A
ièccaVnm
in SpiritHin
fan&ura.
Dicit etiam beatus Dauîd: ja otite fi Voctm eius àudieriiis, no-
lue obdürarecordaveftrd. Cui beams quoq, Paulus concordat
his Verbis : Ÿ'tdett fratrts, nef or te fit in aliquo vefirum cor
mitant inïreduliratts difeedendi à Dei) vïuo : fed adh or tamini vof-
titetipfosperfinpulos dies, donee ho die cognommatur.vtnon obdure-
turquts ex vobüfallaadpeccati. Obdürarus îgitür viüit, fine
qui bon couert tur,defperansde indulgentia peccatorum
fiioruth rfiuè qui fie mifcricordiam Dei ïperat,vt vique in
fineitt vitæ præfcntis ih fuorum criminüm pemerfitate
permàneat.Pioindediligentes miïèricordiam Dei, metu-
entefqj iuftiriam, hcc de remiflîone peccatorum defpere-
musjftec remancamus in peccatis: feientes quia ilia o*
hinium hominum débita lit exaduta xquitas iitftiffimi
iudicis,quxnon dimiferit mifericordiaclemehtiflimiredüm
ek illo tempore,quoSaluatorhofter dixit : S i q u is r e -
n a tit s n o n f u e f i t e x a q u a & S p ir i tu f a n f i o ,n o n p o t e f t ï n t r o i ï e i h r é g
n a n t Dei : abfq; facramentobapti(matis,præter eos qui in
Ecclefia catholica fine baptifinate pro Chrifto finguinem
fundunt,necregnum coelorulh poceft quiiquam accipcrc,
hec vitam deternam : düiàfiueib càçhôlîca nde,imëîn hx-
tefi quâcünque vel Ichifmate quifquam ih nomine patris
& filii & Spiritus fin d i baptifmi iàcraihehtum accepe-
rit, integrum facrametitum accipit .* fed ialutcm, qux Vir-
tus èft facramenti.non hàb eb ir, u extra cûtholicam Eccle-
îîam ipfurn îacramëntum habüferit. Ergo ideo debet àd
Ecclcfiam redire, non vt fàcrarnentüm baptifmatis ite-
rumaccipiat.quodnemo débet in quolibet homine ba-
ptizaro repëtere : fed vt in catholica focietate vitam æterderoptOris.
Sicut ehim mifericordiafufcipitabfoluicque nam accipiat.ad qilâm obtinendam nunqiiam poteft elfe
conuerfis, ita iuftùiarepellet,pünietqiobduratos.Ii fuhr j idonéus^qui cum fâcramcnto baptifmatiS âb Ecclefia ca-
qui peccantes in Spiritum fandum, neque in hoc feculoj j tholica remanferit aliehus. Qui fi eleétholynas largas fa-
neque in futuroremiifionemaccipienc peccatorum.Ideo I ciat,& pro nomine Chrifti etiam Fahghincm fundat, pro
aütèm émois anima intellectualis, ipiritus eft, vt qux- eo quod in haè vità non renuit Ecclefiæ catholicx vnira-
ràt.àgnéfca't, àrque difeemat : & tempus bpëruhi fiio-1 tëm,non habebit dêterham falütem. Vbi ehim cuique
rum, pro quibus receptura eft in iudicié qux ordinauit | prodeflè poteft baptiftml$,ibi prodeiîe 6c eleemofynapb-
diuina iufticia: & eiuldem ret.ibudonis tempus , quo tëft.Baptiimus autemeXtta; Ecclcfiam quidem elfe poteft,
h uhqùam Inebitâut opera mutare , aut remiflionem pec- | led ni fi i nEcclefia prodefle ncquir.In ecclefia igitür tantü-
catotUm fuorum diuina miièncordia veiliter pofiularc. modo catholica poteft vnicuiq; prodeiîe & peteeptio ba-
Cxteri vero IpirituS Omnium animalium,quibus non eft i ptifmâtis, & opeta mifêricordixj & hothinis Chrifti glo-
ihtellé&us,quià quidam eorüm de terra,quidam dé aquis riofa confeifio, fitameft in Ëcclefia catholica bene viüan
originem ducunt; de àquisenimfunt rept ilia & volatil J Sicht enim fine Ecclefiæ catholicx focietate née baptiia,
dé técta Véro quxdam reptant, quad am vero quafc
gradiuntut, eitorta funt : tamdiu ipiritus funr, quamdiu
Ih corpor bus viurnit. Anima quippe, qux rationis ca-
pax diuinitus fada non eft, cum carne iua& incipit &
defitiit viucreiquia quando corpori Vitam non tribuir,&
ipfànonviuit; atque iramiromodoccmomnicarni anima
fit caufavîuendi, ipiritus tamen irraiionàlis tamdiu
viüit,quam diu in carhe mancrc potueritt&dum i carne
fua féparatur, éxcinguitur. Ira fit, vt cum ipfc vita car--
h if iux fit, viuere ipic nequeat, quando vitam catni fub-
mihiftrarc deftiterit. Et fi non fit carq cui vitam dare va-
leat, ipfe quoque earn protinus non habebit. Ideo née
æterniras irrationalibüs Ipirttibps data eft, nec aliqttod
eis iudicium prxpatatur,in quoeis velbeatitudo pro b o nis,
vel damnatio pro malisre^latur operibus. Ideo autem
ih eis nulla operum diferetio requiritur, quia n allant
in tel îigendi facul tàtem diuinitus acceperunt.Propre-
■ eaergo eortint corpora refurredura non iunt, qüianéc
ipii i animabus corum,aur trqui as, aut ihiquitas fuit, pro
qua cis Xteriià vél beaticudq tribuènda» Vël ptiêiia, Ilia igi-
tur animalia prxfentis feculi curium,atqi ornatum iècun-,
dum crUatoris incomprëhenfibilem peragtint volùnra-
tem.quæ dffuisfadis nullam rationemredditurafuntj
quiaracioruliationfunt.tiuitquidehimdebobnscuràefl Deo?
Homines ve.o quia rationales fadi funt, & de le & de
Omnibus rèbuS, quas in vfiim Vitxprxferitis acceperunt,
rationem reddituci funt Deb i & pro fuoruni adüürh
qualitàte recipient aut pcénam, aùt gloriam. Omîtes enim
nos manifeftdri oporret dnie tribunal Chrifti, Vf recipiàt vtlufqtiif-
que propria càrpùrit prout gefiït ,Jiue bonum,feue maluni i tune
fcili^et, Cum fecundum ipfius îloftri creatoris aüt rédem-
ptoris cloquium ; omîtes qui IH monument« ■ funt, aud-ëni
Ÿocemiius. & procèdent qui bonafecerunt in refurréciionm vita:
qui veto mala egetUHt, ih refurreftioneni iudicii: vt fcilicet qui
maid égerütit, tant in combuftiùném at entant Cum diabolo principe
omnium malor uni femper arfuri: qui Vero bonafecerunt,tant ii^
Vitam aterndm regndturifine fine cum chrifto rege omniumfeculo-
runt. Illiautemcum Chrifto regnabunt* quos Dehs gra-
tuita bonitàte fuaprXdeftinauiïad regnum: quia enim tâ^
les prçdeftiftàndo prçparàui t, vt règrio digni eflèntjprçpa-
ràuit vtique fecundum prppofitum vocandoà,vt obedl-
âht i prxparàuit iuftificàndos j Vtacceptagtatià redecrcfmus
alicuipoteft prodeiîe, necalicui miferi'cordiæ,nifi
Forte vt mitiustorqueatur, non tamen vt inter filios Dei
reputetur : ficintraEcclefia cathohcam pet folum bapti-
fmum vira xterna non acqh'ritur,fi poll baptifmum male
viuatur: nam & illi qui bené viuunt, debehcoperibusmfc
ièticordix in definentçr inü ftere:feientes fe licet lëuia,hô-
nulla tameri qüotidié cohtrahcre -péccàta,prô quibus ctiam
fandi & iufti in bac vita iêmperDeédicere debent:
Dimitte nobis débita noftra, lîeut & nos dimittimus de-
bit or i bus héftris. Qùx peccaca quant o ih tebus üciris, &
à Déo conceflis freqûëncer horainibus furrepunt : 6c
quahto magis fertionbus cibis corpus impietur, & car-
nalibus tor hominis ad bus àfredibnsque implicatur,
ran to freqiiehtior culpa ih hâc mo: tali raté Contrahitüt.
Pro.pterea humiîes ferai Chrifti, qui tupihnt domino
fuofine irtipedimëntö, & abiqueaniminoxiapccupatio-
ne ferulre, coniugia omnitio non âppetunt, te à carni-
bus&à vino abftinent, in quant ü corporis Valetudo pér-
mittit : non quia peccatüm eft aut ConiUgem habcre.aut
vinutn carnefvë petcipëré : ham 6c beatus Àpoftolus
dicit : Óuiaomnis creàturâ Dei bond eft, & nihil reiiciendum
quoi cùm gratïaruni actiône percipitur : faniïificàtur enim per
verbum Dei & oratiohenti Comugium quoque in prinris
hominibus Dcus inftituit 6c benedixit. Propter qüéd
Apoftolus ait: Honorabile totinubiufn in Omnibus, & thorn
iïhmacuiatUsi Ideoq; ferui Dei in eoquodâ çarhibus&â
vino abftinent,nó tanquam res immundas refugiünt, fid
mundioris vitx inftituta fedantur.Et in to quod coniugia
non habënt ,non nnptiarüm bonuih, crimenfefle exifti-
niant,fid céntinetinath iügem bonis nuptiis meliotem
e ifi hon dubicanr, ifto quammaxime tempore, quando
dicitür dé continentia; Qui poteft cdpeïe, capiat.De hu-
ptiis Vero dicitui: Qui fe Hon continet, hub at. Invnaenim
ratiohe virtus exotitur, in altera infirmitas remédiö fub-
leuatur; Vnde qhia ægritudini fitnpcf ëft confulen-
dum,pfpbtërëa fi cui primo contigëritpriuati coniugioifi
Völuerit ficuhdas vel tettiàsihiretiuptiasjhullum de ilfis
{jectatuhr habebit, fi eas cafte ferliauerit:ideft,fi vnus&
yna légitimé duntaxât cbniundij fidefti firuent,vt née
file mulieri præter vxotem,nec ilia virb prxrci: maritum
vllateiltit mifceatuhln talibUs etfifuetitaliquis conitiga-
lis excefius, qui ramen legitimum non violet thofum, '
danr,& bene viuant: præparaùitetiam glorificandoS,vt habebit nOtinullum, fid veniale peccatüm. Sed hæc
I Chrifti coh^rédeseffedi.reghum cç-dfom fine fine pofli- illorüm flint, qui nullam vouèrünt continehtiam QeOr
deant. Adqiiodrégnûdiuefitstemporibusperiàcramen- Cxterum quifquis feipfum Caftratlerit pröpterreghUni*
ta , qux ad fidem incarnatioriis filæ Chrifttis inftituit, illi cxlorum, & in törde fuö cöntinentiam Deo voüërit,
perueiierurit, quos Deus gratis hullo bdnx voluntatis, non folum iî mûrtifero fornieatlonis criminc macule-
vel boni opëris iherito prxcëdcnte iàluauit.Quemadmo- tur,vcrumetiam fl àut virvkorëm accipère,aüt milliernuf
berë
Dtut.ii.
Ditn.6. ;
béte vóliierit , ficundum Apoftoli fintentiam dam-
nationem habebit: quia prttnamfidem irritant fecit*. x Sicht ergo
ficundum Apoftoli fintentiam, dignum eft vt vxori vir
debit uni reddat, fimiliter&vxor viro,quiafi quit dcceperit vxo-
rem nonpeccat; &fi'nupfetit Virgo,nonpeccat dtafêcunduhfe-
iufdem Apoftoli didum , qui ftatuit in code fiio firmus
non habens mcefiitatem , poteftatem autem habeiis fua voluntatis,
& vouerit cöntinentiam beo, debet earn vfcuihfinem tola
mentisfolicittidi lie cuftodite, ne damnatiohem h ab eat, ftprim am
fidem irritamfecerit. Similiter 6c coniugativiri.&coniuga-
txmuliereSjfiex confenfuperennem Deo vouerint con-
tinentiam.nouerint f i ilii voti obnoxiosdetineri: neciam
fibidebere commixtionem carnis, quam primitus licita
habuerunt.fid Deo f i debere cöntinentiam quam vo.ue-
runt.Tuncenini vnufquifqj regnumcxlorum,quod ian-
dis promittitur,poilidebit,fi obiiuifcens qux retro funt,
6cin ahteriora extenders feipfum, ficundü quod in pial-
mis dXtit\Xt: Voüete,&redditedomino Deo veftro: quod feitef-
fe licitüm,&ad prófedum meliorisvit^pertinerc cogno-
fcit,&lihcnter voueat, & celeriter reddat,& in hoc quod
Votum[eddit,meliofefi.mpcrconatu proficiat. Omnie-
nim vouenti D eo , 6c reddenti quod vouit, lpfi quoque
Dcusreddet cceleftis regni prxmia qux promifit,
C A P V T I V.
Flrmiftime tene,&nullatenus dubites,patrem & filium
&SpiritumiandumvnumeiTe naturaliterDeum , in
cuius nomine baptizatifumus. Gum ehim aliud nomen
fit pater, qliud filius, aliud Spiritus ïaft dus: hoc eft vtique
Vnum naturx nomen hor um ttrum,quod diciturDeus.
Qui dicit in Deuteron omio: Videte quoniam ego fum Dem,&
non eftalius prater me. Et.de quo dieïtur: Audiljrael, Dominus
Deus turn Deus vnusefi. & : Dominum Dtum tuumadorabis,&
illifoli fernes.
C Ä P V T V*
FIrmiftime tene, 6t nullatenus dubites, patrem èc filium
& Spiritum iändum, id eft, fan dam ttinitatem
eile folum naturaliter verum Deum: quia cum tres
Deos nobis colere non liceat , nifi vnum iolum verum
Deum,tätnen ficut päterverusDeusdicithr,teftante A-
ppftolo,qui zh-.ConuerfieftisadDeum afimulachrü/eruiieDeo
viuo &vero, & expeäare film eius de calis, quemfufeitauitdmor-
tuislefum: ita qhoqv filium verum Dèü loannes commen-
dät apoftolus,dicens: Scimus quiafilius Dei venit,&dedit nobis
inteUectum vtcogtiofeamusverum Deum, & fimus\ in verofi-
lio eins Iefu Chrifto. Hic eft vertu Deus, & vita aterna: qui
Vtique quoniam verus Deus eft , etiam verftas eft , ficht
ipfi nösedocet,dicens: Ego fum via & veritas & vita. De
ipiritu quoque. iändo loannes Apöftolus ziit QuiaJpirl-
tUs eft veritas. Êrvtiqj non poteft naturaliter Deus verus
eile q.ui vetitas eft. Qjiem etiam .Deum Paulus apoftolus
cónfitetur.dicëns: Membra veftra templum funt Spirittufitn-
fti qui in vobis eft , quem habetu d Deo, & non efttsvtftrii empti
eninieftis pretio magno,glcrificate&portate Deum in corpore ve-
fir °i ; .
C A P V t V t
FIrrhiflimé tehë, de nullatenus duhiteä, pätrem & filium
& fpititum fändum,ideft,ländamtrinitatem,
Vrtum verft Dèum fine initio fimpiternum eile. Pro“
pter quod fetiptum eft:I» principio erat verbum, & verbum erat
apud Deum,& Deus erat verbum.Hoc erat inprinctpio apudDeunu
Hxc denuo fimpiternitäs intimarux, Vbi dicitur in Pial-
mo: Dem au tent rex nofter ante fecula. Et alio loco: Sempiter“
na quoa, eins virtus & diuinitas,
• C A P V Ï V l L :
Flrmifiime tene, 6c nullatenus dubitës, fan dam trihi-
tatem folum verum Öeum, ficut xtethum, ita iolum
naturaliter incommutäbilem efle. Hoc enim fignifi«
cat cum dicit feruo iuo Moyfi : Bgpfnm qttî fum, Hinç &
Pfalmus dicit : Inpriitcipioâominetuterram fmdafti, & opéra
manuum tuàru'funtcali.lpfi penbunt, tu autem pemanes, & o-
miles f i ut veftïmentum veterafient. EtJkut opertorium mutable
eos &,muiabuntùr:tü dutëm idcinipfe es,<jraimi tut non déficient.
C A P V T V I I I .
BlrmiifimetëiVe, &hulktenus duhitëâ, iàndam trihî-
tatem iôlum eife verüm Deurn, rerum omnium vi-
fibilium atqj inuifibiiium Èreatôrem. Dé quô in Piàl-
mo dititur : Beatus cuitu Deus tacob âdiutor eius fies eius in domino
ipfius qùifecit catum & um m ,mare & omniaquain eis
funt. De quo etiam Apofto.lus,dicit : Quoniam extpfb, & per
ipfùm,&in ipfofuntomhiajpfigloiïa in fecula.
C A P V T I &
P Irmiftîmé tene, & hullatenùs dubites, Jiàtrîs & filii &
JT Spiritusiàndi vnam quidem eflé naturam, très vero
elle peribnas.patremq j folum ëifi qui dixit.H«: eft filius
meus dite finis, m quo mihi bene compUcuï: 6c filium folum tfle
fuper quem vox ifiafoliuspatris infonuir, quando inlôr*
dahe ficundum carhem bâptizatus eft vnigenitus Deus,
qui carnem folus accèpit : atque Spiritum iàndum patris
& filii iolum efiè, qui in fpecie columbx iiiper Chri-
ftumbaptizatum & afcendentëm ab àqua defcendit, 6c
quinquagefîmo die poft refurredionem Chrifti fideles
invno loco pofitqs,in linguarum igheàrumviiionead-
ueniens rcpleuit. illam vocem.qua folus locutuseft
Deus parer j & illam carnëhi , qua folus homo fadus eft
vnigenitus Dehs : & illam columbam, in cûins ipçcie
Spiritus fan dus fuper Chriftum defccndic : illafque
linguas, in quatUm vifione Apoftolos in vno lt>co con-
ftitutos repleuir,operaeflètotiùsfandx Trinitatis, id eftt
vnius Dei,qui fecit omnia in cxlo & in terra, Vifibilia 6c
iûuifibiliai.
<C A P V T %
Flrmifiîme tene, & nullatenus dubites j iolum Deum
filium, id e f t , vnamextnnitatcperfonam folius patris
eifi filihm l (pititurh véro fin dum ipfurn quoque
vnam ex trinitate perfonam, non filius patris , fia fimqji
patris 6c filii eifi ipiritum.Oftehdehs ënim Dei filius fi f i-
lum eifi de pâtre genithm, ait ; Sic enim Deusdïlexitniun-
dam,vtfiliumfuamvnigenitum daret.Et pâulo p'oftf^ci dutem
non crédit, iam iudicàtiu eft, quia non Crédit in Homiiif vnigeniti
filijDei. Spiritum autem findum 6c patris 6c filii eïTeipi-
ricum, Apoftolus docct.qui ait : Ÿ,os Autem non eftistn carne
ftd\hfitritu, f i tamenJpirïttu Dei habitât in nobis. E tfi-
quiturc Stquùautemjpiritum Chriftimn hàbet, hic non eft
G A P V X X L .
Firmiilimetehe,&nullatehhSdubites, eundeih Spiritum
firidum, qui patris & filii vnus eft Ipiritus, de
patre &filioprocedere.Dicitenim filihs: Cumvene-
rit ipiritus veritatis, qui ipatreprocediti Vbi filiim ipiri-
tum eifi docuit,qaiaipfi veritas; De filio quoque pro-
cedere Spicitum finduln, prophetica atque apoftoiica
dodrina nobis commendat. Efaias ehim dicit de filio,
Percutiet terrain virga Oris fui, & ipiritu labioruni fuorum
interficiet impium. De quo 6t Apoftblus ait: Quem
interficietdomimu lejusfpirituVrhfui. Quern etiamipfe vni“
cus Dei filius fpiritum mis fui eififigriificans , poiVre-
furredionem infufflans in difiipulos, ait: Accipite Spiritum
fanfium. De ore veto ipfius domini Ufa, ait ioannes in
. Apocalyfi, quia glad'mvtraqtte parte acutttsprocedebat.
Ipfi ergo ipiritus Oris cius, ipfe eftgladius
quide ore eius prbeedifi
E
Ex*4- j.
Bfitl, loi.
Deift o*- I
nium créai
Pjii.lJSs,
Rom. U.
Ttfln&ai Irt.
vn^tate.
Matth, j,
' K »,
biftinüiö
perfónazum.
G
Spiritus
fand us.
%
x .T b tf.r .