Cnfumma
tio Mundi
1 lcptimo
annorum .
inillenacio.
Diebiu fin*
D
Dies fepH-
mut fignifi-
cat futurum
iegnum.
Refurre&io
is fymbola
DE I IS 5 J AEFVERVNT POS T S E XTVM
diem}Liberfeptimus.
m in um a d m e liu s t ran s la t io n is & r e fo rm a t io n is ; N am
E n o c h in t e rp r e t a tu r ,in n o u a t io .V n d e lè p t im o d ie fig n i-
fic an te t r a n s la t io n em q u i fu it fe p t im u s a b A d a m ô , fin t
tra s la tu s .B is m ille fi m o a û t q u in g en teC an n o ( q u o d e f td i-
m id ium t e r t iid ie iSæ c u li) fe ( ft a e ftM ü n d ir e fo rm a t io p o ft
d ilu u ium p ë r N o e ,N a m N ô e q u o q u e ,in te rp r e t a tu r re fo r
in a t io . S im i li t e r & te r m il le fim o q u in g ë h t e fim o an n o
(q u o d q u id em e ft d im id iü q u a r ti d ie i) g en q ra ti f e n t d u o
p o p u l i.I f ià e l & fra te r eius. Q u p d fi h o c n o n a dm i t t i s in f i-
g n ü R e f e r r e ^ d n i s j f c i a s q u o d e o d ém q u a r to d ie e g re lfe s
e ft I l f a e l e x Æ g y p t o ,& in g r e f lu s e ft in te rra p r om ilîïo n is .
N u n c a u tem e x i tum e x Æ g y p t o in te rp re tan tu r In te rp re -
t e s .n o n fo lum d e v o c a t io n e G e n t ium , fe d e t iam d e e x itu
è M u n d p ,& in g r e l ïu fe p em æ Ie ru fe lem :q u o n iam ru b um
& ign e fc en s M a r e ig n is f lu u ia t ilis , om n e s t ran fim u s v è ri
fo irita le s I f f a ehtæ rqui v e r o fed tis im it a n tu rÆ g y p t io s ,ig n e
lc e n s M a re û gn is flu u ia t ilis , om n e s t ran fim u s v e r i fp ir ita -
le s I l f aelitæ rq u i v e ro fedbis im itan tu r Æ g y p t io s ,ig n e f e b -
m e r g u n tu r .H a b e s e t iam d im id ium q u in t i d ie i : R e s e n im
q uæ f e n t in Sæ c u lo ,fe n t 'ïx em p lâ r ia c o n ft itu tio n is fe p e r -
næ Ie ru fà lé jv b i inSanfta fanciorum inm fe f.P ræ cu rfo r C h r i
ft u s ,q u em p r iu s d e fe r ip fit a c p ræ figu rau it A r c a t em p lu m
in g re flà , q u a n d o c h o rum d u x it & fa lfà ü it in t y p û G h r if t i
D a u id e x u lt a n S . Q u o n iàm q üæ p ë r iè rà tr a t io n e p ræ d ita
h om in is A r c à ,in q u a in p r im is re p o fitU ih fu é r a t D e i t é f t a - ,
ro e n tum , e ft in u e n t a 8C lib e r a ta à m a lig n is A lie h ig e n is
q u ie âm r e d e g e ra n t in c ap t iü ita tem . H æ c a u tem om n ia
q uæ d id h i f iin t q u in q u e in d ic ia in q u in q u e m e r id ieb u s
q u in q u e d ié rum feu m il le an n o rum fie c u li, n o n Ib lû fe n t
ly m b o la M u n d i t ran s la t io n is a d in e liu s 8c in in c o r ru p tio
n em in t e r itu fq u e r em o t io n em , fe d e t iam ip fiu s C n r if t i
a p p a r it io n ish om in ilq u e fe fe e p t io n is & E c c le fiæ . M e r id
p Tperfeftumfait coelum & terra & vniuerfus ornattueorumK
C &perfecitDeu$ in diefexto opera quafecit>&quieuit diefe-
ptimoab omnibus operibus qua fecit. P e r hare e n in v o fte n d it , \
Sc nos d o c e tS c r ip tu r à , q u o d q uæ d am a lia p o fthæ e & f e - |
t i t & fe c it ,fic u t te fta tu r d ic e n s5P<aer meus modo operator,6“
egooperor. J r lin cm o t i q u id am e x an tiq u ls E x p o lito r ib u s ,
inempé e x e o q u o d d k e r in c D e um ce ïfe flè d ie fe p t im o
p fæ o c cu p a ru n t d ice re q u o d o fte t id it fo r e v t in fep t im o
Sæ c u lo ( h o c e f t , in fep t im o a n tiô rûm m ifle n a r io j fia t
M u n d i c o n fom m a t io d n fin g u lis , in q u it , d ie b u s c re a t io -
n is fe c it o p e r a ,d ie rum n um é ro p a ria : N em p e in p r im o
q u id em d ie p o l l fim p lid a e lem fe ih ta ;6p u s v n um q u o d e ft *
lu x .In iè cu n d o à u t e n jjd u o i’h em p è F irm am e n tum , & d i-
u ifio n em a q u a rum t a & ^ u æ fo n t fu p r a , q u am quae in fra .
'T e r t io 4fe > tr ià ;cb h g rè g a tib n em a q u æ , & terrae d e t e é l io - j
n em ,& fiu d tu um e x e a g e rm in a t io n em .Q u a r to ,q u a tu o r ; |
S t e lla s ,& S o le r h ,& J f i in am ,& e o rum p o l itu r am . Q t i in -
to ,ru r fu s q u in q u e o b é ra ; t iem p e q u in q u e fen fo s , & p i-
fcesSc iu m è h t à ,V o îü c r e s ,& q u æ in e i s fe é t a e f t b e n e d i-
d tio n em S e x 'tô d ie ,fe x ;q uæ 'fo n t,e x te rra am m a n t ia ,& h o
jn o & foe m in a ,& q u æ e f t e i e x h ib it * benedi<ftio , & q uæ
fu i t e i s d a ta p o t e f t a s ,& c ib u s iln h is eriim ( in q ü iu n t E x p o
fito re s jfe x d ie b u s , lic é t y id e r e in e o rum f in g u lis fym b o -
lic um a liq u o d euiderts in d ic ium re rum q u æ a D e o fe é læ
fo r it .N am in p r im o d ie , fe p a ra t io lu c is 8c t en eb ra rum f i-
g n ific a t il lam ie p a r a t io n em c o rum q u i eiuntàdextrù &
finiftris C h r i f t i , n em p e P e c c a to rum & iu fto rum : V n d e e t -
iam in ten eb ra s e x te r io re s iu b e t à b ire eo s q u i e ran t a f in i-
ftris . S i m ilite r & f e c u n d o d ie a q u am q u id em p a rt im in
coe lo s e lfe fo b la t am ; p a rt im a u tem ru f fe s am e n d a ta t tlin
te n e b ra s a b y lfi; d o c e t n o s ,q u æ fe tu r a lin t d e iü ftis & pec--
c a to r ib u s e x n o b is in c o n fem m a tio n e .M an ife ft iit s au tem
n o s d o c e t d ie s te rtiu s ra tio n em re fu rré é lio n is , p e r h o e
q u o d d ix it is q u i n in e e ra t C r e a to r p ô ft ê a aù tem fu tu ru s
e ft in d e x \fCongregetur aqua qua eftfub calo, in congfegattonem
vnamÿm iu d ic io .E t lc x td d ié ,q uæ e ft e x t e r r a , herbae & a r -
b o ru m g e rm iiia t io a ç p ro d u ^ b ,o f t é d it r e fo r r e < f t io n ém ;
Q u pm o d o è t iâm c lâm a t P â ii lu s :T u fié e iiim fru é tu S o pe-'
rum 8c fe é lo rü v n iü le u iü fq ù é eum ei$ fo rg e t é tc r fà »Q u o d
au té r ii d ic it C h r if tu s ,q u o d i» refurreftionefulgebùnt iuftitan
quim Sol a lc e u d e iife s in n u b e a d c o è io s , ap e rte o ften d it
è t iâ ifiq d a r tu s d ie s p e r é ah i q u am D e tis in ip fe f e t i t d ie i à
n o â r è le p a rà d ô t iè râ ^ ê d 8c q u o d àDèO diétUm e ft iri q iiin -
tô d ie ; P mb. cant aqua reptilia animât uni iiuentiuiü,&volucres
volantesfuper terram&àmààxitti. a p p o fite id m a g is v id em u s
fie r i m r e fe r r e é lio n em o r tu o rùm , q u an d o f i q u i a liq u a n -
d o in M a r ifu e r a n t fo fF o c a t i8cd e u o r a t ia p ife ib u s , re fe r-
g u r ith ah e r ite ian im a s v iu e n tç s & im m o r ta lia c o rp o ra rE x
q u ib u s a lii q iiiS em ÉUht V o liie re s in coe lù t ii v o la n t e s . In
d ie a u tem lè x td ,a lii q ü id èm d ix e ru n t h om in is è t e r r a fo r -
m a t io n çm ,e lfe fym b o lum ré fe rredU r ir iis m o r tu o rü c or -
p o rum :A l ii au tem p ro c re a t io n em d iu ë rfe rum b e ftia rum ,
& v o lu c rùm ,& q u a d ru p e d um , & ium e n to rum ; r e p tilia
& b e ft ia s , 8cd ic c h fé s ,im p io s G e n tile s : Q u a d ru p è d e s au t
em & ium e n tà q uæ f e n t q u id em im m u n d a & à d ë fem
n o n a p t a , e o rum q u i fid ç v iu iin t c um p è c e â tô ; m iin d a
a u tem ,hab e re f ig u r am iù ftd n ith i H i s , in q u iu rit In te rp rè -
te S jfic fe h a b e n t ib u S jfe ft a t om n in d d ic e n d um d e d ie le -
p t im d ,q iio d i s lâ te r itë r & o c cu lte fe c ia t fu ft ir iim re gn iim ;
N a rr iqU o r iio d o in f in g u lis d ie b u s h e b d om a d is fe x d ie -
ru m ,fu it a liq u o d lig n um re fe r r ë d t iô r iis ,& M ü n d i,& h o -
m in um g e n e r a t io n is jita e t iam in v n o q u o q u e m illc n a r io
fe xm illium an n o rum p r ç te r ito rum ,fu it a liq u o d lÿm b o lü
de typ u s re fu rred tio nis ÔC tràn fitu s c reatüræ a d id q u o d e ft
m è liu s ;riém p é a d in cd r riip t id n em & in té r im s em o t ib n é ;
D u centefimo- q ü id e n î 8c t ric e fim o am id p r im i d ie i, g é n itifs
S e tK (q ü i iriterprétaffe,Pi>/?/«i)habëf im a g iriem 8è fîn ii
ie e iiim & v e lp e re fe x t i d ie i/ e u q u in q u ie s m il le f im o &
q u in g e n te fim o an n o in c a rn a n t s a p p a ru it : q u a n d o q u id é
a d v e fp e ram f e x t i d ie i in fe it y p u m fo rm a u it A d am . E t
id e o n o n n u l l i c o n ied tan te r d ix e ru n t , q u o d v e lp e r e & d ir
m id io fe x ti d ie i fit re fu rr cd tio ,q u am fîg n ific an t fe x v e lp e r -
t in a c rep u feu la ; v t c u i d ig n i fin t fiæ red c s r e g n i coe lo rùm .
Q u o q u id em ( in q u it) fe p t im o d ie ,e x t rem um om n ium
quæ c re a u it ,in e ffe b ilite r 8c m y ft ic e c o n ft ru x itD e u s V e r b
um , ficu t n o s d o c e t ip fe D eus V e r b um ,d ic e r is : Ventte be-
aediciiPatrismei, ejleharedes parativobis regni a conftitutione
Mundi: N am q u om o d o a e a tu r am c o n d id it , tu n e e tiam
p a ra tu t re gn um . H o c e f t e n im v ic e lîm u m fe c u n d um D e i
o p u s , V ig tn t i e n im d u o o p e r a f è r i f lè D e um d reunt, & lu -
d æ o r um & C h r ift ia n o rum In te rp rè te s . E x q u ib u s qu i--
d cm ,v ig in t i & yn um iam p a u lo an te en um e rau im u s fe é ta
in fe x d ieb u s . V ic c fim um au tem fe c u n d um e ft fu tu r i Sæ -
cu li p a ra tum r e g n u m ,& Ip ir itu a lis c o t em p la t io . P r o p t e r -
e à Y ig in t i q u o q u e d u o b u s lib r is e n um e rà t 'om n ë v ê tu s
iu um T e ftam e n tum .S e d n e q ü e n o u it q ü a r iib b rè rfl} riëtj;
lîtm y fte r iU m v ic e fim i fe c d r ld i n um e ri ; N e q u e c o g itâ t
q u o d Vice fim u s qm d em UUmerus c o n fiâ t e x d u o b u s p e r -
fiedbis num e ris feu d en à riis , f ig n ific in S C h r iftu n i ë x d u o b ;
perFe«5lis c om p o fitum ( e x d iu ir iita të ,iiiq ü a iii, & h um a iii-
ta te )d u o T e ftam e n ta fe r ip fiffe ; M o fà ic um ( inq ü a rii) D e -
c a lo g u m ;& E u a n g e l ium .§ ic e n im im p lé tu r v ic è f im ü s fe -
cu n d u s n um e ru s e x d u o b u s D e c a ló g is & d u a b u s e fle r i-
t iis ,n ém p è d iiiin ita te & h um an ita te . Q ü p n iam a iite p é r -
u en it o ra t io a d e a q uæ fe n t d ië e r id a d e q u ie te &r c o n fem -
m a t io n e fëp tim i d i e i, h ô ii e t ff a lie r iüm , fi a liq u a s C lirifti
v o c e s q u a s d ix it d e C o r ife ir ir iîa t io fie ,in m ë d i lM âd d iië a c
m ü s . N â in p a ra b o la q iiid e n i d e c e V irg iriiim d ix it m e d ia
n o été fe ip fem t a r iq u am fp d n fem è toe lo v e ritü rum : M é d
ia h o x au te r ii c en fe tu r q u â r ta p a r s Ü o â i s 8c d ie i; Eifâ-
éfüntejljtïqiiit, vifper$ &fâftümejlmanediésvrius; D iè s a ü -
t ë n îG h r ift ih a b e t fe fep ù â m ille a r in ö rüm ,v t iâ iü f i l iîlé d ia
n o x præferftis' d ie i fe p r im i d u c é n te fim ü s q u in q ü â g ê fim u s
a n r iu s lQ ü ô d q u id èm D om ir iü s nirfe îi ta cite fig liin ë a ijd i*
cens-,Quis eft e r g o &fidelisprudens itlijeruus queth cum finêHt
! Dominas eiüs,inaiiierii vigilaniemlÀmert dico vobii) qüâd fuper
omnia bona fuo conftituet euni-Etfi itifecundà &ieriid vigilid ve
rierit'é1fie inueiierit, beâtus eft iilefertius.Q ü fu it è r g o q u a tu o r
n o é lis v ig il ià l ;c u rn ô r id ic itD Ô r t iih iiS ,q n ô d e t iam p r im a
v ig ilid ; fe d e um n om in a f fe f fe c u n d an i & té rtiâ , p ræteriit
lin id in em ,q u âm ab in it io à 0 e o a c c ë p f àm A d am o b fc u -
r a u itp e r fr ân lg r é lfiô r icm j v t f em u s fu fiu s o ften fu ri cum
fu e r im u s in lo c i s q u i cO iifeq ü ün tu r: M il le l îm o au tem
q ü irig èn tè fim d an n o ( a d v e lp è fam ten d en te M e r id ie Sx- >
éu li) t ran s la tu s e ft E n o c h q u i fu it primitiæ 8c figura^ h o -
~ — ~ prim a sn
Mundi rc*
formaiio
pei N oc,fa
Exitus ex
Ægypto, fi-
gniticat exi
’tum c Mundo
fie ingiet
fum in lu-
F
plum Dei
iugiclÇd
quid fiknifi*
caret.'
artçg.s.e.
Chiiflut
quotoMun
di anuo fit
incainatus.
G
Refuxtcdio
q uando fit
fututa*
paratum
Eleftîs;, .
Vicefimi fe
Mdhh.t. DiesChrifti
eft mille a/i
norum.
A
Noûis fiint
quatliotvigijjaü
; vi
De Mundi
fine qu* di*
cuntut, ptr
conieftun
dicun*-
Maledicerc
eft iucun-
dum homi
Chronogià
phi non çô
fenlepdnt.
Iuftini Mat
mentaria
inHexaeme
! Return o m
jdiumà Deo
jcondiiaium
‘.gencia.
H H t I . , . j B
p ritriaril ô ^ qU à r tàm lQ m m o b r em r a e d iæ n o é lir a r fu s c ô - I v c lp e r e fe x to d i c i in h o r iö & p a ra d ilô fe é h is e f t A d am e x
u è riit fe eu n d a & te rt ia v ig u ia :P e r fe é ta en im dc p le n â n o x
e ft q u in g e n te fim u s a .n n u sd ie i.N p x au tem 3im îd îà ,e f t ati
n u s d u c e n te fim u s q u ih q u a g é fim u s .S im ilite r e t iam c om -
p lem e n tum fe cu n dæ v ig iliæ ,& p r ip e ip iü m rerriæ vig iJiæ ,,
é f t id em d u c en te fim u s 8c q u in q ü â g ê fim u s an riu s ; H æ c
â u tem In te rp re te sd ix e ru n r p e r e o n ie é t iiram a d a n im i re*
c re a r io n em ,n o n au tem d e fin ie n d o : N e q u e en iin ig n o r a 1-'
rq n t e um q u i d ic it; De die Ulo & hora nemo nouit , nec Angeli
D « :C æ te rum D e u s ( in q u iu n t ) a b f e ô n d i t ip fem d iem &
h o ram ; p o flu n t a u t em , tem p o ra c o n ii c e r e ii q u i h ab en t
fàn é lum S p ir itu m ,q u i c o g n o fc it e t iam profunda Dei. Ç ô i i-
c im u s e r g p ,in q u iu n t ,e x re b ü s & v e rb is D e i & S c r ip tu ræ j
q uæ d e C o n fem m a t io n e d ié ta f iin t æ n igm atic e 8c o c cu l*
t e jS e d v e r am ç x it u m & f in em Sæ c u li fö lt is fe it c re a to r t c -
p o r am & v n iu e r fo r um .Q u ô n iàm au tem n ih ile f t a d e o iu-
C u n d ü h om iiiib u s ,& m a x im e in q u ib u s h a b it a t fa fe iiiu m
in u id iæ ,a rq u e m a le d ic e re & a lién a eu e rte re ,iii p em ic iem
& eu e r fio riem au d iro riim .*& f e n t (v te ft v e r ifîm ilë )n ô n u l
l i re p re h en fiir i c a lc u lum .& n um e rum a n n o rum q u o s d i-
x im u s ift fexv e& è 'rtin iis c rep iifeu lis 8i 'm e rid ie b u s an n o -
rû m ille n a r iom ,p a u c is fo r ta llè a r tn isd e fic ie n t ib u s a u t è t -
iam re d u n d a n t i8 u s ;â d eo s q u id em q u i fu n td ig n i v t red*
d a n tu r c e r t io r ë s jillu d r e ’lp o n d em u s ,q u o d h u iu s r e ic a u f ii
o r t a e ft ex-iis. q u i c e rt is t em p o r ib u s fu ë re Ç h ro n p g r a p h i,
q u i iU rtum e ran d o n o n c ô n fe n fe ru n t . S e c u n d o a u tem e f t .
te rra & e x d iu in a in fe fïla r io n è (e x n a t a r a ,ln q u am ,a fp e é la
b i ii & q u æ n o n e a d i t fe b afp e é tum ) præfigu ran s a c priu s
d é lè rib e n s G lir if tum a fp c é la b ilem ; & n o h a fp e â a b i lem ;
q n ih o r a fe x r a in fe a itn a g ih e & E c d e fiæ ; v ifu s e ft A b ra hæ
in q u e r e u M am b re }& illic fe e it fe c r ific iü v itu li) q u im o r -
tem e iù sp ræ fig u ra b a t )& e ib i h um a n i fiiit p a rrie ep s ; cum
n o n fe am p ræ figu râ S jfed S arræ fo lu it fte rilita rem , n em p e
E c c le fiæ ;P a r it e n im n d t i v n um , fe dm u l to s I fà a c o s r .& in
t a b c rn a c filo fu it t yp ic e ; I l l i ç e n im e t iam am B u la t in £ c -
ç le f iaD e i. M e r id ie s a u tem ru rfe s & v e fp é r a e r a t & h o r a
fe x ta , q u a n d o Io fe p h in G h r ift i im a g in em p ran fu s e ft f i -
m u l cum f r a t r i b u s & C h r i f t i P a fe h a a dm ira b ih te r præfig
u ra u it a c d e f e r ip f i t , t u n e ciftfernam h ab itau it,â n te in d i
c a n s a c f ig fe f i c a n sX iu i ft i im q u ip o f t ï l lâ coe nâ ia e ieh d u s
e ra tin , c ifte rn am S e p iilch r i. H d r a fe x c a e rat e tiam q u â d o
R u t h il la a dm ira n d a ( t a n cU am fo rm o fa E c e le fia )e um ad
ip f em B o o z in a g ro ,tan q u am a d C h r if tum a p p ro p in q u a f
fe t ,e fù rien s a b e o e ft n u t r it a ,& e iu s f a d a e ft c o n iu x . Q ü â
p u lch re im it lit aG e n t il is i l ia E c c le f ia , fap ien tiffim a 5 à -
m a r itan a ,q uæ q uæ rens q u em a dm o d u D e u s f it a d o râ d u s ,
fe x ta h o ra a d C h r if tû accefl^t iam p r id em lèd e n tem fe p e r
p u te um pifeinæ & la u a c r i,q u a n d o e am lib e ra u it à fe ru itu -
t e & ab a q u a fe re n d a a lic iiig e n is fim ù la c h ris ,fe ù à f e d f d o
in la b o r a n d o in ii s q u æ a d e o s p e r t in e n t ; fic u t i l ia a q u am
fe re b a t S am a r itan is .H a s a iitem om n e s ve ïp e ra s fe xtæ h o
fc ie n d um .q u o d a lite c c om p u tan t H e b fa ïia n n um , '8c a ll - l rae fa c it C h riftu s .,p ro p te r il ium h om in em q u i in P a ra d ife
j - ^ e u c r fu s fu e r a t in illa v e fp e r a it iillo P a r a d ifo .N am p ro p tq r
P r o tó p la ftü A d am ,in o r tum G o lg o th a feu C a lu a r ix , ve fe
p e re & fe x t a h o r a in G m c em a fc e n d itfe x to d ie S x c u l i , in
lè x t a h o ra e iu fd em m ille n a r ii 8c. 7. h o r a h e b d om a d a ; 8c
fe x ta h o ra fe x t i d ie i,q u a ap e rte p r x fig u r a u it & d e fe rip fit
n o b is a d enarradjum p ro p o fitu s fe x tu s d ie s c re a t io fiis fe x
d iem m iN am f i.q u is v e lit t a n q u am in m e d iö h o rum d u o -
ii n o n lin t fih it i,& d e p iu r im i s a liis l im i l i t e r ,& q u o d in f e - rum d ie rum c o n fid e r a re filliu s ,in q u am ,fe x t i d i e i,& i l l iu s
D
Ohiiftùscô
ftat quo-
dammodo
*x fenaii o.
Sexies inil-
. lenarius nu
joihtiu eft
, vniu* om_
ais numeri
dicitut
>n liter ij d|.
ainU.
Adam cur
fextp dief»
ft lit üi.
t e r R om à n æ E c c le liæ t r à d it io :N â il li q u id é , tre c en to riim
q u in q u a g i nta q u a tu o r fo liim d ie rum , a n n um n um é ran t.
• Ç æ te rum q u o d E c c le f ia n o n e x a â e a liq u a n d o in tien e tit
num e -fum in q u â d r in g c t is a fin is q u ib . d ix it D e u s A b ra hæ
in fe ru itu tem e lfe re d ig e n d um & a fflig e n d ü I fra e lem ab
Æ g y p t iis ; q u o h iam n o n fe ru iit Æ g y p t iis qU ad rin g eu tö s
a n n o s i& d e c èn tum v ig iu r ia n n is q ü o s d ix itD e u s N o e ,c u
p r im o d ie n o n æ q u e a tq ü e in a liis d ie b u s d ié lum Cityérfa-
ftum eft vefper.&manedies vnus&fik c u id en s fig n um e iu s quæ
in ip lo f a é t a e f t c o n fem m a t io n is 8c c om p lem e n t i, d icu n t
fe n é t i P a tr e s , 8c m a x im e fe rié lu s C lem e n s & I r e n æ ù s , &
Iu f t in ù sM a r t y r & P h ilo fo p h u s q u i d o é t iflîm e fe riben s
C om m e n ta r ium fe x tum fe x t i d ie i,d ic it fe x tum n um e rum
e lfe in te llig e n te h om in is à h im am ,& q u in q u e e in s f e n t i é - 1
té s fe r ife s .V n d e e t iam cum m u lt a d ille ru ifle t d e fè x to n u - 1
m e r o ,d ic it om n ia quæ à D e o f e n t fà b r ic a t â fe lcu p lic ite r
d iu i d i;ln res in te llig e n te s & im m o r t a l c s , cu iu lin o d i f e n t
A n g e l i ,& in rës ra rio n e p r çd ita s m o r t a le s ,cu iu fm o d i fe f it
K o rn ir ic s jE r in rè s fe n r ie n t e s fa tio n is e xp e rte s , c û iu fin o d i
f e n t ium e n ta Scrvolu cres 8c p i fc e s ;E t in r e s p ro d eü te S ,m o
u e n t e s j& in fe h file s , è u iu fm o d ife n t v e n t i,& n e b u læ ,& a -
q uæ & fte llæ ; & in res q uæ aù g e n n ir & q uæ e tiam m ô -
u e n tu r cu iu fm ô d i fu n t a r b o r e s jE t in re s in fe n file s q uæ n o
m o u e n tu r ,v t f iin t m o n te s & te r r a ,& q uæ fe n t h u iu lm p d i.
O m n e s e n im re s à D e o c reatæ in çoe lo &>in te rra , tan gù n t
vn am & à liq u am e x h is d ift in é t io n ib u s , & fent-e is d e fin i-
ræ a c e ir cum fc rip tæ . A d û e r t e 'a u t em tu q u iD e i p u lch ra fà -
c ien tis re s p iilc lira s c o fid e ra s , v t éo grio fe as q u o d ip fe q u o
q iie fe x d ie f um c reaturæ o p ife x G hw ftu s ,c o n fiâ t q u o d am
m o d o e x n um é ro fe ria r ip ;n em p e ex. c arn e q uæ ç ô n lla t e x
q u a tu o r e lem e n t is ,& e x in rc llig enc c an im a , & e x d iu in i-
ta t e .E tg o fi omnia per ipftim & iriipfurntendentia c re ata fe f it ,
tamquafuntincdiisqüâmquain t t r à ; v t d am a t P a u lu s ,o r a -
n in o f ig n ific an t q u ie ft ip ip fe fe n a t iu ,8 c e û fign ific a t o p if
n is nUm c riis fen a r iu s q u i eft-in v e te r i'& nO iio.,T ë ftam é to .
Q u am o b r e n v v t q u o d C h f i f t p s om n ia ç p n t irie a t ;& om n i
b u s d om in é tu r , p r o p te re a fe x iè s m il lc n a r iu sn u in e iiis e ft
v n itâ s om n is c a lc u li & n u m e r iq u i d ie itu r ir t Litë riS jVn ita
tum q ; & binarioru'BC' t e rn a r io ru ,& in c r é a eu ris reneilrib.-
8s fq u lim ib .c o n r in e t om n é n um e ran d ife ie n t iam 8c q u ^-
t ita tem ,c ü fitïigm fie ân s .. E t h a c d e ç a illâ fe xro.d ie -fu ftu s
e ftp r im u s A d am j Vt q u i præfigù rarct im a g in en t in d iu i-
d u am m p a rt ium C h r ift i q u ie ft fe x d iem m ,, q u ie ft fè cu n -
d u s A d am ,q u i cjflidem fe x to d ie Sæ c u lifiip e r têrrairi fu it
ßtap p a ru it; n em p e à h ito q u ir fq u ie s m i U e fi m p q iiin g e n té -
fim o ,q t ii e ft .m e rid ie s& : y ë fp e r a ,& fextæ h o ræm e cliu s v i-
d e lic e t & Xtæ q u an tica ris fîto it i.Q ^ ruQ b t e .t fi5 fid ^ c s iu i^ .
in q u p fe cu n d u s A d am C h r iftu s v o lu n t a r iè p a flu s e f t p a f-1
f io n em ) in ü e n ie t e p s e ife e o s e lfe v e lu t i q u a fd am fin e d il-
c rim in e f ib i re lp p n d e n te s 8c e iu fifem n a tu ræ duas- im a g ine
s fe in te r fe im itan te s & p e r res in te r fe a lïim ilâ t â s , E t ia
q fe d em fu fe çle h is à n o b is d id u ifa e ft in m y ftic a c o n tem -
p là t io n e fid u ta riu Ç h r ift i D e i n o f lr i p a ffio n um in E u a n g e
l i ô ,& i l lu c ç ïan fm it tim u s difcenÜi ftu d io fem aü d ito rem .
S im ilite r q u o n iam to tu s fe o p u s & in flitU tum h u i us o p e -
r is e f t v to ft e n d am u s q u o d vniu jè rfe fe x d ie rùm tam iri coe
lis q u am in te rr is c re a tiP jp ræ figü ra t a c d e fe r ib it D e i v e rb i
in c a rn a tio n em & Ece le fia :n e c e |fe e ft d e cætero v t e x m ill*
t is p à iic a a d d u c am u san tîc j u iilïiius d i e i, q u em a dm o d um
p ræ figu ran t a c d e fe r ib u n t fà lu ta tè s Ç h r iït ip a f lîo n e s q u a s
p a lfe s e f t fe x to d ie , & q u om o d o A d am um à D e o fà é lu s li
b e r i a r b in iijV o lu n ta r ie & n o n p x a fiq u a ne c e lfita te pa flus
e ft jit a lib e r ç & v o lu n t a r ie P om in u s fi ib ii t p a flîo riem .A t-
t e n d e e tia e a q uæ fo n t d i c e n d a ,& v id e b is fe j i t y p b s p ræ -
figu ran te s a c d e fe r ib en tè s ye r ita tem . A b e f e , A d am p a flu s
' e ftm b ftem ;q u am o b rem C h r iftu s q u o q u e c um fitr re x iP
fe t a b e f e coe næ ,v en it ad p a lîx o n em & m o rtem . P e rE u am
p a flu s e ft A d am ; S im ilite r e tiam C h r iftu s p a lfiis e ft p r o p
t e r E c c lé fiam .E t v tp â u c isd ic am , c bm e d it A d am , fu g il ,
la tU itfe p r to ;q u æ fitü s ,ih u e n tu s c o n d em n a tü s fu it /S im i-
: t it e r e t iam C h r if tu s c om éd ie eqenam, v o lu u c a r ic fu g it in
m o n t em Q liu a ru rn o ratU ru s /E àtiiitin o r to T orrentis 'Ge*
d r o r i jQ n ^ t f e e f t à ïu d æ i s & i t iu è n E u s e f t i lü d æ i s & in -
u en tu s e ft à Iu d a fig o um d an rë o fe u lum ;E ie é lu s e f t il lin c
v in é lu s in o r to licu t A d am é x P a ra d ifb jp r o b r o q ; & ^ g n o -
m in ia è ft â f lë é lit s lig n um p o rtan S h um e r is & fe d lu s e x e -
c ra tio a cm a le d ié iü c o n d em n a tu s e ft p ro p te r cum q u i fu é
r a tc o n d ém r ia t t is ,d ié c r it ib ü s iîsq ù ie d r iu e n e r an E , dignus
eft morte.Et e g re lfe s é x t r a lé r ü la l cm , m o rtu ü s è ft p'rop te r
P ro tb p la ftum q u i n i o rte m fe b ië ra t o r to çgreliusV E f t
p r o d i t u s ,& in off tu é ft ir ig ré ( Iu s ,& ir i lig i io e ru e ffix u sp rb -
p t e th o rn in é q u i p rp d itu s fe e r ä t in b r td j & in g r e l f i is e r a t
in oiTÛ M u n d t y t y e lc ê r é tu r o n in ib u s r a n q u a ole rib.fcé rii:
F u it eniin-ihftàr b e f t iæ & è x p e fs ra tiô n is p o f t bèc'câtÜi V h - ,
d e i io r tu s fu it i n ^ l i i a r i a , y b i AdSj&cebàfc m o fiu u s I l l jic
c û ve ifilfe tp h riftü ^^ p e h 'd en s in lig r ib ,t .à t rb fii äp e riiit P a
ra d ifem iN p jftu C h r i ftüs c bm e d itP a fc h a anèe p à lfio h e iri
q u o iti
E •
ëhtmus vij
fus Abra.hz.1
ad cjucrcum j
§ « » .* '.•
Iofeph ptdl
ieâus in dl
fternam, fi -1
gura ChrilUj
lépelicndi jQtn n.
Ruch Sam a
ûtana millier
typus
Chriftus
hotâfextà
paflus.
Adam fa-
âius h Deo
libati ubi-
Tri j ligna
in'Parad ifai
St Monte
Caluari*.
t