3 4 6 FeYfanât Diäconi,
Ftuftm«.
ftedocet .
qui nft bfl-
lie Viuit.
f, (tt. H.
Comiii
quid agendum
fit.
ingredienti terrapromifljionis Moyles loquatur,huini-
iicacis fanót*.volens omneshabere virtuté. D id t enim: ne
diedsin (ordetuoi firm &poteniia mea fecit mihi virtutbh hdne
mdgndyfed manor cru Domini pmui,quia ille tipi dat potèntiam
adpciendamvirtutZ
admonefe tSon^orietur fapiens iitp p ien tiitn o n g lom ia r
foHis infortitudiïièfua, & noHglormur diués id diuitiisfuiti[ed id
; hocglorum qmglorïatur,inteüigere quonïa ègofum Dominus qui j
fiaonufericordiaw
. quefitferigitur, & (^fifieripoteft) indefinenter,voce cordis j
; & ^prpöris exclamabis: Domitiefortitudo meiy &adiutorium I
I I
mefdc, &faluiuero,quiagtoMMed tue5i Iftaenimdicendo, ■
fanótilïimiPauli dodrinafèqui Videbëris dicerttis; quiglo*
XMtUrjn domini glorietur.Et tjac fupér teprophetica finten-1
tiacomplebituri kenedittus homoqui confidiiinDominaj&erit
Domimjpeseius; erit^ficutlignufruftiferunt [ecus dqudmi& ill
humoremitietra(licesJuat,& non timbitcuni veneritsflus j &.e*
yuntmè^frutïcesnetnofofii&in annoficcitatu Hon timebiti&nif
depict dfacieridofruftum. Defidetalitc fi obliuifeaturilliiis
xde quo fidelis Efaias,fidelib.narrat: DeusfempiterntuiDotni-
nus qui treduit ter minos terra non deficiet}ne^ Idboïdbitjiet èftiti-
uejfigatio fapient’u eius p i dat laffoyitttit^&his qui nofutitjor-
mudtnem, & robur muk'tpltcAt deficientpueri,& IdborabUfit i &
Mines in infirtnitate cddeiit-.qui autefperaUt in Deu‘m,mufdbunt
fortiiudine,dffumerltpendosficutaqttiLz, curret & non labbrabut,
volabunt & non d$w#.CüoemilM Vtnumero
ras eloquii ? Nunquid fimiîis data eit autoritas^gnitatisi
aut velipfà faite conuerfàtionis ihnocentià,talis eft tfühh
quem prtetëritis ac præfintibus ëxceffibils implicatumj
mentis paritef & eorpof iS grauât irlfirmitasîQilid ergo fa-
ciafft ? Voiô fatisfaçere defidetio ïuô,neC valeo : maxime
quâïido cogitans&retra&ans îneriteiniquitacniri mbaru,
fuperbiæ proximü iüdiéû ducereâlibs pér iiiftitiæ femitâSj
per quas ipfê non ambùio. Va! mihi mifero,dôhec miferè-
tur âltiflinius.'ècee ego militiæ éCclefiâfticæ\unculis iiliga-
tus,Curis ficularibus diffipor ; & qupiriôdoin feculb mili-.
tanri;, militiæ fpiritalis aüdeâiegem ofteftdere ? Plorandü
mihi efl^âH lo queridü ? Vitâ alterius emdieiî da vide tiir;an
meapotiuSeOrrigeda? virtiiSprimaëft,beüéViuerë;ftciin-
daeft,redc docere: fruftraautemrede dôcet,qui benenô
viuit.Ergo ego,necdiirftbene viuéiiSjdüomôciO rede do-
çearti ? Veru tarnén quia Aon homo cfocet hôminem,fid
Deüs dodorèftomniü; tièC humana mandata, feddiüina
quæris aiidire: præteriens qualis ego fùm, cdgnofcè qualms
efle debeasjimo potiüs qüalemteeftè,nobiScongaudertti-
bus,gaudeas; gratiæDci âdititdriü, tibi nedèiïàriumper a-
dus finguloscredc,diceils cum apoftôlo ; Gratia Deifum id
quod fumiVitâ. Wà^peculiim fit,vbi milites fui vidéant qüid
agètè dèbéànt. Non præeflè àppëtas, {édprodëlïè ; dilige
Refripub.ficut; teipfüm ; humanis diuiüà præpooe,nolieP
fiittultum iuftus;meméto té éftè Chriftiahum. Vidèture-
nimmihij per bas 7,1 régulas, in adibüs militdibus poflë
homines fpiritualesDeo placerez nullumqùë diip.èhdiiim
pâti momm bonontrti,fed prbficere potiüs ad meremen-
tàmaiorâ iüftitiælSi vis ergo perfedüs efft,miles Dei,inter
milices fcculi; tene fifmiterqudddiXimüs breiiiteri '
Netfló itf-'
ftus fluff '
jr.itia Dei'.
Ouomodo feptem régula, feptem donit Spirtiusfdnâi âpmikn-
tur :prithd,de Spiritu tmoris. S , . t
Si énim gratiam confitëâj^} réqwelcêf mper fê ^îritiis
timoris Domini.
peSpiritü pietatis,aîtefd.
Siviratualpeculumfît, vbimilitès viaèatif qtiidâgèré
debeant; requiefcét fuperte fpititus pietatis.
De Spiritu fcUntUjtertid* J
Si’ rtori piïéelîe defidereS Vél apperaS, fed prôdèfle ; rë-
quiefcét fuper te ^»iritus fiiêntiæ: illë éliim fdt præeflè,qiiî
vult prodeflè*
Dé Spiritu fortiiüdinis. ÎV . , ‘ ' 1
Si dillgas Rempublicaro, licùt teipfum' requiefeet iu-
per teipiriausforatudiiiiSi
De Spiritu confilii. V. ■ .
Si humanis, diuirià proponas; rèquiéicet iuper te ipiriJ
tus confilii.
De Spiritu intellect tu. V U 1 ^
Si libentér âudiâs, noli ejfe multum requiefeet fiipér !
te-Spiritus intélIefSlus.' v .
- Dé Spiritu fapientué. V i ù t
Si methirtéris te elle Chridianü 5 requiefeet lîiper te fpi-
ritus^àpientiæ : à p é r féptifdrmis fpiritiiS abundantiâ,mi-;
rcricorsDeus(ficùcvératiffimeâmicofiidfideliflîmoIob,
dixitÉliphaz.)^n'jb:rtik/4fw«if/i«/i^^tt,i^ptiw4W(}W
taget temalïi: Infaniè^eruet té dëihôrte-, & in bello,dethanuglad'ti$
•àpageüo lingua abfcûnderis,&non titnebis calafhitatemcum vene-*
rîtj in vajîitatë&fame rïdebu,&befiïdtterrA norifômidabü tfed
cum lapidibus regiomjdttum tuum, & beftùt tendpacifiùerunt
tibi & fetes quodpace babedt tabernuculutn tuüm, & vifitdiis Jpé-
ciemtuan’onpcccabù. NeçeflâriSptaïieéft,Vtpârtirio'nisor-
dine cüftoditd,figillatim dehis y.generibûs di^utantem,-
beneuolus ifltèhtüS aduërtâÿ,ilmd pririeîpâlîtër fdéjrt s*
nemine fine gratiaDéi iuftéviüëre.ÎJ'ôminùs' énitri dat in-
tëlle£bimi&- quem^oluerit religtofilm fecit. ISlihil boni
e^rttobis bâb‘énïus:0»i«ff datum epÛmuiHi&6mneddtumper-f
fefîum(laeobôâpolïola) defuïfunteft defeendens à pâtre lumi*
num,apudque?nnon eji trdftsmutdtiff rtetiKonfain obumbratioj
frirndreguU.-
TyRimaproinde efî reguli,qua ténere lntef aébiS debea»
I militaresjvt nihil viribus tuis fiiperbius aflïgnes: fed o-
mnia quç fàpienteçautfeliciter egéris-,âdlâûdé referasp o ‘
^mbümicareatorisjmémoïfèrïîpèrqïiid popnlor l&aéütico
taliumfociatus,négorialTiilitariafecurusgeras.Si e-
lüm confifio, vtinëèe^riu foèritj refpondet tibi continuo
fapientiaj»jf«7M eHtonfiliUi&med Si in pnelio dimicadum;
fortiffimi Daüidis audiéS voeem, non ihgladio nefein
hdslafaluat Dominutjpfm eft enim helium. Si contra böftües
imperasjdifponas pr^tendere cxeubias,Pfilmus cogitanti
lelpondet:«|/t Dotninuscuftodierit ciuitdtemi invanum vigildt
qui cufiodit cam.- Si paruusexerdnis contrafioftiü ffiultitü-
hes innumeraböés educeödüs fit; orarité Inditli pf otinus
eófortaberis, cöilfiina oratione dumgertiébunduS' cXckvirtuetua
inpötentdtibusifèd bumiliu és Deiis,iildigêritiü auxi-
' liatór,infirmorüöpitulatöriSicötic:ördiaïnilitu qüjeritur;
rècordaberis fcripru: Domini esf pdx.Siobedictiajvoce Pfal-
mi,DöminoDed tuö cantdbis-.eripiesmede coritrddiftïónibus
populuSvL b nomiftêautempöpulij etia riïiütitüdomilituti!
rió abfur^^inteüigiturjniaxime^quiam iiüiufmodipöpu-
löjfepé abundat cöritradi6tiö;feuetiiate öaturali, materia
feditiörtibüs minifbanfi-Pjeri^ofieftautemmilitu cc?H-
tradidio dedibus dücüni, rapinifq; yicitia eft féc diilds o-
bedientia,dun>rtidrtitis falutaribus fapiéntiffimi Dticisli-
beriter obtemperar. J^ecdubitaripenitus dportetjin arti-
bitómilicaribus,fiiperri2Virtutis aaxilio,dueesförriflintïos
irtdigère,clamantebauid6c.quafiiticÖn(toégenerisliu^
rrfarti refporidente eis qjii ëófiduntiri virtuté fau:Bé/iédi£tui
Dohliniumeiu,quidoCetmdnusmeasadpritium,&digitÓihiéOsAd
belliim^mifericordia mea, & réfugiümtüiH, fufeeptor metudibera-
töfnteus quifubiitietpopuloffub rtii., Hdcquippèintelligens^
Ddmirio tibi pöpülosfuBiid; voluötatê pominiprpcul-
dubiö facere propérabis,&nonpoteitate Tola terrebis fub-
difds; fedtranquilla cdnfiliaprcebeb'^dbedientibusidafis
öperamtalisélle qöalès vis alios inueriire.'
iPfilm T2i$
,lud Io.
Mie. f.
Seditïone
milièibus
funtfami
liâtes.
Pfalm. ijl
Secunda innocentu reguld.
Q icunda qiiippé régula eft iiïtiócctiaï, fhilitaritus a^ib.
5 öccupatö;vt qüaftin^ëcul^fkinillo milites vrdeant
qüid^gere debeant;&magiseosad bonüidmtatioproüö-
:cet^piapotèfks.Dux ënim fapierte*illticdebëtire qtiöcut-
pit ducerë ftïbditos : fdeo énim dicitut Duxÿ qüia diicir,&
fiipfimvtiquèfidtidt;fi pér viafn regiatn piftat pofte am-
bulare,quosadfcrtiëaftimalæyitaff nîalùm exemplüprae-
bendo) perdudt.- T u ergo eftd fîgrtiferdodxinæfanétiffi-
fiïîEîtiïérigë órophammyirtütiS intüèndüiugitèr cæterôttù
imitariduisappare : qûiq; teaudit prçcipientem,npri tëfed-
arguâtaliter opcrantërmPoné fempér in corde tüöfèrf&ófiesapoftolïtfàènûr.
InexiufabilùesôhmoomrtüquiiüditdSi
in qui enim alium tudtcas, teipfum töndetïindfieadtm entrn dgis
qiïiiur'rince'p
«
poteftate
prafitvit
ad R^ginUm Paranelietil.
Iquiiudicds. Et qüa cutpabïlïa prenuncias,vitareprmjlu debts,péjt-
ea ctmndemnare. Qi^eunq; laudabiliaiOperariprius, poll-'
eaiubere. Vita quippe opcimiduds fpeeulo eomparata,,
bene infpidtur,fi luceat in ea,no fiinulato cdlpre, k d ve-
ri^maprorfus oftefiohe,fides,iuftitia, mifirieordia, pati-
ëatia,çontinentia,& nô imprudent çftimatio fiiturorum. :
Fidelis duxerisjfi iudicio fapientiu, non firmonitius adu-
latorumproberis & cognofearis rede,credere,neminem
fallere,promiflà perficere. ïuftus autéra dux cris, fi iudido
ïâpientium,nonlèrmonibusadulatorumprobèris, &rco-
gnofiaris përfeucrâtes in mdiciapunire,bionisfauere, £n-,
galorü mérita dircernere,reddere omnibus débita. Mife-
ticors dux eriSjfi iudieio fipientiüm non fermonibiadula-
torü proberis,& cognofiaris diligere pauperes,gubernare
fûbiedosjindigentibus miniftrarëï poftulantibus veniam
çlcrmenter ignofcére,docere infipientes fàpientiâ, rcuoca-
re in flagitiis ambulantes àviafiia mala; dominum rogàre
pro inimicis,pacificare;difcordçs.Patiens.düxéris,iudido '
fiipientium,nô laudibus adulacocum proberis, &cogno-
fiarislaborare pro vciiicacibiis aliorum,fine emolumento !
| cupiditatisiniurias pati?nec facere j non habere vlpifiedi
libidinem,mecu aduerficatis nullacen us ftangi, defideriô
profpcntatis minime rapi, perfiuerare in his quæ bene af-
ftumpfirisjfperare mifirieordia D^i,eciam fi diftulericfiib-,
uenire.Nihilcitofinecôfiliofacere,quicquidimperatfuperior,
obediécer e x cipere, qui cquid præcipis infèrioti, fi-
neperturbaridnp dlfponere, Côtinens dux eris,fiiudido
fàpientiü,nô laiMibus ^dulacorü proberis&cognofcaris,
res aliénas nec cnôcupifiere,nec auferre dü poflis, nihil a - .
•gerc violéter,nihil fraudùlëtet,nihil fine modo,nihil pro-'
ptër yqluptaté,nihil propter auaritiâ, nihil vetitü legibus,
aut confietudini conmariü ciuitatis velgentis,fi tamenipfacànfiiecudônecreligLoninocetynecbonismonb.
aduerlàtur.
Àho quin confuetudo malafine moribus,nifi ex-
pellatur,occidic. Nihil ergoaduerfus confiietudinemge-
rerejvirtuseft cpnrinenciæ. Profèdo autc fi continens vi-
xeris^etiam de|utuds,non imprudens inuenieris exiftima-
cor,f me vigilarido condra iniidias aduerfariorü,fiue fiieh^À5
do qui foleanteuentus rebus fingulis deputari, vnde oria-
tur fidiciones,vndenoua bella nafiantur,vnde dilîolucio
leuericatis, vnde rapinarü damnofalicefitia; vthaee omnia
in fuis ampucataradicib. iter fcpiencilfimo dud quietiflî-
inæ difioiirionis aperiât. Audienda funtétiam Ioan.Bapt.
fidelifumamonita, quæ milites audierüc, quâdqeisinter-
fogantib us,quid Faciemus & nos ? non ait:Ite,afmadepopice,
belloru|ugke.certamiha,fblisorationib.vàcâtes,imperatoris
præçepta cptemniteSed alia quædam propofuit
obfiruarida,dicens: Nemine çoncutiatis,nulli calumnia
raciacis;concënti eftote ftipendiis véftris. Concutere vero
eftàpérte facepe violentiâ. Calumniari,becaftoné noqeh-.
direquirere. Qironiâ qui ftipeçliis fuis nolüeriteftècô ten-
tus, aut firena diiciplinæ .lknul clifrumpit, vt temerariis ex-
aliéna diripiahEt hoçprohibèns S. Ioahnes dixit,
heminc côcciftèritis :autrequirit caufasqftenfionis, vc fub
Miquoiuftitîæ colore terreat innocentes atq; auaritiçfuæ,
V®fgQtius rapacitatifacisfacere cogatinuitos. Quodpro-
hibehsS.Ioannes dixit: Nulli çalunlniamfèceritis. Etre-1
mom huius duplicisiîialitiæ pexuerïïtacè, quid fiquendu
fuiflet adiedt: côterin eftote ftipendiis veftris. Bead erunt
milites,fi hxc præçepta cuftodiant.BeatàRefpublica,fi taies
meruerit habere milites. Beams Dux, in cuius exercitu
taies effi contigericplurimos.Veruncaméplus beatiorap-
parebitfiipfe fuerit talis, nemine fiil. concUtiens,nulli ca-
lurnniam racicns,contencus ftipendiis fuis.Namprofèâq^
quâto «dignitate maior exiftit, tanto magis & concutere, &^
calumnia facere poteft,^cnon eflè contentus ftipendiis fii-è
is.Hincautemplemmq; maximisduicaribus affliétio na-
icitur,hincgrauiflimæ crudelitates ,hinc mille artibuslu-
compcdia. Hincvenalitas in iudiciis,hincre-
miflio inpr$liis}hinc to'tiusR.eipub.diminiiti6lSidux cce-
contentus ftipendiis fiis ,& fiiper emoliiracta
pub.lica,priuatis àmplificari cômodis cupiens, vtilitati tâ-
mmfuæ curam gérât, laliitem veroivel fecuritàte nëgligat
: ^mtorq,|Tali5 dux non eft circa æquales modëftîis pari-
tei~ de,fuauis,fid litigiofus $c auai;us. Non eft circâ inrerio-
. . . 347
I rcs maniuetovj eomis'ik laeilis | fed crude lis perfoharu ac-
cepcor^&difficilis'j fhbiftö difcipliha milieu citö deterió-
ratur. Gui n. prouineialium vëliht^nilices parère | quos âb
ipfo duce pâti coh^ëxefihtfrau.dë. î' Quomôdo cohcënçi
fmcftipendiisfnisquiducé fuum nobihEârfftn'rmftt dè'fa- ’
eultacibus alienis ; Nônne qiiando dux aliquc çphcutityi-
pf^yriturminiftnsddviolentiâ ? quandô Sliéui çàlumhîâ
Facit,pèr ipfojshegotium fraûdis exerce t.Impérândb çrgo
eis frequentér iniqùitatem;concemnere eos ëftîdf iqüita-
tem.Vulticaq; duxfipiens, vtfitmilës'quietus', pâcMcus, v
fub<ditus.Sicipfê l i t o ^ i f e r i e ö ï^ 'r e h ^ la w S ^ t ó d ^
mihiftracionë non præefle diligat, fedhrodeflei Imitetur
bomsadibusSamueléjComparet fibi libera fiduciam,.yferecundæ&
honeftçlibertatis,vtingeriuàfi:ôntedicerë v a - 1
leatfiibiedasfibi,fi¥dixitSamuel: Etce aftumegö,refpon-’' *
dete cotrame iii confpedtu Domini,&incôfpedü Chrifti !
eius,fi vitulü alic^ius tu'li, àùt afihu alicuius tuïi,' a\it alicui;
veftrumperpotentiàmnocui,âùtaiiqliém:bppfelIi,aùtde
ftianu alicuius accepi pro exhorrariohè vel ealciamentû. -
. Refpondete aduërfummë & redd^vóbis. EtrefpÖÏèatur
etiâçi,quod'dixerunt adSamuel. Nemini nôftru nocuifti, ■
necperpotentiâaliquem opprèflifti, née côïifregifti nos,
neq; aceëpifti aliquid de mahibus hóftrisÓ quâ gl ófiófiis
dux erit ante fadé prindpïs,qui ïftââudire merüërit! Ma-
gnificabunteüprocereSjbenedicenthùmiles, fi quetur ilium
fima,diuitiis omnibus nielior. Dabi tur ei fi’cut fiiïptum
eft,fidei donu ele<5fcüm,&in teplöÖeipladdiör bonorum
laborüffuóhis bonæiàmæ. Et fi forficati rem ouea-
tur, aut Rempubl. non adminiftrare iubeaturvmanèbit &
permanebitin qmniüdileétioneqüàfiprælèns. Qurfqüis |
auté fiicceflèrit ei, nonq? reprehchdat,fid quod mirètur
inueniet. Si. tarnen magis prodelfidiligät,quampraeelfiV
Mülti n. præfuntjftd oinnino pauci profunt eis populisv
qiübuspræfiint. Quifquis priuatishonorib. inhiat, difie-
davtihtate fubiedorü, magis^præeflè appétit quâproaef-
fi. Talis autein dux iiiutilis eft, iniuftus,ilecregere poteft
ftantein RempubLnecreparare collapiam»
T e r t i a in n o c e n tid f .g u l d i 1
1 I Ertià ergo eft régula innpvcentiaé aétibus militatikiis
oecupatOjfîîdeo præfîs vfpröfis. Prodeftè auté vide-
beris, fi temtoùs S^loeû tute adminiftratiortis intelligas. Et
tempus quidé confi^erabisjdü iapienti diferetioni perpl- .
des, vtrumpacificü fit, àn tümultibus bellicis inqùietum. i
Saspe n.quod-in pacisbtio vindex difeiplina perfiqüitur,
inter turbas & gladiqs çauta tolérâtpatiétia. Lôcum vëro-
rede confidcrabis, vetû fterilis an fértilis : vtrum nutriédo
exercituifuffidens,anminusidoneus : vtrum defolatus&
incultus,an inconcuffiis, & diligenter appâreat exaratus.-
sQupries n.reparatiqheiridigét lôcus,vbigub§rnate vide-
ris exercitu ni,tonteînnenda funt omhia^Iucra priuata, et-
iam quæ fibi cofuetudoiam libéré vendicat ; fit feueritàtis
paulorigidior teinperâda cenfura.Præterhæc quöq; duo-*
busrriodisprodefîevidéberis,'fineminélædas &illosqui ,
fblent;aut volunt lædereprohibeas quantum potë$^imô
qüantunipolfi donauent Chriftus. Tùné àütèm Duxo-
pçimùs rieminélçdet, fi iq ottim prÇtorioillïus non aiideat
aliquis amicus^ cliens, rtiedicus, arriuger,. aut propter bffi-
a i pubhcideuotibnéiateri dueis fifnperadiundus,c:Ôcef-1
fabenefîdavendere. Quidn.miferosiuüäf, fiDtpcexhi-
beat çontinçntiam boni Duçis,&alius fibi de poteftàte il-
lius occafîônékciaçâuaritiæfituhdæ ?;Tal^6abeat:^jdJ
qs aut niiniftros, qüalé feeflè deberë ^pgnpfiit. Qfiifqiiis ' •
n. Duci familiariter inhæret, cüi muftaexcqüènda eomft-
tit,raanus eft Ducis,merito quicquidilli accipiüïit, ad ilium
fine dubio crediturpertrâfire. Necpoteftéflè dueis o-
p tifni fàma b ona, quando fuer in t hiihifteria lnalâ.Deindë
quomodo Complet extraneos, nifi prius Cbrrexeriéfîios?
quis dubitet in exercitu cófhtutuS, faciliüs ad eomittendä
profilire racinorâ, fivideritamftétès düci,përpetrare lice-
>tius deteriora?facile autéeuftodièt Ortmc Vulgus qüamuis
indbmitf exercituS,qhQminesduci vâldëfàmiliâresfiriia-
uerint. Caueat ergb diligéter,caüeat iie»qüishorninü fuo-
I mm mifirosnocea^ & cüîmfibohûputatjnialus proptei^ v
Sapiinaidi'