loannis Maxentii
d u a s natuTas v n iu s filu D e ij fm e d u b io p r ^ d i c a d i . N am
q u um D e um v e rb um n a tum e x v irg in e f e c u n d um c a r-
n em d i c im u s , d iu in ita t is e iu s ria tu ram ra flim a tis y o s n a -
r^m e x v ir g in e p ræ d id fe . V e rum f ih o c ,q i ió d a b fit,c r e d e -
r e tu r à n o b i s , n o n e um fe cu n d um c am e ra n a tum e x v i r -
g in e fo t e r em u r ,R u r fo s ,q u um a [D e o v e rb ó fiifc e p tam a u -
d itis n a tu ram h um a n am ,p e r fo n am ,a b e o , h o c e l t , how u 4
Ghrhlusazqualis neque prophetis3aut Iofèph,autouiïibet
fanélorü,erit;certe iuxta nos ajqualisloahni Baptiffee vel
Iererai^qui in ipfeformatione f^étificari fimry ficut dieft
Deus ad Ieremiam fPriüfquani te fonnareiti in vtero
noui te, 8c priufquam exires de vulua fim&ificauite. N .
Non eft Chriftus^qualis in vulua famftificatis, quiaifti
' quidem in'vulua fan<5tificantur,ille vero in ïpfaconformarionefitChriflus.
EtiftiquidemparticdaremacCijji- -nem,fihcepiam,noneuncfem'fa(ftum hominem acdfeis.'
unt gratiam, ifle verpplenusèft gratia, vtpote vnigënitus . Hinc etiam nee verc, nee proprie beatara virginem, Dei
Dei. G.ChriflnminipfeconfdrmationeJadüm, quem- | acquiefeiris crederegemtricem,quianon Deum verbum
• nam modum dica?, nopintelligo, ideoquisfitCnriftus incommutabiliter ex eius vifeeribus hominem iLfthrn,
r'^ui in ipla conformationè faéhis eft Chriftus, euidenter . fed hominem Deo vnitura ex ea creditis natum.
I öftende. N.Chriftus eft vnigénitus proculdubio patris. J N./Quiamos imialidos arguis ad'difcernendumquid
; C.^ jaod haélenus impuguaueras,nunc ab ipla veritate !internaturamfit,&perfojtiam, doce tu naturam eflèline
! pérfoha,aut qiiae polfint naturis proprie fine përfona y q?
j Chrifram haólenus dicere ren uebas,nunc licet fecundum i cabulacoaptari.
! carnem neges £ femetipfo formatum,tarnen inipfabon- C.Naturaram &; perfonsfuntpropria 8c communia
formation? Deum fa<ftum Chriftum confèflus es.N.NuI- nomina,& propria quidem nullam feciurit qua-ftionem,
latenusme putes tuis calliditaubus circumuenmm,egoe- ; cómunia yero qua; a falfis doótoribus callide prafomu»-
nun in ïpfa conformationè ideo Hivi vnl(r/»ninim f ’ Kri- I t-nr nim ipfa dixi vnigénitum Chri-iliniiü (imnliz-innU... _ J.-L /T~ V
ftum faótum,qma ipfi cónfonnationi carnis,péumyerbü
credo coniunótum. C.Qui ipfi conformationi camisDé-
um verbum carm dieft adiunóhim, non in propriafiibfi-
ftentia,hne perfona Deum verbum hurnana doect fofce-
pilïè naturam,fed fobfifténa;carnis,qiïa; dum in membro-
rum extèndebamf lineamentis/ubfiftèntia Dei verbi de-
monfkat annexam. Vnde non iam vriam,fed duas fobfi-
fte n tras fiue perfonas Dei Verbi incamari,& hominis faóti
: credere denótattir.Fidesautem catholicafion ipfaconfor-
matiörie,vt tu aiïeris^fed ipfem Deum verbum fecundum'
camera, a femetipfo formatum,faófcumque hominem,fal-
ua diuinitatis eius fobftahtia confïtetur. N. Quidigitur
negaftilhbfiftere Deum verbum ? hóe enim cogit intelli-
giillud quoddicisjipfum^ fem'etipfo formatü,hominem-
que fadum, licet calhde in confèquentibus hóe idem fa-
ftumdine fine diuinitatis diminutione confirmes.C.Nul-
lo prorfus modo Deum verbum ego fubfiftere denego.N.
Quid de came fiue de tota fèhtis humanitate ? C?Et i-
p 6mfine dubio manereprofiteof. N. Quum ergofiibfi--
ftere Deum verbum & hominem dicis,cur vriam y& n on
duas fubfiftentias profiteris ? C. Qhia non homini iam in
propria manend mbfiftentia Deum verbum credo' vni1-
ram,aut faltern carm formatie &ammit*,per quamcuiuf-
Hbethominisintelligiturefïê perfona, fed rubfifteritiam
fiue perfonam Dei vèrbi,naturam fufcepifïè humanai quje
nunóuam velut corimiunis prater Deum verbum M>fi-
ftit,fed per ipfiim orta, & ab eo fufeepta, ipfius fa«ftapro-
pnx natur* eft,manêtq; no ih fua,fediri eo ^ quo fofoepta
eft,hoc eft,Dei verbi fubfiftentiafiueperfona: &ideonpn I
funt duaefubfiftentii, fed duariim naturaram, verbivide-
licet & camis,vna fuhfiftentia fiue pèrfona eft. N. Ergo
humarta natmadiuinitas faéfa eft ? C.Hocfaltemcógira-
aone reciperc, extrehrapróbatur amentra.N.Qupmodo"
ergo proptiam Dei verbi naturam hmnanam dicis efte-
pmm ? G.Quia nó eft alicuiüs alterius nifi Dei verbi homi-
nisfeóti. N . Fa&umquemadmódum aflèris Deum hom i”
j nem, vt cum tanquam conuerfiim in hominc ? an própter
fufeeptum ab eohominemfadhimDeumhominem pra-
dicas? C . EgoiDeo fufcepmm hominemnullatehusdi-
cere audeo,fed Deum fine diminutione diuinitatis lux fo-
«um hominem fateor. Ne fi fufcepmm d Deo hominem
dixero,duas videariri filio Deipradicare perfonas,quia & !
mfceptor faniftomm atque fidehum Deus didtur, fecun-
dumiüud quod ifi Exodi cantico ad eumdidturrAdiu-
to r& fuiceptor Faaufeftriiihi in falutem.Meliusefgóèft,
lufceptam a Deo namram humanam quam fufoeprum
hominem dicere. N.SrapendaqtKedain me £ te auribus
ïngeranmr» quafi diuèrfüm & nftn idipfom fit; dicere ï ®
minem, fiuenaturamhpmanam,quum homo nonfita-
Iradmiihumananatura. G. Nimihim hicerrorisveftri,
& pon aha, caufa eft.. Nam dumnpn valetis difoerhere,
qüidinter perfonam fit & naturam, idipfom mtelligèntes
naturam efle ,^üod&pérfonam,imö nullatèriüs credehturarumque
confundiris,& dijas omninoperfonas, ficut
tu r ,a liq u a lim p lic io r ib u sn e b u lam d u b ie ta t is o f fim d u n t .
N .Q u æ fo n t n om in a , q uæ a u t a fFerant-äut n o n a ffé r an t
qixæfripneiii ? C . D e it a s ' ce rte & h um a n it a s ,c a ro 8>c d iu i-
n u a s ,p ro p r ia fo n t n om in a n a tu ra r am : V e r b um v e ro fïu e '
le fo s Ç h r i f tu s ,& f i quae t a lia re p e r iu p tu r , p ro p r ia f o n t n o -
m in a p e r fo næ ,ficu t P e t ru s & P a u lu s A p o f to li . D e i y e r o &
h om in is to t am T r in it a t is d iù in ita tem fig n ific a t n ôm e n
D e iji t a & v n am q u am q j p e r fo n â e x T rm it a t e . D e u s en im
P a te r ,D e u s F iliu s , & D e u s S p iritu s f a n d u s , Ôç, t o t a fim u l
T r in it a s y n u s D e u s . R u r fo sh om o ,f ic u tp e r fo n a ,it a f ig n i-
fic a t & n a tu ram . V n d e & n o n n u l ] i p a tre s fo n d i^ n o n q u i-
d em a d p e r fo n am ,fic u t v o s ,fè d a d n a tu ram p o t iu s rè fp ie i-
e h t e s ,h om in em a ffiim p tum à D e o d ic e re c om p ro b an tu r .
N . A f ïè n t io r p la n e h is quæ à te p r o la t a fo n t ,f i t am e n p o t e -
ris d ice re n a tu ram e fïè in p e r fo n a .
C. Natura humana ,quamuis tota in perfonasfingulas
deriueturjnon tarnen quælibet vnaperfona, aut vnus homo,
id eft,indiuiduus,totaprobatur humanitas ,alioqum
nequaqua mnumeri homiqesfîue perfonæ generalis hu-
ius humanitaris exilieret. Difcernitur ergo à natura perfo-
na, quia perfonæ vnam rem indiüiduamnaturæfignificat.
Natura yero comunem cognofoitur declarare materiamj
ex qua plurimæ poffontperfqna fobfîftere.Quapro^er o-
mnisquidem perfona fimplnaturain continet,non autem
omnis natura perfonamæaue comnle^imr ^ linnnin
U s jT r im ra a s ca th o lic i fa tc r e n tu r . N .In fo b ft a n r iam q u a h -
d a m & in a n em n a tu ram m ih i v id e r is a fle re re , q u am n u llä
d id s h a b e re p e r fo n am . C . In fo b ft a n t ia e r g o t ib i v id e tu r
fo m m x 8c in c om p r e h e n fib ilis T r in ita tis na tu ra ? n u r q u ü
f it v n a & fin gu la r is jiiv t rib u s t am e n p e r fo n is e am fu b fifte re
c a th o l ic o ru am b ig it n em o .V e rum ,q u ia n o fin e in g en r i
p e r ip u lo ,d e Creatore fo o d ifp u ta t a e a tu r a , f ip la c e t ^ d n o -
ft ram , i d e ft , a d n a tu ram tran le am u s h um a n a n i,d e q u a ,f i
q u id o f fe n f iom s , q u p d a b f it , a c c id e r it , lx u iu s » ft im e tu r ,
p r a c ip u e , q u ia 8c d e ip fo n u n c in t e r n o s q ir a f t io v e n u la -
t u r ,v t in d e , q u an tum p o f l ib ile fo e r i r , p la n um f ia t q u o d
q u a e rim r, n e v id e lic e t n a tu ra , q u am h e e d um d ic im u s in
p e r fo n a fo b fift e re ,ih fo b fta n t ia t ib i e fle v id e a tu r . N . F ia t ,
v r v i s ,m o d o v tp x p l ie e tu r ,q u o d q ir a r itu r . C .N a tu r a :q u ä -
l i t a s , q u * in m u lta s p e r fo n a s in d iu id u a q ü e d iffu n d itm ,
n o n t ib iin fo b f t a n n a lis e fle v id e a tu r ,v tn in i l f it .A l io q u in
q u om o d o c re a to r om n ium n a tu ra rum , v n iu e r fo b o n a &
v a ld e b o n a f e d f le c red en d u s e ft ? I d c i r fo au tem n a tu ra ,
quae c om m u n is m a te r ie i v im ra tio n e r S q ; c o n t in e ^ ir ifu b -
ftan tia lis a c ra flio r ib u s m e n t ib u s aeftimatur,,eo q u o d m in
u s a t t e n d u n t al^erius jp e r fo n f n o n d u m ap p a ren tis ip a te -
r iam ,a lte r am e fle p e r fo n am ; q u am , v t d i x i , n o n d u m ad
lu c em ^ ro la t am , n a tu ra l isp o t e n t ia p e r fo n am i n c u n d i s
m em b ro rum q u o d am m o d o lin e am e n t is o f t e n d ib E t i d -
e o n o n b e n e fo b ftan t iam s f t im a s tu n a tu r a , fin e q u a n u b ia
p o t e ft p e r fo n a fiib fifte re . S e c u n d um h a n c ra tio n e rri e t -
iam d e v it ia t is c o rp o r ib u s iü d ic a n t e s d ic im u s . /M in u s e ft
d n a tu ra , n e q u e e n im q u ia la t e r , a u t n ih i l , a u t ifh p e r fe d a
e fle c re d e n d a e f t , fe d e ft p ro r fu s visr iftad n lh em b r jjfn o -
f t r i s ,& k t e t p e r f e f t a , 8c to t a fe c u n d üm p ro p r iäm r a t io -
. p ta lo g tL ib ? / /» 3*7
hem in mäteria feminis. Quis enim paruulum hecpiim v-
tentem rarione, imperfedam rede iudicabithumana habere
naturam ? Neq; enim qui vripfo tempore hon poteft
rarióne, idéo aliquid illi deefle proBäbitUf Ü 'definitfohe
natura humarra. Q^urii, ficht vetereis äefinicrunt, nihil
fit aliud honidj-quäfo'aimnalrätidnale mortale. Äh forte
aliquis; quia nön v t u n n i r ^ ^ u l tm ^ S ^ a t i ó n a b ^
animalia tehtabit eós afiefore,qups vtique tempore cön-
grup non extrinftcus adueniens ratio, tód exhinij[efcus na^
turafobnfinifkante ditabit? Qüapropter natura humana,
quaelatet in materia fèminis,non aut nihil,iht impeifieda
eftjantequaminfoamfobfiftenriamjDeo ex ipfo creaptê
formetuTi fed ömnino perfeda, fecuiidiim qiiain jeatio-
nem &heui antemulta tempora, quamin vterofeihinare-
tur,äut^^Cöpjpipercturiiri lumbis^^pdfitüsÄbmh^iegifihde^
icimatus. . Nulla aiieem res poteft decimari bira non eft.
Res ergol ift^fiuejttatiira qiiaè ixi ocCiilto efti quämdiupro-
ducatür ad lucemiquafi in fuBftantia a minus intelligeriti-'
bus asftimatur. Quumaütem nütu Dei perferiemgenera-
ubnurn,visfeiiünrimfo2minxfoeritvuIuäriänsfula,nmc
quödlätebät in ihembris extenditurj-&.in perfonä propriadecl^
ätur. Huic igitur humahfe naturs,qua:geherä-
us & cpmunis eil oninibus Honiiriibus, fine qua nüfta po-
teft (vtfiiperius ^imus)perfohäfobfiftere:in fahdee vir-
ginis vterd, iqüfefidé plena Deiifn condpere meruit, fe-
Imétipfimi Deus verbumvnife dignanis eft, & èx materia
; vifeerüm eius ahfqiie yllöyiri feniine propriapotentia&
virtdtè femëtïpfom,fine vlla flatus fiii diminurioné, .fcréat
fècundum cainem, prbficit inmembris,fit lioino,fecua--
dam pröiidftra falutefoftinet riatiditaterh, pSftremp efe^
fdtmstarisaügmenmrri;Tdcircbvére &prdpriefecuh-
dumcarnemnatüs d fehda virgine d cathblicis predicating
Hinc vere & proprie eadem fimdd.virgö Dei gehïrr
trixcreditur. N . Tbtumquodfoperidsdte,ucetinuolu-
ce'tameh-rationabflitcr dilferilridebatur j Concliifio hasc
extteniacdhfudit,qdaè^Dedm fidminèrafa^dm& qudd
eft mtolerabilius, fecundamDeryërbrnariuitatemau
derèxprèflic: quumnullares nafci fecundb fubftantiali-
terqdeat. FadusadtemDedsnömd^qtibmddd dtepraB-
Idicaturjquumillddfietidicituriqüdd needum extarè vi^
ideatdr,vel ex eo quod efi,iii illiid aliquidvertitof ,• vt clefi-
hät eflè quod erat ? QHihenempe tremendabfhSe'adrui-
rabilis, iuxta carhéni Dei fioftri feéimda hatiiiitasi nia-
griumqj pietatis fine dubüo fecramèritum prbbatur, quod
nègatiir ab impüs,quia non erat { fed pui erat naföirur: néc
fecuhdumid quod erat,fed fècundUmid quod non erat,
propria digtiarione förmatur. Q^ëmmhaturalitererat
fihëihitk) riatus expatre, idem ipfe in ternpbre haturaliter
ndfeitur nobis exmatré. Ibifecundum diüiniraterri,hici-
'dem ipfe homo ex hoiiiihefa£lus,luhilirer non fecundum
id quod erat,fed fecundum id qüödnonerat. Nam DeuS;
quierat,fithdmd,fihe fiii cbtiueriïone,qtibdnon erat.va-
lecitaquè argumentum a te prblatum, ad èdm qui aliquid
qued eft fecundum id quod eft,apt li^ct feeuhaö, cbhten-
,dit,aütfieri: ad hos véto niHil.pertmet,quihohfecuhdü
id quod erat,&hdtum fecuhdo 8c fo<ftumi D>eum horiiihis
predieamus'. Sed i^m iftius difputadphis,fiplacet,ifte fit
finis. Si qua verb reliant,' ab‘ alterius fernibcihaüonis in-
quiranturexordiö.'
G A P Ï T V L A L I B R I ff.
!•' "pV E naturali vniotte DéiverbifaiUadpropfiamcarnetri:
i i I S Quod ex diuïmtate & humanitate Chrtfiuf compofim
doceatur.
Deep quod dicuntalterunt in alttroj hocelt, Deum verbum ba-
\ bitareinbomine.
4 *' Deep quodfcriptuhi: Solutie templum hoe,ér tri triduo refitfii-
iaboiüüd.
5* S^udd peruerfq intelligentie fenfu accipiant,quodf riptum eft:
Nifi maniticautntu carnemfilu honnnu, non habebttu vi-
tamitivdbis:
Ge Quod non credanivitam ejfe eum qui a Itidais efl crucifixus.
7 •' Quod hominem tdntumtnodo,non Détimycarne ertteifixum ef-
__ • ^ fefatearitur.
H. De eo quod jcnptumejt, Dominus gloria crucifix &.
9 - DU co quod diçunt: Chnjhtmpajjum carm non Deum f dffum
Üitàc9n)iimfobàA& tâ \Dmtitnum
, eum & Chrijtum Deus fecit.
ïo . Deiefttmonmquïbuspurüm hominem eum 'quipró nojlrafa-
^ futepdffweltyd^onjlrarenituntur. ^ !£, Æ
ïit f^odnuUâtenus vnius eiufdemque mirabilia ,paföonefquefaeum
propter quemdmnïai&per quem omnia, quimultosji-
liosingloriamddAuxerat,auftoremfalutUeorumperpaf-
, Jionesconfummare.
i i . Deeo^iyiBm;d&óitériibM: ‘cm Deipdjfa ell,Deus dutem
carnepdjfusnonefï. .*
ij* SytUier Ö£VM proprids c’arnit fu* fecijfe dfferunt'pdf-
fiones. ^
14. Quod Deampdjfunïcarnedjferant,Déum dutem verbumpaj- )
. fum carne nullo modofateantur.
15. Quod rugaiit Deum effe„ 'qui yifus '& contreStatus & paf-
fus carne est, ob id quod fcriptimeft : Deum hemo viditvn-
quam.
1 61 QuodTnnitàiemnChriftohdbitaremipie afférant; ér ob id
firiptumeftij^din ipfb habitat ommptehïtudo diuinita-
tis corporaliter.
17 . Quodperueffe Deumfilium,non Deumpatremin Cbrijlpha-
vitare djjèrdntper id quod fcriptum till Deus erat in Chri-
„ - Jio,muMumreconcilïansJïbc.
18:.. Qmd(^ri^um,nonCarnem Ghrifti,afunftdTrïniratecrea-
‘tum 'ér rejufcttdtum afférant, quod dum dö'cerecondhtur
iuxta Àrïànos; Chriftumcreatkïdm iredere deprehendtin-
l. iur. . ...
19. Deeo quod dicunt,Hdmoujion diuidere,eft Chrïjlum diCere V-
. numexTnnitate. , ,
10 . Deeo quod aiuntfqùtcquïdèxaliquo ejfe didtur 'alterÜ oftendiiéxdltero,
ériqeo Chriftum honbfórtetvnumèxTrini-
: tdtéfatpiJedvnutnin Trinitàie &peruèrfitite hóe idem
ab ipfts hmtitts memo'retur.
i i ; 'Quod y nam qutdemperfonam Chriftum ex Triniiatefatedn-
tuii Chriftum dutem vnum ex frinitateftulte denegenti Ét
tjtiod non ex dudbiis naturis,fedex du abus per fond vnajer-
finamptopter vhumfUü vocabuluin, ér dignitatem ér du-
Uoritdtem Chriftum effeïmpiemdehinentur.
11. ’ Deeo quod djfeïdnt; nihil nos jdfftrmaredéb'ere, qüodnon in
fcnptuïis cdnónïcis continetur, & de quo dolor-: ditahtfftne
' Chriftó Trinitatem non ejfe: ér quodinüiêtècöntrdomhes
S . : pene eorum verfüiias oppondtur iüud quodfciiptuth èlt:Ec'ce
. Adamfqttuseft,qtiaftvnus<ixnobis. -
23. De eo quod ex ipfts quidam do lofe Deum natum exfoeminqdi-
bere vïdedntur : Chriftum vero vnum ex Trinitdte nudate-
hus ujfeiierent, & de eo quod dicifht : Sufficit nobis hoctùift-
ieriyrioftrüvólumusvtifermonibus»
Î4 . Quod callide diedtur ab èisftidipfubi iudicati^ffe^ quod d vth
bis & nobis didtur : Quomodo nos vt hmtico's aftimatis,
quid viftris nolumus vtifermdnibiis Ine occafionem aliis ha-
. reti'cispribedtnusl , .
25.' De eo quod dicunt: Nihil dmplius oportere, nifi quod verbis Sy~.
nodi continetur, 'ajferere, & quod hdretïcopïudicerit eosj qül
confwiiliter,viipfirejpondent, duàs quidém n attiras verbis
dliisdtciinwïvèfiris vero nolumus viiftrmnibé^rie'diiis btfc
rends occafionem dare videàiïiur.
Biblioth. Vet.Pdt.Tom.ê.'
I Ö AN N IS MAXENTI I
DIALOG; L IB E R IT;
Interlocutores;
N É S T O R i À n v s, & A"
^ T H O L 1C VS.'
» E s T Ó r i A n V s . I . M em in i te & in fo p e rio ri;
fe rm ô n e ,q u um q u ç fîtum fu if lè t ,y t rum in duabus1
h an ir is C h r if tum c rè d e re s ,re fp o n d iflè ,in duabusV
fc d n a ru ra l i c ö r iu e n t rö h e v n it is ; C ^ ô d c ^m a fiib itb “intal-
R k - - r të