pcrturbationem, nietum, p f j S w K qua? cam« Sc am-
nw d ie , nemo poteft aliquatenus dubirare) fic vera fuil-
fecredat in na*ura hominis, vt ab his immuncmnon çre-
dat fubftantiam deitatiaî Cum fperantibusin fe, hoc'vc
fupetentChriftu sd ed erit.q n o d p ro n o b isip fev o lu n ta-
te perfcnfit-Proptcr quoddiuinitus infpiratus.peifidis ac
ortiferis cogitationibus Efaias ob n itim r, dicens : Dm
ttermu, Dm qui fuitfines tart, non ifiuitt, tuque Uiorumt, ne-
qutmutmri fottsl pruitutiuem, frtfiam efuntntibtu met, &
tun doltntibut metrorm. Efur'unt tnim 'muettes, & Ubordunt
uiolifientes.&ekchJiM vmbuserunt. QtymotxpilldmDwinumcxuluUnt,
cumvtrtuteperiucentpennuJicHtAqmU,cur-
rent & mm Ubortbtmt, embttUbunt&nentfurmt. tpfequoque
I perns quids «ris dcfcendit, ctedentibusin fepetfedlam fatie-
.,a « l tacemveradterrcpromittit., dicens: guimsitadnse, non
».ƒ•- t rmqa..^.quicrtditmme,nonJitittineternunt. Rogo,quali-
I ter Lee virais conce3eturhoininibus,fi earn habere non
potuit Dens î Auc qnotnodo Chriftus in fua diuinitatc
nonhabuic, quod ab eo Paulus vt haberet accepit ? Ipfe
enim de fe fimilibusque teftatur, dicerss : TnbuUtunmpx-
timurJed non anngufintnur. Et alio loco: Qtufi nmientes, &
eecoviuimue : vuefitgnti.&ntnmomfiettt : quantifies, fem-
pernutem gnudentesficutegentes.multos nutens loatpletamcs: ttn-
qtutnmbtl babentes, &omnupojitdentes. Qmmgtaueacque
incongtuum eft, & d vela fide modis omnibus alienum,
; vt Paulus in vnaeademque anim* fubftantia , tom tri-
ftacur,poffitin domoChriftifempergaudereiEc deChci-
ftidiuinitate dicatut, quod triftis in anima, quamfufee
npotuitinfeipfafine triftitiapi
firft&A eh a-
■ mttittimoi
p i . :
•tfcl.lfo
UMC14A
pit,r permanere.
C A P V T X X V I I I.
NÔn timet Ioannes, qui àicit:Timor non eft in charitate,
namperfifta chart tat foras mittit timorem. Qui autem ti-.
met, non eftppfeftut in charitate. Aïfdièrat enim à Domino:
Nolite timereeos, qui occidunt corpus : animam autem nonpojfunt
eccitkre. Timorem nullus adder adferibere Ioanni, & timor
mortis adfcribitmÓeitatiV Speratin illo Dauid, &
di cltiln DeoJperabo, non timtbo quid facial mihi homo. Idem-
que confidenter ingeminatiDowi^H* illuminatio mea, & faim
ma,quern tmtbo?Doniinus defenfor vitamta,d quotrepidabo ?
EtipfeDominus fipofloiisdicit: Ronttirbeturcorvefirum,
tuque fomidet. Idem denuo : Gaudete, inquit , quia ego vici
mundum. Expeâantes igitur cum, fofticudinèm fumunt,
pennas producunt, quibus ad coeleftia fubleuentur, cur-
rçntesnefciunt laboiem, ignorant ambulantes efuriem,
in tribulationenon patiuntur angufljam, morientesreti-
tient vif&m, triftes qùidem yidentur, tarnen fempergau-
dentes exultant, egeni diuitias pluribusconferunt, & o-
mniapoflidentidummhilhaberccontcndunt, dilc&ione
Chrifti rëpiett, carent «more, abipfoilluminati, Fa-
tentur Fe nullummetuere, ipfodefenfore, nequeuntab
aliquo trepidare, de corde eorum turbatio propellitur &
Formido, gaudent, quia vident mundum à Chrifto deui-
âum. Si næcfcruis accipientibus nemo poteft adimere,
qualiter domino largienti perfida cæcitas, vel potius cx-
cape.rfidiaquoddiuinumnaturaliterhabet, conaturau-
Ferrc i Quis aUtem pon videat in illis paflionibus Chrifti,
quaedam noftraram virtutum lèminsi gçnitineri? V hus ergo
idemque .Chriftus , in humanitate, qua! humana funt
fen fit : in diuinitate, autem impaflibil^ unmortalifque
permanfit.
Komin» fi-
lij Dei quoad
aios di-
ainitttem.
epu. ««.je.
Ueto.0.
C A P V T X X ï X.
DEienimftliusverbum & &piehtiàpatris|ïpféeft Talus,
de quo Propheta dicit: Salus noßracitoveniet. ïp Ce
virtus & fapientia: C3priftus enim Dei virtue & Bei fapientia. Ipfe
laturitas;qu'tapants eft qtä decalo âefeendit.- Idem via : Ipfe
vtrita* > ipfe vita. Idem gaudium&Jatdtiaß'^ftr a,, de.quo-
Propheta dicit : Et faâumtftmihi verbum tuum ingaudium &
iatitiam cor dis met. Ipie lumen vetum, quod tÜuminat otnnem
hominemvenientem in hune mundum. His nominibus fupe-
rias défi gnat is, incommutabilisatque,impaftîbilisinue-
nitur. Ægrotare non poteft falus.inftrm^ri non nouit vittus.
nefcit faturitas eüurire,via nequit errare,fapientia n on,
mutatur , vita non moritur, l uir^e n U on c^ctinguitur, neç >
veritas deprauatur, neicit ttiftari Iztitia, Deltas non po^,
teft luperari. Propterea vtique etiam CZlvrif^i humanitas
fine peccato permanfit, quia.eam in vnitate perionæ di-
iiiniffl.t accepit, quæ naturaliter peçcare non nouit. Homo
ergo Chriftus, quoniam peeçata non habrnt propria:
portare dignatus eft aliéna. lllorum a.ritem a Ie voluit
peccatapçrtarijcum quibus tenebatur confortio natura-
Üjdicente Apoftofo : Oqienmfanclifiçat, &quifanftifican-
tur^ex vu0 ovines. Propter quam cau(am, ùpnçonfunditur
fratres eos vocarc, dicens : Nunciabo nomentuutnfratribus
meis. EFalas etiam Propheta, pietatis huius talfter effe-
âum prænunciat, vt homipis in eo nomen euidenter o-
ftendat , Éæc dicens : Domine qtiiscrediiitauditui noftro, '&
brachium domini cui reuelatum eft ? Cum dicit brachium do-
mini , diuinitatemfilij Dei oftendit. Acdeincepsincipit
incarnationis &paflionis myfterium predicate : Annun-
ciauimus coram ipfe, vt pater,vt radix in terrafitienti. N on eft à
Jpectes tuque gloria. Et vidimus eum, & non habuitJpeciem neque
decorem ,fedjpeciesàtufine honore, &*buftapraon}ritbuihom’f
ntbus, homo inplaga,&feiensferrtinfirmitatem, quoniamaduer-
fatus eft,faciès eius dehoneftata eft,nec aliquid afiimata eft. Hicpec-
catanoftra portât, & pro nobis ddlet, & nos exiftimauimus eum in
dolor'tbus ejfe,&in plaga ,& in vexationei Ipfe autem vulnerattu
eft propter iniquitates noftras, & in firm at us eft propter pecccata
noftra. Eruditie pacis nofira in eum, More eius nosfanatifumus, 0-
mnes vt oues errauimus, homo à viaÇua errauit, & dominas tradi-
dit eum pro peccatis noftru, &ipfe, quia male traftatuseft,non a*
perutt os : vt ouis ad immolandum duftus eft, & v t agnus ante eum
qui fetondetfine voce, fic non aperuit osfuum. Inhumiliationeiti-
dieium eius fublatum eft. Generationem eius quit enarrabit? Quo-
n'tam tollet tira ttrra vita eius, ab iniquitatibus populi mei dufttss
eft ad mortem. Et vt Propheta plenam in Chrifto fubftan-
tiam hominis demonftraret, paulo Fuperius adiecit : Fcc-
cata eorum ipfe portabit. Ideo ipfe hareditatepcfiidebit multos, (s
fortium fatietur feolia, propter quod tradita eft in morte anima e-
tus, & inter imquos députât us eft. Etipfipeccatqmültorumfufti-
nuit,&propter iniquitates eorum traditùt eft. Ex his Prophetæ
verbis, ôc anima tradita cognofdtur Saluatoris & caro:
quia tqtus pro nobis ad çrucem du&us eft homo. Sice-
nim oportuit noftrorum peccatorüm deleri chirogra-
phum, vt dum yetus homo nofter hmul cruci afligitur,
tanquam in trophæo.triumphatoris vidoria p an dere tur.
C A P V t X X X.
REftabat tarnen ad plenum noftræredemptiohis eFr
Fc d um, vt illuc vfque homo fine peccato à Deo fu-
Fceptus defeenderet, quouFque homo icparatus à Deo,
peccati merito cecidi He t, id eft, ad inFemum, vbi foie bat
peccatoris anima torqueri,& ad fcpulchrum,vbi conlue-
uerat peccatoris caro corrampi : lie tarnen, vt nec Chrifti
caro in fcpulchro corrumperetur, nec infèmi doloribus
anima torqueretur.Quoniam anima immunis à peccato,
non erat (updenda fupplicio:& carnem fine peccato non
debuityitiare corruptio. Nam quiapeccanshomome-
ruit in fcipfo per fupplicium diuidi, quiamaluitiDeo,
qui diuidi non poteft , præuaricationis ream dilîungi:
propterea fadum eft, vt peccatoris mors carnempeccati
ad fcpulchrum corrumpendam perduceret, an imam inferno
torquendam protinus manciparet. Sedhæcvlci-
feentis Dei aequitas Fecit,quas ideo taîiter peccatorem ad-
dixit,quia ne peccaret,ante prædixit. Hæc fuit rétributio
peccatori reddenda, vt iufte.peccati fupplicium luéret,
qui Deo iuftp iniufte peccaflèt. Vt autem peccator FuiF-
fet gracuito munere li b crams, Fadum eft,y.tmortem corporis,
quam à Deo iufto peccatorhomo.pertulerat, iufte
Dei filius àpeccaforepatcrcturiniufte:& ad fepulchrum
p er ue n ir e t caro iufti,quôufque Fuerat caro. deu olutarpec-
cati: &c vfque ad infernum defeenderet anima$aluatoris$
vbipeccati merito torquebatür anima peccatoris. Hoc
autem ideo fa,dum e ft, vt pér morientem temporalitcr
carncm iufti, donareturvitaæternacarni:&perdefccn-
dentem ad infernum ahimani iufti, dolorexrbluerenm^
\ infemiv
Horao Chii
ftus peccaportauit.
Plena hu-
manitas
ChiiftL
nec anima
Ifta Dei vl-
tiodepec-.
«ato pliai .
)i mb mil.
Salua pet
ChiiinuB I
& carok
anima ho-
A
r - C#r I J- j.
'T‘fil 109.
Hcl.+.d
ibidim.s.*
B
Chriftus
condoluit
& compaf-
fus eft no-
bis.
•eingltrißotr.
ii
I ç ■
NOS quoq;
oportet cô-
pati Sc common
Chxi-
fto.
CoUr.isd
t.Tim.l.
D
Teftimo-
■ium s. Petti
de refur-
leftione
carni, &a-
nimacChri-
fti.
oiCt.t.
Vfit.it!
inferni.V trumque autem Fççiptüra fan d a non taciiit.De
refurredione quidem càrnis fîc Beato Paulo loquenpe:
Fer hominem mors,& per hominem rtfurreftiomortuorum. Etfic-
ut ïn Adam omnesmomntur:ita&in Chrifto otnnesviuificabun-
tur. Idem homo Ckriftuseft,,, qui pro nobis & pontiféx
faduseftjdum fèmetiplum paflloniobtulit, & hoftia fa-
d u se ft, dumpaffioneraiple fiifcepit. Huicdicitur : Tues
facerdosin aternum,fetundum ordinm Melclnfedech. Et lacer-
dos tarnen & hoftia, hu man æ naturæ tam offi cia cqgnó-
Fcunmr efTe quam nomina. Et quoniam idem pontifex
inntmitates noftras fufcepic & habuit, propterea de ipfo
Apöftölus dicit : Non enim habemuspontificem, qui nonpoßit
compatïtnfimitatibus noftris. Et v t fe de namra humana lo-
qui doceret, adiecit : Ttntatum autem per omnia profimilitu-
dineabfquepeccato. Et paulo inferiusfubdidit: Omnisenim
pontifex ex hominibusaffumptus,prohominibusconftituitur in his
quafunt ad Beum ,vt offer at doha & facrificiapró peccatis, qui
condolere poßit his,qui ignorant & erranf.quoniam & ipfe circun-
datus eft infirmitate. In eo ergo, quö cireuhdatus fuit infir-
mitate, in eo condoluit ignorantiæ & erroribus noftris.
veram carnem fie iritelh'geret, vt Veram inilloanimam I
denegaret. Sequiturergo! Virifratres., liceataudenterdicere |
ad vos de Patriarcha Dauid, quia & defunttus eft, &fepultuseft, i
& fepulchrum eius eftapud nos vfque in hoditrnum diem. Propheta
igitur cum effet,& feiret.quia iureiurando tur affet ills. Deus,Defru- >
Mu lumbi eius federe fuper federn eius, prouidens loquutus eft de re- •
furreftione Chrifti, quia neque dereliff a eftçnima eius in inferno,
netfo caro eius viditcorruptionem.ln hoc igitur diuinitas Chri- ;
fti virmtemruæimpaflibilitatis often dit ,quaîvbiqj Fern- j
per arque inefFabiliter præfens , & Fécundum ânimam !
fuam in inferno fine dploribus Fuit, &fèeùndum carnem
fuam in fèpulchro fine çorruptione iacuir : quia nec carni
fiiæ defuit, cum animam Fuam in inferno dolere non fi-
neret, neç animam fuamin inferno defèmit, cumin fèpulchro
çatnem Fuam à çorruptione feruaret. Dignum
namque fuit , vt carnem fèpulchri non corrumpcret locus
, quam prccati non corpupit affedus : 8c animam dolor
non concingeret inferni, quam fèruitus nequiuit te- J
neïe peccati. Propter hoc in Pfàlmo, cum ex Forma fèrui,
w , inquaChriftusnoftrapeccataportamt,diceret:jQ«Mrs-
& in e o coriipafluseftinfirmitatibus noftris. Ibi eft ehim I piëta eft malis anima mea, & vita mea in infernum appropmqua-
vnitas compaffionis,vbi eft vnitas naturalis. In eo autem uit: vt oftenderet eandem animam fuarn apeccato libe-
nobis pontifex illecompaftus eft,in quo etiam nos com- j ram, in infernum pro nobis peccatoribus deFcendiftè,
patimur, dicente beato Apoftolo: Ipfefpiritus teftimonium fubdidit,dicens:F«ö«ffum[nut homofineadiutorio intermor-
reddit Jpiritui noftro,quod fumus fitij Bei.Si autem filii, & haredes: tuos liber.
haredes quidem Bei, coharedes autem Chrifti. Si tarnen compati-
mur,vt & * glorificemur. Beatus quoq; Petrus ad huius nos
I , C A P V T X X X I I.
gratiam compaffiónis hortatur, dicens : Charißimi nolite
expauefeere inferuorem, qui ad ttntationtm vobis fit. Nolite paue-
re, tanquamnouivobisaliquidcontingat, fedvtcommunicantes
Chrifti paßtontbusgaudete: v t& in reuelationegloria tiusgaudea-
tis exultantes. In natura ergo humana pontifex ille verita-
temfuftinehs pàffionis , in ea vtiq; nouit compati mem-
bris fiiis. Propterea & beatus Paulus dicebat : Vt adtm•
■ TTEruntarnen cumfolacaromoreretur&refufcitare-
V tur in Chrifto,propter vnitatem perfon* Dei & hominis
, filius Dei dicitur mortuus. Quod euidenter his
verbis Paulus Apoftolus proteftatur: Si enim , cum inimici
effemus, reconciliati fumus Beoper mortem filij eius, multo magis
recon iliattfalui erimus in vita ipfius.opi Rurfus filium Dei refurpleam
ea qua defuntpaßionum Chrifti in came, mea , pro corpore rexifle Petri profcquutione firmat ur, Iudaeos ad creduli-
eitts,quod eft Ecclefta. I tafem Chriftitalicer exhortan tis: Vos eftisfilij pr'ophetarum
j & teftamenti, quod dijpofuit Deus ad patres noftros » dicens adA-
C A P V T X X X I . I brabam: Et infemine tüo behedteentur otnnesfamilia terra, vobis
j primum fuficitans Beusfiliumfuumjnijit eum benedicentem vobis,
QVid autem mirum, quodpontificirioftronaturali vt conuertatfe vnufquifque anequitu fua. Etiam in hpccapi-
communione cQmpatimur', cum nos beatus Apo- ' tulo, quem fernen Abrahae memorat, eundem filium
itQlus etiam cumillo mortuos efle teftetur, his verbis: Si j DeiPetrus beams appellat:Non enim diuiditur Chriftus,
mortui eßiscum Chriftoquid adhuc, tanquamviuentes in mun- qui tarnen non fecundum id quod ex Deo> patre, fed fe-
;F
rP fil.t j:
do,difcernitis}Dick eüamTimótheótMemorefto lefum Chri-
ftuMrefurrexiftedmortuis, ex femine Bauid, fecundum euange-
lium meum,tn quo laboro vfque ad vincula, quafi male operans-.fed
cundum id quod ex fèminé Abrahæ, cognofcarar furre-
xilfe pro vnitateperfonæ, In qua Deus &.homo, vnus eft
Chriftus,non in congrue Dei filius dicitur fufcitatus.CuverbumBeinoneftaUigatum.
Omnia autem fuftineo propter ehe- j ius, vt fecundum diuinitatem, vna probaretur natura
ft os, vt & tpfi faluttm confequantur, qua eftin Chrifto Iefucum
gloria caUfti. Sdqns ergo Apoftqlusdefiirh Chriftumex
femine Dauid dmortfiis fmrrexifle, in quo vtiq; commu-,
iliq natural malnifeftatur humana, in quo eum mortuum
nouerat, in eo nos illi commortuos efle commemorat,
diceh^: Fidetisfermo,Namft commortuifumus, & conuiuemusfi
fuftinebimus, & conregnabimus. Pontifexergo ille,quifemet-
ipfmnpronobisobtulit( iibat Apoftolus dicit) oblationem&
hoftiam Beo in odorim fuauitdtts, ficut mortuus pro nobis,o-
mnes nos fibi commorifecit: fic foluris doloribus infgr-
| ni.omriesfidelesabiifdedoloribusiiberauit. Sicu.tbea-
Pdrus teftific^tur , At dicit: lefum d Nazareth,virum ap-
probatum a Deo in vobis, virtutibus Crfignis, Crprodigits,qua fe~
cit per ilium Deus in medio veftri, ficut vosfcitir.bunc definito con- •
filio & prafeientia Dei traditum, per manus iniqucruni affigentes
inter enuft'ts.Quem Beusfufettauitfolutis doloribus infemi, tuxta
quod impofitbile erat.teneri ilium ab eo. Vbi etiam Dauidicurii
ilhid ( quod in primo libro pofiiimus) teftimonium, i ta
p ro tu h ® monftramn Dauid enim didt-inipfum: Proui-.
debani Dominum coram mefeemper, quoniam a dextris eft mihi ne
commouear. Propter hoc iucundatumeft cormeum ,& exultauit,
lingua meatlnfuper & caro mearequieutt infee. Quoniam non de~
reliiffiies qnimammeam in inferno..nec dabis fanftumtuum vide-
fe corruptipnem. Rotas mihifeciftivias vita, & adtmplebis me iu~ -
cunditate cum facie tua.lbioeptnsVetms diuino yere fpiritu
luminatus,& fecundum domini fermonem, lux mundi
effedtus , qualiter hunc locum intelligere deberemus,
clariflima luce praedicationispftendit,ne quis in Chrifto
cum patre, vnus fimul fuit effemus in opere. Sicfttenim
Carnem fiiam iri virginis vtero faciente patre etiamdpfè
fècit, ( quia fecundum humanam naturam de Chrifto
feriptum eft: & dominum eum & Chriftum Deus fecit, hunc
Iefurti quern voscrucifixiftis.Sctiptame^eiia.m:Quiafapien-
tia adificauitftbi domum : ) fic etiam cum traderetur à patre,
ipfe quoque fe cognofeitur cradidifte.Scriptum eft enim;
Quid Deus filio proprio non pepercit ,fed pro nobis omnibus tradidit
ilium. E t dé ipfo filio dicitur tQuod autem nunc viuo in carne,
infideviuofilq'Dei, qui dilexit me, & tradiditfeipfum pro me.
C A P V T X X .X I I I.
INrefurre<5tyone quoque eius inuenitur operis æquali-
tas, quia vna eft patris filiique mairftas.De patre,quip-
pè fie beams loquitur Petrus; Vobis- primum Deusfufeitans
filium fuum mifit eum benedicentem vobis. De ipfo vero fic Dei
filius loquitur ad Iudæos : Soluite templum hoc, & in tribus
diebusfufettabo illud. Quod Ioannes aperuit, dicens:!-
pfe autem dicebat de templo corporis fui. Coloftèniibus quoq;
Paulus loqüens ; ipfum Deum filium humanitatem fuam
his verbis fignificat fufeitaffe;, Vtdete ne quis vosfeducatper
Fhilofephtam & inanem fallaciam, fecundum traditioheshomi-
num , fecundum tlementa mundi, &non fecundum Chriftum.
quia in ipfe habitat omnisplenitudo diuinitatis corporaliter : &
eftis tn illo repleti, qui eft caput omnis prinçipatus & poteftatis. In
quo &circuncift eftis circuncifione non manufafta in expoliatme
corporis camis, in circuncifione Chrifti,confepulti ei in baptifino: in
Biblioth. Vet. Pat. Tom. 6. quo&
Filius Dei i-j
ratione ca:r;
mortuus
refurrexifle
I » * i
<5
gencf.,i.
Secundum I
diuinitatë !
vnus eitei-j
fett us ; a |
tns&hlij. j
# ! . ƒ ' 1:
(julat.i A
Et pater fi- |
liumfufci-;
tauit.&fi-
lius fulcita-f
uit feipfum!
^AClor. } . ; -
Itan.l.d j