A
luui.i.
ofiM.nl-
J&MTtJ*.
B
C
D
epifeopum Diocelariaè ita Icrïbente :'Si enim vndm'natu-
ram fiicentes, Dei verbi tacüiflemus noninfètrentesiji-
carnatam, fed velut abiicientes 'diipenfationem/erat illis
forfitan non improbabilis ferm o fimulantibus interrogate,
vbi eftin humanitate perfe &io,äut quomodo fub-
ftantianoftra fubfiftit. Quoniam vero 8c perfe&io quz
in humanitate eft, & eftenti® noftrx manifeftatio i 11aca
eft, per id quod di&um eft incarnati, iam deferant arun-
dineam virgam fibimet fupponcnces.
C A P V T I I I.
BEatam vero yirginèm Mariam hot» propter dignitatem
hominis iilius, qui ex ipfa natus eft ( quemgratia
& non natura Dcum quidam impie prxdicarc non
metuunt. ( Sed próprie 8c fecundum veritarem tfredi-
mus rheotocon, id eft Dei genitricem, eo quod peperit
verè & proprie Deum verbum incarnatum, 8c hominem
faéhim, atque elïènttaliter fiue natural! ter carni vnitiim.
Próprerëiv etiam eflentialem fiue naturalem fa&am na-
turaru m vnitionem omnimodis co nfi tern ur, n on ficut il-
liqui.tancpiaminprophetaitainChnftodominiverbtim
ineperafie cotendunr. Quos redarguit beatus Gregorius
Nazianfenus adClidonium, dicens.-Si quis ficut inpro-
phetafecundum gratiam dicit inoperafie domini verbü,
& non eff entialiter fadtarn confitetur vnitionem, fit vacuus
melioris inOperationis.magis autem plenus'fit dete-
rioris. Nec ficutifii qui feendumilluftrationem,aut dfie-
&ioném,aut affc&iohem,autperlbnalé,vel fubfiftentia-
lem,fiue fecundum authoritate,aut paten tiam,aut$qua-
litatéhonorisjvnitionc-tentSt aftrüerenäturarum. Quos
paulo fiipërius memoratusB. Cyrillus änathematizat di-
cens cotra Neftorium:Si quis in vito Chrifto diuidit fiib-
ftantias poft vnitatélblalbcietateconncdfcensfecündum
dignitatem,& äurhorita,tem*aut potentiam,& non magis
coniun&ionem, qux eft fecundum vnitatem naturalem,
anathema fit. Deus enim verbum non nomine vacud,no
particula fuijfed natura Deiis tantus quantus 8c pater eft,
xqualisper omnia patri, prater hoc tantummodo quod
a it: Eondum venit höra vtea, & de qua loannes E-
uangeliftadicit : Et nemo mifttineum manus, quia needurn venerat
bor actus? Hora vtique non coaditwe mortis, fed volun
tari® palfionis.Hora proculdubio illa,qua triumphalem
mortem fufeipetet, & foluens dolores inferni, mors
ipfe mortismifericqrditer acmirabiliterextitilfet, ficut
iam dixeratperProphetam: Eromors tuxo mors, eromorftts
tutts inferne. Hane horam a domino in ratione calicis nun-
cupatam bcatnsEuängelifta fubfeqüenter oftendit eius
d om in io ratio n eiu b iu n d a, qua'dicic: Abbapater,omhta
poßibilid tibifuntjransfercaltcem iftum a me. Nempemanife-
ftumeft,'hocfuifleorare, vttranfiretab eohora, q u o d e -
rat dicere,vt caiixtransferretur abeo. Vbi, v t dixi,caput
noftrum in fe membrorum fiiorum fufeeptam demon-
ftrauitinfirmitatem,qaibus fe datumm noueratpatiendi
virtutem,vt doceret n o n ex hoc cuacuandumi
D. PETRI DIACON
I E T A L l O R V M Q V I T N C A V S A
•fidei a Grateis eX Oriente Romain miffi fuerunt, de
Incarnatione & gratia Domini noftrilefu
Chriftiad Fulgentium 8c alios epi-
fcopos Afric®, Über vnus.
C A P V T I.
Ominis ländiflimis 8c cum omni venerä-
tione nominandis, Diäcono, Fortunato,
Albano, Orontio* Boetho,:Fulgenrio, Ia-
nuario, 8c exteris epifcopis , & in Chrifti
confefiione decoratis, exigui Petrus Dia-
conus,loannes Leontius,loannes & exterifratresin cau-
fe fidei R om ® diredi. Vtile & perncceflarium, fet isque
Dei ecclefiis ipecialiter credimus profuturum, ea qu® de
incarnatione Sc difpenfetiöne.diuina nobifeum vniuerlx
fand®. Ecclefix Orientalium contra hxreticos defen-
dunt, ( qui prauis &iniquisargum‘entis antiquam eceleconfefiionem
fix fidem inquietare non ceflant) fan&itaci veftrarfiigge- j file pater eft,ifte filius,nature fe human® vniensfa&us eft
rere,-atque de his cqnfenfiim veftrx beatitudinisfuppli- homo. Hinc etiam a fendis patribus adunatioyte exdiui-
citer promererr. Quia in nullo fandam glpriofamque nitate & humanitate Chriftus dominus nofter compofiminus
veftram credimus difientire. Præfertim
cumvnovbiqùefpiritu fendam Dei ecclefiam végetari
minime dubitemus. Non enim parua, imo potius magna
lætitia vniuerfi replebuntur orientales, fi fanditatem veftram
luis, imo magis cathoücis nouerint in omnibus
confentire dogmatibus. Vnde fuppliciter petimus 8c ob-
fecratftus beatitudinem veftram, qùatehus diligentiexa-
minatione, ea qu® inferius cont inen t ur difeu tien tes ( v t
decetveriftimos&intrepidosChriftrprxdicatores)fcri-
ptis fententiam veftram nobis patefacere iubeatis; vtfi
Deo prxftàntecatholic® fidei conueniens, 8c apo ftolicis
traditionibus noftraapud vos (ficut non diffidimus) fue-
rit expofido comprobïta, & facile tantorum virorum,
probatiffimorumque fecerdo tum au t horitate muni ti, i-
niqua loquentium ora obftruere valebirrtus, 8c in,fide
fepdoram pàtrum^erfeuerantes, Deo qui nos fendi-
monij fui confeflîone glorifi cauit, gratias reièramus do-
mini fimdiifimi & Deo dignifiimi.Nunc ea qu® fequun-
tur diligentius petimus exploretis.
C A P V T i i i
T Gitur iuxta fandorum patrUm traditionem,dominum
lnoftrum IefiitnChriftum in duabus naturis vnitis 8c in-
confufis,id eft,diuinitatis 8c humanitatis, in vnaperfona
fiue fiibfiftentia conficemun Necillis acquiefeentes qui
vnâm Dei verbi nàturam in car natam pr®aicantes, vene-
rabilisGalcidonénfis Goncilij fidem refugiunt,necillos
admiccentës, qui duas naturas dolofe pronuncian tes, v-
n am Dei verbi naturam incarnatam minime confitentur,
xftimantes hoc duàriim naturarum profeftionicontra-
rium : Quali aüquid aliud quam duas naturas inéftabili-
ter vnitas, vna Dei verbinatura incarnata fignifice t , Bca-
to Cyrülo Alexandrin® ciuitads antiftite adSuccefliim
tus pr®drçatur;Quod nolens Paulus Samolàtenus confi-
teri damnatuseftab Antiochcno Comcilio, Malchione
prefbytçro eiufdem Antiochen® e’cclefî® viro per omnia
erudidflimo,&ab vniuerfis làcerdodbusqui contra eun-
demPaulum conuenerant tune d ed o , qui fiimmumdif-
putationis^certamenà Concilio memoratofiifcipiens.ira
eundem hçreticum inter cçtera redarguit,diçens.-Exfim-
plicibus fit certe compofitum, ficut inChrifto Iefu.qui ex
Deo verbo & humano corpore, quod eft ex femine Da-
uid,vnusfadus,eft,nequaquam vlteriüs diuifione aliqua,
fed vnitate fubfiftcns; T u vero videris mihi fecûdumhoc
nollecoropofitionem fated, vt non fubftantia fitin eo fi-
lius D e i, fed fapiendâfecundum patdcipationem. Hoc
enim dixifti,quod fepiendadilpendiumpadatur, &ideo
compoiita elle pôlfit, nec cogitas quod diuina fepientia
ficut,antèquam fe exinanifièt, indiminuta permanfit;ita
&inhaeexinanitione quàm'gelfit mifericorditeri indi-
minutaatque indemutabilis extidt. Et hoc etiam diers
quod fapienîia habitaret in eo. Hibiramus &nosin do-
mibus, vt alter in altero, fed neque par^domorumnos
(ùmusj nec noftrà pars domus eft. Similireredam beatus
Athanafiusin libello, cuius eft ritulus : Quod vnus fit
Chriftus.Hxreticorum vanitatemrefutans.poftquam de
filijDeidiuinitate inquîfitiônes eorum fupei^ïuas appro-
baftèr,itaprofequitur: Sic, inquit, etiam de incamarione
inquirunt: Q\iomodo,inquiunt, incarnatus Deus, quo-
mo.dq incorporatur,quomodo côponi tur ? Adparuü cor
pufculum incapabilis.quomodo vnitur,in creatüs creato,
&circumfcripto incircumfcriptus?aut quomodo in pftrtq,
magnus file 8c immenfiis 8c indiiiiduus?Si auté magniru-
dofilainparuo loco conrrada eft,autparttum illad fadû
eft magnü,àut pars 8c non omnis diuinitas caxhi vrfftâ eft,
quod eft impium credere. Etprolapfi funt ex Hocquod
............... .......... .» dicunt
Régula-
Cyrill, aiià-
thamatifdicünt
Duxaati-
uitates yei*
biDci.
quomodo, & quali modo 1 8c qua.fencehtia im-
perfidipm etiam ifti& inhabit atioriem prb in carna’tione
Ôperacifiint, 8c pro vnitate& compofitione in opcraiio-
nem hiimanam, & pi © Üna fubftantia, domini noftri lefii
Chrifti, duas (ubfiftentias-, 8c duas perfonas ,& pro fan-
<fta 8C‘ ineftabili Triai rate* quaternitatemindecenrer do-
gmatizantes & impie.Rurfus B.Gregorius in fermonede
P ° .aurem, inquit, capitulo meo vt altiora quidem^
afleribas diuinitafi, 8c illi natur® quæpaflïonibus &cor*
PQreprobajpjr elfe fuperior : humiîioravero copofito td-
buas, qui propter te femetipfum exinaniuit, 8c inearna-
tus eft. Hinc ergo re<ftiflime credimus, quodplènus &
perfeâusDeus verb ü etiam poft aflumptam carnem nul-
lum augrnçntum detirimentumq; pertulerit, imovnitionefua
ineffabilem gloriam cori tulerit aflumpt® natur®;
C A P V T I V .
F T A c d e eau la Trinitas etiam poft incamationis mjr-
A -*fterium Trinitas manfit, quia idem Deus verbum,
etiam cum proptia carne vnus eft ex Trinitaternon quod
càrp eius fit de fubftantia trinitatis,fed quia câroDei ver-
bi eft, qui eft vnüs ex frinitate. Ipfeenini cmnino & non alius
afeendit in calumyqui defienditde Cddo-filius ho minis qui eft in cdo.
Qirapropter & Deum verbum paftùm carne, 8c cracifi-
|um carne, fepultum carne,fecundum B. Çylilîunl pro-
ntanur,diceritem:Si quis non confitetur Deum verbum
paflum carne, erucifixum carné, & mortem carne guftaf-
fejfiftumcj; primogenitum ex mortuis, fecundum quod
eft vit a & viuificator tanquam Deus^ anathema fit. Simi-
litéretiam hominem Chriftüm dicimus vetbum j fecundum
filud bead Ioannis: Oupdfuitabinitio,quodauiiuimüs,
quoi vidimus oculis noflris, quodperjpeximus, & manus noftra
trattauerunt de verbo vita. Nequeenim verbum fecundiim
deitads fii® naturam tra&ari potuit manibus humanisj
nifi fieret homo. Eft etiam proculdubiopuerillequein
peatayirgogeniiit, quempannisinuoluit, quem inpræ-
fepip collo cauit quém otftauo die cirçuhcidit, quem Sy-
meon virjuftuspropriis ampîexatus eft gremiis:quem fu-
bie<ftumparentibusEuangeliftxreferunc, quem profe^
cillé çtate ôdapientia proteftantur, natûraDeusipsr que fa-
üa funt omnia vifibilta & inuïfibïüà, vnigenitus & primogenitus,
qui damnaueièrttimpios pntumatomachos^, neenon i
etiam Ephcfinum primum , éui 'prxfuerunt beatilfimi !
Celeftinus Rortianus, & .Cyrillus Alexandrinus antifti- |
tes, 8c fan&um ac Vencrabile, quod apudCalcedonam |
celebratum eft.Epiftolas quoque bead Leonisampledi- ‘
mur,anathemàtizantes vniuerlbs contraria dogmatibus i
e cclefi ç-fe n t i en res.fi niu 1 8c omnia feriptaThëodôri M o - 1
pfueftini,& Ndiorij difclpuli eius, omnefquc qui ilïisfi- !
milia fapiunt cum éodem Néftorio, neenon etiam cun- |
dafcriptaiï. capitulisaduerfandabeatiCyrilli.quçCon- !
tra eundem Ncftôrium xdidit: his abiieientes Euticem, i
Diofcorum cumfociis eorum, omnefque quos iùfteac
regulariter fedes apoftolica eondémnauît. V
C A P V T
P?^hæc confcqüens eft etiam qualiter de Chrifti ora- I
A tta fentiamus,qua noseruitdepoteftdtefathana, fecundum
quod nobis eft traditum veftr® beadtudini declatare:
quiaetiammhaeparteaurhôritàs veftra nobis valde eft
necelïarm. Credmius iraqüe bondm & fine vllacarnis I
impugnatione à Deo creatôte omnium faétum Adam:
magnaque prxditum libçrtate, iravt& bonumfacercin i
propriafecultate haberct, & malum fi vèllet polfetad-
miteere. Eratq; mqrS & im m or tali tas in eiuspofiraquo-
dammodo arbittij l.bertate. Capax enfin eratvtriufque
rei, vt fi feruaretpr®ceptüm, finé experienfia mords fieret
îmmoïtahs: fi vero contemneret, mors conrmuo fein
quoomnia confiant fecundum Apoftolum. Et hoc ipfum
daris vocibuseriamElàias prbprleta proteliatur dicens:
fitter natus eft nobis,&filiusdatus eft nobis, cuiuspoteftas inhume-
ro eius, & vocabitur magni confilij ^ngelus, admirabilis,confiliarius,
Deusfortù,dominacor,pnneepspacis,patcrfittunfeculi. Etidcir-
ço acquiefcendü illis nullaténiis credimus, qui puera illi
Deum fortem vnitum allerun t , nec Deum fortem ipfiim
elfepuerum creduBt,præfertim cum non alterïüs çuiulli-
bet ,fed eius omiiino thronü qui de ipiritu lamfto & Ma-
ria virgine nabus eft, arque in Iordane àloannevtaquas
làniftincaret bàptizatus eft, infeculüm feculi virga®qui-
tatis, yirgaregni ttii,dilexifti iuftitiam, & odifti iniquita-
tem,propterea vnxit te Deus tuiisoleo exultationispraparticipibus
tuis. Quomodo aiitem Vngi poterat Deus j cuiuS thronus
eftin feculum,nifîfierer homo?
C A P V T V.
O Ecundumhanc ergo prophet® fententiam, Deus fa-
O dus eft Chriftus, non autem Ghriftus fadus eft Deus,
ficut dicunt hæretici, qui pcrprouedhim, non per naturam
Chriftüm Deum audent aitérere: E)eus enim vndus
eft,quia ipfe fiuftus eft homo,non enim eft alter Deüs,alter
homo , fed idem Deus, idem homo. Qùi enini natu-
raliseftfiliusvirginis, idemnaturaliseftfilips Dei, propterea
& duas natiuitates credimus Dei verbi* &confi-
temur.id eft, vnam ante fecula in patre fecundum diuini-
tatem, alteram in nouiflimusdiëbusàvirginelànd:afe-
cundum carnem ; execrantes eos quiriegant fecundum
carnem Dei vetbi naduitatem: qui etiam refugiunt vnius
eiuf^mque filij Deifateri mirabilia * Scpaffiones, quod
Dmms Dèi ecclefia cofilitetur. A ccipimus autem & qua-
tupr concilia fecundum hune èxpofitionis noftræ lèn-
fitrh » Nicenum trecentorum decern & o d o epifeopo-
tum, Conftantinopolitanum centum&qumquagintà,
—r---------— , HJUIJ tUlKlUUOlC"
queretur. Itaque ferpentis aftuda deprauatus , fponte
dmins legis pteuaricafor cffe&us eft, & ideo.tccuniiiini
quodei praidiiäam fiierat, iufto iiidicio D ei, ltioins pos-
, ^damnatuCjtottifque.idcft.iecuhdumcorpuj&fecuadumanimamin
detenus tommutatuS, aroifla libertäre
propria, füb peccatiferuitiomancipaiur. Eshocnullus
eft hominamquinonhuius peccati vinculo naicatur aftriausiprztereumquiadhoc
vmculumpe'cäitifolncii-
diira, nouogenerationis mbdo natus eft, mediator Dei &
bominumhomoCbriftus Iefiu. Qaid enim aliud potijit aut
poteftnafeiexfeniö , niiiieruus; nequeenimciiincuet
über Adam, filiosprocreauit.fedpoftquamfemus peccati
radus eft. Ideo ficut omnis ab illo eft; ita S; bnmis
homofemtis peccati per ipfiim eft. Hinc.& Apoliolus,
ex vao.inquir, in emm; homines in cmdmmuionm. Et riufiis:
Ter mum bomintm peccatum imrauit in hum mundum , &ped.
petlatummors, & üa in omnes hominis mors pertrattfilt, tnqub
pmitespeuautrunt. Falluntur ergo omniiqodo qui dicunt
mortem Tolam, nbri&peccatum ttanfiteingenushu-
manum. Cum apoftolus&peccarum tk mortem mundo
per eum teftetuirSllatum. Ab hacigiturdamMcionc
&mottenullusomhinbliberattir; nifi gratia tedempto-
ris. Q yi tutntffet dominus, vtppte Deus, yt ntsafertiimteptr-
petua, & poteflate dtaboli liheraret, atque ad verum liber totem
eduieret,faauseRfoods,accipicusfimamferui.Hincetl,quod
dicitad ludaios: Tunc vert libOi er'ttis,fivosfiliuslibtrautrit.
Putabanteriimfeverelibetos, qui humanis bcatpatiqmbus
intentione vanifltma feruiebant. Vt ergo fal^ ii-
bertas fietet Chriftianalib.ettaSj eadem libertasliberaro-
K indiguit, quopofietpereiusgratiamaboccupatiorii-
bus humanis auerfa, ea cogitate & defidcrare, qu® perti-
nentadvitam®ternam. Sine hacigiturgratiapoteftqui-
dem cogitare Sc defiderare humäna, hon autem poteii
cogitate aut vile, feu defiderare diuina , Quotum pri-
mumeft&pntcipuumfundimemUin, & crcpido quo-
dammodofiueomnium bonorum or/go,tredbte in d»mi-
BHme/.rwfrwti/iafti». Quod vtiqjnoneftex fia tu tails atbi-
’trij libertate: quia non hbicaro& fanguiX fid pater ulißisre-
utlatcui voluerit, ad verara cum atttahehs'libertatem non
violentaneceifiratc, fed infirndendo (iiauitatem peefpi-
ritumfanaunii vtniojictcdenrcsdicamus,. quiadonmitio
^ft/«t,quodnemopcrnatntalematb.tt;jl,beitatempo-'
teftdtCerenifiin fpiritufaiiao, F.uftta eigogatriuntqui
dicuntintum eftvelle credoe,Dti autem gratia eft adiuuare cum ?»»&■
etiamipfum ctederc j qtf odett con'enfimi ptse&ete veti-
tati, pobis i Deo dari teftetur Apdllolis, dicens: Vobis e-
nim datum efl d Chrifio,non filuin vt in turn tbtdatis, vtrumttiam
vtproillopatunnni.
G" 4 ~~CA -