,A
de caufa confitcri abnuunt humanam in Chrifto natu-
tam , & ea quai ex natura confcquuncur. Quid igitur >in-
1 quitHiïieocus. Neftorius,ètufquefedUtores,quicô'n6-
! tenturin Chrifto naturam, omnesque nitqa: proprieti-
i tes,Spiritusfttn&tparticipes çenlèridebent? Apagehanc
tanritm abfurditacem: potiflimaenim caidifiùt,cur Ohri-
fti diuinitatem négarent, fcfttnftiffimam Vftÿnem Dei-
patatnappellare detteâatent: q u ii& îpfi diuinitatisex-
loues étant.; .
* C a p v t X V .
De/exU Hetnaßicafeufeftma, ■ vdfotmflebiliepiftûU
ttm^uinnncrß Iheoiofintmum AkxandrU Bpi-
/ iopus,BabjlonemmiJJa.
QVid praeteteaafTemnt4lli,qui vnam in Chrifto natu-
ram tradunt ? Si duas in Chrifto naturas confiteamur,ne-
ceßario debere nos duos fanäiftwu Trinitatis naturas profiteri.
Ham qua quis tribuit Cbriftd,vniexjanäißima Trhntate : hac to-
ti Trinitatiadjeribehda ejfc. Euge,quantainfipienriumifto-
rumeftSapientia. Quanta nouorum Manetis difeipulo-
rum fanciendi ac edicendi audoritas. Eamobcaujam, in-
quiunt, non agnojtimusduas in Chrifto naturas vnitäs, neque
vohntates,neque operations : quiaquidquid Chtifto, yni ex
ficroSnäaTrinitate tribucrimus ; idin totam fecrofan-
dam T rijïitatem tedundabit.
Scholium. Ioannes Epifeopus Theodofianorum ante
quinquenniuminduabusheortafticis, feufeftisepiftolis
effudit hanc vpeem : Omnia qua de Chrifto dicuntur,dici etiam
de Patre &Spiritufianäo. Et accepta iam ànobis prima
; cpiftola: idemdenuo alferuit,vbi miferi ifti Rhctores ma-
nifefteQregoriQTlieologo^duerianturdlle enimpratio-
ne deMio dicit: Ea,qiude Trinitatefingulariter dicutur,in Incar
nattone Chnfti contrario modoJe ft habere : rurfus ea, qua nu-
Chrifto,in Trinkatem redundant* - EgO'verö h$fc talia vel 1
inlitterasreferens vereör, ne täntse blafphemi* partici*-
pem me efiBciam. v.
( mm multitudinis enunciantur de Tr instate, enunciarideincar-
natione numéro ftngulari. Exempli graoa : vnam rfeturam
in fendilfima&confubftanriaHTrinkateprofiteriedodi
lumus : vnam voluntatem, vnam öperadonem ; in In ear-
nationef/ero vnius ex fendiflimaTrinitate (duas naturas
hypoftatice vnitasyolendique,& agendi façultate'prædi-
tas, Vnde diiunum Grégorium nos qu i rede fentimüs, j
fedtti, diuëriâs operationes, &yoluntates in Chrifto fta-
tuimus. Ait enim : qua in Trinitate dicunturfingulariter, in
ChriftoJefe contrario modo habent. Nam in Trinitate eft alius
& alius ,■ inChrifto vero non eft alius & alius : fedaliud &
aliud: in Trinitate autem nonalmd.&afiud.Verumenim-
ueço ifta, qui mente, font Ægyptii,minime aflcquüntur,
neque intelligunt, ambulantesintenebris, dicentefque,
omnia quæ Chrifto adïunguntur, in totam Trinitatem
cadere.
Quapropter ex tragiçæ huius fabulæpræfcripto, age-
duin adünt,cta. f qüafitnymelicarum meretricum Orcne-
ftr«, & Thymèlicorüm in moremdié^ de Chrifto alter-
natimyobis mutuo bccinite: & illi quidem dida hæcpro-
mindent: àlii refponfentes T rinitati accommodent. Si-
autem me etiam vultis vobis colludere & illudere,en iam
tragoediam aufpicabor. Dico. Verbum caröfaäum eft. Re-
rpondcntScuetiani. Trinitascarofacta eft : omntaenimChri-
fti,Trinitaticompetunt. Dico.Mariamater Chrifti. ScenaSe-
ueri reeihit : Maria mater Trinitatjs. N os cele b ram us Iefu
naduitatem in Béthleem in prælèpio. Thymelici aiunt :
Ipfam Trinitatem infantem in prafepio iacuijfe. Tibiis vobis
iterum cano : &ialtaftis : Lugeb vos, & vos planxiftis. Dico
egd, Chriftus carne tentatus eft: V os (altantes refpondetis:
Trinitas carne tentata ^$go,carnisGhrifti circumcifionem
profiteor. Seueriani, circumcifionem Trinitatis occinunt. Ego
j dico : Chrifttts colaphiscaditur.Scena.SeacnoCcla.mat. Tri*
nitas colaphis caditur. Egp diço : chriftusfaftus eft nialedictum:
Relpondertt Seueriani : Trinitas malediftufafta eft. Ecdéfîa
dicit : Chriftusproditur. Seueriani aiunt : Trinitas prodita eft,
Nos dicimus 5 Clmßuht in carne lacrymasfudijje, & moleftias
laborefquefubiijfe : S eüeriani dicun t '.Trinitasfleuit, & labor es
tulit. Ego dico: Chriftus carnepafluSeft.Seueriani dic\int:Tri-
nitospajfa eft. Ecclefta dicit : Chriftus mortus eft.Seueriani og-
gerunt: Trinitas mortua eft, quia omnia quæ dicuntur de
Forte Acephaluscapiitquaflans refpondebit ad hsec:
folum illa,.qü*de Chrifto eflentialiter dicuntur, totiT ri-
nitati attribuendaefle: Sedin promptu eft regerere'nihil-
ominusdogmaveftrum impietate , & improbitate non
vacare: Quomodo enim poteridsdicere: Vnam Trinitatis
perfonamincarnatamejfe? Quomodo Trinftas eft vna hy~
poftafts in duabus naturis ? Quomodo du« generätiones
in Trinitate ? Quomodo du« natur« & proprietates ?
1 Quomodo Trinitas vifibilis eft & inuiiibilis ,iicut Chriftus?
Si vero omnia, qu«in Chrifto inftmt etiam in
Patre &Spiritu fan d o , fequitur omnia etiam, qu« in ilr
lis inftmt, inefle & in Chrifto. Ex quö confit, Chriftum
efle vnäm natura in tribushypoftafibus fiue perfonis iub-
fiftentem: itavtipfe Chriftusfitfimul>&:genims,&:pro-'
cedens: genitor, & quod geniturhj vtimpius ac fceleftus
volebatSabellius: in cuius impietatemrieceflario incur-
runt, quiaflerunt vnumidemqj eflenaturam & hypofta-
fm, Perindcenimillis eft dicere: naturamTrinitatisin-
carnatamefle rSivnumidemque firne natura &hypofta-
fis^Sed,vt videtm,H«retici nihil penfihahent, etiamfiin
infinitapr«cipitiafeiedeiiciant,dummodo orthodoxam
fidem calummis inceflerc ac Jancinare queant. lila yero
immota ac incon cullafuperbrthodox« petr« firmamen-
to coniiftit: in quam port«iaferorum, hoc eft, h«retico-
rumlingu« impreflionem quidem faciunt:eitanienne-
quaquam pr«ualent, gratia illius qui eamfundauit, Iefti
xChrifti,cui gloria in ftcula fe culorum, Amen.
C a p v t X V I .
Seueriani Eftifeofi Gabälorum in tEud Jftoßoli: Q u o
niam in ipio in hab ita t omnis plenicudo ..
diuinicatis corpo raliter.
Sldiuinitaseftindreumferipta, & quantitatis expers,
fierinonpoteft, vtplenitudode illadicatur, autyox
omnis.Ex.etp.tri id quod’plenüm eft,&plenitudixiem habet,
habet etiam quantitatem, öc circumicriptionem, a-;
tum: vt cum appellatur Chrittusplenitudojegis , hoc eft, finis
legis. Sic plenitudo temporis. Explenitudo gentium terranon
poteft eflefiipra omne\ omneenimquarttitatemfignifi'cat;:
ytomne tempos: omnis mundus: omne coelum: omnis aqua. At
diuinitas & eft,& dici tür fupra omne: nüllain habens ple-
nitiidinem,ied omnem pleninidinem exfupemris.
Quomodo igitur accipiemus omnem inChriftople-
nitudinem ? Etenimipfeetiam dixit:Qujafolus nonfumjed
pater meus mecumeft,&fpiritus Domini fuper nie,propter quod &
vnxit me. Quid ergo dicemus ? Num plenitüdö triumhy-
p o ftafeoin caro perl'onaliter ta&a eft, & habitauit in nobis?
Nam Verbum carofädumapparuitin terra. Sede-
um voluntate mifliique Patris & Spiritus fandioperatio-
ne & obumbraaone myfterium incarnationis peradüm
fit,eapropterinipfo diciturefie omnis plenitudo diuirü-
tatis cum omnibus natufalibus proprietatibus j fed diui-
n«Trinitatisnatur« communibus. Neque enimingeni-
tapatris perfonaincarnataeft; neque Spiritus fandrpro-
cedens hypoftafis,{ed infeparabile Trinitatis myfterium.
* Sic & S.Dionyfiüs dixit,in Chrifto efle pattem & filium
fecundum commune Ai voluntatem,yel fecundjim bene-
placitum & approbationem: neque licut Abraham, &
Ifaac,&IaCob,ita & Pater,& Filius,& Spiritus tandus lo-
eali circumfcriptidne &diui(ione tärtquam tribus fedibqs
feparantur & feiunguntür, quia T rinitatis myftrriiim ije
mutuo indiuifum eft,indircretum,ae prorrusindiuulfum..
Sed cumin aduentu & apparitioneVerbi filius,qui & Verbum;
fadus fit (Chriftus; hoc eft,yndus; is autem, q ui eum
vnxit, fuerit pater; chrifma vero feu vnguen,ipfe Spiritus
fandüs, ideirco dicit ur in illo, omnis plenitudo diuinitatis iit-
habitare corporaliter. Eteftim in quoüis, qui efiicitur Chriftus,
hoc cft,vȀw,trium adio^c concurluS reqiiiritur: ni-
mirum viigentis,vndi & vnguenri, qu«'licer hypoftatice
fimulnonvniantur ,• mutua tarnen operatione coniun^
guntur.
! guntur. Quamobrem patrum quidam ait: ideo neePa-
\ trem, ncc Spiritum fàndum incarnatum cfle, fed filium,
I ne confufio . pçrfonalium proprietatunv in fandiffima
I TrWtateexïftered j Nam u päter in terris natus fuiftèt,
I iam patçtfimulÔcfilins effet. Quarecpnucnicnte£.is,qui
j; in ccélii çftfiliusi^nafçitnr etiam films in terris : vt&p oft
partum fe’ruetur in Trimtatc ingenitum patris, & proccf-
fiofandiSpirith&
C a p v t 5CVII.
o bieäio,velpotius infetiia, Seueriani contra Catho-
licam EccUfidm*
S1 eftvna fanÜiß'tma Trinitatis natura : ip Ja autem natura in
hjpöftafifiltjperfefta & indeficiensJubfiftit : filius vero incarnat
tu eft: annon hinc aperteconftcietur, totam diuinitatisplenitU-
dinem incarnat am effie ? fecundum illud : Quja in ipjo inhabitat
omnis plenitudo diuitiitatis corporaliter.
Rcfponfio. Non eft töta*entitas Trinitatis in propria
hypoftafi Verbi, vt Sabellius omnia confundens exifti-
mat : nam V erbùm non habet innafeibilitatem patris, neque
generandi potentiam, neque pnncipip caret : neque
äd dexterameius confidetur, itieque âlïquem fert in finu,
neque habet ^ proccflionem fpiritus, heque alias hypo-
feticas Patris & Spiritus fandi proprietates. Nonficut
Päter ingenitus eft,ita& Filius;nec, vt Pater,principio ca-
rec : neque pröcedit, ¥ nequeSpiritum mittit,ficut a Pâtre
miiluseft. Quapropter incamata Filii hypoftafis non fi-
! inul incarnauit teu carne vcftiuit innafeibilitatem Patris,
I nequcpröcedentem hypoftafin Spiritus fend! ; fed ciini
omnianaturalia& communiaTrinitatis attributa, hoc
eft,«temum,increamm,incircumfcriptum, immutabile,
petpetuum, bonum,viuificum,& cætera talia inuariabiliter,
«qualiter,& fimiliter fintin Filio,ficut in Patre & Spi-
ritu fando : ideo didum eft, omnem diuinitatis plenitudinem
in ipjo habitarc^&cfecundum hoc, dicitur Chriftus flgrfc-
dusindiuinitäte.
• Nimirum formaliter prout filius realiter diftinguitur à Patre
& üpiritu (audio,iifque relatiue opponitur.
* id eft>aou pröcedit ficutfeudus Spiritus, quiageaeratur.
* Nod fequitur hoc loco Anaftafiuserrore'm recenriorum Gtx-
cörumäepröceffioneSpiritusfiindierfolo Patre» nam fi verba hæc
referre velimus ad miflionemoriginis, feu ad ipfam Spiritus (kndi
proccflioncm ad intret, tum non mitritFjlius Spiritum faudum fier \
utPater, quia Pater miteit& producitilium, vt priucipium fine
principio,vcquefons fine fonce : at Filius njittiteundem vt princi-
prum à principio i & fons à fonce. Quo padordpondent etiam
Theologi,adfimiledidum,quodGrasciex D.DionyfioAreopag.
iproferunt Vide Bellarm. lib. it's dcChrifto cap. z7. Ec eadem re-
fponfioatcommodari poteft Anaftafii verbis, fi quis veljt ea intel-
ligi debere de mifiione Spiritus fandi ad«x/r«tqualis illa Ador. z.\
nam quod aliquis hoc etiam modoChriftijs Spiritum (àudum mit-
-, cac.indubitatum,eft ex cap. 14.1 ƒ. & 16• Ioannis.
I Qucmadmodumigitur,quantumuishumanitatcpcrfe-
I dus elfet,non aflumpfit in Incarnatione omnes hominü I perfonalitates; neque enim habet innafeibilitatem Ada-
mi; neque illud Eu«, quod eft ex cofta formatuni effe; neque
fpeciem Aethiopum, h«c enim fitnt hypoftatic« pro-
I prietates; fed qùia ömnia quæhominibus funt commu-
I nia & naturalia afliimpfic, hoceft, creatumadfpqdabile,
ihÖrtale,&fimilianullircprehenfiöni in nobis obnoxia;
, ficut docet Paulus, idcirco ipfiun in hiimanitate etiam
I perfedum confitereur. Ömriis igitur plenitudo diuinita-
I tis & humanitaris in C hrifto ineft,quod açl naturales; pto-
I prietates attinet.-neque enimfiquis purpureo colore proprium
vnguem tingat,propterca carnem quoq; Saofiadi-
giti purpureo colore infieic, quamuis h«c tria infeparabi-
litcrfibi mutuo cohærefeant.Igiturncq; Pater neq; Spiri-
ttis fendus fecüdum hypoftafin fimul cum Filio quafi carne
rindi Sr corpore veft iri funt. Verumenimuero täquam
in Confpedu Dei anathema viiiuerfafq; diras denuncioo-
ikhiilli,qui naturam alferit cflc hypoftafin:quod cum Sa-
Ijellii, Arii&Neftorii impietate colludit:neq;enim fi verus
Lucifer nebula circundetùr,dicere potes,omnes ffelläs fecundum
pröprias hypoftafes nebula circundatas effe ,-fed
folum fecundum communcm natur«luminis propricta-,
tem.
Scholium.Rcliquainuenicnturin vlrimo tetradio.feu
quaternionc.
In has impietaris vöragjnes inddunfh«retici, eo quoid,
* Ariftotelis more, denaturähypoftafi philofophentur;
ille-enim dixit, pröprias naturas efle hypoftafes. Sandi
igitur Patres hominis in Chrifto menrionem fe ce ran tv t
tanquaminfigura quadam Scvmbratilidelinearione, de-
monftrarentin Chrifto tarn id,quodeft alp ^däbile:quam
id, quod inafpedabilc; tapj mouale, quamimmorrale:
tarn quodfub tadum cadir,quam quod tadum effugit. At
vero improbi Monophyfitarumfe6tatores,arreptaex fen-
dds Patribus occafione, non vtunturamplius hocexera^
plo hominis, tan quam imaginc quadam ad rem vtcunq;
declarandamallata , fednaturalem «qualttatem inde e-
uincere contendunt.
| * Non male Ariftoteles; (cd male hxretici, qui ArtftotclemQQn
intellexerunt.
C a p V t X V I I I .
Caput deexemplo ex conftitittione & compoßtione hominis petit 0:
quodque illi Seueri ajfecla perperam dccipiant & interpretemur,
docent es ex duabus partialibus, & imperjeäis naturis vnam naturam
diuinitatis & humanitatis in Chrifto conftitutam
effe Jecündum allatum de homine ex-
emplum.
A Vdiuemnt enimSeuerum afferentem: qnemadmodum j
■ A vnius in homine naturaalia pars eft anima,alia corpus:fic & •
in Chrifto, eiujqueyna natura,vnam partem efje diuinitatem: al-
teram corpus. Hoc vero nihil eft aliud, quam ex duabus rebus
irhperfedis, conftitutum efle Chriftum, ex imperfe-
d a nimirum diuinitatc , & ex imperfeda hümanirä-.
te: neque diuinitate; perfedum efle , fed femidcum
quendam & femihommem. Nos vero hanc tantam eo-
rum abforditatem hurtc in modum refcllimus! Etpri-
mum quidem illud refp ondemus,exdnpla non efle,quo-,
ad omnia rebus fimilia, nam in feripnka etiam vertnicalus
figuram Ghrifti gcrit,& leo^Sc ouis,& aghiis, & palma, 6c.
pomum,& ilium,quorum nihil fecunduin naturalem fti-
am fiibftantiam Chrifto fimile cenferi poteft. Secundo rc-
fpondemus; fi exemplum, quod nobis de Chnllö öbiici--
tis,aliud quiddam efle t, & aliud, quod in aduentu ad noS
fuo G hriftus aflumpfit, potuifleris for tallis äliquid hie i£-
ferre, quodarationc nort prorfus alienurh forct. At vero
cum Gnriftus ipfem exemplum, nempe humanam naturam,
hoc eft, duas noftras partiales naturas, vt drciris jfibi
hypoftatice vniiierit,fit,vt duas in Chrifto naturas confti^
tuaris: vnam quidem perfedam diumi ^Abi: alias vero
dihiidiatas,anim* nimirum noftr« & corporis.
Aliis eriaip. modis difficile non fueritdcprehcndere
diflimilitudinem exempli ex hominis compofirionc ad-
dudi. Nam homo conftat ex duabus rebus creatis,eX anima,
inquam, & corpore,: at Chriftus exihereata diuinitatc,
Sccreata humanitate. Homo e x 'düobus circumferi-
ptiscompolituseft: Chriftus,ex Verbodiuino, &humanitaterarionisparricipe;
& fecundum ejtiftentiamra-
tionali. Ncqtie corpus exftirit ante animam , neque anima
ante corpus., At verbum diuinum ante omnia fsecula,
antp animas & corpora exftirit; Alia innumera l*uiusge-
neris reperies in diuinitate,qu« neque anim«,neque cor-
pori coriipctant. Q uod li cone tut Seuerus probare per
omnia efle «qualitatem in compofirione hominis^ & inc-
narrabili vnione G hrifti, nouerit imperitus, eum quiho-
minis conftitutioncm accuratius perpendereae introfei-
cere velit, compcrturum,eum non modo ex duabus, fed
&cxpluribus naturis conftare. Nam corpus conflatum
eft ex quacuor fimplicibiis naturis fiue elementis; Diftini-
i d a vero ab his natura eft anima; Diuerfe item natura V
j bi. Itaque exemplum hominis de Chrifto accipi debet,
I vt exem plum,non vt;«qualitatis,argumen turn.
Pfal. Mi
If #'£■ W
A/>*«/. Sill
1 1 1,1