Strmo *7* _ _ _ _ _ _ _ _Paf_iiâiofi Arriani.
dam vekit nouum mown vifus eftpuBulaffe. AÀfit luculenta re-
Jponfio, & ontnis aiuerfus Deum excogitata nequitia compri-
niitur : ne aliquid refttan aduerfus âogmatis fidem, qui leg-ut
turndixiffereputent. Confundatur antiqui ferpentis aftutia, quia
fibi tales pYxdiCatórei diuerfis fedttienum at volupiaiutn iUtcebris
aggr gauit : eiufque vipeream venenoftmque trifulcem linguam
tutsfanäis rejponfionibus difiipa. Qtù non do fions, fedpotius adu-
latoris id temporis officio fung.batur falfitatis. Commentum quod
fuis pofteris dereliquit, re rejpondetite tor urn mentibus euanefcat,
quo aiuerfus Dei mjfterium voluit mtlitare. Tropterea rogamm
Vt in bac parte, Domino adiuuante, bona fama meritutn , &
praclarum omnibus exteiidas ingenium. Et quoniant prafins a-
flus aliqua recentia quant, dcfidtrium mentis audafier expreß,
■Antiqua familiaritatis caritate poffeßus : & ficutpra uteris Sa»
cerdotibus mentibus & oeulis intutntium fulgts, it a te cttpimtts
frequenter fiorulentis opufculis fulgentiorem & nobis & omnibus
qui bafienusperditörum animai vindt ns, ad qumndam ventaient
Jpirare non finit-, Homoufianis affmnttbm infeparabilem
atque indiuiduam Trimtatem, nee patri filium fuiffe minorent,
ntcpatrem ingenitumfilijfui ejft fa ftorm. Donanftts etiam pra-
dicanubus tommunione malorum bonos pollui, dumfanfiaSsri-
ptura munus medelam falutis procul abijàunt. Inter quos fan fia
mater Eccltfia catbolica Dauidtco murmure nofçitur decantare,
ficut in prâfenti cecinimus pfalnto , Domine, deduc me in
tuaiuftitia prop ter inimicos meos. In tua enim dedücoriu-
ftttia, dum teomnipotentem Deum, ingenitum atque increatum,
filij tui Dontini Chrifti credo fafiorem. loannt Baptifta teftan*
te, Poft me venic qui ante me fadus eft. Et Petto Apoftolà
pradicante ac dicente, Scier omnis domus Iftael quiaDo-
minumillum & Chriftum Deus fecit hune le fa m que m
vos crucifixiftis. Salmone etiam ex per fana Gbrifti prias de-
clarante, Arrtcfæeula fundauit me. Ecctfafium, erratum,
gmtibus affame. Hw pu jrttus amtre indmlis rlrum feri- atqut fimdatum ftripmi tlftamr, qutrn ittmimfmdtgidt-
| ffi. fitins mm nimio tr im aifmttm ferma, uiectnntmm ttlUnrn. Iim infeparabilem atqucmiimdnane, vtfiipcrmdi-
I ntfottmu ttoqjM alacer aeaumt rndemftramfinm&m- llxmeft, adfmtntTnmtaum. EtJifilms, deefutEuargeliftadi-
\ fCruwnfatiaricuf'muu, vtmnfolumfuture enta framium,fieu , tit, Verbum caro fa&um eft, «Schibitauitin nobis, ci-
I ut mprima frrntt EftShla veSIrarum natienum jilttic anqui- \ ctlatt fauhjptr Diumtttü potentie tbelemum virginales vuri
I fini, mener aiipifii ; verumetiam bute eptri in emnihusfatisfa- | folus ingreffus tfl, preculdubie fiperetut à pétri & jptritu funité
Bunsfuifgaudeamus. Vtnonfolum nés, ftd&enimsconfituo- : SliebviwnuUetmuspomtTrimtesfcptreri, quemcenltet
rum refirerum filtorum vtflrerum rthgtefim, quiinttpioijfttlu emnine non demie, ftcundum ipforum ebfurditenm. Ergo me
dépendent, & bec de te tubifeum tupeSent, deuino mtmtri mm Trinités cernem ajfumpft, m e Trinités pefiomm eniureeiftn-
t’s rtfirem gr stiet. Btpttmus vt noftre rufieseteti egmfces, qui fit, tote Trmetet inftpulcnismit, tote Trenites mftros penttre-
vt beesuimm ipft iuffii. Et Eut ms eut exigus eut mils dette- mt, me Trinités unie üe s mertuis rtfurrexit, m e Trinités,
rit fistntee ïnebiM, eaeiit etiam, vtfi eliqtùi corde cemeptum ' queiregtjlimt die in cottes efaniit. Et ai cuiets itxterem tote
retincremus, elejseccupSteombus impliceti, vfumpsntLeteneftr- Trinités ftic t, vel qutm ftiritum die Tentuollcs tote Trenites
menés emejtmets, fecmium ilui itüum, Pcftora vcftra duas 1 in Apeftelut mi•fit, eut eni Dto meTrinites in cale iiurt pétait,
non dimitrentia cara». Std ere vt Deminutpteftct&feciet D :a s , Deatmeus, qaaredctclinaiftimc, vdeuipenite-
qued relûmes. Gubcrns erge & exerne femulum qucmnutrijli, , tsTreneteseit, Pater, inmanas toascommcndo(piritum
&prelieioaraem qttem jreqtuntius decuifti. Orentcmprene- J memn,fipsjfimt tiicent. Queifi iicm ntqutunt, ipfifeprebisbeatitudmerntuam
dmnitas aterna cuïtodtat, quodoptamus
Domine Pater.
S ERMO FASTI -
D 1 0 SI A R. R IA N I.
icimus, prudehtifiitnifiatres ,quod nofita dignatur
^ pufiBitati diuinïtas largiri. Deus iufittia tfi auftor
b & vita: into ipfeiufiitia nofira & vita noiïra. Nte
adptccatum frcït bominem, nec ai mortem j Sçri-
pturadicente,Deus mortem non fecit,n e t lçtàr
turinperdftione viuorum. QUtdergo ? morsatMit bomïm
quemfeceràt Deus. Non tnim dtCitur creatoris, fed dtabolt dece
Otoris. Poïtquam igiturà diabolo dteeptus efi homo, qui volensfrcit
iniqHttatem, tnuitus incurritin mortem, prauaricatus efi smufie,
&punitttseft iufie. Deus vetocum bscvidtjfetduo in bomine, cul
pam & mortem ; vnam qUdm mile fècerat, alteram quam iufie
oertaUrat ; cutn bis duabus validifiimü catenis borne tentbaturin-
nextts, praetpit vt carnem fufeiperet Daminus Cbrifius, non in
quapeccator debitor fierety fed in quafint ptccati débita, mortem
indebitepro debitor tbits fufiineret. Non v t Dei filous intquitahs
vinculo Ugxretur: fed vt homopeccator iniquitatis vinculo folue-
retur. Hoc eft quad Apofiolus dicte, Magnum pietatis facra-
fiientum, quodmanifeftacum eft in carne, iuftificatum
eftinfpiritu, apparaît Angelfs » praedicatùm Gentilibus,
creditumeftin hoc m u n d o , aflïimptum eft in gloria. Et i
reuera, dictifitmi Cbrifiiani, qua maiorpotuit effe pittas,quam
vt pro çarnalibus bominibus Det filius, paterno parens imperio,
bumanam carnem fufeipiret, & vita mortem pro mortdlibus \
fuftintret ? & Me qui ante facula nafeitur fundatus à pâtre, in
nouifitmo tempore nafeeretur ex virgine? Me qui datvitam mundo,
iaceret mortuus mfepulchroî Quantis ergo nunc difiendum
tft lacrjmis, vel quanta cordts affliStione lugendum, quodplerique
nunc vfque dttrifitma obftinationis nolunt peruicaciam defrnre,
d maffumptiomnoxia irtdifcrete cupiunt deferuirt. Quicumfa-
lutartbus nequaquam remedjjs acquiefcmt, vel correftionis vo-
luntatem abijciunt-, vitalibus dtttis tanquam medicinalibus fer-
ramtntis manus contrarias opponentes, inde fe vulntrant vnde
curari debuerant, ac vimjpiritalium medicamiumfibtin contra-
numvertunt : indevulnertbusfuisaugentputredinem, vndeajfe-
qui potutrantfanitatem. Bipartltus namquepridem error irrepfit,
puis iaculis périmant, qui Trinitatem infeparabilem effe contending.
Donatiana quippe vanitas non attendit ob boc colla-
turn bomimbus bàptifmi beneficium , vt qui originaltttr alienis
gr atiant ur error thus, gratta medentis auxiüo rdeuati, propria
dtinceps tantummodo baiularent 5 nec communia facramenti,
fed confenfus damn ar et vnumqttmque peccati. Qupntamficut pec-
eatapdrentum in tertiam & quartôgentrationem ait fe Dominas
reddtturum, quia terreux carnalifque natiuitat originali delttto
monftratur obnoxïa: fie alio loco, ficuti animam patris, it a &
dtttmam filij fuameffetcftatur,vtfecundatceUfiifqut natiuitat 4-
üenis peccatis cognafeatur ptnitus abfoluta. Statim namquein-
fert: Anima quæ peccauerit ipfa morietur. Cut fenttntia
Salomonis monttio conduit, nec alterum dltemsgrauaripecca-
tis oftendit :Fili,inquiens, fi bonus fheris, tibi& proximis.
cuis: fiautemmaluseuaferiss folus hauries mala. Itaqut
Gatbolicafidfs vniufcuiufque errons prarupta réfugient, ac Domino
reducente, viam itinera coelefitsincedens, fobriacndulitate
decantant ait, Domine, deduc me intuaiuftitia propter
inimicos meos. Atque index Pâtre per Eilium Spiritum fan-
ftumfiagitans, ttincrisreftitudine, cttutsgratiïttamuneregradien-
<U adeptatftfacultatem,ficuti needum bapti^atot, noù folum pro-
priis, verumetiam aliénés peccatisfatetur obnoxios quos in iniqui-
tatibus noua effe conceptos: itagenitali ter lotos latice iniquitatis
indemnes afferit aliéna, J i voluntatatis adfenfus non tentative
incrimine. Quotquoi enim çrediderantineum ,aitIoan-
nes Euangelifia, dédit eis poteftatem filios Dei fieri : his qui
credunc in nomine cius: qui non exfanguinibus, neque
ex voluntate carnis, neque ex voluntate viii , lèd ex Deo
nati (une. Sicut ergo ex voluntate carnis, atque ex voluntate vi-
ri exorii, aliéna trahuntpeccàta, quaniuis nondum babtant pro-
prti: ita ex Deo nati, f i propria voluntatis in eis culpa nonfut-
rit,nulla ajperguntur aliéna iniquitatis iniuria. QUnntàm ficut
prima nattuitas edendo infix it, quod nafeens non fecit : itafecun-
da abluio originalepecccato nxtiuitds, in folapofitum imputât voluntate
dtlittum. in bac tgtturpartea Malts fequtfirari debemus,
in qua primitias jpiritus habentes confepulti Chrifto in baptifmo
refkrreximus. in quo etiam vettrtm bominem, qui cor rum-
piturfecundum deftderia err oris,gratia Dei praueniente
&comitante, deponimns, vt ttouum bominem, qui
fecundum Deum iniuftitia ,& infanil date
caritatis ertatusefi, induamus: per
- Dominum.
_a_ . B. Ful*
b
tffH/.K
B. F V L C E N T I J
E P I S C O P I RVS
- .P E N S T S ,
Contra fcrrno n em Faftidiofi Arriani,
adVictorem,
cur : Vnus alitßtmus creator omnipotent eft, rex poichs ftiieiueti-
dus nimit, fedensfuper tbronum Mius & dominant. Dm crea-
uitillam Sptriru fàtiüo. Q u d igiciir ab Spiritu (anito fa*
(ftumnegabitur, à quo virtus ccelorum firmataleg to r,
& cuiüs opera creaca fapientia prædicatur î Nam & de
diuihisdonistquæDcus Éçclefis.fiiaî trib u it, cuin béa-
tusloqueretur Apoftolus, 8c dixiflet, Diuifionesautem
gratidyum funt, idem autem Jpiritus, & diuifiones minifiratio-
num funt,idem veroDeus ,quioperatar omnia in omnibus : enu~1
. ^ . . . . merata deinde donorumdiuerfirate coeleftium , intulic» i
L I B E R V N V S . Hac omnia opetattir vnus atque idem Jpiritus, diuidens fir.gttlts
g Vm nias literas, cariflime fili Victor , fidei 8c PJout vu^‘ Q îi^ autem in-Omnibus creaturis, in quibus
caritatis odortm fiiauiflimum contihentes, ; attingftl finie vfque ad finem fordteri^ dilpotota
dele^atione arque alaeritate animi re- ! nfiomniafixauiter, ab operacione S an âi fpiiitus inue-
Cenferem, fnbiedum reperi, quern mihire- : n!“ pptójtalienum, çùm (çin fi>irita Deieûceté dæitid-
fellertdum dcftinafti;,F.vftidiofîïcrmonem. Quo recen- i n*a ChriftuS , qui eft Dei virtus 8c fapientiâ, proteftecur?:
fitojtantodoluiperditum, quanto magis fum compol- i enim dicit : St autem ego in Spiritu Dei eiicio damoliia,er-
fiiscxhorrere blafphemum -, quern nouimus poft Chri- :goperuenit/«vosregnum Dei. Quomodo èfgo Èaftidiofiis
ftianam fidem, poft monachiprofeftionem,poftbresby- | Trinitatem infeparabilem negàc, cum opera Trinitatis
terii honorem j quem in conipe&u hominum cepic, & eàdem atque inkpatabiliaeflèin crëattïtis ômnibu'sroe-
, coram Domino nonhabuit, à via veritatisauerfum, & ; negarc au<Jeat Chriftianus ? Infeparabihter quippe
fux prorfus redemptionis oblitum, fatftum fuific forni- operatin' vnus Deus, videlicetPater, & Filius, & Spiritus
cationis ac lijxuria: icruiim5& ex hoc refpuere maieftatis Eadem namque opera lua eile quae patris lui,
diuinæièruitium. Inde eft quod-ex cathelico fadushæ- Deivnigeriitufproteftararjdicëns: Quacunque enim pater
; reticus, ac de malo thefauro cordis fui proférons m ala, j r ? $ ” £C ea^m filiusfimiliterfacit : Et tarnen quæ filins fà-
contra rctlam fidem, contra catholicam verîtarom non <dt,inSpirit» ian&o facit,in quo dæmoniaeiicit. Ne Ve-
immeritoiliumfermonemvenenoimpietatis crapulatus TO>proeoquoddiximusquod & filius ex Spiritufanifto
euomat: quandopanemvitæreipuit,&lalubrcm veræ , ra«ft>qu^cu'mquefàdt,aiiquamdiuéUitatis'yelihtArfià-
fidei cibum fui nominis indicio faft’diofus abiecit. In illo I ni a^ercrc quæftionem.putantes minorein debfere açcipi'
autem profano fermone vocas nos Homoufianos, quod cum quo »liquid fit,ao eo qui facit, âüdiant Saluatoié
nos Arriani aifolent nuncupare, haro verba pofuit: Ho- ! noftrum'huic peruerficati omnimodo refiftencemin éo
moufiam, inquit, aficrentibus inftparabtlem atque indmdttam ! quoddicit: Qui autem facit vetitatètii Venit adlucem, vtmani-
Trimtattm, necpatri filium fùffe minorent, nec pattern ingeni- ftficntureiusopera, quain Deo funtftfta. Hic eligauc Arriani,
CumfiliifuieffcfaftoremE Attende, quæfo,iniftisFaftidiofi quomodo velintacriperéDeum, infilio nominâto, v-
verbis qtuédram fie male pofita,vt nunquam poffint bene ; tram PatremanFiliüm, an Spiritum iànâ:um > S i enim
aflèri: quzdam fie ab ilio impie di<5ta, vt & ben ep o f- ! patrem puraüerinc accipiehdumeiîè, in quo bonaopera
fintjfi tarnen adfit pietas, & dicipariter & audiri. Iilud ! »b hominibus fiunr, ipfi deftruunc quod pèrfonæ Spiri-
cnim quod nos arguendos putauit, quia infeparabilem | tus feh&iblafphernanteS obiiciunt.Neque enim pàtrèm
atque indiuiduam Trinitatem dicimus, ita male atque ! audebunt minorem dicere, cui fecundum diuinitatem
impie promût, vt hoc quifquam bene proferre non pof- | nolunt æqualem filium prædicare. Ac per hoc, èum in
fit. Quis enim'rion videat quanta impietateab Arrianis pâtre homo bona opera facit, & in Spiritu faneftö Chri-
Trinitas feparabilis aflèratur? Bearüs Apoftolus de nobis eiieit dæmonia, cognofcant æqualitatem patris Sc
dicit, Quis nos feparabit à caritate Cbrifii ? Trtbulatio,an angu- & Spiritus fenéti. Siyero filium hicaccipier dum dixe-
fiia, an periculum, an fames ,anperfecutio, an glathus ? & paulo r‘nc : ex hoe quod in filio Sc in Spiritu fanóto bona opera
poft: Certusfum quod neque mors, neque vita, neque angtli,ne- Eant, non folum compelluntut filium Sc Spiritum fah-
queprincipatus,neque inftantia, nequefutur a , neque for titudi- . &um æquales fateri, verumetiam fate bun cur èademàt-
nes, neque altttttdo .neque prof tndum, neque creatura alia pote- ■ que infeparabilia elle opera Patris,& Flif, Sc Spiritus fàn-
ritmsßparareacaritate Dei qit&eft in Chr'tfto left Domino no- ; <&i. Omnia enim operatur vnus atque idemJpiritus, ficutbeatus
flro. Gum ergo beams Apoftolus per gratiamDeinon ! Apoftolus teftatur. Si vero Spiritum fan&um aeftimant
nos pofte ab ipfius feparari caritate cohfidat, quomodo Arriani, neceftèeft vt exhocloco compellancur Deuni
fe non fendant laqueo mortifero impiecatis innexos,qui ! fateri Spiritum fanâum. Non ênim dixiMpiritus Domi-
S. Trinitatem feparatam prædicare non dubitant, cuius ni, qui facit veritatèm, vemanifeftentur eius opera quæ
operain aliquo feparabiiia demonftrare non poffimt ? in Spiritu S. funt faóla, fed quæ in Deo funt fàftaïquç nos
Nam ineo quod Euangelifta de filio dicit: Omniapertpsu 1 noninfolopatre, nec in folo filio, nec in fdlo Spiritu S
fafta funt,& fine ipfofaäumeftnihil: 8c in eo quod B. Da-
uidcanit, Quam magnificatafunt opera tua Domine! omniain
fap'untiafecifit: Chriftumautem Dei virmtem & Dei fapi-
entiam beatusprofitetur Apoftolus, de quodicimr*^««
in 'tpfoconditafunt vniuerfa incoelis & in terra, vifibilia & inuifi-
bilia, fine thront ,fiue dominationes ,fiuepnncipatus fiuepotefia-
tes,omniaptr ipfum&inipfocreata funt: manifeftum eft o*
mnia opera patris eadem efle opera filii. cademqueeflè
opera Spiritus fandi. Infeparabiliter quippe fandaTri*
hitasoperatur, nec eft opus,quod feceritpacer, & non
fecerit filiüs t aut quodfecerit hlius, Sc non feCerit SpirN;
tus fendus. Scriptum eft enim, verbo Dominicali firmati
funt,&jpiritu oris eins omnisvirtm eorum. De fapientia quo-
quequamnos inAngeliscreatam dicimus, in Ecclefia-
ftico libro feriprum legimus. Prior omnium cteataeftfapien-
tia, tér intelleäus prudent ia ab auo. V t pftenderet verbo Dei,
per quod fadafunt omnia, etiam Angelos fedos, con- i
tinüofer>daScripturafiibmnxir:F0«r/rfp»e«/w verbum Dei,
& ingreffus tllius mandata aterna. Er paulo poft, vt oftendetet
Angelos ad opera Spiritus fändi pertinere, itadicifadadicimus,
fed in ipfa Trinitate fanda,qu| vnus Deus
eft, veritatem ab homine fieri confitemur in quo virtu-
temafidelibusfieri beams Dauid infinuat, dicens; in
Dominofxciemusvirtutetni & ipfeadnihilum deducet tribulan-
tes nos. Ipfe enim eft vnus Deus, de quo B. Apoftolus di-
cit: Qutmiant tx'tpfo & in ipfi omnia funt: tpfigloria in facula.
Quomodo igitur fanda Trinitas ab impns, feparabilis
dicitur,cum infeparabiliter operatur: a quibus,quantum
datur intelligi, necin ipiritu,quod dicitur,feparari, 'ficut
rei veriras exigit, cogiracur i A Deo enim hoftro, id eft,
ab ipfa Trim rate fada,ninirp©"teftlocalirer feparari, quia
ide Deus fiimmus verus ’&cbonus,ficut omnia coririet &
replct immflus.Non eft afit corporalis,ncq;localis; & i-
dco nec ipfe corporalia poflunra Deo locali ter feparari:
quia in loco eft omne coi pus, & fine Deo nullus eft locus.
Deusenimficnuilo continetur loco, Vtipfecdnti-
neat omnem locum: in quo moles eft nulla, & cuius
'eft virtus immenfe. Cum igitur corpora, qua: fine loco
efle non po(Fjht,nonpofllint a D fe O locaiite.it f parari,
proeuldubio neque ipiritus quos D euS creauit a DeO lo-
P 4 caliter