\0 i I&artnii cMàxentf
rbümpró anima tuà, & pro veritàte cerià vfqüe àd mortem
: nunquâ etiam idc gentium doûor eôtradieenteS Iu-
dæosliue gentiles reuineere potuiflet, nifi legitime decer-
taflèt.Hinc deniq; inter cetera « vbi deeleftione Epifeopi
proprium in fide hliüinlbuit,prædpiçdicëns: Ample&e-
reeum qui fecundumdo£hinam & fidelé fermoné, Vtpb-
tensfit exhprtari in do&rina fiia,&cÔtradieentes reuihee-
rc.S üt enim multiinobedientes,vaniloqui« & feduôtores,
maxime qui de circücifionefunt, quos oportet redargui,
qui yniuerfes domos fùbuertuttt, docentes, quai no opor-
tetjturpis lucri gratia.Qupcircano mira * fi catholica feni-
tas vülnus ab hæreticis çftimetur,ficut &abhoe quiftudiü
medicabilis parienti® moderatione adhibuiflè, lèiaôtat,
quo Seytharu monachos à proprio fenaret vulnere. V nde
iequitur.Sed quado (inquit)virus, quod vifcera penetra-
uerit,euellitur ? quâdo corda male iibi credula, veritatis
obtéperantirtftitutis î quâdo induit obedictiç humilitate
opinionib.luis vallata iuperbiaîquando acquiefcunt pad,
eotentionum ftimulis adfuetiîfola certaminaauctes de re~<
ligione captare,& mâdatanegligere.Nô eftdubiü cathqli-
ca dogmata, fîeut fidfelib.felutifèra, ira eflè mortifera infi-.
deiib .Hinc deniq; beamsApoftolus quibuldam odorefe
diciteflè vit® invitâ, quibuldâvero odoré mortis in mortem.
Ex quib.vnusifte eflè omnino couincirar quifenóta
ôc veritati conuenienté S cytharü,immo vniuetlæ ecclefiç,
Deum verbüm Chriftum Credunt & confitentur, ficütv*
nam perfonam ex Trinitate, ita & vnü ex Trinitate predicant
Chriftum* Quia fi Deus verbü eft Chriftus, & Chri-
ftus Deus-verbu, ficut catholica credit fenitas, quo modo
non eft Chriftus vnus ex Trinitate, fi vna perfona eft Deus
verbu ex Trinitatel Nifi forte Deü verbum fiue Chriftum
aliquidalind præter naturalis perfonæaflèrünt eflèvoca-
bulû, quod credo nullus vnqûa aufiis fuit hærericorü di-
cere.S i aute Deum yerbu fiue Chriftü nô aliud aliquid,fed
naturalisperfonç vocabülum eflè intelligünt, quomodo
non eft Chriftus vnus ex y rinitate, fivnanaturalisperfona
eftidé Chriftus ex T rinitate ? Sedin histÇnebrisideode-
uoluuntur,quia non iuxta côpofitum Deü verbüm, &ab
eo lufeeptam naturâ humanam,vriü intelligüç. Chriftum,
lèd iuxta alterius in alterohabitatione, ficut fiiperius do-
euimns, fiue fecüiïdum duarü perfonarum fociale vriitio-
némpergratiam vnâ perfonamChriftü intelligünt. Seeu-
dum illud quod in Adribus Apoftolorü propter conçoit
dem voluntaré lçgiturmultpram difcipulorum vnum e£>
fe cor & vnaanimam.Sediam quodfequitur} videàmus.
Côtemprores (ait) audoritatum veterum,nouaramcupi-
di quælîionum,lblâ putantes feicnriæredâ viam,qualibet
fiifeeptâ facilitate fententiam. Oîmpudens & ftulta haere-
ricorü temeritas,quæ fiib fpecie pietatis nnpietaté conatur
aftraere. Non enim putant (vtais«) O infelix perfidia, fed'
profeflionem virusnoxitunarbitratür. Necimmerito: vi- [ omninoredtâcredunreflèfententi® viâm, qui Chriftum
dst namqypropriæperfidiæ hanc eflè fententiam fine du-j Deum verbü,&ob hoc vnum fatentur ex T rinitate. Nec,
bio peremptoriam, quæ illorum vifeeribus, quos diuina
ëuftodit gratia,ideo nunquam euellitur, quiaeius vittalis
fuaiiitudo nutrit,& fouet cordafideliü. Hic autem idcirco
nullatenushuiusgrariæ fiiaüitudiniacquiefcit, quia ficut
ipfe ait.nunquam male fibi credula eordaveritaris obtem-
perantinftituris , nunquâ induit obedientiæ humilitatem
opinionïb.füis vallata fupèrbia. Vnde nô iam illi qui hæ-
reti.çam pacem refixgiunt, fed ifte potius eôtenrionnm fti-
mulis adfiietuspenitus eomprobatur, qui veritari impie
refiftens,à catholica pace dilîentit. Nec mandata Chrifti
negligunt,ficut inique obloquitut,fed omnino euftodiüt,
qui nofalfe, fed veraexercentpro catholica religione cer-,
tamina: Adhuc odii fiii veneno turbatus.N un q uam chari-
tacem no u o præcepto commendatam, nunquampacem
dominico difceflùrelidamapudScytaram monacnos elfe,
conqueritur : quia eos p r ofpici t pro zelo catholicçfidei,
nonfidelium ,> fedinfidelium vigilanterper Deigrariam
declinare confortia. Eofdem vna pertinacis proporici cura
contemptoreSjfed potius veneratôres audoritatu veterü
çomprobantur qui hanc fendam & totius ecclefi® fenté-
riam,nô,ficut vt temere infùltas, qualibet facilitate fiifce-
ptam,fed iuxta diuinorum eloquiorü ôc fandorum Patrü
traditionem fideliter confitentur. Et ideo non illi,fed tu
potius nouarü cupidus quæftionum detegeris,qùi Deum
Chriftü quartum ôc aliéna à fanda &c indiuidua Trinitate
conaris aflèrere,quod nullus vnquampræter Neftoriü fb-
ciofqj eiu§ prçdicare in ecclefia vfurpauit,quem talia blafi
phemantem à fefideliü numéro,non immerito , fendorü
patrü exdufit & abiecit audoritas. Exaggeras feae adhuc
•&dicis,eofdc monachos eoufqi tumQriselatos,vt ad arbi-
triumfiiumvtriufq; orbis purent inclinandum iudicium.
Necinnumerofideliüdeputét feqùace tradirionis pater-
næqué fiiæ viderint credere nolle fentenri®. T u hoc tune
verede eisaflèreres,fi eprü fententiam contraria cathoh-
cis poflès dogmatib.approbare.Atv#o quûhoc nulla va-
leas ratione edo'cere,iniquëdmninô tantôpere eontraeos
deditos rarionivelle imperare, non cedere, impudenter I inueheris,qui iuxta fàndorüpatram traditionemChriftü,
acculât, quum eos veritas fuis perntus approbatratiohib. quéfiiperomnia Deum teftaturApoftolus, vnü confitcn- j
lùbiedos. An forte illos rarioni cedere, non imperare iu- tur ex u n d a & vnius eflèntiæ T rinitate* Quorü fententiis
Ve fierai
^eceriim
«iithorit
dicat, qui Chriftum vnamperlbnamquidem e^Trinita-
te,non autem vnum ex T rinitate eflè fatentur ? Sed hi qui
hoc dicuntporiu9 rarioni velle imperare, non credere, pe-
nicus connirtruntur. Quis enimtamftultus Ôcvæcors fit,
qui diçere audeat, Paulum ex Apoftolis vnam eflè perlb-
nam, n o n au t e m vnum eflè ex ApoftdlisPaulum ? Loci op-
portunitasexigitvtdemonftretur à nobis, qualiter & cur
n®rerici,ex quibus vnus Diofeorus,vnam perlonam Chriftum
prædicantes ex T rinitate,vnum ex T rinitate Chriftü
confiteri nullatenus acquiefeant,Perlonam igitürDei yer-
bihabereaflèrunt Chriftum , non autem quod ipfe Deus
verbum fit Chriftus,ficut perlonam Dei yidebatut hab ere
Propheta,qui dicebat ad Ilraelem: Audi populus meus &
loquarflfaelj& telHficaborilli, Deus Deus mus firm ego.
non fequaees patera® traditionis,fedilli anumero fidehü
exciudunmr,qui eoru,imo torius ecclefi®, confelfioni ex-
iftunt concrariijlam vero in confequentib. quis non vide?,
at quant^eos repletus demetia laceres ? Dodi (inquis)cri-
mina ferere,obtredatiönü venena comp onere, integrum
ecclefi® corpus odifle,fediriones ftruere, inuidiä concha?
re,& pro obedietia (qu® in ccenobiis principam regularis
tenet difeiplin®) obftinatione pertinacis amarc fimerbi®;
Quuh®c non nifi deillis vero & cerro omniü adfeueren-
tur iudicio, qui tenebris nefandi erroris c®caticatholic®
veritarirefiftunt,quapropter te porius criminatore & ob-
tredatorem, fediriolum, quoq; Sc inuidumatqjamätore
perrinacis luperbi® & inobedientc, non humanus error«
fed ip (a Veritas prodit, ius te inimicü efle non dubium eft«
ficut iuperius Cxpe probauimus.Leuius Ctenim eft cuiusli-
TraditioF
tium.
quumtamennoneflCtipleDeqs,fedille>quih®ccontefta- ___ | _______________________________
baturlliaelpereum, & tarnen, quafi ipfe efletDeUs dice- J bet hominis quam Dei efle criminatorem. Annoneftad-
bat?Deus Deus tuusfitmego. Secundum huncergo mo- i uerliisDeum crimina ferere, & oUftredationum vendna
dum Chriftü vnam perlonam aflerant h«rerici efle ex Tri- | componere,de eo quxfalla liintprasdicare« aduerlariolq;
nitate,non quod hie Chriftus vnus fit ex Trihitate ., fed i eiusaefendere? Quis aute tam ftultus &hebes fit,qui nö
quia Dei verbi in fe habitantis perfonam habeat,qu^ eft v- ’ ”
na ex Trinitate, ytiamfic vicariüs quodammodo. fiue mi-
nifter fit Dei verbi Chriftus, no autem ipfe Deus verbu fit
I Chriftus:qi^od quam fitimpiü, etiam ipn qui hoc aflerant,
credo animaduertUnt.Hacdeniqv calliditate,Vnam quidc
perfonam Chriftum fatenturex Trinitate, vnum autem
extrinitateeümnoluntpenitusconfiteri.Quiautem non
IDci verbi perfonam Chriftum habere fatentur, fed ipfum
HHW _ Fsninai
m m it,qui no fujetbi»#.
cum inobedientem,luperbum & perrinacem iudieet, que;
videtin proprio errore obftinate perfiftere, & catholieis
nolle dogmatibus cedcre ? Aut quisnoneumpotius cer-
to Sc vero iudicio feditiones ftraere, Sc inuidiam co nci tare
arguat, quern perlpicit aduerfus each ol icos iniqua dil a-
tare men dacia ? Quomodo autem non integral« ecclefi®
corpus odifle illi'porius iudicandi funt, quiperfidi®fu®
venena in eiUs membra conantur diffundere,' eaque ^
propria H
A
communio.
B
Rom. Epifcopi
men*
cuinefas, e
Diofcoius.
Dcfenfores
piofatcllitibus.
Pop. Rom. muimiu.
D
Dcfenfores
Ecclefi«,
li> fpo.riflO.
propria 6c ;falutifera profelfione auertere ? quod te Sc o-
mnes qui.ribi confentiuntimpiere veile non dubium eft,
qui caliida tergiuerfione Chriftum filiumvnum-non eflè
ex Trinitate pr®dicare cOntendiris. Monachi autem,
quos inique laceras , in tantum ab hoc criminê aheni
font yt nunquam per Dei gratiam d catholica com munio-
he, dilceflèrint, licet ad tempus, nonniilla fecuuda in O?
rientis partibus orta, occidentalfbus ecclefiis commum-
caUerint. AdhuclanenQnconfunderiSjfedimpndcntif-
, fima fronte fequeris&dicis,: Non potuimus illos moni-
ris, non manliietudine, nonamftoritate cornprimere.Sed
a quo errore, a qua infolentiaveftris moniris,, yeftraque
manluetudine vel au&oritate minime eos cornprimere
potueriris«nullatenus exprimis. Quod ideo callide pr®-
fermitris, ne hocfacieris, temetipfumprQfanum&impiu
;detegas.Et 6 inuifra veritas, qu® ®mutorum obtrefratio-
nesin famuloram tuorum conuertisgloriam ? Nunquam
etenim reor,quamuis laudandi iideles cupidus, ad eorami
pr®conia qon(fontius h®c foeer;epot,uilfe5bqu® nunc quail
in vituperationem Monachoriim, contra quos agere vi-
deris, confcripfiflè te credis. Nam quomodo non in eo-
rarn laudem, Sc ad tuarri confufionem h ®c fcripfiflè vera?
citerintelligenduses,quinonmonitis, nonmanliietudi-
ne, non autoritäre eos adraamprauitatem potüiflè de-
torqueri , propriis atceftarisaflèraonibus/ Nunciam
fequentia conlideranda fiint, vbi peraerlp ordine eaque
R om® contraipfos aëtafunt monachos dirigens, cunfra
menritus es.In publicum (inquis)vlqueprodiere Qonuen-
tum,& ad concuflionem quietis circa regum eriam ftatu^s
inclan^.ntes,& nifi iidelis populi conftancia reftjiriflèt, per
diabolic® femina nefenda ziz'ani® apud eos dilfenlionem
Sc difeordiam commouiflènt,iPer. quos adiutorio Dei de I
regionibus eorameft pulla diflenfio.
O mira funoforum c®citas , & a veritate alienataram I
mentiüm criminola fallacia.Neque enim fes eft tam apër- •
te poflè mentiri Rom. epifeop. Bene certum eft omnibus
R om ® degentibus, quodipn monachi de his qu® circafe
a<5talunt, tam memorato Epifeopo quam etiam fenatori-
bus ,nec non Vniuerfie ecclefi® feripcis contefta lunt. Humana
namq;tentarionepr®uentus idem Rom.Epifc. vt-
pote mortalitaris adhuc larcina pr®grauatus, poftquam
cóippetitreuertiDiofcoram,volenseipr®ftarehoc beneficium
, neinpublicoabeild^mmonachisarguereturh®-
reticus , miflis defènforibuscumingenti violentiaeosab
vrbe Roma fubitoexire co mpulit,quamquä fiepius publice
&priuatimtaminconuentu ecclefiaftico quam etiam
omnium fenatorum eis veniente Diofcoro audientiam
dare eflèt pollicitus. Qui cum ab ipfis defenforibus egredi
vrgerentur cbmpülfi fiintinlocispublicis populum con-
tellari,nepOft fuum difcefliim clam eos receffilfe feutores
Diofeori apud Eeclefiam diffamarenc,vndè fa^him eft, vt
faltem eisparua dilario pr®ftaretur, quandiü fe exinde e-
gredi pr®pararent,lllb quo tempore lcriptis,omnia qu® in
fe geila funt,facultas data eft conteftandi. Quod tarnen
nunquam facere potuiflèrit,nifi hoc eis Roman., populus
pr®ftitifler, qui licet pro eis aperte minime proclamaret,
ipfe tarnen fua tacita murmuratione defenfores , qui eos
exinde egredi compellebant, deterrens, fecit vteorum
violenta expulfio .vniuerl® ecclefi® innotefeeret. Non
ergo («C iftemenriturjpopulus | fed defenfores Ecclefi®,
eos exindeegredi compulerunt. Neque enim Iponte fuä I
in publico prodierunt, vt merito ad concuflionem quie-1
tiSjfiue ad dilupationem, Sc dilcordiamcommoucndam,
hoc eos féciflè quilibet re die diiudiearet, fed violenter ad
hoc funt venire compulfi. Nam ita h®.c fe habere,etiam I
cx ipfiusiftius verbis facile edoeemur, quibuseos eireare-
gum ftatuas aflèrit inelamafle, quod nullus, nifi qui vio-1
lentiflime moleftatur,fecere eompellitlin Quaniuisnon (
quafi regi®poteftatis auxilifl flagitates)ficut h®retici iadti- j
cant)fiepe didli monachi circa regu ftatuas iliclamauerint,!
ledpoftquäa loco qucmadmodfi acceperant,pro mädatö i
ciufdc Rom.Epif.fuerantexpulfijin publico confifterites* |
vbi cafu regumimagines fuerant,qupdpetirioni fu®aud,i- I
entia denegaretur populo conteftati furit.Cur ergo eis fide
f flspopuiiconitaricu,-vtiftedidp, fèfiftêftt, qifosvidebat
I IÉ IIÊIÏISSvio^tia progrelfps adpuBIicurfed nëö4 eis
! all-ïua.fuir m püblidp aifceptatib, ytmerito eiafpeiratiis
pópulusieosaluisexpellefctrégionib. Vctüfidiligeiuius
h®cübu^verba cofideres,inucnies tüéfiaRom.pop.qug
ndeleafient,non folÜ vc yiolertcü, vèrafoeria,vthxrenca
aceu&efNafi de illafenteria, quafo vriliièrfe Dei tchet &’
' 1^ c?^l^ ^ x 0l^ c^ si®publito Hifou&hribiis,höc
c% ü.a Chriftus films'Dei vnüs eflè creditürèk fehdta Sc in
eftabih Trimrate, Rom.popiüus relïftitrlaln nó tantü iftè,
qui erroris lui tenebns exc®catus,diabölic? femüianefan-
zljZ:?J11£E !?anc fendfa lèntentia aflèrit, Veiüetiamomnls
antecudtus popülus h®cerifcüs(quod ibfit|el!è cöuincituf,
piautevlq; ad ®muli fuipr®feritia èifdé mpnachis ibid.re-
moran yolentib.quo ipfo pr®fente caufeeorüsqudordi- i
thpe^^cerminaretur, populus feftirit, ftulfus&iniquuserat
ïpc populus,qui audienria iurepctentib.dencgauir cofq: a I
luis viofenter repulitregionibus; Hucactendant & cófun-
darar hi qui exindëerisfuiflè iadritlf. Nüc qu®firirfequé-
na videamus. Sero,fnquit, probauimüS prPphetica Ahtó
culoia Sc fore hommes lm tantü amarores, habétesforma'
auté abnegantesj&itaéflè vitandbs'
^ iLr?^ P r ib v ir tu fe ju d ic a tu rh a b e rc ,q u ifid e lite r
cathohcisdpgmatibus.a,Cquiefcünt:quantO üiagis nec ipfa
foi^mjjietarishabere,fed euidetcrimpii iudicaridi lunt,
® S I vn“ m eflè negant cx fenéfa Sc t eïri-
:1 Tnmtate? Vnde non illijcd illi porius fui amarores, &
vitandiuixtaApoftoluin.veriirimc cdocenmr,qui propriis
décëpti opifiiqmbÜS,?rèfiftuncapertiflim® verirati. Quod
fepföbaflè fetenir,hoc Apoftolüprophcricavo-
ce dixmenóeftmira, lihadtenus fordis auribuseundé au-
dierir Apoftolü hoe qüoridie in ecciefia clamantc, qui rte
nüne qiiidé vim ApoftdliöcièntenminrcllHaffe conain-
citur.EccleiïaautëDei his olim moniris prsmunica, ièicns
nuaquamhaeredcospoflè quieicerc,vigüanter occmrens,
eommfilfas deftmitalRrtiones.PoffihïC tandem fariams
• f èdo,ll“ odadl,errus e<?flem mdnachds fiia
liblraJiaoaniggeratjadiungit dicens: Hjecideodiledtioni
veftnemdicandafüb occafibne crcdidinms, tie fiiljucfue-
dmtforte delaoVgnorates quéadmódu fe inRomana vrbe
tabgenenpt.ahqna verborumfimuiationealiquos po/Tint
qm vere feire defidérat,ex eorurii ddnteftariönibus quas in
eademvrbelodspubIid‘sdéfb[enmttmagisagno&t,qjia
exiftlüs feiipfis, qui non éft eroum tantüT&d & totius Ec-1
clefiae'mimkus aghofcitur. Nam&iplüïsRom.ecclefiie, i
cmn'sfequalidefenforéfimulatdntarimmadueHatiusdêff^
ndfatur.vtfi memoratimonachi.qaoi quafi eidem Edele-';
i contranos xftimat,iniq«e adiictfns earn in bis parti bus
aliqüa fin»ere vdluifleh t,nunquam credo ita èiuflcEccle-
li® fidemderpgarè pr®üaluiflent, quéadmothim ifte, qui
experfonaipfius Ecclèfi®ideo ihique eósobtreél^r&lacerat,
qumiuïta diuiha eIoquia,&SanaoïuPatrutn trqdltiönes
Chriftum filiumDei,quéfh in düabiis naturis elfen^
nalitefjfiue iüxta compölïtioném vniribnis, &incpfiifip;
nis dpeet fides cathohca,cÓfitentur, & illis quidexü, hüiui
rallitas,nön folü auferèt nihil, vèrürn etiam multam fpein
beantumms confert, Domino diccntè: Bearieftis quüöi
vos expróbauerint hómines,& pèrlëcuti fiiérint | & dixe-
rint omne verbum malum aduerfos vos mèhtiehtesprp-
gter me,fibi auté perpetua fine dubio córitulir rtiorte quia
fallus teftis non eritimpunicus.Hisitafinitis,multa& non
n e c e lia r ia d e h b r is F au fti c u iu ld am G a l lie p ifc o p i in c ö fe -
q u e rttib u s lo q u itu r ,riec a d id q u b d q u ® r itu r ,ré fi> o h d en s ,
le d a h a rte lcio, q ü ® a d rem rió p e rtih e n cia in a n i & p fo lix r i
le rm o n e d ig e r it .N am c um d e ip fis lib r is , n o r i v t ru in ie g ë -
d i fin t ,f e d y r r am f in t c a th o l ie i, v è r ta tu r q u ® f t io , iftc h ö h
d e ip fis d u id /è rttiendum lit« fed è o s q u am u is rio n iü a ü tb -
n t a t e h a b e f id o S , tarnen lé g e h d o s è ilé d e c e ra it -V è ram ta -
m e r ty q n ia eo S l iB ró sq u o s B . A u g ü ft in . E p ifc . a d h fife r ium
ic n p fit Sc P r o fp ë r am in fin e h u iü s êpiftölae R o m a iS in
te fta tiïr fu ft ip e r t E c c le f ia n i,& ' q u id d e g r a r iaD e i f§§ lib c -
r o h j^ M O d r b i t r ib c a d e n ï ten e a t & fe riië t e è c lè lia , é « i-
p fis lib r is a b u n d ë | I | | fciri a flè r it , diiikterites e a q ü ® fü - ,
p e r flu e Sc p r o lix e in ip fe dige fta. prö'b an 'tu f e p iftb la ^ I
..... • ....... : I i d - , , . -dpriue-.'
MaJicathö
liai Formâ
pietatis hk
blicis loc
affig^fc.
H
f au{(i èpi- '
iëojpi libii.
faufti fit..
itfc Àxrcci
c o i.to flcf
•iöi. Ë|ijfco