A
Mi flus ad
(acecdos III
dzus quum
Peina ten- .
chum tantü
docUifl'et .
ideiico hue
folumli-
biuiu admi
- Capita do-
ftrinsSama
ritanoram;
Angelos»
immortali-
__te ôcrcfuï
left'.one
corporum
. tollebar. c
Angelos ef
£e probatur
B
Quomoda
probabant
. Samaritain
momlitaté
Leontij Aâuocali Byzantini
44*
lÿriomm régi fignificarent, ableonibus deleri propterea,;
quod ricum colendi Dcum illius regionis ignofarent,qui-
bus rex auditisjvnum ex abdudisin captiuitatem lacerdo-
tibus axi eos mille, quidoceret, quo pado regionis illius
Deus eflètadorandus.Is vbiadueniflèt,nihilaliudéos do-
cuityv t exeranei feriptores aiunt, nifi Pentateuchum, qua-
obrera illam folam Samaritani recipi'uc. Hadenuslcriptu-
raïàcraiPcrhibencaucem,ab his ortosSamaritanosrquorû
eft huiulmo di fed a Jn do ch ina de Deo eumHebræis eadé
ftacuunt:vnamhypoftafin,& vnarn eflè naturam tradétes,
quodadincarnationem Chrifti attinet , hoe modo fen-
tiuncC hriftum veniflè non credunt,venturum exiftimant:
necDeum eflè qw veniät,fed vatem; Prætereanecangelü
opinantur efle,nec animam mimbrtalem,néçrefiirredib-
ncm,NonenimHebræis adfentiurimr eredentibus Çhri-
ft am viuos a tque mort uos iudicat urum .Caster u m angelos
eile de pentateucho conuincuntur,exhifce verbis:Ec«<*«-
gehis meus antefaciem tit am prdt Item, Angelus Domini oompel-
iaitit Agarem. Item Angelus Domini.compellauit Abrahamum.
kem3Ingreßtfuntangelt Sodomorum oppidum , aliaque talia.
Mortalem. vero animam efle, non immortalem teftatur,
inquiuntipftjVérbis hifee Mofes : Sanguinem npcomederitis,
fed eum in terrain effttndite. Namcuiufttis animraiis languis,
ip (lus eft anima. Sédnos adhocrelpondemus » primum
n oh eflè làngùinem animalium animam v fed quoniam ef-
f ulb lânguiiie, anima quoque mterit:idcirco de fimguine,
iumentQrumlicioquitur, quænos quoque morte pbno-
xiaiatemur elle,non de hominibus» Quin & animam eflè
immortalem,SciudiciUmfore mortuoru; ex hiftoria pro-
bamuS.Cainus &Abelus,duo fratres eranq vnus agricola,
paftoralter : quibusambobus rem Deb fecramfaditanti-
bus, Abelu m,De iiSjVt iuftum,acceptauit,negle£fco Caino*
Is haric caufam aduerftis A bèlum, æmulatione concepta,
I C^unque
jMontano-
I fum, Man i
Ichzorum,
Samofate
belliorum
. ScArriano-
n declapertradarit:
allj a periodo 6c obitu, Apoftolorum , vfque
adprincipiumimperii Conftahdnianij.de quibüs hiftorici
qiiidam ecclefi^ftici memoria: prodiderunt , Eufebius
Pamphili,& Theodoritusjquorum feripta neceflario non
recipimns. Nam extra Apoftolorum ada nihil horam vt-
admittamus,patrum regulis läncitum eft. Anniverbab
inirio Conftantinianiregni,adnoftram astatem vfque, fie,
diuiduntur.Alij aConftäntiniimperio numerantur,vfqqe
adihitiumcoadaefynodiChalcedonerifis : alij a coada
Chalcedonenfifynodo, adnoftra vftque tempora. Caste-
rum temporibus illis,quas aC hrifti naduitate vfque ad im-
perium Conftantini numerantpf,hi dodores & patres ex-
ftiterunt:Ignatius ille Thebphbras,Irenaeus, luftinusphi-
lolophi
pus-,Gregorius
nqs epifcopus & martyr. Hos omhes fequutàs deiiieeps
hæreIesrecipiunt.Etexftiteruntiifdem temporibus fed *
complûtes,fed claræ duntaxàt commèmorandæ.Primum
ergo fedb. Montanorum eft orta,de qua tradabimus alibi:
deinde Manichæorum,quæ quiadefedis fingulispeflimâ
quæque felegir, nihil omninoboni condnet. Nee pôtéft
quifquam accurate de hac loqui nilî eorüm fe conueriatio-
ni adiungat.Non de aftrorum cultuj non mali Ipecie qua-
uisabftinet.Quæ circa dodrinam de Deo deque incarnâ-
doneChrifti,magriacumlicenria delinquuntj hæcftmt.
De diùjnitate fie opinantur,vteflè duo principia,duo!que
Deosdicant, vnum bonum,& Vnum malum. Si qua me-
liorafimt,inrebus,eaDeo bonoadfignanqtenebras, ma-
lo; Rurfiisin compofitis animalibus, materiem ad malum
Deum : for'màm ad bonum Deum référant. Idem &
vetéris fcripturaelibros quofdam Deo malo attribuerunt,
vt eum-, qui de IftaçUtarùm ex Ægypto difeeflu narrat. Atandem
eum occidit.Quum ergo Samaritani dicat, in hac I iunt enim,non efle.Dei boni,-eos Ægypto eiiçerc, niulta-
vita compeniàri Fada cuiuiuisjquid deAbelq dicerepoflîi- que maladémcépsirrogare.Præterea nduos quoftlam fibi
musîcuiusiuftiriæDeus'ipfexeidnronium perhibiiit. Ni- j' libros excogitant. Quippe cqmmemorant Euangeliùm
miram quod hanc Vitam-atrinet, mala pro bonis récepit.
Vnde manifèfto patet,& immortalem eflè animam,& re-
Furredi oné eflè ftatui deb ere, nam nifi vita reftareti, in qua
fuariirq actionum ille fradu capictj nequaqua vir talis im-
merito fuiflètinterempras. Etnæc quidémSamaritanoru
eftfeda.Sciendum vero regem Afly riorum Nabuchodor
noft)i:em,quumregnatè Sedecia cum eopiisHierofolyma
yeniflèqludços in capriuitàtem abduxifle'atque inPerfidé
tranftuliflè,qùorü in numéro Ananias', Azarias, Milaelus,
Iezechielus,& Eftlras.Poftannos 7,d.regnan,te Cyro, rur-
fus Hierolblymaprofedifimt,quumCyrus ris reditu pro -
pterea concefliflèt, quodqipleraqueper ipFnmgerenda
prædixiflènt. Hune reditum deferipfit Eldras, qui quum
Hierofolyma veniflèt, dmnefquelibrosidtéporisquo in
captiüitatemabdudifuéi^rit, reperiflèt exufto ex mémo-'
ria deprompïoS illqs ia.librds,quo sfiipra recenftiimùs,in.
litterasretuliflè perhibetur.Hæc confiaerare libuit.
Hac tenia aßione diuiditntur tempora qu& anatïuitate Chrtßi
ad imperium Conflantini effluxerunt, enumerantur
patres eccle]iaftici,quitoto illo interfiitio
temporisßoruerunt.
A C T I O I I I .
/'■ 'V Yoniamdè Ghriftianis dogmatibus habertdaerito-
V ^ r a t io , neceflàriumeft temporumpartirionem quan-
daminftitui, vthinc^ognofcamus,quidodores, quæfe-
dæfuerint ; quarum quolibet patres fe priores admitrit,
pofteriores reiicit.T enïporum igitur alia Chrifti natiuitaté
præcedunt,quorum fiipramentionem fecimus:alia, Chrifteriptum
àThoma, 6c akerum à Philippo : quæ nos ignoramus.
Atque horaingratialàndipâtres expçellèrenomi-
nârimquos librosreciperëdebeamus.Deinçarnatione fie
fentiunt-Nonverefadamincarnationem Ghrifti fàtétur,
fed Ipecie tenus:& in ipfîs cruciatibus Chriftum pro fe hominem
alium fiibieciflè,acfiiga euafiflè. Huic de Ipecie o-
pinidniéx quibuldam didis, quæ in euangeliis reperiun-
turjfidem adftraebanrivnde perhibent, Chriftum in-mote
trâsformatumfuiflè,adihadIpedabilemIadum. Rürlus,
quum magna eum multitudd gircüfteriflèt, Iefiis deffexit.
Hoc verp non làris eft ad probandun^incarnationem Ipecie
tenus eflè fadam. Ham & homines transforma« rae--
runt,&inadfpedabiles fadi. Quippe Mofes trâsformattiS
eftjVultiiadeo tnaiéftate referto,vt oculos in eu Iudæi diri-
gerç.nequirët-, fedpbyelato vultü ad eos loqueretur. Itide
& Phflippus inadlpedabilis fadus eft,&ex rëgione motâ-
nâfiibito perUenitAzotü.Alia quoque feda,riimirfi Pau-
li Samblatehlisihis tempdribus exftirit:c(ui& circa diuinr-
tatem,&incarna^ionemerrabat. Cirça diuinitàtfenïÿ qüiâ';
hatiiem Iblum fatebatur :circaihcarnationem,quia;pürum
Tolumque hominem eflè Chriftum dicebat : ihquo fuiflè
T)ei fermoneffl,non arbitrabaturjnecea fentiens,quæ Nc-
ftorius. Quippe Neftorius, licet Chriftü diceret purü hominem
eflèrtâmen ftibfiftenté per fe Dei fermonem, aefi-
lium,in homineillo fuiflè fatebatur.Non enim circa tqni-
tatemaliquod Neftorij.fuit erratum.Paulus autem Samo-
latenus lubfiftenté per fe Dei fermone in Chrifto fuiflè riô
dicebat, fed volebatièrmohem eflè iulïùm quëndam, ac
mandâtum;hoceft,iuffît Deus(vtipfe ldquebatur)fieri per
illühdminem,quodvolebat:idemque per ilium codebat.
Nec erateademPauli de diuinitate fentenria,quæSabellij.
NaSabellius eundem dicebat eflèpatrem,&% — - * t ■: : ---l'IdJaUCniluvuuui'iuuii.i.Lfai filium,& Ipie^
u^tur*H°rum poftChriftum temporum hæceft ritumlàndü,deumqu e rem trini no minis appellab at,nuf
nu io. artime nauuitäte Chrifti ad imperium Conftan- Jam prorlus eflè trinitatem ftatuens.Paulus vero,non euil-
tjmpertinent,panimabimpen^onftanrinianiprincipio demdicebateflèpatré,&filinm,&fpiritü.fendum:fedpaadnolkamemoham.
Rmfusanni anatiuitateChrifti vfqi „aiebatillümeffeDeu, qui omniacrgaflèt,filiü,purum
a ïmpenum^ onftantim, tnplicesIunt. Nam ex eis alij illùmhdminétlpiritum,illâgrâriam,quæluper'Apoftdlós
niunerarmiranatïuitate Ghrifti,vlbjadipfiusadüimptio- vencrit.His t5pQribuiexffidt8^äbeirijfeaa,aeq{iat>äulo
nemy . a umptionc »dequibtis Apoftolormnaäa ante loquuqlumus.Cæcerum tëpbribus illis, quæ nnme-
. E
Teîbporis
partitio".
Diuifio tS
porum port
Chriftum.
Affumptid-
ne Chiifti
éx ii, qüz
fciiptafuiK
tätum aöa
Apóuölorö
piohantur.
Primus fa-
tium gia-
dus.
G
Euangelia
Tliomz Sc
Philippi.
Samofateni
liuc Parti |
fia na fsoia
H
Sabcllii fe«
■ äa quarta.
i.liic Chrjrfoftomus
eti diftus.
jfiobaticH .
[lies quibus
jAriuS cou-
Eimabat
jfiliuaaSc
ifpiritum
i fanftum
IcfieDei
'«cat uns.
, Arii opinio
'jieprehendi
turfacris te
fiimoniis.
C
Locafcri- ■
pturæ qui- ü
bus Arii lia:
barur à pa
tribus ex- ,
plicantux.
Arianiper
dodrinam ’
de idioma- J
munieatio-
■e rclutandi.
D
Chriftuis
anima hiifanturab
DeSeftiA,SchoUJiueUber. ................. ........... ■ ^ r i 4 4 7
impèrij Côftftahtinianiprméipid, yfqueadcol-
ledionem fynodi Chalceddnenfis, hi dodores & patres
vixeruht.Siluefterepifeopu8Romanus,Alexander epileoT
pus' Àlèxandrinüs, Euftathius Antiodienus, Athànafius
Alexandriiius i Iùlius Rdmarius, Alexander ConftantihopölitamlSjHilanusßidauörum
Galliæciuitatis,Am-
ccdonij Conftarihopölitani epifcbpi,& Apollinatis p ie f
byteri.Maceddhlj quidem hsttefis nuiulmodi fuit. Circä
diuinitatem delihqüebat, 6c ex femiflè particeps, eratim-
piëtatis Ari4h®,hamfiliumèkDéb'gehitum. tradens,^iri-
tum creaturamfeflèdicèbat, atquehpcdöginafuumexeb ;
confirmaibaiiqubdapenusiacrisihii^^ vtipfequidem |
aiebat, textus non èxftet,qui iSpiriiuimlähduhi eflè Dcum
tradatiSëd multis audoritäribiis cohüinfitur; Nam & Ipi-
nriisfandi, tanquamDei,mënüonëm feërafcriptnrare-
citiPrimum in adis Apoftolorüm ad Ananiäm fandus
Petras air : -CMfatanaii Anania, cor tutimimpleuitivlfpiriift
fanßo mponeresyparterhquedepretipfundidefraudares 1 Nonne
tuum manebat,&inpotefiätetUa dißraßum erät i Non homini-
busifedDeo mentitus es,En aperte $piritum fahdum.adpëlla-
ült pèurfi.Deindé rürfiis in adis Apoftolorum dicittir , ‘i - 1
pfis ieiuriäriribüs,6c mihiftrahühus dpmino, dixiflè fpiri-
'mr* Cóii'^reuS^r^diémhi Pauluni dtqueBarnabam adtllud
opüsiddquodeosvocäüu'Namflumincßdtßegregate; pofefta-
temfuambftëhdit ; qiibd ita fcilicet loqüatur, qüäfi-qui
’ Deus fit. QuippefiDéi créatumèflèt f.öcab eo miflus, fic
ioqui debuerat-, Dixit dömihüi j fegregate mihi Paulum ér
aliquem minprem D ominus verba raëit jjile qüoque Dp*
' ihiriu$foeuätf§elii$ zmSpiritm tlUß^iih^idepdM-pro^
i/ft:hoc eft,qui Prtus eft defubftantiatDei. Nüfquäm.enim
dé ffc^o.vèrbiriri.nóevI^ó|fe^twJ^4 cras coftari Rür-
fus. älibi dominus aii;prbfißl dotitegénie; yniuerfa$>baptik!a-
tesebs innomenpairis, ér.filii, & Spiritusfajtßi. Qupdfi^iri-
tuslahdiis déii^inh^tinötië^inCTeatis conniimêra-
tus fuiflè tjyti éum.eis,adorétuf,& eafièm gloria adfieiätur;
i ApbliihatèmyérÓ ëirch diuinitatem deliqüifle non adpa*
fïët; quamquam 6c hüncduó Gregqrü eq fè errqrè conuin-
cuntobft'tinxiflè.N^creaüqmdem ille mentionêni non
feciti ihquiüfit j .^éribrem »men Madam filii tradit; 6c
ipuatus firidi, rej^edu patririln thlperifarione yero Chri-
M mahiféftb érrabèriCorpus ehim i.quÖdDeus ille I^rmo
ihdiiit,ahimam quidem haberé, fèd merite prbrfus carérë
tradebat-.quippe qui non alitér animaprxditüs éflèt,atquë
brutum aliquodaniraal. H oe dogma fuiim; ilehaliquo
. fcripturae didp,ïed ratipcinaridb probabat. Quippé mén-
tem aiebat efle^^quiddipeecätöpdilutum.Ab%dümvê-
rb prbrfus,de Déi feriribne cógitarë cbpidatüm füiflè curif
ré’ p'edcatö coritarriinata.N bs autem relpondèmusj c conr
tiariö pptius exiftimahdüin, obnpxi* peccatb rei pibrite*
rèafuiflècopvüatumiqubdei^ihrisinihgérenNanailhfe-
iiïtëm adquifiuit, cu5 coniuhdus fuit. Qunmh*ceflènt
mdüeri ccepta dogmata, CohMririnoriblitaria g^ribdus'
, Êbhiiriülri iyb.coiuiqiri quavirimagni ruerunt,’ Gregorij
duo 6c AmpKflöchius.Hi cQlledi3Macedonium& Apol-'
linaremab officio remeuerunt38£ decretiini fiuëdpdrin^
fidei formiulärri jvt Ibqm fblémus^xpb^èrüt. Exftitenmt
jjy tëmpöribus magni qiiidam düoyiri, D|Sdbras épifcp-
^us Tarfi,& ThëbdorasMbpfiVeftx: quidéadüèrfus A-
rianos3& Macedonium3& Appóllmarempugriabarit |y-
niherfefquë littéras feéras’ ebmine^riis ilififttabanr,.& ifl
pretlo habiri,mPrtémpppéüéf un^nec ipfis viuis,qüilqua
radümdiqubdëbmmreprëhendèbatrimirid.cömpiures
fcriptisencomiisebs'celebrärurit.Näm&BafiliuSj&io--
drrnès Chryfoftomüs ëos pWdieät;; V eram ppftey nibio
bro&Mediolanéfis,BaIiliusCæfercæ Cappâdociç,Greri
gorihs Nyflènus, Gregorius Nazianzenus , Amphilo-
chiüsïcdniéfis jÀnridchiis Ptolëmadis,oppidi PHoeiiieiæÿ
Gelafius GæfarëæPaleftinæjNedariuS'AtticuSjiIoannes,
Pfôclüs,&Flamanüs Cönftanrinopolitani, Séueriànus
Gabalorum,Epipliânius Cypri,’ Auguftinus Hipponis ci-
uitatis Africæ,Theophilus & Çyrillus AlexandriniiHosi-
gitur omnës epifeopos fedæ pofteriores iplis recipiuntiät
non itidëm priôresÆxiftit autémftatim ïpfo Gonftantihö
impèrartté Arij ltëréfis,quiquidé ;& ckcadaturarnhuma-J
na errâbàt.Cir«^diüinitatem, quiàfiliüm dicebat cflfeDei
deitiihidemqüe fpiritum fandumrcircaincarnarionemi
quia Chrifti corpus aiebat inanimum eflè ».in quo animas
lpco fërffto principâtiiin obtiriuerit.Hdc autém prdptereâ
dicebat,quoniam coduceret adftàbiliéndûm ipiius dé tri-
nifatëdogma;,Iîcut ofténdere poflumus^Probabat autém,
filiumfpiritumque làndumeflè Deicreatafiüe opificia,de
façrarum littèrarum quibufdam audoritatibus. Ait eniriî
Petrum inadis Apoftolorum. àicemCertofctatvniuerfalp
raélmcorumfâitiiiia, quod Deui hune ïeftim, quemvos m efuceni
egiftis dominum Cfe/‘^«wç«ej^cmhi Ëtrurfus ^pöftolümih
epiftolaàd Hébræos CcnçGSktQuapropteffanÙtfratres, côw-
jôrt^voMt/o»Kcoe/ejî»,'confiderate Apoftolum ülumpon-5.
tificemquéconfëlfîoûîs noftræ Ieftim,fidelemei3quifecit
eum.Præterèa dominum ipfîim in euangéliiis diçere : Qui
me mißt pater,maior me efl.Seà réfutant éum Fandi patres,ac
priinö quidem aiidoriÉâtes'hiFcë Contrarias proferaht:
deinde hasipfeslqiipque prodüdàs àb ArianisJânant.Co-*'
trarias,qüod Ioannes<fixerit: j fermo,&ferma
'trattyuipeùnh&feffoo- fflèpeuserat. Ad ruriiis inEpiftola
hdHebiieos de fiiïqdicit Apoftolus : Qgj radius efl maiefia-
tis}& effigiesfubflantupatrls. Quodfi crèatum, non ftoboles
£)eiCliriftus eilet} höh èaderetihéum, eflè Dei tuntéffi*
gieïri,tum radium.Qùin & ipfe dominus ait : Ego & pater
ynum fumtts.Et hoc quidemmodo peraudoritates contra-
âas ir ium refotant. Produdis auÉém per Arianos Ppeni
hahirarione ferunt,qubd fiïius Dei Fcilicet, omnia Fuftinèj
rè us, vt homb^noji eriam dedignatus fit, pattern fe
maioreMdicere. Quiim Apoftolus factum dicit, non ad
diuinitate m rë^>iciéhs,ita lo quitürjfed ad naturam hiimaf
narh. Quàtenus eniniDeiiseft, FobolësDei,non creatum
eft:quatèhüsautenîhomo,tam creatuiiî,quamApoftplus,
6c quæcuhque nomiiiâFunt huiusgeneris alia. Et qüidem
ftciëndW, KbciplumëlfedôginaecclefiænoftræquodA-r
riumeuertàt.Nam hifiduas in Chrifto naçuras éflè dixeri^
mus,&huirianæ quidèmhumilés haFçevpces adtribueri-
mus;diuinitariverô diùerFâs: nequàquam cpfutatus eiier-
tituf.Idcirfto Ariariüitido^na, Chrifti cprpüsinanimiim
Vlîe tradebâp vt humiles eiiifitiodi voces Chrifto, non vt.
hbmintjhdttïbueréniüsjfed vt Dei fiUoj deque ipfius fen-
tentia,fiiiuspatre mittoVdeprehenderetur. QïïpdaUtëm
1 Chrifti corpus ammàprædicumfueptiGhriftus ipfe yérbis
hifee tçftatur,T urbata èft âriima mèa, deqüe; pluribus aliis
piobaturiAduerfus hüncÀriüm presbyteram Alexâhdri-
; riüm eximiorum 313. epifcoporumfynodus Nicæa, Çon-
ftafltin'óm rcmóüérunt
! eurn^&Iymboiu'm fiue dd«ftririæ fbrmulàm aduérfusip-
: fum exhoIîierunt,quæ vülgphabeturj&ppflîm , qui
cupiuhtjCbnlèqm.HæctradarëYôlüühü
Hue quarta aßione Macedonië Apollinaris, Neßorii.-i EÜtjchis
hareßs deteguntur &exariiinantur,Diofcorus quod
v;,v ' 1 ; Bttpçhi hmtMfauijfèi-uimfiàdni
• relegatur.
A C T I O V I.
P Oft Arij fedam,vei ea, pótiüs adhucvigënte (riditi löä*
A gPtëmpPredm-auit) exortæ funt alia^ düæfedæ‘ Mdr:
dpgmafuüm.Nëftorius êx eis cpnfirinaret. Nam éditisilfi
fetris ëb^hèntarns inträ fihc§ non cqnlrit^rimt: fed qfiu
I^catenijäiiäsadhattkamhumaffemrelatas: deprehen-
fiIriieft3eosduas Ghrifti hypo.ftilèf'ï ßc diuifioriem quan-
dam intrddhcëre3quam obcaufemCyrillusaduerfus ïpfos
ftonOiViuis qmdèmipfis cm ripmo corittadikérit, feëriim
ideb,qripdpügnandi contra, fedäs majöres nëcéffi.qs.é-
iulmodi dogmata tegerët.At paüjo qüa diem ThepJ
dpras acDiodprus obiiflent, fufeitata Neftbri[fqit h^ré*
fis3eratqueCpnftantinppbiitahusëpifcppus hic ipfe N eftorius,
Cyrillus Älekandrinhs ,.;fo^nhcsAnriPchèhus.’
HzreIfis^Maa
, ce'dohii lex
Error Mar
cedonii ca-
fut atut tc-
ftimonüs
Ecd’cfiafti-
'cis.
Qupdriam db^h^Neftbri) fiierit, expöfituin id qtfidém,
” ~.-'t . P p z eftih
Apollinaris
feâa fepti«
Metern hü« ;
Chrifto no
ttibuebat ' :
quid pöUU«
G
Ktfiitatiq
de Diodoro
& Thèodo'-
H
Prigo feftz
Meuorii _
q.uae offline
däaua eft •
öcy-i