z.P*ot'|.'
B
t Tim. z.
•Matth-, à/.
G
Pfibn.ii4.
D
i . Tim.t.
Bàpitnt j.
luminatiohis auxiliüm, aggiedimur oftendere quàndo
pcenitentibus detur reraimo peccarorutn. Sterilis enim
poenitentiarenlilfionis fru&ii priuabitur i fi diuinitus in-,,
duki temporis oportuni tas omittatur.Propter quod o cams
Petrus dicit: Non tardât dominus promijfumfuttm faut quidam
tardxntemexïftimant , fedpatienterfart propter tos, nolens o-
liqutrft périre ,ftd omnes adpoenitentiam conuerti. Obfecro £u-
thymi charillïme , ne te pigeât intenta confideratione
penlare, quantum fit ponderis in hac Apoftolici virtute
fermonis. Neq.ue enim debet tanquam leue contemni,
quod B. Petrus ob hoc dicit : Deum patienter ferre, quia non
vult aliquem perire,fed omnes in poenitentiam conuerti.Hic enim
prodeft poenirentia peccatori:vbi Deus peccantem damnare
non feftinat, vt remiffionépeccatorum ad poenitentiam
conuerfo concédât : Quia.fi c tiam poft hanc yî-
tam iniquorum poenitentia poiîît elle aliquatenus fru-
<ftuofa, non diceret beatus Petrus,propterea Deum patienter
ferre , quianon vult aliquem perire, eorum fcilicet quospra-
pradefiiAauit conformes fart imdginïsfilÿ eius. Iftorum
nemo périt. Voluntati autem eius quis refiftit? I(liante
fine prçfentis vit* Dei mifericordia gratis præiieniütur,i-
pfî corde cotrito &humiliato fàlubriter côpugütur,& o-
mnes ad pfènitéhtia diuinomunerecouertütur.adquam
fiint diuinitus prçdeftinati per gratuitam gratiam.vt côn-
Uferfi non pereànt,îed ha b ean t vitam aeternâm.Hi procul-
dubio fun t omnes quos fèctfndum beau Pauli præconium
Deus vult faluos fieri, & in agnitionem veritatis venire. Quiae-
himille h o cyult, qui omnia quæcunque völuitTëcitr
quod vült temper inluperabiliterfacit, hoc vttqueineis
impletur.quod omnipofentis Dei voluntas incommuta-
biüs&inteparabilis habet. Guius ficut mutari voluntas
n6 poteft in diipofitione,itanecpEohibetur,necimpedi-
tur poteftasin opere.quia nec çquitatem films valet quite
quam iufte reprehendere, nec mitericordiam ipfius poteft
aliquis obuiare. VndeSaluatornofterincredulæci-
nitatis maleuolendam talibus verbis obiurgat. Hierufalem
I Hierufalem, qua occiiispropbetas, & lapidas mifjos ad te: quotient
volui congregate filios tUosficutgallina congregat pullos(upi fub a-
lasfuas, & noluifti} Hoc autem dixit Chriftus, vtfilius raa-
lam voluntatem oftenderet, qua infiiperabili voluntati
diuinæ fruftra refiftere nitebatur, <?um bona voluntas
Dei necab eis pofiir vineiquosdeterit, nec aliquidnon
poffit operari quod' velit. Ilia igttur Hierufalem, quantum
ad eiùs actinet voluntatem, fiios filios adSaluato-
rem tongregarinoluit:ted tarnen ilie omnes quos voluit,
corigregauit. Ac per hoc ilia refiftere voluit opnipoten-
ti, nec valuit, quia Deus>ficutfcriptum eft: Omnia quacun-
que voluit/ecir,quofcüq; voluit ad le gratuîfe iuftificatione
conufcrtit, præùenièns teüicec fuperabundantis gratiæ
muneré, qüói'poftèrvtique fi vellet iuftë damnare. Ergo
cum Petrus Apoftolus dicit': quia Deuspatienterferet nolens
aliquem perire, fedomnes inpceniteHtidm conuerti, non lie ac-
cipiamus omnes d f&os, tanquam nüllus M2 qui con-
gniepoenkentiamnônfita&urus.Sédillôshicomnesac-
cipete debemus, quibus fit Deus poenitenfiâmhicdó-
nat, vtetiam perfeuerântiam donet: Hoceft,qq^fic diuij
na prçueniente mifericordiaconuertüntur,vt efteni mi-
kfçricordia fubfèquéte ad cnhiina quibus renuncian t nul-
latenus reuertaïitur. Hi füntquibus, ficut Paulus ait : dat
Deus poenitentiam ad cognofcendam vèritateM , vt refipifcantà
I diaboUlaquttSy d quo captiui tenent ur ad ipfius voluntatem.Hanc
I pcenitentiamquifquis cüraueritm hoc feculo gerere, i-
pie apud Deumpcenitenti* fuæ fruéium poterit inue-
nire.
C Â P V T Hl .
^ Æterum legimus in libro Sapientias qüofdam ift die
iudic: j habiturosquidem poenitentiam; nön tamèh
indulgentiam diuinitus aceepturosi' S'cripmfh dênique
fic habetur: Tuncftabuntiuiïi in magna coriftantia aduürfuseos
, Wifeanguïlïauerunt, & qui abftuUnmt labor es eorum. Vidâmes
j Mrbabunturtimoréhorribilii&mirabuntarinfubitationeinfpe-
! ratafalutis, dicemesïnterfeypoenitentiambabentes, &per angu-
fitamjpiritusgementes : Hi fint quosbabuimus aliquando in deri-
fum & infimüitudintm impropertj: nos infinfkti vitam illorumafiimabàmus
infamant, & finem illorumfine Honore. Quo mo do
computati mn t inter filios De i, & in ter fan&osfbrs illo -,
rum eft? Nemo autem'cum iegit.diàum quiamalimira-
buntur in fiibitatione infperatæ falutis , exiftimet illis,
quiincriminibus præfèntém finiuntyitam, qtiandoque
infperatam falutem diuino munere conferêndam. Iufto-
runinamque inlperata ïàlus, quælicèt dç^eratur ab ini-:;
quis danda ,tamen permanet qjerantibus iuftis.V ndeBv
Dauid vnam Pfàlmi loco fpem iuftorum cecinit & falutem
, di cens: Salusautemiujlorum à Domino y&protettor eorum
eft in tempore ttibulattonis : & adjttuabit eos Dominas, & liber
obit eos, & eripiet eos àpeccatoribus, & ftluosjaciet eos, quo-
niatnjperaueruntineum. Hinc eft quod iniqui æterhis de-
putandi tormentis di&uri funt de iuftis: Hi fiint quos ha-
buimus aliquando in derifum , & in fimilitudinem im-
properij.: nosinfènlàti vitam illorum xftimabamus infix-
niam,& finem illorum fine honore. Hate eft inlperata fa-
lusi quoniam vitam iiiftorum infàniam æftimabanr. Ét
cum ipfi eflen tin fin i, fan os fe effe credeban t , nec fpera-
bant retributionem diuinæ iuftitiæ;&Cpropterea vitam
fuam conrigere negligebant. Etenim deleétabantur hic
luxuriofe viuere diebus paucis,nec fc credeban t p oftmo-
dum æternis cruciandos elle fuppliCiis. Propterea cum
iuftos viderint ih ilia gloria filiorum Dei', de qua-dicit
beatus Paulusdo quaftamus &gloriamur inJpegloriafiliorum
Dei : tuncirilqui mirabuntur in gloria iuftorum, hoc eft,
filiorum Dei: quia ipfi iufti fiint nlij Dei.Propterea iniqui
poenitentiam, quiaintemporaliter habentes.&peran-
guftiam Ipiritus gementes. Qupmodoiomputati funt inter film
Dei ,& interfanflosfors illorum eft ? Inlperata ergo Talus»
id eft, qu* fperata non eft ab iniquis, profeifto iuftis da-
bitur, noniniquis.Non enim dabitur illis qui earn delpe-
rando male viuunt : fed illis qui earn benelperando ,6c à
defideriis carfialibus abftinendo, B. Petrifalubriamandata
cuftodiunc, dicentis : Charif itns, obfecro tanquam adue-
nas atquepertgrinos, abftinere vos à carnaUbus defideriis qua militant
aduerfus animant : conuerfationem v(firam inter Geptes ha-
bentes bonam. Periplam bonam conuerfationem iuftiexhi-
bentcorpora fua hoftiam viuentem,fanâam,Deoplacement: quia
per bonam conuerfationem ipfi funt etiam templum
Dei : Quod elfe fideles teftatur Apoftolùs dicens : Nefeitis
quia templum Dei eftis, & Jpiritus Dei habitat in vobis ? hoc
templum ne malis operibus polluatur» non folum diligenter
prxmonerylèd etiam vehementernoftros animos
terret, dicens : Si quit autem templumDeiv'tolaueritdijperdet
ilium Deus. Templum enim Dei fan ftum eft, quod eftis vos. Nemo
fefeducat.Quis enim rogo male viuens cum auditabApo-
•ftolo : quiafi quis templum Dei violauerit, differdA ilium Deus:
fi cqnuerlus in hoc tempore non fuerir, aliquam fibi
Ipem remilfionis futur« promittere audeat ? Quis.non
tremefadius concidat? Quis non ante finem vitae præfen-
tis adpoenitentiam compundus &humîliàtusaccurrat?
Clamat Apoftolus: quiafi quis templum Dei violauerit, dijper-
det ilium Deus,6cyznus homo fèducit le le Cpgitatione ne-
quiffima, d,icens : Etiam fi templum Dei violauero, &
vfquè iniîne mâlevixero, làriius ero/Nunquid non talibus
dicit Apoftolus,quiadicunr: Faciamusmala, vtveniant
bona, quorumdamnatio iuftaeft ? * Nonfii funt,quq§fanifta
fciipturainfoelices app’ellat, Ipemque illorum vaeuara o-
mnino prohunciat, dicens -.Sapientiam & difciplinam qui a-
bijeit, infaltx eU,& vacua eftfpes illorum, & labor esJineftuClu ?
C A P v t i y (.
SAluS ilia igitur non dabitur iniqui » fed iuftis : ante finem
fcilicet h«iüs vitae ccn çàis atque ,conuerfis. Sa*
lus ilia bonis dabitur qui ad amicitiam Dei cueurrerunt
per conuerfioné, no mails qui permanéces amicimundi,
Apoftolica increpatione inimici Dei merèhtur congrue
nuncupari. Tales enim B. Iacobus fubiurgat: Adultéré,ne-
feitis quia amicitia btiius mundi inimica ttt Deo ? < s i quis ergo valuer
it amicus ejfe huius mundi, intmicusDciconftituetur. Quil-
quisigitur declinans i malo & faciens bqnura, pro fuisi-
niquitatib. in prçfenti vita poenitentia geîlcrir>& conuer-
lus ad Deum toto corde malia operibus reiaunciauerit:
. . . _________ fpes
iSàith.'j.l
t. e
Viddfer.
;p. Aug.de, ;
vetbis Do*. 5
nin.r.8c
i eiufdem
H B fer. de di-
uerfis quilt j
S ’« .
tetkf.si
c
*4fu. <t
i.Car.«.
i. h :
1
m t
c t ,q ^ r g riiSpcrîtóm
arbici.ituradvimm:fcui;;'dominus.perardtaniviamnos
lobeat imbujare ; atqiiç anguftæ p o it i nobis dcmönitrecmtiToiftimiperquemveriituradrcgnimi.
Diciieniin:
Iritrateper ^uftmiiponm: Quimlattpmt &fmo[a » ètà
ducit adperditionem : & multi funt qui intrant per ip(am. Quam
via,- qua ducit a i vitam, &paucifmtqui
mKMiaMMm.Vianoft'ràpîæfensviracft.in quifiquis po-
utus accipiérrèmiflionem
peccacd i u : fed in flctii Sc ftiudorc denti ü liïgebit fine fine
luppliciuin.Heçimmetifonünquâmercbitarcarcreror*
métOfquiquadiuhicyixit.nöIuitrenüciarepeccatb.Pro-
ptet hoc vnnmquemq; npftrum faluator pramonet ,d i-
E p atiftmimi aimfariom tin darnti in via cum a : ne
forte traiat te aduerfarius m!iy$& index traiat te minifiro -, & in
iarceremmittarit. Amendïcotibï,nontxietincidentertddaino-
»<)S)»8m?,W««e»,.AdccVrariurafibiqBippefacithom0
Dei verbum : quamdiu ilia facit quæ diuinuifermo pró-
Jubet. Cut didme mVCalmb: fu vetoodiftidifciplinam,&
frmteiihfemmesmeospoSi lé. Huit fermoni diuinofioms .
in via,hoc eft>fi quis in hàc vira cito conlentiens non rue-
rit, minus in carcere ignis aeterni vitra requiem non ha-
bebir. Bonus enim adueifariasffte, qui falubri aduerfita-
te lugiter inftanvt à nobis aduerfîtatem mortiferç iniqui-
xatis cxpellat. Hinc eft quod nos in alio loco leriptura di- •
mna, vt celeriter conuertalnur, hortacur.: Pi tarditas mor-
tiferaperditionem diftrennparidt* non falutem-. Aitigitür : Ne
tardaueris conuerti ad Deum, & ne différas de die in diem : nefu-
. nn]at ira > & in tempore vindicla dijperdet fe. Oftendit
vdque fermo diuiuus, quia cum vindi&e tempus adue-
Oeric, non iam conuerfio malurn punitione lubtrahet:
fed ira vindex débita cqndemnatmnedilperdec. Iliudet-
enim cempus noherit remifliqnis, ledretriburionis, hec
indulgenciæ, led vindi&ar»
< G A P - V ' T V.
■Vab idcircö diuinalonganimitate diftertur, vt fàh-
äoriim numerus impleatur. Hanc enim vindiâram
beacus loanhes in Apocalypfi, lân&os mémoratur po-
ftulafte, quorum hxc verba funt : Qupnfqae dominefanäus
& vents non iudicas & vindicas fanguinemnoftrum debts qui in
terra habitant ? Etvtdoceiret pro his qui eorum fiint con*
fortio copulandi, tempus viadiiftæ fuperna ordinatione
differri, leqùitur dicens ; Et datafuntfingulisfioU alba, &d i-
Jtum eft eis vtrequiefcerentbreuiadhuctempore, donee adimplei-
tur numerus conferuorum dr fratrum eorum. Nouerat etiam
beatus Paulus praefentis feculi futuriqi diftantiam, fcle-
batin præfentipolTë tantum beneficiumïalutisadqui-
ri; in futuro autem non nifi mercedem iultiti* lingulis
pro bonorum lèumalorum opehim qualitate reftitui.
Vnde cum prophëticum pofuiflTèt teftimóniüm qubd
dicit Deiis : Temporeacceptoexaudittite ,&indie falutisadiuui
te: continuo ipfe fublècutus adiiingit : Ecce nunc tempus ac-
ceptabile, ecce nunc diesfalutis. De futuro aùtem dicit: Omnes
enim nos manifeftari oportet ante tribunal Cbrifti : vt recipiaiv-
nufquifque propria corgyisproutgefiit,ftuebonumfiuemalum.
C A P V T V I ;
J On ergo in futuro tribiiitur vita *tema:nifi fiierit in
, i- \ fe e u lo peccatommdonataremilfio. Nequehicac-
cipiet remilfionem peccatoram,nifi qui fuis pcccacis re-
I nuntiat,& ad Deum lununum ac verum cordis veracon- !
I uerfione feftiner. Illud etenim tempus non erit remiflio-
nis/ed rctributionis. N ó ibi milericordia iuftificabitim-
pium: led iuftitia difeernet iiiftum&impium. Scriptum,
namq', coutineturinPlàlmo : Dominus inUrrogai iuftum&
iiÿpium. Etvtqftenderetin iniquitatibuspçrditionemef-
*fe anima non fidutem,lequitur dicens ï'guiautem dtligiti-
niquitaie,odit animafuam. Ne vero âliquàmiibi imlèrieor-
diam repromittant, qui vlq} in fine præfentis vitæ in ini-
quitatem perdurant ;’fubfeqüênter de Deo ficloquitur:
pars caliüsfiorUttv^^^mam iuftusdominus,iuftitras dilexit,aqui-
tiïemftiit vuùu.smi. '^|.fqmsigi!tur;bæcgudiensiApr*-
lenti tempore milêiicoidiam Dei noluerit per conuer-
fionem quærere : in futurqeani nunquam pqtéritinue-
nirq. Hoé enim iufl us iudex per beatum nobis Apofto-
^u?^C°^H;m,^en|^ciaripra:cepif, eodem dicente: Indicium
fine mifericordia illi qui nonfeceritrhifericordiam. Ordo
aurem miferiedrdi* contihet, vt miéricordiam quam
ho rno irhpen de'reiubetur alterr, prius exhibeatfibi, di-
çèfitefcriptura: Uiferere anima tua placensDeo. Proindefi'
qiiis placer^ Deo non vult:ânimæ lüæ mifçricordiam de-
ncgati Et qui animæfuæ mifericordiam in præfenti lècû-
; lo noluerit donare : nullateimsapudDeü jnifcricordiam
potentinuenire.Iudicium enimfinemilcricordiailli qui j
non fecit milericordiâm. Acper hoc quod fublèquenter
dicitur : Superexaltat autem milèricqrdiaiudiçium,inii-
Iofict, quinuncmifereturanimæfuæplaccnsDeo.Ipfe'
nanique dominus dicit: Beati miferkordts, quoniam ipfimife-
ricèrdiam confequentur. Nam cum bearus Apoftolus mo-
neat : vt omnia honeftefecundum ordinemfiant, prop ter quod
in Gan tiçô Cahticoriira dicitur: Ordinate in me charitatem:
quomodo dicendu* eft aut chatiratis aut mifericordiæ
ordinem tenere,qui non dico quemlibet hominé alium,
fid ipfe corpus fiium relîcit cibo,ne deficiatimuhit indu-
mentp, ne algeat: dqm eft lànum,^'cauet ne infirnietur:
dumeftinfirmuni5 làtagitvcfanetur.carnifiiæalimento-
rumincelïànter» veftimentoranii medicaminum mini-
ftrat follicità in ten tione fubfidium: &animæ fiiæmale
viucndo conquirit interitum? Carnem fuam nëcèlTariiS
cibis nutrir: & animam fuam operifius malis interficit?
Cc^rni luænoxios cibosnegati&atlimæfiiæoperamala
tanquam vçnena mqrtifera lùbminiftrat? Çatni fuæ vitam
prolongarc defiderat quæfiniturdiebüspaucis: &
j animas fiiæ procurât mortem, cuiusjn llipplicio,non.cric
i finis? Acper hoc qui animam fuamodilleconuincituri
etiam animas luæ crudelis aduerfarius inuenitur: quia fie-/
j üt boniadus faciuntcârnem cum anima cælefti beàtitu-
dirie perfrui : fie opera malafàciunt æterno igni animam
cum carne torqueriilplèlîbi ergo eftperniçiolîlfimus ini-
micus:quilquis male viucns,vitam non mûrat anrequam
'finiar. .
C À p v t ÿ i ï.
EX huius ’enim vitæ line» illius vitæpende t initium: irt
qua quicquidrecribuitur, cum finicur. Gum autert
digne ab Apoltolô ioanne dicatur : Qjùodtt fratrem fuum,
bomicidà efl, &fcit'tsquia rnnis bomicida non habet vitaft ater-
naminfe manentem: cumq; lànétus Dauid cjicat : Qui autem
dtligit miquimem,odit animam fuam. Sihômièidaeftqui
frarrem fiium odir,quid eft qui diligit iniquitatem &odit *
animam fuamîEcfiüle qui oditfrarrem,non habet vitam.
æternam in le manenrem quomodo illequi in dilc'élio;-
ne iniquitatis odio animas fuæ finit iftam vitam» perueni-
re poterit ad indulgentiam peccatorum » per. quam venî-
tur ad vitam, cum iplè Dominus nofter èuidenter often*
dat» qualitcr ad vitam vnulquilqueperueniat, dicens ; Si
v 'tsyentre ad vitam,ferua mandatai Ule igitur veniet ad vicami
qui mandata feruat. Quis autem feruat diuina mandata»
nilî qui ad Deum cqnuerlus aiitë finem vitæprçlcntis di-
feefleritab iùiquitatibus pr^inis ? Propter quod beatus
Paulus nosadmonet : vtdifcedatab iniquitafeomnis qui tnut-
cdt nomen Domini. Hoc aureni dicebat, Icieïis quia in hoc
tempore poenitentia fruiftuole agitur » in qjio p'oenitenti-
b us indulgentia condctfiatur.Cæterum in futuro erit iniquorum
poenitentia: led fru&uofa non eric,quia iniquo-
riim conueifio nuiia erit : Mittenturmm in fenebrat exfetio-
resyvbieritfatus &ftridordcntium.lbi fine fine ctuciabuncur,
non folum gehcnnali lupplicio anim* fimul 6c corpora",
fed etiam ipiis tenebrispeffimievoluptatis; Hit erit etiim
tahbusmalaipfa vbluptasad fupplicijcumulum.pro qua
manct eorum line fine termentü;Sp'erniihcenim nunc o*
portunitaté tcpqiisaccepd:& in die faluris nô quærüt di-
uinit9 adiuuari. Quod tépüj ita De9pr6 phetrco npbis in- j
finuac eloquio,dices.T^org accepto exaudiui te,& in dtefalutis
■ K 4 adiuui
Mfitb. S. ■
IM F
%C*r. 14. '
I. hdn. j. .
Match. 19. .
H