S xp .j.i
G
fcendit fi- -,
Io localiter
Pater quó-
queinfcri- {ituiis de-_
eendere &
venire dici
tor, fed non
localiter.
C A P -V T I X.
Y T autem vniris infinitatis Cum patrefilius monftra^
retur, lan&a feriptura curàuit de (apientia dice re:
Splendor eßenimlucisxter.nx, & ßeculumfine macula Deimaie-
ßatv,& imago bomt diu i Ilms. In hoc teftimqnio & naturalis
vnitas,& perfonarum proprie tas,& æqualicatis irrimenfi-
tas pacris nlijque monftratur. Patrem namque lücem, fi-
lium vero Iplendorem hoc in loco nullus ambigit appel-
lari. Dé quo etiam Apoftolîcadicitauôlorîtas : Qm cum fit
poflunt. É to b hoci ficutvnàeft manifeftatio,ficvnaeft
reuelatio Trihicatisi Et vbi vriiim eft diüinaereuelationrs
munusvibiyniis eft indiuidu* Trinitatis aduèntus. Nahi
ficut pater rëuëlare mönftratür,ipfo filiö di céhte: Beatus es
SimonBariond, quiaexro&fdUguisnonreuelauittili, fed pater
meus qui eß inccelis. ïtà filiuspattern reüëlare fuó (èçmone
monftratur, diciténim : Nemo nouit fiiium, nifipatertnïfypa-
irem p is no tut, nififilms, & cut 'voluerïtfilius rèùelare: Non eft
-etïarn famfti fpiritüs diffimilis æftimanda reuelatiO , in
quo èft ipfius Dei naturalis agnirio , dicerite Apoftöló:
Qu» enimfcithominum quifunt h'ominit,nißßiritus hôMnis qui
ßilendor gloria, & figurafiibfiantiaeiusjgèrensquoqjomniaverbà | inïpft'efi,? Iti'&qud^ßnt,nemotognouiiinffijpifttùsDei.Ùe^
virtutii fuà. Eçce &ljdendor elle filius ? & bmniàgerere j iplb dicitidem gentium ao& oi: Nob» enitn reUelauït Défis
perhibetur. Siqùis ergo patrem puta t immcnlurn,filium perfpirïtumfitum. De hoc depuo ad EpHefios itäftripit • Vt
vero quantitate credit aliqüa tèrminatum ,/4eroonftret | Deus doifiïninofiri ïefu Chrifti pater gloria-, detvobisßiritumfd*
nobis qualker lux & Iplendor diüerlæ po flint elle fub-* | pientïa&reuélationis-. Etvt Oftenderet, agnitibnemDeiin
ftantiii.cum neècdnfundahtùr norttirie, necfcgrëgentur nobis reüelationcm IpirituS operan. cum dixiflet: DetvO-
generé.nècaltëtunaaltero différât quantitate. Nàmlùcis : bis finritum pipientïâ ô'reueldtionis , zàiecitilnagnitioneeius.
& fidendoris non fiintcohfalà nomma,fed luçis&fpleri- : Solâverofe poteft Tri'nitas reuelare, quia fola le plenç
dorisnoneftdilcretariatura. Rurfus lu ci Iplendor lie in- poteft iplà Trihitas nolle. Et quanturii le dederitâgno-
diuiduus vnitur, vt ab ea nullatenusfeparetur, tantum-. feendarih tantum lé condônat reuelandam. Ibiautem eft
- .• - v » ^ _ plenafiücögnitio,vbinonefthaturalis vlladiferetioi Irirmeriïüs
namque ab immënfo plene cognofcitur: 4cfeiend*
infinitas mahet, vbi fâbftantia finem non habet.
Nec feienti* terminus ab aliqüa cfeaturacontingitur,vbi
quod irrimenfum eft nullatenus terminatur.
que lux in fehabet iplendorem, qüan tam in le Iplendor
continet lucem,neç lux vt luceat,iplendore poteft ptiùa-
ri,nec Iplendor,vtiplendeat,luce poteft aliquando dëfti-
tui. Sed quæcunque lux complét, æqualis in Iplendore
permanens, eadem & Iplendor corn plet, in luce pariter
æqualis exiftens. Quocirca fî etiàm lux ilia æterna, hec fine
luo potuit Iplendore elle, nec ëodem poteft carere:
conlequenter aut patri filioque vnus dabilür qualitatis
quan titatilque terminus,autæqualiteryterque necelïèeft
prædiceturimmenfiis. Quàntus èft enimlplendor illius
lucis, tantam necelle eftlucem Iplendoris illius fatearisj
qùoniam lucem fie æquat fuis in omnibus Iplendor ) yl
nec maioribipoflit elle ttccrainork, .
Ö A P V T X .
M Vituniveromiraniüriftos,quim côntumeliâmfilij
Dei conlpirant, æftimàntés eum lècunduni déitatis
lubftantiam , aut ad locum de loco motulocali traüfirej
àut non pofte fimul omnia deitatisfiiaèimmënfitafe complete
: in tan tum , vt cum eum audiunt ad terrain delçen-
derê, eredam eum in coelo vel âpiid i'nferos nonfuilïe) ôc
<.d infernum fècundum déitatis lubftantiam itàdëftën-
diflè confirment, vt eum çoelo déraillé tu n e ßc terris .ex-
iftiment. Qùom o d o n o n confiderant fecündum Icriptu-
racum morem, quo parüulorum in te lle âu i cæleftiafo^
lentelot^uia coaptari, nonnunquaminperlonaquoque
partis fimilia réperiri ? Vt eniih ilia legaliu m volumin um
lOca prætereàm, q«ibus dicitur: Etdefeenditdominus videfe
cmtatem&turrïm: tanquam fi non delcendêtet, no n y i-
deret, cumfiiperius dem'onftrauedmûs,fcripturàm dfxil-
fe : Inomniloco octtli Dei jpeculantur bonos & malos. Et iple do-
minus ad Prôphe tam : Ego fum Dominus Deus vniuerfoecarnit,
nunquià a me abfcondttur aliquïd ? S e d & i llu d , qu o d p au lo
poft dicitur: Ventte, defeendamtis & confundamus ïn iUklinguas.
eorum. V't ergo hæc filcntio nunç interim députentur,
quoniamfolenthæcaliquantinon totius Trinitatis, lèd
folius filij deputarepërlonæ : quid de illo loco Ëuangelij
diâùri funt, in quonliusiplè dilçipulôs,priulquarnpate-
retur,informans ait : Qui habetmanddtdmed,&feruated, iÛe
efi qui dïligït me: qui autan dïligtt me, diligetur à pâtre meo, & ego
diligam eum,& riïdnifefiabo eimeipfum ? Cümque Iudas'dilci-
puiüs non ttaditor refpondilïèt dicens: Domine quid fact um
efi,quid nobis manifefiaturùs es teipfüm,& non mundoiVto (tenderer
maüifeftationis gratiam aduentus nominedemon-
ftrari.Relpohdit Iefus,ÔC dixit eî;5i quisdiligïtmè,fermoneih
meum feruabit: & pater meus diligtHum, ó~dd eumventtmus, & j temporale aliquidcqgitare.
mdnfionemapud eumfdciemùs. Simul diligunt.fimul veniunt,
& apud fiium diledorem fimul vnamfaciuntnianfio-
nem, fimul fe manifeftant: quia vno àduenfusTui luminc
cor diledtoris illuminant. Et quoniam reuélando Ce manifeftant
> non le fine lanefto Ipiritutèüëlant, quia non le
fine fimdfco Ipiritu mahifçftant. Sic enim fine lànélo Ipiri-,
Tù cpgnofci non poffunT : ficut fine fuo Ipiritu ëllènon
C A P V T X E
^ O la eft ergo vna Trinitas > qua: cumfemaüifcftat, in-
Oeffabilitervenit: &cum feindignis occultat, ineffabi-
litér omnino difcedit. Veniuht atque^beuntproprio &
incom’prehènfibilimodópatèr, & filiü s , &ïpilituslan-
ótus: nee tarnen idealiter aut pater, aut filius möüetuii
aut Ipiritusi iSföueruht fic venire atqueabiré, vtnecad
locum lo caliter veniantnecïb caliter de lö có difcedanh
Hic adüentus p a t r is& filij) & ïpiritus lahdi, non ïnobi-
litatem,-fe4pieratcm^ciVehiëntisbffëndit. Vnäehim
deitas Trinitatis, qu s oïtihia irnplet, omnia continet, illi
venire dicitur, cui femanifeftüre dignatür: & ab illo 4i-
Icèdit, aquo lüfnen fu* dilédionisabfcondit. Necta-
men localiter abfens efficitür, cum iufte relinqüitindi-
gnum: neclóco prsfens efficitür, cüm inifericorditér vi-
iitatquemfécerit d;gnüm. Pfopterea, licet ï)eus dicat’:
Ctèlum & terrain ego impleo: tamën de quodam dicitur: Non
eflDetU tnconjfettu dus. Ët licët totüm iftipleat pater, dicitur
tamën in libro Sapiénti« .* Petuerfaènitncogitdtionesfepa-
rant a Deo: & cüm de filiö, idëft, deTapientia Dei dicatur:
Attingïtafine vfqüe adfinmfbrtiter, &diß>onit omniafuautter;
eadem tarnen defe dien: Quaruntme mali,& non iHuenient»
Et rurius dicitür; ln maleuolam antmdm noil iritroibitfapientia,
nec inhabit at in corporefubdito peaatit. Spiritus quoquefan-
<gtüs, 'eüm immenfuS omnifftödis pradicëtür i quiaJpintus
Domini repleuit örbem terrarüm-, de èódém tarnen dicitüf:
Sdnäus enim (pnituseffugiet fiftum, & auferifea cbgitationibus,
qua futit fine imèllettn. Quantum ergo ad lübttantiarti &
potëntianijtüanï^ vbi^ue eft T rinitas, Vnüs Dèü's, ï'ófüs,
tötutn complcns virtute, höh mble, totus in fingulis,tö-
tusfimtil in omnibus crëaturis. Quantum veto ad edgi-
tationes attinet nofttas, dèlcèndere Odilos Deds dicitür^
cum fermo'n'èmfuum ita'hofiis diuinftäs temperat, vt hu-
man'o nobifeum more ldquensi agnitiqnèm & ‘diledtio-
hem fijam hdbïs intmïare dighetur. Alcèndit aütemin
npbis i quandö nos afeendimus per charitatem & fden-
tiam deitatis, vt difeamus-, n’ec in immenfo "quiequani
. locaie l^pere , nee deältiflimdhumile aliqüid a:ftimare>
nec aliquid inQeo credere mutäbile) necinlèmpiterno
C A P V T X l l i » i »0 .
S ’Alis eft patris & filij & fpiritüs S. ctë4ën‘4tfs aduen-
,, tus, quoniam ficut mandania'Operatiqneprimordia-
liter c'onlümmata , requieUifie dicitur Deus -, qüi tarnen
non iabpräuft in opère, qàîâ cundà fola ppèràtùs eft vo—
lünta-
E
Matth. Û .
U U. 2. X
1'C‘r.z.i
Ibidem
paulo fu-
£js hef.i.t
F
Deus aduè-
nit homiai-
bus non
mobilitate
vel loco, fed
picutc.
G
Sa}. 8.«
Sap.i.a
Ibidem faulo
}'fl.
I Qiipmodo
. quicuit &
ogeratus .
täte 8c non
; labotc.
I A
Sapimt.it.
TfaLiH- .
Mattb. ta
B
W»li me tanger
», nondum
enim afhtndi
a i patum.
C
Matth,t l. a
D
Diflolutio
quævidetur
Euangeliorum.
t .Ç t r .i.ï
luntate. Haie enim dicitur: SubeCl tmm tibt cum voles,pojfe. j tatis. Illic permific mànum., hic amouit intelleâum: vt ]
Sicut&inPfalmoaudimus : Omnia quacutique voluit fecit in ; in homine Chrifto refufcitatæcarnis tangere tur veritas, I
coilo, & in terra, & in mart ,& in omntbttsabyfiis. Gtiius voluntatis
omnipotentiam euangelicus ilie leprofiis diüina
illuminationc cognofccns,hanc ad fine mundationis fuf-
ficere teftatur tffedum, dicens: Dominefi vistpotesmemuu-
dare: Cum dicif.fivitpotes, oftenditdiuinam vpluncatem
iplam efte plenilfimam poteftatem, Denique etiam do-
minus hoc milericorditer effedlti qiratioais oftendit^
quod crediderat fideiiter qui popplcit. Ait enim: Volo:
mundxre.lt confefiim mun data eftlepra em. Sicu t faciens ergo
mundum, noncuiufquam fenlitlab oris incommodum,
vt vires labore operarionis exhauftas, quietis poffetin*
ftaurare fucceflu.fed cum fe requieuifte dici t,nos poll bona
opera requietoros oftendir.Ita cum ven iffc vel delcen-1
diffe dicitur,diuin^reuelationis erga nos gratia commen-
4atur:& cum non 4elcendere,led alc,enderejdicitur,pro-
fe&us noftrse illumination^ agnidonisque monftratur.
C A P V T XI I I .
« AlemDominu?Iefus afccnlum fignificauit, quan-
do tingendi fe facultatem Mariae Magdalena? pro-
dc in code Deo Chriftopaterm&diujnitaciscredererur *
qualitas, Ideoigitur dicit: Noli me tangere, quia nondum a-
feendi adpatrim meum: qu ia Maria Magdalene nondum pa-
tri *qualem credebat, quem velut extindtum feeminea
pietäte plangebat. Qmd eft enim: Npli me tangere, nondum
enim afiendi ad patrem meum} N ifi, noli hocinmetantum
credere quod putas, noli hoc incorde firmare quod *fti-
itias, quia quamdiu in me ilia tantum qu* funt carnis at-
tendis,. *qualiratem meam cum patre non lends. Etre-
u era nondu m illis Chriftus afeendit ad patrem, qu i pacri
fiiium non confitentur «qualem. Feftinandura itaqiie
eft, v t vnufquilquc perfeiftionem&veritatem human*
natur* in Deo filio credens tanquam pedes Chrifti cene-
at, eiufdemque filij de patre natam fiioftantiam lateatur,
•vt illi Chriftus ad patrem per*qualitatem naturalis diui-
nitacis afeendat. Quid eft enim: Nondum afeendiadpatrem
meum , nifi infra patrem exiftimas, quern morruumplo-
ras? E t quid efti Nolimetangm} noliineqfideitu*mo-
tum ftatuere. Quodfenlcnnque enim volumus quolir
bet membro aliquid tangere, nifi eiuidem membri finie-
rimus motum , non dicimus taiftum. Tamdiu autem
membrum illud necelle eft moueamus, donee ad rem,
quam volumus tangere f,veniarüus iVkeriiis autem motum
hibuit. Poftrefnrrc<ftionem namque, cum flenti mileri-
corditer appareret, loannes eum dixifle commcmprat:
Npli metangere,nondum enim afeendiadpatrem meum. Hie t&-
membri non porrigimus, poftquam ad raÄum integrum
(ftps, de quo dominus loquitur, credulitatis probatur efi
venerimils. Sic Sr anlmi noftri motum illic ftatui-
lc,non corporis .* alioquin repugnans Euangeliftarum re*:
mu s, quod in corde noftro credulicate firmamus. Proin-
pedetur aliercior Nam cum loannes tangendi dominant
de fi qu*digna & congrua funt credamus de Chrifto,
Mari* facultatem pracreptam, ipfius domini teftetur im-
tun c tangimus Chriftum. Quifquis autem Dei fiiium,le*-
periojdicemis: Noil met angere, nondum enim afeendiadpa-
curidum diuinam naturam, *qualem patri non credit,
trem meum, & dQminum in ccelum lecundum hominem
nondum illi ad patreitfChriftus kfcendioEt cuifilius non
alcendifte quadragellmo Relurredionis die Scriptura
afeendit ad patrem , tangendi Chriftum nonaccepitfa-
cqnfijrmet,, quod non lolum Ecclefi* lan<ft* Catholic*
cultatem. Illi autem vere filius afeendit ad patrem, qui
fides intemetata retinct, fed etiam variarum h*refum,
fiiium patri *qualem>lempiternitatis & immenfitatis pa-
earum duntaxat, qu* ver* carnis in Dei filio non ab-
rilitate non ambigit, vt fiiium Deum de Deo patte natu-
nuuntfacramentum, diuerla multiformisque credulitas^
raliter geniturn, nec pofteriorem *ftimet, nec minorem:
vrfiupco prorfusconcclcbrct affenfu. Si priufquam Do- ! quia non «qualis, fic minor immenfo, necco*temus, fi
minus afeendifiet ad p a t r e m voluit corporali afeenfu | poftériorfè|npiterno. Vterque aatem fenfus a Chrifti ta-
Mati*contingi, quomodo Matthaus, iptbrefiirreftio- j Aufcparat, quia non exaquat patri filium, fedminorat.
nis die, Mariam Magdalene, &aliam Mariam, pedes Ie- Huiufinodi autem digne audit a Chrifto: Noli me tangere,
ft* memorat tcnuiffe l Quodvt manifeftiusagnolcatur, nondum emm afeendi ad patrem weww^Quifquis enim tangere
totum eiuidem loci capitulum, ficutMatchaus pofuit, I Ghriftumnon finitur, ab eiu's vtique corpore feparatur.
huiccjpenduxim.usinlerendum, Aitigitur: Vejpereautem Quodeftautem corpus Chrifti,nifi Ecclefia Chrifti? Vn-
Sabxthi, qua lucefctt in prima fabatb'h venit Maria Magdalene & \ de intelligitur, quia donee aliquis fiiium Deifecundurn1
altera Maria,viderefepuUhrum.Et ecce,terra motusfaftm eft mx- diuinam jubllantiam ^qualem non credit patri: membris
gnus. Angelus autpm Domini defcendttdeccelo, &accedens reuol- j Chriftus per taólum fidei non poteft copulari. Ilie autem
•lapidem, &fedebxt fuper eum. Er at autem aßeftus eiusficut
fulgur, & vefimentum eius ficut nix.. Pra timoré autem eius ex-
terntifuntcuftodes,# fqftifuntvelutmorfui. TUfßonitnsautem
Angelus dixit mutieribm: Noltte timere vos, fcio enim quod le-
fum -, qui crucißxus eft, quaritis: non eft hie, furrexit enim ficut,,
dixit. Venite, videte locum, vbi pofitus, er at Dominus : &citoeun-
\ tes, dicite difeipulis eis», qu 'ta furrexit, & ecCepracedit vos in Ga-
llUam, ibi eumy '^tbitis. Ecce dixi vobis.Et exierunt cito de monument
«, cum timoré &gaudio magno, currentes nunciare difeipulis
eius. Et eccelefusoicurrit iUis dicens : Auete. Ilia autem acccjferunt,
: & ttnuerunt pedes eius, & adorautrunt eum. Quomodo ergo
|fe,eo quod nondum afeendiflèt ad pàtrcm, i Maria Magdalene
tangi venait,, à qua fibi eödem die pedes teneri
Dominici corporis tenet perfe&o compagem, cui filius
alcendit-ad patrem: Illi autem filius^icendit ad patrem,
quiDeicatem filij Dco patri fatefur «qualem^ Manifefte
itaquCclaret, per ilium ad patrem afcenlum filij, noftr*
porius profeélum fidei demonftrari: nos enim eum quo-
dammodo in noftris cordibus exalramus, quando lie in
eius intelligënriacrefcimus^vt dc illo', tanquamdeDe©
yero, qu * * diuin* cellitudini digna funt, cogitemtts.
C AP V T X I V.
A Dhanenos DeiexaltationemDauid famftus horta-
x x t u r , dicen s: Exalt ate dominum Deumnoftrum, & ado,-
rate fcabeUumpedum eius, quoniatnfanttum eft. Etpaulo poft:,
Exalt ate dominum Deum no fir util, & udor ate in monte fantto e-
ius, quoniam fanäus dominus Deus noßer. Quid eft aotem cx-
altare dominum, nifi qu* alrifiima funt de aftiffirrm cre_
dere? Hoc eft vtique in monte ädorare, vt cu;;n de Deo
cogitamus^pihil de illo humile fipiamus. Sic in ribbis
vere exaltatur , quando eum exaitamu^, cum fi^ iple
•permific? An ita quifquam peruerlb fcnluraptatur.vt mo-
mentaneis putetChrifti fe n ten tias motibus variatas ? tan-
iquam quipoftmodum melius reçogicans Mari* tribufe»
: rit» quod antea denegarit ? Sed.tali çqgitationi ptorinus
Vas ele&ionis obfiftit, qui in Dei filio, lecundum imrau-
tabilitatcm diuinitatis æternç, nullanos mpcsfi>ifttàri$:fiir’
=tiiidione p?rmimt enare, Corinfh^j^ifccibeiis: Deienim . * . .......7 .
filius Iefus Cbrtfim,qui inv obis per nos prxtlicxtus eftper me &Syl- j femper alriffimus, ficut ih nobis landificatur, qüando
€x*luu it-
mtnu Deum
Hiß rum.
uxnum &Timothcum,nonfuit in illo,eft& non,fed,eftjn illo fuit.
Quntquot enimprobiifiones Dei funt, inilloeft. Ideo & per ip fum
1 Amen Deo , aAgloriam veftram. Non ergo hiciEaangeliftarum
diferepat intelledlus, n^jc jChriftus aut mg.ni-
ter fc tangi, nondum afeendens ad patrem prohibuit, aut
incaffum fibi pe4es teperi perming Inyno enimdemon-
ftrauit veritatem carnis: In altero i n fi nuauit gloriam dei-
Bibliotb. Vet.Pat.Tom. S.
eum làn&ificamus, cum (emper iplè man/eàt lan&us.
Nam Beatus Petrus admonet no s, die^.is iDmiaum vero
Cbrifiumfanftipati in cor kbits vefiris. Q uid eft àutem Chri-
ftum fan dificare, nifi dèChtifto quç faß d a funt cogitate ?
qu* cogitationon ilium »ffe.dnoîfanâificat, &fanaifi-
cando conlecua t, SicucSalo.;non dicit: Cogitatiofxnäafer-
uabit to. Ip te quo q^dopr/mus iubet.yt in orationc di camus |
E Sanftifi-
■aJ ;