Uicrtm, I}.
EeeUf.i.
c
Sccitf. il.
EztthM'
E{«cb. J3.
D
O V
Roman. II.
7 4 t & cAnaßaßi Sin ait a
Ego peftiferam perhiCiem'» quà; terriam'partem ciuitatis :
pemagata eft,inrra quindecim dies fcdabosDeinde Apollonius;
Ego quoq;teamquæinalia tertiaparteduitatis eft
graflàta,intra decem dies fedabov Relpondens autcra,qui
r apud eos eratTummus,& per hanc vankatem propius ad
diabolumaecedebat5Iulianus,dixit:Intta quindecim dies
totaperibit ciuitas,vcftrum non expedatts auxilium; quæ
veto ad me pcrtinet alia pars ciüitàtis,iam nunc à peftifera
çontagione libéra fit. Atqué ita ceflaiiit peftis. Déinde
. cumeumrogalfet Imperator, vt aliamm quotité duariim
artium ciuit*tis compefeerètpeftemjprotinUs easà mor-
o liberauit. Apollonii autem iahodfenium vfquediem
in nonnullis locis peraguntür làcra: àliaquidèmadauerr.
téndas beftiàs quadrupèdes,& volucres, qüæpoflunt homines
Uèdcre: alia,ad liftendoscurfusflunUfoiv cum extra
alueum euagantur:alia,ad auertenda alia,quç font ad per-
niciem,&interitumhominum cöparatä.Nori folum auté
in vita eius hæc per ipfom fecerunt dæmoncs, fed etiapoft
eiiis mortem ad eius monumentum manentes, quæaam
fecerunt fîgna in eius nomine, ad eos decipiendos, quos
daemon facile' feducit, & fiirtim pellicitadres huiufînodi.,
Quidvero dixerimus de magicis Manèthonis ojpeïibus,.
qui in hac dçceptione magica tantus extitic,vtlçpe rideret
ApoUoniumTyaneura,quafiin hac arte ad perfèâaonis"
oilmen non peruenilïèt: Aiebat enim requiri,vtficuti ipfe
verbo folo fiic'eret,quæ volebat non quibufdam focris
permitteret e a, quæ ab ipfo efficiebantur.
E x Ieremia.
Va,illis,quia ex cordefuo loqtiuntur,& non ex oreDomihiEt,
non mittebam eos Prophet as,& ipfi çurrebant. Et,nonloctttusfum
eisy&ipfiprophetabantJtcitDojmnus.
- . E x Eccleßaßc. , .
Noneft homo,qui lifieramhabeatpotefiatem inßiiritu, &cog-
nofcatfjuidfit futur um, & vidi ego omnia opera Bei,nonpoterit
homo inuenire opus,cfuodfaâ unifitfub foie. Quantümcunq^iabo-
rauertt homo,vt quarat,nomnueniet. Pt quacunq^ dixerit Sapiens,
fe cognofcere,nonpoterit inuenïre.Etficut ojfa in vteropragnan-
tis, iiacognojcentur opera Dei. i
E x Ezechiele.
Hac dicit Dominus :Qui'a jnefuerit alienatus,:&venéitad
Pfeudoprophetam,vt eum interroges in me: Ego Dominus rejpon-
debo ei in ipfi,&obfirmabo vultuni meum adu’erfus iüum homme,
&ponam eum infignum & delationem, & tollam eum dé medio
populi mei:&feietü,quia egoDomtnus.Pt Prophet a cum errauerit,
& locutus fuerit verbum: ego Dominus decepi Prophetamillum:&
extendam maman meam fuper ilium, &delebo eum de medio populi
met ifraelJît pôrtabunt iniquitatemfuam, uixta intquitatem
intenogantis. Et, Va iis,quiprophetantdecordefuo^qaod eft
generale non vident.
E x Sapientia.
Quis homo cognofcetDei confilium,aut quis cogttabit quid vêtit
Deus ? Incerta emm & inßabilesfunt noflra cogitationes, & vix
' coniicimus,qua funtfupraterram, & quafunt in manibùs imeni-
mus cum labore:quaautem funt incoelis,quis imeftigabitïConfili-
um autem tuum,b Deus, quis cognouit,nifitu dederis Sapientiamï
E x Afoftolo.
O altitudo diuitiarum ftpieritiâ& feientia Des, quam incom-
prehenfibilia funt iudicïa eius, & inueftigabites via ëtusï Quis enim
cognouitjènfum Domini,aut quis confiliarm eius fuit}
E x Jpoßoltcis conflitutionjbus.
Neque qùicunqj prophétati eftpiusf; fiée qüicunq; eir*
cit dæm ones,eft S an étus^N am & Balaam vates propheta-
uit, cum elïètimp‘ius:& Saul &Caipha$.Multa dicit e tiam
diabolus eiuique gregalesÿiéG propterea y el vnam Icintil--
lampietatis partiäpant. Perlpicuum;eft ergo yquod impii
etiâniû prophetent, per ,propheriam,j(uam no n reuelan t
pietatem , neque quijdænioneseiiciunt,exeommreceflu
lanâificabuntur, lêdetiâm vitimum fubibünt foppliciû.
Etenim Baalartv ciim Iftaelem-corrupillèt in Beelphegor,
luit poenas: Saul & Caiphasfibi mortem confduerunt. Et
filii Seeüae à^tedientes expellere dæmones, ab ipfisfou-
ciati, turpiteraufugerunt.
E x Theodoren dubiis £>n*ßionibus.
Deo pehnittehte operaiinir dæmones. Itä etiä Pharäö*
his vcnefici,id quod virga,&fluüio',& ranis fa&umfuerât,
feceruntjDei conceflù,prôpter principis araentiam.Nam
eos quidemiuffit plagas cælitus illatas immittere, fed ab
eis illatas nonpoterant foluerè: Nam quæ Deus conccflit,
ilia folum faciebant. Hoc ergo hic quôqüe declarauit,di-
V cens: Si lurrexitin te Próphetajautfomhians {bmnium;&
déderit fignum,aut procugitim,&;venerit fignumautpró-
• digiüm,quod tibi dixit,& dicat: Eamùs &feruiamüs Diis
àliis,quos tu non nófti, ïïö audietis Próphetam ilium,aut
eum,quifomniatiUüd fqmniû, quoniam Dominus Deus
vefter.tentât vos,an diligatis Dominum Deümveftrum ex
toto corde & mente veftra. Deo igitur concedènte Pfcu-
dopropheta facit prodigia : docemür autem non àdhibe-
re^Edem fignis : cum qui hæc focit, contraria pietatiagit.
IÙfltt autem Prophetamiüum occidi. Delebitis, inquit,
mfamin ex vobis ipfis. 'v
fE xC yrillo, de adorât mie in S p irits
Ad eam mentis leuitatem delapli font honnulli aptid
Græcos, vtexiiiiment rerum noftrarum cognitionem fi- ’
tam elfe non folum in dæmonibus, & vatibus, fed etiam.
in volucribus per aerem volantibus. Curiofe itaque ob-
feruant earum volatum tam àd prtum3quam ad occafom;
addextram& adiîniftram: Et fi erocitàns appareat cornix
àurilîus arreôUs, tànquam veriflimum aliquid expectant,
& reuèrtuntur lætahundi: nec erubefcunt,miferi, tam ve-
nerandæ prophetiæ virtutem affignare & adfcribere paflè-
rib us.Sed paratam habent defenlionem. Aiunt enim: per
volatiliaDeos apparere. At nos Deos elfe negamus angelos,‘
qui defecerunt, à quibus ifti præclarps feilicét & exi-
mios Prophetas,& futûrorum prçcogniiores acceperunt.
Non eft ergo vllo modo dæmonibus adfcribenda futuro-
rum coghitiô:Deo illam potius tribuemus eamqüeexi-
miam; fiaudefque&impofturas reputabimus quæ pcf a-
ües fiunt,diumationes,qu^fontindidamehtisinfirrnç & •
inftabilis,qùas ipla etiam lex hocedidO dànuiat.Nonerit
in iiraêl diuinaiîs diüinationem ,neque âugur,necyènefi-
cus, nec incantator,neq; prodigioruminlpe(5tor,necyei>-
tiloquüSjnequc qui mörtuos interroget. Séd nefeio quo
pado quidam Ipecie pietatis fallantunaiuotenim äb illis,
qui çgros incantamentis ciirare ftüdent,nominàreDbmi- ‘
nüm Sabaoth iride conuincere volunt,id quodifti aguntjturpitudinis
nèqüaquam acculari poffe. Videntur
autem ifti frigidum & ad circiimuentionem diabolicam
perquam appofitum animum adferre,& gloriam,quæ fo -,
liDeoiure optimo coâipetit, prodigioruxn effedoiibus'
dæmonum àdminiftris tranferibére, non fine reeiprbca>
adulatione,qua alios tirillaht,ôc viciffim ab aliis titillan-
tur.Déo ènim aduerlària &-gloriç aüidi flinra eft oinnis ca-
terua dæmonum. Oportet ergo non ab illorum improbis
& peruerfis abdud'c0filiis,fed âùfügereabeiuTmodi ma-
lis niedids & prodigior um effedorifius. -Taantemfitibi:
dolèt ahqua pars corporis,& vere credis.quód Dôfniniis
Sabaoth,ôdiuiiilmooi^appëllationes,quasDeoîqnieftfe-
cuhdùmnaturâmdi.uina tribuit feriptura, tuum maluni
. tibi foluent: tüpr-prte orarts profer vdcâbula ïfta:meli us eft
enim Deogloriam tribnere quamimmhndis aæmo.nibüS,,
Memento&eius^quidicit:Infirmàtùr quis in vobis,ifo
ducatpresbyteros Ecdefiæ, & dféhtfoperéuni,vngentes;'
eumolèo in nomirie Domini:& orationdèi laluàbitinfip-_
müm,:& alleuiabît eum Dominas, ^fiinpeccatisfit,ré--
mittentur en
Cbryfbßqrpi in Pjalmùnt £ X L K-
N olite cônfideré in principibus; malèdidüs énim,- qùï
foem foam ponicinhominé. Cæterum infans æg;rotat,
é i tu deineantatore circumlpicis: colloque eius ciïrio-
fos eharaderes appendis : Et fi quod fomnium te pérterréfeci^
r
JipHaßtoncs*
refedt,moxä,d fomnibfuVn irircmretem adiiolitap. Et fi, 1 cum minaces angelois,& inexorabiles illas poteftaces alpi-
quidamittas,advatemaccurris:-li timor ab hofte ingru- piciemus? Q u id cruciamcntorumnonpatiemur,quando
atjftätim de pr^dipaliciiiiis poceptis hominiscogitas: anima ex corpore extrahetur, & auelletur, ipla miiltum,
Et fie in cætens perlpjcue oftendis^té folo preDeumtan-
quam refugium t uum prædiçare ; reipfa autem vanor um
auxilium q ujerere §c expetere, Ipera igitur in Domino^
Ôc ipfe te len^abit aj? oinqi rçudo : quem dç.PÇ? g|ctr^-in
làeçula.
Q jr i s I I o , X X I .
Cur non prafciunt homines diem mortis fu<e\ Et num
animant agentes prafentiunt bana vel mala,
qua illos manent ?
R E S P o N S I Ö. ,
SI hoc præfcirent,multafièrentabforda. Vnulquifque
enim' nabens ihimfeùrn, &fci£iis quodàppropinquat
dies mortis foç,iret,& eum morteafficerètrëputans,quod
fiueàDeOjfiue ab hominibus effet fibimoriendum, lubenter
moreretur ihimicO fuo prius interfedo» Rurlus,
qui præfciret,qtibd centumannos lit viduras,nullam eu-
ram haberet virtutis aut iuftitiæ, fed totain.fuam vitam in
peccans,vôluptatibus,&luxuriis c6tererét??& fæpe,pau-
çis diebus ante mortem foaitt. inciperetagere poenitenti-
am.Et quænam huic gratia debetut, qui totam vitam dia-
boli,paucos autem. duntaxat dies diuinoSeruitioidque
necemtate'coa&.us' impendit.
Qùpd autem quilibet moriens accipiat quendamfeii-
fom, 8c certam Ipcm futurorùm,proiis, qiiægblïit;tefta-
tur magnus ille Dionyfius loquens de illis qui fenéte ob-
dormierunt : hos ait, quando venerintad finemhuius vi-
tæ,videré euidèntius viam ad fiiam incorruptionem, vt
qùæ iam fit vicimor,& hymnis celebrare laudes diüinæ o-
perâtionis & diuina impleri voluptate, non amplius ti-
mentes,ne conueitantur ad détériora,fed bene feientes,fe
bona acquilxra Habiliter in æternum habituros.
Qui vero font repleti fordibus dçinfehabilibus macu-
lis, fi lirit alicui làcro initiati myfteriô ; ipfi autërti (eoà
mente foa perhitiofe eiéëto) àd exiriales txansfùgerint libidines
; quando venienç ad finem huius vitæ, non amplius
æquevidebuntur cis delpicabilés léges diüinorum
elnqiiiorum : foorUin autem vitiorum pereuntescilpidi-*
tâtes, aliis intuences ôculis, & fectàm vitam à qua ftulte
excidemnt beantes, miferabiliter,&non lubenter àb hac
vira abrumpüncur, ad nulla mboham Ipem deduâi, propter
vitam pefiimam;quorum nihiiaçcidif in dormitione
lacrorum virôrum qui ad mctaii®bropnorum cértami-
num protteââ,gaudio fari(fto implentûr,& cunlvoluptâtë
viam régénéra tionis ineunt.
Ex Gregorii Theologiorationein Cafarium
fratrem fuum.
fed temere & fruftra eiulante ?
■ Credo iis,quæ dicimtlapicteS , quod omnis anîmàbo-*
na & rcligiolâ,pôftquam liberata fueric à eorpore, cui éft
alligàta, ftatiiiiguftetac contempletur borium qûbdeâm
mànet,tanqüâ tepurgato eo, quod offundebat tenebras,
nec feiô quid dicere oportéat? mirabili cerrevoluptatèafe '
ficitur& exultât, & lubenter pergit adfoum Dominum,
vt quæ tanquam ex tetro ali quo carcere, ex hac vita effu-
giat:&, quibus conftlidta erat,compédes exëutiat, &iarri
nuric fibi referuatam beatitudinem mente déguftet.
Ex chryfojlomo in Màtthaum.
Nefçitis quemadmodum in nouilîîmo die ânimam
peccata circumagant & torqueat ? Quomodo corabimo
quafimoueant ? Quocûca multi quoq; illorum térrificas
vifiones fibi oblatas dénarrant,quarum né alpébtum qui-
dem amplius ferre polfimt. Qüin leëtiim etiam in qûo cubant,
magnoîmpetü pèrcutiiint , 8c terribiliter alpiciunt
eos, qui font prælçhtes ; fe iritro trudente anima, ôccitn-
l'ôtante erumpere ex eorpore,& nori feïénte àlpeôlum an-
! gelorum, qui veniunt. |Si enimpcrtimelcimus, videntes
i homines fbrrnidabiles quanto màgis metn percellemur
Ex Diado•c ho, dep■ crf1e 'i ïiVo nre jpm. .t uali.. 1
S i ergo non,vt ôportet,egerimuspoenitefttiam,& de 0-
mnibus peccatis hoftris çonfelfi non fucrimus , metum :
quendam latentem tempore obitus noftri reperiemus.
Quàre opus eft, precariqui Dotninümdiligjnus, vtfimus
turic extra omneiri metum, nam qui tunc in meta erit, ad
Tartâreôs principés tender. At anima,qilæ in luaerga Défi
charitate hora mortis exultât, fopra omnes açies aæmo-
hum ad ângelos pàCis Cum gàiidio feftinat & fertur. Qua-
obieittin aduéntu Dotmni,qfocumhuiulmodi fiducia ex
hacvitaexcelïerintjcum omnibusSattôtis rapientur : qui
vèrô tempore mortis Vel paît lilpe£ formidarint,in mùlti-
tudinc: oinniiim aliorümhominumrelinquentur, tahquâ
iüdiciurti fubèuntes, vt igné iüdicu exaniinati, fortes fibi
débitas pro ratiônefaâ:onlmreeipiant;viuufcuiufq; enim
opus quale fit ignis probàbin
Exfantto Nilo ad Âgathium.
Verc tertibiie eft mortismyftérium,quando êorum qui
ânimamrèpetünt fonttidabilis præfentia‘,ip{q etiam habi-
tu mëtuehda,pauèlcéntem àdèxitüm occupât ; quâdo etiam
dærrtônes male comtniflà^xprôbrant, & ad fe râpiüt,
inq;' loca triftia & horridâ âbdücunt,itavt êtiam ante fop-
pliciumirtcuffùs timor & tremor làtis fitfopplicii:quanao
çonfeientia ad lcélera foarelpiciens cum tremôre pecca-
tis debifaspeeftas exlpeftàbit : quo tempöre iaCet corpus
fodore madidnm, indicia præberis, eius'cüm quo interius
afïliôtatur angoris,nàin eius anxiètatis, quæ non videtur,
lads certaarguinenta font,ea,qüç turn .fob. oculos câdunt.
Et quemadmodum illi,qui amarâs potionesbibunt, vultum
ob âmâritudinem mutant & Cohtrahunt;ita&anima
ex difoofitibnèjquatttpalamprç fefért,,in ipfo vultüinter-
Uam foam confti t utionem exprimit & p a te tarie.
Q v æ s t i o X X I L
JhialiapecCdtAremittanturpoft mortem,per liturgias,
Miffaficriûciaprecefque, eleemofynoes
facias pró iis qui dor-
mierunti'. V:
R e s p o M S lû t
D Ë his qui dicit rilagnus Dionyfîns, fi fifttleüiadeliôba
eius,qui decelfit,eum aCCipere aliquamvtilitatetn ex
iis, quæpro ipfo peraguntur : Sin au teöi fint grauia, D eus
eum excludit.Cætêrum oportet nos cutÿn geréré noftrarum
animarum, nec ipemremilnonis peccatorum corife-
qtlendæ ponere in alienis poft mortém oblationibus.
Ex Viùnyfio Areopagita, *vbi de facris va - fis dijputat.
Èquidern probe feid feriptis diuinisâffentiens vnum-
quemquepraaniumaCcepturumprodignitate : claufite-
nim,aiunt,baminus aduerfus eum. Et,referet vnuiquifq;
propria corporis jUout'gèffit î fiue bonum, fine malum.
S,êd tâmçniùftorüm bonorutïïqüe etiam preces ih hac vi-
ta,ncdunipoft riiortem iis tantüm prodefle qui digni font
fehtftis precibusjëa qùæ prodita font diuinarum literarum
monumentjs nos docent. .Quitîenim Saul à Samuele ad-
iütus eft ? aut quidProphetæpreces populo Hebraeorum
profuerunt? Equidem diuinus Antiftes, vt fecræ literæ
teftantur, interptes eft diuinoruni fodiciorum, Arigelus
enim Dei om'riipotentis efts didicit ergo à feriptis, quæ
diuinitus pro,dira font, clarilumam diuinamque vitam:
pro fognitateacmeritisiuftiflîmis laricibus tribui, négligente
fofona humaÿitate, pro beriignitatefoa, maculas-^
qUasin eis cóntraxit humanainfirmitas, quandoquidém
i nemo, vt diuina Scriptura téftatur,founduS eft à lorde.
biblióth, Vet.Patr.Tom.6. R r r \ Hiec