inperraietyeniani
B. Fulg tliiy _______ . ............. ............... .
filubricethumiiiatus. IpTcnam<jliï¥. | n e i(*«p it t o h b fpW o tó ^ ^ .« n ie 1 lt e i^ lfe (^ fc o lj? '. :
Fulgencius erat vltor, ipfe interceflbr: euro collega vltbr:
pro miniftro intercelïöt. Ab ipfo procedebatgladius,vft-
Je fuperborum cèruixduraea:d#retur.v8éperipfumrürfus
.leneuolenciae medicina prxbebatur, döriec fupplicü fia-
:i-um ffiifiHanimicasfabareiur. Interipfaplanè primordia
gloriöfi exilij, monafterium congregarè, paucos fecüdu-
cens monachos, miobire potuit:(ïnc fraccrnatamehcoQ-
gregatione vitara ducere nefcieris.coepifcopos fuos, lUii-
ltremfcilicet& Ianuarium , habitarefecum perluaficyo*
lentes. QuibpsvnicofetüiënscharitatisafFei^ulninilitu-
dinem magni cüiufdam monafterij monachis & clericis
adunatis fapienrer effe«* Erat quippe eis confiunis meh-
fa,commune cellariunRmmunis otatio,fimul&le&io.
infolen- Nullus fe fuper alrerum '* violencer efferebat,heque proprijs
fratrib. ampliusaut peculiarius conlulebacinifi quod
magis Hl* mönachi quibeatiun Fülgentiumiequebanturr'
E
docete.
Monaehi
& Clerici I
jimul dc
guor.
refponcos
orthodöxos diligenter"* erudirej-ratiörtem reddens
quomodopater&filius&fpiritusranfituSymahenterrium
pèrfonarüm differentia, Deus vn,usi fidelibus prçdicerur;
Tanraautem luitbeato Fülgënriofacdndi fermpnisfiia;-
biras, tama in vulcu eius micabat hilaritas : yc eertarira fidèles
vnraerfosfan&acharirastrahèrèt, vel interrogate*
doéfciffimum viiü,velau4irc,quotieSadinterrogara * re- H
(ponderer. llle yeroi verbum Dei fine inuidia tabefcenre ,
coramunicans, pccurrebatinterrogationibus omnium,
neminem dëfpiciens, nnjlum iudicansimprobum; para-
tus etiam ipfe, fi eiiiforte Deus per fpiriturn fanéfcum me-
liusxeucl ailet,audire vel difcete, renere,fequi,a p p ro v e :
fub officio do&örishumilitatëdifcipulibenignüs&mitis
exer.censi.Vnde contigit,vt miilto dq&ior& (ëipfo melior
fiererducraChrifto maiora per.quirens. Alios enim iam re- *
bàptizatps,errorem fuum plarigeredocebat » 6c reconçii
1; Ac oiiforr» ni» fiioe nnimae nrr» rprrr*ni.«.rnrnmr>ni< . °
* C abritant.
difiriâtorisabffinennæregulam edfiodietes,ifihil dmni- liabar;Almsautem.ne luasanimasproterrenijcommodis tl^
no propnump0ffidebant,necinteraUosclericos,clerico-| perdërent,admonebat' Ecquosiamperditioniproximos
rum moreviuebanr. Taliseratijeati fulgentij eruditio ,
quæfpiritaîibus monitisita fubieófcorumhbi corda transf
e c t à terrenis voluptatibus ad fpiritales cæleftefq; deli-
tias,vt boni propofiti manenté cenfura,non feducerençur
infirmorum framim inertia, nölënrium imitariquæqup-
tidie ante oculoseorum gerebantur exempla. Quis mins
habitationis digne explicet laudes? Domus illatunÊ* Ca-
rali tana ciuitatis oraculum fujr. Illuc enim veniebat affli
dits, percipereremedium çonfolatiônis, ibi gerebantur
inter difedrdantes pâcis Scconcordiae pada fidelia, diui-
nam volentibdlaudire lediohem, diligentius miniftra-
bat ibi Dominus pleni(Timæ éxpoficionisædificationem.
Deledtabat nobiles Viros , fi fieri poflèt quotidie beatum
F.ulgentium ccrnetedifputantcm j rlibebàt indigentiam
fuftinentesiride petere fupplicitéreleeinbrynam corpo-
ralem,vnde dodrinam qnôq-, fumèrent fpiritualem. Fre-
qüenterenim beàtusFalgentius quos multa largiendo de
temporali fame liberabat.renunciarë feculo.fapiéter am-
monendo, faciebat. Et quamuis niKil habentes, habendi
voluntateitf conternrt'ere fuadebat, ita cupidus Temper
acquirendi ad cænobia fraternitatis,vt quamuis omnia o-
mnibuSnoffetefie : monachorum tarnen profeffiomfo'
ciareeundós & optaret Sc vellet. Hæcfamaper dies fin-
gulos creîcenSjCarthaginenfis quoqveéclefiæ populos ad
maioragaudia prouocabat ÖCcertiflimis teftibus ex ilia
prouincia venibntibus beatum Fulgentium coramenda-
batabfencibus.
C A P V T XXI.
Perfecu-
tioregis
; Trafa-
mundi.
fentiebar,ita blandis fermonibusleniebat,vt propter eius ,
beneuolentiam verecundarenturcogitatamimplerema-
flitiam,reuerfiq; ve 1 o ci ter age r e n tp oen i t e n tiam- C on for-1
tatialij verbis eius>& dodrinx eius fale conditi, redargue-
banc Arrianos hxreticoscu omnifiducia.Sic mirabili grdfl
tiafadurnfuitjVtpervnumfacerdotem, cuiusfapientiaim
rex voluerat experiri,(apientum numetüsapud Garrhagi-
nem crefceret: & per miniflerium perfecutoris, fides ca-
tholica incrementum pötiüs,quam defedumacciperec.
C a p v t x x i i . " r I
H jEC omnia Rex pcr occultos nuntibs difeebs , egre-
gij (acel^otis ingeniumjfapientiamjdodrinamjfide,
pietatem,manfue:udibem,continentiam probat-ficcoiV
uenientetn famte fua prseconijs',talcm efle qualispi^dica-
bacur agnofci?. Didaproindeqüsdam, veneno perfid x
plena^ legenda ei celetiter dirigit, refponfipnem fibi flagi-
tansreddi. Sulcepit h«cdpäiffimuspontifex?& lpngiffi-
m? narratipnisineptias per obiedionücapitulädiuidens;
refponfibnesfubiccicbreues.probabilesj'necefiariasiaii.-
thoritate,teftimb.niorumgraiies>&cptiusEatipnisluminp
radiantes.Quas cum muhis fapientibus viris diu multum-
que coIlatas,& ad populifidelis notitiamperductaS ? p^egj
quoqv longa expedacione fufpenfo tradidit ingertndas.
Quas Rex flleb arb arusinte n t i Hi m e pe tlegens, q ui a nu
quam pr^deftinatusfueratad (aiutemjaudatfapientiam,
miratureloqUentiam, pnedicat humilitatem, neq;tarben
meretur intelligere veriratem. Carthaginenijs apeempo-
I pulus triumphi ipiriralis intlrpress propofitiones Regis
feopis eius,Pinta nomine,quafi refpondere conatus,tace-
re potius noluit/quàm refpon^ere aliquid potuit. Cui tarnen
illico beatus Fulgentius,alterius operis,quod aduer-
fusRinram titulaiïit, difputâtipne veridicareftitit : Etin
primadefenfionefua vidosaduerfatios , temerèfatis o-
Itendic repetiflè ceatamen.
Nterea Trafamundi Regis aduerfus religionem cathö- fujfle conuiiStas l«to murmure confitecur: &Catholicain
licammensimplacabiiis, &ira rerribilis, inter äfperas jfidem fempereflevidriceiti -, cöhiundis beati Fulgentij
G
Refpon
liôb.B.
Fülgeptij
aE, deeem
Ôbîedi.;
Arriaaoperlecutionesfubdblafq’,
fadibnes,qnibus£equalem Deo
patri negate Cbriftum Catholicos nunc terroribus coge-
bat i'nunc prbnîiffi.pnibusinuitabat : fnb intentione plus
dèf ipiertda tbultitüdinjs,fîmülare ccepit ratióöem fé fitn-
pltciterrnquirere Gatholrçæreligionis, reperiri neminem
pü tans; c u rus polie tin fuis erröribus alfertio neçonuin ci.
I Prbpónebar deniq; multarumineptarum tendicula quae-
flionum:6ifiquisëirefponderevoluifiet,autdèfpicjebat,
autfepellebat, imbquafi patienteraudiënS, fatisfibinon
pqflè fieri iadabat. Et reuera quis enim homini ram'ob-
duratocordevaluilfctlumen oftendere veritatis? Efficre-
bat ramen plurimos religioIpSjaudaces fidei fuaeconftanr'
tia , per occafibnes à Domino praeparatas fiudiofi Regis
cbnuincerèblafpheniias. Dititntcamenrequirenti dm?
tius, quis pleniffime p.olfet té.ftimpnijs euidentibui yindi-
, carèveritatéCatholicidogmatis, * inter epifcopós exu-
ypiieopds (àtQsç'lïc beatum Futgéttöum;cui nihildeeflët infciéntia,
plurimum çedun'daret in gratia^qui lâpienter&eloqueh-
cer roganti RegHatisfacefet. Protinus Rex probare cupi-
m m Ë m m tnigenéfaliter t^ftimönium boniim ro:
, ncaruFul-
Trafaniai
dùsaçccr-
c Fulgclaudibus
gloria tur.
C A P V T XXIII.
A Ddhüc tarnen Rex viruiti dbdiffimum probare,de* H
xVfiderans,dealijseum qu^fiionibus rurfus interrogat:
& intetrogationem fuam femel tantum beato Fülgenrio
praïeepit legi, neq; medicandi,‘ ncq*, defcribendi tribuens'
faculcaterh. Trmebat enim ne verba eius conuinccda.fic-
ut prius fetmonibus eiusinfererentur:<tctiusqfiudicio ci-
uitatis^vidus eflë iterum próbaretur.Beacus ye.ro Fulgen-
tius femel libiledavix * recblligere praeualens,refpbn.de- ^recólcte.j
re differebat:fëdrefpondëre eura Rexmagisacmagisiip-i
perabatjCefponfionis a'rguens moras.,& caiitelam vinfari- f
dilEmi diftidentiamiudicans. Vndeidem pontifex idif-|' >
cretionis virtute fubnixus^ ne qua fbcfitan pér populum!
mendaciafpargerentur, quibus fingereturaut non potu-
>fle,aüt noluiflè beatum Eti.lgéntiuro'regalibus qn ^fti.on i- tn*
bus obuiate,tres libellos mirabiles facit: ybitóèmqratum **■ &»$-
n ' r 1* • ll .• ■ I P I _____ , - -o- - r, : R-egemffimpliciteralloquc*s. ,■r.'-ô■ïtViivu”'squæfti©nisferic mundum
PareRgionis nollræpérhtbëbateccléfia,feruum(trenuum j tenui auditu percepciat,-latè reuentilabat, docensanima
[ celéiitcrdirigit.'Àqàofîhe'morarduduS atq;*përdiidus, | rationabilem Chrifto Domino in fu(èeptione earnis mi-
periienic Carthaginem lætüS : vbi'tanquä fide'liffiinus dtf- ) nime défaille. Tunc Rex admiratione maxiffiareplctus ÿ
penfatbr, erôgàndi tajeqta fibi ctedita'reperiens bccafio- j nihil eft amplius interrogate aulus.Miifij.pUpd y fttis cx epi^ ■
-Içopis
A
Liber B. ,
Fulgentii
aduerfus
T int am
Epifcopum,
Arrianîi-
qui non
extnt.
Lib.feu. -
Comme.
nitorium
eiufdem
pefpiritt*.
fnnàoad
A br agi lu ,
presbj/te-
rüm.
B
Item re- •
legatur^
Fulgctius j
G
Prædicit
celerem
reditum
fuum.
y miracu-
la.
D
,#ope.
d :
C A P V T XXIV.
E fpiritu fando interroganti presbytero Abragilæ
per Gommonitorium paruîffimum teftimoniipro-
tulit plura: doçens euro cum pâtre & filio vnum Deüfim-
pliciter confitendum.Cuius etiam com moni tori j fentën-
tias,inter vtrumq}illius temporis opus ordinauit öpör-
tere deferibijegentibus omnibus fidelib.catholicis &mi-
rantibus, erubefeentibus Arrianis ôc dolore co'ntra ipfùm i
murmurantibus ; donee malæfuggeftionisoccafionere-
perta, volëtieumRegiintraCarthaginemdiutiusretine-
re, diceretur ab impijs’& malis hominibus: Sine çaulà
Rex laboras: nihil tua diligentia proficit. J n tantum j
quippe iam dodrina Fulgentij Epifcbpi pr«ualuit,vtde
facerdotibus t uis reconciliet aliquantos; proinde nifi cito
fubueneris,religionoftra deficiec:& quicunque ànobis
eftbaptizatushomoufion,iterumprædicabicpublice re-
conciliatus,nec fi perfecutionem voluerisconcitare,ti- j
meri poterit Regalisfæuitia: Multum quippe confortât,
ftabilefquefacitomnes Epilcopos Fulgentij præfencia.
C A P V T X XV.
SVggerentibustalia R e x quàfi magna necelfitate con -,
fttidus,aflentit:& beatum Fulgentiumrurfum adex-
iliam Sardinîæreuocare.cpmpeyit.Intempeftaigitur nod
e , ( fie enim R e x fieri delegauerat ) ad nauim B.Fulgen-
rius populo ignorante perducicur. Scd contrario flatu re- i
liftenubus vends,fuper litus tantas paflus eft moras,vt per,
dies plurimos omnispenèilluc eiuitas conueniret, 6c de
'manueius valefaçiens communic&ret. Ibi autem prophe- j
tica gratia pçr fpiritum fan du m repletus, Iuliateo v.iro re-1
ligiofo nimis afflido,grauiterq; pro difcelïubeatipontifi-
cisingemifcenti : Diycius, ait,flere noli, cfeoreuertemur
àd vos , Catholicæ ec.çlefiæ libertäre reparatä videbitis
.nos. Hoc autem quælofecretum ficapudte: quodnimia
charitasindicate cornpulit me. Siclbllicitè femper beatus
IFulgenduSiadandamfugic: neeindonisTpiritalibus hu-
inanam gloriam quælïuit,teftimonio confcicntiæ luæ cotent
us,&fola mi lericordiaDei fie tus. Vndeetiam * mi-
rabiliafacere nunquam deledatus, hanegratiam dari fibi
nullaPenusdelïderauit. Sedfiquandopetebatur proin-
firmis 6c laborantibus, vel neceflitatem temporaliuffi tri-
bulationum tollerantibus Dominum-deprecari, pieces
fuas fub hac deuotione fundebat; Scis Domine quid anir
marum noftrarum falud conueniat. Ppfçendbus çrgonp-
bis quod monet necelfitas,,, hoc mifericordia tua conce-
dat,yndefpiritalisnonimpediaturvtilitas. Oratioigitur
noftræ humili tatisjfi expedit nine exaudiatur: vt voluntas
tüafeliçitercompleatur., Et frequenter quidem Deus o-
mnipotens oranti façerdoci fuo multaponçeffit : Sedille
nihil proprijs tribuens mçrids.eorum potius fidei pro quibus
exaudiebatur omnia deputabac, neque fibi, fed illis
conceflum hoc dTc dicebat.
C A P V T X X V I.
SEd ne diu moras longiffimas ßiciamus, vnam eius fen-
tentiam de faciendis mirabilibus inferamus.Mirabilia,
aiebat, nô conferunt homini iu.ftjtiârihfe4.hominuni np-
tiam. Quifquis autem hominibus fuerit notus, nifi fucrit
iuftus, adæterna perueniet fupplicia condemnatus. Ille
veto_qui mifericotdiç cæléftis * pperamftificatus.incon-
^pïdu Dçi folius vixerit iuftus; etiam fi parum fit homini*
bus notus, bëata fandorum gaudia percipiet coronatus.
Vir igitur mirabilis timnit habere laudèm de mirabilibus:
quamuis ampliora quotidie miraculafaceret exhortatior
ne fandiffima multosinfideles credere,multos hæreticos
reconciliari, multos peffimismoribus de dit os, continen-
tiæfâciens leges excipere, dum per eius faluberrima mo-
nita lobrietatem difeerent ebrion, caftitatem fedarentur
adulteri, diftribuerej omnia pauperibusauanrapacefque
docetencur; 6c mutato propofito fuperbis h u militas, liti-
giofispax,inobedientibus obedientiafieret dulcis. Tali-
bus plane mirabilibus beatus Fulgentius piam opera fem-
per dedit:quibusfecumcomitantibus,in omni loco & té-
pore gloriofus, fauente aliquando (ereni aeristranquilli-
tateSardiniamreportatus, exulantinm coepifcpporum
lætosanimos reddidit, jpfamq; prouinciam cui tantorum
præfentia facerdotum tribuebat orna turn, præfenriæ fux
luce fecit fplendidam: concurrentibus vndiq; Chriftianis
hominibus, cumgaudiovidereathlèram Chrilti tort illinium,
quicertaminefingularifeuientis'impetum Regis
fregerât,addiuinacaftraredifteinfignibuslaureisadorna-
tum,& antiquis com militonibusiundum, tan to amplius
fingulis exhibuific laudabiliter humilitatem,quanto feic-
hat fuam plus enituiflè virtütem : memorfine dubio feri-
pturæ monen tis, Fili, quanto magnut esjiumtha te in omnibus:
& coram Deo inueniestgratiam.
C A P V T XSXVII.
NOluitplanëiam beatus Fulgentius in priore domo
multisfratribus comitantibus diutius habitare : fed
Redit in
S-irdin:â
cûctis iac -
tantibui.
iuxtaBafilicam landimartyrisSaturnini, ptoculàftrepi-
tu ciuitatis vacantem reperiens locum, Brumafio Calari-
tân* ciuitatis Antiftite venerabili prius ficut decuit pqftu-
lato, nouum proprijs fumptibusîtionafterium fabricauir.
In quo quadraginta& amplius fratribus congregatis, dil-
ciplinæçoenpbialisotdinem euftodiuie illaefum , nemini i
dans licentiam profeflionis fandæregulam præterire, fed
principaliter hofeobferuandummonachistrades, vtnul-f
lus eprum quiequam proprium fibi vindicaret, fed client,
omnibus omnia communia. Dicebat enim frequenter,
nec.debere nçc pollè monachum iudicari, cui volütas habere
pripatum peculium pérfuaferic. Vteriim monachus
lautjoribusforfitan^cibisvtacur, incerdum cogitinfitmi-
tàs corporis ; vt autem capiat in quamlibec exiguisrcbi^ ,
iuris prpprij dominium vindicare , fuperbævoluntatis&
auac? eupiditatis, euidens teftimonium eft. Diftribue-
bat plane ipfe cum lumma difetetione ferais Dei necef
faria.vitæ fubfidia : fingulprum'viresirifirmitatemqi con-
fi^épans. Veruntamenquibufcunqjplus cæteris confuler
bar,eoshumilit!atem euftodire amplius admoriebat.-dicés
eis, de fubftantia communiquifquis aliquid plus açcipit,
omnium fit debitor quorum eft ilia fubftantia, porro de-
bitorem fola iuuat humilitas. Sicefficiebat, neqiiiisfcan-
dalumpatcrecur, quandovni proprer infirmitatem plus
dare vidëbatur. Erat quoq; ei njmiafollicitudo præuenire
çùndorum monachorum petiriones-.ante tribuédo quic-
qui4 tribuendum cuilibet vel neceffitas j vel ratio mani-
fgfta îppnftraret. Si quis autem præfumpfiflet priufquam
acciperet petere, negabateicontinu6,etiamfimicreretur
accipçre: diçensmonachosdebereijsfluæacceperintelTe
contentps. Cæterum qui fibi plus q,uàm indigeantpetüt,
dçfiderijsadhuccarnalibusferuiuu.t.&omninononper-
fçd,ç de caëleftibus cogitant, quamdiu quid fibi necelïà-
rjum fitipfî fibi quia'npn polfunr negotiandq.pêiédo fal-;
tem pronidere feftinant.lllos quoqi yeros elfe monachos
djçebat, qui mprtificatis yoluntatibuifups parati elïent
nihilyelleautnpijç : fed Abbatis tanturpmodo confilia
vel præcepta feruare. Fropterea fine fuoconûlio nec eum
fratrem qui præpofitigerebat officium, finebat aliquid a-
gej:ç4 Labprantes fratres, & opera catnaliaindefelîis viribus
exercentes, leâjonis autem ftudium non habentes ,
minus diligebatmeçhonoremaximo dignosiudicabat:In
qijp autem fuit feientiæ fpiritalis affedlus, etiam fi virtute
; copporis deftitu tus opera,ri maniBus nunquapn polfet, pe-
cuiiariter habebatur dile«ftus& gratns-, Amabat autem
quandoçoram fratribus difputabat ,f i quis eiquaeftiones
propofuilTet acerrjmas, jn quibus excellentiffimo labora-
retingenio: licebatq*, gefteraliteromnibus fratrib. etiam
natutaftmplicibus.parpmveinrelligentibusvnde vellent