Chriftus,
cm na tut
Cenif.2. b
Mattb.xf.
^ focal. 3. b
tineîs tempore oportuno adhibeat competentem cultu-
ram : ne fi neglexerit, dum Talus non euinci t aut præualet :
autàgerlpinis fordefcat, aut vinea fermenris fy luefcat, Ille
adiutores fibiadiungit operarios, &multipiicatin terrena
culcura, & tu agrum cordis tui vineamque animi, dum fo-
luscolerevis, relinquisdefertam? Homo, adüertequod
dicicur. Spiritalis eftifta, non carnalis cultura. De eleemb-
lyna condiic operarios. Quos ? Cæcos, claudos,debiles,&
sjips hisfemiles. Hifimt opérarij paruamercede conduéti;
qui piu'gant agrum cordis tui,&renouant vineam; vt fiant
in te ('per culturam eleemofyn* ) & agerfirugifer,dcfrudi-
fçra vinea. Conclude efeehio|ÿnam in ore pauperum, &c.
Dies malus vel malorum quiseft;nifidiesiudicij,die$ ter-
nbilis futuri examinis i1 Prouide tibihomo; componevi*
neas tuas, colloca te hic in ore pauperum. Concludëeleè-
molynam tuam in eüiirientium yi&u, vt dies ille nemen-
dUs, non tibiin metu veniat fed in voto. Ille namque dies
properat qui ftriâds hominib. amarusemergit ,milericor-
dibus vero optabilis eft & affabilis. Conclude eleemofyqâ
in ore pauperum, & ipfa exorabit pro téindie malorum.
Tuvtacesj ÖC eleemolyna quam fecifti, deprecatur prote.
Quodin iilentio fecifti ; in ore pauperumpublicatür. Bonum
quod latenter fecifti, in lingua indigennùmprædka-
tur.^Remiifio dèliétorum tuorum in ore eorumrefultat.
Conclude el eetnofynamin ore pauperum &ipfe promi-
rfgatiramDei. Mitigat iram,duj,n abluit crimina, Os pauperum
corrigitur tibi inBaptifina,& venter efimentium fe-
tiatus indulgenti* dbi.aquam exundat. Parum eft quod
eis'irtipartitur^&multumeftquodàbeisnafeitur. Horta-
turipieD01TxinusperProphetam?Fr4»^e/«rie»rt^wew fuui
Quid pro hoc recepturus ? accipe Euangelicam Iponfione:
Venue benediät Patris met-, poßtdete regnum par a turn r obis ab origine
mundt Quare ? non quia fiiperbi aiit diuites fuiftis, aut
potentesin mundo præcüjs:fed; quia<?/«ri#i> & dedißismihi
manducare.O commutatio /.Panem dedifti efurienti,&per-
cepifti regnum. Quantam pecutuam profundit horuo in
hoc mundo, vt aut macipia aut prædam comparer! Regnö
iupemumtibi vendit Chriftus,tam viliffimo precio;&cp-
' parare diflimulas^ Noli diffidere ifrangeefurienri panemT
tuum,nutriindigentem,veftinudum,ioueperegrinum &
poifide regnum, non terrenum fed fiipernumi Clamat Pater
de precedente volumine.Frawge efurienti panem tuant :
relpondèt & Filius de Euangelica pagina, efuriui &M iß i
mihi mariducare. Concordatiibi vterque fonus/Quod Pater
antidpauitinProphetis ,.hoc filius in fuaperfonàfufeeptü
impleuit. Fa<5fcus eft pauper, vt tarn pauperes foueret quam
diuites commoueret. Fa&us eft pauper v t culpas diuitüm
in pauperibus emendaret, & viria eorum in eleemofynis
expiaret.Obhoc dicet, Efuriui, & dedißis ntibi manducare: &
quia me refeciftis, recipite è contrario regnum. Qualere-'
gnuni? In regno iufto quod Chri/his donat,quod eft Para-
di^ sÆtinP^ difo quideft?Ligriumvibe. Erinhgtfo viroe
qiiidr Manna abfepnditum.Hoc,ipfeDominus iiialia fen-
ptura promittir: Vincentidabo lignum vit&i& nutnna dbfcondi-
tum quod eflin paradifo pri.Quiiuntautem vi&uri,qua*nilli
quibus dixiti Venice benedict t Patrit met,poßidete regnum para-
tum vobts ab origine mundi : efuriui, & dedißis mihi manducare,
fitiui, & dedißis mihi bibere, nudus fui, & dedißis mihi tndumen-
tum. i E ccepal m a & prsemia. Pro pane modifo quem dedi*-
fti,accepifa manna abfequditum: potumporrexiftir&Pa-
rathfum recepifti. Si ergo viderisefurientem ,fiange illipanefn
tuum,n videris nudum,da illi veftimentum? & hoc cum feceris,
nort donas,fed debitumibluis.QuidlubetDominus?
ƒ !»% « ( inquitj nudum, vefti,& hoc tu cum foenore feds.
Quiiubette Ijpc fecere, tibivultmederi, & vicem tibire«
penditille quivtruniquerependit. Videtenimilleinpau-
pere qmdem corporis nuditatem, in te autein animifoedipera
fedun t indulgentiam, pçemtenriarefôrmatpuiitatç»
' oratio prçftat abolere remi Ihonis ió tem.Lafhrym ç abluüt
fiifeam tunicam ; eleemôiynâreddit candorem. Haecfexer-
censeritfibiintratequotidiàriaoblatio,quotidianaremi(*
fio. Ille eft fons refrigerij ; ille eft remilno tuorum crimi-
num, qui dixit tibi : Efuriui& dedifti$mihi manducare, nudus
fiti> & dedijlis mihi indumentum. Noli tu intendere mendi-
cum autperegrinum, captiuum aut riuduinj fed Chriftum
qui in his loquitur, contemplare. An nón audifti quid àiti? ’ Det
quandiufeciïHsvniexminimis iftis, mihi fefiîi:is!Setl(i®|
ds ; Chriftus Dei filius qui in pauperibus pafdtur j ciir non i u««t.
magisipfeopulentatinopes, ex^tat humilesv erigit indigentes;
cum ipfefitomniumprouifor & làrgitorKQui hoc
opponit ; audiat èdiuerio. Forte aeftimas homo elfe illi ali,-
quidimpoffibile? Non aeftirries homo j fed audi quid eft.Si
'ehim omnes homines fecilfet æqnales j vbi e rv fideicx-
erdriam,vbi experimentum vîrtutis?fi fedlfet pmnesdiui-
tes,omnes licenterdelinquerites’.Etfiita elfedvndeyeniret
remedium, aut vndemanaretremiflio? vnde eratindulge-
tiaexpeâanâà ? Prppidétiaergo diuiiia aperuit nobis pqc-t
cantibus, medicina; armarium : vt fecefet (iicut feriptum
eft )& diuites &paupereS', $c hu'miles & excellbs : vt quo-
niam diuitesper exuberadam rerum proniiùntad vitia, ac
per intemperanriam plerumq}labuntur,haberent coiiiuntftos
fibiindigenteSjVelut fotem lauacri: a u tf vtplus dicâ)
velut flumen Iordanis, vbi Chriftus tindus eft : in quo,per
eleemolyrie largitatemdiurnaluperent delióta.Ét quidem-
in Iordane femel tin&us fehraficauitaquasrln pauperibus
autemlettipermanet, &affidueabluitcrihunalargientiu.
Dedit itaque Chriftus nobis velut indulgentiæ indices.
Quos ? cæCos,claudos,debileS,paialyticos; quin etiam or?
phanos & viduas, peregrinos profely tos & aduenas,atqüe
huiufiriodi homines omniauxilio indigcteSj vt in his, qui?
Cdnque fiint opulentïóres piumprætendant affeótum :fie?
<ftanturfeciles,adægfeacdebiliàcorpôra * animalqi vexa?
tas ; fecianffibi talés ànricbs'(iuxtaEuaiigelicamdp(ftrinâ)
de infideli Mammona ( id eft,de breuibus reb. ) vt c,um de-
Luc.i6.
fecerinthic,rectpiant eos materna tabernacula* Et idcirçoidi? i
Pauperes
tiitès, nôlire dèipicçreinopes, nolite rdpuere indigentes,
non funt
eontem*
fdctes quodamiçi lunt animarum'& medici vulnerum in-*
ternonim. Ager eft iuxta te,lpatge femen tempore compete
n t ie èfto fidus quia non té fàtllitifta cultura. Hiç feris,&
G
alibi metes : ^»argis modicum, & colliges multum. Quic?
quid dederis, colligicur ïbün iuperno cellario : quicquid
porrexeri^prpficitin fiituro. Nunquid non potcftXIlïri-
ftus ditaremendicum ? nunquid non valetmodo illumi-
nare cæcum, curare claudum, ftringefe paraly ticum,mun-r
dare leprolum ? valetquidç, feddiflimulatin tej vtperhoi
ahorum debilitates éxcludat,&ægritudines effugiaf. N ana
cum fint debiles, fiunt tàmen delinquentium medicnnon,
ipfi,fedille qui dixitiquandiû feciftis hü, mihifeciftis♦ Chriftus
eft in éis medicus, qui per eos lanat diuimm delinquen-
ri am vulnera jv t çum tempus expeélatum venerit, & pau-
pereslùos exaitetin gloria, & diuites iüftis operibus dedi-
tpsrecipiat(Ücutdixi ) in æterna holpitia-. Vnde ( Fratres
dilediminij&optàndi amicï )retinete haic,&luper hæc
adhuc difeitealia. Necdumenim patuit mea do&boa : re-
r H
plicanda eft êuangelica forma, vt inde pâdamus quodper-
Feftumeft.Eleemofynæ perfedionistypum nondum ofte-
Eleemofy-
dimas. T ypumeleemolynæ fetis præceptis decreüit Salua*
n* perfecta
toi. Attendue^(inquit)ne^ufiitiath vejlramfaçiat'ts coram homi-
nibasl Si mercedem Ipératis coeleftehi, humanum debetis
declinare alpeiftum. Sûfficit ilium videre opusinfecjretô,
qui operaéprecium redd,itin pubjito. Quid quæris, homi-
Iiem feirè qilodDeô teferuàS?aüt quid öpus eft höipinifvi-
derequod-Deuswmunerat«Sufficit confcientiatua^habes /y"a ,d*nJi‘
teftemoperis tui.In te pater illi quod latet homini.Siplau- fil fe“ e“ ‘
. . . i - . . ■ : '------- “ »»»ui’ . . j— V.uvutan .ium u u u .jiumu“
atem.Ergolmdens,nudum,yefti. E t quando ilium texe- dis, non places rilhommibus' placerévis: difplicesülidui
'ns.omaitianimammarn 1 _. i . * «.
Opera faci-
unt indulge
nriam.
j ornafti ammam tuam, peccata^>oliante nudatam. Tü
uiutexifti corporea tunica,illè de te expulit feeditaté.Mox
vefte tua cum texcris vifecra indigétium, reformat ille in té
baprifinatis veftem,&retexit tunica quaacceperas ex aqua
& lpiritu. No. n.poteft homo munera lauacri inlibata fer-1
docuit.Sidilphoes,mifioraft|iuftitiàm,vulneraftigratiam,
violafti mercedem. Denique fic lubiiingit idem dpéfcor : Si,
hominibus placere vultis, merceaem non habebitis appd
Patrem cosleftem.ln fimili negotio etiam prohünciautt A-
poftolus: Si hominibusplacere, Chrifiiferuus non effent. Cüj&iiwremecpurus
sqper perfiftére, nóxia fibi incübete natura. ' tü r facts eleemofjna,noli tuba canere ante te, fed tace, &fiiDDn-
Verueu ifepimmelubricusineedat,&offenfesiricurrat. o - 1 m^lntra te feAum mû.. NNo~l1i: -t-u-bLi-c-i-n--a--r-e ne vul«n eres ™opus
W m
r/r Elrrmojym Htmilitt'I.
tuum: noliprodercquodfecifti. Ö ^ p red üm p e rd id F
(nvlilaudari ab hominibusvoluifti.Sufficit tibihoC;habes
mereedem tuä. Tales homines hypocritas appeliauitferr
modiumus. Sic, inquit,feciunt hypocritse iniynagogis &
m vias. Erogan tpublide, vt publice prÄ-anturj'nond
Deo, fed ab.hommibus. DedicitäqueDomixius pulcram
ac verecundam operis formäm, quando tales prphibet imitari,&
iubetinlUEntio9pp-airi,Erquiddicoinfilcado!
nuriquidquando fadsdeemofyni auc öpusaliquotigratum,
poKftlatereiabfif,Namteracence,ipfioperaelaniät
&pubhcant&aum tuum: re enim ignoranre^prirferunt
mulnuifljaammain,&elremo$näprs*cant.Germiua-
mrabtgratuqqutafilentefegifti.Abbonunib.acdpisple-
-nam |audem,quiatacuifti:aDedperfc£lamluercede;quia
quodtuffit,feafti. Quidiu/nt, aut quidprtEcepit? vt Abu
mba caacreSäaureretideft; vtnon ipfe pKeferas.fed alü,'
Nam&fructifcra arbornon loquitur quidem;&tamen ex
fcuäucognoldtu£.EtRpes quando cerjrficellasmrexunt:
quando mel c6hEciunt,&dulcidiftendunt neötare fäuos-,
nonmpubEco opus exereent, led iubvibcordce duÜEla-
Dorantt&indepoftmodü,gratia dulcoris erumpit in pu-.'
bEcotnecmiineritodiaueft;quiaJ«Bttijip#i<riMa(a«i,äe
tarnen primamm dulcorishabeeiiinShiseiu^.RetinKreo OrsceDtU mdrlirMrn •F '.r '»1=«,-^^/:___ ü l r . ®
'autperdit,autirtuenic:qüiarüädh£c?tfmes1&r£i^jini-!
lira iqperer inoli vereritplus valet, ii voiutrit dextra.Etfii-
mrntca eft iiniftra- qUa: dämmt, fid aifiicä eft dextra,qui
laluat-Etii illainqUmat,protirius jfta iändificat. Validibr
eft aquamdextra,quam ignisin luiiftra.Namvbicxübera-
ueritftIk,moxiftiusftaiAhialubigttur;'Sciroitaqiquiaetfi
Hammac-lt delicti in Corpore,fed fons eft diunms in corde-
.ftamtrias membra mintfttahtjfbntem metis eimrftn^t. S ie '
bet,vtquodinqumaueritiiniftra,fanaificetdextra. S in t
ftra diurnü habet inquinamenmm, & dejait diümam habetablolutionem;
vt qubdpolluiturin finiftra,punficbttlr
mdextra.HomoläpicnsihtelligitbÄC.Eftopröuidusjefto
proneuus fimftis: qübniä Connnuo vbnttttuseft fupernus
iudex,mfcutereaci:us (erüorum fuonlrti,6ciludare (eereta.
Sanaisquomo4 o frenetatui coeleftis,venlr erogamm Ä 5
cuniamexigeretavfuris;«fqtiseftiftapecnniii,buam&
uiTCiicaobfeniltia2.vei^a iunt^vYt^femjiiatä. Veliit fetor
ille,femu^imcol'ligereftu<ftuSvpeeünijeque fer^exigere
penfes. Siferiftiquodmaridaturneft; tibidicit: Eugelerue
bone &fideUs,quiafuperpaucafuifitfld. hsfupermulta te tonfiitu-
am,mtramgaudiim Domini tui. Visfcirfe quafis qäantüfeue
htiftequi venir,parefttrin*virtutis,princeps eft aagdp^-
prxceptu modicum, f S B I mra ImP « ^ r eit fupem* mllirite. Dominus eft cptldi
by®Pr°fiiftdanmatur. Qujcameveftitus,ftdrquide'r5 &. tuncremunerabiturä Chriftoqui dicmQuando facts efee,
mojynani,nefctatßnißra tuaqtiidfaciat dextera tua. Difeutien-
dusfeimojfequirendafehtentia. Quidefthoc;nunquid
dilpsir eft homo l^trd fe m vno corpore; vr fit alter index-
tra,alter,m hmftra? ablid Idem homo eft qui habet & dex-
tr^.m & hniftEam.Etquömo'dopoteft fieri, vtigftoretfini-
itraquidfeaat dextra? nam Sc ü manus duae funt in corpo-
re,dextraljEuaqüej fedanimusVnuseftirihpmine, quwte*'
öjfvtrumq; latus in dextra&finifträ. Liquetigitur&non
eit ambiguum,quodin hocprsecepto altius aliquid intro-
- dircitur&feiblimiusintelligitur. Duplex eftplan£homo
Et cum ntvnusjdiuifus eft tamen in dextra&Uni-
: ftra.Diuilus?quomod.o? non animo; fed opere s non mente,
fed moribus. Habetq; bonum &malü: bonum indextra)
malumifffinifti-a.PrxcipitDominus;«qcwf/«^4fl«id
fmat dextra: quod a nobis ficimelligi folet tanquam fi ita
cüchim utcSiniftra fecit malumjnon illi corifentiät dextra;
tdeft,ficorpustuumdelinquerecogir,nohilEairentiata-
n rm a .^ id eftin hbminedextramonne pars animae;quid
ettiimftrarmonne pars corporis > Difee quid ätrodudn
nejetatfinißra quidfaciat </mr«*.Nunquidquando bonügeduir
carlo ignorat,aut quado malumfacit^aro, animane^
lattnoneftira. AEreriureIligedelihiftra& dextra, Tble
eft,quoddicit.Quando bonüaliquid conaturfacere dex-
tra,td eftfaniroa: non illamimpediatliniftra.^Wft cafo,
led tanquä donnienreliniftra,feftiner dextra iuiduomo-
reopdstribonum,&expeUerefnälüdemembris,quoddi-
•cttudiniftrum:hiceftfcnfus,&hiceftinrelleausdextm&
finiftrs.Exponamrapemus,&lucearfermo in o p o e jin i.'
ftra ma, ideft,caro,trrauir! dextra, quodeftanima, emen-
der errors, Pomiteniminhominedexmun fieri, vrmmq:
■ rP^.^u ideo dilpar fiuftus eft in vrroqj, vt ram boni quia
9*“ “ “ fementumrennerer. Boni fermetupi in dexmu
Malt in finiftfaiquodfidiftuigui poreft: iiniftra mainduxir
teinpeccatumjdextraruäerudtredepeccato^iniftrapeccamtinaipeetuidettrrapropidetin
lecreto.. Siniftra fcdr
pmdatnt dextra iadat eieemolynä,C^uodilla fcdrimpm-
denre^hscemendetfilenter.Siniftmrapuitvcftitujdex-
tfa vemat nudo s, Illapercuffit crudpliter ? ifta fubleuet &
ianet humiftrenllla congeflitimpietate! iftafitplenapie-
täte ,111a impremr vulnera,? ifta imponat medietnä Sc ämiij
beat curam.Rearus eft in finiftrairemiilio fit in dexträ.Rda-
I ttdiltonemgeneralem in baptifinate,in aqba& ipirltü;äd
venturus eft nunc ejagere debituminonillud quod priits
indulfitifed qu o d p o ft lauacrum aqttie ab ynoqubqs cbm
trablutn eit,&non eft poenitudine delemrn. Habètiudex
tile m manufuaftareramin qua perpendir inter duöpon-
derajvnummeriri,&vnumpeccari. Pneuide, re homot
fenti pondus mum, antequam ventensftle'in fua ftatera te
luipendat.Confideraftatummum,&efto tibi ipfe ftatera.
Sat tibi de corpore tuo ftatera. Duatmanus m i, dud iinr
calaili hincarqueinde in ftatera pendenresi Vidbs quo-
modo ipfe tibi esftatera ! petpende cor mum & confciem
riam.l'çrprmie animam mam membriqùe ipfain ftatera,
prtas quam diuinfi examen iricurras: (it animus mus afbP
ter (abtorum morum,ponderamq; inipebfcor momfti. Inj
fpice diligenter quid tenet dextra,aut quidgeritfiniftra.
diabes feuanalum in fimftra conditum, ftieritu in dextra
colic 6tuin. Vide quid plus eftin opere mo,aut qua: pars in
abhbus mis exuberar,(inifttaan dextra; & vult re collide^
re. Noli cedere, quia feriprum eft tibi ; niti nmiàmalo/ed
nnct in beno «atou.Moleftatibi eftfimftra,&qùçrit re fubd
derednoat opportune,vexattevehemenfér, CoIIidit fre^
qucnrer,&capit iuÿreiiprâtiopondefe vrget animam; S
morfus ferafts infiigitÇdenresin re concupilcenriæ carnalis
infigir,internat}; iatera ma viriomm fitorû vnguibusiùt
cat.,Quando videtis;mquodpitsiftainimicac6dftfcit in
malo.anuifq; hoftilibus ftipatafiniftra quæritaeexpuanat
. re.caflraq; pedtoris tui conatureuêllèie; til nob cerreri;fed
redi m itnluhi tuü;& ibi inuenies adiutoremDeum. Si ta-
meniilum times &fummm eius judicium reform!da :m
hoclbco,iniftocen:aminenôignoretfmiftrajfedfciàtmâc
gts,quidlàciatdexreramaAdatquot!iignbrat;aduerrediligenter
^uädo ftfepit finiftra in malistideft,’quando mul‘
tiplicar caro partes .aduerfes contra virmtS animie,&exa!r-
tgerat cnminaAtet dextera tuaobnoxia contra partes ped' f1
ftilentiæ,contra atmahöftilia,cötra efFoemitlata viria.Cdt
ttapeccata& crimin^ftét dextera ma armata, id eft, fid «
robufta,fpes ftabiluas amore copulara. Obdncat fiaitum
fideijinducatloricâlpeijObliciatiuftitiæhaftâ ilirehdat tp-
totionisarcûjerigateleèmôlÿhitroplypiSccbhfeftininS
folum cedir peraduerià,fed cria cadit elifa. lacetiii vuine^
re&fuccumbitviaoriæ.QüÆdiximuS,feiiidi'fitfus répéta.
mus.Hoftiliter teftimulauit caro? ftrinxitcondino.vtdç.
lmqueres?peccaftl?crébroo&&dtffi>prelIàeftmenshôP
d é L r ö u a h S ' i ^ / T ' n 0 '“ ^ ^ ’^ ^ ^ “ !“ ^ f^d riftis eft anima vfij;admorrém.?^ùpêrfiùàthieftïiira'
'''“ ftraJgmspfcratKpluatinde- , crimihuminfimftra,claudlcatmfdStià Jutatftaterâfuà,■
rnoCvti* £^.,^UIn e^ ß cutdyßjtexjin^uu unm^fic elee- IkaC ü vidèris die âd^nimâ màm;ahimâvbi ës?qüïd àétur
i e < “ tWh^c a u“ e n 6 d ^ “ !h>alüVidesünliincre;&
q -x i* -/♦ , ?mine,necfons,neeremime défia ivnqua. | taces? eurnoVigilaS.? morteeèrhisincûbëre &tühdàloi-
^^^jy^fiqybotnotriliniftraSr dextra; ipfe lui arbiter eft, | dsivbirelidCs-plgräiYbiiäCesreluptnataftleXrerämador