditur febri-
bus, & crefctnte letbali infirmitate turbatur. terfudfit dierum
breujtds » vfad fontemcum cat tris abluendus difimètùr, fiue poiinsftr