?£Aw. lit.
pjktm. I it.
*Vfatm. 9.
Pfàlm.iofç
7Ó2 S. Anaßafii Sinaita
gtnef.i7.
I ' D
Gtrnf. ja,
men ta, habent perpetua,& nurtquam ceflanria de Deo te-
ftimonia. Horum omnium obferuator beatus Dauid, ca-
nebat: Cuftodiui mandatacua, & teftimonia tuaDomi-
ne^ Et, Cönfigetimore tuo carncs meas, d iudiciis enim
tuistimui. Feci iudicium &iuftiriam. fedicium&iufti-
nam in I a c o b tu fecifti. Rurfus, cognofcetur Dominus
iudida faciens. De cuftodie'ntibus iuftitiam &iudi-
cium Scfäciunt iuftitiam in .omni tempore. Quapropter
Propheta admonet. In hoc'glorietur; quigloriatur, icire
& nofieDomihum>& fäcere i udicium & iuftitiam .Et Do-
mipus per Ezc^hielem.Siimpiu's ab omnibus peccatis fuis
fe auerterit,& feeerit iudicium & iuftitiam, yita viuet, Sc
nonmorietur.
Q v ^E S T I p L.|
Jihtanam fit differentia legs &
mandatiV^
R e s p o n s 1 0 .
B Ex dicitur,qua: eft vniuerfe:mandata,qusefuntfigil-
Iarim,yc illud: Non pccides, non mcechaberis, non
forab®ris, & qua: funt iis eonlequenria, T eftimonium,
quod cum aliqua teftificarione auditoribus prsecipit Legislates:
, vt cum diceret Moyfes: Teftorvpbishodie coelom
& terram.Iudicia vocantur,quse feripfit iudicante, &
approbanteDebyVt liquet in'illp, qui terribileDei normen
blafphemauerat, quod fecrilegium Mofes ad Deum
retulitj noluit enimfibi de co iudicium fomere. Blalphc-
mo autem,Dei iuftu, obruto lapidibus,hoc decretum Sc
iudicium aduerfus alios blafphemos edidit. Qui blafe
phemanerit nomen Domiiiimottemoriatur.Iuftificatio-
nes funt h ie prxeepta : Si pofledens, inquit, fenium He-
brasum, fex annos feruiet,&d Haec enim iunt lummaiiu-
ifitiaej forti,& ca:dis,&adultcrii prohibitio, honor paren-
tum. iunfiuraridi obferuario, & fimilia qua: etiam obfer-
uantur ab iis, qui carcnt lege. :
Q.V.£ s t 10 L I.
J^ttinam in Scriptura alia habent es nomina, ea
mutarunt, & quamobrem?
R esp on si pi
Ominum mutadonesinuenimus in S ändis.Nam E-
uamquideprimumViraginemvocauit Deüs^quo-
niam,inquitdumpta fiiit ex viro luo.PofttrarilgrelEohem
rautato nomine, earn vocauit vitam : Quoniam ipfe eft
materomniumviuentium.Quandocognouiteam,voca-
uitillam,Euam. ^ v 5
- Secunduseft Abraha,hicprius vocabatur Abram; rau-
I tato a Deo nomine, vocatus eft Abraham, quoriiamfiitu-
rüs eratpatermultarumgentium.Terrio,Sara.Sara appel-
labaturjmutato nomineappellata eftSarra, quoniam pa-
ritura.erat Ifeac.Quarto,Iacob;.vocabatur Iacob;mutato,
autem no mine,cum ludansDominus poftea vo cauit Ifta-
el; quoniam,ilifcut,cum Deo foifti fortis,& cum homini-
buscrispotens^uinto Efeu.EfeuappeUabafor;vticatus
eftautempofteaetiamEdom aba:qualibus,quodeft, ru-
fus.Sexto,IofephJofephappellabatur: Pharao autem äd-:
rniratu^quiineO drat,lpiritum; vocauit eum iEgyptiace
Plbntpmphanel. Septimo.lobjlobävocäbaturipoftplagamautem
vocabatur I6B, propter chari'ratem quam ha-
bebat in Deum, & eius tolerantiam. Odbuo^Naufes.
Nauies v ocabaturfilius NatierMofts autem,quando eüm
1 mifitad terram{pecuIandam,mutatonomine eum voca-
I uit Iefum, quod&,felu$populi. Nopp^ Daniel. Daniel*
. vocabatur: Nabuchodpnbior autem vbeauiteum Balta*-
I far,connenftnter nomini Dei fui;qupniam ineo vidit ipi-
: fitum finefcum. Decimp,tres puerivecabantur Ananias,
AzariaSjMilael: A^»hanez autem Eunuchus Nabuchodo-
nofor,vocauit eos Sidrac, Miiac, & Abdenago, propter
eorum virtutem. Vndecimo. Petrus apoftolus vocabatur
Simon; Dominus autem ei dicit : Tu vpcaberis Cephas;^
interpretator Petrus;quoniam erat didlurus:Tu es Petrus*
& fiiper hanc petram ædificabo Ecclelîam meam.Duode-
dmojlacobus &Ioannésvöcabantur filii Zebedad: Dominus
auté vocauit eos Boanerges, qupd eft,fiîii tonitrui:
quoniam tanquam tonitru étant magna vo cé prædicaturi
Euangelium Do mini.Decimo tertio Paulus:Saulus yoca-
batu r quamdiu perièquebatur Ecclefiam Ghrifti; atfkâuS
Apoftolus,cUm veniflèt Päphum vrbèm Cypri, mütato
nomine vocauit èùm Paulum feriptura.
Q v æ s t i o L U .
£>uomodo eU intelligendum illad -, laudaUtrpcc-
cat or m defideriis a n i m a i n i -
quns benedicitur i
R e s p o n s 10.
BEnedicitur, hod in loco, idem eft, quodlaüdatur, &
encomiis honoratur ab aliis, qui ei adulantur, & eius
vitium palpant & demulcent, & ne permictuntquidein,
vt perfiIen'tium,morbi fui lènfum accipiat:&ideo talis eft
immedicabilis. Nam propterea quod né fenfum quidem
habet ftiæ ægritudinis,non quaerit, &npn admittit mede-
lanuEft autem hoc Omnium grauiflîmum,quando lauda-
tur vitium,& né vitium quidem cenfetur. Quamobrem
oportet eiufmodi » fiquidem id fieri póteft, corrigere. Sin
minus,hon afièntari,rteque vitium palpàre acdemulccre,
led filetio afterre ei fenium fiii feeleris. Sin autem hoc no-
lit,eum quam maxime fugére & aueriari;ne fifceletis foci-'
us fuerit,in iuppliciisquoq; inueniatur iodus. Qupmodo
enim^qui ad vir tute indudt, coronatur, etiamfi nihilper-
feeerit,nam quod iùum eftimpleuit : itaetiam y qui ad vitium
hortatur & incitât, punitur, etiamfi nihil potuerit:
nam is quoque fecit,quod in jfe fuit. 7
E x Confiitutiombus Apoßolicis >
0 tA.cap.iS.
' Neque enim oportetfimul currere cum fore, neq; cum
adnltero partem popere: Nam Dauid quoque didt : Domine
qdientes te odiohabui * & fuper inimicos tuos tabe-
fcebain ; perfcfto odio oderam illos, &inimid fadti funt
mihi.Iofaphat quoq; exprobratDeus per1' Iiaiam,propter
amicitiam & fqcietatem,quaminierat cum Achab, dices:
.Sipeccatoriainicitiaiungeris ? Si ei, qui à Domino odio
hapetur,fers auxilium ? propterea in te repente orta eft ira
Domini,nili quod inuentum eft cortuumperfeduma-
pud Deum,& lermonesboni inuenti fiint in te,propterea
ribipeper,dt Domihus.
Q_y æ s x 1,0 L I I I.
^uomodo ett intelligendum : cogitatio ho-
minis confitebiturtibil*
R E s p o N s i o.
FEftum'eft eorumfqui'lætantur; eonfellioeorum, qiii
examinanmr:&hôc tpfHtiæ eft; illtid, gaudin Hoc ergo
dicit alkitam &auditam iniudido etiam ieüiterproe-
teruolantem &imperfe<ftam cogitationem de,bono,longe
præftare cogitatióni m alè etiam abfolutæ & confom-
mata^hæc eiiiniin examen vocatur, ilia veto diem feftum
& laetitiamconciliat.
E x Bafilio in ifaiatn.
Dfogehternobisattendamiis,nèitópiümaIiqiiémliö? !
ttlinêm vérbo vel fiufto iuftifieemiis, pèr eiusin nósgrati-
am indq^ti ad ei aflèntiendum. Vi,enfin inquit,iis,quidi-
cunt bonum malum,& mal um bonUm,qUi ponun t tene—
bras lucém,&lucêm tenebrasiqUiponuht amarUm dulce*
&dulceamarum.
ni. vteû 2.
Paxalica.iÿ.
Pßlm.7S.
*Videntut'
deefle fet
t
quentiaPfall
mi ; Et réli-J
quae cogita!
tionis diem i
feftum a get !
tibi.qbiaie
fponfio his
?erbis con-
gruit.
Efiti U
Èx CbrP
Sap ient.l.
D
DiHttr.11,
JOuafltones. m
E x Chryfiftomi oratione in Sattlern.
N on fblum aemulari yitium, fed etiam eos laudare, qui
viuunt in vitio, grauius affertfupplicium, quam fit eorum
quiviuütinnequitiä. Nam laudare peccatores ad ration£
füpplidijlonge maius' eft,quam peccare:& merito:Cörru-
pteeenimmentis &animiincurabilisefth£ecfcntenria,Nä
quilaudat vitium, eufo qui Vitio laborat,priuat medldna:
quae habetur ex pqenitetia. Quamobrem meritp,hqcgfa-
uius efte illo ftatuit Paulus: Propterea, inquit, non foluin
qui mala agunt,fedetiam qui eos laudant,eiufdem aut etiam
grauioris quam illi erunt fupplicii participes.
Q^v tep n o L IV .
Jpuomodo e ff intelligendum illu d : f i quis feitfratrem
fitumpeccare peccatum non ad mortem > petet &
dabit ei vitam peccantibtü non ad
mortem.
R e s p o NS I o.
PEccatum hon ad mortem appellatid, quod fit ignoranter,
peccatum vero ad mortem, quod fit fdenter.
Vnde fobiühgic: Non pro illo dico; y tröget quis: in fuo e-
nim eft arbitrio ^feiplunicönnertere, aut non conuerte-
re. An peccatum ad mortem eft, euius iniuriaad Deum
non aa nomfoem, qiui'eft enifdem na;ur«, tranfit: de quo
peccato fcriptUmeft: Si peccauerit vir in virum', orabitur
^ o e o ad Dominum: Sipe'ccäüericinDo'minum,'quiso-
rabitproeo ? Proprieergofighificat,.blafphemiam& im-
pietatem in Deum, quam lex Moyfaica morte muldtat,
non pcenapecuniaria, autaliqüöaHö fiippli cio.; Qmim-
obrem hoc videtur dicere de hxretids, non degehöbus,
aut Iudxis : nam illi non cenfentur in numero Fratrum.
Csterum etiam grandia pcccata, quae feienter admittun-
tur,vthomiddium, adulterium, infenusamotmafculo-
r um, & quae funt his fimilia, mors animae no mi nan t ur.
QViE s.T 1 0 L V.
^ Jguomodo eft intelligendum :£>uos prafiiurt & p r a -
deft fnaüit, hos & vocauit. E t , cuius vu lt miftretur»&
quem vultiindurat. E t , non eH volentis, neque
currentis.Jed miferentis Dei: multtenim
dicunt: Jauern v u lt Deus fe r-
uataut.
R e s p o n s l ö . '
» Erito vfurpabimus hic proueirbiale illud di&um:
Homo ebrrumpit viasfuas; in corde autem fuö Deum
accufat : Habet enim homo liberum arbitrium&ad
falutem,&adperniciem:fcriptumeft enim:Deus ab initio
Fecif hominem, & reliquit eilm in manu confilii foi. Et,
Ante hominem vita & mors, quod placuerit ei dabitur illi.
Et,Nolite zelare mortem in errore vitjehoftr*,neq; ac-
quiratis perditionem in qperibus manuum veftrarum,
quoniam Deus mortem nonfecit,nec laetatur in perdirio-
neyiuorum: Hine& Legislator ait: Enptoponom coii-
fpedtu veftro hodie benedidione & maledidionem. Be-
nediiäionem, fi audieritis mandata Domiui Dei veftri:
maledidionem, finon obedieritis mändatis Domini Dei
veftri. Teft^s inuocö hodie ccelum&terram, quodprö-
pqfuerim vbbis vitam Sc mortem, eligite vitam, vt viuatis
vos & fernen veftrum.
f Libertärem noftramadftruit quoq; lob his verbis. Iit-
ftum exaudietDominus: Et dixit. Si conuerfi foerintab
iniuftitia; fi audierint & feruierint, complebunt in bonis
dies foos,& annos fuos in gloria: fed nonfaiuatimpios,cp
quod Dominum agnpfeere nolint.
Vides, quomoao hos fimus au tores noftriinteritus,:&:
non Detis? Cum ergo dixiflet Apoftolus: Quos prjefciuit.
Sc praedeftinauit: fpluit, quodquceritürrytpote, pr^fei-
uitDeus fore, yt, Pharaonem Scelerum non peeniteret.
Sc ihdurauit cör cius dilatione Sc lenitäte, quae | | p ad
tan tum deduxit coritehiptum,&audaciam,vt etiam aqüis
foerit pbrutus :Similiter prifeiuir reditudinem Ieremiae,-
Sc prtedeftinaiut^um in vas eledioriis : Si ergo quem vult
Deus," * faluat,quem aiutem vult,per<fit:neq; quifäluatur,
dlgnus eft mercede;;: neque qui pent , füppUciot& firuftra
feriptumeft: Tu reddes yhicuiq; fecundüm operä foa. Er*
vhufquifq; acapietmerccdem fecundum operafua. Scri*
ptum quoq; eft: Deus vult omnes homines felupscfte, &
ad agnitionemveritatis venire, #
Illud: Non volentis, neq; currentis; dicit propter Efeu,
cui rede accommödatur; NPh eft volentis Efau, pa'tris
acciperebenedidionem; & currentis, iuftupatrismi,ih
campum ad venarionem, vt cum comediffer, ei benedice-
renfed Iacob benedidio foec cPmpetebat,cuiüs Deus mi-
fertus eft, quod eändidis & finceris moribus praeditusef-
fet : non autem Efeu lianc benedidionem eftaftecutus,
quod eflet fornicator, Sc profanus.
Qupdfiquis hoc etiam nobis applicare velit, ab Co,
quod decet, minimeaberrabit: etenim hon volentis fo-
lum yirtutem; neq; currentis, Sc contendentis eft fe rede
gerere; fed & miferenris, & adiüuahris Dei. Np^poteftis
enim inquit, fine me quidquam facere. Propterea aide Ä-
poftqlus : Cum metu Sc tremore felutem veftram opera-
mini: Deus enim eft, qui operatur in Vobis & veile &per-
ficerepro bona voluntate. EtEcclefiaftes: Nön velocibus
eft curius,neq; bellum potentibüs. Dauid: Nifi Dominus
«dificauerit domam, in vanum laboraueruntquiadifi-
cant eam.-Et: Nifi Doihinüs cuftodierit ciuitatem, fruftra
vigilat, qui cuftoditeam.
Q v i s . i i o. % V L
guomodo eH intelligendum illud j f i cuius opus arfirit,
ip f t autemfaluus erit
Rejponfio S. ChryJbftomi, .
HOc eft, non patieturignis violeritiam; led quemad-
modum fi quis arma jhabens aurea tranfeat fluuium
ignis, permanet clarior & fimpidior ; Sin autem tianfeac
fmnumhabensjcomburemr.ltaetiamin operibus:& ideo
dicebat : Damnum parietur. Ecce vnapcena. Ipfeautem
faluus erit,fed fic quafiper ignem.Ecce^tera p«ena.Qupd
autCm didt,eft: eiufinoai.Noh ipfe quoq; peribit vt opera,
in nihilu rediens: fed manebitin igne. Rem ergo vpcar fe-
lucem,aliena&pr?poftera interpretatio,nempe perpetu-
am in igne permanfionem. Propterea dicit, tanquamper
ignem.Etenim nobis quoq; moseft dieere. In igne feriiari,
de iis quasnonfedle vmntur&rediguntur in cinerem.
Q v A s t i o L VT H ,
JjTuomodo eftinteUigendum illud: pacificansper
»Janguinem Crucisfuafiuequafitnt m ter-
rafiuequajunt in ealis*
R e s p o N s i 0. -
S V x funt fupra terrain,merito pacificauir,plena enim
inimidtiarum &in multas fädioneseirät diuife:& v-
nulquifq;&afe &ab aliis diffidebat. At ea,qu£efont inc?-
hs, quömpdo pacificauit?An illic quoq; erät bellu,&pugna?
Etquomodoprecamur?FiatvolütaStuaficutüic^loi:
& in terra? Difiuda erat terra d ccdo,& belligerabatur an-
geliaduerfushomines,videntesÄominufiiumprbbris&:
contumelia affici. Inftaurare, inquit, volens,feu in firnima
redigere,omnia qu® font in cxlis,& qu§ in terra.Quomo-
do?Honiinemiiluc traduxit, iüaltum foftulit eü, qui erat
ipfis angelisinimicus &exofus: hoceft,paxprofiinda.An-
gelirurfusapparebantin terra, quändoqüidemhbmities.
quoque apparebantihcoelor. Vis feire, qUo odio höspfö-
feqüebähtur angeli ,,&' quemadmöduihknoS '4herfabari-
tur? Mittebanturad infligendas posriasSodomitiS in vaile
ludusifedriuhcnonfic.Interrisnymhoseähebantl^ah-
tespIürimum^&epsadnpsdedüxir,&hoyllücmd
w.„.- J. ~ iPrö^tcreä
abfCjUs Vi
W m . 6,.
Occitj:»,